Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
၄. မဓုရသုတ္တဝဏ္ဏနာ
4. Madhurasuttavaṇṇanā
၃၁၇. မဓုရာယန္တိ ဥတ္တရမဓုရာယံ။ ဂုန္ဒာဝနေတိ ကာဠသိပ္ပလိဝနေ။ အတိမုတ္တကဝနေတိ စ ဝဒန္တိ။ စတူသု ဝဏ္ဏေသု ဗ္ရာဟ္မဏောဝ သေဋ္ဌော ဝဏ္ဏော။ ပဏ္ဍရောတိ ပရိသုဒ္ဓော။ ကာဠကောတိ အပရိသုဒ္ဓော။ ဇာတိဂောတ္တာဒိပညာပနဋ္ဌာနေသူတိ ဇာတိဂောတ္တာဒိဝသေန သုဒ္ဓစိန္တာယံ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝ သုဒ္ဓဇာတိကာ, န ဣတရေတိ အဓိပ္ပာယော။ သံသာရတော ဝာ သုဒ္ဓစိန္တာယံ ဗ္ရာဟ္မဏာဝ သုဇ္ဈန္တိ ဝေဒဝိဟိတသ္သ သုဒ္ဓဝိဓိနော အညေသံ အဝိသယတ္တာတိ အဓိပ္ပာယော။ တံ ပနေတံ တေသံ ဝိရုဇ္ဈတိ ခတ္တိယဝေသ္သာနမ္ပိ မန္တဇ္ဈေနသ္သ အနုညာတတ္တာ, မန္တဇ္ဈေနဝိဓိနာ စ သံသာရသုဒ္ဓိယာဘာဝတော။ ပုတ္တာ နာမ အနောရသာပိ ဟောန္တိ, န တထာ ဣမေတိ အာဟ ‘‘ဩရသာ’’တိ။ ဥရေ သံဝဍ္ဎိတပုတ္တောပိ ‘‘ဩရသ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ ဣမေ ပန မုခတော နိဂ္ဂတော ဟုတ္ဝာ ဥရေ သံဝဍ္ဎာတိ ဒသ္သေတုံ ‘‘ဩရသာ မုခတော ဇာတာ’’တိ ဝုတ္တံ။ တတော ဧဝ ဗ္ရဟ္မတော ဇာတာတိ ဗ္ရဟ္မဇာ, ဗ္ရဟ္မသမ္ဘူတာပိ ‘‘ဗ္ရဟ္မဇာ’’တိ ဝုစ္စန္တိ, န တထာ ဣမေ။ ဣမေ ပန ပစ္စက္ခတော ဗ္ရဟ္မုနာ နိမ္မိတာတိ ဗ္ရဟ္မနိမ္မိတာ, တတော ဧဝ ဗ္ရဟ္မတော လဒ္ဓဗ္ဗဝိဇ္ဇာဒိဒာယဇ္ဇဒာယာဒာတိ ဗ္ရဟ္မဒာယာဒာတိ သဗ္ဗမေတံ ဗ္ရာဟ္မဏာနံ ကတ္ထနာပလာပသဒိသံ ဝိညူနံ အပ္ပမာဏံ အဝိမဒ္ဒက္ခမံ ဝာစာဝတ္ထုမတ္တံ ဗ္ရဟ္မကုတ္တသ္သေဝ အဘာဝတော။ ယံ ပနေတ္ထ ဝတ္တဗ္ဗံ, တံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂဝဏ္ဏနာယံ ဝုတ္တမေဝ။ တေနာဟ ‘‘ဃောသောယေဝာ’’တိအာဒိ။ ဝောဟာရမတ္တမေဝေတန္တိ ဧတံ ‘‘ဗ္ရာဟ္မဏောဝ သေဋ္ဌော ဝဏ္ဏော’’တိအာဒိ ဝစနမတ္တမေဝ, န တသ္သ အတ္ထော တေဟိ အဓိပ္ပေတပ္ပကာရော အတ္ထိ။
317.Madhurāyanti uttaramadhurāyaṃ. Gundāvaneti kāḷasippalivane. Atimuttakavaneti ca vadanti. Catūsu vaṇṇesu brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo. Paṇḍaroti parisuddho. Kāḷakoti aparisuddho. Jātigottādipaññāpanaṭṭhānesūti jātigottādivasena suddhacintāyaṃ brāhmaṇā eva suddhajātikā, na itareti adhippāyo. Saṃsārato vā suddhacintāyaṃ brāhmaṇāva sujjhanti vedavihitassa suddhavidhino aññesaṃ avisayattāti adhippāyo. Taṃ panetaṃ tesaṃ virujjhati khattiyavessānampi mantajjhenassa anuññātattā, mantajjhenavidhinā ca saṃsārasuddhiyābhāvato. Puttā nāma anorasāpi honti, na tathā imeti āha ‘‘orasā’’ti. Ure saṃvaḍḍhitaputtopi ‘‘orasa’’nti vuccati. Ime pana mukhato niggato hutvā ure saṃvaḍḍhāti dassetuṃ ‘‘orasā mukhato jātā’’ti vuttaṃ. Tato eva brahmato jātāti brahmajā, brahmasambhūtāpi ‘‘brahmajā’’ti vuccanti, na tathā ime. Ime pana paccakkhato brahmunā nimmitāti brahmanimmitā, tato eva brahmato laddhabbavijjādidāyajjadāyādāti brahmadāyādāti sabbametaṃ brāhmaṇānaṃ katthanāpalāpasadisaṃ viññūnaṃ appamāṇaṃ avimaddakkhamaṃ vācāvatthumattaṃ brahmakuttasseva abhāvato. Yaṃ panettha vattabbaṃ, taṃ visuddhimaggavaṇṇanāyaṃ vuttameva. Tenāha ‘‘ghosoyevā’’tiādi. Vohāramattamevetanti etaṃ ‘‘brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇo’’tiādi vacanamattameva, na tassa attho tehi adhippetappakāro atthi.
၃၁၈. သမိဇ္ဈေယ္ယာတိ ဒိဋ္ဌိဒီပနဝသေန အတ္တနော အဇ္ဈာသယော နိပ္ဖဇ္ဇေယ္ယ။ တေနာဟ ‘‘မနောရထော ပူရေယ္ယာ’’တိ။ ခတ္တိယောပီတိ ပရခတ္တိယောပိ ။ အသ္သာတိ သမိဒ္ဓဓနာဒိံ ပတ္တသ္သ။ တေနာဟ – ‘‘ဣသ္သရိယသမ္ပတ္တသ္သာ’’တိ နေသန္တိ ဧတေသံ စတုန္နံ ဝဏ္ဏာနံ ဧတ္ထ ပုဗ္ဗုဋ္ဌာယိဘာဝာဒိနာ ဣတရေဟိ ဥပစရိတဗ္ဗတာယ န ကိဉ္စိ နာနာကရဏန္တိ ယောဇနာ။
318.Samijjheyyāti diṭṭhidīpanavasena attano ajjhāsayo nipphajjeyya. Tenāha ‘‘manoratho pūreyyā’’ti. Khattiyopīti parakhattiyopi . Assāti samiddhadhanādiṃ pattassa. Tenāha – ‘‘issariyasampattassā’’ti nesanti etesaṃ catunnaṃ vaṇṇānaṃ ettha pubbuṭṭhāyibhāvādinā itarehi upacaritabbatāya na kiñci nānākaraṇanti yojanā.
၃၂၂. အဟံ စီဝရာဒီဟိ ဥပဋ္ဌာကော, တုမ္ဟာကံ ဣစ္ဆိတစ္ဆိတက္ခဏေ ဝဒေယ္ယာထ ယေနတ္ထောတိ ယောဇနာ။ စောရာဒိဥပဒ္ဒဝနိသေဓနေန ရက္ခာဂုတ္တိ, ဒာနာဒိနိမိတ္တဥပဒ္ဒဝနိသေဓနေန အာဝရဏဂုတ္တိ။ ပစ္စုပ္ပန္နာနတ္ထနိသေဓနေန ဝာ ရက္ခာဂုတ္တိ, အာဂာမိအနတ္ထနိသေဓနေန အာဝရဏဂုတ္တိ။ ဧတ္ထ စ ခတ္တိယာဒီသု ယော ယော ဣသ္သရော, တသ္သ ဣတရေန အနုဝတ္တေတဗ္ဗဘာဝေ, ကုသလာကုသလကရဏေန နေသံ ဝသေန လဒ္ဓဗ္ဗအဘိသမ္ပရာယေ, ပဗ္ဗဇိတေဟိ လဒ္ဓဗ္ဗသာမီစိကိရိယာယ စ အဏုမတ္တောပိ ဝိသေသော နတ္ထိ, တသ္မာ သော ဝိသေသာဘာဝော ပာဠိယံ တတ္ထ တတ္ထ ဝာရေ ‘‘ဧဝံ သန္တေ’’တိအာဒိနာ ဝိဘာဝိတော။ သေသံ သုဝိညေယ္ယမေဝ။
322. Ahaṃ cīvarādīhi upaṭṭhāko, tumhākaṃ icchitacchitakkhaṇe vadeyyātha yenatthoti yojanā. Corādiupaddavanisedhanena rakkhāgutti, dānādinimittaupaddavanisedhanena āvaraṇagutti. Paccuppannānatthanisedhanena vā rakkhāgutti, āgāmianatthanisedhanena āvaraṇagutti. Ettha ca khattiyādīsu yo yo issaro, tassa itarena anuvattetabbabhāve, kusalākusalakaraṇena nesaṃ vasena laddhabbaabhisamparāye, pabbajitehi laddhabbasāmīcikiriyāya ca aṇumattopi viseso natthi, tasmā so visesābhāvo pāḷiyaṃ tattha tattha vāre ‘‘evaṃ sante’’tiādinā vibhāvito. Sesaṃ suviññeyyameva.
မဓုရသုတ္တဝဏ္ဏနာယ လီနတ္ထပ္ပကာသနာ သမတ္တာ။
Madhurasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya / ၄. မဓုရသုတ္တံ • 4. Madhurasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၄. မဓုရသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 4. Madhurasuttavaṇṇanā