| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
4. මධුරසුත්‌තවණ්‌ණනා
4. Madhurasuttavaṇṇanā
317. එවං මෙ සුතන්‌ති මධුරසුත්‌තං. තත්‌ථ මහාකච්‌චානොති ගිහිකාලෙ උජ්‌ජෙනිකරඤ්‌ඤො පුරොහිතපුත්‌තො අභිරූපො දස්‌සනීයො පාසාදිකො සුවණ්‌ණවණ්‌ණො ච. මධුරායන්‌ති එවංනාමකෙ නගරෙ. ගුන්‌දාවනෙති කණ්‌හකගුන්‌දාවනෙ . අවන්‌තිපුත්‌තොති අවන්‌තිරට්‌ඨෙ රඤ්‌ඤො ධීතාය පුත්‌තො. වුද්‌ධො චෙව අරහා චාති දහරං අරහන්‌තම්‌පි න තථා සම්‌භාවෙන්‌ති යථා මහල්‌ලකං, ථෙරො පන වුද්‌ධො චෙව අහොසි අරහා ච. බ්‍රාහ්‌මණා, භො කච්‌චානාති සො කිර රාජා බ්‍රාහ්‌මණලද්‌ධිකො, තස්‌මා එවමාහ. බ්‍රාහ්‌මණොව සෙට්‌ඨො වණ්‌ණොතිආදීසු ජාතිගොත්‌තාදීනං පඤ්‌ඤාපනට්‌ඨානෙ බ්‍රාහ්‌මණාව සෙට්‌ඨාති දස්‌සෙති. හීනො අඤ්‌ඤො වණ්‌ණොති ඉතරෙ තයො වණ්‌ණා හීනා ලාමකාති වදති. සුක්‌කොති පණ්‌ඩරො. කණ්‌හොති කාළකො. සුජ්‌ඣන්‌තීති ජාතිගොත්‌තාදිපඤ්‌ඤාපනට්‌ඨානෙසු සුජ්‌ඣන්‌ති. බ්‍රහ්‌මුනො පුත්‌තාති මහාබ්‍රහ්‌මුනො පුත්‌තා. ඔරසා මුඛතො ජාතාති උරෙ වසිත්‌වා මුඛතො නික්‌ඛන්‌තා, උරෙ කත්‌වා සංවද්‌ධිතාති වා ඔරසා. බ්‍රහ්‌මජාති බ්‍රහ්‌මතො නිබ්‌බත්‌තා. බ්‍රහ්‌මනිම්‌මිතාති බ්‍රහ්‌මුනා නිම්‌මිතා. බ්‍රහ්‌මදායාදාති බ්‍රහ්‌මුනො දායාදා. ඝොසොයෙව ඛො එසොති වොහාරමත්‌තමෙවෙතං.
317.Evaṃme sutanti madhurasuttaṃ. Tattha mahākaccānoti gihikāle ujjenikarañño purohitaputto abhirūpo dassanīyo pāsādiko suvaṇṇavaṇṇo ca. Madhurāyanti evaṃnāmake nagare. Gundāvaneti kaṇhakagundāvane . Avantiputtoti avantiraṭṭhe rañño dhītāya putto. Vuddho ceva arahā cāti daharaṃ arahantampi na tathā sambhāventi yathā mahallakaṃ, thero pana vuddho ceva ahosi arahā ca. Brāhmaṇā, bho kaccānāti so kira rājā brāhmaṇaladdhiko, tasmā evamāha. Brāhmaṇova seṭṭho vaṇṇotiādīsu jātigottādīnaṃ paññāpanaṭṭhāne brāhmaṇāva seṭṭhāti dasseti. Hīno añño vaṇṇoti itare tayo vaṇṇā hīnā lāmakāti vadati. Sukkoti paṇḍaro. Kaṇhoti kāḷako. Sujjhantīti jātigottādipaññāpanaṭṭhānesu sujjhanti. Brahmuno puttāti mahābrahmuno puttā. Orasā mukhato jātāti ure vasitvā mukhato nikkhantā, ure katvā saṃvaddhitāti vā orasā. Brahmajāti brahmato nibbattā. Brahmanimmitāti brahmunā nimmitā. Brahmadāyādāti brahmuno dāyādā. Ghosoyeva kho esoti vohāramattamevetaṃ.
318. ඉජ්‌ඣෙය්‍යාති සමිජ්‌ඣෙය්‍ය, යත්‌තකානි ධනාදීනි පත්‌ථෙය්‍ය, තත්‌තකෙහිස්‌ස මනොරථො පූරෙය්‍යාති අත්‌ථො. ඛත්‌තියොපිස්‌සාස්‌සාති ඛත්‌තියොපි අස්‌ස ඉස්‌සරියසම්‌පත්‌තස්‌ස පුබ්‌බුට්‌ඨායී අස්‌ස. නෙසං එත්‌ථ කිඤ්‌චීති න එතෙසං එත්‌ථ කිඤ්‌චි.
318.Ijjheyyāti samijjheyya, yattakāni dhanādīni pattheyya, tattakehissa manoratho pūreyyāti attho. Khattiyopissāssāti khattiyopi assa issariyasampattassa pubbuṭṭhāyī assa. Nesaṃ ettha kiñcīti na etesaṃ ettha kiñci.
322. ආසනෙන වා නිමන්‌තෙය්‍යාමාති නිසින්‌නාසනං පප්‌ඵොටෙත්‌වා ඉධ නිසීදාති වදෙය්‍යාම. අභිනිමන්‌තෙය්‍යාමපි නන්‌ති අභිහරිත්‌වා තං නිමන්‌තෙය්‍යාම. තත්‌ථ දුවිධො අභිහාරො වාචාය චෙව කායෙන ච. ‘‘තුම්‌හාකං ඉච්‌ඡිතිච්‌ඡිතක්‌ඛණෙ මමං චීවරාදීහි වදෙය්‍යාථ යෙනත්‌ථො’’ති වදන්‌තො හි වාචාය අභිහරිත්‌වා නිමන්‌තෙති නාම. චීවරාදිවෙකල්‌ලං සල්‌ලක්‌ඛෙත්‌වා ‘‘ඉදං ගණ්‌හථා’’ති තානි දෙන්‌තො පන කායෙන අභිහරිත්‌වා නිමන්‌තෙති නාම. තදුභයම්‌පි සන්‌ධාය ‘‘අභිනිමන්‌තෙය්‍යාමපි න’’න්‌ති ආහ. රක්‌ඛාවරණගුත්‌තින්‌ති රක්‌ඛාසඞ්‌ඛාතඤ්‌චෙව ආවරණසඞ්‌ඛාතඤ්‌ච ගුත්‌තිං. යා පනෙසා ආවුධහත්‌ථෙ පුරිසෙ ඨපෙන්‌තෙන රක්‌ඛා, සා ධම්‌මිකා නාම සංවිහිතා න හොති. යථා පන අවෙලාය කට්‌ඨහාරිකාපණ්‌ණහාරිකාදයො විහාරං න පවිසන්‌ති, මිගලුද්‌දකාදයො විහාරසීමාය මිගෙ වා මච්‌ඡෙ වා න ගණ්‌හන්‌ති, එවං සංවිදහන්‌තෙන ධම්‌මිකා නාම සංවිහිතා හොති. තං සන්‌ධායාහ ‘‘ධම්‌මික’’න්‌ති.
322.Āsanena vā nimanteyyāmāti nisinnāsanaṃ papphoṭetvā idha nisīdāti vadeyyāma. Abhinimanteyyāmapi nanti abhiharitvā taṃ nimanteyyāma. Tattha duvidho abhihāro vācāya ceva kāyena ca. ‘‘Tumhākaṃ icchiticchitakkhaṇe mamaṃ cīvarādīhi vadeyyātha yenattho’’ti vadanto hi vācāya abhiharitvā nimanteti nāma. Cīvarādivekallaṃ sallakkhetvā ‘‘idaṃ gaṇhathā’’ti tāni dento pana kāyena abhiharitvā nimanteti nāma. Tadubhayampi sandhāya ‘‘abhinimanteyyāmapi na’’nti āha. Rakkhāvaraṇaguttinti rakkhāsaṅkhātañceva āvaraṇasaṅkhātañca guttiṃ. Yā panesā āvudhahatthe purise ṭhapentena rakkhā, sā dhammikā nāma saṃvihitā na hoti. Yathā pana avelāya kaṭṭhahārikāpaṇṇahārikādayo vihāraṃ na pavisanti, migaluddakādayo vihārasīmāya mige vā macche vā na gaṇhanti, evaṃ saṃvidahantena dhammikā nāma saṃvihitā hoti. Taṃ sandhāyāha ‘‘dhammika’’nti.
එවං සන්‌තෙති එවං චතුන්‌නම්‌පි වණ්‌ණානං පබ්‌බජිතානං පබ්‌බජිතසක්‌කාරෙන සමෙ සමානෙ. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ උත්‌තානමෙවාති.
Evaṃsanteti evaṃ catunnampi vaṇṇānaṃ pabbajitānaṃ pabbajitasakkārena same samāne. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
පපඤ්‌චසූදනියා මජ්‌ඣිමනිකායට්‌ඨකථාය
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
මධුරසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Madhurasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya / 4. මධුරසුත්‌තං • 4. Madhurasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 4. මධුරසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Madhurasuttavaṇṇanā
