| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya |
4. මධුරසුත්‌තං
4. Madhurasuttaṃ
317. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං ආයස්‌මා මහාකච්‌චානො මධුරායං විහරති ගුන්‌දාවනෙ. අස්‌සොසි ඛො රාජා මාධුරො අවන්‌තිපුත්‌තො – ‘‘සමණො ඛලු, භො, කච්‌චානො මධුරායං 1 විහරති ගුන්‌දාවනෙ. තං ඛො පන භවන්‌තං කච්‌චානං එවං කල්‍යාණො කිත්‌තිසද්‌දො අබ්‌භුග්‌ගතො – ‘පණ්‌ඩිතො වියත්‌තො මෙධාවී බහුස්‌සුතො චිත්‌තකථී කල්‍යාණපටිභානො වුද්‌ධො චෙව අරහා ච’. සාධු ඛො පන තථාරූපානං අරහතං දස්‌සනං හොතී’’ති. අථ ඛො රාජා මාධුරො අවන්‌තිපුත්‌තො භද්‍රානි භද්‍රානි යානානි යොජාපෙත්‌වා භද්‍රං යානං අභිරුහිත්‌වා භද්‍රෙහි භද්‍රෙහි යානෙහි මධුරාය නිය්‍යාසි මහච්‌චරාජානුභාවෙන ආයස්‌මන්‌තං මහාකච්‌චානං දස්‌සනාය. යාවතිකා යානස්‌ස භූමි යානෙන ගන්‌ත්‌වා යානා පච්‌චොරොහිත්‌වා පත්‌තිකොව යෙනායස්‌මා මහාකච්‌චානො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මතා මහාකච්‌චානෙන සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො රාජා මාධුරො අවන්‌තිපුත්‌තො ආයස්‌මන්‌තං මහාකච්‌චානං එතදවොච – ‘‘බ්‍රාහ්‌මණා, භො කච්‌චාන, එවමාහංසු – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො; බ්‍රාහ්‌මණොව සුක්‌කො වණ්‌ණො, කණ්‌හො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො; බ්‍රාහ්‌මණාව සුජ්‌ඣන්‌ති, නො අබ්‍රාහ්‌මණා; බ්‍රාහ්‌මණාව බ්‍රහ්‌මුනො පුත්‌තා ඔරසා මුඛතො ජාතා බ්‍රහ්‌මජා බ්‍රහ්‌මනිම්‌මිතා බ්‍රහ්‌මදායාදා’ති. ඉධ භවං කච්‌චානො කිමක්‌ඛායී’’ති? ‘‘ඝොසොයෙව ඛො එසො, මහාරාජ, ලොකස්‌මිං – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො; බ්‍රාහ්‌මණොව සුක්‌කො වණ්‌ණො, කණ්‌හො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො; බ්‍රාහ්‌මණාව සුජ්‌ඣන්‌ති, නො අබ්‍රාහ්‌මණා; බ්‍රාහ්‌මණාව බ්‍රහ්‌මුනො පුත්‌තා ඔරසා මුඛතො ජාතා බ්‍රහ්‌මජා බ්‍රහ්‌මනිම්‌මිතා බ්‍රහ්‌මදායාදා’ති. තදමිනාපෙතං, මහාරාජ, පරියායෙන වෙදිතබ්‌බං යථා ඝොසොයෙවෙසො ලොකස්‌මිං – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති.
317. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ āyasmā mahākaccāno madhurāyaṃ viharati gundāvane. Assosi kho rājā mādhuro avantiputto – ‘‘samaṇo khalu, bho, kaccāno madhurāyaṃ 2 viharati gundāvane. Taṃ kho pana bhavantaṃ kaccānaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘paṇḍito viyatto medhāvī bahussuto cittakathī kalyāṇapaṭibhāno vuddho ceva arahā ca’. Sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’ti. Atha kho rājā mādhuro avantiputto bhadrāni bhadrāni yānāni yojāpetvā bhadraṃ yānaṃ abhiruhitvā bhadrehi bhadrehi yānehi madhurāya niyyāsi mahaccarājānubhāvena āyasmantaṃ mahākaccānaṃ dassanāya. Yāvatikā yānassa bhūmi yānena gantvā yānā paccorohitvā pattikova yenāyasmā mahākaccāno tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā mahākaccānena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā mādhuro avantiputto āyasmantaṃ mahākaccānaṃ etadavoca – ‘‘brāhmaṇā, bho kaccāna, evamāhaṃsu – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo; brāhmaṇova sukko vaṇṇo, kaṇho añño vaṇṇo; brāhmaṇāva sujjhanti, no abrāhmaṇā; brāhmaṇāva brahmuno puttā orasā mukhato jātā brahmajā brahmanimmitā brahmadāyādā’ti. Idha bhavaṃ kaccāno kimakkhāyī’’ti? ‘‘Ghosoyeva kho eso, mahārāja, lokasmiṃ – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo; brāhmaṇova sukko vaṇṇo, kaṇho añño vaṇṇo; brāhmaṇāva sujjhanti, no abrāhmaṇā; brāhmaṇāva brahmuno puttā orasā mukhato jātā brahmajā brahmanimmitā brahmadāyādā’ti. Tadamināpetaṃ, mahārāja, pariyāyena veditabbaṃ yathā ghosoyeveso lokasmiṃ – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’’’ti.
318. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, ඛත්‌තියස්‌ස චෙපි ඉජ්‌ඣෙය්‍ය ධනෙන වා ධඤ්‌ඤෙන වා රජතෙන වා ජාතරූපෙන වා ඛත්‌තියොපිස්‌සාස්‌ස පුබ්‌බුට්‌ඨායී පච්‌ඡානිපාතී කිංකාරපටිස්‌සාවී මනාපචාරී පියවාදී… බ්‍රාහ්‌මණොපිස්‌සාස්‌ස… වෙස්‌සොපිස්‌සාස්‌ස… සුද්‌දොපිස්‌සාස්‌ස පුබ්‌බුට්‌ඨායී පච්‌ඡානිපාතී කිංකාරපටිස්‌සාවී මනාපචාරී පියවාදී’’ති? ‘‘ඛත්‌තියස්‌ස චෙපි, භො කච්‌චාන, ඉජ්‌ඣෙය්‍ය ධනෙන වා ධඤ්‌ඤෙන වා රජතෙන වා ජාතරූපෙන වා ඛත්‌තියොපිස්‌සාස්‌ස පුබ්‌බුට්‌ඨායී පච්‌ඡානිපාතී කිංකාරපටිස්‌සාවී මනාපචාරී පියවාදී… බ්‍රාහ්‌මණොපිස්‌සාස්‌ස… වෙස්‌සොපිස්‌සාස්‌ස… සුද්‌දොපිස්‌සාස්‌ස පුබ්‌බුට්‌ඨායී පච්‌ඡානිපාතී කිංකාරපටිස්‌සාවී මනාපචාරී පියවාදී’’ති.
318. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, khattiyassa cepi ijjheyya dhanena vā dhaññena vā rajatena vā jātarūpena vā khattiyopissāssa pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī… brāhmaṇopissāssa… vessopissāssa… suddopissāssa pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī’’ti? ‘‘Khattiyassa cepi, bho kaccāna, ijjheyya dhanena vā dhaññena vā rajatena vā jātarūpena vā khattiyopissāssa pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī… brāhmaṇopissāssa… vessopissāssa… suddopissāssa pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī’’ti.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස චෙපි ඉජ්‌ඣෙය්‍ය ධනෙන වා ධඤ්‌ඤෙන වා රජතෙන වා ජාතරූපෙන වා බ්‍රාහ්‌මණොපිස්‌සාස්‌ස පුබ්‌බුට්‌ඨායී පච්‌ඡානිපාතී කිංකාරපටිස්‌සාවී මනාපචාරී පියවාදී… වෙස්‌සොපිස්‌සාස්‌ස… සුද්‌දොපිස්‌සාස්‌ස … ඛත්‌තියොපිස්‌සාස්‌ස පුබ්‌බුට්‌ඨායී පච්‌ඡානිපාතී කිංකාරපටිස්‌සාවී මනාපචාරී පියවාදී’’ති? ‘‘බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස චෙපි, භො කච්‌චාන, ඉජ්‌ඣෙය්‍ය ධනෙන වා ධඤ්‌ඤෙන වා රජතෙන වා ජාතරූපෙන වා බ්‍රාහ්‌මණොපිස්‌සාස්‌ස පුබ්‌බුට්‌ඨායී පච්‌ඡානිපාතී කිංකාරපටිස්‌සාවී මනාපචාරී පියවාදී… වෙස්‌සොපිස්‌සාස්‌ස… සුද්‌දොපිස්‌සාස්‌ස … ඛත්‌තියොපිස්‌සාස්‌ස පුබ්‌බුට්‌ඨායී පච්‌ඡානිපාතී කිංකාරපටිස්‌සාවී මනාපචාරී පියවාදී’’ති.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, brāhmaṇassa cepi ijjheyya dhanena vā dhaññena vā rajatena vā jātarūpena vā brāhmaṇopissāssa pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī… vessopissāssa… suddopissāssa … khattiyopissāssa pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī’’ti? ‘‘Brāhmaṇassa cepi, bho kaccāna, ijjheyya dhanena vā dhaññena vā rajatena vā jātarūpena vā brāhmaṇopissāssa pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī… vessopissāssa… suddopissāssa … khattiyopissāssa pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī’’ti.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, වෙස්‌සස්‌ස චෙපි ඉජ්‌ඣෙය්‍ය ධනෙන වා ධඤ්‌ඤෙන වා රජතෙන වා ජාතරූපෙන වා වෙස්‌සොපිස්‌සාස්‌ස පුබ්‌බුට්‌ඨායී පච්‌ඡානිපාතී කිංකාරපටිස්‌සාවී මනාපචාරී පියවාදී… සුද්‌දොපිස්‌සාස්‌ස… ඛත්‌තියොපිස්‌සාස්‌ස… බ්‍රාහ්‌මණොපිස්‌සාස්‌ස පුබ්‌බුට්‌ඨායී පච්‌ඡානිපාතී කිංකාරපටිස්‌සාවී මනාපචාරී පියවාදී’’ති? ‘‘වෙස්‌සස්‌ස චෙපි, භො කච්‌චාන, ඉජ්‌ඣෙය්‍ය ධනෙන වා ධඤ්‌ඤෙන වා රජතෙන වා ජාතරූපෙන වා වෙස්‌සොපිස්‌සාස්‌ස පුබ්‌බුට්‌ඨායී පච්‌ඡානිපාතී කිංකාරපටිස්‌සාවී මනාපචාරී පියවාදී… සුද්‌දොපිස්‌සාස්‌ස… ඛත්‌තියොපිස්‌සාස්‌ස… බ්‍රාහ්‌මණොපිස්‌සාස්‌ස පුබ්‌බුට්‌ඨායී පච්‌ඡානිපාතී කිංකාරපටිස්‌සාවී මනාපචාරී පියවාදී’’ති.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, vessassa cepi ijjheyya dhanena vā dhaññena vā rajatena vā jātarūpena vā vessopissāssa pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī… suddopissāssa… khattiyopissāssa… brāhmaṇopissāssa pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī’’ti? ‘‘Vessassa cepi, bho kaccāna, ijjheyya dhanena vā dhaññena vā rajatena vā jātarūpena vā vessopissāssa pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī… suddopissāssa… khattiyopissāssa… brāhmaṇopissāssa pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī’’ti.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, සුද්‌දස්‌ස චෙපි ඉජ්‌ඣෙය්‍ය ධනෙන වා ධඤ්‌ඤෙන වා රජතෙන වා ජාතරූපෙන වා සුද්‌දොපිස්‌සාස්‌ස පුබ්‌බුට්‌ඨායී පච්‌ඡානිපාතී කිංකාරපටිස්‌සාවී මනාපචාරී පියවාදී… ඛත්‌තියොපිස්‌සාස්‌ස… බ්‍රාහ්‌මණොපිස්‌සාස්‌ස… වෙස්‌සොපිස්‌සාස්‌ස පුබ්‌බුට්‌ඨායී පච්‌ඡානිපාතී කිංකාරපටිස්‌සාවී මනාපචාරී පියවාදී’’ති? ‘‘සුද්‌දස්‌ස චෙපි, භො කච්‌චාන, ඉජ්‌ඣෙය්‍ය ධනෙන වා ධඤ්‌ඤෙන වා රජතෙන වා ජාතරූපෙන වා සුද්‌දොපිස්‌සාස්‌ස පුබ්‌බුට්‌ඨායී පච්‌ඡානිපාතී කිංකාරපටිස්‌සාවී මනාපචාරී පියවාදීති… ඛත්‌තියොපිස්‌සාස්‌ස… බ්‍රාහ්‌මණොපිස්‌සාස්‌ස… වෙස්‌සොපිස්‌සාස්‌ස පුබ්‌බුට්‌ඨායී පච්‌ඡානිපාතී කිංකාරපටිස්‌සාවී මනාපචාරී පියවාදී’’ති.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, suddassa cepi ijjheyya dhanena vā dhaññena vā rajatena vā jātarūpena vā suddopissāssa pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī… khattiyopissāssa… brāhmaṇopissāssa… vessopissāssa pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī’’ti? ‘‘Suddassa cepi, bho kaccāna, ijjheyya dhanena vā dhaññena vā rajatena vā jātarūpena vā suddopissāssa pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādīti… khattiyopissāssa… brāhmaṇopissāssa… vessopissāssa pubbuṭṭhāyī pacchānipātī kiṃkārapaṭissāvī manāpacārī piyavādī’’ti.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, යදි එවං සන්‌තෙ, ඉමෙ චත්‌තාරො වණ්‌ණා සමසමා හොන්‌ති නො වා? කථං වා තෙ එත්‌ථ හොතී’’ති? ‘‘අද්‌ධා ඛො, භො කච්‌චාන, එවං සන්‌තෙ, ඉමෙ චත්‌තාරො වණ්‌ණා සමසමා හොන්‌ති. නෙසං 3 එත්‌ථ කිඤ්‌චි නානාකරණං සමනුපස්‌සාමී’’ති. ‘‘ඉමිනාපි ඛො එතං, මහාරාජ, පරියායෙන වෙදිතබ්‌බං යථා ඝොසො යෙවෙසො ලොකස්‌මිං – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, yadi evaṃ sante, ime cattāro vaṇṇā samasamā honti no vā? Kathaṃ vā te ettha hotī’’ti? ‘‘Addhā kho, bho kaccāna, evaṃ sante, ime cattāro vaṇṇā samasamā honti. Nesaṃ 4 ettha kiñci nānākaraṇaṃ samanupassāmī’’ti. ‘‘Imināpi kho etaṃ, mahārāja, pariyāyena veditabbaṃ yathā ghoso yeveso lokasmiṃ – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’’’ti.
319. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, ඉධස්‌ස ඛත්‌තියො පාණාතිපාතී අදින්‌නාදායී කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරී මුසාවාදී පිසුණවාචො ඵරුසවාචො සම්‌ඵප්‌පලාපී අභිජ්‌ඣාලු බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි 5 කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජෙය්‍ය නො වා? කථං වා තෙ එත්‌ථ හොතී’’ති? ‘‘ඛත්‌තියොපි හි, භො කච්‌චාන, පාණාතිපාතී අදින්‌නාදායී කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරී මුසාවාදී පිසුණවාචො ඵරුසවාචො සම්‌ඵප්‌පලාපී අභිජ්‌ඣාලු බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජෙය්‍ය. එවං මෙ එත්‌ථ හොති, එවඤ්‌ච පන මෙ එතං අරහතං සුත’’න්‌ති.
319. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idhassa khattiyo pāṇātipātī adinnādāyī kāmesumicchācārī musāvādī pisuṇavāco pharusavāco samphappalāpī abhijjhālu byāpannacitto micchādiṭṭhi 6 kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjeyya no vā? Kathaṃ vā te ettha hotī’’ti? ‘‘Khattiyopi hi, bho kaccāna, pāṇātipātī adinnādāyī kāmesumicchācārī musāvādī pisuṇavāco pharusavāco samphappalāpī abhijjhālu byāpannacitto micchādiṭṭhi kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjeyya. Evaṃ me ettha hoti, evañca pana me etaṃ arahataṃ suta’’nti.
‘‘සාධු සාධු, මහාරාජ! සාධු ඛො තෙ එතං, මහාරාජ, එවං හොති, සාධු ච පන තෙ එතං අරහතං සුතං. තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, ඉධස්‌ස බ්‍රාහ්‌මණො…පෙ.… ඉධස්‌ස වෙස්‌සො…පෙ.… ඉධස්‌ස සුද්‌දො පාණාතිපාතී අදින්‌නාදායී…පෙ.… මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජෙය්‍ය නො වා? කථං වා තෙ එත්‌ථ හොතී’’ති? ‘‘සුද්‌දොපි හි, භො කච්‌චාන, පාණාතිපාතී අදින්‌නාදායී…පෙ.… මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජෙය්‍ය. එවං මෙ එත්‌ථ හොති, එවඤ්‌ච පන මෙ එතං අරහතං සුත’’න්‌ති.
‘‘Sādhu sādhu, mahārāja! Sādhu kho te etaṃ, mahārāja, evaṃ hoti, sādhu ca pana te etaṃ arahataṃ sutaṃ. Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idhassa brāhmaṇo…pe… idhassa vesso…pe… idhassa suddo pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjeyya no vā? Kathaṃ vā te ettha hotī’’ti? ‘‘Suddopi hi, bho kaccāna, pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjeyya. Evaṃ me ettha hoti, evañca pana me etaṃ arahataṃ suta’’nti.
‘‘සාධු සාධු, මහාරාජ! සාධු ඛො තෙ එතං, මහාරාජ, එවං හොති, සාධු ච පන තෙ එතං අරහතං සුතං. තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, යදි එවං සන්‌තෙ, ඉමෙ චත්‌තාරො වණ්‌ණා සමසමා හොන්‌ති නො වා? කථං වා තෙ එත්‌ථ හොතී’’ති? ‘‘අද්‌ධා ඛො, භො කච්‌චාන, එවං සන්‌තෙ, ඉමෙ චත්‌තාරො වණ්‌ණා සමසමා හොන්‌ති. නෙසං එත්‌ථ කිඤ්‌චි නානාකරණං සමනුපස්‌සාමී’’ති. ‘‘ඉමිනාපි ඛො එතං, මහාරාජ, පරියායෙන වෙදිතබ්‌බං යථා ඝොසො යෙවෙසො ලොකස්‌මිං – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති.
‘‘Sādhu sādhu, mahārāja! Sādhu kho te etaṃ, mahārāja, evaṃ hoti, sādhu ca pana te etaṃ arahataṃ sutaṃ. Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, yadi evaṃ sante, ime cattāro vaṇṇā samasamā honti no vā? Kathaṃ vā te ettha hotī’’ti? ‘‘Addhā kho, bho kaccāna, evaṃ sante, ime cattāro vaṇṇā samasamā honti. Nesaṃ ettha kiñci nānākaraṇaṃ samanupassāmī’’ti. ‘‘Imināpi kho etaṃ, mahārāja, pariyāyena veditabbaṃ yathā ghoso yeveso lokasmiṃ – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’’’ti.
320. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, ඉධස්‌ස ඛත්‌තියො පාණාතිපාතා පටිවිරතො, අදින්‌නාදානා පටිවිරතො, කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරා පටිවිරතො, මුසාවාදා පටිවිරතො, පිසුණාය වාචාය පටිවිරතො, ඵරුසාය වාචාය පටිවිරතො, සම්‌ඵප්‌පලාපා පටිවිරතො, අනභිජ්‌ඣාලු අබ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො සම්‌මාදිට්‌ඨි 7 කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජෙය්‍ය නො වා? කථං වා තෙ එත්‌ථ හොතී’’ති? ‘‘ඛත්‌තියොපි හි, භො කච්‌චාන, පාණාතිපාතා පටිවිරතො, අදින්‌නාදානා පටිවිරතො, කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරා පටිවිරතො, මුසාවාදා පටිවිරතො, පිසුණාය වාචාය පටිවිරතො, ඵරුසාය වාචාය පටිවිරතො, සම්‌ඵප්‌පලාපා පටිවිරතො, අනභිජ්‌ඣාලු අබ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො සම්‌මාදිට්‌ඨි කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජෙය්‍ය. එවං මෙ එත්‌ථ හොති, එවඤ්‌ච පන මෙ එතං අරහතං සුත’’න්‌ති.
320. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idhassa khattiyo pāṇātipātā paṭivirato, adinnādānā paṭivirato, kāmesumicchācārā paṭivirato, musāvādā paṭivirato, pisuṇāya vācāya paṭivirato, pharusāya vācāya paṭivirato, samphappalāpā paṭivirato, anabhijjhālu abyāpannacitto sammādiṭṭhi 8 kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyya no vā? Kathaṃ vā te ettha hotī’’ti? ‘‘Khattiyopi hi, bho kaccāna, pāṇātipātā paṭivirato, adinnādānā paṭivirato, kāmesumicchācārā paṭivirato, musāvādā paṭivirato, pisuṇāya vācāya paṭivirato, pharusāya vācāya paṭivirato, samphappalāpā paṭivirato, anabhijjhālu abyāpannacitto sammādiṭṭhi kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyya. Evaṃ me ettha hoti, evañca pana me etaṃ arahataṃ suta’’nti.
‘‘සාධු සාධු, මහාරාජ! සාධු ඛො තෙ එතං, මහාරාජ, එවං හොති, සාධු ච පන තෙ එතං අරහතං සුතං. තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, ඉධස්‌ස බ්‍රාහ්‌මණො, ඉධස්‌ස වෙස්‌සො, ඉධස්‌ස සුද්‌දො පාණාතිපාතා පටිවිරතො අදින්‌නාදානා පටිවිරතො…පෙ.… සම්‌මාදිට්‌ඨි කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජෙය්‍ය නො වා? කථං වා තෙ එත්‌ථ හොතී’’ති? ‘‘සුද්‌දොපි හි, භො කච්‌චාන, පාණාතිපාතා පටිවිරතො, අදින්‌නාදානා පටිවිරතො…පෙ.… සම්‌මාදිට්‌ඨි කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජෙය්‍ය. එවං මෙ එත්‌ථ හොති, එවඤ්‌ච පන මෙ එතං අරහතං සුත’’න්‌ති.
‘‘Sādhu sādhu, mahārāja! Sādhu kho te etaṃ, mahārāja, evaṃ hoti, sādhu ca pana te etaṃ arahataṃ sutaṃ. Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idhassa brāhmaṇo, idhassa vesso, idhassa suddo pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyya no vā? Kathaṃ vā te ettha hotī’’ti? ‘‘Suddopi hi, bho kaccāna, pāṇātipātā paṭivirato, adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyya. Evaṃ me ettha hoti, evañca pana me etaṃ arahataṃ suta’’nti.
‘‘සාධු සාධු, මහාරාජ! සාධු ඛො තෙ එතං, මහාරාජ, එවං හොති, සාධු ච පන තෙ එතං අරහතං සුතං. තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, යදි එවං සන්‌තෙ, ඉමෙ චත්‌තාරො වණ්‌ණා සමසමා හොන්‌ති නො වා? කථං වා තෙ එත්‌ථ හොතී’’ති? ‘‘අද්‌ධා ඛො, භො කච්‌චාන, එවං සන්‌තෙ, ඉමෙ චත්‌තාරො වණ්‌ණා සමසමා හොන්‌ති. නෙසං එත්‌ථ කිඤ්‌චි නානාකරණං සමනුපස්‌සාමී’’ති . ‘‘ඉමිනාපි ඛො එතං, මහාරාජ, පරියායෙන වෙදිතබ්‌බං යථා ඝොසො යෙවෙසො ලොකස්‌මිං – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති.
‘‘Sādhu sādhu, mahārāja! Sādhu kho te etaṃ, mahārāja, evaṃ hoti, sādhu ca pana te etaṃ arahataṃ sutaṃ. Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, yadi evaṃ sante, ime cattāro vaṇṇā samasamā honti no vā? Kathaṃ vā te ettha hotī’’ti? ‘‘Addhā kho, bho kaccāna, evaṃ sante, ime cattāro vaṇṇā samasamā honti. Nesaṃ ettha kiñci nānākaraṇaṃ samanupassāmī’’ti . ‘‘Imināpi kho etaṃ, mahārāja, pariyāyena veditabbaṃ yathā ghoso yeveso lokasmiṃ – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’’’ti.
321. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, ඉධ ඛත්‌තියො සන්‌ධිං වා ඡින්‌දෙය්‍ය, නිල්‌ලොපං වා හරෙය්‍ය, එකාගාරිකං වා කරෙය්‍ය, පරිපන්‌ථෙ වා තිට්‌ඨෙය්‍ය, පරදාරං වා ගච්‌ඡෙය්‍ය, තඤ්‌චෙ තෙ පුරිසා ගහෙත්‌වා දස්‌සෙය්‍යුං – ‘අයං තෙ, දෙව, චොරො ආගුචාරී. ඉමස්‌ස යං ඉච්‌ඡසි තං දණ්‌ඩං පණෙහී’ති. කින්‌ති නං කරෙය්‍යාසී’’ති? ‘‘ඝාතෙය්‍යාම වා, භො කච්‌චාන, ජාපෙය්‍යාම වා පබ්‌බාජෙය්‍යාම වා යථාපච්‌චයං වා කරෙය්‍යාම. තං කිස්‌ස හෙතු? යා හිස්‌ස , භො කච්‌චාන, පුබ්‌බෙ ‘ඛත්‌තියො’ති සමඤ්‌ඤා සාස්‌ස අන්‌තරහිතා; චොරොත්‌වෙව සඞ්‌ඛ්‍යං 9 ගච්‌ඡතී’’ති.
321. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idha khattiyo sandhiṃ vā chindeyya, nillopaṃ vā hareyya, ekāgārikaṃ vā kareyya, paripanthe vā tiṭṭheyya, paradāraṃ vā gaccheyya, tañce te purisā gahetvā dasseyyuṃ – ‘ayaṃ te, deva, coro āgucārī. Imassa yaṃ icchasi taṃ daṇḍaṃ paṇehī’ti. Kinti naṃ kareyyāsī’’ti? ‘‘Ghāteyyāma vā, bho kaccāna, jāpeyyāma vā pabbājeyyāma vā yathāpaccayaṃ vā kareyyāma. Taṃ kissa hetu? Yā hissa , bho kaccāna, pubbe ‘khattiyo’ti samaññā sāssa antarahitā; corotveva saṅkhyaṃ 10 gacchatī’’ti.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, ඉධ බ්‍රාහ්‌මණො, ඉධ වෙස්‌සො, ඉධ සුද්‌දො සන්‌ධිං වා ඡින්‌දෙය්‍ය, නිල්‌ලොපං වා හරෙය්‍ය, එකාගාරිකං වා කරෙය්‍ය, පරිපන්‌ථෙ වා තිට්‌ඨෙය්‍ය, පරදාරං වා ගච්‌ඡෙය්‍ය, තඤ්‌චෙ තෙ පුරිසා ගහෙත්‌වා දස්‌සෙය්‍යුං – ‘අයං තෙ, දෙව, චොරො ආගුචාරී. ඉමස්‌ස යං ඉච්‌ඡසි තං දණ්‌ඩං පණෙහී’ති. කින්‌ති නං කරෙය්‍යාසී’’ති? ‘‘ඝාතෙය්‍යාම වා, භො කච්‌චාන, ජාපෙය්‍යාම වා පබ්‌බාජෙය්‍යාම වා යථාපච්‌චයං වා කරෙය්‍යාම. තං කිස්‌ස හෙතු? යා හිස්‌ස, භො කච්‌චාන, පුබ්‌බෙ ‘සුද්‌දො’ති සමඤ්‌ඤා සාස්‌ස අන්‌තරහිතා; චොරොත්‌වෙව සඞ්‌ඛ්‍යං ගච්‌ඡතී’’ති.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idha brāhmaṇo, idha vesso, idha suddo sandhiṃ vā chindeyya, nillopaṃ vā hareyya, ekāgārikaṃ vā kareyya, paripanthe vā tiṭṭheyya, paradāraṃ vā gaccheyya, tañce te purisā gahetvā dasseyyuṃ – ‘ayaṃ te, deva, coro āgucārī. Imassa yaṃ icchasi taṃ daṇḍaṃ paṇehī’ti. Kinti naṃ kareyyāsī’’ti? ‘‘Ghāteyyāma vā, bho kaccāna, jāpeyyāma vā pabbājeyyāma vā yathāpaccayaṃ vā kareyyāma. Taṃ kissa hetu? Yā hissa, bho kaccāna, pubbe ‘suddo’ti samaññā sāssa antarahitā; corotveva saṅkhyaṃ gacchatī’’ti.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, යදි එවං සන්‌තෙ, ඉමෙ චත්‌තාරො වණ්‌ණා සමසමා හොන්‌ති නො වා? කථං වා තෙ එත්‌ථ හොතී’’ති? ‘‘අද්‌ධා ඛො, භො කච්‌චාන, එවං සන්‌තෙ, ඉමෙ චත්‌තාරො වණ්‌ණා සමසමා හොන්‌ති. නෙසං එත්‌ථ කිඤ්‌චි නානාකරණං සමනුපස්‌සාමී’’ති. ‘‘ඉමිනාපි ඛො එතං, මහාරාජ, පරියායෙන වෙදිතබ්‌බං යථා ඝොසො යෙවෙසො ලොකස්‌මිං – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො…පෙ.… බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, yadi evaṃ sante, ime cattāro vaṇṇā samasamā honti no vā? Kathaṃ vā te ettha hotī’’ti? ‘‘Addhā kho, bho kaccāna, evaṃ sante, ime cattāro vaṇṇā samasamā honti. Nesaṃ ettha kiñci nānākaraṇaṃ samanupassāmī’’ti. ‘‘Imināpi kho etaṃ, mahārāja, pariyāyena veditabbaṃ yathā ghoso yeveso lokasmiṃ – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo…pe… brahmadāyādā’’’ti.
322. ‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, ඉධ ඛත්‌තියො කෙසමස්‌සුං ඔහාරෙත්‌වා කාසායානි වත්‌ථානි අච්‌ඡාදෙත්‌වා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො අස්‌ස විරතො පාණාතිපාතා, විරතො අදින්‌නාදානා, විරතො මුසාවාදා, රත්‌තූපරතො, එකභත්‌තිකො, බ්‍රහ්‌මචාරී, සීලවා, කල්‍යාණධම්‌මො? කින්‌ති නං කරෙය්‍යාසී’’ති? ‘‘අභිවාදෙය්‍යාම වා 11, භො කච්‌චාන, පච්‌චුට්‌ඨෙය්‍යාම වා ආසනෙන වා නිමන්‌තෙය්‍යාම අභිනිමන්‌තෙය්‍යාම වා නං චීවරපිණ්‌ඩපාතසෙනාසනගිලානප්‌පච්‌චයභෙසජ්‌ජපරික්‌ඛාරෙහි ධම්‌මිකං වා අස්‌ස රක්‌ඛාවරණගුත්‌තිං සංවිදහෙය්‍යාම. තං කිස්‌ස හෙතු? යා හිස්‌ස, භො කච්‌චාන, පුබ්‌බෙ ‘ඛත්‌තියො’ති සමඤ්‌ඤා සාස්‌ස අන්‌තරහිතා; සමණොත්‌වෙව සඞ්‌ඛ්‍යං ගච්‌ඡතී’’ති.
322. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idha khattiyo kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito assa virato pāṇātipātā, virato adinnādānā, virato musāvādā, rattūparato, ekabhattiko, brahmacārī, sīlavā, kalyāṇadhammo? Kinti naṃ kareyyāsī’’ti? ‘‘Abhivādeyyāma vā 12, bho kaccāna, paccuṭṭheyyāma vā āsanena vā nimanteyyāma abhinimanteyyāma vā naṃ cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārehi dhammikaṃ vā assa rakkhāvaraṇaguttiṃ saṃvidaheyyāma. Taṃ kissa hetu? Yā hissa, bho kaccāna, pubbe ‘khattiyo’ti samaññā sāssa antarahitā; samaṇotveva saṅkhyaṃ gacchatī’’ti.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, ඉධ බ්‍රාහ්‌මණො, ඉධ වෙස්‌සො, ඉධ සුද්‌දො කෙසමස්‌සුං ඔහාරෙත්‌වා කාසායානි වත්‌ථානි අච්‌ඡාදෙත්‌වා අගාරස්‌මා අනගාරියං පබ්‌බජිතො අස්‌ස විරතො පාණාතිපාතා, විරතො අදින්‌නාදානා විරතො මුසාවාදා, රත්‌තූපරතො, එකභත්‌තිකො, බ්‍රහ්‌මචාරී, සීලවා, කල්‍යාණධම්‌මො? කින්‌ති නං කරෙය්‍යාසී’’ති? ‘‘අභිවාදෙය්‍යාම වා, භො කච්‌චාන, පච්‌චුට්‌ඨෙය්‍යාම වා ආසනෙන වා නිමන්‌තෙය්‍යාම අභිනිමන්‌තෙය්‍යාම වා නං චීවරපිණ්‌ඩපාතසෙනාසනගිලානප්‌පච්‌චයභෙසජ්‌ජපරික්‌ඛාරෙහි ධම්‌මිකං වා අස්‌ස රක්‌ඛාවරණගුත්‌තිං සංවිදහෙය්‍යාම. තං කිස්‌ස හෙතු? යා හිස්‌ස, භො කච්‌චාන, පුබ්‌බෙ ‘සුද්‌දො’ති සමඤ්‌ඤා සාස්‌ස අන්‌තරහිතා; සමණොත්‌වෙව සඞ්‌ඛ්‍යං ගච්‌ඡතී’’ති.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, idha brāhmaṇo, idha vesso, idha suddo kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito assa virato pāṇātipātā, virato adinnādānā virato musāvādā, rattūparato, ekabhattiko, brahmacārī, sīlavā, kalyāṇadhammo? Kinti naṃ kareyyāsī’’ti? ‘‘Abhivādeyyāma vā, bho kaccāna, paccuṭṭheyyāma vā āsanena vā nimanteyyāma abhinimanteyyāma vā naṃ cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārehi dhammikaṃ vā assa rakkhāvaraṇaguttiṃ saṃvidaheyyāma. Taṃ kissa hetu? Yā hissa, bho kaccāna, pubbe ‘suddo’ti samaññā sāssa antarahitā; samaṇotveva saṅkhyaṃ gacchatī’’ti.
‘‘තං කිං මඤ්‌ඤසි, මහාරාජ, යදි එවං සන්‌තෙ, ඉමෙ චත්‌තාරො වණ්‌ණා සමසමා හොන්‌ති නො වා? කථං වා තෙ එත්‌ථ හොතී’’ති? ‘‘අද්‌ධා ඛො, භො කච්‌චාන, එවං සන්‌තෙ, ඉමෙ චත්‌තාරො වණ්‌ණා සමසමා හොන්‌ති. නෙසං එත්‌ථ කිඤ්‌චි නානාකරණං සමනුපස්‌සාමී’’ති. ‘‘ඉමිනාපි ඛො එතං, මහාරාජ, පරියායෙන වෙදිතබ්‌බං යථා ඝොසො යෙවෙසො ලොකස්‌මිං – ‘බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණො, හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො; බ්‍රාහ්‌මණොව සුක්‌කො වණ්‌ණො, කණ්‌හො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණො; බ්‍රාහ්‌මණාව සුජ්‌ඣන්‌ති, නො අබ්‍රාහ්‌මණා; බ්‍රාහ්‌මණාව බ්‍රහ්‌මුනො පුත්‌තා ඔරසා මුඛතො ජාතා බ්‍රහ්‌මජා බ්‍රහ්‌මනිම්‌මිතා බ්‍රහ්‌මදායාදා’’’ති.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, mahārāja, yadi evaṃ sante, ime cattāro vaṇṇā samasamā honti no vā? Kathaṃ vā te ettha hotī’’ti? ‘‘Addhā kho, bho kaccāna, evaṃ sante, ime cattāro vaṇṇā samasamā honti. Nesaṃ ettha kiñci nānākaraṇaṃ samanupassāmī’’ti. ‘‘Imināpi kho etaṃ, mahārāja, pariyāyena veditabbaṃ yathā ghoso yeveso lokasmiṃ – ‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo, hīno añño vaṇṇo; brāhmaṇova sukko vaṇṇo, kaṇho añño vaṇṇo; brāhmaṇāva sujjhanti, no abrāhmaṇā; brāhmaṇāva brahmuno puttā orasā mukhato jātā brahmajā brahmanimmitā brahmadāyādā’’’ti.
323. එවං වුත්‌තෙ, රාජා මාධුරො අවන්‌තිපුත්‌තො ආයස්‌මන්‌තං මහාකච්‌චානං එතදවොච – ‘‘අභික්‌කන්‌තං, භො කච්‌චාන, අභික්‌කන්‌තං, භො කච්‌චාන! සෙය්‍යථාපි, භො කච්‌චාන, නික්‌කුජ්‌ජිතං වා උක්‌කුජ්‌ජෙය්‍ය, පටිච්‌ඡන්‌නං වා විවරෙය්‍ය, මූළ්‌හස්‌ස වා මග්‌ගං ආචික්‌ඛෙය්‍ය, අන්‌ධකාරෙ වා තෙලපජ්‌ජොතං ධාරෙය්‍ය – ‘චක්‌ඛුමන්‌තො රූපානි දක්‌ඛන්‌තී’ති; එවමෙවං භොතා කච්‌චානෙන අනෙකපරියායෙන ධම්‌මො පකාසිතො. එසාහං භවන්‌තං කච්‌චානං සරණං ගච්‌ඡාමි ධම්‌මඤ්‌ච භික්‌ඛුසඞ්‌ඝඤ්‌ච . උපාසකං මං භවං කච්‌චානො ධාරෙතු අජ්‌ජතග්‌ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්‌ති. ‘‘මා ඛො මං ත්‌වං, මහාරාජ, සරණං අගමාසි. තමෙව ත්‌වං 13 භගවන්‌තං සරණං ගච්‌ඡ යමහං සරණං ගතො’’ති. ‘‘කහං පන, භො කච්‌චාන, එතරහි සො භගවා විහරති අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො’’ති? ‘‘පරිනිබ්‌බුතො ඛො, මහාරාජ, එතරහි සො භගවා අරහං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධො’’ති. ‘‘සචෙපි මයං, භො කච්‌චාන, සුණෙය්‍යාම තං භගවන්‌තං දසසු යොජනෙසු, දසපි මයං යොජනානි ගච්‌ඡෙය්‍යාම තං භගවන්‌තං දස්‌සනාය අරහන්‌තං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධං. සචෙපි මයං, භො කච්‌චාන, සුණෙය්‍යාම තං භගවන්‌තං වීසතියා යොජනෙසු, තිංසාය යොජනෙසු, චත්‌තාරීසාය යොජනෙසු, පඤ්‌ඤාසාය යොජනෙසු, පඤ්‌ඤාසම්‌පි මයං යොජනානි ගච්‌ඡෙය්‍යාම තං භගවන්‌තං දස්‌සනාය අරහන්‌තං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධං. යොජනසතෙ චෙපි මයං භො කච්‌චාන, සුණෙය්‍යාම තං භගවන්‌තං, යොජනසතම්‌පි මයං ගච්‌ඡෙය්‍යාම තං භගවන්‌තං දස්‌සනාය අරහන්‌තං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධං. යතො ච, භො කච්‌චාන, පරිනිබ්‌බුතො සො භගවා, පරිනිබ්‌බුතම්‌පි මයං භගවන්‌තං සරණං ගච්‌ඡාම ධම්‌මඤ්‌ච භික්‌ඛුසඞ්‌ඝඤ්‌ච. උපාසකං මං භවං කච්‌චානො ධාරෙතු අජ්‌ජතග්‌ගෙ පාණුපෙතං සරණං ගත’’න්‌ති.
323. Evaṃ vutte, rājā mādhuro avantiputto āyasmantaṃ mahākaccānaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho kaccāna, abhikkantaṃ, bho kaccāna! Seyyathāpi, bho kaccāna, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti; evamevaṃ bhotā kaccānena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ bhavantaṃ kaccānaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca . Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ kaccāno dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. ‘‘Mā kho maṃ tvaṃ, mahārāja, saraṇaṃ agamāsi. Tameva tvaṃ 14 bhagavantaṃ saraṇaṃ gaccha yamahaṃ saraṇaṃ gato’’ti. ‘‘Kahaṃ pana, bho kaccāna, etarahi so bhagavā viharati arahaṃ sammāsambuddho’’ti? ‘‘Parinibbuto kho, mahārāja, etarahi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho’’ti. ‘‘Sacepi mayaṃ, bho kaccāna, suṇeyyāma taṃ bhagavantaṃ dasasu yojanesu, dasapi mayaṃ yojanāni gaccheyyāma taṃ bhagavantaṃ dassanāya arahantaṃ sammāsambuddhaṃ. Sacepi mayaṃ, bho kaccāna, suṇeyyāma taṃ bhagavantaṃ vīsatiyā yojanesu, tiṃsāya yojanesu, cattārīsāya yojanesu, paññāsāya yojanesu, paññāsampi mayaṃ yojanāni gaccheyyāma taṃ bhagavantaṃ dassanāya arahantaṃ sammāsambuddhaṃ. Yojanasate cepi mayaṃ bho kaccāna, suṇeyyāma taṃ bhagavantaṃ, yojanasatampi mayaṃ gaccheyyāma taṃ bhagavantaṃ dassanāya arahantaṃ sammāsambuddhaṃ. Yato ca, bho kaccāna, parinibbuto so bhagavā, parinibbutampi mayaṃ bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāma dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ kaccāno dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
මධුරසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං චතුත්‌ථං.
Madhurasuttaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 4. මධුරසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Madhurasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 4. මධුරසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Madhurasuttavaṇṇanā
