Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya

    ၅. မာဂဏ္ဍိယသုတ္တံ

    5. Māgaṇḍiyasuttaṃ

    ၂၀၇. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ ကုရူသု ဝိဟရတိ ကမ္မာသဓမ္မံ နာမ ကုရူနံ နိဂမော, ဘာရဒ္ဝာဇဂောတ္တသ္သ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ အဂ္ယာဂာရေ တိဏသန္ထာရကေ 1။ အထ ခော ဘဂဝာ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ ကမ္မာသဓမ္မံ ပိဏ္ဍာယ ပာဝိသိ။ ကမ္မာသဓမ္မံ ပိဏ္ဍာယ စရိတ္ဝာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပာတပဋိက္ကန္တော ယေန အညတရော ဝနသဏ္ဍော တေနုပသင္ကမိ ဒိဝာဝိဟာရာယ။ တံ ဝနသဏ္ဍံ အဇ္ဈောဂာဟေတ္ဝာ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဒိဝာဝိဟာရံ နိသီဒိ။ အထ ခော မာဂဏ္ဍိယော 2 ပရိဗ္ဗာဇကော ဇင္ဃာဝိဟာရံ အနုစင္ကမမာနော အနုဝိစရမာနော ယေန ဘာရဒ္ဝာဇဂောတ္တသ္သ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ အဂ္ယာဂာရံ တေနုပသင္ကမိ။ အဒ္ဒသာ ခော မာဂဏ္ဍိယော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘာရဒ္ဝာဇဂောတ္တသ္သ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ အဂ္ယာဂာရေ တိဏသန္ထာရကံ ပညတ္တံ။ ဒိသ္ဝာန ဘာရဒ္ဝာဇဂောတ္တံ ဗ္ရာဟ္မဏံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ကသ္သ န္ဝယံ ဘောတော ဘာရဒ္ဝာဇသ္သ အဂ္ယာဂာရေ တိဏသန္ထာရကော ပညတ္တော, သမဏသေယ္ယာနုရူပံ 3 မညေ’’တိ? ‘‘အတ္ထိ, ဘော မာဂဏ္ဍိယ, သမဏော ဂောတမော သက္ယပုတ္တော သက္ယကုလာ ပဗ္ဗဇိတော။ တံ ခော ပန ဘဝန္တံ ဂောတမံ ဧဝံ ကလ္ယာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒော အဗ္ဘုဂ္ဂတော – ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝာ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုသ္သာနံ ဗုဒ္ဓော ဘဂဝာ’တိ။ တသ္သေသာ ဘောတော ဂောတမသ္သ သေယ္ယာ ပညတ္တာ’’တိ။ ‘‘ဒုဒ္ဒိဋ္ဌံ ဝတ, ဘော ဘာရဒ္ဝာဇ, အဒ္ဒသာမ; ဒုဒ္ဒိဋ္ဌံ ဝတ, ဘော ဘာရဒ္ဝာဇ, အဒ္ဒသာမ! ယေ မယံ တသ္သ ဘောတော ဂောတမသ္သ ဘူနဟုနော 4 သေယ္ယံ အဒ္ဒသာမာ’’တိ။ ‘‘ရက္ခသ္သေတံ, မာဂဏ္ဍိယ, ဝာစံ; ရက္ခသ္သေတံ , မာဂဏ္ဍိယ, ဝာစံ။ ဗဟူ ဟိ တသ္သ ဘောတော ဂောတမသ္သ ခတ္တိယပဏ္ဍိတာပိ ဗ္ရာဟ္မဏပဏ္ဍိတာပိ ဂဟပတိပဏ္ဍိတာပိ သမဏပဏ္ဍိတာပိ အဘိပ္ပသန္နာ ဝိနီတာ အရိယေ ဉာယေ ဓမ္မေ ကုသလေ’’တိ။ ‘‘သမ္မုခာ စေပိ မယံ, ဘော ဘာရဒ္ဝာဇ, တံ ဘဝန္တံ ဂောတမံ ပသ္သေယ္ယာမ, သမ္မုခာပိ နံ ဝဒေယ္ယာမ – ‘ဘူနဟု 5 သမဏော ဂောတမော’တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဧဝဉ္ဟိ နော သုတ္တေ ဩစရတီ’’တိ။ ‘‘သစေ တံ ဘောတော မာဂဏ္ဍိယသ္သ အဂရု အာရောစေယ္ယာမိ တံ 6 သမဏသ္သ ဂောတမသ္သာ’’တိ။ ‘‘အပ္ပောသ္သုက္ကော ဘဝံ ဘာရဒ္ဝာဇော ဝုတ္တောဝ နံ ဝဒေယ္ယာ’’တိ။

    207. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kurūsu viharati kammāsadhammaṃ nāma kurūnaṃ nigamo, bhāradvājagottassa brāhmaṇassa agyāgāre tiṇasanthārake 7. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya kammāsadhammaṃ piṇḍāya pāvisi. Kammāsadhammaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena aññataro vanasaṇḍo tenupasaṅkami divāvihārāya. Taṃ vanasaṇḍaṃ ajjhogāhetvā aññatarasmiṃ rukkhamūle divāvihāraṃ nisīdi. Atha kho māgaṇḍiyo 8 paribbājako jaṅghāvihāraṃ anucaṅkamamāno anuvicaramāno yena bhāradvājagottassa brāhmaṇassa agyāgāraṃ tenupasaṅkami. Addasā kho māgaṇḍiyo paribbājako bhāradvājagottassa brāhmaṇassa agyāgāre tiṇasanthārakaṃ paññattaṃ. Disvāna bhāradvājagottaṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘‘kassa nvayaṃ bhoto bhāradvājassa agyāgāre tiṇasanthārako paññatto, samaṇaseyyānurūpaṃ 9 maññe’’ti? ‘‘Atthi, bho māgaṇḍiya, samaṇo gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti. Tassesā bhoto gotamassa seyyā paññattā’’ti. ‘‘Duddiṭṭhaṃ vata, bho bhāradvāja, addasāma; duddiṭṭhaṃ vata, bho bhāradvāja, addasāma! Ye mayaṃ tassa bhoto gotamassa bhūnahuno 10 seyyaṃ addasāmā’’ti. ‘‘Rakkhassetaṃ, māgaṇḍiya, vācaṃ; rakkhassetaṃ , māgaṇḍiya, vācaṃ. Bahū hi tassa bhoto gotamassa khattiyapaṇḍitāpi brāhmaṇapaṇḍitāpi gahapatipaṇḍitāpi samaṇapaṇḍitāpi abhippasannā vinītā ariye ñāye dhamme kusale’’ti. ‘‘Sammukhā cepi mayaṃ, bho bhāradvāja, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ passeyyāma, sammukhāpi naṃ vadeyyāma – ‘bhūnahu 11 samaṇo gotamo’ti. Taṃ kissa hetu? Evañhi no sutte ocaratī’’ti. ‘‘Sace taṃ bhoto māgaṇḍiyassa agaru āroceyyāmi taṃ 12 samaṇassa gotamassā’’ti. ‘‘Appossukko bhavaṃ bhāradvājo vuttova naṃ vadeyyā’’ti.

    ၂၀၈. အသ္သောသိ ခော ဘဂဝာ ဒိဗ္ဗာယ သောတဓာတုယာ ဝိသုဒ္ဓာယ အတိက္ကန္တမာနုသိကာယ ဘာရဒ္ဝာဇဂောတ္တသ္သ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ မာဂဏ္ဍိယေန ပရိဗ္ဗာဇကေန သဒ္ဓိံ ဣမံ ကထာသလ္လာပံ။ အထ ခော ဘဂဝာ သာယန္ဟသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေန ဘာရဒ္ဝာဇဂောတ္တသ္သ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ အဂ္ယာဂာရံ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ နိသီဒိ ဘဂဝာ ပညတ္တေ တိဏသန္ထာရကေ။ အထ ခော ဘာရဒ္ဝာဇဂောတ္တော ဗ္ရာဟ္မဏော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခော ဘာရဒ္ဝာဇဂောတ္တံ ဗ္ရာဟ္မဏံ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဟု ပန တေ, ဘာရဒ္ဝာဇ, မာဂဏ္ဍိယေန ပရိဗ္ဗာဇကေန သဒ္ဓိံ ဣမံယေဝ တိဏသန္ထာရကံ အာရဗ္ဘ ကောစိဒေဝ ကထာသလ္လာပော’’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘာရဒ္ဝာဇဂောတ္တော ဗ္ရာဟ္မဏော သံဝိဂ္ဂော လောမဟဋ္ဌဇာတော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဧတဒေဝ ခော ပန မယံ ဘောတော ဂောတမသ္သ အာရောစေတုကာမာ။ အထ စ ပန ဘဝံ ဂောတမော အနက္ခာတံယေဝ အက္ခာသီ’’တိ။ အယဉ္စ ဟိ 13 ဘဂဝတော ဘာရဒ္ဝာဇဂောတ္တေန ဗ္ရာဟ္မဏေန သဒ္ဓိံ အန္တရာကထာ ဝိပ္ပကတာ ဟောတိ။ အထ ခော မာဂဏ္ဍိယော ပရိဗ္ဗာဇကော ဇင္ဃာဝိဟာရံ အနုစင္ကမမာနော အနုဝိစရမာနော ယေန ဘာရဒ္ဝာဇဂောတ္တသ္သ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ အဂ္ယာဂာရံ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခော မာဂဏ္ဍိယံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –

    208. Assosi kho bhagavā dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya bhāradvājagottassa brāhmaṇassa māgaṇḍiyena paribbājakena saddhiṃ imaṃ kathāsallāpaṃ. Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena bhāradvājagottassa brāhmaṇassa agyāgāraṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā nisīdi bhagavā paññatte tiṇasanthārake. Atha kho bhāradvājagotto brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho bhāradvājagottaṃ brāhmaṇaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘ahu pana te, bhāradvāja, māgaṇḍiyena paribbājakena saddhiṃ imaṃyeva tiṇasanthārakaṃ ārabbha kocideva kathāsallāpo’’ti? Evaṃ vutte, bhāradvājagotto brāhmaṇo saṃviggo lomahaṭṭhajāto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘etadeva kho pana mayaṃ bhoto gotamassa ārocetukāmā. Atha ca pana bhavaṃ gotamo anakkhātaṃyeva akkhāsī’’ti. Ayañca hi 14 bhagavato bhāradvājagottena brāhmaṇena saddhiṃ antarākathā vippakatā hoti. Atha kho māgaṇḍiyo paribbājako jaṅghāvihāraṃ anucaṅkamamāno anuvicaramāno yena bhāradvājagottassa brāhmaṇassa agyāgāraṃ yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho māgaṇḍiyaṃ paribbājakaṃ bhagavā etadavoca –

    ၂၀၉. ‘‘စက္ခုံ ခော, မာဂဏ္ဍိယ, ရူပာရာမံ ရူပရတံ ရူပသမ္မုဒိတံ။ တံ တထာဂတသ္သ ဒန္တံ ဂုတ္တံ ရက္ခိတံ သံဝုတံ, တသ္သ စ သံဝရာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ။ ဣဒံ နု တေ ဧတံ, မာဂဏ္ဍိယ, သန္ဓာယ ဘာသိတံ – ‘ဘူနဟု သမဏော ဂောတမော’’’တိ? ‘‘ဧတဒေဝ ခော ပန မေ, ဘော ဂောတမ, သန္ဓာယ ဘာသိတံ – ‘ဘူနဟု သမဏော ဂောတမော’တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဧဝဉ္ဟိ နော သုတ္တေ ဩစရတီ’’တိ။ ‘‘သောတံ ခော, မာဂဏ္ဍိယ, သဒ္ဒာရာမံ။ပေ.။ ဃာနံ.၂၀၂၇၃ ခော, မာဂဏ္ဍိယ ဂန္ဓာရာမံ။ ဇိဝ္ဟာ ခော, မာဂဏ္ဍိယ, ရသာရာမာ ရသရတာ ရသသမ္မုဒိတာ။ သာ တထာဂတသ္သ ဒန္တာ ဂုတ္တာ ရက္ခိတာ သံဝုတာ, တသ္သာ စ သံဝရာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ။ ဣဒံ နု တေ ဧတံ, မာဂဏ္ဍိယ, သန္ဓာယ ဘာသိတံ – ‘ဘူနဟု သမဏော ဂောတမော’’’တိ? ‘‘ဧတဒေဝ ခော ပန မေ, ဘော ဂောတမ, သန္ဓာယ ဘာသိတံ – ‘ဘူနဟု သမဏော ဂောတမော’တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဧဝဉ္ဟိ နော သုတ္တေ ဩစရတီ’’တိ။ ‘‘ကာယော ခော, မာဂဏ္ဍိယ, ဖောဋ္ဌဗ္ဗာရာမော ဖောဋ္ဌဗ္ဗရတော။ပေ.။ မနော ခော, မာဂဏ္ဍိယ, ဓမ္မာရာမော ဓမ္မရတော ဓမ္မသမ္မုဒိတော။ သော တထာဂတသ္သ ဒန္တော ဂုတ္တော ရက္ခိတော သံဝုတော, တသ္သ စ သံဝရာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ။ ဣဒံ နု တေ ဧတံ, မာဂဏ္ဍိယ, သန္ဓာယ ဘာသိတံ – ‘ဘူနဟု သမဏော ဂောတမော’’’တိ? ‘‘ဧတဒေဝ ခော ပန မေ, ဘော ဂောတမ, သန္ဓာယ ဘာသိတံ – ‘ဘူနဟု သမဏော ဂောတမော’တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဧဝဉ္ဟိ နော သုတ္တေ ဩစရတီ’’တိ။

    209. ‘‘Cakkhuṃ kho, māgaṇḍiya, rūpārāmaṃ rūparataṃ rūpasammuditaṃ. Taṃ tathāgatassa dantaṃ guttaṃ rakkhitaṃ saṃvutaṃ, tassa ca saṃvarāya dhammaṃ deseti. Idaṃ nu te etaṃ, māgaṇḍiya, sandhāya bhāsitaṃ – ‘bhūnahu samaṇo gotamo’’’ti? ‘‘Etadeva kho pana me, bho gotama, sandhāya bhāsitaṃ – ‘bhūnahu samaṇo gotamo’ti. Taṃ kissa hetu? Evañhi no sutte ocaratī’’ti. ‘‘Sotaṃ kho, māgaṇḍiya, saddārāmaṃ…pe… ghānaṃ.20273 kho, māgaṇḍiya gandhārāmaṃ… jivhā kho, māgaṇḍiya, rasārāmā rasaratā rasasammuditā. Sā tathāgatassa dantā guttā rakkhitā saṃvutā, tassā ca saṃvarāya dhammaṃ deseti. Idaṃ nu te etaṃ, māgaṇḍiya, sandhāya bhāsitaṃ – ‘bhūnahu samaṇo gotamo’’’ti? ‘‘Etadeva kho pana me, bho gotama, sandhāya bhāsitaṃ – ‘bhūnahu samaṇo gotamo’ti. Taṃ kissa hetu? Evañhi no sutte ocaratī’’ti. ‘‘Kāyo kho, māgaṇḍiya, phoṭṭhabbārāmo phoṭṭhabbarato…pe… mano kho, māgaṇḍiya, dhammārāmo dhammarato dhammasammudito. So tathāgatassa danto gutto rakkhito saṃvuto, tassa ca saṃvarāya dhammaṃ deseti. Idaṃ nu te etaṃ, māgaṇḍiya, sandhāya bhāsitaṃ – ‘bhūnahu samaṇo gotamo’’’ti? ‘‘Etadeva kho pana me, bho gotama, sandhāya bhāsitaṃ – ‘bhūnahu samaṇo gotamo’ti. Taṃ kissa hetu? Evañhi no sutte ocaratī’’ti.

    ၂၁၀. ‘‘တံ ကိံ မညသိ, မာဂဏ္ဍိယ – ‘ဣဓေကစ္စော စက္ခုဝိညေယ္ယေဟိ ရူပေဟိ ပရိစာရိတပုဗ္ဗော အသ္သ ဣဋ္ဌေဟိ ကန္တေဟိ မနာပေဟိ ပိယရူပေဟိ ကာမူပသံဟိတေဟိ ရဇနီယေဟိ, သော အပရေန သမယေန ရူပာနံယေဝ သမုဒယဉ္စ အတ္ထင္ဂမဉ္စ အသ္သာဒဉ္စ အာဒီနဝဉ္စ နိသ္သရဏဉ္စ ယထာဘူတံ ဝိဒိတ္ဝာ ရူပတဏ္ဟံ ပဟာယ ရူပပရိဠာဟံ ပဋိဝိနောဒေတ္ဝာ ဝိဂတပိပာသော အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တော ဝိဟရေယ္ယ။ ဣမသ္သ ပန တေ, မာဂဏ္ဍိယ, ကိမသ္သ ဝစနီယ’’’န္တိ? ‘‘န ကိဉ္စိ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘တံ ကိံ မညသိ, မာဂဏ္ဍိယ – ‘ဣဓေကစ္စော သောတဝိညေယ္ယေဟိ သဒ္ဒေဟိ။ပေ.။ ဃာနဝိညေယ္ယေဟိ ဂန္ဓေဟိ။ ဇိဝ္ဟာဝိညေယ္ယေဟိ ရသေဟိ။ ကာယဝိညေယ္ယေဟိ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေဟိ ပရိစာရိတပုဗ္ဗော အသ္သ ဣဋ္ဌေဟိ ကန္တေဟိ မနာပေဟိ ပိယရူပေဟိ ကာမူပသံဟိတေဟိ ရဇနီယေဟိ, သော အပရေန သမယေန ဖောဋ္ဌဗ္ဗာနံယေဝ သမုဒယဉ္စ အတ္ထင္ဂမဉ္စ အသ္သာဒဉ္စ အာဒီနဝဉ္စ နိသ္သရဏဉ္စ ယထာဘူတံ ဝိဒိတ္ဝာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗတဏ္ဟံ ပဟာယ ဖောဋ္ဌဗ္ဗပရိဠာဟံ ပဋိဝိနောဒေတ္ဝာ ဝိဂတပိပာသော အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တော ဝိဟရေယ္ယ။ ဣမသ္သ ပန တေ, မာဂဏ္ဍိယ, ကိမသ္သ ဝစနီယ’’’န္တိ? ‘‘န ကိဉ္စိ, ဘော ဂောတမ’’။

    210. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, māgaṇḍiya – ‘idhekacco cakkhuviññeyyehi rūpehi paricāritapubbo assa iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi, so aparena samayena rūpānaṃyeva samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ viditvā rūpataṇhaṃ pahāya rūpapariḷāhaṃ paṭivinodetvā vigatapipāso ajjhattaṃ vūpasantacitto vihareyya. Imassa pana te, māgaṇḍiya, kimassa vacanīya’’’nti? ‘‘Na kiñci, bho gotama’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, māgaṇḍiya – ‘idhekacco sotaviññeyyehi saddehi…pe… ghānaviññeyyehi gandhehi… jivhāviññeyyehi rasehi… kāyaviññeyyehi phoṭṭhabbehi paricāritapubbo assa iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi, so aparena samayena phoṭṭhabbānaṃyeva samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ viditvā phoṭṭhabbataṇhaṃ pahāya phoṭṭhabbapariḷāhaṃ paṭivinodetvā vigatapipāso ajjhattaṃ vūpasantacitto vihareyya. Imassa pana te, māgaṇḍiya, kimassa vacanīya’’’nti? ‘‘Na kiñci, bho gotama’’.

    ၂၁၁. ‘‘အဟံ ခော ပန, မာဂဏ္ဍိယ, ပုဗ္ဗေ အဂာရိယဘူတော သမာနော ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင္ဂီဘူတော ပရိစာရေသိံ စက္ခုဝိညေယ္ယေဟိ ရူပေဟိ ဣဋ္ဌေဟိ ကန္တေဟိ မနာပေဟိ ပိယရူပေဟိ ကာမူပသံဟိတေဟိ ရဇနီယေဟိ, သောတဝိညေယ္ယေဟိ သဒ္ဒေဟိ။ပေ.။ ဃာနဝိညေယ္ယေဟိ ဂန္ဓေဟိ။ ဇိဝ္ဟာဝိညေယ္ယေဟိ ရသေဟိ။ ကာယဝိညေယ္ယေဟိ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေဟိ ဣဋ္ဌေဟိ ကန္တေဟိ မနာပေဟိ ပိယရူပေဟိ ကာမူပသံဟိတေဟိ ရဇနီယေဟိ။ တသ္သ မယ္ဟံ, မာဂဏ္ဍိယ, တယော ပာသာဒာ အဟေသုံ – ဧကော ဝသ္သိကော, ဧကော ဟေမန္တိကော, ဧကော ဂိမ္ဟိကော။ သော ခော အဟံ, မာဂဏ္ဍိယ, ဝသ္သိကေ ပာသာဒေ ဝသ္သိကေ စတ္တာရော 15 မာသေ နိပ္ပုရိသေဟိ တူရိယေဟိ 16 ပရိစာရယမာနော 17 န ဟေဋ္ဌာပာသာဒံ ဩရောဟာမိ။ သော အပရေန သမယေန ကာမာနံယေဝ သမုဒယဉ္စ အတ္ထင္ဂမဉ္စ အသ္သာဒဉ္စ အာဒီနဝဉ္စ နိသ္သရဏဉ္စ ယထာဘူတံ ဝိဒိတ္ဝာ ကာမတဏ္ဟံ ပဟာယ ကာမပရိဠာဟံ ပဋိဝိနောဒေတ္ဝာ ဝိဂတပိပာသော အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တော ဝိဟရာမိ။ သော အညေ သတ္တေ ပသ္သာမိ ကာမေသု အဝီတရာဂေ ကာမတဏ္ဟာဟိ ခဇ္ဇမာနေ ကာမပရိဠာဟေန ပရိဍယ္ဟမာနေ ကာမေ ပဋိသေဝန္တေ။ သော တေသံ န ပိဟေမိ, န တတ္ထ အဘိရမာမိ ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယာဟယံ, မာဂဏ္ဍိယ, ရတိ, အညတ္ရေဝ ကာမေဟိ အညတ္ရ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ – အပိ ဒိဗ္ဗံ သုခံ သမဓိဂယ္ဟ တိဋ္ဌတိ – တာယ ရတိယာ ရမမာနော ဟီနသ္သ န ပိဟေမိ, န တတ္ထ အဘိရမာမိ။

    211. ‘‘Ahaṃ kho pana, māgaṇḍiya, pubbe agāriyabhūto samāno pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāresiṃ cakkhuviññeyyehi rūpehi iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi, sotaviññeyyehi saddehi…pe… ghānaviññeyyehi gandhehi… jivhāviññeyyehi rasehi… kāyaviññeyyehi phoṭṭhabbehi iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi. Tassa mayhaṃ, māgaṇḍiya, tayo pāsādā ahesuṃ – eko vassiko, eko hemantiko, eko gimhiko. So kho ahaṃ, māgaṇḍiya, vassike pāsāde vassike cattāro 18 māse nippurisehi tūriyehi 19 paricārayamāno 20 na heṭṭhāpāsādaṃ orohāmi. So aparena samayena kāmānaṃyeva samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ viditvā kāmataṇhaṃ pahāya kāmapariḷāhaṃ paṭivinodetvā vigatapipāso ajjhattaṃ vūpasantacitto viharāmi. So aññe satte passāmi kāmesu avītarāge kāmataṇhāhi khajjamāne kāmapariḷāhena pariḍayhamāne kāme paṭisevante. So tesaṃ na pihemi, na tattha abhiramāmi . Taṃ kissa hetu? Yāhayaṃ, māgaṇḍiya, rati, aññatreva kāmehi aññatra akusalehi dhammehi – api dibbaṃ sukhaṃ samadhigayha tiṭṭhati – tāya ratiyā ramamāno hīnassa na pihemi, na tattha abhiramāmi.

    ၂၁၂. ‘‘သေယ္ယထာပိ, မာဂဏ္ဍိယ, ဂဟပတိ ဝာ ဂဟပတိပုတ္တော ဝာ အဍ္ဎော မဟဒ္ဓနော မဟာဘောဂော ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင္ဂီဘူတော ပရိစာရေယ္ယ စက္ခုဝိညေယ္ယေဟိ ရူပေဟိ။ပေ.။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေဟိ ဣဋ္ဌေဟိ ကန္တေဟိ မနာပေဟိ ပိယရူပေဟိ ကာမူပသံဟိတေဟိ ရဇနီယေဟိ။ သော ကာယေန သုစရိတံ စရိတ္ဝာ ဝာစာယ သုစရိတံ စရိတ္ဝာ မနသာ သုစရိတံ စရိတ္ဝာ ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇေယ္ယ ဒေဝာနံ တာဝတိံသာနံ သဟဗ္ယတံ။ သော တတ္ထ နန္ဒနေ ဝနေ အစ္ဆရာသင္ဃပရိဝုတော ဒိဗ္ဗေဟိ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင္ဂီဘူတော ပရိစာရေယ္ယ။ သော ပသ္သေယ္ယ ဂဟပတိံ ဝာ ဂဟပတိပုတ္တံ ဝာ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတံ သမင္ဂီဘူတံ ပရိစာရယမာနံ။

    212. ‘‘Seyyathāpi, māgaṇḍiya, gahapati vā gahapatiputto vā aḍḍho mahaddhano mahābhogo pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāreyya cakkhuviññeyyehi rūpehi…pe… phoṭṭhabbehi iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi. So kāyena sucaritaṃ caritvā vācāya sucaritaṃ caritvā manasā sucaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyya devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sahabyataṃ. So tattha nandane vane accharāsaṅghaparivuto dibbehi pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāreyya. So passeyya gahapatiṃ vā gahapatiputtaṃ vā pañcahi kāmaguṇehi samappitaṃ samaṅgībhūtaṃ paricārayamānaṃ.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, မာဂဏ္ဍိယ, အပိ နု သော ဒေဝပုတ္တော နန္ဒနေ ဝနေ အစ္ဆရာသင္ဃပရိဝုတော ဒိဗ္ဗေဟိ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင္ဂီဘူတော ပရိစာရယမာနော အမုသ္သ ဂဟပတိသ္သ ဝာ ဂဟပတိပုတ္တသ္သ ဝာ ပိဟေယ္ယ, မာနုသကာနံ ဝာ ပဉ္စန္နံ ကာမဂုဏာနံ မာနုသကေဟိ ဝာ ကာမေဟိ အာဝဋ္ဋေယ္ယာ’’တိ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ’’။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? မာနုသကေဟိ, ဘော ဂောတမ, ကာမေဟိ ဒိဗ္ဗကာမာ အဘိက္ကန္တတရာ စ ပဏီတတရာ စာ’’တိ။ ‘‘ဧဝမေဝ ခော အဟံ, မာဂဏ္ဍိယ, ပုဗ္ဗေ အဂာရိယဘူတော သမာနော ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင္ဂီဘူတော ပရိစာရေသိံ စက္ခုဝိညေယ္ယေဟိ ရူပေဟိ ဣဋ္ဌေဟိ ကန္တေဟိ မနာပေဟိ ပိယရူပေဟိ ကာမူပသံဟိတေဟိ ရဇနီယေဟိ, သောတဝိညေယ္ယေဟိ သဒ္ဒေဟိ။ပေ.။ ဃာနဝိညေယ္ယေဟိ ဂန္ဓေဟိ။ ဇိဝ္ဟာဝိညေယ္ယေဟိ ရသေဟိ။ ကာယဝိညေယ္ယေဟိ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေဟိ ဣဋ္ဌေဟိ ကန္တေဟိ မနာပေဟိ ပိယရူပေဟိ ကာမူပသံဟိတေဟိ ရဇနီယေဟိ။ သော အပရေန သမယေန ကာမာနံယေဝ သမုဒယဉ္စ အတ္ထင္ဂမဉ္စ အသ္သာဒဉ္စ အာဒီနဝဉ္စ နိသ္သရဏဉ္စ ယထာဘူတံ ဝိဒိတ္ဝာ ကာမတဏ္ဟံ ပဟာယ ကာမပရိဠာဟံ ပဋိဝိနောဒေတ္ဝာ ဝိဂတပိပာသော အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တော ဝိဟရာမိ။ သော အညေ သတ္တေ ပသ္သာမိ ကာမေသု အဝီတရာဂေ ကာမတဏ္ဟာဟိ ခဇ္ဇမာနေ ကာမပရိဠာဟေန ပရိဍယ္ဟမာနေ ကာမေ ပဋိသေဝန္တေ, သော တေသံ န ပိဟေမိ, န တတ္ထ အဘိရမာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယာဟယံ, မာဂဏ္ဍိယ, ရတိ အညတ္ရေဝ ကာမေဟိ အညတ္ရ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ – အပိ ဒိဗ္ဗံ သုခံ သမဓိဂယ္ဟ တိဋ္ဌတိ – တာယ ရတိယာ ရမမာနော ဟီနသ္သ န ပိဟေမိ, န တတ္ထ အဘိရမာမိ။

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, māgaṇḍiya, api nu so devaputto nandane vane accharāsaṅghaparivuto dibbehi pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricārayamāno amussa gahapatissa vā gahapatiputtassa vā piheyya, mānusakānaṃ vā pañcannaṃ kāmaguṇānaṃ mānusakehi vā kāmehi āvaṭṭeyyā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. Taṃ kissa hetu? Mānusakehi, bho gotama, kāmehi dibbakāmā abhikkantatarā ca paṇītatarā cā’’ti. ‘‘Evameva kho ahaṃ, māgaṇḍiya, pubbe agāriyabhūto samāno pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāresiṃ cakkhuviññeyyehi rūpehi iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi, sotaviññeyyehi saddehi…pe… ghānaviññeyyehi gandhehi… jivhāviññeyyehi rasehi… kāyaviññeyyehi phoṭṭhabbehi iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi. So aparena samayena kāmānaṃyeva samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ viditvā kāmataṇhaṃ pahāya kāmapariḷāhaṃ paṭivinodetvā vigatapipāso ajjhattaṃ vūpasantacitto viharāmi. So aññe satte passāmi kāmesu avītarāge kāmataṇhāhi khajjamāne kāmapariḷāhena pariḍayhamāne kāme paṭisevante, so tesaṃ na pihemi, na tattha abhiramāmi. Taṃ kissa hetu? Yāhayaṃ, māgaṇḍiya, rati aññatreva kāmehi aññatra akusalehi dhammehi – api dibbaṃ sukhaṃ samadhigayha tiṭṭhati – tāya ratiyā ramamāno hīnassa na pihemi, na tattha abhiramāmi.

    ၂၁၃. ‘‘သေယ္ယထာပိ , မာဂဏ္ဍိယ, ကုဋ္ဌီ ပုရိသော အရုဂတ္တော ပက္ကဂတ္တော ကိမီဟိ ခဇ္ဇမာနော နခေဟိ ဝဏမုခာနိ ဝိပ္ပတစ္ဆမာနော အင္ဂာရကာသုယာ ကာယံ ပရိတာပေယ္ယ။ တသ္သ မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ ဘိသက္ကံ သလ္လကတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေယ္ယုံ။ တသ္သ သော ဘိသက္ကော သလ္လကတ္တော ဘေသဇ္ဇံ ကရေယ္ယ။ သော တံ ဘေသဇ္ဇံ အာဂမ္မ ကုဋ္ဌေဟိ ပရိမုစ္စေယ္ယ, အရောဂော အသ္သ သုခီ သေရီ သယံဝသီ ယေန ကာမံ ဂမော။ သော အညံ ကုဋ္ဌိံ ပုရိသံ ပသ္သေယ္ယ အရုဂတ္တံ ပက္ကဂတ္တံ ကိမီဟိ ခဇ္ဇမာနံ နခေဟိ ဝဏမုခာနိ ဝိပ္ပတစ္ဆမာနံ အင္ဂာရကာသုယာ ကာယံ ပရိတာပေန္တံ။

    213. ‘‘Seyyathāpi , māgaṇḍiya, kuṭṭhī puriso arugatto pakkagatto kimīhi khajjamāno nakhehi vaṇamukhāni vippatacchamāno aṅgārakāsuyā kāyaṃ paritāpeyya. Tassa mittāmaccā ñātisālohitā bhisakkaṃ sallakattaṃ upaṭṭhāpeyyuṃ. Tassa so bhisakko sallakatto bhesajjaṃ kareyya. So taṃ bhesajjaṃ āgamma kuṭṭhehi parimucceyya, arogo assa sukhī serī sayaṃvasī yena kāmaṃ gamo. So aññaṃ kuṭṭhiṃ purisaṃ passeyya arugattaṃ pakkagattaṃ kimīhi khajjamānaṃ nakhehi vaṇamukhāni vippatacchamānaṃ aṅgārakāsuyā kāyaṃ paritāpentaṃ.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, မာဂဏ္ဍိယ, အပိ နု သော ပုရိသော အမုသ္သ ကုဋ္ဌိသ္သ ပုရိသသ္သ ပိဟေယ္ယ အင္ဂာရကာသုယာ ဝာ ဘေသဇ္ဇံ ပဋိသေဝနာယ ဝာ’’တိ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ရောဂေ ဟိ, ဘော ဂောတမ, သတိ ဘေသဇ္ဇေန ကရဏီယံ ဟောတိ, ရောဂေ အသတိ န ဘေသဇ္ဇေန ကရဏီယံ ဟောတီ’’တိ။ ‘‘ဧဝမေဝ ခော အဟံ, မာဂဏ္ဍိယ, ပုဗ္ဗေ အဂာရိယဘူတော သမာနော ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင္ဂီဘူတော ပရိစာရေသိံ, စက္ခုဝိညေယ္ယေဟိ ရူပေဟိ ဣဋ္ဌေဟိ ကန္တေဟိ မနာပေဟိ ပိယရူပေဟိ ကာမူပသံဟိတေဟိ ရဇနီယေဟိ, သောတဝိညေယ္ယေဟိ သဒ္ဒေဟိ။ပေ.။ ဃာနဝိညေယ္ယေဟိ ဂန္ဓေဟိ။ ဇိဝ္ဟာဝိညေယ္ယေဟိ ရသေဟိ။ ကာယဝိညေယ္ယေဟိ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေဟိ ဣဋ္ဌေဟိ ကန္တေဟိ မနာပေဟိ ပိယရူပေဟိ ကာမူပသံဟိတေဟိ ရဇနီယေဟိ။ သော အပရေန သမယေန ကာမာနံယေဝ သမုဒယဉ္စ အတ္ထင္ဂမဉ္စ အသ္သာဒဉ္စ အာဒီနဝဉ္စ နိသ္သရဏဉ္စ ယထာဘူတံ ဝိဒိတ္ဝာ ကာမတဏ္ဟံ ပဟာယ ကာမပရိဠာဟံ ပဋိဝိနောဒေတ္ဝာ ဝိဂတပိပာသော အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တော ဝိဟရာမိ။ သော အညေ သတ္တေ ပသ္သာမိ ကာမေသု အဝီတရာဂေ ကာမတဏ္ဟာဟိ ခဇ္ဇမာနေ ကာမပရိဠာဟေန ပရိဍယ္ဟမာနေ ကာမေ ပဋိသေဝန္တေ။ သော တေသံ န ပိဟေမိ, န တတ္ထ အဘိရမာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယာဟယံ, မာဂဏ္ဍိယ, ရတိ, အညတ္ရေဝ ကာမေဟိ အညတ္ရ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ – အပိ ဒိဗ္ဗံ သုခံ သမဓိဂယ္ဟ တိဋ္ဌတိ – တာယ ရတိယာ ရမမာနော ဟီနသ္သ န ပိဟေမိ, န တတ္ထ အဘိရမာမိ။

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, māgaṇḍiya, api nu so puriso amussa kuṭṭhissa purisassa piheyya aṅgārakāsuyā vā bhesajjaṃ paṭisevanāya vā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama. Taṃ kissa hetu? Roge hi, bho gotama, sati bhesajjena karaṇīyaṃ hoti, roge asati na bhesajjena karaṇīyaṃ hotī’’ti. ‘‘Evameva kho ahaṃ, māgaṇḍiya, pubbe agāriyabhūto samāno pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāresiṃ, cakkhuviññeyyehi rūpehi iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi, sotaviññeyyehi saddehi…pe… ghānaviññeyyehi gandhehi… jivhāviññeyyehi rasehi… kāyaviññeyyehi phoṭṭhabbehi iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi. So aparena samayena kāmānaṃyeva samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ viditvā kāmataṇhaṃ pahāya kāmapariḷāhaṃ paṭivinodetvā vigatapipāso ajjhattaṃ vūpasantacitto viharāmi. So aññe satte passāmi kāmesu avītarāge kāmataṇhāhi khajjamāne kāmapariḷāhena pariḍayhamāne kāme paṭisevante. So tesaṃ na pihemi, na tattha abhiramāmi. Taṃ kissa hetu? Yāhayaṃ, māgaṇḍiya, rati, aññatreva kāmehi aññatra akusalehi dhammehi – api dibbaṃ sukhaṃ samadhigayha tiṭṭhati – tāya ratiyā ramamāno hīnassa na pihemi, na tattha abhiramāmi.

    ၂၁၄. ‘‘သေယ္ယထာပိ , မာဂဏ္ဍိယ, ကုဋ္ဌီ ပုရိသော အရုဂတ္တော ပက္ကဂတ္တော ကိမီဟိ ခဇ္ဇမာနော နခေဟိ ဝဏမုခာနိ ဝိပ္ပတစ္ဆမာနော အင္ဂာရကာသုယာ ကာယံ ပရိတာပေယ္ယ။ တသ္သ မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ ဘိသက္ကံ သလ္လကတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေယ္ယုံ။ တသ္သ သော ဘိသက္ကော သလ္လကတ္တော ဘေသဇ္ဇံ ကရေယ္ယ။ သော တံ ဘေသဇ္ဇံ အာဂမ္မ ကုဋ္ဌေဟိ ပရိမုစ္စေယ္ယ, အရောဂော အသ္သ သုခီ သေရီ သယံဝသီ ယေန ကာမံ ဂမော။ တမေနံ ဒ္ဝေ ဗလဝန္တော ပုရိသာ နာနာဗာဟာသု ဂဟေတ္ဝာ အင္ဂာရကာသုံ ဥပကဍ္ဎေယ္ယုံ။

    214. ‘‘Seyyathāpi , māgaṇḍiya, kuṭṭhī puriso arugatto pakkagatto kimīhi khajjamāno nakhehi vaṇamukhāni vippatacchamāno aṅgārakāsuyā kāyaṃ paritāpeyya. Tassa mittāmaccā ñātisālohitā bhisakkaṃ sallakattaṃ upaṭṭhāpeyyuṃ. Tassa so bhisakko sallakatto bhesajjaṃ kareyya. So taṃ bhesajjaṃ āgamma kuṭṭhehi parimucceyya, arogo assa sukhī serī sayaṃvasī yena kāmaṃ gamo. Tamenaṃ dve balavanto purisā nānābāhāsu gahetvā aṅgārakāsuṃ upakaḍḍheyyuṃ.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, မာဂဏ္ဍိယ, အပိ နု သော ပုရိသော ဣတိ စိတိစေဝ ကာယံ သန္နာမေယ္ယာ’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘တံ ကိသ္သ ဟေတု’’? ‘‘အသု ဟိ, ဘော ဂောတမ, အဂ္ဂိ ဒုက္ခသမ္ဖသ္သော စေဝ မဟာဘိတာပော စ မဟာပရိဠာဟော စာ’’တိ။ ‘‘တံ ကိံ မညသိ, မာဂဏ္ဍိယ, ဣဒာနေဝ နု ခော သော အဂ္ဂိ ဒုက္ခသမ္ဖသ္သော စေဝ မဟာဘိတာပော စ မဟာပရိဠာဟော စ ဥဒာဟု ပုဗ္ဗေပိ သော အဂ္ဂိ ဒုက္ခသမ္ဖသ္သော စေဝ မဟာဘိတာပော စ မဟာပရိဠာဟော စာ’’တိ ? ‘‘ဣဒာနိ စေဝ, ဘော ဂောတမ, သော အဂ္ဂိ ဒုက္ခသမ္ဖသ္သော စေဝ မဟာဘိတာပော စ မဟာပရိဠာဟော စ, ပုဗ္ဗေပိ သော အဂ္ဂိ ဒုက္ခသမ္ဖသ္သော စေဝ မဟာဘိတာပော စ မဟာပရိဠာဟော စ။ အသု စ 21, ဘော ဂောတမ, ကုဋ္ဌီ ပုရိသော အရုဂတ္တော ပက္ကဂတ္တော ကိမီဟိ ခဇ္ဇမာနော နခေဟိ ဝဏမုခာနိ ဝိပ္ပတစ္ဆမာနော ဥပဟတိန္ဒ္ရိယော ဒုက္ခသမ္ဖသ္သေယေဝ အဂ္ဂိသ္မိံ သုခမိတိ ဝိပရီတသညံ ပစ္စလတ္ထာ’’တိ။ ‘‘ဧဝမေဝ ခော, မာဂဏ္ဍိယ, အတီတမ္ပိ အဒ္ဓာနံ ကာမာ ဒုက္ခသမ္ဖသ္သာ စေဝ မဟာဘိတာပာ စ မဟာပရိဠာဟာ စ, အနာဂတမ္ပိ အဒ္ဓာနံ ကာမာ ဒုက္ခသမ္ဖသ္သာ စေဝ မဟာဘိတာပာ စ မဟာပရိဠာဟာ စ, ဧတရဟိပိ ပစ္စုပ္ပန္နံ အဒ္ဓာနံ ကာမာ ဒုက္ခသမ္ဖသ္သာ စေဝ မဟာဘိတာပာ စ မဟာပရိဠာဟာ စ။ ဣမေ စ, မာဂဏ္ဍိယ, သတ္တာ ကာမေသု အဝီတရာဂာ ကာမတဏ္ဟာဟိ ခဇ္ဇမာနာ ကာမပရိဠာဟေန ပရိဍယ္ဟမာနာ ဥပဟတိန္ဒ္ရိယာ ဒုက္ခသမ္ဖသ္သေသုယေဝ ကာမေသု သုခမိတိ ဝိပရီတသညံ ပစ္စလတ္ထုံ။

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, māgaṇḍiya, api nu so puriso iti citiceva kāyaṃ sannāmeyyā’’ti? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Asu hi, bho gotama, aggi dukkhasamphasso ceva mahābhitāpo ca mahāpariḷāho cā’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, māgaṇḍiya, idāneva nu kho so aggi dukkhasamphasso ceva mahābhitāpo ca mahāpariḷāho ca udāhu pubbepi so aggi dukkhasamphasso ceva mahābhitāpo ca mahāpariḷāho cā’’ti ? ‘‘Idāni ceva, bho gotama, so aggi dukkhasamphasso ceva mahābhitāpo ca mahāpariḷāho ca, pubbepi so aggi dukkhasamphasso ceva mahābhitāpo ca mahāpariḷāho ca. Asu ca 22, bho gotama, kuṭṭhī puriso arugatto pakkagatto kimīhi khajjamāno nakhehi vaṇamukhāni vippatacchamāno upahatindriyo dukkhasamphasseyeva aggismiṃ sukhamiti viparītasaññaṃ paccalatthā’’ti. ‘‘Evameva kho, māgaṇḍiya, atītampi addhānaṃ kāmā dukkhasamphassā ceva mahābhitāpā ca mahāpariḷāhā ca, anāgatampi addhānaṃ kāmā dukkhasamphassā ceva mahābhitāpā ca mahāpariḷāhā ca, etarahipi paccuppannaṃ addhānaṃ kāmā dukkhasamphassā ceva mahābhitāpā ca mahāpariḷāhā ca. Ime ca, māgaṇḍiya, sattā kāmesu avītarāgā kāmataṇhāhi khajjamānā kāmapariḷāhena pariḍayhamānā upahatindriyā dukkhasamphassesuyeva kāmesu sukhamiti viparītasaññaṃ paccalatthuṃ.

    ၂၁၅. ‘‘သေယ္ယထာပိ, မာဂဏ္ဍိယ, ကုဋ္ဌီ ပုရိသော အရုဂတ္တော ပက္ကဂတ္တော ကိမီဟိ ခဇ္ဇမာနော နခေဟိ ဝဏမုခာနိ ဝိပ္ပတစ္ဆမာနော အင္ဂာရကာသုယာ ကာယံ ပရိတာပေတိ။ ယထာ ယထာ ခော, မာဂဏ္ဍိယ, အသု ကုဋ္ဌီ ပုရိသော အရုဂတ္တော ပက္ကဂတ္တော ကိမီဟိ ခဇ္ဇမာနော နခေဟိ ဝဏမုခာနိ ဝိပ္ပတစ္ဆမာနော အင္ဂာရကာသုယာ ကာယံ ပရိတာပေတိ တထာ တထာ’သ္သ 23 တာနိ ဝဏမုခာနိ အသုစိတရာနိ စေဝ ဟောန္တိ ဒုဂ္ဂန္ဓတရာနိ စ ပူတိကတရာနိ စ , ဟောတိ စေဝ ကာစိ သာတမတ္တာ အသ္သာဒမတ္တာ – ယဒိဒံ ဝဏမုခာနံ ကဏ္ဍူဝနဟေတု; ဧဝမေဝ ခော, မာဂဏ္ဍိယ, သတ္တာ ကာမေသု အဝီတရာဂာ ကာမတဏ္ဟာဟိ ခဇ္ဇမာနာ ကာမပရိဠာဟေန စ ပရိဍယ္ဟမာနာ ကာမေ ပဋိသေဝန္တိ။ ယထာ ယထာ ခော, မာဂဏ္ဍိယ, သတ္တာ ကာမေသု အဝီတရာဂာ ကာမတဏ္ဟာဟိ ခဇ္ဇမာနာ ကာမပရိဠာဟေန စ ပရိဍယ္ဟမာနာ ကာမေ ပဋိသေဝန္တိ တထာ တထာ တေသံ တေသံ သတ္တာနံ ကာမတဏ္ဟာ စေဝ ပဝဍ္ဎတိ, ကာမပရိဠာဟေန စ ပရိဍယ္ဟန္တိ, ဟောတိ စေဝ သာတမတ္တာ အသ္သာဒမတ္တာ – ယဒိဒံ ပဉ္စကာမဂုဏေ ပဋိစ္စ။

    215. ‘‘Seyyathāpi, māgaṇḍiya, kuṭṭhī puriso arugatto pakkagatto kimīhi khajjamāno nakhehi vaṇamukhāni vippatacchamāno aṅgārakāsuyā kāyaṃ paritāpeti. Yathā yathā kho, māgaṇḍiya, asu kuṭṭhī puriso arugatto pakkagatto kimīhi khajjamāno nakhehi vaṇamukhāni vippatacchamāno aṅgārakāsuyā kāyaṃ paritāpeti tathā tathā’ssa 24 tāni vaṇamukhāni asucitarāni ceva honti duggandhatarāni ca pūtikatarāni ca , hoti ceva kāci sātamattā assādamattā – yadidaṃ vaṇamukhānaṃ kaṇḍūvanahetu; evameva kho, māgaṇḍiya, sattā kāmesu avītarāgā kāmataṇhāhi khajjamānā kāmapariḷāhena ca pariḍayhamānā kāme paṭisevanti. Yathā yathā kho, māgaṇḍiya, sattā kāmesu avītarāgā kāmataṇhāhi khajjamānā kāmapariḷāhena ca pariḍayhamānā kāme paṭisevanti tathā tathā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ kāmataṇhā ceva pavaḍḍhati, kāmapariḷāhena ca pariḍayhanti, hoti ceva sātamattā assādamattā – yadidaṃ pañcakāmaguṇe paṭicca.

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, မာဂဏ္ဍိယ, အပိ နု တေ ဒိဋ္ဌော ဝာ သုတော ဝာ ရာဇာ ဝာ ရာဇမဟာမတ္တော ဝာ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင္ဂီဘူတော ပရိစာရယမာနော ကာမတဏ္ဟံ အပ္ပဟာယ ကာမပရိဠာဟံ အပ္ပဋိဝိနောဒေတ္ဝာ ဝိဂတပိပာသော အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တော ဝိဟာသိ ဝာ ဝိဟရတိ ဝာ ဝိဟရိသ္သတိ ဝာ’’တိ ? ‘‘နော ဟိဒံ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘သာဓု, မာဂဏ္ဍိယ! မယာပိ ခော ဧတံ, မာဂဏ္ဍိယ, နေဝ ဒိဋ္ဌံ န သုတံ ရာဇာ ဝာ ရာဇမဟာမတ္တော ဝာ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင္ဂီဘူတော ပရိစာရယမာနော ကာမတဏ္ဟံ အပ္ပဟာယ ကာမပရိဠာဟံ အပ္ပဋိဝိနောဒေတ္ဝာ ဝိဂတပိပာသော အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တော ဝိဟာသိ ဝာ ဝိဟရတိ ဝာ ဝိဟရိသ္သတိ ဝာ။ အထ ခော, မာဂဏ္ဍိယ, ယေ ဟိ ကေစိ သမဏာ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဝာ ဝိဂတပိပာသာ အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တာ ဝိဟာသုံ ဝာ ဝိဟရန္တိ ဝာ ဝိဟရိသ္သန္တိ ဝာ သဗ္ဗေ တေ ကာမာနံယေဝ သမုဒယဉ္စ အတ္ထင္ဂမဉ္စ အသ္သာဒဉ္စ အာဒီနဝဉ္စ နိသ္သရဏဉ္စ ယထာဘူတံ ဝိဒိတ္ဝာ ကာမတဏ္ဟံ ပဟာယ ကာမပရိဠာဟံ ပဋိဝိနောဒေတ္ဝာ ဝိဂတပိပာသာ အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တာ ဝိဟာသုံ ဝာ ဝိဟရန္တိ ဝာ ဝိဟရိသ္သန္တိ ဝာ’’တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒာနံ ဥဒာနေသိ –

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, māgaṇḍiya, api nu te diṭṭho vā suto vā rājā vā rājamahāmatto vā pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricārayamāno kāmataṇhaṃ appahāya kāmapariḷāhaṃ appaṭivinodetvā vigatapipāso ajjhattaṃ vūpasantacitto vihāsi vā viharati vā viharissati vā’’ti ? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘‘Sādhu, māgaṇḍiya! Mayāpi kho etaṃ, māgaṇḍiya, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ rājā vā rājamahāmatto vā pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricārayamāno kāmataṇhaṃ appahāya kāmapariḷāhaṃ appaṭivinodetvā vigatapipāso ajjhattaṃ vūpasantacitto vihāsi vā viharati vā viharissati vā. Atha kho, māgaṇḍiya, ye hi keci samaṇā vā brāhmaṇā vā vigatapipāsā ajjhattaṃ vūpasantacittā vihāsuṃ vā viharanti vā viharissanti vā sabbe te kāmānaṃyeva samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ viditvā kāmataṇhaṃ pahāya kāmapariḷāhaṃ paṭivinodetvā vigatapipāsā ajjhattaṃ vūpasantacittā vihāsuṃ vā viharanti vā viharissanti vā’’ti. Atha kho bhagavā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –

    ‘‘အာရောဂ္ယပရမာ လာဘာ၊ နိဗ္ဗာနံ ပရမံ သုခံ။

    ‘‘Ārogyaparamā lābhā, nibbānaṃ paramaṃ sukhaṃ;

    အဋ္ဌင္ဂိကော စ မဂ္ဂာနံ၊ ခေမံ အမတဂာမိန’’န္တိ။

    Aṭṭhaṅgiko ca maggānaṃ, khemaṃ amatagāmina’’nti.

    ၂၁၆. ဧဝံ ဝုတ္တေ, မာဂဏ္ဍိယော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အစ္ဆရိယံ, ဘော ဂောတမ, အဗ္ဘုတံ, ဘော ဂောတမ! ယာဝ သုဘာသိတံ စိဒံ ဘောတာ ဂောတမေန – ‘အာရောဂ္ယပရမာ လာဘာ, နိဗ္ဗာနံ ပရမံ သုခ’န္တိ။ မယာပိ ခော ဧတံ, ဘော ဂောတမ, သုတံ ပုဗ္ဗကာနံ ပရိဗ္ဗာဇကာနံ အာစရိယပာစရိယာနံ ဘာသမာနာနံ – ‘အာရောဂ္ယပရမာ လာဘာ, နိဗ္ဗာနံ ပရမံ သုခ’န္တိ; တယိဒံ, ဘော ဂောတမ, သမေတီ’’တိ။ ‘‘ယံ ပန တေ ဧတံ, မာဂဏ္ဍိယ, သုတံ ပုဗ္ဗကာနံ ပရိဗ္ဗာဇကာနံ အာစရိယပာစရိယာနံ ဘာသမာနာနံ – ‘အာရောဂ္ယပရမာ လာဘာ, နိဗ္ဗာနံ ပရမံ သုခ’န္တိ, ကတမံ တံ အာရောဂ္ယံ, ကတမံ တံ နိဗ္ဗာန’’န္တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ, မာဂဏ္ဍိယော ပရိဗ္ဗာဇကော သကာနေဝ သုဒံ ဂတ္တာနိ ပာဏိနာ အနောမဇ္ဇတိ – ‘‘ဣဒန္တံ, ဘော ဂောတမ, အာရောဂ္ယံ, ဣဒန္တံ နိဗ္ဗာနံ။ အဟဉ္ဟိ, ဘော ဂောတမ, ဧတရဟိ အရောဂော သုခီ, န မံ ကိဉ္စိ အာဗာဓတီ’’တိ။

    216. Evaṃ vutte, māgaṇḍiyo paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘acchariyaṃ, bho gotama, abbhutaṃ, bho gotama! Yāva subhāsitaṃ cidaṃ bhotā gotamena – ‘ārogyaparamā lābhā, nibbānaṃ paramaṃ sukha’nti. Mayāpi kho etaṃ, bho gotama, sutaṃ pubbakānaṃ paribbājakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ – ‘ārogyaparamā lābhā, nibbānaṃ paramaṃ sukha’nti; tayidaṃ, bho gotama, sametī’’ti. ‘‘Yaṃ pana te etaṃ, māgaṇḍiya, sutaṃ pubbakānaṃ paribbājakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ – ‘ārogyaparamā lābhā, nibbānaṃ paramaṃ sukha’nti, katamaṃ taṃ ārogyaṃ, katamaṃ taṃ nibbāna’’nti? Evaṃ vutte, māgaṇḍiyo paribbājako sakāneva sudaṃ gattāni pāṇinā anomajjati – ‘‘idantaṃ, bho gotama, ārogyaṃ, idantaṃ nibbānaṃ. Ahañhi, bho gotama, etarahi arogo sukhī, na maṃ kiñci ābādhatī’’ti.

    ၂၁၇. ‘‘သေယ္ယထာပိ, မာဂဏ္ဍိယ, ဇစ္စန္ဓော ပုရိသော; သော န ပသ္သေယ္ယ ကဏ္ဟသုက္ကာနိ ရူပာနိ, န ပသ္သေယ္ယ နီလကာနိ ရူပာနိ, န ပသ္သေယ္ယ ပီတကာနိ ရူပာနိ, န ပသ္သေယ္ယ လောဟိတကာနိ ရူပာနိ, န ပသ္သေယ္ယ မဉ္ဇိဋ္ဌကာနိ 25 ရူပာနိ, န ပသ္သေယ္ယ သမဝိသမံ, န ပသ္သေယ္ယ တာရကရူပာနိ, န ပသ္သေယ္ယ စန္ဒိမသူရိယေ။ သော သုဏေယ္ယ စက္ခုမတော ဘာသမာနသ္သ – ‘ဆေကံ ဝတ, ဘော , ဩဒာတံ ဝတ္ထံ အဘိရူပံ နိမ္မလံ သုစီ’တိ! သော ဩဒာတပရိယေသနံ စရေယ္ယ။ တမေနံ အညတရော ပုရိသော တေလမလိကတေန သာဟုဠိစီရေန 26 ဝဉ္စေယ္ယ – ‘ဣဒံ တေ, အမ္ဘော ပုရိသ, ဩဒာတံ ဝတ္ထံ အဘိရူပံ နိမ္မလံ သုစီ’တိ။ သော တံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယ, ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ပာရုပေယ္ယ, ပာရုပေတ္ဝာ အတ္တမနော အတ္တမနဝာစံ နိစ္ဆာရေယ္ယ – ‘ဆေကံ ဝတ, ဘော, ဩဒာတံ ဝတ္ထံ အဘိရူပံ နိမ္မလံ သုစီ’တိ!

    217. ‘‘Seyyathāpi, māgaṇḍiya, jaccandho puriso; so na passeyya kaṇhasukkāni rūpāni, na passeyya nīlakāni rūpāni, na passeyya pītakāni rūpāni, na passeyya lohitakāni rūpāni, na passeyya mañjiṭṭhakāni 27 rūpāni, na passeyya samavisamaṃ, na passeyya tārakarūpāni, na passeyya candimasūriye. So suṇeyya cakkhumato bhāsamānassa – ‘chekaṃ vata, bho , odātaṃ vatthaṃ abhirūpaṃ nimmalaṃ sucī’ti! So odātapariyesanaṃ careyya. Tamenaṃ aññataro puriso telamalikatena sāhuḷicīrena 28 vañceyya – ‘idaṃ te, ambho purisa, odātaṃ vatthaṃ abhirūpaṃ nimmalaṃ sucī’ti. So taṃ paṭiggaṇheyya, paṭiggahetvā pārupeyya, pārupetvā attamano attamanavācaṃ nicchāreyya – ‘chekaṃ vata, bho, odātaṃ vatthaṃ abhirūpaṃ nimmalaṃ sucī’ti!

    ‘‘တံ ကိံ မညသိ, မာဂဏ္ဍိယ, အပိ နု သော ဇစ္စန္ဓော ပုရိသော ဇာနန္တော ပသ္သန္တော အမုံ တေလမလိကတံ သာဟုဠိစီရံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယ, ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ပာရုပေယ္ယ, ပာရုပေတ္ဝာ အတ္တမနော အတ္တမနဝာစံ နိစ္ဆာရေယ္ယ – ‘ဆေကံ ဝတ, ဘော, ဩဒာတံ ဝတ္ထံ အဘိရူပံ နိမ္မလံ သုစီ’တိ ဥဒာဟု စက္ခုမတော သဒ္ဓာယာ’’တိ? ‘‘အဇာနန္တော ဟိ, ဘော ဂောတမ, အပသ္သန္တော သော ဇစ္စန္ဓော ပုရိသော အမုံ တေလမလိကတံ သာဟုဠိစီရံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယ, ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ပာရုပေယ္ယ, ပာရုပေတ္ဝာ အတ္တမနော အတ္တမနဝာစံ နိစ္ဆာရေယ္ယ – ‘ဆေကံ ဝတ, ဘော, ဩဒာတံ ဝတ္ထံ အဘိရူပံ နိမ္မလံ သုစီ’တိ, စက္ခုမတော သဒ္ဓာယာ’’တိ။ ‘‘ဧဝမေဝ ခော, မာဂဏ္ဍိယ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ အန္ဓာ အစက္ခုကာ အဇာနန္တာ အာရောဂ္ယံ, အပသ္သန္တာ နိဗ္ဗာနံ , အထ စ ပနိမံ ဂာထံ ဘာသန္တိ – ‘အာရောဂ္ယပရမာ လာဘာ, နိဗ္ဗာနံ ပရမံ သုခ’န္တိ။ ပုဗ္ဗကေဟေသာ, မာဂဏ္ဍိယ, အရဟန္တေဟိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေဟိ ဂာထာ ဘာသိတာ –

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, māgaṇḍiya, api nu so jaccandho puriso jānanto passanto amuṃ telamalikataṃ sāhuḷicīraṃ paṭiggaṇheyya, paṭiggahetvā pārupeyya, pārupetvā attamano attamanavācaṃ nicchāreyya – ‘chekaṃ vata, bho, odātaṃ vatthaṃ abhirūpaṃ nimmalaṃ sucī’ti udāhu cakkhumato saddhāyā’’ti? ‘‘Ajānanto hi, bho gotama, apassanto so jaccandho puriso amuṃ telamalikataṃ sāhuḷicīraṃ paṭiggaṇheyya, paṭiggahetvā pārupeyya, pārupetvā attamano attamanavācaṃ nicchāreyya – ‘chekaṃ vata, bho, odātaṃ vatthaṃ abhirūpaṃ nimmalaṃ sucī’ti, cakkhumato saddhāyā’’ti. ‘‘Evameva kho, māgaṇḍiya, aññatitthiyā paribbājakā andhā acakkhukā ajānantā ārogyaṃ, apassantā nibbānaṃ , atha ca panimaṃ gāthaṃ bhāsanti – ‘ārogyaparamā lābhā, nibbānaṃ paramaṃ sukha’nti. Pubbakehesā, māgaṇḍiya, arahantehi sammāsambuddhehi gāthā bhāsitā –

    ‘အာရောဂ္ယပရမာ လာဘာ၊ နိဗ္ဗာနံ ပရမံ သုခံ။

    ‘Ārogyaparamā lābhā, nibbānaṃ paramaṃ sukhaṃ;

    အဋ္ဌင္ဂိကော စ မဂ္ဂာနံ၊ ခေမံ အမတဂာမိန’န္တိ။

    Aṭṭhaṅgiko ca maggānaṃ, khemaṃ amatagāmina’nti.

    ၂၁၈. ‘‘သာ ဧတရဟိ အနုပုဗ္ဗေန ပုထုဇ္ဇနဂာထာ 29။ အယံ ခော ပန, မာဂဏ္ဍိယ, ကာယော ရောဂဘူတော ဂဏ္ဍဘူတော သလ္လဘူတော အဃဘူတော အာဗာဓဘူတော, သော တ္ဝံ ဣမံ ကာယံ ရောဂဘူတံ ဂဏ္ဍဘူတံ သလ္လဘူတံ အဃဘူတံ အာဗာဓဘူတံ – ‘ဣဒန္တံ, ဘော ဂောတမ, အာရောဂ္ယံ, ဣဒန္တံ နိဗ္ဗာန’န္တိ ဝဒေသိ။ တဉ္ဟိ တေ, မာဂဏ္ဍိယ, အရိယံ စက္ခုံ နတ္ထိ ယေန တ္ဝံ အရိယေန စက္ခုနာ အာရောဂ္ယံ ဇာနေယ္ယာသိ, နိဗ္ဗာနံ ပသ္သေယ္ယာသီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ပသန္နော အဟံ ဘောတော ဂောတမသ္သ! ပဟောတိ မေ ဘဝံ ဂောတမော တထာ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ ယထာဟံ အာရောဂ္ယံ ဇာနေယ္ယံ, နိဗ္ဗာနံ ပသ္သေယ္ယ’’န္တိ။

    218. ‘‘Sā etarahi anupubbena puthujjanagāthā 30. Ayaṃ kho pana, māgaṇḍiya, kāyo rogabhūto gaṇḍabhūto sallabhūto aghabhūto ābādhabhūto, so tvaṃ imaṃ kāyaṃ rogabhūtaṃ gaṇḍabhūtaṃ sallabhūtaṃ aghabhūtaṃ ābādhabhūtaṃ – ‘idantaṃ, bho gotama, ārogyaṃ, idantaṃ nibbāna’nti vadesi. Tañhi te, māgaṇḍiya, ariyaṃ cakkhuṃ natthi yena tvaṃ ariyena cakkhunā ārogyaṃ jāneyyāsi, nibbānaṃ passeyyāsī’’ti. ‘‘Evaṃ pasanno ahaṃ bhoto gotamassa! Pahoti me bhavaṃ gotamo tathā dhammaṃ desetuṃ yathāhaṃ ārogyaṃ jāneyyaṃ, nibbānaṃ passeyya’’nti.

    ၂၁၉. ‘‘သေယ္ယထာပိ , မာဂဏ္ဍိယ, ဇစ္စန္ဓော ပုရိသော; သော န ပသ္သေယ္ယ ကဏ္ဟသုက္ကာနိ ရူပာနိ, န ပသ္သေယ္ယ နီလကာနိ ရူပာနိ, န ပသ္သေယ္ယ ပီတကာနိ ရူပာနိ, န ပသ္သေယ္ယ လောဟိတကာနိ ရူပာနိ, န ပသ္သေယ္ယ မဉ္ဇိဋ္ဌကာနိ ရူပာနိ, န ပသ္သေယ္ယ သမဝိသမံ, န ပသ္သေယ္ယ တာရကရူပာနိ, န ပသ္သေယ္ယ စန္ဒိမသူရိယေ။ တသ္သ မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ ဘိသက္ကံ သလ္လကတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေယ္ယုံ။ တသ္သ သော ဘိသက္ကော သလ္လကတ္တော ဘေသဇ္ဇံ ကရေယ္ယ။ သော တံ ဘေသဇ္ဇံ အာဂမ္မ န စက္ခူနိ ဥပ္ပာဒေယ္ယ, န စက္ခူနိ ဝိသောဓေယ္ယ။ တံ ကိံ မညသိ, မာဂဏ္ဍိယ, နနု သော ဝေဇ္ဇော ယာဝဒေဝ ကိလမထသ္သ ဝိဃာတသ္သ ဘာဂီ အသ္သာ’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘော ဂောတမ’’။ ‘‘ဧဝမေဝ ခော, မာဂဏ္ဍိယ, အဟဉ္စေ တေ ဓမ္မံ ဒေသေယ္ယံ – ‘ဣဒန္တံ အာရောဂ္ယံ, ဣဒန္တံ နိဗ္ဗာန’န္တိ, သော တ္ဝံ အာရောဂ္ယံ န ဇာနေယ္ယာသိ, နိဗ္ဗာနံ န ပသ္သေယ္ယာသိ။ သော မမသ္သ ကိလမထော, သာ မမသ္သ ဝိဟေသာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ပသန္နော အဟံ ဘောတော ဂောတမသ္သ။ ပဟောတိ မေ ဘဝံ ဂောတမော တထာ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ ယထာဟံ အာရောဂ္ယံ ဇာနေယ္ယံ, နိဗ္ဗာနံ ပသ္သေယ္ယ’’န္တိ။

    219. ‘‘Seyyathāpi , māgaṇḍiya, jaccandho puriso; so na passeyya kaṇhasukkāni rūpāni, na passeyya nīlakāni rūpāni, na passeyya pītakāni rūpāni, na passeyya lohitakāni rūpāni, na passeyya mañjiṭṭhakāni rūpāni, na passeyya samavisamaṃ, na passeyya tārakarūpāni, na passeyya candimasūriye. Tassa mittāmaccā ñātisālohitā bhisakkaṃ sallakattaṃ upaṭṭhāpeyyuṃ. Tassa so bhisakko sallakatto bhesajjaṃ kareyya. So taṃ bhesajjaṃ āgamma na cakkhūni uppādeyya, na cakkhūni visodheyya. Taṃ kiṃ maññasi, māgaṇḍiya, nanu so vejjo yāvadeva kilamathassa vighātassa bhāgī assā’’ti? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Evameva kho, māgaṇḍiya, ahañce te dhammaṃ deseyyaṃ – ‘idantaṃ ārogyaṃ, idantaṃ nibbāna’nti, so tvaṃ ārogyaṃ na jāneyyāsi, nibbānaṃ na passeyyāsi. So mamassa kilamatho, sā mamassa vihesā’’ti. ‘‘Evaṃ pasanno ahaṃ bhoto gotamassa. Pahoti me bhavaṃ gotamo tathā dhammaṃ desetuṃ yathāhaṃ ārogyaṃ jāneyyaṃ, nibbānaṃ passeyya’’nti.

    ၂၂၀. ‘‘သေယ္ယထာပိ, မာဂဏ္ဍိယ, ဇစ္စန္ဓော ပုရိသော; သော န ပသ္သေယ္ယ ကဏ္ဟသုက္ကာနိ ရူပာနိ, န ပသ္သေယ္ယ နီလကာနိ ရူပာနိ, န ပသ္သေယ္ယ ပီတကာနိ ရူပာနိ, န ပသ္သေယ္ယ လောဟိတကာနိ ရူပာနိ, န ပသ္သေယ္ယ မဉ္ဇိဋ္ဌကာနိ ရူပာနိ, န ပသ္သေယ္ယ သမဝိသမံ, န ပသ္သေယ္ယ တာရကရူပာနိ, န ပသ္သေယ္ယ စန္ဒိမသူရိယေ။ သော သုဏေယ္ယ စက္ခုမတော ဘာသမာနသ္သ – ‘ဆေကံ ဝတ, ဘော, ဩဒာတံ ဝတ္ထံ အဘိရူပံ နိမ္မလံ သုစီ’တိ! သော ဩဒာတပရိယေသနံ စရေယ္ယ။ တမေနံ အညတရော ပုရိသော တေလမလိကတေန သာဟုဠိစီရေန ဝဉ္စေယ္ယ – ‘ဣဒံ တေ, အမ္ဘော ပုရိသ, ဩဒာတံ ဝတ္ထံ အဘိရူပံ နိမ္မလံ သုစီ’တိ။ သော တံ ပဋိဂ္ဂဏ္ဟေယ္ယ, ပဋိဂ္ဂဟေတ္ဝာ ပာရုပေယ္ယ။ တသ္သ မိတ္တာမစ္စာ ဉာတိသာလောဟိတာ ဘိသက္ကံ သလ္လကတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေယ္ယုံ။ တသ္သ သော ဘိသက္ကော သလ္လကတ္တော ဘေသဇ္ဇံ ကရေယ္ယ – ဥဒ္ဓံဝိရေစနံ အဓောဝိရေစနံ အဉ္ဇနံ ပစ္စဉ္ဇနံ နတ္ထုကမ္မံ။ သော တံ ဘေသဇ္ဇံ အာဂမ္မ စက္ခူနိ ဥပ္ပာဒေယ္ယ, စက္ခူနိ ဝိသောဓေယ္ယ။ တသ္သ သဟ စက္ခုပ္ပာဒာ ယော အမုသ္မိံ တေလမလိကတေ သာဟုဠိစီရေ ဆန္ဒရာဂော သော ပဟီယေထ။ တဉ္စ နံ ပုရိသံ အမိတ္တတောပိ ဒဟေယ္ယ, ပစ္စတ္ထိကတောပိ ဒဟေယ္ယ, အပိ စ ဇီဝိတာ ဝောရောပေတဗ္ဗံ မညေယ္ယ – ‘ဒီဃရတ္တံ ဝတ, ဘော, အဟံ ဣမိနာ ပုရိသေန တေလမလိကတေန သာဟုဠိစီရေန နိကတော ဝဉ္စိတော ပလုဒ္ဓော – ဣဒံ တေ, အမ္ဘော ပုရိသ, ဩဒာတံ ဝတ္ထံ အဘိရူပံ နိမ္မလံ သုစီ’တိ။ ဧဝမေဝ ခော, မာဂဏ္ဍိယ, အဟဉ္စေ တေ ဓမ္မံ ဒေသေယ္ယံ – ‘ဣဒန္တံ အာရောဂ္ယံ, ဣဒန္တံ နိဗ္ဗာန’န္တိ။ သော တ္ဝံ အာရောဂ္ယံ ဇာနေယ္ယာသိ, နိဗ္ဗာနံ ပသ္သေယ္ယာသိ။ တသ္သ တေ သဟ စက္ခုပ္ပာဒာ ယော ပဉ္စသုပာဒာနက္ခန္ဓေသု ဆန္ဒရာဂော သော ပဟီယေထ; အပိ စ တေ ဧဝမသ္သ – ‘ဒီဃရတ္တံ ဝတ, ဘော, အဟံ ဣမိနာ စိတ္တေန နိကတော ဝဉ္စိတော ပလုဒ္ဓော 31။ အဟဉ္ဟိ ရူပံယေဝ ဥပာဒိယမာနော ဥပာဒိယိံ, ဝေဒနံယေဝ ဥပာဒိယမာနော ဥပာဒိယိံ, သညံယေဝ ဥပာဒိယမာနော ဥပာဒိယိံ, သင္ခာရေယေဝ ဥပာဒိယမာနော ဥပာဒိယိံ, ဝိညာဏံယေဝ ဥပာဒိယမာနော ဥပာဒိယိံ။ တသ္သ မေ ဥပာဒာနပစ္စယာ ဘဝော, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သုပာယာသာ သမ္ဘဝန္တိ; ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ သမုဒယော ဟောတီ’’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ပသန္နော အဟံ ဘောတော ဂောတမသ္သ! ပဟောတိ မေ ဘဝံ ဂောတမော တထာ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ ယထာဟံ ဣမမ္ဟာ အာသနာ အနန္ဓော ဝုဋ္ဌဟေယ္ယ’’န္တိ။

    220. ‘‘Seyyathāpi, māgaṇḍiya, jaccandho puriso; so na passeyya kaṇhasukkāni rūpāni, na passeyya nīlakāni rūpāni, na passeyya pītakāni rūpāni, na passeyya lohitakāni rūpāni, na passeyya mañjiṭṭhakāni rūpāni, na passeyya samavisamaṃ, na passeyya tārakarūpāni, na passeyya candimasūriye. So suṇeyya cakkhumato bhāsamānassa – ‘chekaṃ vata, bho, odātaṃ vatthaṃ abhirūpaṃ nimmalaṃ sucī’ti! So odātapariyesanaṃ careyya. Tamenaṃ aññataro puriso telamalikatena sāhuḷicīrena vañceyya – ‘idaṃ te, ambho purisa, odātaṃ vatthaṃ abhirūpaṃ nimmalaṃ sucī’ti. So taṃ paṭiggaṇheyya, paṭiggahetvā pārupeyya. Tassa mittāmaccā ñātisālohitā bhisakkaṃ sallakattaṃ upaṭṭhāpeyyuṃ. Tassa so bhisakko sallakatto bhesajjaṃ kareyya – uddhaṃvirecanaṃ adhovirecanaṃ añjanaṃ paccañjanaṃ natthukammaṃ. So taṃ bhesajjaṃ āgamma cakkhūni uppādeyya, cakkhūni visodheyya. Tassa saha cakkhuppādā yo amusmiṃ telamalikate sāhuḷicīre chandarāgo so pahīyetha. Tañca naṃ purisaṃ amittatopi daheyya, paccatthikatopi daheyya, api ca jīvitā voropetabbaṃ maññeyya – ‘dīgharattaṃ vata, bho, ahaṃ iminā purisena telamalikatena sāhuḷicīrena nikato vañcito paluddho – idaṃ te, ambho purisa, odātaṃ vatthaṃ abhirūpaṃ nimmalaṃ sucī’ti. Evameva kho, māgaṇḍiya, ahañce te dhammaṃ deseyyaṃ – ‘idantaṃ ārogyaṃ, idantaṃ nibbāna’nti. So tvaṃ ārogyaṃ jāneyyāsi, nibbānaṃ passeyyāsi. Tassa te saha cakkhuppādā yo pañcasupādānakkhandhesu chandarāgo so pahīyetha; api ca te evamassa – ‘dīgharattaṃ vata, bho, ahaṃ iminā cittena nikato vañcito paluddho 32. Ahañhi rūpaṃyeva upādiyamāno upādiyiṃ, vedanaṃyeva upādiyamāno upādiyiṃ, saññaṃyeva upādiyamāno upādiyiṃ, saṅkhāreyeva upādiyamāno upādiyiṃ, viññāṇaṃyeva upādiyamāno upādiyiṃ. Tassa me upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti; evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’’ti. ‘‘Evaṃ pasanno ahaṃ bhoto gotamassa! Pahoti me bhavaṃ gotamo tathā dhammaṃ desetuṃ yathāhaṃ imamhā āsanā anandho vuṭṭhaheyya’’nti.

    ၂၂၁. ‘‘တေန ဟိ တ္ဝံ, မာဂဏ္ဍိယ, သပ္ပုရိသေ ဘဇေယ္ယာသိ။ ယတော ခော တ္ဝံ, မာဂဏ္ဍိယ, သပ္ပုရိသေ ဘဇိသ္သသိ တတော တ္ဝံ, မာဂဏ္ဍိယ, သဒ္ဓမ္မံ သောသ္သသိ; ယတော ခော တ္ဝံ, မာဂဏ္ဍိယ, သဒ္ဓမ္မံ သောသ္သသိ တတော တ္ဝံ, မာဂဏ္ဍိယ, ဓမ္မာနုဓမ္မံ ပဋိပဇ္ဇိသ္သသိ; ယတော ခော တ္ဝံ, မာဂဏ္ဍိယ, ဓမ္မာနုဓမ္မံ ပဋိပဇ္ဇိသ္သသိ တတော တ္ဝံ, မာဂဏ္ဍိယ, သာမံယေဝ ဉသ္သသိ, သာမံ ဒက္ခိသ္သသိ – ဣမေ ရောဂာ ဂဏ္ဍာ သလ္လာ; ဣဓ ရောဂာ ဂဏ္ဍာ သလ္လာ အပရိသေသာ နိရုဇ္ဈန္တိ။ တသ္သ မေ ဥပာဒာနနိရောဓာ ဘဝနိရောဓော, ဘဝနိရောဓာ ဇာတိနိရောဓော, ဇာတိနိရောဓာ ဇရာမရဏံ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒောမနသ္သုပာယာသာ နိရုဇ္ဈန္တိ; ဧဝမေတသ္သ ကေဝလသ္သ ဒုက္ခက္ခန္ဓသ္သ နိရောဓော ဟောတီ’’တိ။

    221. ‘‘Tena hi tvaṃ, māgaṇḍiya, sappurise bhajeyyāsi. Yato kho tvaṃ, māgaṇḍiya, sappurise bhajissasi tato tvaṃ, māgaṇḍiya, saddhammaṃ sossasi; yato kho tvaṃ, māgaṇḍiya, saddhammaṃ sossasi tato tvaṃ, māgaṇḍiya, dhammānudhammaṃ paṭipajjissasi; yato kho tvaṃ, māgaṇḍiya, dhammānudhammaṃ paṭipajjissasi tato tvaṃ, māgaṇḍiya, sāmaṃyeva ñassasi, sāmaṃ dakkhissasi – ime rogā gaṇḍā sallā; idha rogā gaṇḍā sallā aparisesā nirujjhanti. Tassa me upādānanirodhā bhavanirodho, bhavanirodhā jātinirodho, jātinirodhā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā nirujjhanti; evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotī’’ti.

    ၂၂၂. ဧဝံ ဝုတ္တေ, မာဂဏ္ဍိယော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂောတမ, အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂောတမ! သေယ္ယထာပိ, ဘော ဂောတမ, နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝာ ဥက္ကုဇ္ဇေယ္ယ, ပဋိစ္ဆန္နံ ဝာ ဝိဝရေယ္ယ, မူဠ္ဟသ္သ ဝာ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယ္ယ, အန္ဓကာရေ ဝာ တေလပဇ္ဇောတံ ဓာရေယ္ယ – စက္ခုမန္တော ရူပာနိ ဒက္ခန္တီတိ; ဧဝမေဝံ ဘောတာ ဂောတမေန အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော။ ဧသာဟံ ဘဝန္တံ ဂောတမံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသင္ဃဉ္စ ။ လဘေယ္ယာဟံ ဘောတော ဂောတမသ္သ သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယ္ယံ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ယော ခော, မာဂဏ္ဍိယ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အာကင္ခတိ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, အာကင္ခတိ ဥပသမ္ပဒံ, သော စတ္တာရော မာသေ ပရိဝသတိ; စတုန္နံ မာသာနံ အစ္စယေန အာရဒ္ဓစိတ္တာ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေန္တိ , ဥပသမ္ပာဒေန္တိ ဘိက္ခုဘာဝာယ။ အပိ စ မေတ္ထ ပုဂ္ဂလဝေမတ္တတာ ဝိဒိတာ’’တိ။ ‘‘သစေ, ဘန္တေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗာ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အာကင္ခန္တာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, အာကင္ခန္တာ ဥပသမ္ပဒံ စတ္တာရော မာသေ ပရိဝသန္တိ, စတုန္နံ မာသာနံ အစ္စယေန အာရဒ္ဓစိတ္တာ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေန္တိ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ ဘိက္ခုဘာဝာယ; အဟံ စတ္တာရိ ဝသ္သာနိ ပရိဝသိသ္သာမိ, စတုန္နံ ဝသ္သာနံ အစ္စယေန အာရဒ္ဓစိတ္တာ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေန္တု, ဥပသမ္ပာဒေန္တု ဘိက္ခုဘာဝာယာ’’တိ ။ အလတ္ထ ခော မာဂဏ္ဍိယော ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, အလတ္ထ ဥပသမ္ပဒံ။ အစိရူပသမ္ပန္နော ခော ပနာယသ္မာ မာဂဏ္ဍိယော ဧကော ဝူပကဋ္ဌော အပ္ပမတ္တော အာတာပီ ပဟိတတ္တော ဝိဟရန္တော နစိရသ္သေဝ – ယသ္သတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ တဒနုတ္တရံ – ဗ္ရဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိ။ ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ အဗ္ဘညာသိ။ အညတရော ခော ပနာယသ္မာ မာဂဏ္ဍိယော အရဟတံ အဟောသီတိ။

    222. Evaṃ vutte, māgaṇḍiyo paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama! Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca . Labheyyāhaṃ bhoto gotamassa santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti. ‘‘Yo kho, māgaṇḍiya, aññatitthiyapubbo imasmiṃ dhammavinaye ākaṅkhati pabbajjaṃ, ākaṅkhati upasampadaṃ, so cattāro māse parivasati; catunnaṃ māsānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājenti , upasampādenti bhikkhubhāvāya. Api ca mettha puggalavemattatā viditā’’ti. ‘‘Sace, bhante, aññatitthiyapubbā imasmiṃ dhammavinaye ākaṅkhantā pabbajjaṃ, ākaṅkhantā upasampadaṃ cattāro māse parivasanti, catunnaṃ māsānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājenti upasampādenti bhikkhubhāvāya; ahaṃ cattāri vassāni parivasissāmi, catunnaṃ vassānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājentu, upasampādentu bhikkhubhāvāyā’’ti . Alattha kho māgaṇḍiyo paribbājako bhagavato santike pabbajjaṃ, alattha upasampadaṃ. Acirūpasampanno kho panāyasmā māgaṇḍiyo eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti abbhaññāsi. Aññataro kho panāyasmā māgaṇḍiyo arahataṃ ahosīti.

    မာဂဏ္ဍိယသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ပဉ္စမံ။

    Māgaṇḍiyasuttaṃ niṭṭhitaṃ pañcamaṃ.







    Footnotes:
    1. တိဏသန္ထရကေ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    2. မာဂန္ဒိယော (သီ. ပီ.)
    3. သမဏသေယ္ယာရူပံ (သီ. ပီ.)
    4. ဘူနဟနသ္သ (သ္ယာ. ကံ.)
    5. ဘူနဟနော (သ္ယာ. ကံ.)
    6. အာရောစေယ္ယမေတံ (သီ. ပီ.), အာရောစေသ္သာမိ တသ္သ (သ္ယာ. ကံ.)
    7. tiṇasantharake (sī. syā. kaṃ. pī.)
    8. māgandiyo (sī. pī.)
    9. samaṇaseyyārūpaṃ (sī. pī.)
    10. bhūnahanassa (syā. kaṃ.)
    11. bhūnahano (syā. kaṃ.)
    12. āroceyyametaṃ (sī. pī.), ārocessāmi tassa (syā. kaṃ.)
    13. အယဉ္စ ဟိဒံ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    14. ayañca hidaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    15. ဝသ္သိကေ ပာသာဒေ စတ္တာရော (သ္ယာ. ကံ.)
    16. တုရိယေဟိ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    17. ပရိစာရိယမာနော (သဗ္ဗတ္ထ)
    18. vassike pāsāde cattāro (syā. kaṃ.)
    19. turiyehi (sī. syā. kaṃ. pī.)
    20. paricāriyamāno (sabbattha)
    21. အသု ဟိ စ (သီ. ပီ.)
    22. asu hi ca (sī. pī.)
    23. တထာ တထာ တသ္သေဝ (သ္ယာ. ကံ. က.)
    24. tathā tathā tasseva (syā. kaṃ. ka.)
    25. မဉ္ဇေဋ္ဌိကာနိ (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.), မဉ္ဇေဋ္ဌကာနိ (က.)
    26. တေလမသိကတေန သာဟုဠစီဝရေန (သီ. သ္ယာ. ကံ. ပီ.)
    27. mañjeṭṭhikāni (sī. syā. kaṃ. pī.), mañjeṭṭhakāni (ka.)
    28. telamasikatena sāhuḷacīvarena (sī. syā. kaṃ. pī.)
    29. ပုထုဇ္ဇနဂတာ (သီ. ပီ.)
    30. puthujjanagatā (sī. pī.)
    31. ပလဒ္ဓော (သီ. ပီ.)
    32. paladdho (sī. pī.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၅. မာဂဏ္ဍိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Māgaṇḍiyasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၅. မာဂဏ္ဍိယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Māgaṇḍiyasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact