Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya |
੫. ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਸੁਤ੍ਤਂ
5. Māgaṇḍiyasuttaṃ
੨੦੭. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਕੁਰੂਸੁ વਿਹਰਤਿ ਕਮ੍ਮਾਸਧਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਕੁਰੂਨਂ ਨਿਗਮੋ, ਭਾਰਦ੍વਾਜਗੋਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਗ੍ਯਾਗਾਰੇ ਤਿਣਸਨ੍ਥਾਰਕੇ 1। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਕਮ੍ਮਾਸਧਮ੍ਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾવਿਸਿ। ਕਮ੍ਮਾਸਧਮ੍ਮਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾਭਤ੍ਤਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਪਟਿਕ੍ਕਨ੍ਤੋ ਯੇਨ ਅਞ੍ਞਤਰੋ વਨਸਣ੍ਡੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ ਦਿવਾવਿਹਾਰਾਯ। ਤਂ વਨਸਣ੍ਡਂ ਅਜ੍ਝੋਗਾਹੇਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਦਿવਾવਿਹਾਰਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਅਥ ਖੋ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋ 2 ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਜਙ੍ਘਾવਿਹਾਰਂ ਅਨੁਚਙ੍ਕਮਮਾਨੋ ਅਨੁવਿਚਰਮਾਨੋ ਯੇਨ ਭਾਰਦ੍વਾਜਗੋਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਗ੍ਯਾਗਾਰਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਭਾਰਦ੍વਾਜਗੋਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਗ੍ਯਾਗਾਰੇ ਤਿਣਸਨ੍ਥਾਰਕਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ। ਦਿਸ੍વਾਨ ਭਾਰਦ੍વਾਜਗੋਤ੍ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਕਸ੍ਸ ਨ੍વਯਂ ਭੋਤੋ ਭਾਰਦ੍વਾਜਸ੍ਸ ਅਗ੍ਯਾਗਾਰੇ ਤਿਣਸਨ੍ਥਾਰਕੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੋ, ਸਮਣਸੇਯ੍ਯਾਨੁਰੂਪਂ 3 ਮਞ੍ਞੇ’’ਤਿ? ‘‘ਅਤ੍ਥਿ, ਭੋ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ ਸਕ੍ਯਪੁਤ੍ਤੋ ਸਕ੍ਯਕੁਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤੋ। ਤਂ ਖੋ ਪਨ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਏવਂ ਕਲ੍ਯਾਣੋ ਕਿਤ੍ਤਿਸਦ੍ਦੋ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤੋ – ‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗવਾ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ વਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਲੋਕવਿਦੂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ ਸਤ੍ਥਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ’ਤਿ। ਤਸ੍ਸੇਸਾ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸੇਯ੍ਯਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ‘‘ਦੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ વਤ, ਭੋ ਭਾਰਦ੍વਾਜ, ਅਦ੍ਦਸਾਮ; ਦੁਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ વਤ, ਭੋ ਭਾਰਦ੍વਾਜ, ਅਦ੍ਦਸਾਮ! ਯੇ ਮਯਂ ਤਸ੍ਸ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਭੂਨਹੁਨੋ 4 ਸੇਯ੍ਯਂ ਅਦ੍ਦਸਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਰਕ੍ਖਸ੍ਸੇਤਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, વਾਚਂ; ਰਕ੍ਖਸ੍ਸੇਤਂ , ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, વਾਚਂ। ਬਹੂ ਹਿ ਤਸ੍ਸ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਖਤ੍ਤਿਯਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ ਗਹਪਤਿਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ ਸਮਣਪਣ੍ਡਿਤਾਪਿ ਅਭਿਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾ વਿਨੀਤਾ ਅਰਿਯੇ ਞਾਯੇ ਧਮ੍ਮੇ ਕੁਸਲੇ’’ਤਿ। ‘‘ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਚੇਪਿ ਮਯਂ, ਭੋ ਭਾਰਦ੍વਾਜ, ਤਂ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਮ, ਸਮ੍ਮੁਖਾਪਿ ਨਂ વਦੇਯ੍ਯਾਮ – ‘ਭੂਨਹੁ 5 ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ’ਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਏવਞ੍ਹਿ ਨੋ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਚਰਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਚੇ ਤਂ ਭੋਤੋ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਸ੍ਸ ਅਗਰੁ ਆਰੋਚੇਯ੍ਯਾਮਿ ਤਂ 6 ਸਮਣਸ੍ਸ ਗੋਤਮਸ੍ਸਾ’’ਤਿ। ‘‘ਅਪ੍ਪੋਸ੍ਸੁਕ੍ਕੋ ਭવਂ ਭਾਰਦ੍વਾਜੋ વੁਤ੍ਤੋવ ਨਂ વਦੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ।
207. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kurūsu viharati kammāsadhammaṃ nāma kurūnaṃ nigamo, bhāradvājagottassa brāhmaṇassa agyāgāre tiṇasanthārake 7. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya kammāsadhammaṃ piṇḍāya pāvisi. Kammāsadhammaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto yena aññataro vanasaṇḍo tenupasaṅkami divāvihārāya. Taṃ vanasaṇḍaṃ ajjhogāhetvā aññatarasmiṃ rukkhamūle divāvihāraṃ nisīdi. Atha kho māgaṇḍiyo 8 paribbājako jaṅghāvihāraṃ anucaṅkamamāno anuvicaramāno yena bhāradvājagottassa brāhmaṇassa agyāgāraṃ tenupasaṅkami. Addasā kho māgaṇḍiyo paribbājako bhāradvājagottassa brāhmaṇassa agyāgāre tiṇasanthārakaṃ paññattaṃ. Disvāna bhāradvājagottaṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘‘kassa nvayaṃ bhoto bhāradvājassa agyāgāre tiṇasanthārako paññatto, samaṇaseyyānurūpaṃ 9 maññe’’ti? ‘‘Atthi, bho māgaṇḍiya, samaṇo gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti. Tassesā bhoto gotamassa seyyā paññattā’’ti. ‘‘Duddiṭṭhaṃ vata, bho bhāradvāja, addasāma; duddiṭṭhaṃ vata, bho bhāradvāja, addasāma! Ye mayaṃ tassa bhoto gotamassa bhūnahuno 10 seyyaṃ addasāmā’’ti. ‘‘Rakkhassetaṃ, māgaṇḍiya, vācaṃ; rakkhassetaṃ , māgaṇḍiya, vācaṃ. Bahū hi tassa bhoto gotamassa khattiyapaṇḍitāpi brāhmaṇapaṇḍitāpi gahapatipaṇḍitāpi samaṇapaṇḍitāpi abhippasannā vinītā ariye ñāye dhamme kusale’’ti. ‘‘Sammukhā cepi mayaṃ, bho bhāradvāja, taṃ bhavantaṃ gotamaṃ passeyyāma, sammukhāpi naṃ vadeyyāma – ‘bhūnahu 11 samaṇo gotamo’ti. Taṃ kissa hetu? Evañhi no sutte ocaratī’’ti. ‘‘Sace taṃ bhoto māgaṇḍiyassa agaru āroceyyāmi taṃ 12 samaṇassa gotamassā’’ti. ‘‘Appossukko bhavaṃ bhāradvājo vuttova naṃ vadeyyā’’ti.
੨੦੮. ਅਸ੍ਸੋਸਿ ਖੋ ਭਗવਾ ਦਿਬ੍ਬਾਯ ਸੋਤਧਾਤੁਯਾ વਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਿਕਾਯ ਭਾਰਦ੍વਾਜਗੋਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੇਨ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਇਮਂ ਕਥਾਸਲ੍ਲਾਪਂ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾ વੁਟ੍ਠਿਤੋ ਯੇਨ ਭਾਰਦ੍વਾਜਗੋਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਗ੍ਯਾਗਾਰਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਨਿਸੀਦਿ ਭਗવਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਤਿਣਸਨ੍ਥਾਰਕੇ। ਅਥ ਖੋ ਭਾਰਦ੍વਾਜਗੋਤ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਭਾਰਦ੍વਾਜਗੋਤ੍ਤਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਹੁ ਪਨ ਤੇ, ਭਾਰਦ੍વਾਜ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੇਨ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਇਮਂਯੇવ ਤਿਣਸਨ੍ਥਾਰਕਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕੋਚਿਦੇવ ਕਥਾਸਲ੍ਲਾਪੋ’’ਤਿ? ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਭਾਰਦ੍વਾਜਗੋਤ੍ਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਸਂવਿਗ੍ਗੋ ਲੋਮਹਟ੍ਠਜਾਤੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਏਤਦੇવ ਖੋ ਪਨ ਮਯਂ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਤੁਕਾਮਾ। ਅਥ ਚ ਪਨ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਅਨਕ੍ਖਾਤਂਯੇવ ਅਕ੍ਖਾਸੀ’’ਤਿ। ਅਯਞ੍ਚ ਹਿ 13 ਭਗવਤੋ ਭਾਰਦ੍વਾਜਗੋਤ੍ਤੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਨ੍ਤਰਾਕਥਾ વਿਪ੍ਪਕਤਾ ਹੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਜਙ੍ਘਾવਿਹਾਰਂ ਅਨੁਚਙ੍ਕਮਮਾਨੋ ਅਨੁવਿਚਰਮਾਨੋ ਯੇਨ ਭਾਰਦ੍વਾਜਗੋਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਅਗ੍ਯਾਗਾਰਂ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਤਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਂ ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –
208. Assosi kho bhagavā dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya bhāradvājagottassa brāhmaṇassa māgaṇḍiyena paribbājakena saddhiṃ imaṃ kathāsallāpaṃ. Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena bhāradvājagottassa brāhmaṇassa agyāgāraṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā nisīdi bhagavā paññatte tiṇasanthārake. Atha kho bhāradvājagotto brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho bhāradvājagottaṃ brāhmaṇaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘ahu pana te, bhāradvāja, māgaṇḍiyena paribbājakena saddhiṃ imaṃyeva tiṇasanthārakaṃ ārabbha kocideva kathāsallāpo’’ti? Evaṃ vutte, bhāradvājagotto brāhmaṇo saṃviggo lomahaṭṭhajāto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘etadeva kho pana mayaṃ bhoto gotamassa ārocetukāmā. Atha ca pana bhavaṃ gotamo anakkhātaṃyeva akkhāsī’’ti. Ayañca hi 14 bhagavato bhāradvājagottena brāhmaṇena saddhiṃ antarākathā vippakatā hoti. Atha kho māgaṇḍiyo paribbājako jaṅghāvihāraṃ anucaṅkamamāno anuvicaramāno yena bhāradvājagottassa brāhmaṇassa agyāgāraṃ yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho māgaṇḍiyaṃ paribbājakaṃ bhagavā etadavoca –
੨੦੯. ‘‘ਚਕ੍ਖੁਂ ਖੋ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਰੂਪਾਰਾਮਂ ਰੂਪਰਤਂ ਰੂਪਸਮ੍ਮੁਦਿਤਂ। ਤਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਦਨ੍ਤਂ ਗੁਤ੍ਤਂ ਰਕ੍ਖਿਤਂ ਸਂવੁਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਂવਰਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ। ਇਦਂ ਨੁ ਤੇ ਏਤਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਾਸਿਤਂ – ‘ਭੂਨਹੁ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ’’’ਤਿ? ‘‘ਏਤਦੇવ ਖੋ ਪਨ ਮੇ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਾਸਿਤਂ – ‘ਭੂਨਹੁ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ’ਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਏવਞ੍ਹਿ ਨੋ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਚਰਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸੋਤਂ ਖੋ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਸਦ੍ਦਾਰਾਮਂ…ਪੇ॰… ਘਾਨਂ .੨੦੨੭੩ ਖੋ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ ਗਨ੍ਧਾਰਾਮਂ… ਜਿવ੍ਹਾ ਖੋ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਰਸਾਰਾਮਾ ਰਸਰਤਾ ਰਸਸਮ੍ਮੁਦਿਤਾ। ਸਾ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਦਨ੍ਤਾ ਗੁਤ੍ਤਾ ਰਕ੍ਖਿਤਾ ਸਂવੁਤਾ, ਤਸ੍ਸਾ ਚ ਸਂવਰਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ। ਇਦਂ ਨੁ ਤੇ ਏਤਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਾਸਿਤਂ – ‘ਭੂਨਹੁ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ’’’ਤਿ? ‘‘ਏਤਦੇવ ਖੋ ਪਨ ਮੇ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਾਸਿਤਂ – ‘ਭੂਨਹੁ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ’ਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਏવਞ੍ਹਿ ਨੋ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਚਰਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਕਾਯੋ ਖੋ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਰਾਮੋ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਰਤੋ…ਪੇ॰… ਮਨੋ ਖੋ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਧਮ੍ਮਾਰਾਮੋ ਧਮ੍ਮਰਤੋ ਧਮ੍ਮਸਮ੍ਮੁਦਿਤੋ। ਸੋ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਦਨ੍ਤੋ ਗੁਤ੍ਤੋ ਰਕ੍ਖਿਤੋ ਸਂવੁਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਸਂવਰਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤਿ। ਇਦਂ ਨੁ ਤੇ ਏਤਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਾਸਿਤਂ – ‘ਭੂਨਹੁ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ’’’ਤਿ? ‘‘ਏਤਦੇવ ਖੋ ਪਨ ਮੇ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਸਨ੍ਧਾਯ ਭਾਸਿਤਂ – ‘ਭੂਨਹੁ ਸਮਣੋ ਗੋਤਮੋ’ਤਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਏવਞ੍ਹਿ ਨੋ ਸੁਤ੍ਤੇ ਓਚਰਤੀ’’ਤਿ।
209. ‘‘Cakkhuṃ kho, māgaṇḍiya, rūpārāmaṃ rūparataṃ rūpasammuditaṃ. Taṃ tathāgatassa dantaṃ guttaṃ rakkhitaṃ saṃvutaṃ, tassa ca saṃvarāya dhammaṃ deseti. Idaṃ nu te etaṃ, māgaṇḍiya, sandhāya bhāsitaṃ – ‘bhūnahu samaṇo gotamo’’’ti? ‘‘Etadeva kho pana me, bho gotama, sandhāya bhāsitaṃ – ‘bhūnahu samaṇo gotamo’ti. Taṃ kissa hetu? Evañhi no sutte ocaratī’’ti. ‘‘Sotaṃ kho, māgaṇḍiya, saddārāmaṃ…pe… ghānaṃ.20273 kho, māgaṇḍiya gandhārāmaṃ… jivhā kho, māgaṇḍiya, rasārāmā rasaratā rasasammuditā. Sā tathāgatassa dantā guttā rakkhitā saṃvutā, tassā ca saṃvarāya dhammaṃ deseti. Idaṃ nu te etaṃ, māgaṇḍiya, sandhāya bhāsitaṃ – ‘bhūnahu samaṇo gotamo’’’ti? ‘‘Etadeva kho pana me, bho gotama, sandhāya bhāsitaṃ – ‘bhūnahu samaṇo gotamo’ti. Taṃ kissa hetu? Evañhi no sutte ocaratī’’ti. ‘‘Kāyo kho, māgaṇḍiya, phoṭṭhabbārāmo phoṭṭhabbarato…pe… mano kho, māgaṇḍiya, dhammārāmo dhammarato dhammasammudito. So tathāgatassa danto gutto rakkhito saṃvuto, tassa ca saṃvarāya dhammaṃ deseti. Idaṃ nu te etaṃ, māgaṇḍiya, sandhāya bhāsitaṃ – ‘bhūnahu samaṇo gotamo’’’ti? ‘‘Etadeva kho pana me, bho gotama, sandhāya bhāsitaṃ – ‘bhūnahu samaṇo gotamo’ti. Taṃ kissa hetu? Evañhi no sutte ocaratī’’ti.
੨੧੦. ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ – ‘ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਰੂਪੇਹਿ ਪਰਿਚਾਰਿਤਪੁਬ੍ਬੋ ਅਸ੍ਸ ਇਟ੍ਠੇਹਿ ਕਨ੍ਤੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਪਿਯਰੂਪੇਹਿ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤੇਹਿ ਰਜਨੀਯੇਹਿ, ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਰੂਪਾਨਂਯੇવ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਞ੍ਚ ਆਦੀਨવਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ ਯਥਾਭੂਤਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਰੂਪਤਣ੍ਹਂ ਪਹਾਯ ਰੂਪਪਰਿਲ਼ਾਹਂ ਪਟਿવਿਨੋਦੇਤ੍વਾ વਿਗਤਪਿਪਾਸੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વੂਪਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વਿਹਰੇਯ੍ਯ। ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਤੇ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਕਿਮਸ੍ਸ વਚਨੀਯ’’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ – ‘ਇਧੇਕਚ੍ਚੋ ਸੋਤવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਸਦ੍ਦੇਹਿ…ਪੇ॰… ਘਾਨવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਗਨ੍ਧੇਹਿ… ਜਿવ੍ਹਾવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਰਸੇਹਿ… ਕਾਯવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇਹਿ ਪਰਿਚਾਰਿਤਪੁਬ੍ਬੋ ਅਸ੍ਸ ਇਟ੍ਠੇਹਿ ਕਨ੍ਤੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਪਿਯਰੂਪੇਹਿ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤੇਹਿ ਰਜਨੀਯੇਹਿ, ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾਨਂਯੇવ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਞ੍ਚ ਆਦੀਨવਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ ਯਥਾਭੂਤਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਤਣ੍ਹਂ ਪਹਾਯ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹਂ ਪਟਿવਿਨੋਦੇਤ੍વਾ વਿਗਤਪਿਪਾਸੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વੂਪਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વਿਹਰੇਯ੍ਯ। ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਤੇ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਕਿਮਸ੍ਸ વਚਨੀਯ’’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’।
210. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, māgaṇḍiya – ‘idhekacco cakkhuviññeyyehi rūpehi paricāritapubbo assa iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi, so aparena samayena rūpānaṃyeva samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ viditvā rūpataṇhaṃ pahāya rūpapariḷāhaṃ paṭivinodetvā vigatapipāso ajjhattaṃ vūpasantacitto vihareyya. Imassa pana te, māgaṇḍiya, kimassa vacanīya’’’nti? ‘‘Na kiñci, bho gotama’’. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, māgaṇḍiya – ‘idhekacco sotaviññeyyehi saddehi…pe… ghānaviññeyyehi gandhehi… jivhāviññeyyehi rasehi… kāyaviññeyyehi phoṭṭhabbehi paricāritapubbo assa iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi, so aparena samayena phoṭṭhabbānaṃyeva samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ viditvā phoṭṭhabbataṇhaṃ pahāya phoṭṭhabbapariḷāhaṃ paṭivinodetvā vigatapipāso ajjhattaṃ vūpasantacitto vihareyya. Imassa pana te, māgaṇḍiya, kimassa vacanīya’’’nti? ‘‘Na kiñci, bho gotama’’.
੨੧੧. ‘‘ਅਹਂ ਖੋ ਪਨ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਗਾਰਿਯਭੂਤੋ ਸਮਾਨੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤੋ ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤੋ ਪਰਿਚਾਰੇਸਿਂ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਰੂਪੇਹਿ ਇਟ੍ਠੇਹਿ ਕਨ੍ਤੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਪਿਯਰੂਪੇਹਿ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤੇਹਿ ਰਜਨੀਯੇਹਿ, ਸੋਤવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਸਦ੍ਦੇਹਿ…ਪੇ॰… ਘਾਨવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਗਨ੍ਧੇਹਿ… ਜਿવ੍ਹਾવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਰਸੇਹਿ… ਕਾਯવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇਹਿ ਇਟ੍ਠੇਹਿ ਕਨ੍ਤੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਪਿਯਰੂਪੇਹਿ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤੇਹਿ ਰਜਨੀਯੇਹਿ। ਤਸ੍ਸ ਮਯ੍ਹਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਤਯੋ ਪਾਸਾਦਾ ਅਹੇਸੁਂ – ਏਕੋ વਸ੍ਸਿਕੋ, ਏਕੋ ਹੇਮਨ੍ਤਿਕੋ, ਏਕੋ ਗਿਮ੍ਹਿਕੋ। ਸੋ ਖੋ ਅਹਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, વਸ੍ਸਿਕੇ ਪਾਸਾਦੇ વਸ੍ਸਿਕੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ 15 ਮਾਸੇ ਨਿਪ੍ਪੁਰਿਸੇਹਿ ਤੂਰਿਯੇਹਿ 16 ਪਰਿਚਾਰਯਮਾਨੋ 17 ਨ ਹੇਟ੍ਠਾਪਾਸਾਦਂ ਓਰੋਹਾਮਿ। ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਕਾਮਾਨਂਯੇવ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਞ੍ਚ ਆਦੀਨવਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ ਯਥਾਭੂਤਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਕਾਮਤਣ੍ਹਂ ਪਹਾਯ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹਂ ਪਟਿવਿਨੋਦੇਤ੍વਾ વਿਗਤਪਿਪਾਸੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વੂਪਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વਿਹਰਾਮਿ। ਸੋ ਅਞ੍ਞੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਕਾਮੇਸੁ ਅવੀਤਰਾਗੇ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਹਿ ਖਜ੍ਜਮਾਨੇ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹੇਨ ਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨੇ ਕਾਮੇ ਪਟਿਸੇવਨ੍ਤੇ। ਸੋ ਤੇਸਂ ਨ ਪਿਹੇਮਿ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਰਮਾਮਿ । ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਯਾਹਯਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਰਤਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰੇવ ਕਾਮੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ – ਅਪਿ ਦਿਬ੍ਬਂ ਸੁਖਂ ਸਮਧਿਗਯ੍ਹ ਤਿਟ੍ਠਤਿ – ਤਾਯ ਰਤਿਯਾ ਰਮਮਾਨੋ ਹੀਨਸ੍ਸ ਨ ਪਿਹੇਮਿ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਰਮਾਮਿ।
211. ‘‘Ahaṃ kho pana, māgaṇḍiya, pubbe agāriyabhūto samāno pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāresiṃ cakkhuviññeyyehi rūpehi iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi, sotaviññeyyehi saddehi…pe… ghānaviññeyyehi gandhehi… jivhāviññeyyehi rasehi… kāyaviññeyyehi phoṭṭhabbehi iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi. Tassa mayhaṃ, māgaṇḍiya, tayo pāsādā ahesuṃ – eko vassiko, eko hemantiko, eko gimhiko. So kho ahaṃ, māgaṇḍiya, vassike pāsāde vassike cattāro 18 māse nippurisehi tūriyehi 19 paricārayamāno 20 na heṭṭhāpāsādaṃ orohāmi. So aparena samayena kāmānaṃyeva samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ viditvā kāmataṇhaṃ pahāya kāmapariḷāhaṃ paṭivinodetvā vigatapipāso ajjhattaṃ vūpasantacitto viharāmi. So aññe satte passāmi kāmesu avītarāge kāmataṇhāhi khajjamāne kāmapariḷāhena pariḍayhamāne kāme paṭisevante. So tesaṃ na pihemi, na tattha abhiramāmi . Taṃ kissa hetu? Yāhayaṃ, māgaṇḍiya, rati, aññatreva kāmehi aññatra akusalehi dhammehi – api dibbaṃ sukhaṃ samadhigayha tiṭṭhati – tāya ratiyā ramamāno hīnassa na pihemi, na tattha abhiramāmi.
੨੧੨. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਗਹਪਤਿ વਾ ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤੋ વਾ ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਮਹਾਭੋਗੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤੋ ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤੋ ਪਰਿਚਾਰੇਯ੍ਯ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਰੂਪੇਹਿ…ਪੇ॰… ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇਹਿ ਇਟ੍ਠੇਹਿ ਕਨ੍ਤੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਪਿਯਰੂਪੇਹਿ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤੇਹਿ ਰਜਨੀਯੇਹਿ। ਸੋ ਕਾਯੇਨ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ વਾਚਾਯ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਮਨਸਾ ਸੁਚਰਿਤਂ ਚਰਿਤ੍વਾ ਕਾਯਸ੍ਸ ਭੇਦਾ ਪਰਂ ਮਰਣਾ ਸੁਗਤਿਂ ਸਗ੍ਗਂ ਲੋਕਂ ਉਪਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯ ਦੇવਾਨਂ ਤਾવਤਿਂਸਾਨਂ ਸਹਬ੍ਯਤਂ। ਸੋ ਤਤ੍ਥ ਨਨ੍ਦਨੇ વਨੇ ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਪਰਿવੁਤੋ ਦਿਬ੍ਬੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤੋ ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤੋ ਪਰਿਚਾਰੇਯ੍ਯ। ਸੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਗਹਪਤਿਂ વਾ ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤਂ વਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤਂ ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤਂ ਪਰਿਚਾਰਯਮਾਨਂ।
212. ‘‘Seyyathāpi, māgaṇḍiya, gahapati vā gahapatiputto vā aḍḍho mahaddhano mahābhogo pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāreyya cakkhuviññeyyehi rūpehi…pe… phoṭṭhabbehi iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi. So kāyena sucaritaṃ caritvā vācāya sucaritaṃ caritvā manasā sucaritaṃ caritvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjeyya devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sahabyataṃ. So tattha nandane vane accharāsaṅghaparivuto dibbehi pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāreyya. So passeyya gahapatiṃ vā gahapatiputtaṃ vā pañcahi kāmaguṇehi samappitaṃ samaṅgībhūtaṃ paricārayamānaṃ.
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਅਪਿ ਨੁ ਸੋ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਨਨ੍ਦਨੇ વਨੇ ਅਚ੍ਛਰਾਸਙ੍ਘਪਰਿવੁਤੋ ਦਿਬ੍ਬੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤੋ ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤੋ ਪਰਿਚਾਰਯਮਾਨੋ ਅਮੁਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਸ੍ਸ વਾ ਗਹਪਤਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ વਾ ਪਿਹੇਯ੍ਯ, ਮਾਨੁਸਕਾਨਂ વਾ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਕਾਮਗੁਣਾਨਂ ਮਾਨੁਸਕੇਹਿ વਾ ਕਾਮੇਹਿ ਆવਟ੍ਟੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹਿਦਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਮਾਨੁਸਕੇਹਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਕਾਮੇਹਿ ਦਿਬ੍ਬਕਾਮਾ ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਤਰਾ ਚ ਪਣੀਤਤਰਾ ਚਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ ਅਹਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਗਾਰਿਯਭੂਤੋ ਸਮਾਨੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤੋ ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤੋ ਪਰਿਚਾਰੇਸਿਂ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਰੂਪੇਹਿ ਇਟ੍ਠੇਹਿ ਕਨ੍ਤੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਪਿਯਰੂਪੇਹਿ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤੇਹਿ ਰਜਨੀਯੇਹਿ, ਸੋਤવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਸਦ੍ਦੇਹਿ…ਪੇ॰… ਘਾਨવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਗਨ੍ਧੇਹਿ… ਜਿવ੍ਹਾવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਰਸੇਹਿ… ਕਾਯવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇਹਿ ਇਟ੍ਠੇਹਿ ਕਨ੍ਤੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਪਿਯਰੂਪੇਹਿ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤੇਹਿ ਰਜਨੀਯੇਹਿ। ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਕਾਮਾਨਂਯੇવ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਞ੍ਚ ਆਦੀਨવਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ ਯਥਾਭੂਤਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਕਾਮਤਣ੍ਹਂ ਪਹਾਯ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹਂ ਪਟਿવਿਨੋਦੇਤ੍વਾ વਿਗਤਪਿਪਾਸੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વੂਪਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વਿਹਰਾਮਿ। ਸੋ ਅਞ੍ਞੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਕਾਮੇਸੁ ਅવੀਤਰਾਗੇ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਹਿ ਖਜ੍ਜਮਾਨੇ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹੇਨ ਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨੇ ਕਾਮੇ ਪਟਿਸੇવਨ੍ਤੇ, ਸੋ ਤੇਸਂ ਨ ਪਿਹੇਮਿ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਰਮਾਮਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਯਾਹਯਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਰਤਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰੇવ ਕਾਮੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ – ਅਪਿ ਦਿਬ੍ਬਂ ਸੁਖਂ ਸਮਧਿਗਯ੍ਹ ਤਿਟ੍ਠਤਿ – ਤਾਯ ਰਤਿਯਾ ਰਮਮਾਨੋ ਹੀਨਸ੍ਸ ਨ ਪਿਹੇਮਿ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਰਮਾਮਿ।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, māgaṇḍiya, api nu so devaputto nandane vane accharāsaṅghaparivuto dibbehi pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricārayamāno amussa gahapatissa vā gahapatiputtassa vā piheyya, mānusakānaṃ vā pañcannaṃ kāmaguṇānaṃ mānusakehi vā kāmehi āvaṭṭeyyā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. Taṃ kissa hetu? Mānusakehi, bho gotama, kāmehi dibbakāmā abhikkantatarā ca paṇītatarā cā’’ti. ‘‘Evameva kho ahaṃ, māgaṇḍiya, pubbe agāriyabhūto samāno pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāresiṃ cakkhuviññeyyehi rūpehi iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi, sotaviññeyyehi saddehi…pe… ghānaviññeyyehi gandhehi… jivhāviññeyyehi rasehi… kāyaviññeyyehi phoṭṭhabbehi iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi. So aparena samayena kāmānaṃyeva samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ viditvā kāmataṇhaṃ pahāya kāmapariḷāhaṃ paṭivinodetvā vigatapipāso ajjhattaṃ vūpasantacitto viharāmi. So aññe satte passāmi kāmesu avītarāge kāmataṇhāhi khajjamāne kāmapariḷāhena pariḍayhamāne kāme paṭisevante, so tesaṃ na pihemi, na tattha abhiramāmi. Taṃ kissa hetu? Yāhayaṃ, māgaṇḍiya, rati aññatreva kāmehi aññatra akusalehi dhammehi – api dibbaṃ sukhaṃ samadhigayha tiṭṭhati – tāya ratiyā ramamāno hīnassa na pihemi, na tattha abhiramāmi.
੨੧੩. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਕੁਟ੍ਠੀ ਪੁਰਿਸੋ ਅਰੁਗਤ੍ਤੋ ਪਕ੍ਕਗਤ੍ਤੋ ਕਿਮੀਹਿ ਖਜ੍ਜਮਾਨੋ ਨਖੇਹਿ વਣਮੁਖਾਨਿ વਿਪ੍ਪਤਚ੍ਛਮਾਨੋ ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੁਯਾ ਕਾਯਂ ਪਰਿਤਾਪੇਯ੍ਯ। ਤਸ੍ਸ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਾ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤਾ ਭਿਸਕ੍ਕਂ ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਯ੍ਯੁਂ। ਤਸ੍ਸ ਸੋ ਭਿਸਕ੍ਕੋ ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤੋ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਕਰੇਯ੍ਯ। ਸੋ ਤਂ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਆਗਮ੍ਮ ਕੁਟ੍ਠੇਹਿ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ, ਅਰੋਗੋ ਅਸ੍ਸ ਸੁਖੀ ਸੇਰੀ ਸਯਂવਸੀ ਯੇਨ ਕਾਮਂ ਗਮੋ। ਸੋ ਅਞ੍ਞਂ ਕੁਟ੍ਠਿਂ ਪੁਰਿਸਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਅਰੁਗਤ੍ਤਂ ਪਕ੍ਕਗਤ੍ਤਂ ਕਿਮੀਹਿ ਖਜ੍ਜਮਾਨਂ ਨਖੇਹਿ વਣਮੁਖਾਨਿ વਿਪ੍ਪਤਚ੍ਛਮਾਨਂ ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੁਯਾ ਕਾਯਂ ਪਰਿਤਾਪੇਨ੍ਤਂ।
213. ‘‘Seyyathāpi , māgaṇḍiya, kuṭṭhī puriso arugatto pakkagatto kimīhi khajjamāno nakhehi vaṇamukhāni vippatacchamāno aṅgārakāsuyā kāyaṃ paritāpeyya. Tassa mittāmaccā ñātisālohitā bhisakkaṃ sallakattaṃ upaṭṭhāpeyyuṃ. Tassa so bhisakko sallakatto bhesajjaṃ kareyya. So taṃ bhesajjaṃ āgamma kuṭṭhehi parimucceyya, arogo assa sukhī serī sayaṃvasī yena kāmaṃ gamo. So aññaṃ kuṭṭhiṃ purisaṃ passeyya arugattaṃ pakkagattaṃ kimīhi khajjamānaṃ nakhehi vaṇamukhāni vippatacchamānaṃ aṅgārakāsuyā kāyaṃ paritāpentaṃ.
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਅਪਿ ਨੁ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਅਮੁਸ੍ਸ ਕੁਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਪਿਹੇਯ੍ਯ ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੁਯਾ વਾ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਪਟਿਸੇવਨਾਯ વਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨੋ ਹਿਦਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਰੋਗੇ ਹਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਸਤਿ ਭੇਸਜ੍ਜੇਨ ਕਰਣੀਯਂ ਹੋਤਿ, ਰੋਗੇ ਅਸਤਿ ਨ ਭੇਸਜ੍ਜੇਨ ਕਰਣੀਯਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ ਅਹਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਗਾਰਿਯਭੂਤੋ ਸਮਾਨੋ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤੋ ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤੋ ਪਰਿਚਾਰੇਸਿਂ, ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਰੂਪੇਹਿ ਇਟ੍ਠੇਹਿ ਕਨ੍ਤੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਪਿਯਰੂਪੇਹਿ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤੇਹਿ ਰਜਨੀਯੇਹਿ, ਸੋਤવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਸਦ੍ਦੇਹਿ…ਪੇ॰… ਘਾਨવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਗਨ੍ਧੇਹਿ… ਜਿવ੍ਹਾવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਰਸੇਹਿ… ਕਾਯવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯੇਹਿ ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬੇਹਿ ਇਟ੍ਠੇਹਿ ਕਨ੍ਤੇਹਿ ਮਨਾਪੇਹਿ ਪਿਯਰੂਪੇਹਿ ਕਾਮੂਪਸਂਹਿਤੇਹਿ ਰਜਨੀਯੇਹਿ। ਸੋ ਅਪਰੇਨ ਸਮਯੇਨ ਕਾਮਾਨਂਯੇવ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਞ੍ਚ ਆਦੀਨવਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ ਯਥਾਭੂਤਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਕਾਮਤਣ੍ਹਂ ਪਹਾਯ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹਂ ਪਟਿવਿਨੋਦੇਤ੍વਾ વਿਗਤਪਿਪਾਸੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વੂਪਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વਿਹਰਾਮਿ। ਸੋ ਅਞ੍ਞੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਾਮਿ ਕਾਮੇਸੁ ਅવੀਤਰਾਗੇ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਹਿ ਖਜ੍ਜਮਾਨੇ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹੇਨ ਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨੇ ਕਾਮੇ ਪਟਿਸੇવਨ੍ਤੇ। ਸੋ ਤੇਸਂ ਨ ਪਿਹੇਮਿ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਰਮਾਮਿ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਯਾਹਯਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਰਤਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਰੇવ ਕਾਮੇਹਿ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ – ਅਪਿ ਦਿਬ੍ਬਂ ਸੁਖਂ ਸਮਧਿਗਯ੍ਹ ਤਿਟ੍ਠਤਿ – ਤਾਯ ਰਤਿਯਾ ਰਮਮਾਨੋ ਹੀਨਸ੍ਸ ਨ ਪਿਹੇਮਿ, ਨ ਤਤ੍ਥ ਅਭਿਰਮਾਮਿ।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, māgaṇḍiya, api nu so puriso amussa kuṭṭhissa purisassa piheyya aṅgārakāsuyā vā bhesajjaṃ paṭisevanāya vā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama. Taṃ kissa hetu? Roge hi, bho gotama, sati bhesajjena karaṇīyaṃ hoti, roge asati na bhesajjena karaṇīyaṃ hotī’’ti. ‘‘Evameva kho ahaṃ, māgaṇḍiya, pubbe agāriyabhūto samāno pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāresiṃ, cakkhuviññeyyehi rūpehi iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi, sotaviññeyyehi saddehi…pe… ghānaviññeyyehi gandhehi… jivhāviññeyyehi rasehi… kāyaviññeyyehi phoṭṭhabbehi iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi. So aparena samayena kāmānaṃyeva samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ viditvā kāmataṇhaṃ pahāya kāmapariḷāhaṃ paṭivinodetvā vigatapipāso ajjhattaṃ vūpasantacitto viharāmi. So aññe satte passāmi kāmesu avītarāge kāmataṇhāhi khajjamāne kāmapariḷāhena pariḍayhamāne kāme paṭisevante. So tesaṃ na pihemi, na tattha abhiramāmi. Taṃ kissa hetu? Yāhayaṃ, māgaṇḍiya, rati, aññatreva kāmehi aññatra akusalehi dhammehi – api dibbaṃ sukhaṃ samadhigayha tiṭṭhati – tāya ratiyā ramamāno hīnassa na pihemi, na tattha abhiramāmi.
੨੧੪. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਕੁਟ੍ਠੀ ਪੁਰਿਸੋ ਅਰੁਗਤ੍ਤੋ ਪਕ੍ਕਗਤ੍ਤੋ ਕਿਮੀਹਿ ਖਜ੍ਜਮਾਨੋ ਨਖੇਹਿ વਣਮੁਖਾਨਿ વਿਪ੍ਪਤਚ੍ਛਮਾਨੋ ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੁਯਾ ਕਾਯਂ ਪਰਿਤਾਪੇਯ੍ਯ। ਤਸ੍ਸ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਾ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤਾ ਭਿਸਕ੍ਕਂ ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਯ੍ਯੁਂ। ਤਸ੍ਸ ਸੋ ਭਿਸਕ੍ਕੋ ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤੋ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਕਰੇਯ੍ਯ। ਸੋ ਤਂ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਆਗਮ੍ਮ ਕੁਟ੍ਠੇਹਿ ਪਰਿਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ, ਅਰੋਗੋ ਅਸ੍ਸ ਸੁਖੀ ਸੇਰੀ ਸਯਂવਸੀ ਯੇਨ ਕਾਮਂ ਗਮੋ। ਤਮੇਨਂ ਦ੍વੇ ਬਲવਨ੍ਤੋ ਪੁਰਿਸਾ ਨਾਨਾਬਾਹਾਸੁ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੁਂ ਉਪਕਡ੍ਢੇਯ੍ਯੁਂ।
214. ‘‘Seyyathāpi , māgaṇḍiya, kuṭṭhī puriso arugatto pakkagatto kimīhi khajjamāno nakhehi vaṇamukhāni vippatacchamāno aṅgārakāsuyā kāyaṃ paritāpeyya. Tassa mittāmaccā ñātisālohitā bhisakkaṃ sallakattaṃ upaṭṭhāpeyyuṃ. Tassa so bhisakko sallakatto bhesajjaṃ kareyya. So taṃ bhesajjaṃ āgamma kuṭṭhehi parimucceyya, arogo assa sukhī serī sayaṃvasī yena kāmaṃ gamo. Tamenaṃ dve balavanto purisā nānābāhāsu gahetvā aṅgārakāsuṃ upakaḍḍheyyuṃ.
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਅਪਿ ਨੁ ਸੋ ਪੁਰਿਸੋ ਇਤਿ ਚਿਤਿਚੇવ ਕਾਯਂ ਸਨ੍ਨਾਮੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ’’? ‘‘ਅਸੁ ਹਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਗ੍ਗਿ ਦੁਕ੍ਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਚੇવ ਮਹਾਭਿਤਾਪੋ ਚ ਮਹਾਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਚਾ’’ਤਿ। ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਇਦਾਨੇવ ਨੁ ਖੋ ਸੋ ਅਗ੍ਗਿ ਦੁਕ੍ਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਚੇવ ਮਹਾਭਿਤਾਪੋ ਚ ਮਹਾਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਚ ਉਦਾਹੁ ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਸੋ ਅਗ੍ਗਿ ਦੁਕ੍ਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਚੇવ ਮਹਾਭਿਤਾਪੋ ਚ ਮਹਾਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਚਾ’’ਤਿ ? ‘‘ਇਦਾਨਿ ਚੇવ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਸੋ ਅਗ੍ਗਿ ਦੁਕ੍ਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਚੇવ ਮਹਾਭਿਤਾਪੋ ਚ ਮਹਾਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਚ, ਪੁਬ੍ਬੇਪਿ ਸੋ ਅਗ੍ਗਿ ਦੁਕ੍ਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸੋ ਚੇવ ਮਹਾਭਿਤਾਪੋ ਚ ਮਹਾਪਰਿਲ਼ਾਹੋ ਚ। ਅਸੁ ਚ 21, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਕੁਟ੍ਠੀ ਪੁਰਿਸੋ ਅਰੁਗਤ੍ਤੋ ਪਕ੍ਕਗਤ੍ਤੋ ਕਿਮੀਹਿ ਖਜ੍ਜਮਾਨੋ ਨਖੇਹਿ વਣਮੁਖਾਨਿ વਿਪ੍ਪਤਚ੍ਛਮਾਨੋ ਉਪਹਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ ਦੁਕ੍ਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਯੇવ ਅਗ੍ਗਿਸ੍ਮਿਂ ਸੁਖਮਿਤਿ વਿਪਰੀਤਸਞ੍ਞਂ ਪਚ੍ਚਲਤ੍ਥਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਅਤੀਤਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਕਾਮਾ ਦੁਕ੍ਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾ ਚੇવ ਮਹਾਭਿਤਾਪਾ ਚ ਮਹਾਪਰਿਲ਼ਾਹਾ ਚ, ਅਨਾਗਤਮ੍ਪਿ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਕਾਮਾ ਦੁਕ੍ਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾ ਚੇવ ਮਹਾਭਿਤਾਪਾ ਚ ਮਹਾਪਰਿਲ਼ਾਹਾ ਚ, ਏਤਰਹਿਪਿ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਦ੍ਧਾਨਂ ਕਾਮਾ ਦੁਕ੍ਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸਾ ਚੇવ ਮਹਾਭਿਤਾਪਾ ਚ ਮਹਾਪਰਿਲ਼ਾਹਾ ਚ। ਇਮੇ ਚ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਮੇਸੁ ਅવੀਤਰਾਗਾ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਹਿ ਖਜ੍ਜਮਾਨਾ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹੇਨ ਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨਾ ਉਪਹਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ ਦੁਕ੍ਖਸਮ੍ਫਸ੍ਸੇਸੁਯੇવ ਕਾਮੇਸੁ ਸੁਖਮਿਤਿ વਿਪਰੀਤਸਞ੍ਞਂ ਪਚ੍ਚਲਤ੍ਥੁਂ।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, māgaṇḍiya, api nu so puriso iti citiceva kāyaṃ sannāmeyyā’’ti? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Asu hi, bho gotama, aggi dukkhasamphasso ceva mahābhitāpo ca mahāpariḷāho cā’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, māgaṇḍiya, idāneva nu kho so aggi dukkhasamphasso ceva mahābhitāpo ca mahāpariḷāho ca udāhu pubbepi so aggi dukkhasamphasso ceva mahābhitāpo ca mahāpariḷāho cā’’ti ? ‘‘Idāni ceva, bho gotama, so aggi dukkhasamphasso ceva mahābhitāpo ca mahāpariḷāho ca, pubbepi so aggi dukkhasamphasso ceva mahābhitāpo ca mahāpariḷāho ca. Asu ca 22, bho gotama, kuṭṭhī puriso arugatto pakkagatto kimīhi khajjamāno nakhehi vaṇamukhāni vippatacchamāno upahatindriyo dukkhasamphasseyeva aggismiṃ sukhamiti viparītasaññaṃ paccalatthā’’ti. ‘‘Evameva kho, māgaṇḍiya, atītampi addhānaṃ kāmā dukkhasamphassā ceva mahābhitāpā ca mahāpariḷāhā ca, anāgatampi addhānaṃ kāmā dukkhasamphassā ceva mahābhitāpā ca mahāpariḷāhā ca, etarahipi paccuppannaṃ addhānaṃ kāmā dukkhasamphassā ceva mahābhitāpā ca mahāpariḷāhā ca. Ime ca, māgaṇḍiya, sattā kāmesu avītarāgā kāmataṇhāhi khajjamānā kāmapariḷāhena pariḍayhamānā upahatindriyā dukkhasamphassesuyeva kāmesu sukhamiti viparītasaññaṃ paccalatthuṃ.
੨੧੫. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਕੁਟ੍ਠੀ ਪੁਰਿਸੋ ਅਰੁਗਤ੍ਤੋ ਪਕ੍ਕਗਤ੍ਤੋ ਕਿਮੀਹਿ ਖਜ੍ਜਮਾਨੋ ਨਖੇਹਿ વਣਮੁਖਾਨਿ વਿਪ੍ਪਤਚ੍ਛਮਾਨੋ ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੁਯਾ ਕਾਯਂ ਪਰਿਤਾਪੇਤਿ। ਯਥਾ ਯਥਾ ਖੋ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਅਸੁ ਕੁਟ੍ਠੀ ਪੁਰਿਸੋ ਅਰੁਗਤ੍ਤੋ ਪਕ੍ਕਗਤ੍ਤੋ ਕਿਮੀਹਿ ਖਜ੍ਜਮਾਨੋ ਨਖੇਹਿ વਣਮੁਖਾਨਿ વਿਪ੍ਪਤਚ੍ਛਮਾਨੋ ਅਙ੍ਗਾਰਕਾਸੁਯਾ ਕਾਯਂ ਪਰਿਤਾਪੇਤਿ ਤਥਾ ਤਥਾ’ਸ੍ਸ 23 ਤਾਨਿ વਣਮੁਖਾਨਿ ਅਸੁਚਿਤਰਾਨਿ ਚੇવ ਹੋਨ੍ਤਿ ਦੁਗ੍ਗਨ੍ਧਤਰਾਨਿ ਚ ਪੂਤਿਕਤਰਾਨਿ ਚ , ਹੋਤਿ ਚੇવ ਕਾਚਿ ਸਾਤਮਤ੍ਤਾ ਅਸ੍ਸਾਦਮਤ੍ਤਾ – ਯਦਿਦਂ વਣਮੁਖਾਨਂ ਕਣ੍ਡੂવਨਹੇਤੁ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਮੇਸੁ ਅવੀਤਰਾਗਾ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਹਿ ਖਜ੍ਜਮਾਨਾ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹੇਨ ਚ ਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨਾ ਕਾਮੇ ਪਟਿਸੇવਨ੍ਤਿ। ਯਥਾ ਯਥਾ ਖੋ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਸਤ੍ਤਾ ਕਾਮੇਸੁ ਅવੀਤਰਾਗਾ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾਹਿ ਖਜ੍ਜਮਾਨਾ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹੇਨ ਚ ਪਰਿਡਯ੍ਹਮਾਨਾ ਕਾਮੇ ਪਟਿਸੇવਨ੍ਤਿ ਤਥਾ ਤਥਾ ਤੇਸਂ ਤੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਕਾਮਤਣ੍ਹਾ ਚੇવ ਪવਡ੍ਢਤਿ, ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹੇਨ ਚ ਪਰਿਡਯ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਹੋਤਿ ਚੇવ ਸਾਤਮਤ੍ਤਾ ਅਸ੍ਸਾਦਮਤ੍ਤਾ – ਯਦਿਦਂ ਪਞ੍ਚਕਾਮਗੁਣੇ ਪਟਿਚ੍ਚ।
215. ‘‘Seyyathāpi, māgaṇḍiya, kuṭṭhī puriso arugatto pakkagatto kimīhi khajjamāno nakhehi vaṇamukhāni vippatacchamāno aṅgārakāsuyā kāyaṃ paritāpeti. Yathā yathā kho, māgaṇḍiya, asu kuṭṭhī puriso arugatto pakkagatto kimīhi khajjamāno nakhehi vaṇamukhāni vippatacchamāno aṅgārakāsuyā kāyaṃ paritāpeti tathā tathā’ssa 24 tāni vaṇamukhāni asucitarāni ceva honti duggandhatarāni ca pūtikatarāni ca , hoti ceva kāci sātamattā assādamattā – yadidaṃ vaṇamukhānaṃ kaṇḍūvanahetu; evameva kho, māgaṇḍiya, sattā kāmesu avītarāgā kāmataṇhāhi khajjamānā kāmapariḷāhena ca pariḍayhamānā kāme paṭisevanti. Yathā yathā kho, māgaṇḍiya, sattā kāmesu avītarāgā kāmataṇhāhi khajjamānā kāmapariḷāhena ca pariḍayhamānā kāme paṭisevanti tathā tathā tesaṃ tesaṃ sattānaṃ kāmataṇhā ceva pavaḍḍhati, kāmapariḷāhena ca pariḍayhanti, hoti ceva sātamattā assādamattā – yadidaṃ pañcakāmaguṇe paṭicca.
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਅਪਿ ਨੁ ਤੇ ਦਿਟ੍ਠੋ વਾ ਸੁਤੋ વਾ ਰਾਜਾ વਾ ਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤੋ વਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤੋ ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤੋ ਪਰਿਚਾਰਯਮਾਨੋ ਕਾਮਤਣ੍ਹਂ ਅਪ੍ਪਹਾਯ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹਂ ਅਪ੍ਪਟਿવਿਨੋਦੇਤ੍વਾ વਿਗਤਪਿਪਾਸੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વੂਪਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વਿਹਾਸਿ વਾ વਿਹਰਤਿ વਾ વਿਹਰਿਸ੍ਸਤਿ વਾ’’ਤਿ ? ‘‘ਨੋ ਹਿਦਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਸਾਧੁ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ! ਮਯਾਪਿ ਖੋ ਏਤਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਨੇવ ਦਿਟ੍ਠਂ ਨ ਸੁਤਂ ਰਾਜਾ વਾ ਰਾਜਮਹਾਮਤ੍ਤੋ વਾ ਪਞ੍ਚਹਿ ਕਾਮਗੁਣੇਹਿ ਸਮਪ੍ਪਿਤੋ ਸਮਙ੍ਗੀਭੂਤੋ ਪਰਿਚਾਰਯਮਾਨੋ ਕਾਮਤਣ੍ਹਂ ਅਪ੍ਪਹਾਯ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹਂ ਅਪ੍ਪਟਿવਿਨੋਦੇਤ੍વਾ વਿਗਤਪਿਪਾਸੋ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વੂਪਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤੋ વਿਹਾਸਿ વਾ વਿਹਰਤਿ વਾ વਿਹਰਿਸ੍ਸਤਿ વਾ। ਅਥ ਖੋ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਯੇ ਹਿ ਕੇਚਿ ਸਮਣਾ વਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ વਾ વਿਗਤਪਿਪਾਸਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વੂਪਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ વਿਹਾਸੁਂ વਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ વਾ વਿਹਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਾ ਸਬ੍ਬੇ ਤੇ ਕਾਮਾਨਂਯੇવ ਸਮੁਦਯਞ੍ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਞ੍ਚ ਅਸ੍ਸਾਦਞ੍ਚ ਆਦੀਨવਞ੍ਚ ਨਿਸ੍ਸਰਣਞ੍ਚ ਯਥਾਭੂਤਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਕਾਮਤਣ੍ਹਂ ਪਹਾਯ ਕਾਮਪਰਿਲ਼ਾਹਂ ਪਟਿવਿਨੋਦੇਤ੍વਾ વਿਗਤਪਿਪਾਸਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ વੂਪਸਨ੍ਤਚਿਤ੍ਤਾ વਿਹਾਸੁਂ વਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ વਾ વਿਹਰਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ વਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਤਾਯਂ વੇਲਾਯਂ ਇਮਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ –
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, māgaṇḍiya, api nu te diṭṭho vā suto vā rājā vā rājamahāmatto vā pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricārayamāno kāmataṇhaṃ appahāya kāmapariḷāhaṃ appaṭivinodetvā vigatapipāso ajjhattaṃ vūpasantacitto vihāsi vā viharati vā viharissati vā’’ti ? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘‘Sādhu, māgaṇḍiya! Mayāpi kho etaṃ, māgaṇḍiya, neva diṭṭhaṃ na sutaṃ rājā vā rājamahāmatto vā pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricārayamāno kāmataṇhaṃ appahāya kāmapariḷāhaṃ appaṭivinodetvā vigatapipāso ajjhattaṃ vūpasantacitto vihāsi vā viharati vā viharissati vā. Atha kho, māgaṇḍiya, ye hi keci samaṇā vā brāhmaṇā vā vigatapipāsā ajjhattaṃ vūpasantacittā vihāsuṃ vā viharanti vā viharissanti vā sabbe te kāmānaṃyeva samudayañca atthaṅgamañca assādañca ādīnavañca nissaraṇañca yathābhūtaṃ viditvā kāmataṇhaṃ pahāya kāmapariḷāhaṃ paṭivinodetvā vigatapipāsā ajjhattaṃ vūpasantacittā vihāsuṃ vā viharanti vā viharissanti vā’’ti. Atha kho bhagavā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘ਆਰੋਗ੍ਯਪਰਮਾ ਲਾਭਾ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਮਂ ਸੁਖਂ।
‘‘Ārogyaparamā lābhā, nibbānaṃ paramaṃ sukhaṃ;
ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਚ ਮਗ੍ਗਾਨਂ, ਖੇਮਂ ਅਮਤਗਾਮਿਨ’’ਨ੍ਤਿ॥
Aṭṭhaṅgiko ca maggānaṃ, khemaṃ amatagāmina’’nti.
੨੧੬. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ! ਯਾવ ਸੁਭਾਸਿਤਂ ਚਿਦਂ ਭੋਤਾ ਗੋਤਮੇਨ – ‘ਆਰੋਗ੍ਯਪਰਮਾ ਲਾਭਾ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਮਂ ਸੁਖ’ਨ੍ਤਿ। ਮਯਾਪਿ ਖੋ ਏਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਸੁਤਂ ਪੁਬ੍ਬਕਾਨਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਨਂ ਆਚਰਿਯਪਾਚਰਿਯਾਨਂ ਭਾਸਮਾਨਾਨਂ – ‘ਆਰੋਗ੍ਯਪਰਮਾ ਲਾਭਾ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਮਂ ਸੁਖ’ਨ੍ਤਿ; ਤਯਿਦਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਸਮੇਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਯਂ ਪਨ ਤੇ ਏਤਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਸੁਤਂ ਪੁਬ੍ਬਕਾਨਂ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾਨਂ ਆਚਰਿਯਪਾਚਰਿਯਾਨਂ ਭਾਸਮਾਨਾਨਂ – ‘ਆਰੋਗ੍ਯਪਰਮਾ ਲਾਭਾ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਮਂ ਸੁਖ’ਨ੍ਤਿ, ਕਤਮਂ ਤਂ ਆਰੋਗ੍ਯਂ, ਕਤਮਂ ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨ’’ਨ੍ਤਿ? ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਸਕਾਨੇવ ਸੁਦਂ ਗਤ੍ਤਾਨਿ ਪਾਣਿਨਾ ਅਨੋਮਜ੍ਜਤਿ – ‘‘ਇਦਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਆਰੋਗ੍ਯਂ, ਇਦਨ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ। ਅਹਞ੍ਹਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਏਤਰਹਿ ਅਰੋਗੋ ਸੁਖੀ, ਨ ਮਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਬਾਧਤੀ’’ਤਿ।
216. Evaṃ vutte, māgaṇḍiyo paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘acchariyaṃ, bho gotama, abbhutaṃ, bho gotama! Yāva subhāsitaṃ cidaṃ bhotā gotamena – ‘ārogyaparamā lābhā, nibbānaṃ paramaṃ sukha’nti. Mayāpi kho etaṃ, bho gotama, sutaṃ pubbakānaṃ paribbājakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ – ‘ārogyaparamā lābhā, nibbānaṃ paramaṃ sukha’nti; tayidaṃ, bho gotama, sametī’’ti. ‘‘Yaṃ pana te etaṃ, māgaṇḍiya, sutaṃ pubbakānaṃ paribbājakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ – ‘ārogyaparamā lābhā, nibbānaṃ paramaṃ sukha’nti, katamaṃ taṃ ārogyaṃ, katamaṃ taṃ nibbāna’’nti? Evaṃ vutte, māgaṇḍiyo paribbājako sakāneva sudaṃ gattāni pāṇinā anomajjati – ‘‘idantaṃ, bho gotama, ārogyaṃ, idantaṃ nibbānaṃ. Ahañhi, bho gotama, etarahi arogo sukhī, na maṃ kiñci ābādhatī’’ti.
੨੧੭. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਜਚ੍ਚਨ੍ਧੋ ਪੁਰਿਸੋ; ਸੋ ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਨੀਲਕਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਪੀਤਕਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਲੋਹਿਤਕਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਮਞ੍ਜਿਟ੍ਠਕਾਨਿ 25 ਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਸਮવਿਸਮਂ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਤਾਰਕਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯੇ। ਸੋ ਸੁਣੇਯ੍ਯ ਚਕ੍ਖੁਮਤੋ ਭਾਸਮਾਨਸ੍ਸ – ‘ਛੇਕਂ વਤ, ਭੋ , ਓਦਾਤਂ વਤ੍ਥਂ ਅਭਿਰੂਪਂ ਨਿਮ੍ਮਲਂ ਸੁਚੀ’ਤਿ! ਸੋ ਓਦਾਤਪਰਿਯੇਸਨਂ ਚਰੇਯ੍ਯ। ਤਮੇਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਪੁਰਿਸੋ ਤੇਲਮਲਿਕਤੇਨ ਸਾਹੁਲ਼ਿਚੀਰੇਨ 26 વਞ੍ਚੇਯ੍ਯ – ‘ਇਦਂ ਤੇ, ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਓਦਾਤਂ વਤ੍ਥਂ ਅਭਿਰੂਪਂ ਨਿਮ੍ਮਲਂ ਸੁਚੀ’ਤਿ। ਸੋ ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਾਰੁਪੇਯ੍ਯ, ਪਾਰੁਪੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਅਤ੍ਤਮਨવਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਯ੍ਯ – ‘ਛੇਕਂ વਤ, ਭੋ, ਓਦਾਤਂ વਤ੍ਥਂ ਅਭਿਰੂਪਂ ਨਿਮ੍ਮਲਂ ਸੁਚੀ’ਤਿ!
217. ‘‘Seyyathāpi, māgaṇḍiya, jaccandho puriso; so na passeyya kaṇhasukkāni rūpāni, na passeyya nīlakāni rūpāni, na passeyya pītakāni rūpāni, na passeyya lohitakāni rūpāni, na passeyya mañjiṭṭhakāni 27 rūpāni, na passeyya samavisamaṃ, na passeyya tārakarūpāni, na passeyya candimasūriye. So suṇeyya cakkhumato bhāsamānassa – ‘chekaṃ vata, bho , odātaṃ vatthaṃ abhirūpaṃ nimmalaṃ sucī’ti! So odātapariyesanaṃ careyya. Tamenaṃ aññataro puriso telamalikatena sāhuḷicīrena 28 vañceyya – ‘idaṃ te, ambho purisa, odātaṃ vatthaṃ abhirūpaṃ nimmalaṃ sucī’ti. So taṃ paṭiggaṇheyya, paṭiggahetvā pārupeyya, pārupetvā attamano attamanavācaṃ nicchāreyya – ‘chekaṃ vata, bho, odātaṃ vatthaṃ abhirūpaṃ nimmalaṃ sucī’ti!
‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਅਪਿ ਨੁ ਸੋ ਜਚ੍ਚਨ੍ਧੋ ਪੁਰਿਸੋ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਅਮੁਂ ਤੇਲਮਲਿਕਤਂ ਸਾਹੁਲ਼ਿਚੀਰਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਾਰੁਪੇਯ੍ਯ, ਪਾਰੁਪੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਅਤ੍ਤਮਨવਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਯ੍ਯ – ‘ਛੇਕਂ વਤ, ਭੋ, ਓਦਾਤਂ વਤ੍ਥਂ ਅਭਿਰੂਪਂ ਨਿਮ੍ਮਲਂ ਸੁਚੀ’ਤਿ ਉਦਾਹੁ ਚਕ੍ਖੁਮਤੋ ਸਦ੍ਧਾਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਹਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਸੋ ਜਚ੍ਚਨ੍ਧੋ ਪੁਰਿਸੋ ਅਮੁਂ ਤੇਲਮਲਿਕਤਂ ਸਾਹੁਲ਼ਿਚੀਰਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਾਰੁਪੇਯ੍ਯ, ਪਾਰੁਪੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਮਨੋ ਅਤ੍ਤਮਨવਾਚਂ ਨਿਚ੍ਛਾਰੇਯ੍ਯ – ‘ਛੇਕਂ વਤ, ਭੋ, ਓਦਾਤਂ વਤ੍ਥਂ ਅਭਿਰੂਪਂ ਨਿਮ੍ਮਲਂ ਸੁਚੀ’ਤਿ, ਚਕ੍ਖੁਮਤੋ ਸਦ੍ਧਾਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਾ ਅਨ੍ਧਾ ਅਚਕ੍ਖੁਕਾ ਅਜਾਨਨ੍ਤਾ ਆਰੋਗ੍ਯਂ, ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ , ਅਥ ਚ ਪਨਿਮਂ ਗਾਥਂ ਭਾਸਨ੍ਤਿ – ‘ਆਰੋਗ੍ਯਪਰਮਾ ਲਾਭਾ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਮਂ ਸੁਖ’ਨ੍ਤਿ। ਪੁਬ੍ਬਕੇਹੇਸਾ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਅਰਹਨ੍ਤੇਹਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਗਾਥਾ ਭਾਸਿਤਾ –
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, māgaṇḍiya, api nu so jaccandho puriso jānanto passanto amuṃ telamalikataṃ sāhuḷicīraṃ paṭiggaṇheyya, paṭiggahetvā pārupeyya, pārupetvā attamano attamanavācaṃ nicchāreyya – ‘chekaṃ vata, bho, odātaṃ vatthaṃ abhirūpaṃ nimmalaṃ sucī’ti udāhu cakkhumato saddhāyā’’ti? ‘‘Ajānanto hi, bho gotama, apassanto so jaccandho puriso amuṃ telamalikataṃ sāhuḷicīraṃ paṭiggaṇheyya, paṭiggahetvā pārupeyya, pārupetvā attamano attamanavācaṃ nicchāreyya – ‘chekaṃ vata, bho, odātaṃ vatthaṃ abhirūpaṃ nimmalaṃ sucī’ti, cakkhumato saddhāyā’’ti. ‘‘Evameva kho, māgaṇḍiya, aññatitthiyā paribbājakā andhā acakkhukā ajānantā ārogyaṃ, apassantā nibbānaṃ , atha ca panimaṃ gāthaṃ bhāsanti – ‘ārogyaparamā lābhā, nibbānaṃ paramaṃ sukha’nti. Pubbakehesā, māgaṇḍiya, arahantehi sammāsambuddhehi gāthā bhāsitā –
‘ਆਰੋਗ੍ਯਪਰਮਾ ਲਾਭਾ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਰਮਂ ਸੁਖਂ।
‘Ārogyaparamā lābhā, nibbānaṃ paramaṃ sukhaṃ;
ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕੋ ਚ ਮਗ੍ਗਾਨਂ, ਖੇਮਂ ਅਮਤਗਾਮਿਨ’ਨ੍ਤਿ॥
Aṭṭhaṅgiko ca maggānaṃ, khemaṃ amatagāmina’nti.
੨੧੮. ‘‘ਸਾ ਏਤਰਹਿ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਗਾਥਾ 29। ਅਯਂ ਖੋ ਪਨ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਕਾਯੋ ਰੋਗਭੂਤੋ ਗਣ੍ਡਭੂਤੋ ਸਲ੍ਲਭੂਤੋ ਅਘਭੂਤੋ ਆਬਾਧਭੂਤੋ, ਸੋ ਤ੍વਂ ਇਮਂ ਕਾਯਂ ਰੋਗਭੂਤਂ ਗਣ੍ਡਭੂਤਂ ਸਲ੍ਲਭੂਤਂ ਅਘਭੂਤਂ ਆਬਾਧਭੂਤਂ – ‘ਇਦਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਆਰੋਗ੍ਯਂ, ਇਦਨ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨ’ਨ੍ਤਿ વਦੇਸਿ। ਤਞ੍ਹਿ ਤੇ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਅਰਿਯਂ ਚਕ੍ਖੁਂ ਨਤ੍ਥਿ ਯੇਨ ਤ੍વਂ ਅਰਿਯੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਸੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ ਪਸਨ੍ਨੋ ਅਹਂ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ! ਪਹੋਤਿ ਮੇ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਤਥਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੁਂ ਯਥਾਹਂ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ।
218. ‘‘Sā etarahi anupubbena puthujjanagāthā 30. Ayaṃ kho pana, māgaṇḍiya, kāyo rogabhūto gaṇḍabhūto sallabhūto aghabhūto ābādhabhūto, so tvaṃ imaṃ kāyaṃ rogabhūtaṃ gaṇḍabhūtaṃ sallabhūtaṃ aghabhūtaṃ ābādhabhūtaṃ – ‘idantaṃ, bho gotama, ārogyaṃ, idantaṃ nibbāna’nti vadesi. Tañhi te, māgaṇḍiya, ariyaṃ cakkhuṃ natthi yena tvaṃ ariyena cakkhunā ārogyaṃ jāneyyāsi, nibbānaṃ passeyyāsī’’ti. ‘‘Evaṃ pasanno ahaṃ bhoto gotamassa! Pahoti me bhavaṃ gotamo tathā dhammaṃ desetuṃ yathāhaṃ ārogyaṃ jāneyyaṃ, nibbānaṃ passeyya’’nti.
੨੧੯. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਜਚ੍ਚਨ੍ਧੋ ਪੁਰਿਸੋ; ਸੋ ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਨੀਲਕਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਪੀਤਕਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਲੋਹਿਤਕਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਮਞ੍ਜਿਟ੍ਠਕਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਸਮવਿਸਮਂ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਤਾਰਕਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯੇ। ਤਸ੍ਸ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਾ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤਾ ਭਿਸਕ੍ਕਂ ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਯ੍ਯੁਂ। ਤਸ੍ਸ ਸੋ ਭਿਸਕ੍ਕੋ ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤੋ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਕਰੇਯ੍ਯ। ਸੋ ਤਂ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਆਗਮ੍ਮ ਨ ਚਕ੍ਖੂਨਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ, ਨ ਚਕ੍ਖੂਨਿ વਿਸੋਧੇਯ੍ਯ। ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸਿ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਨਨੁ ਸੋ વੇਜ੍ਜੋ ਯਾવਦੇવ ਕਿਲਮਥਸ੍ਸ વਿਘਾਤਸ੍ਸ ਭਾਗੀ ਅਸ੍ਸਾ’’ਤਿ? ‘‘ਏવਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ’’। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਅਹਞ੍ਚੇ ਤੇ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਯ੍ਯਂ – ‘ਇਦਨ੍ਤਂ ਆਰੋਗ੍ਯਂ, ਇਦਨ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨ’ਨ੍ਤਿ, ਸੋ ਤ੍વਂ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਨ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਸਿ। ਸੋ ਮਮਸ੍ਸ ਕਿਲਮਥੋ, ਸਾ ਮਮਸ੍ਸ વਿਹੇਸਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ ਪਸਨ੍ਨੋ ਅਹਂ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ। ਪਹੋਤਿ ਮੇ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਤਥਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੁਂ ਯਥਾਹਂ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਂ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ।
219. ‘‘Seyyathāpi , māgaṇḍiya, jaccandho puriso; so na passeyya kaṇhasukkāni rūpāni, na passeyya nīlakāni rūpāni, na passeyya pītakāni rūpāni, na passeyya lohitakāni rūpāni, na passeyya mañjiṭṭhakāni rūpāni, na passeyya samavisamaṃ, na passeyya tārakarūpāni, na passeyya candimasūriye. Tassa mittāmaccā ñātisālohitā bhisakkaṃ sallakattaṃ upaṭṭhāpeyyuṃ. Tassa so bhisakko sallakatto bhesajjaṃ kareyya. So taṃ bhesajjaṃ āgamma na cakkhūni uppādeyya, na cakkhūni visodheyya. Taṃ kiṃ maññasi, māgaṇḍiya, nanu so vejjo yāvadeva kilamathassa vighātassa bhāgī assā’’ti? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Evameva kho, māgaṇḍiya, ahañce te dhammaṃ deseyyaṃ – ‘idantaṃ ārogyaṃ, idantaṃ nibbāna’nti, so tvaṃ ārogyaṃ na jāneyyāsi, nibbānaṃ na passeyyāsi. So mamassa kilamatho, sā mamassa vihesā’’ti. ‘‘Evaṃ pasanno ahaṃ bhoto gotamassa. Pahoti me bhavaṃ gotamo tathā dhammaṃ desetuṃ yathāhaṃ ārogyaṃ jāneyyaṃ, nibbānaṃ passeyya’’nti.
੨੨੦. ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਜਚ੍ਚਨ੍ਧੋ ਪੁਰਿਸੋ; ਸੋ ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਕਣ੍ਹਸੁਕ੍ਕਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਨੀਲਕਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਪੀਤਕਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਲੋਹਿਤਕਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਮਞ੍ਜਿਟ੍ਠਕਾਨਿ ਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਸਮવਿਸਮਂ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਤਾਰਕਰੂਪਾਨਿ, ਨ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯੇ। ਸੋ ਸੁਣੇਯ੍ਯ ਚਕ੍ਖੁਮਤੋ ਭਾਸਮਾਨਸ੍ਸ – ‘ਛੇਕਂ વਤ, ਭੋ, ਓਦਾਤਂ વਤ੍ਥਂ ਅਭਿਰੂਪਂ ਨਿਮ੍ਮਲਂ ਸੁਚੀ’ਤਿ! ਸੋ ਓਦਾਤਪਰਿਯੇਸਨਂ ਚਰੇਯ੍ਯ। ਤਮੇਨਂ ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਪੁਰਿਸੋ ਤੇਲਮਲਿਕਤੇਨ ਸਾਹੁਲ਼ਿਚੀਰੇਨ વਞ੍ਚੇਯ੍ਯ – ‘ਇਦਂ ਤੇ, ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਓਦਾਤਂ વਤ੍ਥਂ ਅਭਿਰੂਪਂ ਨਿਮ੍ਮਲਂ ਸੁਚੀ’ਤਿ। ਸੋ ਤਂ ਪਟਿਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਾਰੁਪੇਯ੍ਯ। ਤਸ੍ਸ ਮਿਤ੍ਤਾਮਚ੍ਚਾ ਞਾਤਿਸਾਲੋਹਿਤਾ ਭਿਸਕ੍ਕਂ ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤਂ ਉਪਟ੍ਠਾਪੇਯ੍ਯੁਂ। ਤਸ੍ਸ ਸੋ ਭਿਸਕ੍ਕੋ ਸਲ੍ਲਕਤ੍ਤੋ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਕਰੇਯ੍ਯ – ਉਦ੍ਧਂવਿਰੇਚਨਂ ਅਧੋવਿਰੇਚਨਂ ਅਞ੍ਜਨਂ ਪਚ੍ਚਞ੍ਜਨਂ ਨਤ੍ਥੁਕਮ੍ਮਂ। ਸੋ ਤਂ ਭੇਸਜ੍ਜਂ ਆਗਮ੍ਮ ਚਕ੍ਖੂਨਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ, ਚਕ੍ਖੂਨਿ વਿਸੋਧੇਯ੍ਯ। ਤਸ੍ਸ ਸਹ ਚਕ੍ਖੁਪ੍ਪਾਦਾ ਯੋ ਅਮੁਸ੍ਮਿਂ ਤੇਲਮਲਿਕਤੇ ਸਾਹੁਲ਼ਿਚੀਰੇ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਸੋ ਪਹੀਯੇਥ। ਤਞ੍ਚ ਨਂ ਪੁਰਿਸਂ ਅਮਿਤ੍ਤਤੋਪਿ ਦਹੇਯ੍ਯ, ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਿਕਤੋਪਿ ਦਹੇਯ੍ਯ, ਅਪਿ ਚ ਜੀવਿਤਾ વੋਰੋਪੇਤਬ੍ਬਂ ਮਞ੍ਞੇਯ੍ਯ – ‘ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ વਤ, ਭੋ, ਅਹਂ ਇਮਿਨਾ ਪੁਰਿਸੇਨ ਤੇਲਮਲਿਕਤੇਨ ਸਾਹੁਲ਼ਿਚੀਰੇਨ ਨਿਕਤੋ વਞ੍ਚਿਤੋ ਪਲੁਦ੍ਧੋ – ਇਦਂ ਤੇ, ਅਮ੍ਭੋ ਪੁਰਿਸ, ਓਦਾਤਂ વਤ੍ਥਂ ਅਭਿਰੂਪਂ ਨਿਮ੍ਮਲਂ ਸੁਚੀ’ਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਅਹਞ੍ਚੇ ਤੇ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਯ੍ਯਂ – ‘ਇਦਨ੍ਤਂ ਆਰੋਗ੍ਯਂ, ਇਦਨ੍ਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨ’ਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਤ੍વਂ ਆਰੋਗ੍ਯਂ ਜਾਨੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯਾਸਿ। ਤਸ੍ਸ ਤੇ ਸਹ ਚਕ੍ਖੁਪ੍ਪਾਦਾ ਯੋ ਪਞ੍ਚਸੁਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਛਨ੍ਦਰਾਗੋ ਸੋ ਪਹੀਯੇਥ; ਅਪਿ ਚ ਤੇ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ વਤ, ਭੋ, ਅਹਂ ਇਮਿਨਾ ਚਿਤ੍ਤੇਨ ਨਿਕਤੋ વਞ੍ਚਿਤੋ ਪਲੁਦ੍ਧੋ 31। ਅਹਞ੍ਹਿ ਰੂਪਂਯੇવ ਉਪਾਦਿਯਮਾਨੋ ਉਪਾਦਿਯਿਂ, વੇਦਨਂਯੇવ ਉਪਾਦਿਯਮਾਨੋ ਉਪਾਦਿਯਿਂ, ਸਞ੍ਞਂਯੇવ ਉਪਾਦਿਯਮਾਨੋ ਉਪਾਦਿਯਿਂ, ਸਙ੍ਖਾਰੇਯੇવ ਉਪਾਦਿਯਮਾਨੋ ਉਪਾਦਿਯਿਂ, વਿਞ੍ਞਾਣਂਯੇવ ਉਪਾਦਿਯਮਾਨੋ ਉਪਾਦਿਯਿਂ। ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਉਪਾਦਾਨਪਚ੍ਚਯਾ ਭવੋ, ਭવਪਚ੍ਚਯਾ ਜਾਤਿ, ਜਾਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਜਰਾਮਰਣਂ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਸਮ੍ਭવਨ੍ਤਿ; ਏવਮੇਤਸ੍ਸ ਕੇવਲਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਸਮੁਦਯੋ ਹੋਤੀ’’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ ਪਸਨ੍ਨੋ ਅਹਂ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ! ਪਹੋਤਿ ਮੇ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਤਥਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਤੁਂ ਯਥਾਹਂ ਇਮਮ੍ਹਾ ਆਸਨਾ ਅਨਨ੍ਧੋ વੁਟ੍ਠਹੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ।
220. ‘‘Seyyathāpi, māgaṇḍiya, jaccandho puriso; so na passeyya kaṇhasukkāni rūpāni, na passeyya nīlakāni rūpāni, na passeyya pītakāni rūpāni, na passeyya lohitakāni rūpāni, na passeyya mañjiṭṭhakāni rūpāni, na passeyya samavisamaṃ, na passeyya tārakarūpāni, na passeyya candimasūriye. So suṇeyya cakkhumato bhāsamānassa – ‘chekaṃ vata, bho, odātaṃ vatthaṃ abhirūpaṃ nimmalaṃ sucī’ti! So odātapariyesanaṃ careyya. Tamenaṃ aññataro puriso telamalikatena sāhuḷicīrena vañceyya – ‘idaṃ te, ambho purisa, odātaṃ vatthaṃ abhirūpaṃ nimmalaṃ sucī’ti. So taṃ paṭiggaṇheyya, paṭiggahetvā pārupeyya. Tassa mittāmaccā ñātisālohitā bhisakkaṃ sallakattaṃ upaṭṭhāpeyyuṃ. Tassa so bhisakko sallakatto bhesajjaṃ kareyya – uddhaṃvirecanaṃ adhovirecanaṃ añjanaṃ paccañjanaṃ natthukammaṃ. So taṃ bhesajjaṃ āgamma cakkhūni uppādeyya, cakkhūni visodheyya. Tassa saha cakkhuppādā yo amusmiṃ telamalikate sāhuḷicīre chandarāgo so pahīyetha. Tañca naṃ purisaṃ amittatopi daheyya, paccatthikatopi daheyya, api ca jīvitā voropetabbaṃ maññeyya – ‘dīgharattaṃ vata, bho, ahaṃ iminā purisena telamalikatena sāhuḷicīrena nikato vañcito paluddho – idaṃ te, ambho purisa, odātaṃ vatthaṃ abhirūpaṃ nimmalaṃ sucī’ti. Evameva kho, māgaṇḍiya, ahañce te dhammaṃ deseyyaṃ – ‘idantaṃ ārogyaṃ, idantaṃ nibbāna’nti. So tvaṃ ārogyaṃ jāneyyāsi, nibbānaṃ passeyyāsi. Tassa te saha cakkhuppādā yo pañcasupādānakkhandhesu chandarāgo so pahīyetha; api ca te evamassa – ‘dīgharattaṃ vata, bho, ahaṃ iminā cittena nikato vañcito paluddho 32. Ahañhi rūpaṃyeva upādiyamāno upādiyiṃ, vedanaṃyeva upādiyamāno upādiyiṃ, saññaṃyeva upādiyamāno upādiyiṃ, saṅkhāreyeva upādiyamāno upādiyiṃ, viññāṇaṃyeva upādiyamāno upādiyiṃ. Tassa me upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti; evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotī’’’ti. ‘‘Evaṃ pasanno ahaṃ bhoto gotamassa! Pahoti me bhavaṃ gotamo tathā dhammaṃ desetuṃ yathāhaṃ imamhā āsanā anandho vuṭṭhaheyya’’nti.
੨੨੧. ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਤ੍વਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇ ਭਜੇਯ੍ਯਾਸਿ। ਯਤੋ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਸਪ੍ਪੁਰਿਸੇ ਭਜਿਸ੍ਸਸਿ ਤਤੋ ਤ੍વਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਸੋਸ੍ਸਸਿ; ਯਤੋ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਸਦ੍ਧਮ੍ਮਂ ਸੋਸ੍ਸਸਿ ਤਤੋ ਤ੍વਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਸਿ; ਯਤੋ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਧਮ੍ਮਾਨੁਧਮ੍ਮਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਸ੍ਸਸਿ ਤਤੋ ਤ੍વਂ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਸਾਮਂਯੇવ ਞਸ੍ਸਸਿ, ਸਾਮਂ ਦਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸਿ – ਇਮੇ ਰੋਗਾ ਗਣ੍ਡਾ ਸਲ੍ਲਾ; ਇਧ ਰੋਗਾ ਗਣ੍ਡਾ ਸਲ੍ਲਾ ਅਪਰਿਸੇਸਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਮੇ ਉਪਾਦਾਨਨਿਰੋਧਾ ਭવਨਿਰੋਧੋ, ਭવਨਿਰੋਧਾ ਜਾਤਿਨਿਰੋਧੋ, ਜਾਤਿਨਿਰੋਧਾ ਜਰਾਮਰਣਂ ਸੋਕਪਰਿਦੇવਦੁਕ੍ਖਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪਾਯਾਸਾ ਨਿਰੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ; ਏવਮੇਤਸ੍ਸ ਕੇવਲਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਨ੍ਧਸ੍ਸ ਨਿਰੋਧੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ।
221. ‘‘Tena hi tvaṃ, māgaṇḍiya, sappurise bhajeyyāsi. Yato kho tvaṃ, māgaṇḍiya, sappurise bhajissasi tato tvaṃ, māgaṇḍiya, saddhammaṃ sossasi; yato kho tvaṃ, māgaṇḍiya, saddhammaṃ sossasi tato tvaṃ, māgaṇḍiya, dhammānudhammaṃ paṭipajjissasi; yato kho tvaṃ, māgaṇḍiya, dhammānudhammaṃ paṭipajjissasi tato tvaṃ, māgaṇḍiya, sāmaṃyeva ñassasi, sāmaṃ dakkhissasi – ime rogā gaṇḍā sallā; idha rogā gaṇḍā sallā aparisesā nirujjhanti. Tassa me upādānanirodhā bhavanirodho, bhavanirodhā jātinirodho, jātinirodhā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā nirujjhanti; evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hotī’’ti.
੨੨੨. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਅਭਿਕ੍ਕਨ੍ਤਂ, ਭੋ ਗੋਤਮ! ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭੋ ਗੋਤਮ, ਨਿਕ੍ਕੁਜ੍ਜਿਤਂ વਾ ਉਕ੍ਕੁਜ੍ਜੇਯ੍ਯ, ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ વਾ વਿવਰੇਯ੍ਯ, ਮੂਲ਼੍ਹਸ੍ਸ વਾ ਮਗ੍ਗਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਅਨ੍ਧਕਾਰੇ વਾ ਤੇਲਪਜ੍ਜੋਤਂ ਧਾਰੇਯ੍ਯ – ਚਕ੍ਖੁਮਨ੍ਤੋ ਰੂਪਾਨਿ ਦਕ੍ਖਨ੍ਤੀਤਿ; ਏવਮੇવਂ ਭੋਤਾ ਗੋਤਮੇਨ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਧਮ੍ਮੋ ਪਕਾਸਿਤੋ। ਏਸਾਹਂ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਂ ਸਰਣਂ ਗਚ੍ਛਾਮਿ ਧਮ੍ਮਞ੍ਚ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ । ਲਭੇਯ੍ਯਾਹਂ ਭੋਤੋ ਗੋਤਮਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ, ਲਭੇਯ੍ਯਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਯੋ ਖੋ, ਮਾਗਣ੍ਡਿਯ, ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਪੁਬ੍ਬੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮવਿਨਯੇ ਆਕਙ੍ਖਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ, ਆਕਙ੍ਖਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ, ਸੋ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ ਪਰਿવਸਤਿ; ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਾਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਆਰਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤਿ , ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾવਾਯ। ਅਪਿ ਚ ਮੇਤ੍ਥ ਪੁਗ੍ਗਲવੇਮਤ੍ਤਤਾ વਿਦਿਤਾ’’ਤਿ। ‘‘ਸਚੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਞ੍ਞਤਿਤ੍ਥਿਯਪੁਬ੍ਬਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਧਮ੍ਮવਿਨਯੇ ਆਕਙ੍ਖਨ੍ਤਾ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ, ਆਕਙ੍ਖਨ੍ਤਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ ਪਰਿવਸਨ੍ਤਿ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਮਾਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਆਰਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤਿ ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾવਾਯ; ਅਹਂ ਚਤ੍ਤਾਰਿ વਸ੍ਸਾਨਿ ਪਰਿવਸਿਸ੍ਸਾਮਿ, ਚਤੁਨ੍ਨਂ વਸ੍ਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਆਰਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਬ੍ਬਾਜੇਨ੍ਤੁ, ਉਪਸਮ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੁ ਭਿਕ੍ਖੁਭਾવਾਯਾ’’ਤਿ । ਅਲਤ੍ਥ ਖੋ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕੋ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ, ਅਲਤ੍ਥ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ। ਅਚਿਰੂਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਖੋ ਪਨਾਯਸ੍ਮਾ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋ ਏਕੋ વੂਪਕਟ੍ਠੋ ਅਪ੍ਪਮਤ੍ਤੋ ਆਤਾਪੀ ਪਹਿਤਤ੍ਤੋ વਿਹਰਨ੍ਤੋ ਨਚਿਰਸ੍ਸੇવ – ਯਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਕੁਲਪੁਤ੍ਤਾ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਅਗਾਰਸ੍ਮਾ ਅਨਗਾਰਿਯਂ ਪਬ੍ਬਜਨ੍ਤਿ ਤਦਨੁਤ੍ਤਰਂ – ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਪਰਿਯੋਸਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਾਸਿ। ‘ਖੀਣਾ ਜਾਤਿ, વੁਸਿਤਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ, ਕਤਂ ਕਰਣੀਯਂ, ਨਾਪਰਂ ਇਤ੍ਥਤ੍ਤਾਯਾ’ਤਿ ਅਬ੍ਭਞ੍ਞਾਸਿ। ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਖੋ ਪਨਾਯਸ੍ਮਾ ਮਾਗਣ੍ਡਿਯੋ ਅਰਹਤਂ ਅਹੋਸੀਤਿ।
222. Evaṃ vutte, māgaṇḍiyo paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama! Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – cakkhumanto rūpāni dakkhantīti; evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca . Labheyyāhaṃ bhoto gotamassa santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti. ‘‘Yo kho, māgaṇḍiya, aññatitthiyapubbo imasmiṃ dhammavinaye ākaṅkhati pabbajjaṃ, ākaṅkhati upasampadaṃ, so cattāro māse parivasati; catunnaṃ māsānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājenti , upasampādenti bhikkhubhāvāya. Api ca mettha puggalavemattatā viditā’’ti. ‘‘Sace, bhante, aññatitthiyapubbā imasmiṃ dhammavinaye ākaṅkhantā pabbajjaṃ, ākaṅkhantā upasampadaṃ cattāro māse parivasanti, catunnaṃ māsānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājenti upasampādenti bhikkhubhāvāya; ahaṃ cattāri vassāni parivasissāmi, catunnaṃ vassānaṃ accayena āraddhacittā bhikkhū pabbājentu, upasampādentu bhikkhubhāvāyā’’ti . Alattha kho māgaṇḍiyo paribbājako bhagavato santike pabbajjaṃ, alattha upasampadaṃ. Acirūpasampanno kho panāyasmā māgaṇḍiyo eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti abbhaññāsi. Aññataro kho panāyasmā māgaṇḍiyo arahataṃ ahosīti.
ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਪਞ੍ਚਮਂ।
Māgaṇḍiyasuttaṃ niṭṭhitaṃ pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ੫. ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Māgaṇḍiyasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ੫. ਮਾਗਣ੍ਡਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Māgaṇḍiyasuttavaṇṇanā