Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾನಿದ್ದೇಸಪಾಳಿ • Mahāniddesapāḷi |
೯. ಮಾಗಣ್ಡಿಯಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸೋ
9. Māgaṇḍiyasuttaniddeso
ಅಥ ಮಾಗಣ್ಡಿಯಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸಂ ವಕ್ಖತಿ –
Atha māgaṇḍiyasuttaniddesaṃ vakkhati –
೭೦.
70.
ದಿಸ್ವಾನ ತಣ್ಹಂ ಅರತಿಂ ರಗಞ್ಚ, ನಾಹೋಸಿ ಛನ್ದೋ ಅಪಿ ಮೇಥುನಸ್ಮಿಂ।
Disvānataṇhaṃ aratiṃ ragañca, nāhosi chando api methunasmiṃ;
ಕಿಮೇವಿದಂ ಮುತ್ತಕರೀಸಪುಣ್ಣಂ, ಪಾದಾಪಿ ನಂ ಸಮ್ಫುಸಿತುಂ ನ ಇಚ್ಛೇ॥
Kimevidaṃ muttakarīsapuṇṇaṃ, pādāpi naṃ samphusituṃ na icche.
ದಿಸ್ವಾನ ತಣ್ಹಂ ಅರತಿಂ ರಗಞ್ಚ, ನಾಹೋಸಿ ಛನ್ದೋ ಅಪಿ ಮೇಥುನಸ್ಮಿನ್ತಿ। ತಣ್ಹಞ್ಚ ಅರತಿಞ್ಚ ರಗಞ್ಚ ಮಾರಧೀತರೋ ದಿಸ್ವಾ ಪಸ್ಸಿತ್ವಾ ಮೇಥುನಧಮ್ಮೇ ಛನ್ದೋ ವಾ ರಾಗೋ ವಾ ಪೇಮಂ ವಾ ನಾಹೋಸೀತಿ – ದಿಸ್ವಾನ ತಣ್ಹಂ ಅರತಿಂ ರಗಞ್ಚ ನಾಹೋಸಿ ಛನ್ದೋ ಅಪಿ ಮೇಥುನಸ್ಮಿಂ।
Disvāna taṇhaṃ aratiṃ ragañca, nāhosi chando api methunasminti. Taṇhañca aratiñca ragañca māradhītaro disvā passitvā methunadhamme chando vā rāgo vā pemaṃ vā nāhosīti – disvāna taṇhaṃ aratiṃ ragañca nāhosi chando api methunasmiṃ.
ಕಿಮೇವಿದಂ ಮುತ್ತಕರೀಸಪುಣ್ಣಂ, ಪಾದಾಪಿ ನಂ ಸಮ್ಫುಸಿತುಂ ನ ಇಚ್ಛೇತಿ। ಕಿಮೇವಿದಂ ಸರೀರಂ ಮುತ್ತಪುಣ್ಣಂ ಕರೀಸಪುಣ್ಣಂ ಸೇಮ್ಹಪುಣ್ಣಂ ರುಹಿರಪುಣ್ಣಂ ಅಟ್ಠಿಸಙ್ಘಾತನ್ಹಾರುಸಮ್ಬನ್ಧಂ ರುಧಿರಮಂಸಾವಲೇಪನಂ ಚಮ್ಮವಿನದ್ಧಂ ಛವಿಯಾ ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ಛಿದ್ದಾವಛಿದ್ದಂ ಉಗ್ಘರನ್ತಂ ಪಗ್ಘರನ್ತಂ ಕಿಮಿಸಙ್ಘನಿಸೇವಿತಂ ನಾನಾಕಲಿಮಲಪರಿಪೂರಂ ಪಾದೇನ ಅಕ್ಕಮಿತುಂ ನ ಇಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಕುತೋ ಪನ ಸಂವಾಸೋ ವಾ ಸಮಾಗಮೋ ವಾತಿ – ಕಿಮೇವಿದಂ ಮುತ್ತಕರೀಸಪುಣ್ಣಂ, ಪಾದಾಪಿ ನಂ ಸಮ್ಫುಸಿತುಂ ನ ಇಚ್ಛೇ। ಅನಚ್ಛರಿಯಞ್ಚೇತಂ ಮನುಸ್ಸೋ ದಿಬ್ಬೇ ಕಾಮೇ ಪತ್ಥಯನ್ತೋ ಮಾನುಸಕೇ ಕಾಮೇ ನ ಇಚ್ಛೇಯ್ಯ, ಮಾನುಸಕೇ ವಾ ಕಾಮೇ ಪತ್ಥಯನ್ತೋ ದಿಬ್ಬೇ ಕಾಮೇ ನ ಇಚ್ಛೇಯ್ಯ। ಯಂ ತ್ವಂ ಉಭೋಪಿ ನ ಇಚ್ಛಸಿ ನ ಸಾದಿಯಸಿ ನ ಪತ್ಥೇಸಿ ನ ಪಿಹೇಸಿ ನಾಭಿಜಪ್ಪಸಿ, ಕಿಂ ತೇ ದಸ್ಸನಂ, ಕತಮಾಯ ತ್ವಂ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋತಿ ಪುಚ್ಛತೀತಿ।
Kimevidaṃ muttakarīsapuṇṇaṃ, pādāpi naṃ samphusituṃ na iccheti. Kimevidaṃ sarīraṃ muttapuṇṇaṃ karīsapuṇṇaṃ semhapuṇṇaṃ ruhirapuṇṇaṃ aṭṭhisaṅghātanhārusambandhaṃ rudhiramaṃsāvalepanaṃ cammavinaddhaṃ chaviyā paṭicchannaṃ chiddāvachiddaṃ uggharantaṃ paggharantaṃ kimisaṅghanisevitaṃ nānākalimalaparipūraṃ pādena akkamituṃ na iccheyya, kuto pana saṃvāso vā samāgamo vāti – kimevidaṃ muttakarīsapuṇṇaṃ, pādāpi naṃ samphusituṃ na icche. Anacchariyañcetaṃ manusso dibbe kāme patthayanto mānusake kāme na iccheyya, mānusake vā kāme patthayanto dibbe kāme na iccheyya. Yaṃ tvaṃ ubhopi na icchasi na sādiyasi na patthesi na pihesi nābhijappasi, kiṃ te dassanaṃ, katamāya tvaṃ diṭṭhiyā samannāgatoti pucchatīti.
ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ದಿಸ್ವಾನ ತಣ್ಹಂ ಅರತಿಂ ರಗಞ್ಚ, ನಾಹೋಸಿ ಛನ್ದೋ ಅಪಿ ಮೇಥುನಸ್ಮಿಂ।
‘‘Disvāna taṇhaṃ aratiṃ ragañca, nāhosi chando api methunasmiṃ;
ಕಿಮೇವಿದಂ ಮುತ್ತಕರೀಸಪುಣ್ಣಂ, ಪಾದಾಪಿ ನಂ ಸಮ್ಫುಸಿತುಂ ನ ಇಚ್ಛೇ’’ತಿ॥
Kimevidaṃ muttakarīsapuṇṇaṃ, pādāpi naṃ samphusituṃ na icche’’ti.
೭೧.
71.
ಏತಾದಿಸಂ ಚೇ ರತನಂ ನ ಇಚ್ಛಸಿ, ನಾರಿಂ ನರಿನ್ದೇಹಿ ಬಹೂಹಿ ಪತ್ಥಿತಂ।
Etādisaṃce ratanaṃ na icchasi, nāriṃ narindehi bahūhi patthitaṃ;
ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಸೀಲವತಂ ನು ಜೀವಿತಂ, ಭವೂಪಪತ್ತಿಞ್ಚ ವದೇಸಿ ಕೀದಿಸಂ॥
Diṭṭhigataṃ sīlavataṃ nu jīvitaṃ, bhavūpapattiñca vadesi kīdisaṃ.
೭೨.
72.
ಧಮ್ಮೇಸು ನಿಚ್ಛೇಯ್ಯ ಸಮುಗ್ಗಹೀತಂ।
Dhammesu niccheyya samuggahītaṃ;
ಪಸ್ಸಞ್ಚ ದಿಟ್ಠೀಸು ಅನುಗ್ಗಹಾಯ, ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತಿಂ ಪಚಿನಂ ಅದಸ್ಸಂ॥
Passañca diṭṭhīsu anuggahāya, ajjhattasantiṃ pacinaṃ adassaṃ.
ಇದಂ ವದಾಮೀತಿ ನ ತಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ। ಇದಂ ವದಾಮೀತಿ ಇದಂ ವದಾಮಿ, ಏತಂ ವದಾಮಿ, ಏತ್ತಕಂ ವದಾಮಿ, ಏತ್ತಾವತಾ ವದಾಮಿ, ಇದಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ವದಾಮಿ – ‘‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’’ತಿ ವಾ…ಪೇ॰… ‘‘ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’’ತಿ ವಾ। ನ ತಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ ನ ಮಯ್ಹಂ ಹೋತಿ, ‘‘ಏತ್ತಾವತಾ ವದಾಮೀ’’ತಿ ನ ತಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ – ಇದಂ ವದಾಮೀತಿ ನ ತಸ್ಸ ಹೋತಿ।
Idaṃ vadāmīti na tassa hotīti. Idaṃ vadāmīti idaṃ vadāmi, etaṃ vadāmi, ettakaṃ vadāmi, ettāvatā vadāmi, idaṃ diṭṭhigataṃ vadāmi – ‘‘sassato loko’’ti vā…pe… ‘‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vā. Na tassa hotīti na mayhaṃ hoti, ‘‘ettāvatā vadāmī’’ti na tassa hotīti – idaṃ vadāmīti na tassa hoti.
ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ನಾಮೇನ ಆಲಪತಿ। ಭಗವಾತಿ ಗಾರವಾಧಿವಚನಂ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಛಿಕಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಯದಿದಂ ಭಗವಾತಿ – ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ।
Māgaṇḍiyāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati. Bhagavāti gāravādhivacanaṃ…pe… sacchikā paññatti yadidaṃ bhagavāti – māgaṇḍiyāti bhagavā.
ಧಮ್ಮೇಸು ನಿಚ್ಛೇಯ್ಯ ಸಮುಗ್ಗಹೀತನ್ತಿ। ಧಮ್ಮೇಸೂತಿ ದ್ವಾಸಟ್ಠಿಯಾ ದಿಟ್ಠಿಗತೇಸು। ನಿಚ್ಛೇಯ್ಯಾತಿ ನಿಚ್ಛಿನಿತ್ವಾ ವಿನಿಚ್ಛಿನಿತ್ವಾ ವಿಚಿನಿತ್ವಾ ಪವಿಚಿನಿತ್ವಾ ತುಲಯಿತ್ವಾ ತೀರಯಿತ್ವಾ ವಿಭಾವಯಿತ್ವಾ ವಿಭೂತಂ ಕತ್ವಾ, ಓಧಿಗ್ಗಾಹೋ ಬಿಲಗ್ಗಾಹೋ ವರಗ್ಗಾಹೋ ಕೋಟ್ಠಾಸಗ್ಗಾಹೋ ಉಚ್ಚಯಗ್ಗಾಹೋ ಸಮುಚ್ಚಯಗ್ಗಾಹೋ, ‘‘ಇದಂ ಸಚ್ಚಂ ತಚ್ಛಂ ತಥಂ ಭೂತಂ ಯಾಥಾವಂ ಅವಿಪರೀತ’’ನ್ತಿ ಗಹಿತಂ ಪರಾಮಟ್ಠಂ ಅಭಿನಿವಿಟ್ಠಂ ಅಜ್ಝೋಸಿತಂ ಅಧಿಮುತ್ತಂ, ನತ್ಥಿ ನ ಸನ್ತಿ ನ ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ನುಪಲಬ್ಭತಿ, ಪಹೀನಂ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನಂ ವೂಪಸನ್ತಂ ಪಟಿಪಸ್ಸದ್ಧಂ ಅಭಬ್ಬುಪ್ಪತ್ತಿಕಂ ಞಾಣಗ್ಗಿನಾ ದಡ್ಢನ್ತಿ – ಧಮ್ಮೇಸು ನಿಚ್ಛೇಯ್ಯ ಸಮುಗ್ಗಹೀತಂ।
Dhammesu niccheyya samuggahītanti. Dhammesūti dvāsaṭṭhiyā diṭṭhigatesu. Niccheyyāti nicchinitvā vinicchinitvā vicinitvā pavicinitvā tulayitvā tīrayitvā vibhāvayitvā vibhūtaṃ katvā, odhiggāho bilaggāho varaggāho koṭṭhāsaggāho uccayaggāho samuccayaggāho, ‘‘idaṃ saccaṃ tacchaṃ tathaṃ bhūtaṃ yāthāvaṃ aviparīta’’nti gahitaṃ parāmaṭṭhaṃ abhiniviṭṭhaṃ ajjhositaṃ adhimuttaṃ, natthi na santi na saṃvijjati nupalabbhati, pahīnaṃ samucchinnaṃ vūpasantaṃ paṭipassaddhaṃ abhabbuppattikaṃ ñāṇagginā daḍḍhanti – dhammesu niccheyya samuggahītaṃ.
ಪಸ್ಸಞ್ಚ ದಿಟ್ಠೀಸು ಅನುಗ್ಗಹಾಯಾತಿ। ದಿಟ್ಠೀಸು ಆದೀನವಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ನ ಗಣ್ಹಾಮಿ ನ ಪರಾಮಸಾಮಿ ನಾಭಿನಿವಿಸಾಮಿ। ಅಥ ವಾ ನ ಗಣ್ಹಿತಬ್ಬಾ ನ ಪರಾಮಸಿತಬ್ಬಾ ನಾಭಿನಿವಿಸಿತಬ್ಬಾತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಪಸ್ಸಞ್ಚ ದಿಟ್ಠೀಸು ಅನುಗ್ಗಹಾಯ।
Passañca diṭṭhīsu anuggahāyāti. Diṭṭhīsu ādīnavaṃ passanto diṭṭhiyo na gaṇhāmi na parāmasāmi nābhinivisāmi. Atha vā na gaṇhitabbā na parāmasitabbā nābhinivisitabbāti. Evampi passañca diṭṭhīsu anuggahāya.
ಅಥ ವಾ ‘‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಮೇತಂ ದಿಟ್ಠಿಗಹನಂ ದಿಟ್ಠಿಕನ್ತಾರೋ ದಿಟ್ಠಿವಿಸೂಕಾಯಿಕಂ ದಿಟ್ಠಿವಿಪ್ಫನ್ದಿತಂ ದಿಟ್ಠಿಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಸದುಕ್ಖಂ ಸವಿಘಾತಂ ಸಉಪಾಯಾಸಂ ಸಪರಿಳಾಹಂ, ನ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ನ ವಿರಾಗಾಯ ನ ನಿರೋಧಾಯ ನ ಉಪಸಮಾಯ ನ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ನ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತೀತಿ। ದಿಟ್ಠೀಸು ಆದೀನವಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ನ ಗಣ್ಹಾಮಿ ನ ಪರಾಮಸಾಮಿ ನಾಭಿನಿವಿಸಾಮಿ। ಅಥ ವಾ ನ ಗಣ್ಹಿತಬ್ಬಾ ನ ಪರಾಮಸಿತಬ್ಬಾ ನಾಭಿನಿವಿಸಿತಬ್ಬಾತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಪಸ್ಸಞ್ಚ ದಿಟ್ಠೀಸು ಅನುಗ್ಗಹಾಯ।
Atha vā ‘‘sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’nti diṭṭhigatametaṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaññojanaṃ, sadukkhaṃ savighātaṃ saupāyāsaṃ sapariḷāhaṃ, na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattatīti. Diṭṭhīsu ādīnavaṃ passanto diṭṭhiyo na gaṇhāmi na parāmasāmi nābhinivisāmi. Atha vā na gaṇhitabbā na parāmasitabbā nābhinivisitabbāti. Evampi passañca diṭṭhīsu anuggahāya.
ಅಥ ವಾ ‘‘ಅಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ, ಅನ್ತವಾ ಲೋಕೋ, ಅನನ್ತವಾ ಲೋಕೋ, ತಂ ಜೀವಂ ತಂ ಸರೀರಂ, ಅಞ್ಞಂ ಜೀವಂ ಅಞ್ಞಂ ಸರೀರಂ, ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಹೋತಿ ಚ ನ ಚ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಮೇತಂ ದಿಟ್ಠಿಗಹನಂ ದಿಟ್ಠಿಕನ್ತಾರೋ ದಿಟ್ಠಿವಿಸೂಕಾಯಿಕಂ ದಿಟ್ಠಿವಿಪ್ಫನ್ದಿತಂ ದಿಟ್ಠಿಸಞ್ಞೋಜನಂ, ಸದುಕ್ಖಂ ಸವಿಘಾತಂ ಸಉಪಾಯಾಸಂ ಸಪರಿಳಾಹಂ ನ ನಿಬ್ಬಿದಾಯ ನ ವಿರಾಗಾಯ ನ ನಿರೋಧಾಯ ನ ಉಪಸಮಾಯ ನ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ನ ಸಮ್ಬೋಧಾಯ ನ ನಿಬ್ಬಾನಾಯ ಸಂವತ್ತತೀತಿ। ದಿಟ್ಠೀಸು ಆದೀನವಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ನ ಗಣ್ಹಾಮಿ ನ ಪರಾಮಸಾಮಿ ನಾಭಿನಿವಿಸಾಮಿ। ಅಥ ವಾ ನ ಗಣ್ಹಿತಬ್ಬಾ ನ ಪರಾಮಸಿತಬ್ಬಾ ನಾಭಿನಿವಿಸಿತಬ್ಬಾತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಪಸ್ಸಞ್ಚ ದಿಟ್ಠೀಸು ಅನುಗ್ಗಹಾಯ।
Atha vā ‘‘asassato loko, antavā loko, anantavā loko, taṃ jīvaṃ taṃ sarīraṃ, aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīraṃ, hoti tathāgato paraṃ maraṇā, na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’nti diṭṭhigatametaṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaññojanaṃ, sadukkhaṃ savighātaṃ saupāyāsaṃ sapariḷāhaṃ na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattatīti. Diṭṭhīsu ādīnavaṃ passanto diṭṭhiyo na gaṇhāmi na parāmasāmi nābhinivisāmi. Atha vā na gaṇhitabbā na parāmasitabbā nābhinivisitabbāti. Evampi passañca diṭṭhīsu anuggahāya.
ಅಥ ವಾ ಇಮಾ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ಏವಂಗಹಿತಾ ಏವಂಪರಾಮಟ್ಠಾ ಏವಂಗತಿಕಾ ಭವಿಸ್ಸನ್ತಿ ಏವಂಅಭಿಸಮ್ಪರಾಯಾತಿ। ದಿಟ್ಠೀಸು ಆದೀನವಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ನ ಗಣ್ಹಾಮಿ ನ ಪರಾಮಸಾಮಿ ನಾಭಿನಿವಿಸಾಮಿ। ಅಥ ವಾ ನ ಗಣ್ಹಿತಬ್ಬಾ ನ ಪರಾಮಸಿತಬ್ಬಾ ನಾಭಿನಿವಿಸಿತಬ್ಬಾತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಪಸ್ಸಞ್ಚ ದಿಟ್ಠೀಸು ಅನುಗ್ಗಹಾಯ।
Atha vā imā diṭṭhiyo evaṃgahitā evaṃparāmaṭṭhā evaṃgatikā bhavissanti evaṃabhisamparāyāti. Diṭṭhīsu ādīnavaṃ passanto diṭṭhiyo na gaṇhāmi na parāmasāmi nābhinivisāmi. Atha vā na gaṇhitabbā na parāmasitabbā nābhinivisitabbāti. Evampi passañca diṭṭhīsu anuggahāya.
ಅಥ ವಾ ಇಮಾ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ನಿರಯಸಂವತ್ತನಿಕಾ ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿಸಂವತ್ತನಿಕಾ ಪೇತ್ತಿವಿಸಯಸಂವತ್ತನಿಕಾತಿ। ದಿಟ್ಠೀಸು ಆದೀನವಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ನ ಗಣ್ಹಾಮಿ ನ ಪರಾಮಸಾಮಿ ನಾಭಿನಿವಿಸಾಮಿ। ಅಥ ವಾ ನ ಗಣ್ಹಿತಬ್ಬಾ ನ ಪರಾಮಸಿತಬ್ಬಾ ನಾಭಿನಿವಿಸಿತಬ್ಬಾತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಪಸ್ಸಞ್ಚ ದಿಟ್ಠೀಸು ಅನುಗ್ಗಹಾಯ।
Atha vā imā diṭṭhiyo nirayasaṃvattanikā tiracchānayonisaṃvattanikā pettivisayasaṃvattanikāti. Diṭṭhīsu ādīnavaṃ passanto diṭṭhiyo na gaṇhāmi na parāmasāmi nābhinivisāmi. Atha vā na gaṇhitabbā na parāmasitabbā nābhinivisitabbāti. Evampi passañca diṭṭhīsu anuggahāya.
ಅಥ ವಾ ಇಮಾ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ಅನಿಚ್ಚಾ ಸಙ್ಖತಾ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಖಯಧಮ್ಮಾ ವಯಧಮ್ಮಾ ವಿರಾಗಧಮ್ಮಾ ನಿರೋಧಧಮ್ಮಾತಿ। ದಿಟ್ಠೀಸು ಆದೀನವಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ನ ಗಣ್ಹಾಮಿ ನ ಪರಾಮಸಾಮಿ ನಾಭಿನಿವಿಸಾಮಿ। ಅಥ ವಾ ನ ಗಣ್ಹಿತಬ್ಬಾ ನ ಪರಾಮಸಿತಬ್ಬಾ ನಾಭಿನಿವಿಸಿತಬ್ಬಾತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಪಸ್ಸಞ್ಚ ದಿಟ್ಠೀಸು ಅನುಗ್ಗಹಾಯ।
Atha vā imā diṭṭhiyo aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammāti. Diṭṭhīsu ādīnavaṃ passanto diṭṭhiyo na gaṇhāmi na parāmasāmi nābhinivisāmi. Atha vā na gaṇhitabbā na parāmasitabbā nābhinivisitabbāti. Evampi passañca diṭṭhīsu anuggahāya.
ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತಿಂ ಪಚಿನಂ ಅದಸ್ಸನ್ತಿ। ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತಿಂ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ರಾಗಸ್ಸ ಸನ್ತಿಂ, ದೋಸಸ್ಸ ಸನ್ತಿಂ, ಮೋಹಸ್ಸ ಸನ್ತಿಂ, ಕೋಧಸ್ಸ… ಉಪನಾಹಸ್ಸ… ಮಕ್ಖಸ್ಸ … ಪಳಾಸಸ್ಸ… ಇಸ್ಸಾಯ… ಮಚ್ಛರಿಯಸ್ಸ … ಮಾಯಾಯ… ಸಾಠೇಯ್ಯಸ್ಸ… ಥಮ್ಭಸ್ಸ… ಸಾರಮ್ಭಸ್ಸ… ಮಾನಸ್ಸ… ಅತಿಮಾನಸ್ಸ… ಮದಸ್ಸ… ಪಮಾದಸ್ಸ… ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸಾನಂ… ಸಬ್ಬದುಚ್ಚರಿತಾನಂ… ಸಬ್ಬದರಥಾನಂ… ಸಬ್ಬಪರಿಳಾಹಾನಂ… ಸಬ್ಬಸನ್ತಾಪಾನಂ… ಸಬ್ಬಾಕುಸಲಾಭಿಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಸನ್ತಿಂ ಉಪಸನ್ತಿಂ ವೂಪಸನ್ತಿಂ ನಿಬ್ಬುತಿಂ ಪಟಿಪಸ್ಸದ್ಧಿಂ ಸನ್ತಿಂ। ಪಚಿನನ್ತಿ ಪಚಿನನ್ತೋ ವಿಚಿನನ್ತೋ ಪವಿಚಿನನ್ತೋ ತುಲಯನ್ತೋ ತೀರಯನ್ತೋ ವಿಭಾವಯನ್ತೋ ವಿಭೂತಂ ಕರೋನ್ತೋ, ‘‘ಸಬ್ಬೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅನಿಚ್ಚಾ’’ತಿ ಪಚಿನನ್ತೋ ವಿಚಿನನ್ತೋ ಪವಿಚಿನನ್ತೋ ತುಲಯನ್ತೋ ತೀರಯನ್ತೋ ವಿಭಾವಯನ್ತೋ ವಿಭೂತಂ ಕರೋನ್ತೋ, ‘‘ಸಬ್ಬೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ದುಕ್ಖಾ’’ತಿ… ‘‘ಸಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮಾ ಅನತ್ತಾ’’ತಿ ಪಚಿನನ್ತೋ ವಿಚಿನನ್ತೋ ಪವಿಚಿನನ್ತೋ… ‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಸಮುದಯಧಮ್ಮಂ, ಸಬ್ಬಂ ತಂ ನಿರೋಧಧಮ್ಮ’’ನ್ತಿ ಪಚಿನನ್ತೋ ವಿಚಿನನ್ತೋ ಪವಿಚಿನನ್ತೋ ತುಲಯನ್ತೋ ತೀರಯನ್ತೋ ವಿಭಾವಯನ್ತೋ ವಿಭೂತಂ ಕರೋನ್ತೋ। ಅದಸ್ಸನ್ತಿ ಅದಸ್ಸಂ ಅದಕ್ಖಿಂ ಅಪಸ್ಸಿಂ ಪಟಿವಿಜ್ಝಿನ್ತಿ – ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತಿಂ ಪಚಿನಂ ಅದಸ್ಸಂ।
Ajjhattasantiṃpacinaṃ adassanti. Ajjhattasantiṃ ajjhattaṃ rāgassa santiṃ, dosassa santiṃ, mohassa santiṃ, kodhassa… upanāhassa… makkhassa … paḷāsassa… issāya… macchariyassa … māyāya… sāṭheyyassa… thambhassa… sārambhassa… mānassa… atimānassa… madassa… pamādassa… sabbakilesānaṃ… sabbaduccaritānaṃ… sabbadarathānaṃ… sabbapariḷāhānaṃ… sabbasantāpānaṃ… sabbākusalābhisaṅkhārānaṃ santiṃ upasantiṃ vūpasantiṃ nibbutiṃ paṭipassaddhiṃ santiṃ. Pacinanti pacinanto vicinanto pavicinanto tulayanto tīrayanto vibhāvayanto vibhūtaṃ karonto, ‘‘sabbe saṅkhārā aniccā’’ti pacinanto vicinanto pavicinanto tulayanto tīrayanto vibhāvayanto vibhūtaṃ karonto, ‘‘sabbe saṅkhārā dukkhā’’ti… ‘‘sabbe dhammā anattā’’ti pacinanto vicinanto pavicinanto… ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti pacinanto vicinanto pavicinanto tulayanto tīrayanto vibhāvayanto vibhūtaṃ karonto. Adassanti adassaṃ adakkhiṃ apassiṃ paṭivijjhinti – ajjhattasantiṃ pacinaṃ adassaṃ.
ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ಇದಂ ವದಾಮೀತಿ ನ ತಸ್ಸ ಹೋತಿ, [ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ]
‘‘Idaṃ vadāmīti na tassa hoti, [māgaṇḍiyāti bhagavā]
ಧಮ್ಮೇಸು ನಿಚ್ಛೇಯ್ಯ ಸಮುಗ್ಗಹೀತಂ।
Dhammesu niccheyya samuggahītaṃ;
ಪಸ್ಸಞ್ಚ ದಿಟ್ಠೀಸು ಅನುಗ್ಗಹಾಯ।
Passañca diṭṭhīsu anuggahāya;
ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತಿಂ ಪಚಿನಂ ಅದಸ್ಸ’’ನ್ತಿ॥
Ajjhattasantiṃ pacinaṃ adassa’’nti.
೭೩.
73.
ವಿನಿಚ್ಛಯಾ ಯಾನಿ ಪಕಪ್ಪಿತಾನಿ, [ಇತಿ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋ]
Vinicchayā yāni pakappitāni, [iti māgaṇḍiyo]
ತೇ ವೇ ಮುನೀ ಬ್ರೂಸಿ ಅನುಗ್ಗಹಾಯ।
Te ve munī brūsi anuggahāya;
ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತೀತಿ ಯಮೇತಮತ್ಥಂ, ಕಥಂ ನು ಧೀರೇಹಿ ಪವೇದಿತಂ ತಂ॥
Ajjhattasantīti yametamatthaṃ, kathaṃ nu dhīrehi paveditaṃ taṃ.
ವಿನಿಚ್ಛಯಾ ಯಾನಿ ಪಕಪ್ಪಿತಾನೀತಿ। ವಿನಿಚ್ಛಯಾ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ದ್ವಾಸಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಿ ದಿಟ್ಠಿವಿನಿಚ್ಛಯಾ। ಪಕಪ್ಪಿತಾನೀತಿ ಕಪ್ಪಿತಾ ಪಕಪ್ಪಿತಾ ಅಭಿಸಙ್ಖತಾ ಸಣ್ಠಪಿತಾತಿಪಿ ಪಕಪ್ಪಿತಾ । ಅಥ ವಾ ಅನಿಚ್ಚಾ ಸಙ್ಖತಾ ಪಟಿಚ್ಚಸಮುಪ್ಪನ್ನಾ ಖಯಧಮ್ಮಾ ವಯಧಮ್ಮಾ ವಿರಾಗಧಮ್ಮಾ ನಿರೋಧಧಮ್ಮಾ ವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮಾತಿಪಿ ಪಕಪ್ಪಿತಾತಿ – ವಿನಿಚ್ಛಯಾ ಯಾನಿ ಪಕಪ್ಪಿತಾನಿ।
Vinicchayāyāni pakappitānīti. Vinicchayā vuccanti dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni diṭṭhivinicchayā. Pakappitānīti kappitā pakappitā abhisaṅkhatā saṇṭhapitātipi pakappitā . Atha vā aniccā saṅkhatā paṭiccasamuppannā khayadhammā vayadhammā virāgadhammā nirodhadhammā vipariṇāmadhammātipi pakappitāti – vinicchayā yāni pakappitāni.
ಇತಿ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋತಿ। ಇತೀತಿ ಪದಸನ್ಧಿ ಪದಸಂಸಗ್ಗೋ ಪದಪಾರಿಪೂರೀ ಅಕ್ಖರಸಮವಾಯೋ ಬ್ಯಞ್ಜನಸಿಲಿಟ್ಠತಾ ಪದಾನುಪುಬ್ಬತಾಪೇತಂ – ಇತೀತಿ। ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋತಿ ತಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ನಾಮಂ ಸಙ್ಖಾ ಸಮಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ವೋಹಾರೋ – ಇತಿ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋತಿ।
Iti māgaṇḍiyoti. Itīti padasandhi padasaṃsaggo padapāripūrī akkharasamavāyo byañjanasiliṭṭhatā padānupubbatāpetaṃ – itīti. Māgaṇḍiyoti tassa brāhmaṇassa nāmaṃ saṅkhā samaññā paññatti vohāro – iti māgaṇḍiyoti.
ತೇ ವೇ ಮುನೀ ಬ್ರೂಸಿ ಅನುಗ್ಗಹಾಯ, ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತೀತಿ ಯಮೇತಮತ್ಥನ್ತಿ। ತೇ ವೇತಿ ದ್ವಾಸಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಿ। ಮುನೀತಿ। ಮೋನಂ ವುಚ್ಚತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಗಜಾಲಮತಿಚ್ಚ ಸೋ ಮುನೀತಿ। ಅನುಗ್ಗಹಾಯಾತಿ ದಿಟ್ಠೀಸು ಆದೀನವಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ದಿಟ್ಠಿಯೋ ನ ಗಣ್ಹಾಮಿ ನ ಪರಾಮಸಾಮಿ ನಾಭಿನಿವಿಸಾಮೀತಿ ಚ ಭಣಸಿ, ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತೀತಿ ಚ ಭಣಸಿ। ಯಮೇತಮತ್ಥನ್ತಿ ಯಂ ಪರಮತ್ಥನ್ತಿ – ತೇ ವೇ ಮುನೀ ಬ್ರೂಸಿ ಅನುಗ್ಗಹಾಯ, ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತೀತಿ ಯಮೇತಮತ್ಥಂ।
Teve munī brūsi anuggahāya, ajjhattasantīti yametamatthanti. Te veti dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni. Munīti. Monaṃ vuccati ñāṇaṃ…pe… saṅgajālamaticca so munīti. Anuggahāyāti diṭṭhīsu ādīnavaṃ passanto diṭṭhiyo na gaṇhāmi na parāmasāmi nābhinivisāmīti ca bhaṇasi, ajjhattasantīti ca bhaṇasi. Yametamatthanti yaṃ paramatthanti – te ve munī brūsi anuggahāya, ajjhattasantīti yametamatthaṃ.
ಕಥಂ ನು ಧೀರೇಹಿ ಪವೇದಿತಂ ತನ್ತಿ। ಕಥಂ ನೂತಿ ಪದಂ ಸಂಸಯಪುಚ್ಛಾ ವಿಮತಿಪುಚ್ಛಾ ದ್ವೇಳ್ಹಕಪುಚ್ಛಾ ಅನೇಕಂಸಪುಚ್ಛಾ, ಏವಂ ನು ಖೋ ನನು ಖೋ ಕಿಂ ನು ಖೋ ಕಥಂ ನು ಖೋತಿ – ಕಥಂ ನು। ಧೀರೇಹೀತಿ ಧೀರೇಹಿ ಪಣ್ಡಿತೇಹಿ ಪಞ್ಞವನ್ತೇಹಿ 3 ಬುದ್ಧಿಮನ್ತೇಹಿ ಞಾಣೀಹಿ ವಿಭಾವೀಹಿ ಮೇಧಾವೀಹಿ। ಪವೇದಿತನ್ತಿ ವೇದಿತಂ ಪವೇದಿತಂ ಆಚಿಕ್ಖಿತಂ ದೇಸಿತಂ ಪಞ್ಞಾಪಿತಂ ಪಟ್ಠಪಿತಂ ವಿವಟಂ ವಿಭತ್ತಂ ಉತ್ತಾನೀಕತಂ ಪಕಾಸಿತನ್ತಿ – ಕಥಂ ನು ಧೀರೇಹಿ ಪವೇದಿತಂ ತಂ।
Kathaṃ nu dhīrehi paveditaṃ tanti. Kathaṃ nūti padaṃ saṃsayapucchā vimatipucchā dveḷhakapucchā anekaṃsapucchā, evaṃ nu kho nanu kho kiṃ nu kho kathaṃ nu khoti – kathaṃ nu. Dhīrehīti dhīrehi paṇḍitehi paññavantehi 4 buddhimantehi ñāṇīhi vibhāvīhi medhāvīhi. Paveditanti veditaṃ paveditaṃ ācikkhitaṃ desitaṃ paññāpitaṃ paṭṭhapitaṃ vivaṭaṃ vibhattaṃ uttānīkataṃ pakāsitanti – kathaṃ nu dhīrehi paveditaṃ taṃ.
ತೇನಾಹ ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ –
Tenāha so brāhmaṇo –
‘‘ವಿನಿಚ್ಛಯಾ ಯಾನಿ ಪಕಪ್ಪಿತಾನಿ, [ಇತಿ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋ]
‘‘Vinicchayā yāni pakappitāni, [iti māgaṇḍiyo]
ತೇ ವೇ ಮುನೀ ಬ್ರೂಸಿ ಅನುಗ್ಗಹಾಯ।
Te ve munī brūsi anuggahāya;
ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತೀತಿ ಯಮೇತಮತ್ಥಂ, ಕಥಂ ನು ಧೀರೇಹಿ ಪವೇದಿತಂ ತ’’ನ್ತಿ॥
Ajjhattasantīti yametamatthaṃ, kathaṃ nu dhīrehi paveditaṃ ta’’nti.
೭೪.
74.
ನ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಸುತಿಯಾ ನ ಞಾಣೇನ, [ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ]
Na diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena, [māgaṇḍiyāti bhagavā]
ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ನ ಸುದ್ಧಿಮಾಹ।
Sīlabbatenāpi na suddhimāha;
ಅದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಸ್ಸುತಿಯಾ ಅಞಾಣಾ, ಅಸೀಲತಾ ಅಬ್ಬತಾ ನೋಪಿ ತೇನ।
Adiṭṭhiyā assutiyā añāṇā, asīlatā abbatā nopi tena;
ಏತೇ ಚ ನಿಸ್ಸಜ್ಜ ಅನುಗ್ಗಹಾಯ, ಸನ್ತೋ ಅನಿಸ್ಸಾಯ ಭವಂ ನ ಜಪ್ಪೇ॥
Ete ca nissajja anuggahāya, santo anissāya bhavaṃ na jappe.
ನ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಸುತಿಯಾ ನ ಞಾಣೇನಾತಿ। ದಿಟ್ಠೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸಿ; ಸುತೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸಿ; ದಿಟ್ಠಸುತೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸಿ; ಞಾಣೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸೀತಿ – ನ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಸುತಿಯಾ ನ ಞಾಣೇನ।
Nadiṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇenāti. Diṭṭhenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasi; sutenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasi; diṭṭhasutenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasi; ñāṇenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasīti – na diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena.
ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ನಾಮೇನ ಆಲಪತಿ। ಭಗವಾತಿ ಗಾರವಾಧಿವಚನಂ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಛಿಕಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಯದಿದಂ ಭಗವಾತಿ – ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ।
Māgaṇḍiyāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati. Bhagavāti gāravādhivacanaṃ…pe… sacchikā paññatti yadidaṃ bhagavāti – māgaṇḍiyāti bhagavā.
ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ನ ಸುದ್ಧಿಮಾಹಾತಿ। ಸೀಲೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸಿ; ವತೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸಿ; ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸೀತಿ – ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ನ ಸುದ್ಧಿಮಾಹ।
Sīlabbatenāpina suddhimāhāti. Sīlenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasi; vatenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasi; sīlabbatenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasīti – sīlabbatenāpi na suddhimāha.
ಅದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಸ್ಸುತಿಯಾ ಅಞಾಣಾ, ಅಸೀಲತಾ ಅಬ್ಬತಾ ನೋಪಿ ತೇನಾತಿ। ದಿಟ್ಠಿಪಿ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಾ। ದಸವತ್ಥುಕಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ – ಅತ್ಥಿ ದಿನ್ನಂ, ಅತ್ಥಿ ಯಿಟ್ಠಂ, ಅತ್ಥಿ ಹುತಂ, ಅತ್ಥಿ ಸುಕತದುಕ್ಕಟಾನಂ 5 ಕಮ್ಮಾನಂ ಫಲಂ ವಿಪಾಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಅಯಂ ಲೋಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಪರೋ ಲೋಕೋ, ಅತ್ಥಿ ಮಾತಾ, ಅತ್ಥಿ ಪಿತಾ, ಅತ್ಥಿ ಸತ್ತಾ ಓಪಪಾತಿಕಾ, ಅತ್ಥಿ ಲೋಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸಮ್ಮಗ್ಗತಾ 6 ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನಾ ಯೇ ಇಮಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಪರಞ್ಚ ಲೋಕಂ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಪವೇದೇನ್ತೀತಿ; ಸವನಮ್ಪಿ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ – ಪರತೋ ಘೋಸೋ, ಸುತ್ತಂ, ಗೇಯ್ಯಂ, ವೇಯ್ಯಾಕರಣಂ, ಗಾಥಾ, ಉದಾನಂ, ಇತಿವುತ್ತಕಂ, ಜಾತಕಂ, ಅಬ್ಭುತಧಮ್ಮಂ, ವೇದಲ್ಲಂ; ಞಾಣಮ್ಪಿ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ – ಕಮ್ಮಸ್ಸಕತಞಾಣಂ, ಸಚ್ಚಾನುಲೋಮಿಕಞಾಣಂ 7, ಅಭಿಞ್ಞಾಞಾಣಂ, ಸಮಾಪತ್ತಿಞಾಣಂ; ಸೀಲಮ್ಪಿ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ – ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರೋ; ವತಮ್ಪಿ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ – ಅಟ್ಠ ಧುತಙ್ಗಾನಿ – ಆರಞ್ಞಿಕಙ್ಗಂ, ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕಙ್ಗಂ, ಪಂಸುಕೂಲಿಕಙ್ಗಂ, ತೇಚೀವರಿಕಙ್ಗ, ಸಪದಾನಚಾರಿಕಙ್ಗಂ, ಖಲುಪಚ್ಛಾಭತ್ತಿಕಙ್ಗಂ, ನೇಸಜ್ಜಿಕಙ್ಗಂ, ಯಥಾಸನ್ಥತಿಕಙ್ಗನ್ತಿ।
Adiṭṭhiyā assutiyā añāṇā, asīlatā abbatā nopi tenāti. Diṭṭhipi icchitabbā. Dasavatthukā sammādiṭṭhi – atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ, atthi hutaṃ, atthi sukatadukkaṭānaṃ 8 kammānaṃ phalaṃ vipāko, atthi ayaṃ loko, atthi paro loko, atthi mātā, atthi pitā, atthi sattā opapātikā, atthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā 9 sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentīti; savanampi icchitabbaṃ – parato ghoso, suttaṃ, geyyaṃ, veyyākaraṇaṃ, gāthā, udānaṃ, itivuttakaṃ, jātakaṃ, abbhutadhammaṃ, vedallaṃ; ñāṇampi icchitabbaṃ – kammassakatañāṇaṃ, saccānulomikañāṇaṃ 10, abhiññāñāṇaṃ, samāpattiñāṇaṃ; sīlampi icchitabbaṃ – pātimokkhasaṃvaro; vatampi icchitabbaṃ – aṭṭha dhutaṅgāni – āraññikaṅgaṃ, piṇḍapātikaṅgaṃ, paṃsukūlikaṅgaṃ, tecīvarikaṅga, sapadānacārikaṅgaṃ, khalupacchābhattikaṅgaṃ, nesajjikaṅgaṃ, yathāsanthatikaṅganti.
ಅದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಸ್ಸುತಿಯಾ ಅಞಾಣಾ, ಅಸೀಲತಾ ಅಬ್ಬತಾ ನೋಪಿ ತೇನಾತಿ । ನಾಪಿ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಮತ್ತೇನ, ನಾಪಿ ಸವನಮತ್ತೇನ, ನಾಪಿ ಞಾಣಮತ್ತೇನ, ನಾಪಿ ಸೀಲಮತ್ತೇನ, ನಾಪಿ ವತಮತ್ತೇನ ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತಿಂ ಪತ್ತೋ ಹೋತಿ, ನಾಪಿ ವಿನಾ ಏತೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತಿಂ ಪಾಪುಣಾತಿ। ಅಪಿ ಚ ಸಮ್ಭಾರಾ ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಹೋನ್ತಿ ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತಿಂ ಪಾಪುಣಿತುಂ ಅಧಿಗನ್ತುಂ ಫಸ್ಸಿತುಂ ಸಚ್ಛಿಕಾತುನ್ತಿ – ಅದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಸ್ಸುತಿಯಾ ಅಞಾಣಾ ಅಸೀಲತಾ ಅಬ್ಬತಾ ನೋಪಿ ತೇನ।
Adiṭṭhiyāassutiyā añāṇā, asīlatā abbatā nopitenāti . Nāpi sammādiṭṭhimattena, nāpi savanamattena, nāpi ñāṇamattena, nāpi sīlamattena, nāpi vatamattena ajjhattasantiṃ patto hoti, nāpi vinā etehi dhammehi ajjhattasantiṃ pāpuṇāti. Api ca sambhārā ime dhammā honti ajjhattasantiṃ pāpuṇituṃ adhigantuṃ phassituṃ sacchikātunti – adiṭṭhiyā assutiyā añāṇā asīlatā abbatā nopi tena.
ಏತೇ ಚ ನಿಸ್ಸಜ್ಜ ಅನುಗ್ಗಹಾಯಾತಿ। ಏತೇತಿ ಕಣ್ಹಪಕ್ಖಿಕಾನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಸಮುಗ್ಘಾತತೋ ಪಹಾನಂ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಂ, ತೇಧಾತುಕೇಸು ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅತಮ್ಮಯತಾ 11 ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಾ, ಯತೋ ಕಣ್ಹಪಕ್ಖಿಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಮುಗ್ಘಾತಪಹಾನೇನ ಪಹೀನಾ ಹೋನ್ತಿ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾ, ತೇಧಾತುಕೇಸು ಚ ಕುಸಲೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅತಮ್ಮಯತಾ ಹೋತಿ, ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ ನ ಪರಾಮಸತಿ ನಾಭಿನಿವಿಸತಿ। ಅಥ ವಾ ನ ಗಣ್ಹಿತಬ್ಬಾ ನ ಪರಾಮಸಿತಬ್ಬಾ ನಾಭಿನಿವಿಸಿತಬ್ಬಾತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಏತೇ ಚ ನಿಸ್ಸಜ್ಜ ಅನುಗ್ಗಹಾಯ। ಯತೋ ತಣ್ಹಾ ಚ ದಿಟ್ಠಿ ಚ ಮಾನೋ ಚ ಪಹೀನಾ ಹೋನ್ತಿ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾತಿ, ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ ನ ಪರಾಮಸತಿ ನಾಭಿನಿವಿಸತೀತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಏತೇ ಚ ನಿಸ್ಸಜ್ಜ ಅನುಗ್ಗಹಾಯ।
Ete ca nissajja anuggahāyāti. Eteti kaṇhapakkhikānaṃ dhammānaṃ samugghātato pahānaṃ icchitabbaṃ, tedhātukesu kusalesu dhammesu atammayatā 12 icchitabbā, yato kaṇhapakkhiyā dhammā samugghātapahānena pahīnā honti ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā, tedhātukesu ca kusalesu dhammesu atammayatā hoti, ettāvatāpi na gaṇhāti na parāmasati nābhinivisati. Atha vā na gaṇhitabbā na parāmasitabbā nābhinivisitabbāti. Evampi ete ca nissajja anuggahāya. Yato taṇhā ca diṭṭhi ca māno ca pahīnā honti ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammāti, ettāvatāpi na gaṇhāti na parāmasati nābhinivisatīti. Evampi ete ca nissajja anuggahāya.
ಯತೋ ಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ ಚ ಅಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ ಚ ಆನೇಞ್ಜಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ ಚ ಪಹೀನಾ ಹೋನ್ತಿ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾತಿ, ಏತ್ತಾವತಾಪಿ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ ನ ಪರಾಮಸತಿ ನಾಭಿನಿವಿಸತೀತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಏತೇ ಚ ನಿಸ್ಸಜ್ಜ ಅನುಗ್ಗಹಾಯ।
Yato puññābhisaṅkhāro ca apuññābhisaṅkhāro ca āneñjābhisaṅkhāro ca pahīnā honti ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammāti, ettāvatāpi na gaṇhāti na parāmasati nābhinivisatīti. Evampi ete ca nissajja anuggahāya.
ಸನ್ತೋ ಅನಿಸ್ಸಾಯ ಭವಂ ನ ಜಪ್ಪೇತಿ। ಸನ್ತೋತಿ ರಾಗಸ್ಸ ಸಮಿತತ್ತಾ ಸನ್ತೋ, ದೋಸಸ್ಸ ಸಮಿತತ್ತಾ ಸನ್ತೋ, ಮೋಹಸ್ಸ ಸಮಿತತ್ತಾ ಸನ್ತೋ , ಕೋಧಸ್ಸ… ಉಪನಾಹಸ್ಸ… ಮಕ್ಖಸ್ಸ… ಪಳಾಸಸ್ಸ… ಇಸ್ಸಾಯ… ಮಚ್ಛರಿಯಸ್ಸ… ಮಾಯಾಯ… ಸಾಠೇಯ್ಯಸ್ಸ… ಥಮ್ಭಸ್ಸ… ಸಾರಮ್ಭಸ್ಸ… ಮಾನಸ್ಸ… ಅತಿಮಾನಸ್ಸ… ಮದಸ್ಸ… ಪಮಾದಸ್ಸ… ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸಾನಂ… ಸಬ್ಬದುಚ್ಚರಿತಾನಂ… ಸಬ್ಬದರಥಾನಂ… ಸಬ್ಬಪರಿಳಾಹಾನಂ… ಸಬ್ಬಸನ್ತಾಪಾನಂ… ಸಬ್ಬಾಕುಸಲಾಭಿಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಸನ್ತತ್ತಾ ಸಮಿತತ್ತಾ ವೂಪಸಮಿತತ್ತಾ ವಿಜ್ಝಾತತ್ತಾ ನಿಬ್ಬುತತ್ತಾ ವಿಗತತ್ತಾ ಪಟಿಪಸ್ಸದ್ಧತ್ತಾ ಸನ್ತೋ ಉಪಸನ್ತೋ ವೂಪಸನ್ತೋ ನಿಬ್ಬುತೋ ಪಟಿಪಸ್ಸದ್ಧೋತಿ – ಸನ್ತೋ।
Santo anissāya bhavaṃ na jappeti. Santoti rāgassa samitattā santo, dosassa samitattā santo, mohassa samitattā santo , kodhassa… upanāhassa… makkhassa… paḷāsassa… issāya… macchariyassa… māyāya… sāṭheyyassa… thambhassa… sārambhassa… mānassa… atimānassa… madassa… pamādassa… sabbakilesānaṃ… sabbaduccaritānaṃ… sabbadarathānaṃ… sabbapariḷāhānaṃ… sabbasantāpānaṃ… sabbākusalābhisaṅkhārānaṃ santattā samitattā vūpasamitattā vijjhātattā nibbutattā vigatattā paṭipassaddhattā santo upasanto vūpasanto nibbuto paṭipassaddhoti – santo.
ಅನಿಸ್ಸಾಯಾತಿ ದ್ವೇ ನಿಸ್ಸಯಾ – ತಣ್ಹಾನಿಸ್ಸಯೋ ಚ ದಿಟ್ಠಿನಿಸ್ಸಯೋ ಚ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ತಣ್ಹಾನಿಸ್ಸಯೋ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ದಿಟ್ಠಿನಿಸ್ಸಯೋ। ತಣ್ಹಾನಿಸ್ಸಯಂ ಪಹಾಯ ದಿಟ್ಠಿನಿಸ್ಸಯಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಚಕ್ಖುಂ ಅನಿಸ್ಸಾಯ, ಸೋತಂ ಅನಿಸ್ಸಾಯ, ಘಾನಂ ಅನಿಸ್ಸಾಯ, ಜಿವ್ಹಂ ಅನಿಸ್ಸಾಯ, ಕಾಯಂ ಅನಿಸ್ಸಾಯ, ಮನಂ ಅನಿಸ್ಸಾಯ, ರೂಪೇ… ಸದ್ದೇ… ಗನ್ಧೇ… ರಸೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬೇ… ಕುಲಂ… ಗಣಂ… ಆವಾಸಂ… ಲಾಭಂ… ಯಸಂ… ಪಸಂಸಂ… ಸುಖಂ… ಚೀವರಂ… ಪಿಣ್ಡಪಾತಂ… ಸೇನಾಸನಂ… ಗಿಲಾನಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರಂ… ಕಾಮಧಾತುಂ… ರೂಪಧಾತುಂ… ಅರೂಪಧಾತುಂ… ಕಾಮಭವಂ… ರೂಪಭವಂ… ಅರೂಪಭವಂ… ಸಞ್ಞಾಭವಂ… ಅಸಞ್ಞಾಭವಂ… ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಭವಂ… ಏಕವೋಕಾರಭವಂ… ಚತುವೋಕಾರಭವಂ… ಪಞ್ಚವೋಕಾರಭವಂ… ಅತೀತಂ… ಅನಾಗತಂ… ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಂ… ದಿಟ್ಠಸುತಮುತವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಅನಿಸ್ಸಾಯ ಅಗ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ಅಪರಾಮಸಿತ್ವಾ ಅನಭಿನಿವಿಸಿತ್ವಾತಿ – ಸನ್ತೋ ಅನಿಸ್ಸಾಯ। ಭವಂ ನ ಜಪ್ಪೇತಿ ಕಾಮಭವಂ ನ ಜಪ್ಪೇಯ್ಯ, ರೂಪಭವಂ ನ ಜಪ್ಪೇಯ್ಯ, ಅರೂಪಭವಂ ನ ಜಪ್ಪೇಯ್ಯ ನಪ್ಪಜಪ್ಪೇಯ್ಯ ನ ಅಭಿಜಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ – ಸನ್ತೋ ಅನಿಸ್ಸಾಯ ಭವಂ ನ ಜಪ್ಪೇ।
Anissāyāti dve nissayā – taṇhānissayo ca diṭṭhinissayo ca…pe… ayaṃ taṇhānissayo…pe… ayaṃ diṭṭhinissayo. Taṇhānissayaṃ pahāya diṭṭhinissayaṃ paṭinissajjitvā cakkhuṃ anissāya, sotaṃ anissāya, ghānaṃ anissāya, jivhaṃ anissāya, kāyaṃ anissāya, manaṃ anissāya, rūpe… sadde… gandhe… rase… phoṭṭhabbe… kulaṃ… gaṇaṃ… āvāsaṃ… lābhaṃ… yasaṃ… pasaṃsaṃ… sukhaṃ… cīvaraṃ… piṇḍapātaṃ… senāsanaṃ… gilānapaccayabhesajjaparikkhāraṃ… kāmadhātuṃ… rūpadhātuṃ… arūpadhātuṃ… kāmabhavaṃ… rūpabhavaṃ… arūpabhavaṃ… saññābhavaṃ… asaññābhavaṃ… nevasaññānāsaññābhavaṃ… ekavokārabhavaṃ… catuvokārabhavaṃ… pañcavokārabhavaṃ… atītaṃ… anāgataṃ… paccuppannaṃ… diṭṭhasutamutaviññātabbe dhamme anissāya aggaṇhitvā aparāmasitvā anabhinivisitvāti – santo anissāya. Bhavaṃ na jappeti kāmabhavaṃ na jappeyya, rūpabhavaṃ na jappeyya, arūpabhavaṃ na jappeyya nappajappeyya na abhijappeyyāti – santo anissāya bhavaṃ na jappe.
ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ನ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಸುತಿಯಾ ನ ಞಾಣೇನ, [ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ]
‘‘Na diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena, [māgaṇḍiyāti bhagavā]
ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ನ ಸುದ್ಧಿಮಾಹ।
Sīlabbatenāpi na suddhimāha;
ಅದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಸ್ಸುತಿಯಾ ಅಞಾಣಾ, ಅಸೀಲತಾ ಅಬ್ಬತಾ ನೋಪಿ ತೇನ।
Adiṭṭhiyā assutiyā añāṇā, asīlatā abbatā nopi tena;
ಏತೇ ಚ ನಿಸ್ಸಜ್ಜ ಅನುಗ್ಗಹಾಯ, ಸನ್ತೋ ಅನಿಸ್ಸಾಯ ಭವಂ ನ ಜಪ್ಪೇ’’ತಿ॥
Ete ca nissajja anuggahāya, santo anissāya bhavaṃ na jappe’’ti.
೭೫.
75.
ನೋ ಚೇ ಕಿರ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಸುತಿಯಾ ನ ಞಾಣೇನ, [ಇತಿ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋ]
Noce kira diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena, [iti māgaṇḍiyo]
ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ನ ಸುದ್ಧಿಮಾಹ।
Sīlabbatenāpi na suddhimāha;
ಅದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಸ್ಸುತಿಯಾ ಅಞಾಣಾ, ಅಸೀಲತಾ ಅಬ್ಬತಾ ನೋಪಿ ತೇನ।
Adiṭṭhiyā assutiyā añāṇā, asīlatā abbatā nopi tena;
ಮಞ್ಞಾಮಹಂ ಮೋಮುಹಮೇವ ಧಮ್ಮಂ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಏಕೇ ಪಚ್ಚೇನ್ತಿ ಸುದ್ಧಿಂ॥
Maññāmahaṃ momuhameva dhammaṃ, diṭṭhiyā eke paccenti suddhiṃ.
ನೋ ಚೇ ಕಿರ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಸುತಿಯಾ ನ ಞಾಣೇನಾತಿ। ದಿಟ್ಠಿಯಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸಿ; ಸುತೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ… ದಿಟ್ಠಸುತೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ , ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ… ಞಾಣೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸೀತಿ – ನೋ ಚೇ ಕಿರ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಸುತಿಯಾ ನ ಞಾಣೇನ।
No ce kira diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇenāti. Diṭṭhiyāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasi; sutenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ… diṭṭhasutenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ , muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ… ñāṇenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasīti – no ce kira diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena.
ಇತಿ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋತಿ ಇತೀತಿ ಪದಸನ್ಧಿ…ಪೇ॰…। ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋತಿ ತಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ನಾಮಂ…ಪೇ॰… ಇತಿ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋ।
Iti māgaṇḍiyoti itīti padasandhi…pe…. Māgaṇḍiyoti tassa brāhmaṇassa nāmaṃ…pe… iti māgaṇḍiyo.
ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ನ ಸುದ್ಧಿಮಾಹಾತಿ। ಸೀಲೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ…ಪೇ॰… ವತೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ…ಪೇ॰… ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ನಾಹ ನ ಕಥೇಸಿ ನ ಭಣಸಿ ನ ದೀಪಯಸಿ ನ ವೋಹರಸೀತಿ – ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ನ ಸುದ್ಧಿಮಾಹ।
Sīlabbatenāpi na suddhimāhāti. Sīlenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ…pe… vatenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ…pe… sīlabbatenāpi suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ nāha na kathesi na bhaṇasi na dīpayasi na voharasīti – sīlabbatenāpi na suddhimāha.
ಅದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಸ್ಸುತಿಯಾ ಅಞಾಣಾ, ಅಸೀಲತಾ ಅಬ್ಬತಾ ನೋಪಿ ತೇನಾತಿ। ದಿಟ್ಠಿಪಿ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬಾತಿ ಏವಂ ಭಣಸಿ, ಸವನಮ್ಪಿ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಏವಂ ಭಣಸಿ, ಞಾಣಮ್ಪಿ ಇಚ್ಛಿತಬ್ಬನ್ತಿ ಏವಂ ಭಣಸಿ, ನ ಸಕ್ಕೋಸಿ ಏಕಂಸೇನ ಅನುಜಾನಿತುಂ, ನಪಿ ಸಕ್ಕೋಸಿ ಏಕಂಸೇನ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಿತುನ್ತಿ – ಅದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಸ್ಸುತಿಯಾ ಅಞಾಣಾ, ಅಸೀಲತಾ ಅಬ್ಬತಾ ನೋಪಿ ತೇನ।
Adiṭṭhiyāassutiyā añāṇā, asīlatā abbatā nopi tenāti. Diṭṭhipi icchitabbāti evaṃ bhaṇasi, savanampi icchitabbanti evaṃ bhaṇasi, ñāṇampi icchitabbanti evaṃ bhaṇasi, na sakkosi ekaṃsena anujānituṃ, napi sakkosi ekaṃsena paṭikkhipitunti – adiṭṭhiyā assutiyā añāṇā, asīlatā abbatā nopi tena.
ಮಞ್ಞಾಮಹಂ ಮೋಮುಹಮೇವ ಧಮ್ಮನ್ತಿ। ಮೋಮೂಹಧಮ್ಮೋ ಅಯಂ ತುಯ್ಹಂ ಬಾಲಧಮ್ಮೋ ಮೂಳ್ಹಧಮ್ಮೋ ಅಞ್ಞಾಣಧಮ್ಮೋ ಅಮರಾವಿಕ್ಖೇಪಧಮ್ಮೋತಿ ಏವಂ ಮಞ್ಞಾಮಿ ಏವಂ ಜಾನಾಮಿ ಏವಂ ಆಜಾನಾಮಿ ಏವಂ ವಿಜಾನಾಮಿ ಏವಂ ಪಟಿವಿಜಾನಾಮಿ ಏವಂ ಪಟಿವಿಜ್ಝಾಮೀತಿ – ಮಞ್ಞಾಮಹಂ ಮೋಮುಹಮೇವ ಧಮ್ಮಂ।
Maññāmahaṃmomuhameva dhammanti. Momūhadhammo ayaṃ tuyhaṃ bāladhammo mūḷhadhammo aññāṇadhammo amarāvikkhepadhammoti evaṃ maññāmi evaṃ jānāmi evaṃ ājānāmi evaṃ vijānāmi evaṃ paṭivijānāmi evaṃ paṭivijjhāmīti – maññāmahaṃ momuhameva dhammaṃ.
ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಏಕೇ ಪಚ್ಚೇನ್ತಿ ಸುದ್ಧಿನ್ತಿ। ಸುದ್ಧಿದಿಟ್ಠಿಯಾ ಏಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ಪಚ್ಚೇನ್ತಿ; ‘‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಏಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ಪಚ್ಚೇನ್ತಿ; ‘‘ಅಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ…ಪೇ॰… ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಏಕೇ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಸುದ್ಧಿಂ ವಿಸುದ್ಧಿಂ ಪರಿಸುದ್ಧಿಂ, ಮುತ್ತಿಂ ವಿಮುತ್ತಿಂ ಪರಿಮುತ್ತಿಂ ಪಚ್ಚೇನ್ತೀತಿ – ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಏಕೇ ಪಚ್ಚೇನ್ತಿ ಸುದ್ಧಿಂ।
Diṭṭhiyāeke paccenti suddhinti. Suddhidiṭṭhiyā eke samaṇabrāhmaṇā suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ paccenti; ‘‘sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’nti diṭṭhiyā eke samaṇabrāhmaṇā suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ paccenti; ‘‘asassato loko…pe… neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’nti diṭṭhiyā eke samaṇabrāhmaṇā suddhiṃ visuddhiṃ parisuddhiṃ, muttiṃ vimuttiṃ parimuttiṃ paccentīti – diṭṭhiyā eke paccenti suddhiṃ.
ತೇನಾಹ ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ –
Tenāha so brāhmaṇo –
‘‘ನೋ ಚೇ ಕಿರ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಸುತಿಯಾ ನ ಞಾಣೇನ, [ಇತಿ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋ]
‘‘No ce kira diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena, [iti māgaṇḍiyo]
ಸೀಲಬ್ಬತೇನಾಪಿ ನ ಸುದ್ಧಿಮಾಹ।
Sīlabbatenāpi na suddhimāha;
ಅದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅಸ್ಸುತಿಯಾ ಅಞಾಣಾ, ಅಸೀಲತಾ ಅಬ್ಬತಾ ನೋಪಿ ತೇನ।
Adiṭṭhiyā assutiyā añāṇā, asīlatā abbatā nopi tena;
ಮಞ್ಞಾಮಹಂ ಮೋಮುಹಮೇವ ಧಮ್ಮಂ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಏಕೇ ಪಚ್ಚೇನ್ತಿ ಸುದ್ಧಿ’’ನ್ತಿ॥
Maññāmahaṃ momuhameva dhammaṃ, diṭṭhiyā eke paccenti suddhi’’nti.
೭೬.
76.
ದಿಟ್ಠಿಞ್ಚ 13 ನಿಸ್ಸಾಯನುಪುಚ್ಛಮಾನೋ, [ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ]
Diṭṭhiñca14nissāyanupucchamāno, [māgaṇḍiyāti bhagavā]
ಇತೋ ಚ ನಾದ್ದಕ್ಖಿ ಅಣುಮ್ಪಿ ಸಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಾ ತುವಂ ಮೋಮುಹತೋ ದಹಾಸಿ॥
Ito ca nāddakkhi aṇumpi saññaṃ, tasmā tuvaṃ momuhato dahāsi.
ದಿಟ್ಠಿಞ್ಚ ನಿಸ್ಸಾಯನುಪುಚ್ಛಮಾನೋತಿ। ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ದಿಟ್ಠಿಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ದಿಟ್ಠಿಂ ಪುಚ್ಛತಿ, ಲಗ್ಗನಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಲಗ್ಗನಂ ಪುಚ್ಛತಿ, ಬನ್ಧನಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಬನ್ಧನಂ ಪುಚ್ಛತಿ, ಪಲಿಬೋಧಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಪಲಿಬೋಧಂ ಪುಚ್ಛತಿ। ಅನುಪುಚ್ಛಮಾನೋತಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಪುಚ್ಛತೀತಿ – ದಿಟ್ಠಿಞ್ಚ ನಿಸ್ಸಾಯನುಪುಚ್ಛಮಾನೋ।
Diṭṭhiñca nissāyanupucchamānoti. Māgaṇḍiyo brāhmaṇo diṭṭhiṃ nissāya diṭṭhiṃ pucchati, lagganaṃ nissāya lagganaṃ pucchati, bandhanaṃ nissāya bandhanaṃ pucchati, palibodhaṃ nissāya palibodhaṃ pucchati. Anupucchamānoti punappunaṃ pucchatīti – diṭṭhiñca nissāyanupucchamāno.
ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ ತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ನಾಮೇನ ಆಲಪತಿ। ಭಗವಾತಿ ಗಾರವಾಧಿವಚನಂ…ಪೇ॰… ಸಚ್ಛಿಕಾ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಯದಿದಂ ಭಗವಾತಿ – ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ।
Māgaṇḍiyāti bhagavā taṃ brāhmaṇaṃ nāmena ālapati. Bhagavāti gāravādhivacanaṃ…pe… sacchikā paññatti yadidaṃ bhagavāti – māgaṇḍiyāti bhagavā.
ಸಮುಗ್ಗಹೀತೇಸು ಪಮೋಹಮಾಗಾತಿ। ಯಾ ಸಾ ದಿಟ್ಠಿ ತಯಾ ಗಹಿತಾ ಪರಾಮಟ್ಠಾ ಅಭಿನಿವಿಟ್ಠಾ ಅಜ್ಝೋಸಿತಾ ಅಧಿಮುತ್ತಾ, ತಾಯೇವ ತ್ವಂ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಮೂಳ್ಹೋಸಿ ಪಮೂಳ್ಹೋಸಿ ಸಮ್ಮೂಳ್ಹೋಸಿ ಮೋಹಂ ಆಗತೋಸಿ ಪಮೋಹಂ ಆಗತೋಸಿ ಸಮ್ಮೋಹಂ ಆಗತೋಸಿ ಅನ್ಧಕಾರಂ ಪಕ್ಖನ್ದೋಸೀತಿ – ಸಮುಗ್ಗಹೀತೇಸು ಪಮೋಹಮಾಗಾ।
Samuggahītesu pamohamāgāti. Yā sā diṭṭhi tayā gahitā parāmaṭṭhā abhiniviṭṭhā ajjhositā adhimuttā, tāyeva tvaṃ diṭṭhiyā mūḷhosi pamūḷhosi sammūḷhosi mohaṃ āgatosi pamohaṃ āgatosi sammohaṃ āgatosi andhakāraṃ pakkhandosīti – samuggahītesu pamohamāgā.
ಇತೋ ಚ ನಾದ್ದಕ್ಖಿ ಅಣುಮ್ಪಿ ಸಞ್ಞನ್ತಿ। ಇತೋ ಅಜ್ಝತ್ತಸನ್ತಿತೋ ವಾ ಪಟಿಪದಾತೋ ವಾ ಧಮ್ಮದೇಸನಾತೋ ವಾ, ಯುತ್ತಸಞ್ಞಂ ಪತ್ತಸಞ್ಞಂ ಲಕ್ಖಣಸಞ್ಞಂ ಕಾರಣಸಞ್ಞಂ ಠಾನಸಞ್ಞಂ ನ ಪಟಿಲಭತಿ, ಕುತೋ ಞಾಣನ್ತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಇತೋ ಚ ನಾದ್ದಕ್ಖಿ ಅಣುಮ್ಪಿ ಸಞ್ಞಂ। ಅಥ ವಾ ಅನಿಚ್ಚಂ ವಾ ಅನಿಚ್ಚಸಞ್ಞಾನುಲೋಮಂ ವಾ, ದುಕ್ಖಂ ವಾ ದುಕ್ಖಸಞ್ಞಾನುಲೋಮಂ ವಾ, ಅನತ್ತಂ ವಾ ಅನತ್ತಸಞ್ಞಾನುಲೋಮಂ ವಾ, ಸಞ್ಞುಪ್ಪಾದಮತ್ತಂ ವಾ ಸಞ್ಜಾನಿತಮತ್ತಂ ವಾ ನ ಪಟಿಲಭತಿ , ಕುತೋ ಞಾಣನ್ತಿ। ಏವಮ್ಪಿ ಇತೋ ಚ ನಾದ್ದಕ್ಖಿ ಅಣುಮ್ಪಿ ಸಞ್ಞಂ।
Ito ca nāddakkhi aṇumpi saññanti. Ito ajjhattasantito vā paṭipadāto vā dhammadesanāto vā, yuttasaññaṃ pattasaññaṃ lakkhaṇasaññaṃ kāraṇasaññaṃ ṭhānasaññaṃ na paṭilabhati, kuto ñāṇanti. Evampi ito ca nāddakkhi aṇumpi saññaṃ. Atha vā aniccaṃ vā aniccasaññānulomaṃ vā, dukkhaṃ vā dukkhasaññānulomaṃ vā, anattaṃ vā anattasaññānulomaṃ vā, saññuppādamattaṃ vā sañjānitamattaṃ vā na paṭilabhati , kuto ñāṇanti. Evampi ito ca nāddakkhi aṇumpi saññaṃ.
ತಸ್ಮಾ ತುವಂ ಮೋಮುಹತೋ ದಹಾಸೀತಿ। ತಸ್ಮಾತಿ ತಸ್ಮಾ ತಂಕಾರಣಾ ತಂಹೇತು ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ತಂನಿದಾನಾ ಮೋಮೂಹಧಮ್ಮತೋ ಬಾಲಧಮ್ಮತೋ ಮೂಳ್ಹಧಮ್ಮತೋ ಅಞ್ಞಾಣಧಮ್ಮತೋ ಅಮರಾವಿಕ್ಖೇಪಧಮ್ಮತೋ ದಹಾಸಿ ಪಸ್ಸಸಿ ದಕ್ಖಸಿ ಓಲೋಕೇಸಿ ನಿಜ್ಝಾಯಸಿ ಉಪಪರಿಕ್ಖಸೀತಿ – ತಸ್ಮಾ ತುವಂ ಮೋಮುಹತೋ ದಹಾಸಿ।
Tasmā tuvaṃ momuhato dahāsīti. Tasmāti tasmā taṃkāraṇā taṃhetu tappaccayā taṃnidānā momūhadhammato bāladhammato mūḷhadhammato aññāṇadhammato amarāvikkhepadhammato dahāsi passasi dakkhasi olokesi nijjhāyasi upaparikkhasīti – tasmā tuvaṃ momuhato dahāsi.
ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ದಿಟ್ಠಿಞ್ಚ ನಿಸ್ಸಾಯನುಪುಚ್ಛಮಾನೋ, [ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಭಗವಾ]
‘‘Diṭṭhiñca nissāyanupucchamāno, [māgaṇḍiyāti bhagavā]
ಸಮುಗ್ಗಹೀತೇಸು ಪಮೋಹಮಾಗಾ।
Samuggahītesu pamohamāgā;
ಇತೋ ಚ ನಾದ್ದಕ್ಖಿ ಅಣುಮ್ಪಿ ಸಞ್ಞಂ, ತಸ್ಮಾ ತುವಂ ಮೋಮುಹತೋ ದಹಾಸೀ’’ತಿ॥
Ito ca nāddakkhi aṇumpi saññaṃ, tasmā tuvaṃ momuhato dahāsī’’ti.
೭೭.
77.
ಸಮೋ ವಿಸೇಸೀ ಉದ ವಾ ನಿಹೀನೋ, ಯೋ ಮಞ್ಞತಿ ಸೋ ವಿವದೇಥ ತೇನ।
Samo visesī uda vā nihīno, yo maññati so vivadetha tena;
ತೀಸು ವಿಧಾಸು ಅವಿಕಮ್ಪಮಾನೋ, ಸಮೋ ವಿಸೇಸೀತಿ ನ ತಸ್ಸ ಹೋತಿ॥
Tīsu vidhāsu avikampamāno, samo visesīti na tassa hoti.
ಸಮೋ ವಿಸೇಸೀ ಉದ ವಾ ನಿಹೀನೋ, ಯೋ ಮಞ್ಞತಿ ಸೋ ವಿವದೇಥ ತೇನಾತಿ। ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ವಾ ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ವಾ ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ವಾ ಯೋ ಮಞ್ಞತಿ, ಸೋ ತೇನ ಮಾನೇನ ತಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ತೇನ ವಾ ಪುಗ್ಗಲೇನ ಕಲಹಂ ಕರೇಯ್ಯ ಭಣ್ಡನಂ ಕರೇಯ್ಯ ವಿಗ್ಗಹಂ ಕರೇಯ್ಯ ವಿವಾದಂ ಕರೇಯ್ಯ ಮೇಧಗಂ ಕರೇಯ್ಯ – ‘‘ನ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಸಿ, ಅಹಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಕಿಂ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಿಸ್ಸಸಿ, ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪನ್ನೋ ತ್ವಮಸಿ, ಅಹಮಸ್ಮಿ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನೋ, ಸಹಿತಂ ಮೇ, ಅಸಹಿತಂ ತೇ, ಪುರೇ ವಚನೀಯಂ ಪಚ್ಛಾ ಅವಚ, ಪಚ್ಛಾ ವಚನೀಯಂ ಪುರೇ ಅವಚ, ಅಧಿಚಿಣ್ಣಂ ತೇ ವಿಪರಾವತ್ತಂ, ಆರೋಪಿತೋ ತೇ ವಾದೋ, ನಿಗ್ಗಹಿತೋ ತ್ವಮಸಿ, ಚರ ವಾದಪ್ಪಮೋಕ್ಖಾಯ, ನಿಬ್ಬೇಠೇಹಿ ವಾ ಸಚೇ ಪಹೋಸೀ’’ತಿ – ಸಮೋ ವಿಸೇಸೀ ಉದ ವಾ ನಿಹೀನೋ ಯೋ ಮಞ್ಞತಿ ಸೋ ವಿವದೇಥ ತೇನ।
Samo visesī uda vā nihīno, yo maññati so vivadetha tenāti. Sadisohamasmīti vā seyyohamasmīti vā hīnohamasmīti vā yo maññati, so tena mānena tāya diṭṭhiyā tena vā puggalena kalahaṃ kareyya bhaṇḍanaṃ kareyya viggahaṃ kareyya vivādaṃ kareyya medhagaṃ kareyya – ‘‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsi, ahaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāmi, kiṃ tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānissasi, micchāpaṭipanno tvamasi, ahamasmi sammāpaṭipanno, sahitaṃ me, asahitaṃ te, pure vacanīyaṃ pacchā avaca, pacchā vacanīyaṃ pure avaca, adhiciṇṇaṃ te viparāvattaṃ, āropito te vādo, niggahito tvamasi, cara vādappamokkhāya, nibbeṭhehi vā sace pahosī’’ti – samo visesī uda vā nihīno yo maññati so vivadetha tena.
ತೀಸು ವಿಧಾಸು ಅವಿಕಮ್ಪಮಾನೋ, ಸಮೋ ವಿಸೇಸೀತಿ ನ ತಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ। ಯಸ್ಸೇತಾ ತಿಸ್ಸೋ ವಿಧಾ ಪಹೀನಾ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನಾ ವೂಪಸನ್ತಾ ಪಟಿಪಸ್ಸದ್ಧಾ ಅಭಬ್ಬುಪ್ಪತ್ತಿಕಾ ಞಾಣಗ್ಗಿನಾ ದಡ್ಢಾ, ಸೋ ತೀಸು ವಿಧಾಸು ನ ಕಮ್ಪತಿ ನ ವಿಕಮ್ಪತಿ, ಅವಿಕಮ್ಪಮಾನಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ವಾ ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ವಾ ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ವಾ। ನ ತಸ್ಸ ಹೋತೀತಿ। ನ ಮಯ್ಹಂ ಹೋತೀತಿ ತೀಸು ವಿಧಾಸು ಅವಿಕಮ್ಪಮಾನೋ, ಸಮೋ ವಿಸೇಸೀತಿ – ನ ತಸ್ಸ ಹೋತಿ।
Tīsuvidhāsu avikampamāno, samo visesīti na tassa hotīti. Yassetā tisso vidhā pahīnā samucchinnā vūpasantā paṭipassaddhā abhabbuppattikā ñāṇagginā daḍḍhā, so tīsu vidhāsu na kampati na vikampati, avikampamānassa puggalassa sadisohamasmīti vā seyyohamasmīti vā hīnohamasmīti vā. Na tassa hotīti. Na mayhaṃ hotīti tīsu vidhāsu avikampamāno, samo visesīti – na tassa hoti.
ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ಸಮೋ ವಿಸೇಸೀ ಉದ ವಾ ನಿಹೀನೋ, ಯೋ ಮಞ್ಞತಿ ಸೋ ವಿವದೇಥ ತೇನ।
‘‘Samo visesī uda vā nihīno, yo maññati so vivadetha tena;
ತೀಸು ವಿಧಾಸು ಅವಿಕಮ್ಪಮಾನೋ, ಸಮೋ ವಿಸೇಸೀತಿ ನ ತಸ್ಸ ಹೋತೀ’’ತಿ॥
Tīsu vidhāsu avikampamāno, samo visesīti na tassa hotī’’ti.
೭೮.
78.
ಸಚ್ಚನ್ತಿ ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಕಿಂ ವದೇಯ್ಯ, ಮುಸಾತಿ ವಾ ಸೋ ವಿವದೇಥ ಕೇನ।
Saccantiso brāhmaṇo kiṃ vadeyya, musāti vā so vivadetha kena;
ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಂ ವಿಸಮಂ ವಾಪಿ ನತ್ಥಿ, ಸ ಕೇನ ವಾದಂ ಪಟಿಸಂಯುಜೇಯ್ಯ॥
Yasmiṃ samaṃ visamaṃ vāpi natthi, sa kena vādaṃ paṭisaṃyujeyya.
ಸಚ್ಚನ್ತಿ ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಕಿಂ ವದೇಯ್ಯಾತಿ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋತಿ ಸತ್ತನ್ನಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಬಾಹಿತತ್ತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ…ಪೇ॰… ಅಸಿತೋ ತಾದಿ ಪವುಚ್ಚತೇ ಸ ಬ್ರಹ್ಮಾ। ಸಚ್ಚನ್ತಿ ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಕಿಂ ವದೇಯ್ಯಾತಿ। ‘‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಕಿಂ ವದೇಯ್ಯ ಕಿಂ ಕಥೇಯ್ಯ ಕಿಂ ಭಣೇಯ್ಯ ಕಿಂ ದೀಪಯೇಯ್ಯ ಕಿಂ ವೋಹರೇಯ್ಯ; ‘‘ಅಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ…ಪೇ॰… ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಕಿಂ ವದೇಯ್ಯ ಕಿಂ ಕಥೇಯ್ಯ ಕಿಂ ಭಣೇಯ್ಯ ಕಿಂ ದೀಪಯೇಯ್ಯ ಕಿಂ ವೋಹರೇಯ್ಯಾತಿ – ಸಚ್ಚನ್ತಿ ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಕಿಂ ವದೇಯ್ಯ।
Saccanti so brāhmaṇo kiṃ vadeyyāti. Brāhmaṇoti sattannaṃ dhammānaṃ bāhitattā brāhmaṇo…pe… asito tādi pavuccate sa brahmā. Saccanti so brāhmaṇo kiṃ vadeyyāti. ‘‘Sassato loko, idameva saccaṃ moghamañña’’nti brāhmaṇo kiṃ vadeyya kiṃ katheyya kiṃ bhaṇeyya kiṃ dīpayeyya kiṃ vohareyya; ‘‘asassato loko…pe… neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’nti brāhmaṇo kiṃ vadeyya kiṃ katheyya kiṃ bhaṇeyya kiṃ dīpayeyya kiṃ vohareyyāti – saccanti so brāhmaṇo kiṃ vadeyya.
ಮುಸಾತಿ ವಾ ಸೋ ವಿವದೇಥ ಕೇನಾತಿ। ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಯ್ಹಂವ ಸಚ್ಚಂ, ತುಯ್ಹಂ ಮುಸಾತಿ ಕೇನ ಮಾನೇನ, ಕಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ, ಕೇನ ವಾ ಪುಗ್ಗಲೇನ ಕಲಹಂ ಕರೇಯ್ಯ ಭಣ್ಡನಂ ಕರೇಯ್ಯ ವಿಗ್ಗಹಂ ಕರೇಯ್ಯ ವಿವಾದಂ ಕರೇಯ್ಯ ಮೇಧಗಂ ಕರೇಯ್ಯ – ‘‘ನ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಸಿ…ಪೇ॰… ನಿಬ್ಬೇಠೇಹಿ ವಾ ಸಚೇ ಪಹೋಸೀ’’ತಿ – ಮುಸಾತಿ ವಾ ಸೋ ವಿವದೇಥ ಕೇನ।
Musāti vā so vivadetha kenāti. Brāhmaṇo mayhaṃva saccaṃ, tuyhaṃ musāti kena mānena, kāya diṭṭhiyā, kena vā puggalena kalahaṃ kareyya bhaṇḍanaṃ kareyya viggahaṃ kareyya vivādaṃ kareyya medhagaṃ kareyya – ‘‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsi…pe… nibbeṭhehi vā sace pahosī’’ti – musāti vā so vivadetha kena.
ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಂ ವಿಸಮಂ ವಾಪಿ ನತ್ಥೀತಿ। ಯಸ್ಮಿನ್ತಿ ಯಸ್ಮಿಂ ಪುಗ್ಗಲೇ ಅರಹನ್ತೇ ಖೀಣಾಸವೇ ಸದಿಸೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ ನತ್ಥಿ, ಸೇಯ್ಯೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ ನತ್ಥಿ, ಹೀನೋಹಮಸ್ಮೀತಿ ಓಮಾನೋ ನತ್ಥಿ ನ ಸನ್ತಿ ನ ಸಂವಿಜ್ಜತಿ ನುಪಲಬ್ಭತಿ, ಪಹೀನಂ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನಂ ವೂಪಸನ್ತಂ ಪಟಿಪಸ್ಸದ್ಧಂ ಅಭಬ್ಬುಪ್ಪತ್ತಿಕಂ ಞಾಣಗ್ಗಿನಾ ದಡ್ಢನ್ತಿ – ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಂ ವಿಸಮಂ ವಾಪಿ ನತ್ಥಿ।
Yasmiṃ samaṃ visamaṃ vāpi natthīti. Yasminti yasmiṃ puggale arahante khīṇāsave sadisohamasmīti māno natthi, seyyohamasmīti māno natthi, hīnohamasmīti omāno natthi na santi na saṃvijjati nupalabbhati, pahīnaṃ samucchinnaṃ vūpasantaṃ paṭipassaddhaṃ abhabbuppattikaṃ ñāṇagginā daḍḍhanti – yasmiṃ samaṃ visamaṃ vāpi natthi.
ಸ ಕೇನ ವಾದಂ ಪಟಿಸಂಯುಜೇಯ್ಯಾತಿ। ಸೋ ಕೇನ ಮಾನೇನ, ಕಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ, ಕೇನ ವಾ ಪುಗ್ಗಲೇನ ವಾದಂ ಪಟಿಸಞ್ಞೋಜೇಯ್ಯ ಪಟಿಬಲೇಯ್ಯ ಕಲಹಂ ಕರೇಯ್ಯ ಭಣ್ಡನಂ ಕರೇಯ್ಯ ವಿಗ್ಗಹಂ ಕರೇಯ್ಯ ವಿವಾದಂ ಕರೇಯ್ಯ ಮೇಧಗಂ ಕರೇಯ್ಯ – ‘‘ನ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಸಿ…ಪೇ॰… ನಿಬ್ಬೇಠೇಹಿ ವಾ ಸಚೇ ಪಹೋಸೀ’’ತಿ – ಸ ಕೇನ ವಾದಂ ಪಟಿಸಂಯುಜೇಯ್ಯ।
Sakena vādaṃ paṭisaṃyujeyyāti. So kena mānena, kāya diṭṭhiyā, kena vā puggalena vādaṃ paṭisaññojeyya paṭibaleyya kalahaṃ kareyya bhaṇḍanaṃ kareyya viggahaṃ kareyya vivādaṃ kareyya medhagaṃ kareyya – ‘‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsi…pe… nibbeṭhehi vā sace pahosī’’ti – sa kena vādaṃ paṭisaṃyujeyya.
ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ಸಚ್ಚನ್ತಿ ಸೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಕಿಂ ವದೇಯ್ಯ, ಮುಸಾತಿ ವಾ ಸೋ ವಿವದೇಥ ಕೇನ।
‘‘Saccanti so brāhmaṇo kiṃ vadeyya, musāti vā so vivadetha kena;
ಯಸ್ಮಿಂ ಸಮಂ ವಿಸಮಂ ವಾಪಿ ನತ್ಥಿ, ಸ ಕೇನ ವಾದಂ ಪಟಿಸಂಯುಜೇಯ್ಯಾ’’ತಿ॥
Yasmiṃ samaṃ visamaṃ vāpi natthi, sa kena vādaṃ paṭisaṃyujeyyā’’ti.
೭೯.
79.
ಓಕಂ ಪಹಾಯ ಅನಿಕೇತಸಾರೀ, ಗಾಮೇ ಅಕುಬ್ಬಂ ಮುನಿ ಸನ್ಥವಾನಿ 17 ।
Okaṃpahāya aniketasārī, gāme akubbaṃ muni santhavāni18;
ಕಾಮೇಹಿ ರಿತ್ತೋ ಅಪುರೇಕ್ಖರಾನೋ, ಕಥಂ ನ ವಿಗ್ಗಯ್ಹ ಜನೇನ ಕಯಿರಾ॥
Kāmehi ritto apurekkharāno, kathaṃ na viggayha janena kayirā.
ಅಥ ಖೋ ಹಾಲಿದ್ದಕಾನಿ 19 ಗಹಪತಿ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಕಚ್ಚಾನೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಕಚ್ಚಾನಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಹಾಲಿದ್ದಕಾನಿ ಗಹಪತಿ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಕಚ್ಚಾನಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ವುತ್ತಮಿದಂ ಭನ್ತೇ, ಕಚ್ಚಾನ, ಭಗವತಾ ಅಟ್ಠಕವಗ್ಗಿಕೇ ಮಾಗಣ್ಡಿಯಪಞ್ಹೇ –
Atha kho hāliddakāni 20 gahapati yenāyasmā mahākaccāno tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahākaccānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho hāliddakāni gahapati āyasmantaṃ mahākaccānaṃ etadavoca – ‘‘vuttamidaṃ bhante, kaccāna, bhagavatā aṭṭhakavaggike māgaṇḍiyapañhe –
‘‘ಓಕಂ ಪಹಾಯ ಅನಿಕೇತಸಾರೀ, ಗಾಮೇ ಅಕುಬ್ಬಂ ಮುನಿ ಸನ್ಥವಾನಿ।
‘‘Okaṃ pahāya aniketasārī, gāme akubbaṃ muni santhavāni;
ಕಾಮೇಹಿ ರಿತ್ತೋ ಅಪುರೇಕ್ಖರಾನೋ, ಕಥಂ ನ ವಿಗ್ಗಯ್ಹ ಜನೇನ ಕಯಿರಾ’’ತಿ॥
Kāmehi ritto apurekkharāno, kathaṃ na viggayha janena kayirā’’ti.
‘‘ಇಮಸ್ಸ ನು ಖೋ ಭನ್ತೇ, ಕಚ್ಚಾನ, ಭಗವತಾ ಸಙ್ಖಿತ್ತೇನ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಕಥಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ’’ತಿ?
‘‘Imassa nu kho bhante, kaccāna, bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa kathaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti?
‘‘ರೂಪಧಾತು ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಓಕೋ ರೂಪಧಾತು ರಾಗವಿನಿಬನ್ಧಞ್ಚ 21 ಪನ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಓಕಸಾರೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ವೇದನಾಧಾತು ಖೋ, ಗಹಪತಿ… ಸಞ್ಞಾಧಾತು ಖೋ, ಗಹಪತಿ… ಸಙ್ಖಾರಧಾತು ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ವಿಞ್ಞಾಣಸ್ಸ ಓಕೋ ಸಙ್ಖಾರಧಾತು ರಾಗವಿನಿಬನ್ಧಞ್ಚ ಪನ ವಿಞ್ಞಾಣಂ ಓಕಸಾರೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಓಕಸಾರೀ ಹೋತಿ।
‘‘Rūpadhātu kho, gahapati, viññāṇassa oko rūpadhātu rāgavinibandhañca 22 pana viññāṇaṃ okasārīti vuccati. Vedanādhātu kho, gahapati… saññādhātu kho, gahapati… saṅkhāradhātu kho, gahapati, viññāṇassa oko saṅkhāradhātu rāgavinibandhañca pana viññāṇaṃ okasārīti vuccati. Evaṃ kho, gahapati, okasārī hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿ, ಅನೋಕಸಾರೀ ಹೋತಿ? ರೂಪಧಾತುಯಾ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಯೋ ಛನ್ದೋ ಯೋ ರಾಗೋ ಯಾ ನನ್ದೀ ಯಾ ತಣ್ಹಾ ಯೇ ಉಪಾಯುಪಾದಾನಾ 23 ಚೇತಸೋ ಅಧಿಟ್ಠಾನಾಭಿನಿವೇಸಾನುಸಯಾ ತೇ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪಹೀನಾ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾ; ತಸ್ಮಾ ತಥಾಗತೋ ಅನೋಕಸಾರೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ವೇದನಾಧಾತುಯಾ ಖೋ, ಗಹಪತಿ… ಸಞ್ಞಾಧಾತುಯಾ ಖೋ, ಗಹಪತಿ… ಸಙ್ಖಾರಧಾತುಯಾ ಖೋ, ಗಹಪತಿ… ವಿಞ್ಞಾಣಧಾತುಯಾ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಯೋ ಛನ್ದೋ ಯೋ ರಾಗೋ ಯಾ ನನ್ದೀ ಯಾ ತಣ್ಹಾ ಯೇ ಉಪಾಯುಪಾದಾನಾ ಚೇತಸೋ ಅಧಿಟ್ಠಾನಾಭಿನಿವೇಸಾನುಸಯಾ ತೇ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪಹೀನಾ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾ; ತಸ್ಮಾ ತಥಾಗತೋ ಅನೋಕಸಾರೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಅನೋಕಸಾರೀ ಹೋತಿ।
‘‘Kathañca, gahapati, anokasārī hoti? Rūpadhātuyā kho, gahapati, yo chando yo rāgo yā nandī yā taṇhā ye upāyupādānā 24 cetaso adhiṭṭhānābhinivesānusayā te tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā; tasmā tathāgato anokasārīti vuccati. Vedanādhātuyā kho, gahapati… saññādhātuyā kho, gahapati… saṅkhāradhātuyā kho, gahapati… viññāṇadhātuyā kho, gahapati, yo chando yo rāgo yā nandī yā taṇhā ye upāyupādānā cetaso adhiṭṭhānābhinivesānusayā te tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā; tasmā tathāgato anokasārīti vuccati. Evaṃ kho, gahapati, anokasārī hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿ, ನಿಕೇತಸಾರೀ ಹೋತಿ? ರೂಪನಿಮಿತ್ತನಿಕೇತವಿಸಾರವಿನಿಬನ್ಧಾ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ನಿಕೇತಸಾರೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಸದ್ದನಿಮಿತ್ತ… ಗನ್ಧನಿಮಿತ್ತ… ರಸನಿಮಿತ್ತ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬನಿಮಿತ್ತ… ಧಮ್ಮನಿಮಿತ್ತನಿಕೇತವಿಸಾರವಿನಿಬನ್ಧಾ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ನಿಕೇತಸಾರೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ನಿಕೇತಸಾರೀ ಹೋತಿ।
‘‘Kathañca, gahapati, niketasārī hoti? Rūpanimittaniketavisāravinibandhā kho, gahapati, niketasārīti vuccati. Saddanimitta… gandhanimitta… rasanimitta… phoṭṭhabbanimitta… dhammanimittaniketavisāravinibandhā kho, gahapati, niketasārīti vuccati. Evaṃ kho, gahapati, niketasārī hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿ, ಅನಿಕೇತಸಾರೀ ಹೋತಿ? ರೂಪನಿಮಿತ್ತನಿಕೇತವಿಸಾರವಿನಿಬನ್ಧಾ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪಹೀನಾ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾ; ತಸ್ಮಾ ತಥಾಗತೋ ಅನಿಕೇತಸಾರೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಸದ್ದನಿಮಿತ್ತ… ಗನ್ಧನಿಮಿತ್ತ… ರಸನಿಮಿತ್ತ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬನಿಮಿತ್ತ… ಧಮ್ಮನಿಮಿತ್ತನಿಕೇತವಿಸಾರವಿನಿಬನ್ಧಾ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ತಥಾಗತಸ್ಸ ಪಹೀನಾ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾ; ತಸ್ಮಾ ತಥಾಗತೋ ಅನಿಕೇತಸಾರೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಅನಿಕೇತಸಾರೀ ಹೋತಿ।
‘‘Kathañca, gahapati, aniketasārī hoti? Rūpanimittaniketavisāravinibandhā kho, gahapati, tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā; tasmā tathāgato aniketasārīti vuccati. Saddanimitta… gandhanimitta… rasanimitta… phoṭṭhabbanimitta… dhammanimittaniketavisāravinibandhā kho, gahapati, tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā; tasmā tathāgato aniketasārīti vuccati. Evaṃ kho, gahapati, aniketasārī hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿ, ಗಾಮೇ ಸನ್ಥವಜಾತೋ ಹೋತಿ? ಇಧ , ಗಹಪತಿ, ಏಕಚ್ಚೋ ಭಿಕ್ಖು ಗಿಹೀಹಿ ಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ ಸಹನನ್ದೀ ಸಹಸೋಕೀ, ಸುಖಿತೇಸು ಸುಖಿತೋ, ದುಕ್ಖಿತೇಸು ದುಕ್ಖಿತೋ, ಉಪ್ಪನ್ನೇಸು ಕಿಚ್ಚಕರಣೀಯೇಸು ಅತ್ತನಾ ವೋಯೋಗಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಗಾಮೇ ಸನ್ಥವಜಾತೋ ಹೋತಿ।
‘‘Kathañca, gahapati, gāme santhavajāto hoti? Idha , gahapati, ekacco bhikkhu gihīhi saṃsaṭṭho viharati sahanandī sahasokī, sukhitesu sukhito, dukkhitesu dukkhito, uppannesu kiccakaraṇīyesu attanā voyogaṃ āpajjati. Evaṃ kho, gahapati, gāme santhavajāto hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿ, ಗಾಮೇ ನ ಸನ್ಥವಜಾತೋ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಗಹಪತಿ, ಏಕಚ್ಚೋ ಭಿಕ್ಖು ಗಿಹೀಹಿ ಅಸಂಸಟ್ಠೋ ವಿಹರತಿ ನ ಸಹನನ್ದೀ ನ ಸಹಸೋಕೀ, ನ ಸುಖಿತೇಸು ಸುಖಿತೋ, ನ ದುಕ್ಖಿತೇಸು ದುಕ್ಖಿತೋ, ಉಪ್ಪನ್ನೇಸು ಕಿಚ್ಚಕರಣೀಯೇಸು ನ ಅತ್ತನಾ ವೋಯೋಗಂ ಆಪಜ್ಜತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಗಾಮೇ ನ ಸನ್ಥವಜಾತೋ ಹೋತಿ।
‘‘Kathañca, gahapati, gāme na santhavajāto hoti? Idha, gahapati, ekacco bhikkhu gihīhi asaṃsaṭṭho viharati na sahanandī na sahasokī, na sukhitesu sukhito, na dukkhitesu dukkhito, uppannesu kiccakaraṇīyesu na attanā voyogaṃ āpajjati. Evaṃ kho, gahapati, gāme na santhavajāto hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿ, ಕಾಮೇಹಿ ಅರಿತ್ತೋ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಗಹಪತಿ, ಏಕಚ್ಚೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಮೇಸು ಅವೀತರಾಗೋ ಹೋತಿ ಅವಿಗತಚ್ಛನ್ದೋ ಅವಿಗತಪೇಮೋ ಅವಿಗತಪಿಪಾಸೋ ಅವಿಗತಪರಿಳಾಹೋ ಅವಿಗತತಣ್ಹೋ। ಏವಂ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಕಾಮೇಹಿ ಅರಿತ್ತೋ ಹೋತಿ।
‘‘Kathañca, gahapati, kāmehi aritto hoti? Idha, gahapati, ekacco bhikkhu kāmesu avītarāgo hoti avigatacchando avigatapemo avigatapipāso avigatapariḷāho avigatataṇho. Evaṃ kho, gahapati, kāmehi aritto hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ , ಗಹಪತಿ, ಕಾಮೇಹಿ ರಿತ್ತೋ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಗಹಪತಿ, ಏಕಚ್ಚೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಮೇಸು ವೀತರಾಗೋ ಹೋತಿ ವಿಗತಚ್ಛನ್ದೋ ವಿಗತಪೇಮೋ ವಿಗತಪಿಪಾಸೋ ವಿಗತಪರಿಳಾಹೋ ವಿಗತತಣ್ಹೋ। ಏವಂ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಕಾಮೇಹಿ ರಿತ್ತೋ ಹೋತಿ।
‘‘Kathañca , gahapati, kāmehi ritto hoti? Idha, gahapati, ekacco bhikkhu kāmesu vītarāgo hoti vigatacchando vigatapemo vigatapipāso vigatapariḷāho vigatataṇho. Evaṃ kho, gahapati, kāmehi ritto hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿ, ಪುರೇಕ್ಖರಾನೋ ಹೋತಿ? ಇಧ , ಗಹಪತಿ, ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಏವಂರೂಪೋ ಸಿಯಂ ಅನಾಗತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ನನ್ದಿಂ ಸಮನ್ನಾನೇತಿ, ‘ಏವಂವೇದನೋ ಸಿಯಂ… ಏವಂಸಞ್ಞೋ ಸಿಯಂ… ಏವಂಸಙ್ಖಾರೋ ಸಿಯಂ… ಏವಂವಿಞ್ಞಾಣೋ ಸಿಯಂ ಅನಾಗತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ ತತ್ಥ ನನ್ದಿಂ ಸಮನ್ನಾನೇತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಪುರೇಕ್ಖರಾನೋ ಹೋತಿ।
‘‘Kathañca, gahapati, purekkharāno hoti? Idha , gahapati, ekaccassa bhikkhuno evaṃ hoti – ‘evaṃrūpo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti tattha nandiṃ samannāneti, ‘evaṃvedano siyaṃ… evaṃsañño siyaṃ… evaṃsaṅkhāro siyaṃ… evaṃviññāṇo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti tattha nandiṃ samannāneti. Evaṃ kho, gahapati, purekkharāno hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ , ಗಹಪತಿ, ಅಪುರೇಕ್ಖರಾನೋ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಗಹಪತಿ, ಏಕಚ್ಚಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಏವಂ ಹೋತಿ – ‘ಏವಂರೂಪೋ ಸಿಯಂ ಅನಾಗತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ ನ ತತ್ಥ ನನ್ದಿಂ ಸಮನ್ನಾನೇತಿ, ‘ಏವಂವೇದನೋ ಸಿಯಂ… ಏವಂಸಞ್ಞೋ ಸಿಯಂ… ಏವಂಸಙ್ಖಾರೋ ಸಿಯಂ… ಏವಂವಿಞ್ಞಾಣೋ ಸಿಯಂ ಅನಾಗತಮದ್ಧಾನ’ನ್ತಿ ನ ತತ್ಥ ನನ್ದಿಂ ಸಮನ್ನಾನೇತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಅಪುರೇಕ್ಖರಾನೋ ಹೋತಿ।
‘‘Kathañca , gahapati, apurekkharāno hoti? Idha, gahapati, ekaccassa bhikkhuno evaṃ hoti – ‘evaṃrūpo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti na tattha nandiṃ samannāneti, ‘evaṃvedano siyaṃ… evaṃsañño siyaṃ… evaṃsaṅkhāro siyaṃ… evaṃviññāṇo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti na tattha nandiṃ samannāneti. Evaṃ kho, gahapati, apurekkharāno hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿ, ಕಥಂ ವಿಗ್ಗಯ್ಹ ಜನೇನ ಕತ್ತಾ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಗಹಪತಿ, ಏಕಚ್ಚೋ ಏವರೂಪಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ತಾ ಹೋತಿ – ‘ನ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಸಿ, ಅಹಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಮಿ, ಕಿಂ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಿಸ್ಸಸಿ, ಮಿಚ್ಛಾಪಟಿಪನ್ನೋ ತ್ವಮಸಿ, ಅಹಮಸ್ಮಿ ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪನ್ನೋ, ಸಹಿತಂ ಮೇ, ಅಸಹಿತಂ ತೇ, ಪುರೇ ವಚನೀಯಂ ಪಚ್ಛಾ ಅವಚ, ಪಚ್ಛಾ ವಚನೀಯಂ ಪುರೇ ಅವಚ, ಅಧಿಚಿಣ್ಣಂ ತೇ ವಿಪರಾವತ್ತಂ, ಆರೋಪಿತೋ ತೇ ವಾದೋ, ನಿಗ್ಗಹಿತೋ ತ್ವಮಸಿ, ಚರ ವಾದಪ್ಪಮೋಕ್ಖಾಯ, ನಿಬ್ಬೇಠೇಹಿ ವಾ ಸಚೇ ಪಹೋಸೀ’ತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಕಥಂ ವಿಗ್ಗಯ್ಹ ಜನೇನ ಕತ್ತಾ ಹೋತಿ।
‘‘Kathañca, gahapati, kathaṃ viggayha janena kattā hoti? Idha, gahapati, ekacco evarūpiṃ kathaṃ kattā hoti – ‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsi, ahaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāmi, kiṃ tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānissasi, micchāpaṭipanno tvamasi, ahamasmi sammāpaṭipanno, sahitaṃ me, asahitaṃ te, pure vacanīyaṃ pacchā avaca, pacchā vacanīyaṃ pure avaca, adhiciṇṇaṃ te viparāvattaṃ, āropito te vādo, niggahito tvamasi, cara vādappamokkhāya, nibbeṭhehi vā sace pahosī’ti. Evaṃ kho, gahapati, kathaṃ viggayha janena kattā hoti.
‘‘ಕಥಞ್ಚ, ಗಹಪತಿ, ಕಥಂ ವಿಗ್ಗಯ್ಹ ಜನೇನ ನ ಕತ್ತಾ ಹೋತಿ? ಇಧ, ಗಹಪತಿ, ಏಕಚ್ಚೋ ನ ಏವರೂಪಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ತಾ ಹೋತಿ – ‘ನ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಸಿ…ಪೇ॰… ನಿಬ್ಬೇಠೇಹಿ ವಾ ಸಚೇ ಪಹೋಸೀ’ತಿ। ಏವಂ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ವಿಗ್ಗಯ್ಹ ಜನೇನ ನ ಕತ್ತಾ ಹೋತಿ। ಇತಿ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಯಂ ತಂ ವುತ್ತಂ ಭಗವತಾ ಅಟ್ಠಕವಗ್ಗಿಕೇ ಮಾಗಣ್ಡಿಯಪಞ್ಹೇ –
‘‘Kathañca, gahapati, kathaṃ viggayha janena na kattā hoti? Idha, gahapati, ekacco na evarūpiṃ kathaṃ kattā hoti – ‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsi…pe… nibbeṭhehi vā sace pahosī’ti. Evaṃ kho, gahapati, viggayha janena na kattā hoti. Iti kho, gahapati, yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā aṭṭhakavaggike māgaṇḍiyapañhe –
‘‘ಓಕಂ ಪಹಾಯ ಅನಿಕೇತಸಾರೀ, ಗಾಮೇ ಅಕುಬ್ಬಂ ಮುನಿ ಸನ್ಥವಾನಿ।
‘‘Okaṃ pahāya aniketasārī, gāme akubbaṃ muni santhavāni;
ಕಾಮೇಹಿ ರಿತ್ತೋ ಅಪುರೇಕ್ಖರಾನೋ, ಕಥಂ ನ ವಿಗ್ಗಯ್ಹ ಜನೇನ ಕಯಿರಾ’’ತಿ॥
Kāmehi ritto apurekkharāno, kathaṃ na viggayha janena kayirā’’ti.
‘‘ಇಮಸ್ಸ ಖೋ, ಗಹಪತಿ, ಭಗವತಾ ಸಙ್ಖಿತ್ತೇನ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಏವಂ ವಿತ್ಥಾರೇನ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ’’ತಿ।
‘‘Imassa kho, gahapati, bhagavatā saṅkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti.
ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ಓಕಂ ಪಹಾಯ ಅನಿಕೇತಸಾರೀ, ಗಾಮೇ ಅಕುಬ್ಬಂ ಮುನಿ ಸನ್ಥವಾನಿ।
‘‘Okaṃ pahāya aniketasārī, gāme akubbaṃ muni santhavāni;
ಕಾಮೇಹಿ ರಿತ್ತೋ ಅಪುರೇಕ್ಖರಾನೋ, ಕಥಂ ನ ವಿಗ್ಗಯ್ಹ ಜನೇನ ಕಯಿರಾ’’ತಿ॥
Kāmehi ritto apurekkharāno, kathaṃ na viggayha janena kayirā’’ti.
೮೦.
80.
ಯೇಹಿ ವಿವಿತ್ತೋ ವಿಚರೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ, ನ ತಾನಿ ಉಗ್ಗಯ್ಹ ವದೇಯ್ಯ ನಾಗೋ।
Yehi vivitto vicareyya loke, na tāni uggayha vadeyya nāgo;
ಏಲಮ್ಬುಜಂ ಕಣ್ಡಕವಾರಿಜಂ 25 ಯಥಾ, ಜಲೇನ ಪಙ್ಕೇನ ಚನೂಪಲಿತ್ತಂ।
Elambujaṃ kaṇḍakavārijaṃ26yathā, jalena paṅkena canūpalittaṃ;
ಏವಂ ಮುನೀ ಸನ್ತಿವಾದೋ ಅಗಿದ್ಧೋ, ಕಾಮೇ ಚ ಲೋಕೇ ಚ ಅನೂಪಲಿತ್ತೋ॥
Evaṃ munī santivādo agiddho, kāme ca loke ca anūpalitto.
ಯೇಹಿ ವಿವಿತ್ತೋ ವಿಚರೇಯ್ಯ ಲೋಕೇತಿ। ಯೇಹೀತಿ ಯೇಹಿ ದಿಟ್ಠಿಗತೇಹಿ। ವಿವಿತ್ತೋತಿ ಕಾಯದುಚ್ಚರಿತೇನ ರಿತ್ತೋ ವಿವಿತ್ತೋ ಪವಿವಿತ್ತೋ, ವಚೀದುಚ್ಚರಿತೇನ… ಮನೋದುಚ್ಚರಿತೇನ… ರಾಗೇನ…ಪೇ॰… ಸಬ್ಬಾಕುಸಲಾಭಿಸಙ್ಖಾರೇಹಿ ರಿತ್ತೋ ವಿವಿತ್ತೋ ಪವಿವಿತ್ತೋ। ವಿಚರೇಯ್ಯಾತಿ ವಿಚರೇಯ್ಯ ವಿಹರೇಯ್ಯ ಇರಿಯೇಯ್ಯ ವತ್ತೇಯ್ಯ ಪಾಲೇಯ್ಯ ಯಪೇಯ್ಯ ಯಾಪೇಯ್ಯ। ಲೋಕೇತಿ ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇತಿ – ಯೇಹಿ ವಿವಿತ್ತೋ ವಿಚರೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ।
Yehi vivitto vicareyya loketi. Yehīti yehi diṭṭhigatehi. Vivittoti kāyaduccaritena ritto vivitto pavivitto, vacīduccaritena… manoduccaritena… rāgena…pe… sabbākusalābhisaṅkhārehi ritto vivitto pavivitto. Vicareyyāti vicareyya vihareyya iriyeyya vatteyya pāleyya yapeyya yāpeyya. Loketi manussaloketi – yehi vivitto vicareyya loke.
ನ ತಾನಿ ಉಗ್ಗಯ್ಹ ವದೇಯ್ಯ ನಾಗೋತಿ। ನಾಗೋತಿ ಆಗುಂ ನ ಕರೋತೀತಿ – ನಾಗೋ, ನ ಗಚ್ಛತೀತಿ – ನಾಗೋ, ನಾಗಚ್ಛತೀತಿ – ನಾಗೋ। ಕಥಂ ಆಗುಂ ನ ಕರೋತೀತಿ – ನಾಗೋ? ಆಗೂ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪೋನೋಭವಿಕಾ ಸದರಾ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಾ ಆಯತಿಂ ಜಾತಿಜರಾಮರಣಿಯಾ।
Natāni uggayha vadeyya nāgoti. Nāgoti āguṃ na karotīti – nāgo, na gacchatīti – nāgo, nāgacchatīti – nāgo. Kathaṃ āguṃ na karotīti – nāgo? Āgū vuccanti pāpakā akusalā dhammā saṃkilesikā ponobhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā.
ಆಗುಂ ನ ಕರೋತಿ ಕಿಞ್ಚಿ ಲೋಕೇ, [ಸಭಿಯಾತಿ ಭಗವಾ]
Āguṃ na karoti kiñci loke, [sabhiyāti bhagavā]
ಸಬ್ಬಸಞ್ಞೋಗೇ ವಿಸಜ್ಜ ಬನ್ಧನಾನಿ।
Sabbasaññoge visajja bandhanāni;
ಸಬ್ಬತ್ಥ ನ ಸಜ್ಜತಿ ವಿಮುತ್ತೋ, ನಾಗೋ ತಾದೀ ಪವುಚ್ಚತೇ ತಥತ್ತಾ॥
Sabbattha na sajjati vimutto, nāgo tādī pavuccate tathattā.
ಏವಂ ಆಗುಂ ನ ಕರೋತೀತಿ – ನಾಗೋ।
Evaṃ āguṃ na karotīti – nāgo.
ಕಥಂ ನ ಗಚ್ಛತೀತಿ – ನಾಗೋ? ನ ಛನ್ದಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ದೋಸಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ಮೋಹಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ಭಯಾಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ರಾಗವಸೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ದೋಸವಸೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ಮೋಹವಸೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ಮಾನವಸೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ದಿಟ್ಠಿವಸೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ಉದ್ಧಚ್ಚವಸೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾವಸೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ನಾನುಸಯವಸೇನ ಗಚ್ಛತಿ, ನ ವಗ್ಗೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಯಾಯತಿ ನೀಯತಿ ವುಯ್ಹತಿ ಸಂಹರೀಯತಿ। ಏವಂ ನ ಗಚ್ಛತೀತಿ – ನಾಗೋ।
Kathaṃ na gacchatīti – nāgo? Na chandāgatiṃ gacchati, na dosāgatiṃ gacchati, na mohāgatiṃ gacchati, na bhayāgatiṃ gacchati, na rāgavasena gacchati, na dosavasena gacchati, na mohavasena gacchati, na mānavasena gacchati, na diṭṭhivasena gacchati, na uddhaccavasena gacchati, na vicikicchāvasena gacchati, nānusayavasena gacchati, na vaggehi dhammehi yāyati nīyati vuyhati saṃharīyati. Evaṃ na gacchatīti – nāgo.
ಕಥಂ ನಾಗಚ್ಛತೀತಿ – ನಾಗೋ? ಸೋತಾಪತ್ತಿಮಗ್ಗೇನ ಯೇ ಕಿಲೇಸಾ ಪಹೀನಾ ತೇ ಕಿಲೇಸೇ ನ ಪುನೇತಿ ನ ಪಚ್ಚೇತಿ ನ ಪಚ್ಚಾಗಚ್ಛತಿ। ಸಕದಾಗಾಮಿಮಗ್ಗೇನ… ಅನಾಗಾಮಿಮಗ್ಗೇನ… ಅರಹತ್ತಮಗ್ಗೇನ ಯೇ ಕಿಲೇಸಾ ಪಹೀನಾ ತೇ ಕಿಲೇಸೇ ನ ಪುನೇತಿ ನ ಪಚ್ಚೇತಿ ನ ಪಚ್ಚಾಗಚ್ಛತಿ। ಏವಂ ನಾಗಚ್ಛತೀತಿ – ನಾಗೋ।
Kathaṃ nāgacchatīti – nāgo? Sotāpattimaggena ye kilesā pahīnā te kilese na puneti na pacceti na paccāgacchati. Sakadāgāmimaggena… anāgāmimaggena… arahattamaggena ye kilesā pahīnā te kilese na puneti na pacceti na paccāgacchati. Evaṃ nāgacchatīti – nāgo.
ನ ತಾನಿ ಉಗ್ಗಯ್ಹ ವದೇಯ್ಯ ನಾಗೋತಿ। ನಾಗೋ ನ ತಾನಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಉಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ಪರಾಮಸಿತ್ವಾ ಅಭಿನಿವಿಸಿತ್ವಾ ವದೇಯ್ಯ ಕಥೇಯ್ಯ ಭಣೇಯ್ಯ ದೀಪಯೇಯ್ಯ ವೋಹರೇಯ್ಯ; ‘‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ…ಪೇ॰… ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ, ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ ಮೋಘಮಞ್ಞ’’ನ್ತಿ ವದೇಯ್ಯ ಕಥೇಯ್ಯ ಭಣೇಯ್ಯ ದೀಪಯೇಯ್ಯ ವೋಹರೇಯ್ಯಾತಿ – ನ ತಾನಿ ಉಗ್ಗಯ್ಹ ವದೇಯ್ಯ ನಾಗೋ।
Natāni uggayha vadeyya nāgoti. Nāgo na tāni diṭṭhigatāni gahetvā uggahetvā gaṇhitvā parāmasitvā abhinivisitvā vadeyya katheyya bhaṇeyya dīpayeyya vohareyya; ‘‘sassato loko…pe… neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’nti vadeyya katheyya bhaṇeyya dīpayeyya vohareyyāti – na tāni uggayha vadeyya nāgo.
ಏಲಮ್ಬುಜಂ ಕಣ್ಡಕವಾರಿಜಂ ಯಥಾ, ಜಲೇನ ಪಙ್ಕೇನ ಚನೂಪಲಿತ್ತನ್ತಿ। ಏಲಂ ವುಚ್ಚತಿ ಉದಕಂ, ಅಮ್ಬುಜಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪದುಮಂ, ಕಣ್ಡಕೋ ವುಚ್ಚತಿ ಖರದಣ್ಡೋ, ವಾರಿ ವುಚ್ಚತಿ ಉದಕಂ, ವಾರಿಜಂ ವುಚ್ಚತಿ ಪದುಮಂ ವಾರಿಸಮ್ಭವಂ, ಜಲಂ ವುಚ್ಚತಿ ಉದಕಂ, ಪಙ್ಕೋ ವುಚ್ಚತಿ ಕದ್ದಮೋ। ಯಥಾ ಪದುಮಂ ವಾರಿಜಂ ವಾರಿಸಮ್ಭವಂ ಜಲೇನ ಚ ಪಙ್ಕೇನ ಚ ನ ಲಿಮ್ಪತಿ ನ ಪಲಿಮ್ಪತಿ ನ ಉಪಲಿಮ್ಪತಿ, ಅಲಿತ್ತಂ ಅಸಂಲಿತ್ತಂ ಅನುಪಲಿತ್ತನ್ತಿ – ಏಲಮ್ಬುಜಂ ಕಣ್ಡಕವಾರಿಜಂ ಯಥಾ ಜಲೇನ ಪಙ್ಕೇನ ಚನೂಪಲಿತ್ತಂ।
Elambujaṃ kaṇḍakavārijaṃ yathā, jalena paṅkena canūpalittanti. Elaṃ vuccati udakaṃ, ambujaṃ vuccati padumaṃ, kaṇḍako vuccati kharadaṇḍo, vāri vuccati udakaṃ, vārijaṃ vuccati padumaṃ vārisambhavaṃ, jalaṃ vuccati udakaṃ, paṅko vuccati kaddamo. Yathā padumaṃ vārijaṃ vārisambhavaṃ jalena ca paṅkena ca na limpati na palimpati na upalimpati, alittaṃ asaṃlittaṃ anupalittanti – elambujaṃ kaṇḍakavārijaṃ yathā jalena paṅkena canūpalittaṃ.
ಏವಂ ಮುನೀ ಸನ್ತಿವಾದೋ ಅಗಿದ್ಧೋ, ಕಾಮೇ ಚ ಲೋಕೇ ಚ ಅನೂಪಲಿತ್ತೋತಿ। ಏವನ್ತಿ ಓಪಮ್ಮಸಂಪಟಿಪಾದನಂ। ಮುನೀತಿ। ಮೋನಂ ವುಚ್ಚತಿ ಞಾಣಂ…ಪೇ॰… ಸಙ್ಗಜಾಲಮತಿಚ್ಚ ಸೋ ಮುನಿ। ಸನ್ತಿವಾದೋತಿ ಸನ್ತಿವಾದೋ ಮುನಿ ತಾಣವಾದೋ ಲೇಣವಾದೋ ಸರಣವಾದೋ ಅಭಯವಾದೋ ಅಚ್ಚುತವಾದೋ ಅಮತವಾದೋ ನಿಬ್ಬಾನವಾದೋತಿ – ಏವಂ ಮುನಿ ಸನ್ತಿವಾದೋ। ಅಗಿದ್ಧೋತಿ। ಗೇಧೋ ವುಚ್ಚತಿ ತಣ್ಹಾ। ಯೋ ರಾಗೋ ಸಾರಾಗೋ…ಪೇ॰… ಅಭಿಜ್ಝಾ ಲೋಭೋ ಅಕುಸಲಮೂಲಂ। ಯಸ್ಸೇಸೋ ಗೇಧೋ ಪಹೀನೋ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನೋ ವೂಪಸನ್ತೋ ಪಟಿಪಸ್ಸದ್ಧೋ ಅಭಬ್ಬುಪ್ಪತ್ತಿಕೋ ಞಾಣಗ್ಗಿನಾ ದಡ್ಢೋ ಸೋ ವುಚ್ಚತಿ ಅಗಿದ್ಧೋ। ಸೋ ರೂಪೇ ಅಗಿದ್ಧೋ, ಸದ್ದೇ… ಗನ್ಧೇ… ರಸೇ… ಫೋಟ್ಠಬ್ಬೇ… ಕುಲೇ… ಗಣೇ… ಆವಾಸೇ… ಲಾಭೇ… ಯಸೇ… ಪಸಂಸಾಯ… ಸುಖೇ… ಚೀವರೇ… ಪಿಣ್ಡಪಾತೇ … ಸೇನಾಸನೇ… ಗಿಲಾನಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರೇ… ಕಾಮಧಾತುಯಾ … ರೂಪಧಾತುಯಾ… ಅರೂಪಧಾತುಯಾ… ಕಾಮಭವೇ… ರೂಪಭವೇ… ಅರೂಪಭವೇ… ಸಞ್ಞಾಭವೇ… ಅಸಞ್ಞಾಭವೇ… ನೇವಸಞ್ಞಾನಾಸಞ್ಞಾಭವೇ… ಏಕವೋಕಾರಭವೇ… ಚತುವೋಕಾರಭವೇ… ಪಞ್ಚವೋಕಾರಭವೇ… ಅತೀತೇ… ಅನಾಗತೇ… ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನೇ… ದಿಟ್ಠ-ಸುತ-ಮುತ-ವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅಗಿದ್ಧೋ ಅಗಧಿತೋ ಅಮುಚ್ಛಿತೋ ಅನಜ್ಝೋಸನ್ನೋ 27, ವೀತಗೇಧೋ ವಿಗತಗೇಧೋ ಚತ್ತಗೇಧೋ ವನ್ತಗೇಧೋ ಮುತ್ತಗೇಧೋ ಪಹೀನಗೇಧೋ ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠಗೇಧೋ, ವೀತರಾಗೋ ವಿಗತರಾಗೋ ಚತ್ತರಾಗೋ ವನ್ತರಾಗೋ ಮುತ್ತರಾಗೋ ಪಹೀನರಾಗೋ ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠರಾಗೋ, ನಿಚ್ಛಾತೋ ನಿಬ್ಬುತೋ ಸೀತಿಭೂತೋ ಸುಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಬ್ರಹ್ಮಭೂತೇನ ಅತ್ತನಾ ವಿಹರತೀತಿ – ಏವಂ ಮುನಿ ಸನ್ತಿವಾದೋ ಅಗಿದ್ಧೋ।
Evaṃ munī santivādo agiddho, kāme ca loke ca anūpalittoti. Evanti opammasaṃpaṭipādanaṃ. Munīti. Monaṃ vuccati ñāṇaṃ…pe… saṅgajālamaticca so muni. Santivādoti santivādo muni tāṇavādo leṇavādo saraṇavādo abhayavādo accutavādo amatavādo nibbānavādoti – evaṃ muni santivādo. Agiddhoti. Gedho vuccati taṇhā. Yo rāgo sārāgo…pe… abhijjhā lobho akusalamūlaṃ. Yasseso gedho pahīno samucchinno vūpasanto paṭipassaddho abhabbuppattiko ñāṇagginā daḍḍho so vuccati agiddho. So rūpe agiddho, sadde… gandhe… rase… phoṭṭhabbe… kule… gaṇe… āvāse… lābhe… yase… pasaṃsāya… sukhe… cīvare… piṇḍapāte … senāsane… gilānapaccayabhesajjaparikkhāre… kāmadhātuyā … rūpadhātuyā… arūpadhātuyā… kāmabhave… rūpabhave… arūpabhave… saññābhave… asaññābhave… nevasaññānāsaññābhave… ekavokārabhave… catuvokārabhave… pañcavokārabhave… atīte… anāgate… paccuppanne… diṭṭha-suta-muta-viññātabbesu dhammesu agiddho agadhito amucchito anajjhosanno 28, vītagedho vigatagedho cattagedho vantagedho muttagedho pahīnagedho paṭinissaṭṭhagedho, vītarāgo vigatarāgo cattarāgo vantarāgo muttarāgo pahīnarāgo paṭinissaṭṭharāgo, nicchāto nibbuto sītibhūto sukhappaṭisaṃvedī brahmabhūtena attanā viharatīti – evaṃ muni santivādo agiddho.
ಕಾಮೇ ಚ ಲೋಕೇ ಚ ಅನೂಪಲಿತ್ತೋತಿ। ಕಾಮಾತಿ ಉದಾನತೋ ದ್ವೇ ಕಾಮಾ – ವತ್ಥುಕಾಮಾ ಚ ಕಿಲೇಸಕಾಮಾ ಚ…ಪೇ॰… ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ವತ್ಥುಕಾಮಾ…ಪೇ॰… ಇಮೇ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಕಿಲೇಸಕಾಮಾ। ಲೋಕೇತಿ ಅಪಾಯಲೋಕೇ ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇ ದೇವಲೋಕೇ ಖನ್ಧಲೋಕೇ ಧಾತುಲೋಕೇ ಆಯತನಲೋಕೇ। ಲೇಪಾತಿ ದ್ವೇ ಲೇಪಾ – ತಣ್ಹಾಲೇಪೋ ಚ ದಿಟ್ಠಿಲೇಪೋ ಚ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ತಣ್ಹಾಲೇಪೋ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ದಿಟ್ಠಿಲೇಪೋ। ಮುನಿ ತಣ್ಹಾಲೇಪಂ ಪಹಾಯ ದಿಟ್ಠಿಲೇಪಂ ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾ ಕಾಮೇ ಚ ಲೋಕೇ ಚ ನ ಲಿಮ್ಪತಿ ನ ಪಲಿಮ್ಪತಿ ನ ಉಪಲಿಮ್ಪತಿ, ಅಲಿತ್ತೋ ಅಪಲಿತ್ತೋ ಅನುಪಲಿತ್ತೋ ನಿಕ್ಖನ್ತೋ ನಿಸ್ಸಟೋ ವಿಪ್ಪಮುತ್ತೋ ವಿಸಞ್ಞುತ್ತೋ ವಿಮರಿಯಾದಿಕತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರತೀತಿ – ಏವಂ ಮುನೀ ಸನ್ತಿವಾದೋ ಅಗಿದ್ಧೋ, ಕಾಮೇ ಚ ಲೋಕೇ ಚ ಅನೂಪಲಿತ್ತೋ।
Kāme ca loke ca anūpalittoti. Kāmāti udānato dve kāmā – vatthukāmā ca kilesakāmā ca…pe… ime vuccanti vatthukāmā…pe… ime vuccanti kilesakāmā. Loketi apāyaloke manussaloke devaloke khandhaloke dhātuloke āyatanaloke. Lepāti dve lepā – taṇhālepo ca diṭṭhilepo ca…pe… ayaṃ taṇhālepo…pe… ayaṃ diṭṭhilepo. Muni taṇhālepaṃ pahāya diṭṭhilepaṃ paṭinissajjitvā kāme ca loke ca na limpati na palimpati na upalimpati, alitto apalitto anupalitto nikkhanto nissaṭo vippamutto visaññutto vimariyādikatena cetasā viharatīti – evaṃ munī santivādo agiddho, kāme ca loke ca anūpalitto.
ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ಯೇಹಿ ವಿವಿತ್ತೋ ವಿಚರೇಯ್ಯ ಲೋಕೇ, ನ ತಾನಿ ಉಗ್ಗಯ್ಹ ವದೇಯ್ಯ ನಾಗೋ।
‘‘Yehi vivitto vicareyya loke, na tāni uggayha vadeyya nāgo;
ಏಲಮ್ಬುಜಂ ಕಣ್ಡಕವಾರಿಜಂ ಯಥಾ, ಜಲೇನ ಪಙ್ಕೇನ ಚನೂಪಲಿತ್ತಂ।
Elambujaṃ kaṇḍakavārijaṃ yathā, jalena paṅkena canūpalittaṃ;
ಏವಂ ಮುನೀ ಸನ್ತಿವಾದೋ ಅಗಿದ್ಧೋ, ಕಾಮೇ ಚ ಲೋಕೇ ಚ ಅನೂಪಲಿತ್ತೋ’’ತಿ॥
Evaṃ munī santivādo agiddho, kāme ca loke ca anūpalitto’’ti.
೮೧.
81.
ನ ವೇದಗೂ ದಿಟ್ಠಿಯಾ 29 ನ ಮುತಿಯಾ, ಸ ಮಾನಮೇತಿ ನ ಹಿ ತಮ್ಮಯೋ ಸೋ।
Na vedagū diṭṭhiyā30na mutiyā, sa mānameti na hi tammayo so;
ನ ಕಮ್ಮುನಾ ನೋಪಿ ಸುತೇನ ನೇಯ್ಯೋ, ಅನೂಪನೀತೋ ಸ ನಿವೇಸನೇಸು॥
Na kammunā nopi sutena neyyo, anūpanīto sa nivesanesu.
ನ ವೇದಗೂ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಮುತಿಯಾ, ಸ ಮಾನಮೇತೀತಿ। ನಾತಿ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ। ವೇದಗೂತಿ। ವೇದೋ ವುಚ್ಚತಿ ಚತೂಸು ಮಗ್ಗೇಸು ಞಾಣಂ , ಪಞ್ಞಾ ಪಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಂ ಪಞ್ಞಾಬಲಂ ಧಮ್ಮವಿಚಯಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೋ ವೀಮಂಸಾ ವಿಪಸ್ಸನಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ। ತೇಹಿ ವೇದೇಹಿ ಜಾತಿಜರಾಮರಣಸ್ಸ ಅನ್ತಗತೋ ಅನ್ತಪ್ಪತ್ತೋ, ಕೋಟಿಗತೋ ಕೋಟಿಪ್ಪತ್ತೋ, ಪರಿಯನ್ತಗತೋ ಪರಿಯನ್ತಪ್ಪತ್ತೋ, ವೋಸಾನಗತೋ ವೋಸಾನಪ್ಪತ್ತೋ, ತಾಣಗತೋ ತಾಣಪ್ಪತ್ತೋ, ಲೇಣಗತೋ ಲೇಣಪ್ಪತ್ತೋ, ಸರಣಗತೋ ಸರಣಪ್ಪತ್ತೋ, ಅಭಯಗತೋ ಅಭಯಪ್ಪತ್ತೋ, ಅಚ್ಚುತಗತೋ ಅಚ್ಚುತಪ್ಪತ್ತೋ , ಅಮತಗತೋ ಅಮತಪ್ಪತ್ತೋ, ನಿಬ್ಬಾನಗತೋ ನಿಬ್ಬಾನಪ್ಪತ್ತೋ, ವೇದಾನಂ ವಾ ಅನ್ತಂ ಗತೋತಿ ವೇದಗೂ, ವೇದೇಹಿ ವಾ ಅನ್ತಂ ಗತೋತಿ ವೇದಗೂ, ಸತ್ತನ್ನಂ ವಾ ಧಮ್ಮಾನಂ ವಿದಿತತ್ತಾ ವೇದಗೂ, ಸಕ್ಕಾಯದಿಟ್ಠಿ ವಿದಿತಾ ಹೋತಿ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾ ವಿದಿತಾ ಹೋತಿ, ಸೀಲಬ್ಬತಪರಾಮಾಸೋ ವಿದಿತೋ ಹೋತಿ, ರಾಗೋ ವಿದಿತೋ ಹೋತಿ, ದೋಸೋ ವಿದಿತೋ ಹೋತಿ, ಮೋಹೋ ವಿದಿತೋ ಹೋತಿ, ಮಾನೋ ವಿದಿತೋ ಹೋತಿ, ವಿದಿತಾಸ್ಸ ಹೋನ್ತಿ ಪಾಪಕಾ ಅಕುಸಲಾ ಧಮ್ಮಾ ಸಂಕಿಲೇಸಿಕಾ ಪೋನೋಭವಿಕಾ ಸದರಾ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಾ ಆಯತಿಂ ಜಾತಿಜರಾಮರಣಿಯಾ।
Navedagū diṭṭhiyā na mutiyā, sa mānametīti. Nāti paṭikkhepo. Vedagūti. Vedo vuccati catūsu maggesu ñāṇaṃ , paññā paññindriyaṃ paññābalaṃ dhammavicayasambojjhaṅgo vīmaṃsā vipassanā sammādiṭṭhi. Tehi vedehi jātijarāmaraṇassa antagato antappatto, koṭigato koṭippatto, pariyantagato pariyantappatto, vosānagato vosānappatto, tāṇagato tāṇappatto, leṇagato leṇappatto, saraṇagato saraṇappatto, abhayagato abhayappatto, accutagato accutappatto , amatagato amatappatto, nibbānagato nibbānappatto, vedānaṃ vā antaṃ gatoti vedagū, vedehi vā antaṃ gatoti vedagū, sattannaṃ vā dhammānaṃ viditattā vedagū, sakkāyadiṭṭhi viditā hoti, vicikicchā viditā hoti, sīlabbataparāmāso vidito hoti, rāgo vidito hoti, doso vidito hoti, moho vidito hoti, māno vidito hoti, viditāssa honti pāpakā akusalā dhammā saṃkilesikā ponobhavikā sadarā dukkhavipākā āyatiṃ jātijarāmaraṇiyā.
ವೇದಾನಿ ವಿಚೇಯ್ಯ ಕೇವಲಾನಿ, [ಸಭಿಯಾತಿ ಭಗವಾ]
Vedāni viceyya kevalāni, [sabhiyāti bhagavā]
ಸಮಣಾನಂ ಯಾನೀಧತ್ಥಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ।
Samaṇānaṃ yānīdhatthi brāhmaṇānaṃ;
ಸಬ್ಬವೇದನಾಸು ವೀತರಾಗೋ, ಸಬ್ಬಂ ವೇದಮತಿಚ್ಚ ವೇದಗೂ ಸೋತಿ॥
Sabbavedanāsu vītarāgo, sabbaṃ vedamaticca vedagū soti.
ನ ದಿಟ್ಠಿಯಾತಿ ತಸ್ಸ ದ್ವಾಸಟ್ಠಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಾನಿ ಪಹೀನಾನಿ ಸಮುಚ್ಛಿನ್ನಾನಿ ವೂಪಸನ್ತಾನಿ ಪಟಿಪಸ್ಸದ್ಧಾನಿ ಅಭಬ್ಬುಪ್ಪತ್ತಿಕಾನಿ ಞಾಣಗ್ಗಿನಾ ದಡ್ಢಾನಿ। ಸೋ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಯಾಯತಿ ನ ನೀಯತಿ ನ ವುಯ್ಹತಿ ನ ಸಂಹರೀಯತಿ, ನಪಿ ತಂ ದಿಟ್ಠಿಗತಂ ಸಾರತೋ ಪಚ್ಚೇತಿ ನ ಪಚ್ಚಾಗಚ್ಛತೀತಿ – ನ ವೇದಗೂ ದಿಟ್ಠಿಯಾ। ನ ಮುತಿಯಾತಿ ಮುತರೂಪೇನ ವಾ ಪರತೋ ಘೋಸೇನ ವಾ ಮಹಾಜನಸಮ್ಮುತಿಯಾ ವಾ ಮಾನಂ ನೇತಿ ನ ಉಪೇತಿ ನ ಉಪಗಚ್ಛತಿ ನ ಗಣ್ಹಾತಿ ನ ಪರಾಮಸತಿ ನಾಭಿನಿವಿಸತೀತಿ – ನ ವೇದಗೂ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಮುತಿಯಾ ಸ ಮಾನಮೇತಿ।
Na diṭṭhiyāti tassa dvāsaṭṭhi diṭṭhigatāni pahīnāni samucchinnāni vūpasantāni paṭipassaddhāni abhabbuppattikāni ñāṇagginā daḍḍhāni. So diṭṭhiyā na yāyati na nīyati na vuyhati na saṃharīyati, napi taṃ diṭṭhigataṃ sārato pacceti na paccāgacchatīti – na vedagū diṭṭhiyā. Na mutiyāti mutarūpena vā parato ghosena vā mahājanasammutiyā vā mānaṃ neti na upeti na upagacchati na gaṇhāti na parāmasati nābhinivisatīti – na vedagū diṭṭhiyā na mutiyā sa mānameti.
ನ ಹಿ ತಮ್ಮಯೋ ಸೋತಿ ನ ತಣ್ಹಾವಸೇನ ದಿಟ್ಠಿವಸೇನ ತಮ್ಮಯೋ ಹೋತಿ ತಪ್ಪರಮೋ ತಪ್ಪರಾಯನೋ। ಯತೋ ತಣ್ಹಾ ಚ ದಿಟ್ಠಿ ಚ ಮಾನೋ ಚಸ್ಸ ಪಹೀನಾ ಹೋನ್ತಿ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾ ಏತ್ತಾವತಾ ನ ತಮ್ಮಯೋ ಹೋತಿ ನ ತಪ್ಪರಮೋ ನ ತಪ್ಪರಾಯನೋತಿ – ಸ ಮಾನಮೇತಿ ನ ಹಿ ತಮ್ಮಯೋ ಸೋ।
Na hi tammayo soti na taṇhāvasena diṭṭhivasena tammayo hoti tapparamo tapparāyano. Yato taṇhā ca diṭṭhi ca māno cassa pahīnā honti ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā ettāvatā na tammayo hoti na tapparamo na tapparāyanoti – sa mānameti na hi tammayo so.
ನ ಕಮ್ಮುನಾ ನೋಪಿ ಸುತೇನ ನೇಯ್ಯೋತಿ। ನ ಕಮ್ಮುನಾತಿ ಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೇನ ವಾ ಅಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೇನ ವಾ ಆನೇಞ್ಜಾಭಿಸಙ್ಖಾರೇನ ವಾ ನ ಯಾಯತಿ ನ ನೀಯತಿ ನ ವುಯ್ಹತಿ ನ ಸಂಹರೀಯತೀತಿ – ನ ಕಮ್ಮುನಾ। ನೋಪಿ ಸುತೇನ ನೇಯ್ಯೋತಿ ಸುತಸುದ್ಧಿಯಾ ವಾ ಪರತೋ ಘೋಸೇನ ವಾ ಮಹಾಜನಸಮ್ಮುತಿಯಾ ವಾ ನ ಯಾಯತಿ ನ ನೀಯತಿ ನ ವುಯ್ಹತಿ ನ ಸಂಹರೀಯತೀತಿ – ನ ಕಮ್ಮುನಾ ನೋಪಿ ಸುತೇನ ನೇಯ್ಯೋ।
Nakammunā nopi sutena neyyoti. Na kammunāti puññābhisaṅkhārena vā apuññābhisaṅkhārena vā āneñjābhisaṅkhārena vā na yāyati na nīyati na vuyhati na saṃharīyatīti – na kammunā. Nopi sutena neyyoti sutasuddhiyā vā parato ghosena vā mahājanasammutiyā vā na yāyati na nīyati na vuyhati na saṃharīyatīti – na kammunā nopi sutena neyyo.
ಅನೂಪನೀತೋ ಸ ನಿವೇಸನೇಸೂತಿ। ಉಪಯಾತಿ ದ್ವೇ ಉಪಯಾ – ತಣ್ಹೂಪಯೋ ಚ ದಿಟ್ಠೂಪಯೋ ಚ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ತಣ್ಹೂಪಯೋ…ಪೇ॰… ಅಯಂ ದಿಟ್ಠೂಪಯೋ। ತಸ್ಸ ತಣ್ಹೂಪಯೋ ಪಹೀನೋ, ದಿಟ್ಠೂಪಯೋ ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠೋ। ತಣ್ಹೂಪಯಸ್ಸ ಪಹೀನತ್ತಾ, ದಿಟ್ಠೂಪಯಸ್ಸ ಪಟಿನಿಸ್ಸಟ್ಠತ್ತಾ ಸೋ ನಿವೇಸನೇಸು ಅನೂಪನೀತೋ ಅನುಪಲಿತ್ತೋ ಅನುಪಗತೋ ಅನಜ್ಝೋಸಿತೋ ಅನಧಿಮುತ್ತೋ ನಿಕ್ಖನ್ತೋ ನಿಸ್ಸಟೋ ವಿಪ್ಪಮುತ್ತೋ ವಿಸಞ್ಞುತ್ತೋ ವಿಮರಿಯಾದಿಕತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರತೀತಿ – ಅನೂಪನೀತೋ ಸ ನಿವೇಸನೇಸು।
Anūpanīto sa nivesanesūti. Upayāti dve upayā – taṇhūpayo ca diṭṭhūpayo ca…pe… ayaṃ taṇhūpayo…pe… ayaṃ diṭṭhūpayo. Tassa taṇhūpayo pahīno, diṭṭhūpayo paṭinissaṭṭho. Taṇhūpayassa pahīnattā, diṭṭhūpayassa paṭinissaṭṭhattā so nivesanesu anūpanīto anupalitto anupagato anajjhosito anadhimutto nikkhanto nissaṭo vippamutto visaññutto vimariyādikatena cetasā viharatīti – anūpanīto sa nivesanesu.
ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ನ ವೇದಗೂ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ನ ಮುತಿಯಾ, ಸ ಮಾನಮೇತಿ ನ ಹಿ ತಮ್ಮಯೋ ಸೋ।
‘‘Na vedagū diṭṭhiyā na mutiyā, sa mānameti na hi tammayo so;
ನ ಕಮ್ಮುನಾ ನೋಪಿ ಸುತೇನ ನೇಯ್ಯೋ, ಅನೂಪನೀತೋ ಸ ನಿವೇಸನೇಸೂ’’ತಿ॥
Na kammunā nopi sutena neyyo, anūpanīto sa nivesanesū’’ti.
೮೨.
82.
ಸಞ್ಞಾವಿರತ್ತಸ್ಸ ನ ಸನ್ತಿ ಗನ್ಥಾ, ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಸ್ಸ ನ ಸನ್ತಿ ಮೋಹಾ।
Saññāvirattassana santi ganthā, paññāvimuttassa na santi mohā;
ಸಞ್ಞಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಿಞ್ಚ ಯೇ ಅಗ್ಗಹೇಸುಂ, ತೇ ಘಟ್ಟಮಾನಾ 31 ವಿಚರನ್ತಿ ಲೋಕೇ॥
Saññañca diṭṭhiñca ye aggahesuṃ, te ghaṭṭamānā32vicaranti loke.
ಸಞ್ಞಾವಿರತ್ತಸ್ಸ ನ ಸನ್ತಿ ಗನ್ಥಾತಿ। ಯೋ ಸಮಥಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಂ ಅರಿಯಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ ತಸ್ಸ ಆದಿತೋ ಉಪಾದಾಯ ಗನ್ಥಾ ವಿಕ್ಖಮ್ಭಿತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಅರಹತ್ತೇ ಪತ್ತೇ ಅರಹತೋ ಗನ್ಥಾ ಚ ಮೋಹಾ ಚ ನೀವರಣಾ ಚ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ ಬ್ಯಾಪಾದಸಞ್ಞಾ ವಿಹಿಂಸಾಸಞ್ಞಾ ದಿಟ್ಠಿಸಞ್ಞಾ ಚ ಪಹೀನಾ ಹೋನ್ತಿ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾತಿ – ಸಞ್ಞಾವಿರತ್ತಸ್ಸ ನ ಸನ್ತಿ ಗನ್ಥಾ।
Saññāvirattassa na santi ganthāti. Yo samathapubbaṅgamaṃ ariyamaggaṃ bhāveti tassa ādito upādāya ganthā vikkhambhitā honti, arahatte patte arahato ganthā ca mohā ca nīvaraṇā ca kāmasaññā byāpādasaññā vihiṃsāsaññā diṭṭhisaññā ca pahīnā honti ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammāti – saññāvirattassa na santi ganthā.
ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಸ್ಸ ನ ಸನ್ತಿ ಮೋಹಾತಿ। ಯೋ ವಿಪಸ್ಸನಾಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಂ ಅರಿಯಮಗ್ಗಂ ಭಾವೇತಿ, ತಸ್ಸ ಆದಿತೋ ಉಪಾದಾಯ ಮೋಹಾ ವಿಕ್ಖಮ್ಭಿತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಅರಹತ್ತೇ ಪತ್ತೇ ಅರಹತೋ ಮೋಹಾ ಚ ಗನ್ಥಾ ಚ ನೀವರಣಾ ಚ ಕಾಮಸಞ್ಞಾ ಬ್ಯಾಪಾದಸಞ್ಞಾ ವಿಹಿಂಸಾಸಞ್ಞಾ ದಿಟ್ಠಿಸಞ್ಞಾ ಚ ಪಹೀನಾ ಹೋನ್ತಿ ಉಚ್ಛಿನ್ನಮೂಲಾ ತಾಲಾವತ್ಥುಕತಾ ಅನಭಾವಂಕತಾ ಆಯತಿಂ ಅನುಪ್ಪಾದಧಮ್ಮಾತಿ – ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಸ್ಸ ನ ಸನ್ತಿ ಮೋಹಾ।
Paññāvimuttassa na santi mohāti. Yo vipassanāpubbaṅgamaṃ ariyamaggaṃ bhāveti, tassa ādito upādāya mohā vikkhambhitā honti, arahatte patte arahato mohā ca ganthā ca nīvaraṇā ca kāmasaññā byāpādasaññā vihiṃsāsaññā diṭṭhisaññā ca pahīnā honti ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammāti – paññāvimuttassa na santi mohā.
ಸಞ್ಞಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಿಞ್ಚ ಯೇ ಅಗ್ಗಹೇಸುಂ, ತೇ ಘಟ್ಟಮಾನಾ ವಿಚರನ್ತಿ ಲೋಕೇತಿ। ಯೇ ಸಞ್ಞಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ ಕಾಮಸಞ್ಞಂ ಬ್ಯಾಪಾದಸಞ್ಞಂ ವಿಹಿಂಸಾಸಞ್ಞಂ ತೇ ಸಞ್ಞಾವಸೇನ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ ಸಙ್ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ। ರಾಜಾನೋಪಿ ರಾಜೂಹಿ ವಿವದನ್ತಿ, ಖತ್ತಿಯಾಪಿ ಖತ್ತಿಯೇಹಿ ವಿವದನ್ತಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಹಿ ವಿವದನ್ತಿ, ಗಹಪತೀಪಿ ಗಹಪತೀಹಿ ವಿವದನ್ತಿ, ಮಾತಾಪಿ ಪುತ್ತೇನ ವಿವದತಿ, ಪುತ್ತೋಪಿ ಮಾತರಾ ವಿವದತಿ, ಪಿತಾಪಿ ಪುತ್ತೇನ ವಿವದತಿ, ಪುತ್ತೋಪಿ ಪಿತರಾ ವಿವದತಿ, ಭಾತಾಪಿ ಭಾತರಾ ವಿವದತಿ, ಭಗಿನೀಪಿ ಭಗಿನಿಯಾ ವಿವದತಿ, ಭಾತಾಪಿ ಭಗಿನಿಯಾ ವಿವದತಿ, ಭಗಿನೀಪಿ ಭಾತರಾ ವಿವದತಿ, ಸಹಾಯೋಪಿ ಸಹಾಯೇನ ವಿವದತಿ । ತೇ ತತ್ಥ ಕಲಹವಿಗ್ಗಹವಿವಾದಮಾಪನ್ನಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಪಾಣೀಹಿಪಿ ಉಪಕ್ಕಮನ್ತಿ, ಲೇಡ್ಡೂಹಿಪಿ 33 ಉಪಕ್ಕಮನ್ತಿ, ದಣ್ಡೇಹಿಪಿ ಉಪಕ್ಕಮನ್ತಿ, ಸತ್ಥೇಹಿಪಿ ಉಪಕ್ಕಮನ್ತಿ। ತೇ ತತ್ಥ ಮರಣಮ್ಪಿ ನಿಗಚ್ಛನ್ತಿ ಮರಣಮತ್ತಮ್ಪಿ ದುಕ್ಖಂ। ಯೇ ದಿಟ್ಠಿಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ ‘‘ಸಸ್ಸತೋ ಲೋಕೋ’’ತಿ ವಾ…ಪೇ॰… ‘‘ನೇವ ಹೋತಿ ನ ನ ಹೋತಿ ತಥಾಗತೋ ಪರಂ ಮರಣಾ’’ತಿ ವಾ ತೇ ದಿಟ್ಠಿವಸೇನ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ ಸಙ್ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ಸತ್ಥಾರತೋ ಸತ್ಥಾರಂ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ಧಮ್ಮಕ್ಖಾನತೋ ಧಮ್ಮಕ್ಖಾನಂ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ಗಣತೋ ಗಣಂ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ದಿಟ್ಠಿಂ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ಪಟಿಪದಾಯ ಪಟಿಪದಂ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ಮಗ್ಗತೋ ಮಗ್ಗಂ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ।
Saññañca diṭṭhiñca ye aggahesuṃ, te ghaṭṭamānā vicaranti loketi. Ye saññaṃ gaṇhanti kāmasaññaṃ byāpādasaññaṃ vihiṃsāsaññaṃ te saññāvasena ghaṭṭenti saṅghaṭṭenti. Rājānopi rājūhi vivadanti, khattiyāpi khattiyehi vivadanti, brāhmaṇāpi brāhmaṇehi vivadanti, gahapatīpi gahapatīhi vivadanti, mātāpi puttena vivadati, puttopi mātarā vivadati, pitāpi puttena vivadati, puttopi pitarā vivadati, bhātāpi bhātarā vivadati, bhaginīpi bhaginiyā vivadati, bhātāpi bhaginiyā vivadati, bhaginīpi bhātarā vivadati, sahāyopi sahāyena vivadati . Te tattha kalahaviggahavivādamāpannā aññamaññaṃ pāṇīhipi upakkamanti, leḍḍūhipi 34 upakkamanti, daṇḍehipi upakkamanti, satthehipi upakkamanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti maraṇamattampi dukkhaṃ. Ye diṭṭhiṃ gaṇhanti ‘‘sassato loko’’ti vā…pe… ‘‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā’’ti vā te diṭṭhivasena ghaṭṭenti saṅghaṭṭenti, satthārato satthāraṃ ghaṭṭenti, dhammakkhānato dhammakkhānaṃ ghaṭṭenti, gaṇato gaṇaṃ ghaṭṭenti, diṭṭhiyā diṭṭhiṃ ghaṭṭenti, paṭipadāya paṭipadaṃ ghaṭṭenti, maggato maggaṃ ghaṭṭenti.
ಅಥ ವಾ ತೇ ವಿವದನ್ತಿ, ಕಲಹಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಭಣ್ಡನಂ ಕರೋನ್ತಿ, ವಿಗ್ಗಹಂ ಕರೋನ್ತಿ, ವಿವಾದಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಮೇಧಗಂ ಕರೋನ್ತಿ – ‘‘ನ ತ್ವಂ ಇಮಂ ಧಮ್ಮವಿನಯಂ ಆಜಾನಾಸಿ…ಪೇ॰… ನಿಬ್ಬೇಠೇಹಿ ವಾ ಸಚೇ ಪಹೋಸೀ’’ತಿ। ತೇಸಂ ಅಭಿಸಙ್ಖಾರಾ ಅಪ್ಪಹೀನಾ; ಅಭಿಸಙ್ಖಾರಾನಂ ಅಪ್ಪಹೀನತ್ತಾ ಗತಿಯಾ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ನಿರಯೇ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ತಿರಚ್ಛಾನಯೋನಿಯಾ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ಪೇತ್ತಿವಿಸಯೇ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ಮನುಸ್ಸಲೋಕೇ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ದೇವಲೋಕೇ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ, ಗತಿಯಾ ಗತಿಂ… ಉಪಪತ್ತಿಯಾ ಉಪಪತ್ತಿಂ… ಪಟಿಸನ್ಧಿಯಾ ಪಟಿಸನ್ಧಿಂ… ಭವೇನ ಭವಂ… ಸಂಸಾರೇನ ಸಂಸಾರಂ… ವಟ್ಟೇನ ವಟ್ಟಂ ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ ಸಙ್ಘಟ್ಟೇನ್ತಿ ವದನ್ತಿ ವಿಚರನ್ತಿ ವಿಹರನ್ತಿ ಇರಿಯನ್ತಿ ವತ್ತೇನ್ತಿ ಪಾಲೇನ್ತಿ ಯಪೇನ್ತಿ ಯಾಪೇನ್ತಿ। ಲೋಕೇತಿ ಅಪಾಯಲೋಕೇ…ಪೇ॰… ಆಯತನಲೋಕೇತಿ – ಸಞ್ಞಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಿಞ್ಚ ಯೇ ಅಗ್ಗಹೇಸುಂ ತೇ ಘಟ್ಟಮಾನಾ ವಿಚರನ್ತಿ ಲೋಕೇ।
Atha vā te vivadanti, kalahaṃ karonti, bhaṇḍanaṃ karonti, viggahaṃ karonti, vivādaṃ karonti, medhagaṃ karonti – ‘‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsi…pe… nibbeṭhehi vā sace pahosī’’ti. Tesaṃ abhisaṅkhārā appahīnā; abhisaṅkhārānaṃ appahīnattā gatiyā ghaṭṭenti, niraye ghaṭṭenti, tiracchānayoniyā ghaṭṭenti, pettivisaye ghaṭṭenti, manussaloke ghaṭṭenti, devaloke ghaṭṭenti, gatiyā gatiṃ… upapattiyā upapattiṃ… paṭisandhiyā paṭisandhiṃ… bhavena bhavaṃ… saṃsārena saṃsāraṃ… vaṭṭena vaṭṭaṃ ghaṭṭenti saṅghaṭṭenti vadanti vicaranti viharanti iriyanti vattenti pālenti yapenti yāpenti. Loketi apāyaloke…pe… āyatanaloketi – saññañca diṭṭhiñca ye aggahesuṃ te ghaṭṭamānā vicaranti loke.
ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
Tenāha bhagavā –
‘‘ಸಞ್ಞಾವಿರತ್ತಸ್ಸ ನ ಸನ್ತಿ ಗನ್ಥಾ, ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಸ್ಸ ನ ಸನ್ತಿ ಮೋಹಾ।
‘‘Saññāvirattassa na santi ganthā, paññāvimuttassa na santi mohā;
ಸಞ್ಞಞ್ಚ ದಿಟ್ಠಿಞ್ಚ ಯೇ ಅಗ್ಗಹೇಸುಂ, ತೇ ಘಟ್ಟಮಾನಾ ವಿಚರನ್ತಿ ಲೋಕೇ’’ತಿ॥
Saññañca diṭṭhiñca ye aggahesuṃ, te ghaṭṭamānā vicaranti loke’’ti.
ಮಾಗಣ್ಡಿಯಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸೋ ನವಮೋ।
Māgaṇḍiyasuttaniddeso navamo.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ಮಹಾನಿದ್ದೇಸ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāniddesa-aṭṭhakathā / ೯. ಮಾಗಣ್ಡಿಯಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ • 9. Māgaṇḍiyasuttaniddesavaṇṇanā