| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာနိဒ္ဒေသပာဠိ • Mahāniddesapāḷi |
၉. မာဂဏ္ဍိယသုတ္တနိဒ္ဒေသော
9. Māgaṇḍiyasuttaniddeso
အထ မာဂဏ္ဍိယသုတ္တနိဒ္ဒေသံ ဝက္ခတိ –
Atha māgaṇḍiyasuttaniddesaṃ vakkhati –
၇၀.
70.
ဒိသ္ဝာန တဏ္ဟံ အရတိံ ရဂဉ္စ၊ နာဟောသိ ဆန္ဒော အပိ မေထုနသ္မိံ။
Disvānataṇhaṃ aratiṃ ragañca, nāhosi chando api methunasmiṃ;
ကိမေဝိဒံ မုတ္တကရီသပုဏ္ဏံ၊ ပာဒာပိ နံ သမ္ဖုသိတုံ န ဣစ္ဆေ။
Kimevidaṃ muttakarīsapuṇṇaṃ, pādāpi naṃ samphusituṃ na icche.
ဒိသ္ဝာန တဏ္ဟံ အရတိံ ရဂဉ္စ, နာဟောသိ ဆန္ဒော အပိ မေထုနသ္မိန္တိ။ တဏ္ဟဉ္စ အရတိဉ္စ ရဂဉ္စ မာရဓီတရော ဒိသ္ဝာ ပသ္သိတ္ဝာ မေထုနဓမ္မေ ဆန္ဒော ဝာ ရာဂော ဝာ ပေမံ ဝာ နာဟောသီတိ – ဒိသ္ဝာန တဏ္ဟံ အရတိံ ရဂဉ္စ နာဟောသိ ဆန္ဒော အပိ မေထုနသ္မိံ။
Disvāna taṇhaṃ aratiṃ ragañca, nāhosi chando api methunasminti. Taṇhañca aratiñca ragañca māradhītaro disvā passitvā methunadhamme chando vā rāgo vā pemaṃ vā nāhosīti – disvāna taṇhaṃ aratiṃ ragañca nāhosi chando api methunasmiṃ.
ကိမေဝိဒံ မုတ္တကရီသပုဏ္ဏံ, ပာဒာပိ နံ သမ္ဖုသိတုံ န ဣစ္ဆေတိ။ ကိမေဝိဒံ သရီရံ မုတ္တပုဏ္ဏံ ကရီသပုဏ္ဏံ သေမ္ဟပုဏ္ဏံ ရုဟိရပုဏ္ဏံ အဋ္ဌိသင္ဃာတန္ဟာရုသမ္ဗန္ဓံ ရုဓိရမံသာဝလေပနံ စမ္မဝိနဒ္ဓံ ဆဝိယာ ပဋိစ္ဆန္နံ ဆိဒ္ဒာဝဆိဒ္ဒံ ဥဂ္ဃရန္တံ ပဂ္ဃရန္တံ ကိမိသင္ဃနိသေဝိတံ နာနာကလိမလပရိပူရံ ပာဒေန အက္ကမိတုံ န ဣစ္ဆေယ္ယ, ကုတော ပန သံဝာသော ဝာ သမာဂမော ဝာတိ – ကိမေဝိဒံ မုတ္တကရီသပုဏ္ဏံ, ပာဒာပိ နံ သမ္ဖုသိတုံ န ဣစ္ဆေ။ အနစ္ဆရိယဉ္စေတံ မနုသ္သော ဒိဗ္ဗေ ကာမေ ပတ္ထယန္တော မာနုသကေ ကာမေ န ဣစ္ဆေယ္ယ, မာနုသကေ ဝာ ကာမေ ပတ္ထယန္တော ဒိဗ္ဗေ ကာမေ န ဣစ္ဆေယ္ယ။ ယံ တ္ဝံ ဥဘောပိ န ဣစ္ဆသိ န သာဒိယသိ န ပတ္ထေသိ န ပိဟေသိ နာဘိဇပ္ပသိ, ကိံ တေ ဒသ္သနံ, ကတမာယ တ္ဝံ ဒိဋ္ဌိယာ သမန္နာဂတောတိ ပုစ္ဆတီတိ။
Kimevidaṃ muttakarīsapuṇṇaṃ, pādāpi naṃ samphusituṃ na iccheti. Kimevidaṃ sarīraṃ muttapuṇṇaṃ karīsapuṇṇaṃ semhapuṇṇaṃ ruhirapuṇṇaṃ aṭṭhisaṅghātanhārusambandhaṃ rudhiramaṃsāvalepanaṃ cammavinaddhaṃ chaviyā paṭicchannaṃ chiddāvachiddaṃ uggharantaṃ paggharantaṃ kimisaṅghanisevitaṃ nānākalimalaparipūraṃ pādena akkamituṃ na iccheyya, kuto pana saṃvāso vā samāgamo vāti – kimevidaṃ muttakarīsapuṇṇaṃ, pādāpi naṃ samphusituṃ na icche. Anacchariyañcetaṃ manusso dibbe kāme patthayanto mānusake kāme na iccheyya, mānusake vā kāme patthayanto dibbe kāme na iccheyya. Yaṃ tvaṃ ubhopi na icchasi na sādiyasi na patthesi na pihesi nābhijappasi, kiṃ te dassanaṃ, katamāya tvaṃ diṭṭhiyā samannāgatoti pucchatīti.
တေနာဟ ဘဂဝာ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ဒိသ္ဝာန တဏ္ဟံ အရတိံ ရဂဉ္စ၊ နာဟောသိ ဆန္ဒော အပိ မေထုနသ္မိံ။
‘‘Disvāna taṇhaṃ aratiṃ ragañca, nāhosi chando api methunasmiṃ;
ကိမေဝိဒံ မုတ္တကရီသပုဏ္ဏံ၊ ပာဒာပိ နံ သမ္ဖုသိတုံ န ဣစ္ဆေ’’တိ။
Kimevidaṃ muttakarīsapuṇṇaṃ, pādāpi naṃ samphusituṃ na icche’’ti.
၇၁.
71.
ဧတာဒိသံ စေ ရတနံ န ဣစ္ဆသိ၊ နာရိံ နရိန္ဒေဟိ ဗဟူဟိ ပတ္ထိတံ။
Etādisaṃce ratanaṃ na icchasi, nāriṃ narindehi bahūhi patthitaṃ;
ဒိဋ္ဌိဂတံ သီလဝတံ နု ဇီဝိတံ၊ ဘဝူပပတ္တိဉ္စ ဝဒေသိ ကီဒိသံ။
Diṭṭhigataṃ sīlavataṃ nu jīvitaṃ, bhavūpapattiñca vadesi kīdisaṃ.
၇၂.
72.
ဓမ္မေသု နိစ္ဆေယ္ယ သမုဂ္ဂဟီတံ။
Dhammesu niccheyya samuggahītaṃ;
ပသ္သဉ္စ ဒိဋ္ဌီသု အနုဂ္ဂဟာယ၊ အဇ္ဈတ္တသန္တိံ ပစိနံ အဒသ္သံ။
Passañca diṭṭhīsu anuggahāya, ajjhattasantiṃ pacinaṃ adassaṃ.
ဣဒံ ဝဒာမီတိ န တသ္သ ဟောတီတိ။ ဣဒံ ဝဒာမီတိ ဣဒံ ဝဒာမိ, ဧတံ ဝဒာမိ, ဧတ္တကံ ဝဒာမိ, ဧတ္တာဝတာ ဝဒာမိ, ဣဒံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဝဒာမိ – ‘‘သသ္သတော လောကော’’တိ ဝာ။ပေ.။ ‘‘နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ’’တိ ဝာ။ န တသ္သ ဟောတီတိ န မယ္ဟံ ဟောတိ, ‘‘ဧတ္တာဝတာ ဝဒာမီ’’တိ န တသ္သ ဟောတီတိ – ဣဒံ ဝဒာမီတိ န တသ္သ ဟောတိ။
Idaṃ vadāmīti na tassa hotīti. Idaṃ vadāmīti idaṃ vadāmi, etaṃ vadāmi, ettakaṃ vadāmi, ettāvatā vadāmi, idaṃ diṭṭhigataṃ vadāmi – ‘‘sassato loko’’ti vā…pe… ‘‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vā. Na tassa hotīti na mayhaṃ hoti, ‘‘ettāvatā vadāmī’’ti na tassa hotīti – idaṃ vadāmīti na tassa hoti.
မာဂဏ္ဍိယာတိ ဘဂဝာ တံ ဗ္ရာဟ္မဏံ နာမေန အာလပတိ။ ဘဂဝာတိ ဂာရဝာဓိဝစနံ။ပေ.။ သစ္ဆိကာ ပညတ္တိ ယဒိဒံ ဘဂဝာတိ – မာဂဏ္ဍိယာတိ ဘဂဝာ။
Māgaṇḍiyāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati. Bhagavāti gāravādhivacanaṃ…pe… sacchikā paññatti yadidaṃ bhagavāti – māgaṇḍiyāti bhagavā.
ဓမ္မေသု နိစ္ဆေယ္ယ သမုဂ္ဂဟီတန္တိ။ ဓမ္မေသူတိ ဒ္ဝာသဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဂတေသု။ နိစ္ဆေယ္ယာတိ နိစ္ဆိနိတ္ဝာ ဝိနိစ္ဆိနိတ္ဝာ ဝိစိနိတ္ဝာ ပဝိစိနိတ္ဝာ တုလယိတ္ဝာ တီရယိတ္ဝာ ဝိဘာဝယိတ္ဝာ ဝိဘူတံ ကတ္ဝာ, ဩဓိဂ္ဂာဟော ဗိလဂ္ဂာဟော ဝရဂ္ဂာဟော ကောဋ္ဌာသဂ္ဂာဟော ဥစ္စယဂ္ဂာဟော သမုစ္စယဂ္ဂာဟော, ‘‘ဣဒံ သစ္စံ တစ္ဆံ တထံ ဘူတံ ယာထာဝံ အဝိပရီတ’’န္တိ ဂဟိတံ ပရာမဋ္ဌံ အဘိနိဝိဋ္ဌံ အဇ္ဈောသိတံ အဓိမုတ္တံ, နတ္ထိ န သန္တိ န သံဝိဇ္ဇတိ နုပလဗ္ဘတိ, ပဟီနံ သမုစ္ဆိန္နံ ဝူပသန္တံ ပဋိပသ္သဒ္ဓံ အဘဗ္ဗုပ္ပတ္တိကံ ဉာဏဂ္ဂိနာ ဒဍ္ဎန္တိ – ဓမ္မေသု နိစ္ဆေယ္ယ သမုဂ္ဂဟီတံ။
Dhammesu niccheyya samuggahītanti. Dhammesūti dvāsaṭṭhiyā diṭṭhigatesu. Niccheyyāti nicchinitvā vinicchinitvā vicinitvā pavicinitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā, odhiggāho bilaggāho varaggāho koṭṭhāsaggāho uccayaggāho samuccayaggāho, ‘‘idaṃ saccaṃ tacchaṃ tathaṃ bhūtaṃ yāthāvaṃ aviparīta’’nti gahitaṃ parāmaṭṭhaṃ abhiniviṭṭhaṃ ajjhositaṃ adhimuttaṃ, natthi na santi na saṃvijjati nupalabbhati, pahīnaṃ samucchinnaṃ vūpasantaṃ paṭipassaddhaṃ abhabbuppattikaṃ ñāṇagginā daḍḍhanti – dhammesu niccheyya samuggahītaṃ.
ပသ္သဉ္စ ဒိဋ္ဌီသု အနုဂ္ဂဟာယာတိ။ ဒိဋ္ဌီသု အာဒီနဝံ ပသ္သန္တော ဒိဋ္ဌိယော န ဂဏ္ဟာမိ န ပရာမသာမိ နာဘိနိဝိသာမိ။ အထ ဝာ န ဂဏ္ဟိတဗ္ဗာ န ပရာမသိတဗ္ဗာ နာဘိနိဝိသိတဗ္ဗာတိ။ ဧဝမ္ပိ ပသ္သဉ္စ ဒိဋ္ဌီသု အနုဂ္ဂဟာယ။
Passañca diṭṭhīsu anuggahāyāti. Diṭṭhīsu ādīnavaṃ passanto diṭṭhiyo na gaṇhāmi na parāmasāmi nābhinivisāmi. Atha vā na gaṇhitabbā na parāmasitabbā nābhinivisitabbāti. Evampi passañca diṭṭhīsu anuggahāya.
အထ ဝာ ‘‘သသ္သတော လောကော, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ ဒိဋ္ဌိဂတမေတံ ဒိဋ္ဌိဂဟနံ ဒိဋ္ဌိကန္တာရော ဒိဋ္ဌိဝိသူကာယိကံ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ဖန္ဒိတံ ဒိဋ္ဌိသညောဇနံ, သဒုက္ခံ သဝိဃာတံ သဥပာယာသံ သပရိဠာဟံ, န နိဗ္ဗိဒာယ န ဝိရာဂာယ န နိရောဓာယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓာယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတီတိ။ ဒိဋ္ဌီသု အာဒီနဝံ ပသ္သန္တော ဒိဋ္ဌိယော န ဂဏ္ဟာမိ န ပရာမသာမိ နာဘိနိဝိသာမိ။ အထ ဝာ န ဂဏ္ဟိတဗ္ဗာ န ပရာမသိတဗ္ဗာ နာဘိနိဝိသိတဗ္ဗာတိ။ ဧဝမ္ပိ ပသ္သဉ္စ ဒိဋ္ဌီသု အနုဂ္ဂဟာယ။
Atha vā ‘‘sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’nti diṭṭhigatametaṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaññojanaṃ, sadukkhaṃ savighātaṃ saupāyāsaṃ sapariḷāhaṃ, na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattatīti. Diṭṭhīsu ādīnavaṃ passanto diṭṭhiyo na gaṇhāmi na parāmasāmi nābhinivisāmi. Atha vā na gaṇhitabbā na parāmasitabbā nābhinivisitabbāti. Evampi passañca diṭṭhīsu anuggahāya.
အထ ဝာ ‘‘အသသ္သတော လောကော, အန္တဝာ လောကော, အနန္တဝာ လောကော, တံ ဇီဝံ တံ သရီရံ, အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရံ, ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဟောတိ စ န စ ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ ဒိဋ္ဌိဂတမေတံ ဒိဋ္ဌိဂဟနံ ဒိဋ္ဌိကန္တာရော ဒိဋ္ဌိဝိသူကာယိကံ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ဖန္ဒိတံ ဒိဋ္ဌိသညောဇနံ, သဒုက္ခံ သဝိဃာတံ သဥပာယာသံ သပရိဠာဟံ န နိဗ္ဗိဒာယ န ဝိရာဂာယ န နိရောဓာယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓာယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတီတိ။ ဒိဋ္ဌီသု အာဒီနဝံ ပသ္သန္တော ဒိဋ္ဌိယော န ဂဏ္ဟာမိ န ပရာမသာမိ နာဘိနိဝိသာမိ။ အထ ဝာ န ဂဏ္ဟိတဗ္ဗာ န ပရာမသိတဗ္ဗာ နာဘိနိဝိသိတဗ္ဗာတိ။ ဧဝမ္ပိ ပသ္သဉ္စ ဒိဋ္ဌီသု အနုဂ္ဂဟာယ။
Atha vā ‘‘asassato loko, antavā loko, anantavā loko, taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ, aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ, hoti tathāgato paraṃ maraṇā, na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’nti diṭṭhigatametaṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaññojanaṃ, sadukkhaṃ savighātaṃ saupāyāsaṃ sapariḷāhaṃ na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattatīti. Diṭṭhīsu ādīnavaṃ passanto diṭṭhiyo na gaṇhāmi na parāmasāmi nābhinivisāmi. Atha vā na gaṇhitabbā na parāmasitabbā nābhinivisitabbāti. Evampi passañca diṭṭhīsu anuggahāya.
အထ ဝာ ဣမာ ဒိဋ္ဌိယော ဧဝံဂဟိတာ ဧဝံပရာမဋ္ဌာ ဧဝံဂတိကာ ဘဝိသ္သန္တိ ဧဝံအဘိသမ္ပရာယာတိ။ ဒိဋ္ဌီသု အာဒီနဝံ ပသ္သန္တော ဒိဋ္ဌိယော န ဂဏ္ဟာမိ န ပရာမသာမိ နာဘိနိဝိသာမိ။ အထ ဝာ န ဂဏ္ဟိတဗ္ဗာ န ပရာမသိတဗ္ဗာ နာဘိနိဝိသိတဗ္ဗာတိ။ ဧဝမ္ပိ ပသ္သဉ္စ ဒိဋ္ဌီသု အနုဂ္ဂဟာယ။
Atha vā imā diṭṭhiyo evaṃgahitā evaṃparāmaṭṭhā evaṃgatikā bhavissanti evaṃabhisamparāyāti. Diṭṭhīsu ādīnavaṃ passanto diṭṭhiyo na gaṇhāmi na parāmasāmi nābhinivisāmi. Atha vā na gaṇhitabbā na parāmasitabbā nābhinivisitabbāti. Evampi passañca diṭṭhīsu anuggahāya.
အထ ဝာ ဣမာ ဒိဋ္ဌိယော နိရယသံဝတ္တနိကာ တိရစ္ဆာနယောနိသံဝတ္တနိကာ ပေတ္တိဝိသယသံဝတ္တနိကာတိ။ ဒိဋ္ဌီသု အာဒီနဝံ ပသ္သန္တော ဒိဋ္ဌိယော န ဂဏ္ဟာမိ န ပရာမသာမိ နာဘိနိဝိသာမိ။ အထ ဝာ န ဂဏ္ဟိတဗ္ဗာ န ပရာမသိတဗ္ဗာ နာဘိနိဝိသိတဗ္ဗာတိ။ ဧဝမ္ပိ ပသ္သဉ္စ ဒိဋ္ဌီသု အနုဂ္ဂဟာယ။
Atha vā imā diṭṭhiyo nirayasaṃvattanikā tiracchānayonisaṃvattanikā pettivisayasaṃvattanikāti. Diṭṭhīsu ādīnavaṃ passanto diṭṭhiyo na gaṇhāmi na parāmasāmi nābhinivisāmi. Atha vā na gaṇhitabbā na parāmasitabbā nābhinivisitabbāti. Evampi passañca diṭṭhīsu anuggahāya.
အထ ဝာ ဣမာ ဒိဋ္ဌိယော အနိစ္စာ သင္ခတာ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နာ ခယဓမ္မာ ဝယဓမ္မာ ဝိရာဂဓမ္မာ နိရောဓဓမ္မာတိ။ ဒိဋ္ဌီသု အာဒီနဝံ ပသ္သန္တော ဒိဋ္ဌိယော န ဂဏ္ဟာမိ န ပရာမသာမိ နာဘိနိဝိသာမိ။ အထ ဝာ န ဂဏ္ဟိတဗ္ဗာ န ပရာမသိတဗ္ဗာ နာဘိနိဝိသိတဗ္ဗာတိ။ ဧဝမ္ပိ ပသ္သဉ္စ ဒိဋ္ဌီသု အနုဂ္ဂဟာယ။
Atha vā imā diṭṭhiyo aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammāti. Diṭṭhīsu ādīnavaṃ passanto diṭṭhiyo na gaṇhāmi na parāmasāmi nābhinivisāmi. Atha vā na gaṇhitabbā na parāmasitabbā nābhinivisitabbāti. Evampi passañca diṭṭhīsu anuggahāya.
အဇ္ဈတ္တသန္တိံ ပစိနံ အဒသ္သန္တိ။ အဇ္ဈတ္တသန္တိံ အဇ္ဈတ္တံ ရာဂသ္သ သန္တိံ, ဒောသသ္သ သန္တိံ, မောဟသ္သ သန္တိံ, ကောဓသ္သ။ ဥပနာဟသ္သ။ မက္ခသ္သ ။ ပဠာသသ္သ။ ဣသ္သာယ။ မစ္ဆရိယသ္သ ။ မာယာယ။ သာဌေယ္ယသ္သ။ ထမ္ဘသ္သ။ သာရမ္ဘသ္သ။ မာနသ္သ။ အတိမာနသ္သ။ မဒသ္သ။ ပမာဒသ္သ။ သဗ္ဗကိလေသာနံ။ သဗ္ဗဒုစ္စရိတာနံ။ သဗ္ဗဒရထာနံ။ သဗ္ဗပရိဠာဟာနံ။ သဗ္ဗသန္တာပာနံ။ သဗ္ဗာကုသလာဘိသင္ခာရာနံ သန္တိံ ဥပသန္တိံ ဝူပသန္တိံ နိဗ္ဗုတိံ ပဋိပသ္သဒ္ဓိံ သန္တိံ။ ပစိနန္တိ ပစိနန္တော ဝိစိနန္တော ပဝိစိနန္တော တုလယန္တော တီရယန္တော ဝိဘာဝယန္တော ဝိဘူတံ ကရောန္တော, ‘‘သဗ္ဗေ သင္ခာရာ အနိစ္စာ’’တိ ပစိနန္တော ဝိစိနန္တော ပဝိစိနန္တော တုလယန္တော တီရယန္တော ဝိဘာဝယန္တော ဝိဘူတံ ကရောန္တော, ‘‘သဗ္ဗေ သင္ခာရာ ဒုက္ခာ’’တိ။ ‘‘သဗ္ဗေ ဓမ္မာ အနတ္တာ’’တိ ပစိနန္တော ဝိစိနန္တော ပဝိစိနန္တော။ ‘‘ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ, သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မ’’န္တိ ပစိနန္တော ဝိစိနန္တော ပဝိစိနန္တော တုလယန္တော တီရယန္တော ဝိဘာဝယန္တော ဝိဘူတံ ကရောန္တော။ အဒသ္သန္တိ အဒသ္သံ အဒက္ခိံ အပသ္သိံ ပဋိဝိဇ္ဈိန္တိ – အဇ္ဈတ္တသန္တိံ ပစိနံ အဒသ္သံ။
Ajjhattasantiṃpacinaṃ adassanti. Ajjhattasantiṃ ajjhattaṃ rāgassa santiṃ, dosassa santiṃ, mohassa santiṃ, kodhassa… upanāhassa… makkhassa … paḷāsassa… issāya… macchariyassa … māyāya… sāṭheyyassa… thambhassa… sārambhassa… mānassa… atimānassa… madassa… pamādassa… sabbakilesānaṃ… sabbaduccaritānaṃ… sabbadarathānaṃ… sabbapariḷāhānaṃ… sabbasantāpānaṃ… sabbākusalābhisaṅkhārānaṃ santiṃ upasantiṃ vūpasantiṃ nibbutiṃ paṭipassaddhiṃ santiṃ. Pacinanti pacinanto vicinanto pavicinanto tulayanto tīrayanto vibhāvayanto vibhūtaṃ karonto, ‘‘sabbe saṅkhārā aniccā’’ti pacinanto vicinanto pavicinanto tulayanto tīrayanto vibhāvayanto vibhūtaṃ karonto, ‘‘sabbe saṅkhārā dukkhā’’ti… ‘‘sabbe dhammā anattā’’ti pacinanto vicinanto pavicinanto… ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti pacinanto vicinanto pavicinanto tulayanto tīrayanto vibhāvayanto vibhūtaṃ karonto. Adassanti adassaṃ adakkhiṃ apassiṃ paṭivijjhinti – ajjhattasantiṃ pacinaṃ adassaṃ.
တေနာဟ ဘဂဝာ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ဣဒံ ဝဒာမီတိ န တသ္သ ဟောတိ၊ [မာဂဏ္ဍိယာတိ ဘဂဝာ]
‘‘Idaṃ vadāmīti na tassa hoti, [māgaṇḍiyāti bhagavā]
ဓမ္မေသု နိစ္ဆေယ္ယ သမုဂ္ဂဟီတံ။
Dhammesu niccheyya samuggahītaṃ;
ပသ္သဉ္စ ဒိဋ္ဌီသု အနုဂ္ဂဟာယ။
Passañca diṭṭhīsu anuggahāya;
အဇ္ဈတ္တသန္တိံ ပစိနံ အဒသ္သ’’န္တိ။
Ajjhattasantiṃ pacinaṃ adassa’’nti.
၇၃.
73.
ဝိနိစ္ဆယာ ယာနိ ပကပ္ပိတာနိ၊ [ဣတိ မာဂဏ္ဍိယော]
Vinicchayā yāni pakappitāni, [iti māgaṇḍiyo]
တေ ဝေ မုနီ ဗ္ရူသိ အနုဂ္ဂဟာယ။
Te ve munī brūsi anuggahāya;
အဇ္ဈတ္တသန္တီတိ ယမေတမတ္ထံ၊ ကထံ နု ဓီရေဟိ ပဝေဒိတံ တံ။
Ajjhattasantīti yametamatthaṃ, kathaṃ nu dhīrehi paveditaṃ taṃ.
ဝိနိစ္ဆယာ ယာနိ ပကပ္ပိတာနီတိ။ ဝိနိစ္ဆယာ ဝုစ္စန္တိ ဒ္ဝာသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ ဒိဋ္ဌိဝိနိစ္ဆယာ။ ပကပ္ပိတာနီတိ ကပ္ပိတာ ပကပ္ပိတာ အဘိသင္ခတာ သဏ္ဌပိတာတိပိ ပကပ္ပိတာ ။ အထ ဝာ အနိစ္စာ သင္ခတာ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နာ ခယဓမ္မာ ဝယဓမ္မာ ဝိရာဂဓမ္မာ နိရောဓဓမ္မာ ဝိပရိဏာမဓမ္မာတိပိ ပကပ္ပိတာတိ – ဝိနိစ္ဆယာ ယာနိ ပကပ္ပိတာနိ။
Vinicchayāyāni pakappitānīti. Vinicchayā vuccanti dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni diṭṭhivinicchayā. Pakappitānīti kappitā pakappitā abhisaṅkhatā saṇṭhapitātipi pakappitā . Atha vā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammā vipariṇāmadhammātipi pakappitāti – vinicchayā yāni pakappitāni.
ဣတိ မာဂဏ္ဍိယောတိ။ ဣတီတိ ပဒသန္ဓိ ပဒသံသဂ္ဂော ပဒပာရိပူရီ အက္ခရသမဝာယော ဗ္ယဉ္ဇနသိလိဋ္ဌတာ ပဒာနုပုဗ္ဗတာပေတံ – ဣတီတိ။ မာဂဏ္ဍိယောတိ တသ္သ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ နာမံ သင္ခာ သမညာ ပညတ္တိ ဝောဟာရော – ဣတိ မာဂဏ္ဍိယောတိ။
Iti māgaṇḍiyoti. Itīti padasandhi padasaṃsaggo padapāripūrī akkharasamavāyo byañjanasiliṭṭhatā padānupubbatāpetaṃ – itīti. Māgaṇḍiyoti tassa brāhmaṇassa nāmaṃ saṅkhā samaññā paññatti vohāro – iti māgaṇḍiyoti.
တေ ဝေ မုနီ ဗ္ရူသိ အနုဂ္ဂဟာယ, အဇ္ဈတ္တသန္တီတိ ယမေတမတ္ထန္တိ။ တေ ဝေတိ ဒ္ဝာသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ။ မုနီတိ။ မောနံ ဝုစ္စတိ ဉာဏံ။ပေ.။ သင္ဂဇာလမတိစ္စ သော မုနီတိ။ အနုဂ္ဂဟာယာတိ ဒိဋ္ဌီသု အာဒီနဝံ ပသ္သန္တော ဒိဋ္ဌိယော န ဂဏ္ဟာမိ န ပရာမသာမိ နာဘိနိဝိသာမီတိ စ ဘဏသိ, အဇ္ဈတ္တသန္တီတိ စ ဘဏသိ။ ယမေတမတ္ထန္တိ ယံ ပရမတ္ထန္တိ – တေ ဝေ မုနီ ဗ္ရူသိ အနုဂ္ဂဟာယ, အဇ္ဈတ္တသန္တီတိ ယမေတမတ္ထံ။
Teve munī brūsi anuggahāya, ajjhattasantīti yametamatthanti. Te veti dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni. Munīti. Monaṃ vuccati ñāṇaṃ…pe… saṅgajālamaticca so munīti. Anuggahāyāti diṭṭhīsu ādīnavaṃ passanto diṭṭhiyo na gaṇhāmi na parāmasāmi nābhinivisāmīti ca bhaṇasi, ajjhattasantīti ca bhaṇasi. Yametamatthanti yaṃ paramatthanti – te ve munī brūsi anuggahāya, ajjhattasantīti yametamatthaṃ.
ကထံ နု ဓီရေဟိ ပဝေဒိတံ တန္တိ။ ကထံ နူတိ ပဒံ သံသယပုစ္ဆာ ဝိမတိပုစ္ဆာ ဒ္ဝေဠ္ဟကပုစ္ဆာ အနေကံသပုစ္ဆာ, ဧဝံ နု ခော နနု ခော ကိံ နု ခော ကထံ နု ခောတိ – ကထံ နု။ ဓီရေဟီတိ ဓီရေဟိ ပဏ္ဍိတေဟိ ပညဝန္တေဟိ 3 ဗုဒ္ဓိမန္တေဟိ ဉာဏီဟိ ဝိဘာဝီဟိ မေဓာဝီဟိ။ ပဝေဒိတန္တိ ဝေဒိတံ ပဝေဒိတံ အာစိက္ခိတံ ဒေသိတံ ပညာပိတံ ပဋ္ဌပိတံ ဝိဝဋံ ဝိဘတ္တံ ဥတ္တာနီကတံ ပကာသိတန္တိ – ကထံ နု ဓီရေဟိ ပဝေဒိတံ တံ။
Kathaṃ nu dhīrehi paveditaṃ tanti. Kathaṃ nūti padaṃ saṃsayapucchā vimatipucchā dveḷhakapucchā anekaṃsapucchā, evaṃ nu kho nanu kho kiṃ nu kho kathaṃ nu khoti – kathaṃ nu. Dhīrehīti dhīrehi paṇḍitehi paññavantehi 4 buddhimantehi ñāṇīhi vibhāvīhi medhāvīhi. Paveditanti veditaṃ paveditaṃ ācikkhitaṃ desitaṃ paññāpitaṃ paṭṭhapitaṃ vivaṭaṃ vibhattaṃ uttānīkataṃ pakāsitanti – kathaṃ nu dhīrehi paveditaṃ taṃ.
တေနာဟ သော ဗ္ရာဟ္မဏော –
Tenāha so brāhmaṇo –
‘‘ဝိနိစ္ဆယာ ယာနိ ပကပ္ပိတာနိ၊ [ဣတိ မာဂဏ္ဍိယော]
‘‘Vinicchayā yāni pakappitāni, [iti māgaṇḍiyo]
တေ ဝေ မုနီ ဗ္ရူသိ အနုဂ္ဂဟာယ။
Te ve munī brūsi anuggahāya;
အဇ္ဈတ္တသန္တီတိ ယမေတမတ္ထံ၊ ကထံ နု ဓီရေဟိ ပဝေဒိတံ တ’’န္တိ။
Ajjhattasantīti yametamatthaṃ, kathaṃ nu dhīrehi paveditaṃ ta’’nti.
၇၄.
74.
န ဒိဋ္ဌိယာ န သုတိယာ န ဉာဏေန၊ [မာဂဏ္ဍိယာတိ ဘဂဝာ]
Na diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena, [māgaṇḍiyāti bhagavā]
သီလဗ္ဗတေနာပိ န သုဒ္ဓိမာဟ။
Sīlabbatenāpi na suddhimāha;
အဒိဋ္ဌိယာ အသ္သုတိယာ အဉာဏာ၊ အသီလတာ အဗ္ဗတာ နောပိ တေန။
Adiṭṭhiyā assutiyā añāṇā, asīlatā abbatā nopi tena;
ဧတေ စ နိသ္သဇ္ဇ အနုဂ္ဂဟာယ၊ သန္တော အနိသ္သာယ ဘဝံ န ဇပ္ပေ။
Ete ca nissajja anuggahāya, santo anissāya bhavaṃ na jappe.
န ဒိဋ္ဌိယာ န သုတိယာ န ဉာဏေနာတိ။ ဒိဋ္ဌေနာပိ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ, မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ နာဟ န ကထေသိ န ဘဏသိ န ဒီပယသိ န ဝောဟရသိ; သုတေနာပိ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ, မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ နာဟ န ကထေသိ န ဘဏသိ န ဒီပယသိ န ဝောဟရသိ; ဒိဋ္ဌသုတေနာပိ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ, မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ နာဟ န ကထေသိ န ဘဏသိ န ဒီပယသိ န ဝောဟရသိ; ဉာဏေနာပိ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ, မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ နာဟ န ကထေသိ န ဘဏသိ န ဒီပယသိ န ဝောဟရသီတိ – န ဒိဋ္ဌိယာ န သုတိယာ န ဉာဏေန။
Nadiṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇenāti. Diṭṭhenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasi; sutenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasi; diṭṭhasutenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasi; ñāṇenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasīti – na diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena.
မာဂဏ္ဍိယာတိ ဘဂဝာ တံ ဗ္ရာဟ္မဏံ နာမေန အာလပတိ။ ဘဂဝာတိ ဂာရဝာဓိဝစနံ။ပေ.။ သစ္ဆိကာ ပညတ္တိ ယဒိဒံ ဘဂဝာတိ – မာဂဏ္ဍိယာတိ ဘဂဝာ။
Māgaṇḍiyāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati. Bhagavāti gāravādhivacanaṃ…pe… sacchikā paññatti yadidaṃ bhagavāti – māgaṇḍiyāti bhagavā.
သီလဗ္ဗတေနာပိ န သုဒ္ဓိမာဟာတိ။ သီလေနာပိ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ, မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ နာဟ န ကထေသိ န ဘဏသိ န ဒီပယသိ န ဝောဟရသိ; ဝတေနာပိ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ, မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ နာဟ န ကထေသိ န ဘဏသိ န ဒီပယသိ န ဝောဟရသိ; သီလဗ္ဗတေနာပိ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ, မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ နာဟ န ကထေသိ န ဘဏသိ န ဒီပယသိ န ဝောဟရသီတိ – သီလဗ္ဗတေနာပိ န သုဒ္ဓိမာဟ။
Sīlabbatenāpina suddhimāhāti. Sīlenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasi; vatenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasi; sīlabbatenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasīti – sīlabbatenāpi na suddhimāha.
အဒိဋ္ဌိယာ အသ္သုတိယာ အဉာဏာ, အသီလတာ အဗ္ဗတာ နောပိ တေနာတိ။ ဒိဋ္ဌိပိ ဣစ္ဆိတဗ္ဗာ။ ဒသဝတ္ထုကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိ – အတ္ထိ ဒိန္နံ, အတ္ထိ ယိဋ္ဌံ, အတ္ထိ ဟုတံ, အတ္ထိ သုကတဒုက္ကဋာနံ 5 ကမ္မာနံ ဖလံ ဝိပာကော, အတ္ထိ အယံ လောကော, အတ္ထိ ပရော လောကော, အတ္ထိ မာတာ, အတ္ထိ ပိတာ, အတ္ထိ သတ္တာ ဩပပာတိကာ, အတ္ထိ လောကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ သမ္မဂ္ဂတာ 6 သမ္မာပဋိပန္နာ ယေ ဣမဉ္စ လောကံ ပရဉ္စ လောကံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ပဝေဒေန္တီတိ; သဝနမ္ပိ ဣစ္ဆိတဗ္ဗံ – ပရတော ဃောသော, သုတ္တံ, ဂေယ္ယံ, ဝေယ္ယာကရဏံ, ဂာထာ, ဥဒာနံ, ဣတိဝုတ္တကံ, ဇာတကံ, အဗ္ဘုတဓမ္မံ, ဝေဒလ္လံ; ဉာဏမ္ပိ ဣစ္ဆိတဗ္ဗံ – ကမ္မသ္သကတဉာဏံ, သစ္စာနုလောမိကဉာဏံ 7, အဘိညာဉာဏံ, သမာပတ္တိဉာဏံ; သီလမ္ပိ ဣစ္ဆိတဗ္ဗံ – ပာတိမောက္ခသံဝရော; ဝတမ္ပိ ဣစ္ဆိတဗ္ဗံ – အဋ္ဌ ဓုတင္ဂာနိ – အာရညိကင္ဂံ, ပိဏ္ဍပာတိကင္ဂံ, ပံသုကူလိကင္ဂံ, တေစီဝရိကင္ဂ, သပဒာနစာရိကင္ဂံ, ခလုပစ္ဆာဘတ္တိကင္ဂံ, နေသဇ္ဇိကင္ဂံ, ယထာသန္ထတိကင္ဂန္တိ။
Adiṭṭhiyā assutiyā añāṇā, asīlatā abbatā nopi tenāti. Diṭṭhipi icchitabbā. Dasavatthukā sammādiṭṭhi – atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ, atthi hutaṃ, atthi sukatadukkaṭānaṃ 8 kammānaṃ phalaṃ vipāko, atthi ayaṃ loko, atthi paro loko, atthi mātā, atthi pitā, atthi sattā opapātikā, atthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā 9 sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentīti; savanampi icchitabbaṃ – parato ghoso, suttaṃ, geyyaṃ, veyyākaraṇaṃ, gāthā, udānaṃ, itivuttakaṃ, jātakaṃ, abbhutadhammaṃ, vedallaṃ; ñāṇampi icchitabbaṃ – kammassakatañāṇaṃ, saccānulomikañāṇaṃ 10, abhiññāñāṇaṃ, samāpattiñāṇaṃ; sīlampi icchitabbaṃ – pātimokkhasaṃvaro; vatampi icchitabbaṃ – aṭṭha dhutaṅgāni – āraññikaṅgaṃ, piṇḍapātikaṅgaṃ, paṃsukūlikaṅgaṃ, tecīvarikaṅga, sapadānacārikaṅgaṃ, khalupacchābhattikaṅgaṃ, nesajjikaṅgaṃ, yathāsanthatikaṅganti.
အဒိဋ္ဌိယာ အသ္သုတိယာ အဉာဏာ, အသီလတာ အဗ္ဗတာ နောပိ တေနာတိ ။ နာပိ သမ္မာဒိဋ္ဌိမတ္တေန, နာပိ သဝနမတ္တေန, နာပိ ဉာဏမတ္တေန, နာပိ သီလမတ္တေန, နာပိ ဝတမတ္တေန အဇ္ဈတ္တသန္တိံ ပတ္တော ဟောတိ, နာပိ ဝိနာ ဧတေဟိ ဓမ္မေဟိ အဇ္ဈတ္တသန္တိံ ပာပုဏာတိ။ အပိ စ သမ္ဘာရာ ဣမေ ဓမ္မာ ဟောန္တိ အဇ္ဈတ္တသန္တိံ ပာပုဏိတုံ အဓိဂန္တုံ ဖသ္သိတုံ သစ္ဆိကာတုန္တိ – အဒိဋ္ဌိယာ အသ္သုတိယာ အဉာဏာ အသီလတာ အဗ္ဗတာ နောပိ တေန။
Adiṭṭhiyāassutiyā añāṇā, asīlatā abbatā nopitenāti . Nāpi sammādiṭṭhimattena, nāpi savanamattena, nāpi ñāṇamattena, nāpi sīlamattena, nāpi vatamattena ajjhattasantiṃ patto hoti, nāpi vinā etehi dhammehi ajjhattasantiṃ pāpuṇāti. Api ca sambhārā ime dhammā honti ajjhattasantiṃ pāpuṇituṃ adhigantuṃ phassituṃ sacchikātunti – adiṭṭhiyā assutiyā añāṇā asīlatā abbatā nopi tena.
ဧတေ စ နိသ္သဇ္ဇ အနုဂ္ဂဟာယာတိ။ ဧတေတိ ကဏ္ဟပက္ခိကာနံ ဓမ္မာနံ သမုဂ္ဃာတတော ပဟာနံ ဣစ္ဆိတဗ္ဗံ, တေဓာတုကေသု ကုသလေသု ဓမ္မေသု အတမ္မယတာ 11 ဣစ္ဆိတဗ္ဗာ, ယတော ကဏ္ဟပက္ခိယာ ဓမ္မာ သမုဂ္ဃာတပဟာနေန ပဟီနာ ဟောန္တိ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မာ, တေဓာတုကေသု စ ကုသလေသု ဓမ္မေသု အတမ္မယတာ ဟောတိ, ဧတ္တာဝတာပိ န ဂဏ္ဟာတိ န ပရာမသတိ နာဘိနိဝိသတိ။ အထ ဝာ န ဂဏ္ဟိတဗ္ဗာ န ပရာမသိတဗ္ဗာ နာဘိနိဝိသိတဗ္ဗာတိ။ ဧဝမ္ပိ ဧတေ စ နိသ္သဇ္ဇ အနုဂ္ဂဟာယ။ ယတော တဏ္ဟာ စ ဒိဋ္ဌိ စ မာနော စ ပဟီနာ ဟောန္တိ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မာတိ, ဧတ္တာဝတာပိ န ဂဏ္ဟာတိ န ပရာမသတိ နာဘိနိဝိသတီတိ။ ဧဝမ္ပိ ဧတေ စ နိသ္သဇ္ဇ အနုဂ္ဂဟာယ။
Ete ca nissajja anuggahāyāti. Eteti kaṇhapakkhikānaṃ dhammānaṃ samugghātato pahānaṃ icchitabbaṃ, tedhātukesu kusalesu dhammesu atammayatā 12 icchitabbā, yato kaṇhapakkhiyā dhammā samugghātapahānena pahīnā honti ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā, tedhātukesu ca kusalesu dhammesu atammayatā hoti, ettāvatāpi na gaṇhāti na parāmasati nābhinivisati. Atha vā na gaṇhitabbā na parāmasitabbā nābhinivisitabbāti. Evampi ete ca nissajja anuggahāya. Yato taṇhā ca diṭṭhi ca māno ca pahīnā honti ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammāti, ettāvatāpi na gaṇhāti na parāmasati nābhinivisatīti. Evampi ete ca nissajja anuggahāya.
ယတော ပုညာဘိသင္ခာရော စ အပုညာဘိသင္ခာရော စ အာနေဉ္ဇာဘိသင္ခာရော စ ပဟီနာ ဟောန္တိ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မာတိ, ဧတ္တာဝတာပိ န ဂဏ္ဟာတိ န ပရာမသတိ နာဘိနိဝိသတီတိ။ ဧဝမ္ပိ ဧတေ စ နိသ္သဇ္ဇ အနုဂ္ဂဟာယ။
Yato puññābhisaṅkhāro ca apuññābhisaṅkhāro ca āneñjābhisaṅkhāro ca pahīnā honti ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammāti, ettāvatāpi na gaṇhāti na parāmasati nābhinivisatīti. Evampi ete ca nissajja anuggahāya.
သန္တော အနိသ္သာယ ဘဝံ န ဇပ္ပေတိ။ သန္တောတိ ရာဂသ္သ သမိတတ္တာ သန္တော, ဒောသသ္သ သမိတတ္တာ သန္တော, မောဟသ္သ သမိတတ္တာ သန္တော , ကောဓသ္သ။ ဥပနာဟသ္သ။ မက္ခသ္သ။ ပဠာသသ္သ။ ဣသ္သာယ။ မစ္ဆရိယသ္သ။ မာယာယ။ သာဌေယ္ယသ္သ။ ထမ္ဘသ္သ။ သာရမ္ဘသ္သ။ မာနသ္သ။ အတိမာနသ္သ။ မဒသ္သ။ ပမာဒသ္သ။ သဗ္ဗကိလေသာနံ။ သဗ္ဗဒုစ္စရိတာနံ။ သဗ္ဗဒရထာနံ။ သဗ္ဗပရိဠာဟာနံ။ သဗ္ဗသန္တာပာနံ။ သဗ္ဗာကုသလာဘိသင္ခာရာနံ သန္တတ္တာ သမိတတ္တာ ဝူပသမိတတ္တာ ဝိဇ္ဈာတတ္တာ နိဗ္ဗုတတ္တာ ဝိဂတတ္တာ ပဋိပသ္သဒ္ဓတ္တာ သန္တော ဥပသန္တော ဝူပသန္တော နိဗ္ဗုတော ပဋိပသ္သဒ္ဓောတိ – သန္တော။
Santo anissāya bhavaṃ na jappeti. Santoti rāgassa samitattā santo, dosassa samitattā santo, mohassa samitattā santo , kodhassa… upanāhassa… makkhassa… paḷāsassa… issāya… macchariyassa… māyāya… sāṭheyyassa… thambhassa… sārambhassa… mānassa… atimānassa… madassa… pamādassa… sabbakilesānaṃ… sabbaduccaritānaṃ… sabbadarathānaṃ… sabbapariḷāhānaṃ… sabbasantāpānaṃ… sabbākusalābhisaṅkhārānaṃ santattā samitattā vūpasamitattā vijjhātattā nibbutattā vigatattā paṭipassaddhattā santo upasanto vūpasanto nibbuto paṭipassaddhoti – santo.
အနိသ္သာယာတိ ဒ္ဝေ နိသ္သယာ – တဏ္ဟာနိသ္သယော စ ဒိဋ္ဌိနိသ္သယော စ။ပေ.။ အယံ တဏ္ဟာနိသ္သယော။ပေ.။ အယံ ဒိဋ္ဌိနိသ္သယော။ တဏ္ဟာနိသ္သယံ ပဟာယ ဒိဋ္ဌိနိသ္သယံ ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ စက္ခုံ အနိသ္သာယ, သောတံ အနိသ္သာယ, ဃာနံ အနိသ္သာယ, ဇိဝ္ဟံ အနိသ္သာယ, ကာယံ အနိသ္သာယ, မနံ အနိသ္သာယ, ရူပေ။ သဒ္ဒေ။ ဂန္ဓေ။ ရသေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ။ ကုလံ။ ဂဏံ။ အာဝာသံ။ လာဘံ။ ယသံ။ ပသံသံ။ သုခံ။ စီဝရံ။ ပိဏ္ဍပာတံ။ သေနာသနံ။ ဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရံ။ ကာမဓာတုံ။ ရူပဓာတုံ။ အရူပဓာတုံ။ ကာမဘဝံ။ ရူပဘဝံ။ အရူပဘဝံ။ သညာဘဝံ။ အသညာဘဝံ။ နေဝသညာနာသညာဘဝံ။ ဧကဝောကာရဘဝံ။ စတုဝောကာရဘဝံ။ ပဉ္စဝောကာရဘဝံ။ အတီတံ။ အနာဂတံ။ ပစ္စုပ္ပန္နံ။ ဒိဋ္ဌသုတမုတဝိညာတဗ္ဗေ ဓမ္မေ အနိသ္သာယ အဂ္ဂဏ္ဟိတ္ဝာ အပရာမသိတ္ဝာ အနဘိနိဝိသိတ္ဝာတိ – သန္တော အနိသ္သာယ။ ဘဝံ န ဇပ္ပေတိ ကာမဘဝံ န ဇပ္ပေယ္ယ, ရူပဘဝံ န ဇပ္ပေယ္ယ, အရူပဘဝံ န ဇပ္ပေယ္ယ နပ္ပဇပ္ပေယ္ယ န အဘိဇပ္ပေယ္ယာတိ – သန္တော အနိသ္သာယ ဘဝံ န ဇပ္ပေ။
Anissāyāti dve nissayā – taṇhānissayo ca diṭṭhinissayo ca…pe… ayaṃ taṇhānissayo…pe… ayaṃ diṭṭhinissayo. Taṇhānissayaṃ pahāya diṭṭhinissayaṃ paṭinissajjitvā cakkhuṃ anissāya, sotaṃ anissāya, ghānaṃ anissāya, jivhaṃ anissāya, kāyaṃ anissāya, manaṃ anissāya, rūpe… sadde… gandhe… rase… phoṭṭhabbe… kulaṃ… gaṇaṃ… āvāsaṃ… lābhaṃ… yasaṃ… pasaṃsaṃ… sukhaṃ… cīvaraṃ… piṇḍapātaṃ… senāsanaṃ… gilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ… kāmadhātuṃ… rūpadhātuṃ… arūpadhātuṃ… kāmabhavaṃ… rūpabhavaṃ… arūpabhavaṃ… saññābhavaṃ… asaññābhavaṃ… nevasaññānāsaññābhavaṃ… ekavokārabhavaṃ… catuvokārabhavaṃ… pañcavokārabhavaṃ… atītaṃ… anāgataṃ… paccuppannaṃ… diṭṭhasutamutaviññātabbe dhamme anissāya aggaṇhitvā aparāmasitvā anabhinivisitvāti – santo anissāya. Bhavaṃ na jappeti kāmabhavaṃ na jappeyya, rūpabhavaṃ na jappeyya, arūpabhavaṃ na jappeyya nappajappeyya na abhijappeyyāti – santo anissāya bhavaṃ na jappe.
တေနာဟ ဘဂဝာ –
Tenāha bhagavā –
‘‘န ဒိဋ္ဌိယာ န သုတိယာ န ဉာဏေန၊ [မာဂဏ္ဍိယာတိ ဘဂဝာ]
‘‘Na diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena, [māgaṇḍiyāti bhagavā]
သီလဗ္ဗတေနာပိ န သုဒ္ဓိမာဟ။
Sīlabbatenāpi na suddhimāha;
အဒိဋ္ဌိယာ အသ္သုတိယာ အဉာဏာ၊ အသီလတာ အဗ္ဗတာ နောပိ တေန။
Adiṭṭhiyā assutiyā añāṇā, asīlatā abbatā nopi tena;
ဧတေ စ နိသ္သဇ္ဇ အနုဂ္ဂဟာယ၊ သန္တော အနိသ္သာယ ဘဝံ န ဇပ္ပေ’’တိ။
Ete ca nissajja anuggahāya, santo anissāya bhavaṃ na jappe’’ti.
၇၅.
75.
နော စေ ကိရ ဒိဋ္ဌိယာ န သုတိယာ န ဉာဏေန၊ [ဣတိ မာဂဏ္ဍိယော]
Noce kira diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena, [iti māgaṇḍiyo]
သီလဗ္ဗတေနာပိ န သုဒ္ဓိမာဟ။
Sīlabbatenāpi na suddhimāha;
အဒိဋ္ဌိယာ အသ္သုတိယာ အဉာဏာ၊ အသီလတာ အဗ္ဗတာ နောပိ တေန။
Adiṭṭhiyā assutiyā añāṇā, asīlatā abbatā nopi tena;
မညာမဟံ မောမုဟမေဝ ဓမ္မံ၊ ဒိဋ္ဌိယာ ဧကေ ပစ္စေန္တိ သုဒ္ဓိံ။
Maññāmahaṃ momuhameva dhammaṃ, diṭṭhiyā eke paccenti suddhiṃ.
နော စေ ကိရ ဒိဋ္ဌိယာ န သုတိယာ န ဉာဏေနာတိ။ ဒိဋ္ဌိယာပိ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ, မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ နာဟ န ကထေသိ န ဘဏသိ န ဒီပယသိ န ဝောဟရသိ; သုတေနာပိ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ, မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ။ ဒိဋ္ဌသုတေနာပိ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ , မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ။ ဉာဏေနာပိ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ, မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ နာဟ န ကထေသိ န ဘဏသိ န ဒီပယသိ န ဝောဟရသီတိ – နော စေ ကိရ ဒိဋ္ဌိယာ န သုတိယာ န ဉာဏေန။
No ce kira diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇenāti. Diṭṭhiyāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasi; sutenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ… diṭṭhasutenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ , muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ… ñāṇenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasīti – no ce kira diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena.
ဣတိ မာဂဏ္ဍိယောတိ ဣတီတိ ပဒသန္ဓိ။ပေ.။။ မာဂဏ္ဍိယောတိ တသ္သ ဗ္ရာဟ္မဏသ္သ နာမံ။ပေ.။ ဣတိ မာဂဏ္ဍိယော။
Iti māgaṇḍiyoti itīti padasandhi…pe…. Māgaṇḍiyoti tassa brāhmaṇassa nāmaṃ…pe… iti māgaṇḍiyo.
သီလဗ္ဗတေနာပိ န သုဒ္ဓိမာဟာတိ။ သီလေနာပိ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ။ပေ.။ ဝတေနာပိ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ။ပေ.။ သီလဗ္ဗတေနာပိ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ, မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ နာဟ န ကထေသိ န ဘဏသိ န ဒီပယသိ န ဝောဟရသီတိ – သီလဗ္ဗတေနာပိ န သုဒ္ဓိမာဟ။
Sīlabbatenāpi na suddhimāhāti. Sīlenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ…pe… vatenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ…pe… sīlabbatenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasīti – sīlabbatenāpi na suddhimāha.
အဒိဋ္ဌိယာ အသ္သုတိယာ အဉာဏာ, အသီလတာ အဗ္ဗတာ နောပိ တေနာတိ။ ဒိဋ္ဌိပိ ဣစ္ဆိတဗ္ဗာတိ ဧဝံ ဘဏသိ, သဝနမ္ပိ ဣစ္ဆိတဗ္ဗန္တိ ဧဝံ ဘဏသိ, ဉာဏမ္ပိ ဣစ္ဆိတဗ္ဗန္တိ ဧဝံ ဘဏသိ, န သက္ကောသိ ဧကံသေန အနုဇာနိတုံ, နပိ သက္ကောသိ ဧကံသေန ပဋိက္ခိပိတုန္တိ – အဒိဋ္ဌိယာ အသ္သုတိယာ အဉာဏာ, အသီလတာ အဗ္ဗတာ နောပိ တေန။
Adiṭṭhiyāassutiyā añāṇā, asīlatā abbatā nopi tenāti. Diṭṭhipi icchitabbāti evaṃ bhaṇasi, savanampi icchitabbanti evaṃ bhaṇasi, ñāṇampi icchitabbanti evaṃ bhaṇasi, na sakkosi ekaṃsena anujānituṃ, napi sakkosi ekaṃsena paṭikkhipitunti – adiṭṭhiyā assutiyā añāṇā, asīlatā abbatā nopi tena.
မညာမဟံ မောမုဟမေဝ ဓမ္မန္တိ။ မောမူဟဓမ္မော အယံ တုယ္ဟံ ဗာလဓမ္မော မူဠ္ဟဓမ္မော အညာဏဓမ္မော အမရာဝိက္ခေပဓမ္မောတိ ဧဝံ မညာမိ ဧဝံ ဇာနာမိ ဧဝံ အာဇာနာမိ ဧဝံ ဝိဇာနာမိ ဧဝံ ပဋိဝိဇာနာမိ ဧဝံ ပဋိဝိဇ္ဈာမီတိ – မညာမဟံ မောမုဟမေဝ ဓမ္မံ။
Maññāmahaṃmomuhameva dhammanti. Momūhadhammo ayaṃ tuyhaṃ bāladhammo mūḷhadhammo aññāṇadhammo amarāvikkhepadhammoti evaṃ maññāmi evaṃ jānāmi evaṃ ājānāmi evaṃ vijānāmi evaṃ paṭivijānāmi evaṃ paṭivijjhāmīti – maññāmahaṃ momuhameva dhammaṃ.
ဒိဋ္ဌိယာ ဧကေ ပစ္စေန္တိ သုဒ္ဓိန္တိ။ သုဒ္ဓိဒိဋ္ဌိယာ ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ, မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ ပစ္စေန္တိ; ‘‘သသ္သတော လောကော, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ ဒိဋ္ဌိယာ ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ, မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ ပစ္စေန္တိ; ‘‘အသသ္သတော လောကော။ပေ.။ နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ ဒိဋ္ဌိယာ ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ, မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ ပစ္စေန္တီတိ – ဒိဋ္ဌိယာ ဧကေ ပစ္စေန္တိ သုဒ္ဓိံ။
Diṭṭhiyāeke paccenti suddhinti. Suddhidiṭṭhiyā eke samaṇabrāhmaṇā suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ paccenti; ‘‘sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’nti diṭṭhiyā eke samaṇabrāhmaṇā suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ paccenti; ‘‘asassato loko…pe… neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’nti diṭṭhiyā eke samaṇabrāhmaṇā suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ paccentīti – diṭṭhiyā eke paccenti suddhiṃ.
တေနာဟ သော ဗ္ရာဟ္မဏော –
Tenāha so brāhmaṇo –
‘‘နော စေ ကိရ ဒိဋ္ဌိယာ န သုတိယာ န ဉာဏေန၊ [ဣတိ မာဂဏ္ဍိယော]
‘‘No ce kira diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena, [iti māgaṇḍiyo]
သီလဗ္ဗတေနာပိ န သုဒ္ဓိမာဟ။
Sīlabbatenāpi na suddhimāha;
အဒိဋ္ဌိယာ အသ္သုတိယာ အဉာဏာ၊ အသီလတာ အဗ္ဗတာ နောပိ တေန။
Adiṭṭhiyā assutiyā añāṇā, asīlatā abbatā nopi tena;
မညာမဟံ မောမုဟမေဝ ဓမ္မံ၊ ဒိဋ္ဌိယာ ဧကေ ပစ္စေန္တိ သုဒ္ဓိ’’န္တိ။
Maññāmahaṃ momuhameva dhammaṃ, diṭṭhiyā eke paccenti suddhi’’nti.
၇၆.
76.
ဒိဋ္ဌိဉ္စ 13 နိသ္သာယနုပုစ္ဆမာနော၊ [မာဂဏ္ဍိယာတိ ဘဂဝာ]
Diṭṭhiñca14nissāyanupucchamāno, [māgaṇḍiyāti bhagavā]
ဣတော စ နာဒ္ဒက္ခိ အဏုမ္ပိ သညံ၊ တသ္မာ တုဝံ မောမုဟတော ဒဟာသိ။
Ito ca nāddakkhi aṇumpi saññaṃ, tasmā tuvaṃ momuhato dahāsi.
ဒိဋ္ဌိဉ္စ နိသ္သာယနုပုစ္ဆမာနောတိ။ မာဂဏ္ဍိယော ဗ္ရာဟ္မဏော ဒိဋ္ဌိံ နိသ္သာယ ဒိဋ္ဌိံ ပုစ္ဆတိ, လဂ္ဂနံ နိသ္သာယ လဂ္ဂနံ ပုစ္ဆတိ, ဗန္ဓနံ နိသ္သာယ ဗန္ဓနံ ပုစ္ဆတိ, ပလိဗောဓံ နိသ္သာယ ပလိဗောဓံ ပုစ္ဆတိ။ အနုပုစ္ဆမာနောတိ ပုနပ္ပုနံ ပုစ္ဆတီတိ – ဒိဋ္ဌိဉ္စ နိသ္သာယနုပုစ္ဆမာနော။
Diṭṭhiñca nissāyanupucchamānoti. Māgaṇḍiyo brāhmaṇo diṭṭhiṃ nissāya diṭṭhiṃ pucchati, lagganaṃ nissāya lagganaṃ pucchati, bandhanaṃ nissāya bandhanaṃ pucchati, palibodhaṃ nissāya palibodhaṃ pucchati. Anupucchamānoti punappunaṃ pucchatīti – diṭṭhiñca nissāyanupucchamāno.
မာဂဏ္ဍိယာတိ ဘဂဝာ တံ ဗ္ရာဟ္မဏံ နာမေန အာလပတိ။ ဘဂဝာတိ ဂာရဝာဓိဝစနံ။ပေ.။ သစ္ဆိကာ ပညတ္တိ ယဒိဒံ ဘဂဝာတိ – မာဂဏ္ဍိယာတိ ဘဂဝာ။
Māgaṇḍiyāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati. Bhagavāti gāravādhivacanaṃ…pe… sacchikā paññatti yadidaṃ bhagavāti – māgaṇḍiyāti bhagavā.
သမုဂ္ဂဟီတေသု ပမောဟမာဂာတိ။ ယာ သာ ဒိဋ္ဌိ တယာ ဂဟိတာ ပရာမဋ္ဌာ အဘိနိဝိဋ္ဌာ အဇ္ဈောသိတာ အဓိမုတ္တာ, တာယေဝ တ္ဝံ ဒိဋ္ဌိယာ မူဠ္ဟောသိ ပမူဠ္ဟောသိ သမ္မူဠ္ဟောသိ မောဟံ အာဂတောသိ ပမောဟံ အာဂတောသိ သမ္မောဟံ အာဂတောသိ အန္ဓကာရံ ပက္ခန္ဒောသီတိ – သမုဂ္ဂဟီတေသု ပမောဟမာဂာ။
Samuggahītesu pamohamāgāti. Yā sā diṭṭhi tayā gahitā parāmaṭṭhā abhiniviṭṭhā ajjhositā adhimuttā, tāyeva tvaṃ diṭṭhiyā mūḷhosi pamūḷhosi sammūḷhosi mohaṃ āgatosi pamohaṃ āgatosi sammohaṃ āgatosi andhakāraṃ pakkhandosīti – samuggahītesu pamohamāgā.
ဣတော စ နာဒ္ဒက္ခိ အဏုမ္ပိ သညန္တိ။ ဣတော အဇ္ဈတ္တသန္တိတော ဝာ ပဋိပဒာတော ဝာ ဓမ္မဒေသနာတော ဝာ, ယုတ္တသညံ ပတ္တသညံ လက္ခဏသညံ ကာရဏသညံ ဌာနသညံ န ပဋိလဘတိ, ကုတော ဉာဏန္တိ။ ဧဝမ္ပိ ဣတော စ နာဒ္ဒက္ခိ အဏုမ္ပိ သညံ။ အထ ဝာ အနိစ္စံ ဝာ အနိစ္စသညာနုလောမံ ဝာ, ဒုက္ခံ ဝာ ဒုက္ခသညာနုလောမံ ဝာ, အနတ္တံ ဝာ အနတ္တသညာနုလောမံ ဝာ, သညုပ္ပာဒမတ္တံ ဝာ သဉ္ဇာနိတမတ္တံ ဝာ န ပဋိလဘတိ , ကုတော ဉာဏန္တိ။ ဧဝမ္ပိ ဣတော စ နာဒ္ဒက္ခိ အဏုမ္ပိ သညံ။
Ito ca nāddakkhi aṇumpi saññanti. Ito ajjhattasantito vā paṭipadāto vā dhammadesanāto vā, yuttasaññaṃ pattasaññaṃ lakkhaṇasaññaṃ kāraṇasaññaṃ ṭhānasaññaṃ na paṭilabhati, kuto ñāṇanti. Evampi ito ca nāddakkhi aṇumpi saññaṃ. Atha vā aniccaṃ vā aniccasaññānulomaṃ vā, dukkhaṃ vā dukkhasaññānulomaṃ vā, anattaṃ vā anattasaññānulomaṃ vā, saññuppādamattaṃ vā sañjānitamattaṃ vā na paṭilabhati , kuto ñāṇanti. Evampi ito ca nāddakkhi aṇumpi saññaṃ.
တသ္မာ တုဝံ မောမုဟတော ဒဟာသီတိ။ တသ္မာတိ တသ္မာ တံကာရဏာ တံဟေတု တပ္ပစ္စယာ တံနိဒာနာ မောမူဟဓမ္မတော ဗာလဓမ္မတော မူဠ္ဟဓမ္မတော အညာဏဓမ္မတော အမရာဝိက္ခေပဓမ္မတော ဒဟာသိ ပသ္သသိ ဒက္ခသိ ဩလောကေသိ နိဇ္ဈာယသိ ဥပပရိက္ခသီတိ – တသ္မာ တုဝံ မောမုဟတော ဒဟာသိ။
Tasmā tuvaṃ momuhato dahāsīti. Tasmāti tasmā taṃkāraṇā taṃhetu tappaccayā taṃnidānā momūhadhammato bāladhammato mūḷhadhammato aññāṇadhammato amarāvikkhepadhammato dahāsi passasi dakkhasi olokesi nijjhāyasi upaparikkhasīti – tasmā tuvaṃ momuhato dahāsi.
တေနာဟ ဘဂဝာ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ဒိဋ္ဌိဉ္စ နိသ္သာယနုပုစ္ဆမာနော၊ [မာဂဏ္ဍိယာတိ ဘဂဝာ]
‘‘Diṭṭhiñca nissāyanupucchamāno, [māgaṇḍiyāti bhagavā]
သမုဂ္ဂဟီတေသု ပမောဟမာဂာ။
Samuggahītesu pamohamāgā;
ဣတော စ နာဒ္ဒက္ခိ အဏုမ္ပိ သညံ၊ တသ္မာ တုဝံ မောမုဟတော ဒဟာသီ’’တိ။
Ito ca nāddakkhi aṇumpi saññaṃ, tasmā tuvaṃ momuhato dahāsī’’ti.
၇၇.
77.
သမော ဝိသေသီ ဥဒ ဝာ နိဟီနော၊ ယော မညတိ သော ဝိဝဒေထ တေန။
Samo visesī uda vā nihīno, yo maññati so vivadetha tena;
တီသု ဝိဓာသု အဝိကမ္ပမာနော၊ သမော ဝိသေသီတိ န တသ္သ ဟောတိ။
Tīsu vidhāsu avikampamāno, samo visesīti na tassa hoti.
သမော ဝိသေသီ ဥဒ ဝာ နိဟီနော, ယော မညတိ သော ဝိဝဒေထ တေနာတိ။ သဒိသောဟမသ္မီတိ ဝာ သေယ္ယောဟမသ္မီတိ ဝာ ဟီနောဟမသ္မီတိ ဝာ ယော မညတိ, သော တေန မာနေန တာယ ဒိဋ္ဌိယာ တေန ဝာ ပုဂ္ဂလေန ကလဟံ ကရေယ္ယ ဘဏ္ဍနံ ကရေယ္ယ ဝိဂ္ဂဟံ ကရေယ္ယ ဝိဝာဒံ ကရေယ္ယ မေဓဂံ ကရေယ္ယ – ‘‘န တ္ဝံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာသိ, အဟံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာမိ, ကိံ တ္ဝံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနိသ္သသိ, မိစ္ဆာပဋိပန္နော တ္ဝမသိ, အဟမသ္မိ သမ္မာပဋိပန္နော, သဟိတံ မေ, အသဟိတံ တေ, ပုရေ ဝစနီယံ ပစ္ဆာ အဝစ, ပစ္ဆာ ဝစနီယံ ပုရေ အဝစ, အဓိစိဏ္ဏံ တေ ဝိပရာဝတ္တံ, အာရောပိတော တေ ဝာဒော, နိဂ္ဂဟိတော တ္ဝမသိ, စရ ဝာဒပ္ပမောက္ခာယ, နိဗ္ဗေဌေဟိ ဝာ သစေ ပဟောသီ’’တိ – သမော ဝိသေသီ ဥဒ ဝာ နိဟီနော ယော မညတိ သော ဝိဝဒေထ တေန။
Samo visesī uda vā nihīno, yo maññati so vivadetha tenāti. Sadisohamasmīti vā seyyohamasmīti vā hīnohamasmīti vā yo maññati, so tena mānena tāya diṭṭhiyā tena vā puggalena kalahaṃ kareyya bhaṇḍanaṃ kareyya viggahaṃ kareyya vivādaṃ kareyya medhagaṃ kareyya – ‘‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsi, ahaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāmi, kiṃ tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānissasi, micchāpaṭipanno tvamasi, ahamasmi sammāpaṭipanno, sahitaṃ me, asahitaṃ te, pure vacanīyaṃ pacchā avaca, pacchā vacanīyaṃ pure avaca, adhiciṇṇaṃ te viparāvattaṃ, āropito te vādo, niggahito tvamasi, cara vādappamokkhāya, nibbeṭhehi vā sace pahosī’’ti – samo visesī uda vā nihīno yo maññati so vivadetha tena.
တီသု ဝိဓာသု အဝိကမ္ပမာနော, သမော ဝိသေသီတိ န တသ္သ ဟောတီတိ။ ယသ္သေတာ တိသ္သော ဝိဓာ ပဟီနာ သမုစ္ဆိန္နာ ဝူပသန္တာ ပဋိပသ္သဒ္ဓာ အဘဗ္ဗုပ္ပတ္တိကာ ဉာဏဂ္ဂိနာ ဒဍ္ဎာ, သော တီသု ဝိဓာသု န ကမ္ပတိ န ဝိကမ္ပတိ, အဝိကမ္ပမာနသ္သ ပုဂ္ဂလသ္သ သဒိသောဟမသ္မီတိ ဝာ သေယ္ယောဟမသ္မီတိ ဝာ ဟီနောဟမသ္မီတိ ဝာ။ န တသ္သ ဟောတီတိ။ န မယ္ဟံ ဟောတီတိ တီသု ဝိဓာသု အဝိကမ္ပမာနော, သမော ဝိသေသီတိ – န တသ္သ ဟောတိ။
Tīsuvidhāsu avikampamāno, samo visesīti na tassa hotīti. Yassetā tisso vidhā pahīnā samucchinnā vūpasantā paṭipassaddhā abhabbuppattikā ñāṇagginā daḍḍhā, so tīsu vidhāsu na kampati na vikampati, avikampamānassa puggalassa sadisohamasmīti vā seyyohamasmīti vā hīnohamasmīti vā. Na tassa hotīti. Na mayhaṃ hotīti tīsu vidhāsu avikampamāno, samo visesīti – na tassa hoti.
တေနာဟ ဘဂဝာ –
Tenāha bhagavā –
‘‘သမော ဝိသေသီ ဥဒ ဝာ နိဟီနော၊ ယော မညတိ သော ဝိဝဒေထ တေန။
‘‘Samo visesī uda vā nihīno, yo maññati so vivadetha tena;
တီသု ဝိဓာသု အဝိကမ္ပမာနော၊ သမော ဝိသေသီတိ န တသ္သ ဟောတီ’’တိ။
Tīsu vidhāsu avikampamāno, samo visesīti na tassa hotī’’ti.
၇၈.
78.
သစ္စန္တိ သော ဗ္ရာဟ္မဏော ကိံ ဝဒေယ္ယ၊ မုသာတိ ဝာ သော ဝိဝဒေထ ကေန။
Saccantiso brāhmaṇo kiṃ vadeyya, musāti vā so vivadetha kena;
ယသ္မိံ သမံ ဝိသမံ ဝာပိ နတ္ထိ၊ သ ကေန ဝာဒံ ပဋိသံယုဇေယ္ယ။
Yasmiṃ samaṃ visamaṃ vāpi natthi, sa kena vādaṃ paṭisaṃyujeyya.
သစ္စန္တိ သော ဗ္ရာဟ္မဏော ကိံ ဝဒေယ္ယာတိ။ ဗ္ရာဟ္မဏောတိ သတ္တန္နံ ဓမ္မာနံ ဗာဟိတတ္တာ ဗ္ရာဟ္မဏော။ပေ.။ အသိတော တာဒိ ပဝုစ္စတေ သ ဗ္ရဟ္မာ။ သစ္စန္တိ သော ဗ္ရာဟ္မဏော ကိံ ဝဒေယ္ယာတိ။ ‘‘သသ္သတော လောကော, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ ဗ္ရာဟ္မဏော ကိံ ဝဒေယ္ယ ကိံ ကထေယ္ယ ကိံ ဘဏေယ္ယ ကိံ ဒီပယေယ္ယ ကိံ ဝောဟရေယ္ယ; ‘‘အသသ္သတော လောကော။ပေ.။ နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ ဗ္ရာဟ္မဏော ကိံ ဝဒေယ္ယ ကိံ ကထေယ္ယ ကိံ ဘဏေယ္ယ ကိံ ဒီပယေယ္ယ ကိံ ဝောဟရေယ္ယာတိ – သစ္စန္တိ သော ဗ္ရာဟ္မဏော ကိံ ဝဒေယ္ယ။
Saccanti so brāhmaṇo kiṃ vadeyyāti. Brāhmaṇoti sattannaṃ dhammānaṃ bāhitattā brāhmaṇo…pe… asito tādi pavuccate sa brahmā. Saccanti so brāhmaṇo kiṃ vadeyyāti. ‘‘Sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’nti brāhmaṇo kiṃ vadeyya kiṃ katheyya kiṃ bhaṇeyya kiṃ dīpayeyya kiṃ vohareyya; ‘‘asassato loko…pe… neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’nti brāhmaṇo kiṃ vadeyya kiṃ katheyya kiṃ bhaṇeyya kiṃ dīpayeyya kiṃ vohareyyāti – saccanti so brāhmaṇo kiṃ vadeyya.
မုသာတိ ဝာ သော ဝိဝဒေထ ကေနာတိ။ ဗ္ရာဟ္မဏော မယ္ဟံဝ သစ္စံ, တုယ္ဟံ မုသာတိ ကေန မာနေန, ကာယ ဒိဋ္ဌိယာ, ကေန ဝာ ပုဂ္ဂလေန ကလဟံ ကရေယ္ယ ဘဏ္ဍနံ ကရေယ္ယ ဝိဂ္ဂဟံ ကရေယ္ယ ဝိဝာဒံ ကရေယ္ယ မေဓဂံ ကရေယ္ယ – ‘‘န တ္ဝံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာသိ။ပေ.။ နိဗ္ဗေဌေဟိ ဝာ သစေ ပဟောသီ’’တိ – မုသာတိ ဝာ သော ဝိဝဒေထ ကေန။
Musāti vā so vivadetha kenāti. Brāhmaṇo mayhaṃva saccaṃ, tuyhaṃ musāti kena mānena, kāya diṭṭhiyā, kena vā puggalena kalahaṃ kareyya bhaṇḍanaṃ kareyya viggahaṃ kareyya vivādaṃ kareyya medhagaṃ kareyya – ‘‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsi…pe… nibbeṭhehi vā sace pahosī’’ti – musāti vā so vivadetha kena.
ယသ္မိံ သမံ ဝိသမံ ဝာပိ နတ္ထီတိ။ ယသ္မိန္တိ ယသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ အရဟန္တေ ခီဏာသဝေ သဒိသောဟမသ္မီတိ မာနော နတ္ထိ, သေယ္ယောဟမသ္မီတိ မာနော နတ္ထိ, ဟီနောဟမသ္မီတိ ဩမာနော နတ္ထိ န သန္တိ န သံဝိဇ္ဇတိ နုပလဗ္ဘတိ, ပဟီနံ သမုစ္ဆိန္နံ ဝူပသန္တံ ပဋိပသ္သဒ္ဓံ အဘဗ္ဗုပ္ပတ္တိကံ ဉာဏဂ္ဂိနာ ဒဍ္ဎန္တိ – ယသ္မိံ သမံ ဝိသမံ ဝာပိ နတ္ထိ။
Yasmiṃ samaṃ visamaṃ vāpi natthīti. Yasminti yasmiṃ puggale arahante khīṇāsave sadisohamasmīti māno natthi, seyyohamasmīti māno natthi, hīnohamasmīti omāno natthi na santi na saṃvijjati nupalabbhati, pahīnaṃ samucchinnaṃ vūpasantaṃ paṭipassaddhaṃ abhabbuppattikaṃ ñāṇagginā daḍḍhanti – yasmiṃ samaṃ visamaṃ vāpi natthi.
သ ကေန ဝာဒံ ပဋိသံယုဇေယ္ယာတိ။ သော ကေန မာနေန, ကာယ ဒိဋ္ဌိယာ, ကေန ဝာ ပုဂ္ဂလေန ဝာဒံ ပဋိသညောဇေယ္ယ ပဋိဗလေယ္ယ ကလဟံ ကရေယ္ယ ဘဏ္ဍနံ ကရေယ္ယ ဝိဂ္ဂဟံ ကရေယ္ယ ဝိဝာဒံ ကရေယ္ယ မေဓဂံ ကရေယ္ယ – ‘‘န တ္ဝံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာသိ။ပေ.။ နိဗ္ဗေဌေဟိ ဝာ သစေ ပဟောသီ’’တိ – သ ကေန ဝာဒံ ပဋိသံယုဇေယ္ယ။
Sakena vādaṃ paṭisaṃyujeyyāti. So kena mānena, kāya diṭṭhiyā, kena vā puggalena vādaṃ paṭisaññojeyya paṭibaleyya kalahaṃ kareyya bhaṇḍanaṃ kareyya viggahaṃ kareyya vivādaṃ kareyya medhagaṃ kareyya – ‘‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsi…pe… nibbeṭhehi vā sace pahosī’’ti – sa kena vādaṃ paṭisaṃyujeyya.
တေနာဟ ဘဂဝာ –
Tenāha bhagavā –
‘‘သစ္စန္တိ သော ဗ္ရာဟ္မဏော ကိံ ဝဒေယ္ယ၊ မုသာတိ ဝာ သော ဝိဝဒေထ ကေန။
‘‘Saccanti so brāhmaṇo kiṃ vadeyya, musāti vā so vivadetha kena;
ယသ္မိံ သမံ ဝိသမံ ဝာပိ နတ္ထိ၊ သ ကေန ဝာဒံ ပဋိသံယုဇေယ္ယာ’’တိ။
Yasmiṃ samaṃ visamaṃ vāpi natthi, sa kena vādaṃ paṭisaṃyujeyyā’’ti.
၇၉.
79.
ဩကံ ပဟာယ အနိကေတသာရီ၊ ဂာမေ အကုဗ္ဗံ မုနိ သန္ထဝာနိ 17 ။
Okaṃpahāya aniketasārī, gāme akubbaṃ muni santhavāni18;
ကာမေဟိ ရိတ္တော အပုရေက္ခရာနော၊ ကထံ န ဝိဂ္ဂယ္ဟ ဇနေန ကယိရာ။
Kāmehi ritto apurekkharāno, kathaṃ na viggayha janena kayirā.
အထ ခော ဟာလိဒ္ဒကာနိ 19 ဂဟပတိ ယေနာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော ဟာလိဒ္ဒကာနိ ဂဟပတိ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ ဧတဒဝောစ – ‘‘ဝုတ္တမိဒံ ဘန္တေ, ကစ္စာန, ဘဂဝတာ အဋ္ဌကဝဂ္ဂိကေ မာဂဏ္ဍိယပဉ္ဟေ –
Atha kho hāliddakāni 20 gahapati yenāyasmā mahākaccāno tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahākaccānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho hāliddakāni gahapati āyasmantaṃ mahākaccānaṃ etadavoca – ‘‘vuttamidaṃ bhante, kaccāna, bhagavatā aṭṭhakavaggike māgaṇḍiyapañhe –
‘‘ဩကံ ပဟာယ အနိကေတသာရီ၊ ဂာမေ အကုဗ္ဗံ မုနိ သန္ထဝာနိ။
‘‘Okaṃ pahāya aniketasārī, gāme akubbaṃ muni santhavāni;
ကာမေဟိ ရိတ္တော အပုရေက္ခရာနော၊ ကထံ န ဝိဂ္ဂယ္ဟ ဇနေန ကယိရာ’’တိ။
Kāmehi ritto apurekkharāno, kathaṃ na viggayha janena kayirā’’ti.
‘‘ဣမသ္သ နု ခော ဘန္တေ, ကစ္စာန, ဘဂဝတာ သင္ခိတ္တေန ဘာသိတသ္သ ကထံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော’’တိ?
‘‘Imassa nu kho bhante, kaccāna, bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa kathaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti?
‘‘ရူပဓာတု ခော, ဂဟပတိ, ဝိညာဏသ္သ ဩကော ရူပဓာတု ရာဂဝိနိဗန္ဓဉ္စ 21 ပန ဝိညာဏံ ဩကသာရီတိ ဝုစ္စတိ။ ဝေဒနာဓာတု ခော, ဂဟပတိ။ သညာဓာတု ခော, ဂဟပတိ။ သင္ခာရဓာတု ခော, ဂဟပတိ, ဝိညာဏသ္သ ဩကော သင္ခာရဓာတု ရာဂဝိနိဗန္ဓဉ္စ ပန ဝိညာဏံ ဩကသာရီတိ ဝုစ္စတိ။ ဧဝံ ခော, ဂဟပတိ, ဩကသာရီ ဟောတိ။
‘‘Rūpadhātu kho, gahapati, viññāṇassa oko rūpadhātu rāgavinibandhañca 22 pana viññāṇaṃ okasārīti vuccati. Vedanādhātu kho, gahapati… saññādhātu kho, gahapati… saṅkhāradhātu kho, gahapati, viññāṇassa oko saṅkhāradhātu rāgavinibandhañca pana viññāṇaṃ okasārīti vuccati. Evaṃ kho, gahapati, okasārī hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဂဟပတိ, အနောကသာရီ ဟောတိ? ရူပဓာတုယာ ခော, ဂဟပတိ, ယော ဆန္ဒော ယော ရာဂော ယာ နန္ဒီ ယာ တဏ္ဟာ ယေ ဥပာယုပာဒာနာ 23 စေတသော အဓိဋ္ဌာနာဘိနိဝေသာနုသယာ တေ တထာဂတသ္သ ပဟီနာ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မာ; တသ္မာ တထာဂတော အနောကသာရီတိ ဝုစ္စတိ။ ဝေဒနာဓာတုယာ ခော, ဂဟပတိ။ သညာဓာတုယာ ခော, ဂဟပတိ။ သင္ခာရဓာတုယာ ခော, ဂဟပတိ။ ဝိညာဏဓာတုယာ ခော, ဂဟပတိ, ယော ဆန္ဒော ယော ရာဂော ယာ နန္ဒီ ယာ တဏ္ဟာ ယေ ဥပာယုပာဒာနာ စေတသော အဓိဋ္ဌာနာဘိနိဝေသာနုသယာ တေ တထာဂတသ္သ ပဟီနာ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မာ; တသ္မာ တထာဂတော အနောကသာရီတိ ဝုစ္စတိ။ ဧဝံ ခော, ဂဟပတိ, အနောကသာရီ ဟောတိ။
‘‘Kathañca, gahapati, anokasārī hoti? Rūpadhātuyā kho, gahapati, yo chando yo rāgo yā nandī yā taṇhā ye upāyupādānā 24 cetaso adhiṭṭhānābhinivesānusayā te tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā; tasmā tathāgato anokasārīti vuccati. Vedanādhātuyā kho, gahapati… saññādhātuyā kho, gahapati… saṅkhāradhātuyā kho, gahapati… viññāṇadhātuyā kho, gahapati, yo chando yo rāgo yā nandī yā taṇhā ye upāyupādānā cetaso adhiṭṭhānābhinivesānusayā te tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā; tasmā tathāgato anokasārīti vuccati. Evaṃ kho, gahapati, anokasārī hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဂဟပတိ, နိကေတသာရီ ဟောတိ? ရူပနိမိတ္တနိကေတဝိသာရဝိနိဗန္ဓာ ခော, ဂဟပတိ, နိကေတသာရီတိ ဝုစ္စတိ။ သဒ္ဒနိမိတ္တ။ ဂန္ဓနိမိတ္တ။ ရသနိမိတ္တ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗနိမိတ္တ။ ဓမ္မနိမိတ္တနိကေတဝိသာရဝိနိဗန္ဓာ ခော, ဂဟပတိ, နိကေတသာရီတိ ဝုစ္စတိ။ ဧဝံ ခော, ဂဟပတိ, နိကေတသာရီ ဟောတိ။
‘‘Kathañca, gahapati, niketasārī hoti? Rūpanimittaniketavisāravinibandhā kho, gahapati, niketasārīti vuccati. Saddanimitta… gandhanimitta… rasanimitta… phoṭṭhabbanimitta… dhammanimittaniketavisāravinibandhā kho, gahapati, niketasārīti vuccati. Evaṃ kho, gahapati, niketasārī hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဂဟပတိ, အနိကေတသာရီ ဟောတိ? ရူပနိမိတ္တနိကေတဝိသာရဝိနိဗန္ဓာ ခော, ဂဟပတိ, တထာဂတသ္သ ပဟီနာ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မာ; တသ္မာ တထာဂတော အနိကေတသာရီတိ ဝုစ္စတိ။ သဒ္ဒနိမိတ္တ။ ဂန္ဓနိမိတ္တ။ ရသနိမိတ္တ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗနိမိတ္တ။ ဓမ္မနိမိတ္တနိကေတဝိသာရဝိနိဗန္ဓာ ခော, ဂဟပတိ, တထာဂတသ္သ ပဟီနာ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မာ; တသ္မာ တထာဂတော အနိကေတသာရီတိ ဝုစ္စတိ။ ဧဝံ ခော, ဂဟပတိ, အနိကေတသာရီ ဟောတိ။
‘‘Kathañca, gahapati, aniketasārī hoti? Rūpanimittaniketavisāravinibandhā kho, gahapati, tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā; tasmā tathāgato aniketasārīti vuccati. Saddanimitta… gandhanimitta… rasanimitta… phoṭṭhabbanimitta… dhammanimittaniketavisāravinibandhā kho, gahapati, tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā; tasmā tathāgato aniketasārīti vuccati. Evaṃ kho, gahapati, aniketasārī hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဂဟပတိ, ဂာမေ သန္ထဝဇာတော ဟောတိ? ဣဓ , ဂဟပတိ, ဧကစ္စော ဘိက္ခု ဂိဟီဟိ သံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ သဟနန္ဒီ သဟသောကီ, သုခိတေသု သုခိတော, ဒုက္ခိတေသု ဒုက္ခိတော, ဥပ္ပန္နေသု ကိစ္စကရဏီယေသု အတ္တနာ ဝောယောဂံ အာပဇ္ဇတိ။ ဧဝံ ခော, ဂဟပတိ, ဂာမေ သန္ထဝဇာတော ဟောတိ။
‘‘Kathañca, gahapati, gāme santhavajāto hoti? Idha , gahapati, ekacco bhikkhu gihīhi saṃsaṭṭho viharati sahanandī sahasokī, sukhitesu sukhito, dukkhitesu dukkhito, uppannesu kiccakaraṇīyesu attanā voyogaṃ āpajjati. Evaṃ kho, gahapati, gāme santhavajāto hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဂဟပတိ, ဂာမေ န သန္ထဝဇာတော ဟောတိ? ဣဓ, ဂဟပတိ, ဧကစ္စော ဘိက္ခု ဂိဟီဟိ အသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ န သဟနန္ဒီ န သဟသောကီ, န သုခိတေသု သုခိတော, န ဒုက္ခိတေသု ဒုက္ခိတော, ဥပ္ပန္နေသု ကိစ္စကရဏီယေသု န အတ္တနာ ဝောယောဂံ အာပဇ္ဇတိ။ ဧဝံ ခော, ဂဟပတိ, ဂာမေ န သန္ထဝဇာတော ဟောတိ။
‘‘Kathañca, gahapati, gāme na santhavajāto hoti? Idha, gahapati, ekacco bhikkhu gihīhi asaṃsaṭṭho viharati na sahanandī na sahasokī, na sukhitesu sukhito, na dukkhitesu dukkhito, uppannesu kiccakaraṇīyesu na attanā voyogaṃ āpajjati. Evaṃ kho, gahapati, gāme na santhavajāto hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဂဟပတိ, ကာမေဟိ အရိတ္တော ဟောတိ? ဣဓ, ဂဟပတိ, ဧကစ္စော ဘိက္ခု ကာမေသု အဝီတရာဂော ဟောတိ အဝိဂတစ္ဆန္ဒော အဝိဂတပေမော အဝိဂတပိပာသော အဝိဂတပရိဠာဟော အဝိဂတတဏ္ဟော။ ဧဝံ ခော, ဂဟပတိ, ကာမေဟိ အရိတ္တော ဟောတိ။
‘‘Kathañca, gahapati, kāmehi aritto hoti? Idha, gahapati, ekacco bhikkhu kāmesu avītarāgo hoti avigatacchando avigatapemo avigatapipāso avigatapariḷāho avigatataṇho. Evaṃ kho, gahapati, kāmehi aritto hoti.
‘‘ကထဉ္စ , ဂဟပတိ, ကာမေဟိ ရိတ္တော ဟောတိ? ဣဓ, ဂဟပတိ, ဧကစ္စော ဘိက္ခု ကာမေသု ဝီတရာဂော ဟောတိ ဝိဂတစ္ဆန္ဒော ဝိဂတပေမော ဝိဂတပိပာသော ဝိဂတပရိဠာဟော ဝိဂတတဏ္ဟော။ ဧဝံ ခော, ဂဟပတိ, ကာမေဟိ ရိတ္တော ဟောတိ။
‘‘Kathañca , gahapati, kāmehi ritto hoti? Idha, gahapati, ekacco bhikkhu kāmesu vītarāgo hoti vigatacchando vigatapemo vigatapipāso vigatapariḷāho vigatataṇho. Evaṃ kho, gahapati, kāmehi ritto hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဂဟပတိ, ပုရေက္ခရာနော ဟောတိ? ဣဓ , ဂဟပတိ, ဧကစ္စသ္သ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဟောတိ – ‘ဧဝံရူပော သိယံ အနာဂတမဒ္ဓာန’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ သမန္နာနေတိ, ‘ဧဝံဝေဒနော သိယံ။ ဧဝံသညော သိယံ။ ဧဝံသင္ခာရော သိယံ။ ဧဝံဝိညာဏော သိယံ အနာဂတမဒ္ဓာန’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ သမန္နာနေတိ။ ဧဝံ ခော, ဂဟပတိ, ပုရေက္ခရာနော ဟောတိ။
‘‘Kathañca, gahapati, purekkharāno hoti? Idha , gahapati, ekaccassa bhikkhuno evaṃ hoti – ‘evaṃrūpo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti tattha nandiṃ samannāneti, ‘evaṃvedano siyaṃ… evaṃsañño siyaṃ… evaṃsaṅkhāro siyaṃ… evaṃviññāṇo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti tattha nandiṃ samannāneti. Evaṃ kho, gahapati, purekkharāno hoti.
‘‘ကထဉ္စ , ဂဟပတိ, အပုရေက္ခရာနော ဟောတိ? ဣဓ, ဂဟပတိ, ဧကစ္စသ္သ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဟောတိ – ‘ဧဝံရူပော သိယံ အနာဂတမဒ္ဓာန’န္တိ န တတ္ထ နန္ဒိံ သမန္နာနေတိ, ‘ဧဝံဝေဒနော သိယံ။ ဧဝံသညော သိယံ။ ဧဝံသင္ခာရော သိယံ။ ဧဝံဝိညာဏော သိယံ အနာဂတမဒ္ဓာန’န္တိ န တတ္ထ နန္ဒိံ သမန္နာနေတိ။ ဧဝံ ခော, ဂဟပတိ, အပုရေက္ခရာနော ဟောတိ။
‘‘Kathañca , gahapati, apurekkharāno hoti? Idha, gahapati, ekaccassa bhikkhuno evaṃ hoti – ‘evaṃrūpo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti na tattha nandiṃ samannāneti, ‘evaṃvedano siyaṃ… evaṃsañño siyaṃ… evaṃsaṅkhāro siyaṃ… evaṃviññāṇo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti na tattha nandiṃ samannāneti. Evaṃ kho, gahapati, apurekkharāno hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဂဟပတိ, ကထံ ဝိဂ္ဂယ္ဟ ဇနေန ကတ္တာ ဟောတိ? ဣဓ, ဂဟပတိ, ဧကစ္စော ဧဝရူပိံ ကထံ ကတ္တာ ဟောတိ – ‘န တ္ဝံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာသိ, အဟံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာမိ, ကိံ တ္ဝံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနိသ္သသိ, မိစ္ဆာပဋိပန္နော တ္ဝမသိ, အဟမသ္မိ သမ္မာပဋိပန္နော, သဟိတံ မေ, အသဟိတံ တေ, ပုရေ ဝစနီယံ ပစ္ဆာ အဝစ, ပစ္ဆာ ဝစနီယံ ပုရေ အဝစ, အဓိစိဏ္ဏံ တေ ဝိပရာဝတ္တံ, အာရောပိတော တေ ဝာဒော, နိဂ္ဂဟိတော တ္ဝမသိ, စရ ဝာဒပ္ပမောက္ခာယ, နိဗ္ဗေဌေဟိ ဝာ သစေ ပဟောသီ’တိ။ ဧဝံ ခော, ဂဟပတိ, ကထံ ဝိဂ္ဂယ္ဟ ဇနေန ကတ္တာ ဟောတိ။
‘‘Kathañca, gahapati, kathaṃ viggayha janena kattā hoti? Idha, gahapati, ekacco evarūpiṃ kathaṃ kattā hoti – ‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsi, ahaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāmi, kiṃ tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānissasi, micchāpaṭipanno tvamasi, ahamasmi sammāpaṭipanno, sahitaṃ me, asahitaṃ te, pure vacanīyaṃ pacchā avaca, pacchā vacanīyaṃ pure avaca, adhiciṇṇaṃ te viparāvattaṃ, āropito te vādo, niggahito tvamasi, cara vādappamokkhāya, nibbeṭhehi vā sace pahosī’ti. Evaṃ kho, gahapati, kathaṃ viggayha janena kattā hoti.
‘‘ကထဉ္စ, ဂဟပတိ, ကထံ ဝိဂ္ဂယ္ဟ ဇနေန န ကတ္တာ ဟောတိ? ဣဓ, ဂဟပတိ, ဧကစ္စော န ဧဝရူပိံ ကထံ ကတ္တာ ဟောတိ – ‘န တ္ဝံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာသိ။ပေ.။ နိဗ္ဗေဌေဟိ ဝာ သစေ ပဟောသီ’တိ။ ဧဝံ ခော, ဂဟပတိ, ဝိဂ္ဂယ္ဟ ဇနေန န ကတ္တာ ဟောတိ။ ဣတိ ခော, ဂဟပတိ, ယံ တံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ အဋ္ဌကဝဂ္ဂိကေ မာဂဏ္ဍိယပဉ္ဟေ –
‘‘Kathañca, gahapati, kathaṃ viggayha janena na kattā hoti? Idha, gahapati, ekacco na evarūpiṃ kathaṃ kattā hoti – ‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsi…pe… nibbeṭhehi vā sace pahosī’ti. Evaṃ kho, gahapati, viggayha janena na kattā hoti. Iti kho, gahapati, yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā aṭṭhakavaggike māgaṇḍiyapañhe –
‘‘ဩကံ ပဟာယ အနိကေတသာရီ၊ ဂာမေ အကုဗ္ဗံ မုနိ သန္ထဝာနိ။
‘‘Okaṃ pahāya aniketasārī, gāme akubbaṃ muni santhavāni;
ကာမေဟိ ရိတ္တော အပုရေက္ခရာနော၊ ကထံ န ဝိဂ္ဂယ္ဟ ဇနေန ကယိရာ’’တိ။
Kāmehi ritto apurekkharāno, kathaṃ na viggayha janena kayirā’’ti.
‘‘ဣမသ္သ ခော, ဂဟပတိ, ဘဂဝတာ သင္ခိတ္တေန ဘာသိတသ္သ ဧဝံ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထော ဒဋ္ဌဗ္ဗော’’တိ။
‘‘Imassa kho, gahapati, bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti.
တေနာဟ ဘဂဝာ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ဩကံ ပဟာယ အနိကေတသာရီ၊ ဂာမေ အကုဗ္ဗံ မုနိ သန္ထဝာနိ။
‘‘Okaṃ pahāya aniketasārī, gāme akubbaṃ muni santhavāni;
ကာမေဟိ ရိတ္တော အပုရေက္ခရာနော၊ ကထံ န ဝိဂ္ဂယ္ဟ ဇနေန ကယိရာ’’တိ။
Kāmehi ritto apurekkharāno, kathaṃ na viggayha janena kayirā’’ti.
၈၀.
80.
ယေဟိ ဝိဝိတ္တော ဝိစရေယ္ယ လောကေ၊ န တာနိ ဥဂ္ဂယ္ဟ ဝဒေယ္ယ နာဂော။
Yehi vivitto vicareyya loke, na tāni uggayha vadeyya nāgo;
ဧလမ္ဗုဇံ ကဏ္ဍကဝာရိဇံ 25 ယထာ၊ ဇလေန ပင္ကေန စနူပလိတ္တံ။
Elambujaṃ kaṇḍakavārijaṃ26yathā, jalena paṅkena canūpalittaṃ;
ဧဝံ မုနီ သန္တိဝာဒော အဂိဒ္ဓော၊ ကာမေ စ လောကေ စ အနူပလိတ္တော။
Evaṃ munī santivādo agiddho, kāme ca loke ca anūpalitto.
ယေဟိ ဝိဝိတ္တော ဝိစရေယ္ယ လောကေတိ။ ယေဟီတိ ယေဟိ ဒိဋ္ဌိဂတေဟိ။ ဝိဝိတ္တောတိ ကာယဒုစ္စရိတေန ရိတ္တော ဝိဝိတ္တော ပဝိဝိတ္တော, ဝစီဒုစ္စရိတေန။ မနောဒုစ္စရိတေန။ ရာဂေန။ပေ.။ သဗ္ဗာကုသလာဘိသင္ခာရေဟိ ရိတ္တော ဝိဝိတ္တော ပဝိဝိတ္တော။ ဝိစရေယ္ယာတိ ဝိစရေယ္ယ ဝိဟရေယ္ယ ဣရိယေယ္ယ ဝတ္တေယ္ယ ပာလေယ္ယ ယပေယ္ယ ယာပေယ္ယ။ လောကေတိ မနုသ္သလောကေတိ – ယေဟိ ဝိဝိတ္တော ဝိစရေယ္ယ လောကေ။
Yehi vivitto vicareyya loketi. Yehīti yehi diṭṭhigatehi. Vivittoti kāyaduccaritena ritto vivitto pavivitto, vacīduccaritena… manoduccaritena… rāgena…pe… sabbākusalābhisaṅkhārehi ritto vivitto pavivitto. Vicareyyāti vicareyya vihareyya iriyeyya vatteyya pāleyya yapeyya yāpeyya. Loketi manussaloketi – yehi vivitto vicareyya loke.
န တာနိ ဥဂ္ဂယ္ဟ ဝဒေယ္ယ နာဂောတိ။ နာဂောတိ အာဂုံ န ကရောတီတိ – နာဂော, န ဂစ္ဆတီတိ – နာဂော, နာဂစ္ဆတီတိ – နာဂော။ ကထံ အာဂုံ န ကရောတီတိ – နာဂော? အာဂူ ဝုစ္စန္တိ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သံကိလေသိကာ ပောနောဘဝိကာ သဒရာ ဒုက္ခဝိပာကာ အာယတိံ ဇာတိဇရာမရဏိယာ။
Natāni uggayha vadeyya nāgoti. Nāgoti āguṃ na karotīti – nāgo, na gacchatīti – nāgo, nāgacchatīti – nāgo. Kathaṃ āguṃ na karotīti – nāgo? Āgū vuccanti pāpakā akusalā dhammā saṃkilesikā ponobhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā.
အာဂုံ န ကရောတိ ကိဉ္စိ လောကေ၊ [သဘိယာတိ ဘဂဝာ]
Āguṃ na karoti kiñci loke, [sabhiyāti bhagavā]
သဗ္ဗသညောဂေ ဝိသဇ္ဇ ဗန္ဓနာနိ။
Sabbasaññoge visajja bandhanāni;
သဗ္ဗတ္ထ န သဇ္ဇတိ ဝိမုတ္တော၊ နာဂော တာဒီ ပဝုစ္စတေ တထတ္တာ။
Sabbattha na sajjati vimutto, nāgo tādī pavuccate tathattā.
ဧဝံ အာဂုံ န ကရောတီတိ – နာဂော။
Evaṃ āguṃ na karotīti – nāgo.
ကထံ န ဂစ္ဆတီတိ – နာဂော? န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဒောသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ရာဂဝသေန ဂစ္ဆတိ, န ဒောသဝသေန ဂစ္ဆတိ, န မောဟဝသေန ဂစ္ဆတိ, န မာနဝသေန ဂစ္ဆတိ, န ဒိဋ္ဌိဝသေန ဂစ္ဆတိ, န ဥဒ္ဓစ္စဝသေန ဂစ္ဆတိ, န ဝိစိကိစ္ဆာဝသေန ဂစ္ဆတိ, နာနုသယဝသေန ဂစ္ဆတိ, န ဝဂ္ဂေဟိ ဓမ္မေဟိ ယာယတိ နီယတိ ဝုယ္ဟတိ သံဟရီယတိ။ ဧဝံ န ဂစ္ဆတီတိ – နာဂော။
Kathaṃ na gacchatīti – nāgo? Na chandāgatiṃ gacchati, na dosāgatiṃ gacchati, na mohāgatiṃ gacchati, na bhayāgatiṃ gacchati, na rāgavasena gacchati, na dosavasena gacchati, na mohavasena gacchati, na mānavasena gacchati, na diṭṭhivasena gacchati, na uddhaccavasena gacchati, na vicikicchāvasena gacchati, nānusayavasena gacchati, na vaggehi dhammehi yāyati nīyati vuyhati saṃharīyati. Evaṃ na gacchatīti – nāgo.
ကထံ နာဂစ္ဆတီတိ – နာဂော? သောတာပတ္တိမဂ္ဂေန ယေ ကိလေသာ ပဟီနာ တေ ကိလေသေ န ပုနေတိ န ပစ္စေတိ န ပစ္စာဂစ္ဆတိ။ သကဒာဂာမိမဂ္ဂေန။ အနာဂာမိမဂ္ဂေန။ အရဟတ္တမဂ္ဂေန ယေ ကိလေသာ ပဟီနာ တေ ကိလေသေ န ပုနေတိ န ပစ္စေတိ န ပစ္စာဂစ္ဆတိ။ ဧဝံ နာဂစ္ဆတီတိ – နာဂော။
Kathaṃ nāgacchatīti – nāgo? Sotāpattimaggena ye kilesā pahīnā te kilese na puneti na pacceti na paccāgacchati. Sakadāgāmimaggena… anāgāmimaggena… arahattamaggena ye kilesā pahīnā te kilese na puneti na pacceti na paccāgacchati. Evaṃ nāgacchatīti – nāgo.
န တာနိ ဥဂ္ဂယ္ဟ ဝဒေယ္ယ နာဂောတိ။ နာဂော န တာနိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ ဂဟေတ္ဝာ ဥဂ္ဂဟေတ္ဝာ ဂဏ္ဟိတ္ဝာ ပရာမသိတ္ဝာ အဘိနိဝိသိတ္ဝာ ဝဒေယ္ယ ကထေယ္ယ ဘဏေယ္ယ ဒီပယေယ္ယ ဝောဟရေယ္ယ; ‘‘သသ္သတော လောကော။ပေ.။ နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ ဝဒေယ္ယ ကထေယ္ယ ဘဏေယ္ယ ဒီပယေယ္ယ ဝောဟရေယ္ယာတိ – န တာနိ ဥဂ္ဂယ္ဟ ဝဒေယ္ယ နာဂော။
Natāni uggayha vadeyya nāgoti. Nāgo na tāni diṭṭhigatāni gahetvā uggahetvā gaṇhitvā parāmasitvā abhinivisitvā vadeyya katheyya bhaṇeyya dīpayeyya vohareyya; ‘‘sassato loko…pe… neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’nti vadeyya katheyya bhaṇeyya dīpayeyya vohareyyāti – na tāni uggayha vadeyya nāgo.
ဧလမ္ဗုဇံ ကဏ္ဍကဝာရိဇံ ယထာ, ဇလေန ပင္ကေန စနူပလိတ္တန္တိ။ ဧလံ ဝုစ္စတိ ဥဒကံ, အမ္ဗုဇံ ဝုစ္စတိ ပဒုမံ, ကဏ္ဍကော ဝုစ္စတိ ခရဒဏ္ဍော, ဝာရိ ဝုစ္စတိ ဥဒကံ, ဝာရိဇံ ဝုစ္စတိ ပဒုမံ ဝာရိသမ္ဘဝံ, ဇလံ ဝုစ္စတိ ဥဒကံ, ပင္ကော ဝုစ္စတိ ကဒ္ဒမော။ ယထာ ပဒုမံ ဝာရိဇံ ဝာရိသမ္ဘဝံ ဇလေန စ ပင္ကေန စ န လိမ္ပတိ န ပလိမ္ပတိ န ဥပလိမ္ပတိ, အလိတ္တံ အသံလိတ္တံ အနုပလိတ္တန္တိ – ဧလမ္ဗုဇံ ကဏ္ဍကဝာရိဇံ ယထာ ဇလေန ပင္ကေန စနူပလိတ္တံ။
Elambujaṃ kaṇḍakavārijaṃ yathā, jalena paṅkena canūpalittanti. Elaṃ vuccati udakaṃ, ambujaṃ vuccati padumaṃ, kaṇḍako vuccati kharadaṇḍo, vāri vuccati udakaṃ, vārijaṃ vuccati padumaṃ vārisambhavaṃ, jalaṃ vuccati udakaṃ, paṅko vuccati kaddamo. Yathā padumaṃ vārijaṃ vārisambhavaṃ jalena ca paṅkena ca na limpati na palimpati na upalimpati, alittaṃ asaṃlittaṃ anupalittanti – elambujaṃ kaṇḍakavārijaṃ yathā jalena paṅkena canūpalittaṃ.
ဧဝံ မုနီ သန္တိဝာဒော အဂိဒ္ဓော, ကာမေ စ လောကေ စ အနူပလိတ္တောတိ။ ဧဝန္တိ ဩပမ္မသံပဋိပာဒနံ။ မုနီတိ။ မောနံ ဝုစ္စတိ ဉာဏံ။ပေ.။ သင္ဂဇာလမတိစ္စ သော မုနိ။ သန္တိဝာဒောတိ သန္တိဝာဒော မုနိ တာဏဝာဒော လေဏဝာဒော သရဏဝာဒော အဘယဝာဒော အစ္စုတဝာဒော အမတဝာဒော နိဗ္ဗာနဝာဒောတိ – ဧဝံ မုနိ သန္တိဝာဒော။ အဂိဒ္ဓောတိ။ ဂေဓော ဝုစ္စတိ တဏ္ဟာ။ ယော ရာဂော သာရာဂော။ပေ.။ အဘိဇ္ဈာ လောဘော အကုသလမူလံ။ ယသ္သေသော ဂေဓော ပဟီနော သမုစ္ဆိန္နော ဝူပသန္တော ပဋိပသ္သဒ္ဓော အဘဗ္ဗုပ္ပတ္တိကော ဉာဏဂ္ဂိနာ ဒဍ္ဎော သော ဝုစ္စတိ အဂိဒ္ဓော။ သော ရူပေ အဂိဒ္ဓော, သဒ္ဒေ။ ဂန္ဓေ။ ရသေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ။ ကုလေ။ ဂဏေ။ အာဝာသေ။ လာဘေ။ ယသေ။ ပသံသာယ။ သုခေ။ စီဝရေ။ ပိဏ္ဍပာတေ ။ သေနာသနေ။ ဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေ။ ကာမဓာတုယာ ။ ရူပဓာတုယာ။ အရူပဓာတုယာ။ ကာမဘဝေ။ ရူပဘဝေ။ အရူပဘဝေ။ သညာဘဝေ။ အသညာဘဝေ။ နေဝသညာနာသညာဘဝေ။ ဧကဝောကာရဘဝေ။ စတုဝောကာရဘဝေ။ ပဉ္စဝောကာရဘဝေ။ အတီတေ။ အနာဂတေ။ ပစ္စုပ္ပန္နေ။ ဒိဋ္ဌ-သုတ-မုတ-ဝိညာတဗ္ဗေသု ဓမ္မေသု အဂိဒ္ဓော အဂဓိတော အမုစ္ဆိတော အနဇ္ဈောသန္နော 27, ဝီတဂေဓော ဝိဂတဂေဓော စတ္တဂေဓော ဝန္တဂေဓော မုတ္တဂေဓော ပဟီနဂေဓော ပဋိနိသ္သဋ္ဌဂေဓော, ဝီတရာဂော ဝိဂတရာဂော စတ္တရာဂော ဝန္တရာဂော မုတ္တရာဂော ပဟီနရာဂော ပဋိနိသ္သဋ္ဌရာဂော, နိစ္ဆာတော နိဗ္ဗုတော သီတိဘူတော သုခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဗ္ရဟ္မဘူတေန အတ္တနာ ဝိဟရတီတိ – ဧဝံ မုနိ သန္တိဝာဒော အဂိဒ္ဓော။
Evaṃ munī santivādo agiddho, kāme ca loke ca anūpalittoti. Evanti opammasaṃpaṭipādanaṃ. Munīti. Monaṃ vuccati ñāṇaṃ…pe… saṅgajālamaticca so muni. Santivādoti santivādo muni tāṇavādo leṇavādo saraṇavādo abhayavādo accutavādo amatavādo nibbānavādoti – evaṃ muni santivādo. Agiddhoti. Gedho vuccati taṇhā. Yo rāgo sārāgo…pe… abhijjhā lobho akusalamūlaṃ. Yasseso gedho pahīno samucchinno vūpasanto paṭipassaddho abhabbuppattiko ñāṇagginā daḍḍho so vuccati agiddho. So rūpe agiddho, sadde… gandhe… rase… phoṭṭhabbe… kule… gaṇe… āvāse… lābhe… yase… pasaṃsāya… sukhe… cīvare… piṇḍapāte … senāsane… gilānapaccayabhesajjaparikkhāre… kāmadhātuyā … rūpadhātuyā… arūpadhātuyā… kāmabhave… rūpabhave… arūpabhave… saññābhave… asaññābhave… nevasaññānāsaññābhave… ekavokārabhave… catuvokārabhave… pañcavokārabhave… atīte… anāgate… paccuppanne… diṭṭha-suta-muta-viññātabbesu dhammesu agiddho agadhito amucchito anajjhosanno 28, vītagedho vigatagedho cattagedho vantagedho muttagedho pahīnagedho paṭinissaṭṭhagedho, vītarāgo vigatarāgo cattarāgo vantarāgo muttarāgo pahīnarāgo paṭinissaṭṭharāgo, nicchāto nibbuto sītibhūto sukhappaṭisaṃvedī brahmabhūtena attanā viharatīti – evaṃ muni santivādo agiddho.
ကာမေ စ လောကေ စ အနူပလိတ္တောတိ။ ကာမာတိ ဥဒာနတော ဒ္ဝေ ကာမာ – ဝတ္ထုကာမာ စ ကိလေသကာမာ စ။ပေ.။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ဝတ္ထုကာမာ။ပေ.။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ကိလေသကာမာ။ လောကေတိ အပာယလောကေ မနုသ္သလောကေ ဒေဝလောကေ ခန္ဓလောကေ ဓာတုလောကေ အာယတနလောကေ။ လေပာတိ ဒ္ဝေ လေပာ – တဏ္ဟာလေပော စ ဒိဋ္ဌိလေပော စ။ပေ.။ အယံ တဏ္ဟာလေပော။ပေ.။ အယံ ဒိဋ္ဌိလေပော။ မုနိ တဏ္ဟာလေပံ ပဟာယ ဒိဋ္ဌိလေပံ ပဋိနိသ္သဇ္ဇိတ္ဝာ ကာမေ စ လောကေ စ န လိမ္ပတိ န ပလိမ္ပတိ န ဥပလိမ္ပတိ, အလိတ္တော အပလိတ္တော အနုပလိတ္တော နိက္ခန္တော နိသ္သဋော ဝိပ္ပမုတ္တော ဝိသညုတ္တော ဝိမရိယာဒိကတေန စေတသာ ဝိဟရတီတိ – ဧဝံ မုနီ သန္တိဝာဒော အဂိဒ္ဓော, ကာမေ စ လောကေ စ အနူပလိတ္တော။
Kāme ca loke ca anūpalittoti. Kāmāti udānato dve kāmā – vatthukāmā ca kilesakāmā ca…pe… ime vuccanti vatthukāmā…pe… ime vuccanti kilesakāmā. Loketi apāyaloke manussaloke devaloke khandhaloke dhātuloke āyatanaloke. Lepāti dve lepā – taṇhālepo ca diṭṭhilepo ca…pe… ayaṃ taṇhālepo…pe… ayaṃ diṭṭhilepo. Muni taṇhālepaṃ pahāya diṭṭhilepaṃ paṭinissajjitvā kāme ca loke ca na limpati na palimpati na upalimpati, alitto apalitto anupalitto nikkhanto nissaṭo vippamutto visaññutto vimariyādikatena cetasā viharatīti – evaṃ munī santivādo agiddho, kāme ca loke ca anūpalitto.
တေနာဟ ဘဂဝာ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ယေဟိ ဝိဝိတ္တော ဝိစရေယ္ယ လောကေ၊ န တာနိ ဥဂ္ဂယ္ဟ ဝဒေယ္ယ နာဂော။
‘‘Yehi vivitto vicareyya loke, na tāni uggayha vadeyya nāgo;
ဧလမ္ဗုဇံ ကဏ္ဍကဝာရိဇံ ယထာ၊ ဇလေန ပင္ကေန စနူပလိတ္တံ။
Elambujaṃ kaṇḍakavārijaṃ yathā, jalena paṅkena canūpalittaṃ;
ဧဝံ မုနီ သန္တိဝာဒော အဂိဒ္ဓော၊ ကာမေ စ လောကေ စ အနူပလိတ္တော’’တိ။
Evaṃ munī santivādo agiddho, kāme ca loke ca anūpalitto’’ti.
၈၁.
81.
န ဝေဒဂူ ဒိဋ္ဌိယာ 29 န မုတိယာ၊ သ မာနမေတိ န ဟိ တမ္မယော သော။
Na vedagū diṭṭhiyā30na mutiyā, sa mānameti na hi tammayo so;
န ကမ္မုနာ နောပိ သုတေန နေယ္ယော၊ အနူပနီတော သ နိဝေသနေသု။
Na kammunā nopi sutena neyyo, anūpanīto sa nivesanesu.
န ဝေဒဂူ ဒိဋ္ဌိယာ န မုတိယာ, သ မာနမေတီတိ။ နာတိ ပဋိက္ခေပော။ ဝေဒဂူတိ။ ဝေဒော ဝုစ္စတိ စတူသု မဂ္ဂေသု ဉာဏံ , ပညာ ပညိန္ဒ္ရိယံ ပညာဗလံ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင္ဂော ဝီမံသာ ဝိပသ္သနာ သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ တေဟိ ဝေဒေဟိ ဇာတိဇရာမရဏသ္သ အန္တဂတော အန္တပ္ပတ္တော, ကောဋိဂတော ကောဋိပ္ပတ္တော, ပရိယန္တဂတော ပရိယန္တပ္ပတ္တော, ဝောသာနဂတော ဝောသာနပ္ပတ္တော, တာဏဂတော တာဏပ္ပတ္တော, လေဏဂတော လေဏပ္ပတ္တော, သရဏဂတော သရဏပ္ပတ္တော, အဘယဂတော အဘယပ္ပတ္တော, အစ္စုတဂတော အစ္စုတပ္ပတ္တော , အမတဂတော အမတပ္ပတ္တော, နိဗ္ဗာနဂတော နိဗ္ဗာနပ္ပတ္တော, ဝေဒာနံ ဝာ အန္တံ ဂတောတိ ဝေဒဂူ, ဝေဒေဟိ ဝာ အန္တံ ဂတောတိ ဝေဒဂူ, သတ္တန္နံ ဝာ ဓမ္မာနံ ဝိဒိတတ္တာ ဝေဒဂူ, သက္ကာယဒိဋ္ဌိ ဝိဒိတာ ဟောတိ, ဝိစိကိစ္ဆာ ဝိဒိတာ ဟောတိ, သီလဗ္ဗတပရာမာသော ဝိဒိတော ဟောတိ, ရာဂော ဝိဒိတော ဟောတိ, ဒောသော ဝိဒိတော ဟောတိ, မောဟော ဝိဒိတော ဟောတိ, မာနော ဝိဒိတော ဟောတိ, ဝိဒိတာသ္သ ဟောန္တိ ပာပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သံကိလေသိကာ ပောနောဘဝိကာ သဒရာ ဒုက္ခဝိပာကာ အာယတိံ ဇာတိဇရာမရဏိယာ။
Navedagū diṭṭhiyā na mutiyā, sa mānametīti. Nāti paṭikkhepo. Vedagūti. Vedo vuccati catūsu maggesu ñāṇaṃ , paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ dhammavicayasambojjhaṅgo vīmaṃsā vipassanā sammādiṭṭhi. Tehi vedehi jātijarāmaraṇassa antagato antappatto, koṭigato koṭippatto, pariyantagato pariyantappatto, vosānagato vosānappatto, tāṇagato tāṇappatto, leṇagato leṇappatto, saraṇagato saraṇappatto, abhayagato abhayappatto, accutagato accutappatto , amatagato amatappatto, nibbānagato nibbānappatto, vedānaṃ vā antaṃ gatoti vedagū, vedehi vā antaṃ gatoti vedagū, sattannaṃ vā dhammānaṃ viditattā vedagū, sakkāyadiṭṭhi viditā hoti, vicikicchā viditā hoti, sīlabbataparāmāso vidito hoti, rāgo vidito hoti, doso vidito hoti, moho vidito hoti, māno vidito hoti, viditāssa honti pāpakā akusalā dhammā saṃkilesikā ponobhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā.
ဝေဒာနိ ဝိစေယ္ယ ကေဝလာနိ၊ [သဘိယာတိ ဘဂဝာ]
Vedāni viceyya kevalāni, [sabhiyāti bhagavā]
သမဏာနံ ယာနီဓတ္ထိ ဗ္ရာဟ္မဏာနံ။
Samaṇānaṃ yānīdhatthi brāhmaṇānaṃ;
သဗ္ဗဝေဒနာသု ဝီတရာဂော၊ သဗ္ဗံ ဝေဒမတိစ္စ ဝေဒဂူ သောတိ။
Sabbavedanāsu vītarāgo, sabbaṃ vedamaticca vedagū soti.
န ဒိဋ္ဌိယာတိ တသ္သ ဒ္ဝာသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ ပဟီနာနိ သမုစ္ဆိန္နာနိ ဝူပသန္တာနိ ပဋိပသ္သဒ္ဓာနိ အဘဗ္ဗုပ္ပတ္တိကာနိ ဉာဏဂ္ဂိနာ ဒဍ္ဎာနိ။ သော ဒိဋ္ဌိယာ န ယာယတိ န နီယတိ န ဝုယ္ဟတိ န သံဟရီယတိ, နပိ တံ ဒိဋ္ဌိဂတံ သာရတော ပစ္စေတိ န ပစ္စာဂစ္ဆတီတိ – န ဝေဒဂူ ဒိဋ္ဌိယာ။ န မုတိယာတိ မုတရူပေန ဝာ ပရတော ဃောသေန ဝာ မဟာဇနသမ္မုတိယာ ဝာ မာနံ နေတိ န ဥပေတိ န ဥပဂစ္ဆတိ န ဂဏ္ဟာတိ န ပရာမသတိ နာဘိနိဝိသတီတိ – န ဝေဒဂူ ဒိဋ္ဌိယာ န မုတိယာ သ မာနမေတိ။
Na diṭṭhiyāti tassa dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni pahīnāni samucchinnāni vūpasantāni paṭipassaddhāni abhabbuppattikāni ñāṇagginā daḍḍhāni. So diṭṭhiyā na yāyati na nīyati na vuyhati na saṃharīyati, napi taṃ diṭṭhigataṃ sārato pacceti na paccāgacchatīti – na vedagū diṭṭhiyā. Na mutiyāti mutarūpena vā parato ghosena vā mahājanasammutiyā vā mānaṃ neti na upeti na upagacchati na gaṇhāti na parāmasati nābhinivisatīti – na vedagū diṭṭhiyā na mutiyā sa mānameti.
န ဟိ တမ္မယော သောတိ န တဏ္ဟာဝသေန ဒိဋ္ဌိဝသေန တမ္မယော ဟောတိ တပ္ပရမော တပ္ပရာယနော။ ယတော တဏ္ဟာ စ ဒိဋ္ဌိ စ မာနော စသ္သ ပဟီနာ ဟောန္တိ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မာ ဧတ္တာဝတာ န တမ္မယော ဟောတိ န တပ္ပရမော န တပ္ပရာယနောတိ – သ မာနမေတိ န ဟိ တမ္မယော သော။
Na hi tammayo soti na taṇhāvasena diṭṭhivasena tammayo hoti tapparamo tapparāyano. Yato taṇhā ca diṭṭhi ca māno cassa pahīnā honti ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā ettāvatā na tammayo hoti na tapparamo na tapparāyanoti – sa mānameti na hi tammayo so.
န ကမ္မုနာ နောပိ သုတေန နေယ္ယောတိ။ န ကမ္မုနာတိ ပုညာဘိသင္ခာရေန ဝာ အပုညာဘိသင္ခာရေန ဝာ အာနေဉ္ဇာဘိသင္ခာရေန ဝာ န ယာယတိ န နီယတိ န ဝုယ္ဟတိ န သံဟရီယတီတိ – န ကမ္မုနာ။ နောပိ သုတေန နေယ္ယောတိ သုတသုဒ္ဓိယာ ဝာ ပရတော ဃောသေန ဝာ မဟာဇနသမ္မုတိယာ ဝာ န ယာယတိ န နီယတိ န ဝုယ္ဟတိ န သံဟရီယတီတိ – န ကမ္မုနာ နောပိ သုတေန နေယ္ယော။
Nakammunā nopi sutena neyyoti. Na kammunāti puññābhisaṅkhārena vā apuññābhisaṅkhārena vā āneñjābhisaṅkhārena vā na yāyati na nīyati na vuyhati na saṃharīyatīti – na kammunā. Nopi sutena neyyoti sutasuddhiyā vā parato ghosena vā mahājanasammutiyā vā na yāyati na nīyati na vuyhati na saṃharīyatīti – na kammunā nopi sutena neyyo.
အနူပနီတော သ နိဝေသနေသူတိ။ ဥပယာတိ ဒ္ဝေ ဥပယာ – တဏ္ဟူပယော စ ဒိဋ္ဌူပယော စ။ပေ.။ အယံ တဏ္ဟူပယော။ပေ.။ အယံ ဒိဋ္ဌူပယော။ တသ္သ တဏ္ဟူပယော ပဟီနော, ဒိဋ္ဌူပယော ပဋိနိသ္သဋ္ဌော။ တဏ္ဟူပယသ္သ ပဟီနတ္တာ, ဒိဋ္ဌူပယသ္သ ပဋိနိသ္သဋ္ဌတ္တာ သော နိဝေသနေသု အနူပနီတော အနုပလိတ္တော အနုပဂတော အနဇ္ဈောသိတော အနဓိမုတ္တော နိက္ခန္တော နိသ္သဋော ဝိပ္ပမုတ္တော ဝိသညုတ္တော ဝိမရိယာဒိကတေန စေတသာ ဝိဟရတီတိ – အနူပနီတော သ နိဝေသနေသု။
Anūpanīto sa nivesanesūti. Upayāti dve upayā – taṇhūpayo ca diṭṭhūpayo ca…pe… ayaṃ taṇhūpayo…pe… ayaṃ diṭṭhūpayo. Tassa taṇhūpayo pahīno, diṭṭhūpayo paṭinissaṭṭho. Taṇhūpayassa pahīnattā, diṭṭhūpayassa paṭinissaṭṭhattā so nivesanesu anūpanīto anupalitto anupagato anajjhosito anadhimutto nikkhanto nissaṭo vippamutto visaññutto vimariyādikatena cetasā viharatīti – anūpanīto sa nivesanesu.
တေနာဟ ဘဂဝာ –
Tenāha bhagavā –
‘‘န ဝေဒဂူ ဒိဋ္ဌိယာ န မုတိယာ၊ သ မာနမေတိ န ဟိ တမ္မယော သော။
‘‘Na vedagū diṭṭhiyā na mutiyā, sa mānameti na hi tammayo so;
န ကမ္မုနာ နောပိ သုတေန နေယ္ယော၊ အနူပနီတော သ နိဝေသနေသူ’’တိ။
Na kammunā nopi sutena neyyo, anūpanīto sa nivesanesū’’ti.
၈၂.
82.
သညာဝိရတ္တသ္သ န သန္တိ ဂန္ထာ၊ ပညာဝိမုတ္တသ္သ န သန္တိ မောဟာ။
Saññāvirattassana santi ganthā, paññāvimuttassa na santi mohā;
သညဉ္စ ဒိဋ္ဌိဉ္စ ယေ အဂ္ဂဟေသုံ၊ တေ ဃဋ္ဋမာနာ 31 ဝိစရန္တိ လောကေ။
Saññañca diṭṭhiñca ye aggahesuṃ, te ghaṭṭamānā32vicaranti loke.
သညာဝိရတ္တသ္သ န သန္တိ ဂန္ထာတိ။ ယော သမထပုဗ္ဗင္ဂမံ အရိယမဂ္ဂံ ဘာဝေတိ တသ္သ အာဒိတော ဥပာဒာယ ဂန္ထာ ဝိက္ခမ္ဘိတာ ဟောန္တိ, အရဟတ္တေ ပတ္တေ အရဟတော ဂန္ထာ စ မောဟာ စ နီဝရဏာ စ ကာမသညာ ဗ္ယာပာဒသညာ ဝိဟိံသာသညာ ဒိဋ္ဌိသညာ စ ပဟီနာ ဟောန္တိ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မာတိ – သညာဝိရတ္တသ္သ န သန္တိ ဂန္ထာ။
Saññāvirattassa na santi ganthāti. Yo samathapubbaṅgamaṃ ariyamaggaṃ bhāveti tassa ādito upādāya ganthā vikkhambhitā honti, arahatte patte arahato ganthā ca mohā ca nīvaraṇā ca kāmasaññā byāpādasaññā vihiṃsāsaññā diṭṭhisaññā ca pahīnā honti ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammāti – saññāvirattassa na santi ganthā.
ပညာဝိမုတ္တသ္သ န သန္တိ မောဟာတိ။ ယော ဝိပသ္သနာပုဗ္ဗင္ဂမံ အရိယမဂ္ဂံ ဘာဝေတိ, တသ္သ အာဒိတော ဥပာဒာယ မောဟာ ဝိက္ခမ္ဘိတာ ဟောန္တိ, အရဟတ္တေ ပတ္တေ အရဟတော မောဟာ စ ဂန္ထာ စ နီဝရဏာ စ ကာမသညာ ဗ္ယာပာဒသညာ ဝိဟိံသာသညာ ဒိဋ္ဌိသညာ စ ပဟီနာ ဟောန္တိ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပာဒဓမ္မာတိ – ပညာဝိမုတ္တသ္သ န သန္တိ မောဟာ။
Paññāvimuttassa na santi mohāti. Yo vipassanāpubbaṅgamaṃ ariyamaggaṃ bhāveti, tassa ādito upādāya mohā vikkhambhitā honti, arahatte patte arahato mohā ca ganthā ca nīvaraṇā ca kāmasaññā byāpādasaññā vihiṃsāsaññā diṭṭhisaññā ca pahīnā honti ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammāti – paññāvimuttassa na santi mohā.
သညဉ္စ ဒိဋ္ဌိဉ္စ ယေ အဂ္ဂဟေသုံ, တေ ဃဋ္ဋမာနာ ဝိစရန္တိ လောကေတိ။ ယေ သညံ ဂဏ္ဟန္တိ ကာမသညံ ဗ္ယာပာဒသညံ ဝိဟိံသာသညံ တေ သညာဝသေန ဃဋ္ဋေန္တိ သင္ဃဋ္ဋေန္တိ။ ရာဇာနောပိ ရာဇူဟိ ဝိဝဒန္တိ, ခတ္တိယာပိ ခတ္တိယေဟိ ဝိဝဒန္တိ, ဗ္ရာဟ္မဏာပိ ဗ္ရာဟ္မဏေဟိ ဝိဝဒန္တိ, ဂဟပတီပိ ဂဟပတီဟိ ဝိဝဒန္တိ, မာတာပိ ပုတ္တေန ဝိဝဒတိ, ပုတ္တောပိ မာတရာ ဝိဝဒတိ, ပိတာပိ ပုတ္တေန ဝိဝဒတိ, ပုတ္တောပိ ပိတရာ ဝိဝဒတိ, ဘာတာပိ ဘာတရာ ဝိဝဒတိ, ဘဂိနီပိ ဘဂိနိယာ ဝိဝဒတိ, ဘာတာပိ ဘဂိနိယာ ဝိဝဒတိ, ဘဂိနီပိ ဘာတရာ ဝိဝဒတိ, သဟာယောပိ သဟာယေန ဝိဝဒတိ ။ တေ တတ္ထ ကလဟဝိဂ္ဂဟဝိဝာဒမာပန္နာ အညမညံ ပာဏီဟိပိ ဥပက္ကမန္တိ, လေဍ္ဍူဟိပိ 33 ဥပက္ကမန္တိ, ဒဏ္ဍေဟိပိ ဥပက္ကမန္တိ, သတ္ထေဟိပိ ဥပက္ကမန္တိ။ တေ တတ္ထ မရဏမ္ပိ နိဂစ္ဆန္တိ မရဏမတ္တမ္ပိ ဒုက္ခံ။ ယေ ဒိဋ္ဌိံ ဂဏ္ဟန္တိ ‘‘သသ္သတော လောကော’’တိ ဝာ။ပေ.။ ‘‘နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ’’တိ ဝာ တေ ဒိဋ္ဌိဝသေန ဃဋ္ဋေန္တိ သင္ဃဋ္ဋေန္တိ, သတ္ထာရတော သတ္ထာရံ ဃဋ္ဋေန္တိ, ဓမ္မက္ခာနတော ဓမ္မက္ခာနံ ဃဋ္ဋေန္တိ, ဂဏတော ဂဏံ ဃဋ္ဋေန္တိ, ဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိံ ဃဋ္ဋေန္တိ, ပဋိပဒာယ ပဋိပဒံ ဃဋ္ဋေန္တိ, မဂ္ဂတော မဂ္ဂံ ဃဋ္ဋေန္တိ။
Saññañca diṭṭhiñca ye aggahesuṃ, te ghaṭṭamānā vicaranti loketi. Ye saññaṃ gaṇhanti kāmasaññaṃ byāpādasaññaṃ vihiṃsāsaññaṃ te saññāvasena ghaṭṭenti saṅghaṭṭenti. Rājānopi rājūhi vivadanti, khattiyāpi khattiyehi vivadanti, brāhmaṇāpi brāhmaṇehi vivadanti, gahapatīpi gahapatīhi vivadanti, mātāpi puttena vivadati, puttopi mātarā vivadati, pitāpi puttena vivadati, puttopi pitarā vivadati, bhātāpi bhātarā vivadati, bhaginīpi bhaginiyā vivadati, bhātāpi bhaginiyā vivadati, bhaginīpi bhātarā vivadati, sahāyopi sahāyena vivadati . Te tattha kalahaviggahavivādamāpannā aññamaññaṃ pāṇīhipi upakkamanti, leḍḍūhipi 34 upakkamanti, daṇḍehipi upakkamanti, satthehipi upakkamanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti maraṇamattampi dukkhaṃ. Ye diṭṭhiṃ gaṇhanti ‘‘sassato loko’’ti vā…pe… ‘‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vā te diṭṭhivasena ghaṭṭenti saṅghaṭṭenti, satthārato satthāraṃ ghaṭṭenti, dhammakkhānato dhammakkhānaṃ ghaṭṭenti, gaṇato gaṇaṃ ghaṭṭenti, diṭṭhiyā diṭṭhiṃ ghaṭṭenti, paṭipadāya paṭipadaṃ ghaṭṭenti, maggato maggaṃ ghaṭṭenti.
အထ ဝာ တေ ဝိဝဒန္တိ, ကလဟံ ကရောန္တိ, ဘဏ္ဍနံ ကရောန္တိ, ဝိဂ္ဂဟံ ကရောန္တိ, ဝိဝာဒံ ကရောန္တိ, မေဓဂံ ကရောန္တိ – ‘‘န တ္ဝံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာသိ။ပေ.။ နိဗ္ဗေဌေဟိ ဝာ သစေ ပဟောသီ’’တိ။ တေသံ အဘိသင္ခာရာ အပ္ပဟီနာ; အဘိသင္ခာရာနံ အပ္ပဟီနတ္တာ ဂတိယာ ဃဋ္ဋေန္တိ, နိရယေ ဃဋ္ဋေန္တိ, တိရစ္ဆာနယောနိယာ ဃဋ္ဋေန္တိ, ပေတ္တိဝိသယေ ဃဋ္ဋေန္တိ, မနုသ္သလောကေ ဃဋ္ဋေန္တိ, ဒေဝလောကေ ဃဋ္ဋေန္တိ, ဂတိယာ ဂတိံ။ ဥပပတ္တိယာ ဥပပတ္တိံ။ ပဋိသန္ဓိယာ ပဋိသန္ဓိံ။ ဘဝေန ဘဝံ။ သံသာရေန သံသာရံ။ ဝဋ္ဋေန ဝဋ္ဋံ ဃဋ္ဋေန္တိ သင္ဃဋ္ဋေန္တိ ဝဒန္တိ ဝိစရန္တိ ဝိဟရန္တိ ဣရိယန္တိ ဝတ္တေန္တိ ပာလေန္တိ ယပေန္တိ ယာပေန္တိ။ လောကေတိ အပာယလောကေ။ပေ.။ အာယတနလောကေတိ – သညဉ္စ ဒိဋ္ဌိဉ္စ ယေ အဂ္ဂဟေသုံ တေ ဃဋ္ဋမာနာ ဝိစရန္တိ လောကေ။
Atha vā te vivadanti, kalahaṃ karonti, bhaṇḍanaṃ karonti, viggahaṃ karonti, vivādaṃ karonti, medhagaṃ karonti – ‘‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsi…pe… nibbeṭhehi vā sace pahosī’’ti. Tesaṃ abhisaṅkhārā appahīnā; abhisaṅkhārānaṃ appahīnattā gatiyā ghaṭṭenti, niraye ghaṭṭenti, tiracchānayoniyā ghaṭṭenti, pettivisaye ghaṭṭenti, manussaloke ghaṭṭenti, devaloke ghaṭṭenti, gatiyā gatiṃ… upapattiyā upapattiṃ… paṭisandhiyā paṭisandhiṃ… bhavena bhavaṃ… saṃsārena saṃsāraṃ… vaṭṭena vaṭṭaṃ ghaṭṭenti saṅghaṭṭenti vadanti vicaranti viharanti iriyanti vattenti pālenti yapenti yāpenti. Loketi apāyaloke…pe… āyatanaloketi – saññañca diṭṭhiñca ye aggahesuṃ te ghaṭṭamānā vicaranti loke.
တေနာဟ ဘဂဝာ –
Tenāha bhagavā –
‘‘သညာဝိရတ္တသ္သ န သန္တိ ဂန္ထာ၊ ပညာဝိမုတ္တသ္သ န သန္တိ မောဟာ။
‘‘Saññāvirattassa na santi ganthā, paññāvimuttassa na santi mohā;
သညဉ္စ ဒိဋ္ဌိဉ္စ ယေ အဂ္ဂဟေသုံ၊ တေ ဃဋ္ဋမာနာ ဝိစရန္တိ လောကေ’’တိ။
Saññañca diṭṭhiñca ye aggahesuṃ, te ghaṭṭamānā vicaranti loke’’ti.
မာဂဏ္ဍိယသုတ္တနိဒ္ဒေသော နဝမော။
Māgaṇḍiyasuttaniddeso navamo.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / မဟာနိဒ္ဒေသ-အဋ္ဌကထာ • Mahāniddesa-aṭṭhakathā / ၉. မာဂဏ္ဍိယသုတ္တနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ • 9. Māgaṇḍiyasuttaniddesavaṇṇanā
