| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
೫. ಮಾಗಣ್ಡಿಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
5. Māgaṇḍiyasuttavaṇṇanā
೨೦೭. ಏವಂ ಮೇ ಸುತನ್ತಿ ಮಾಗಣ್ಡಿಯಸುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಅಗ್ಯಾಗಾರೇತಿ ಅಗ್ಗಿಹೋಮಸಾಲಯಂ। ತಿಣಸನ್ಥಾರಕೇತಿ ದ್ವೇ ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾ ಮಾತುಲೋ ಚ ಭಾಗಿನೇಯ್ಯೋ ಚ। ತೇಸು ಮಾತುಲೋ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪತ್ತೋ, ಭಾಗಿನೇಯ್ಯೋಪಿ ಸಉಪನಿಸ್ಸಯೋ ನಚಿರಸ್ಸೇವ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿಸ್ಸತಿ। ಅಥಸ್ಸ ಭಗವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಯಂ ದಿಸ್ವಾ ರಮಣೀಯಂ ದೇವಗಬ್ಭಸದಿಸಂ ಗನ್ಧಕುಟಿಂ ಪಹಾಯ ತತ್ಥ ಛಾರಿಕತಿಣಕಚವರಾದೀಹಿ ಉಕ್ಲಾಪೇ ಅಗ್ಯಾಗಾರೇ ತಿಣಸನ್ಥಾರಕಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ಪರಸಙ್ಗಹಕರಣತ್ಥಂ ಕತಿಪಾಹಂ ವಸಿತ್ಥ। ತಂ ಸನ್ಧಾಯೇತಂ ವುತ್ತಂ। ತೇನುಪಸಙ್ಕಮೀತಿ ನ ಕೇವಲಂ ತಂದಿವಸಮೇವ, ಯಸ್ಮಾ ಪನ ತಂ ಅಗ್ಯಾಗಾರಂ ಗಾಮೂಪಚಾರೇ ದಾರಕದಾರಿಕಾಹಿ ಓಕಿಣ್ಣಂ ಅವಿವಿತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಭಗವಾ ನಿಚ್ಚಕಾಲಮ್ಪಿ ದಿವಸಭಾಗಂ ತಸ್ಮಿಂ ವನಸಣ್ಡೇ ವೀತಿನಾಮೇತ್ವಾ ಸಾಯಂ ವಾಸತ್ಥಾಯ ತತ್ಥ ಉಪಗಚ್ಛತಿ।
207.Evaṃme sutanti māgaṇḍiyasuttaṃ. Tattha agyāgāreti aggihomasālayaṃ. Tiṇasanthāraketi dve māgaṇḍiyā mātulo ca bhāgineyyo ca. Tesu mātulo pabbajitvā arahattaṃ patto, bhāgineyyopi saupanissayo nacirasseva pabbajitvā arahattaṃ pāpuṇissati. Athassa bhagavā upanissayaṃ disvā ramaṇīyaṃ devagabbhasadisaṃ gandhakuṭiṃ pahāya tattha chārikatiṇakacavarādīhi uklāpe agyāgāre tiṇasanthārakaṃ paññāpetvā parasaṅgahakaraṇatthaṃ katipāhaṃ vasittha. Taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Tenupasaṅkamīti na kevalaṃ taṃdivasameva, yasmā pana taṃ agyāgāraṃ gāmūpacāre dārakadārikāhi okiṇṇaṃ avivittaṃ, tasmā bhagavā niccakālampi divasabhāgaṃ tasmiṃ vanasaṇḍe vītināmetvā sāyaṃ vāsatthāya tattha upagacchati.
ಅದ್ದಸಾ ಖೋ…ಪೇ॰… ತಿಣಸನ್ಥಾರಕಂ ಪಞ್ಞತ್ತನ್ತಿ ಭಗವಾ ಅಞ್ಞೇಸು ದಿವಸೇಸು ತಿಣಸನ್ಥಾರಕಂ ಸಙ್ಘರಿತ್ವಾ ಸಞ್ಞಾಣಂ ಕತ್ವಾ ಗಚ್ಛತಿ, ತಂದಿವಸಂ ಪನ ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾವ ಅಗಮಾಸಿ। ಕಸ್ಮಾ? ತದಾ ಹಿ ಪಚ್ಚೂಸಸಮಯೇ ಲೋಕಂ ಓಲೋಕೇತ್ವಾವ ಅದ್ದಸ – ‘‘ಅಜ್ಜ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋ ಇಧಾಗನ್ತ್ವಾ ಇಮಂ ತಿಣಸನ್ಥಾರಕಂ ದಿಸ್ವಾ ಭಾರದ್ವಾಜೇನ ಸದ್ಧಿಂ ತಿಣಸನ್ಥಾರಕಂ ಆರಬ್ಭ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪಂ ಕರಿಸ್ಸತಿ, ಅಥಾಹಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮಿ, ಸೋ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ಮಮ ಸನ್ತಿಕೇ ಪಬ್ಬಜಿತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಂ ಪಾಪುಣಿಸ್ಸತಿ। ಪರೇಸಂ ಸಙ್ಗಹಕರಣತ್ಥಮೇವ ಹಿ ಮಯಾ ಪಾರಮಿಯೋ ಪೂರಿತಾ’’ತಿ ತಿಣಸನ್ಥಾರಕಂ ಪಞ್ಞಪೇತ್ವಾವ ಅಗಮಾಸಿ।
Addasākho…pe… tiṇasanthārakaṃ paññattanti bhagavā aññesu divasesu tiṇasanthārakaṃ saṅgharitvā saññāṇaṃ katvā gacchati, taṃdivasaṃ pana paññapetvāva agamāsi. Kasmā? Tadā hi paccūsasamaye lokaṃ oloketvāva addasa – ‘‘ajja māgaṇḍiyo idhāgantvā imaṃ tiṇasanthārakaṃ disvā bhāradvājena saddhiṃ tiṇasanthārakaṃ ārabbha kathāsallāpaṃ karissati, athāhaṃ āgantvā dhammaṃ desessāmi, so dhammaṃ sutvā mama santike pabbajitvā arahattaṃ pāpuṇissati. Paresaṃ saṅgahakaraṇatthameva hi mayā pāramiyo pūritā’’ti tiṇasanthārakaṃ paññapetvāva agamāsi.
ಸಮಣಸೇಯ್ಯಾನುರೂಪಂ ಮಞ್ಞೇತಿ ಇಮಂ ತಿಣಸನ್ಥಾರಕಂ ‘‘ಸಮಣಸ್ಸ ಅನುಚ್ಛವಿಕಾ ಸೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಮಞ್ಞಾಮಿ। ನ ಚ ಅಸಞ್ಞತಸಮಣಸ್ಸ ನಿವುತ್ಥಟ್ಠಾನಮೇತಂ। ತಥಾಹೇತ್ಥ ಹತ್ಥೇನ ಆಕಡ್ಢಿತಟ್ಠಾನಂ ವಾ ಪಾದೇನ ಆಕಡ್ಢಿತಟ್ಠಾನಂ ವಾ ಸೀಸೇನ ಪಹಟಟ್ಠಾನಂ ವಾ ನ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಅನಾಕುಲೋ ಅನಾಕಿಣ್ಣೋ ಅಭಿನ್ನೋ ಛೇಕೇನ ಚಿತ್ತಕಾರೇನ ತೂಲಿಕಾಯ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೋ ವಿಯ। ಸಞ್ಞತಸಮಣಸ್ಸ ವಸಿತಟ್ಠಾನಂ, ಕಸ್ಸ ಭೋ ವಸಿತಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಪುಚ್ಛತಿ। ಭೂನಹುನೋತಿ ಹತವಡ್ಢಿನೋ ಮರಿಯಾದಕಾರಕಸ್ಸ। ಕಸ್ಮಾ ಏವಮಾಹ? ಛಸು ದ್ವಾರೇಸು ವಡ್ಢಿಪಞ್ಞಾಪನಲದ್ಧಿಕತ್ತಾ। ಅಯಞ್ಹಿ ತಸ್ಸ ಲದ್ಧಿ – ಚಕ್ಖು ಬ್ರೂಹೇತಬ್ಬಂ ವಡ್ಢೇತಬ್ಬಂ, ಅದಿಟ್ಠಂ ದಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ, ದಿಟ್ಠಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ। ಸೋತಂ ಬ್ರೂಹೇತಬ್ಬಂ ವಡ್ಢೇತಬ್ಬಂ, ಅಸುತಂ ಸೋತಬ್ಬಂ, ಸುತಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ। ಘಾನಂ ಬ್ರೂಹೇತಬ್ಬಂ ವಡ್ಢೇತಬ್ಬಂ, ಅಘಾಯಿತಂ ಘಾಯಿತಬ್ಬಂ, ಘಾಯಿತಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ। ಜಿವ್ಹಾ ಬ್ರೂಹೇತಬ್ಬಾ ವಡ್ಢೇತಬ್ಬಾ, ಅಸ್ಸಾಯಿತಂ ಸಾಯಿತಬ್ಬಂ, ಸಾಯಿತಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ। ಕಾಯೋ ಬ್ರೂಹೇತಬ್ಬೋ ವಡ್ಢೇತಬ್ಬೋ, ಅಫುಟ್ಠಂ ಫುಸಿತಬ್ಬಂ, ಫುಟ್ಠಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ। ಮನೋ ಬ್ರೂಹೇತಬ್ಬೋ ವಡ್ಢೇತಬ್ಬೋ, ಅವಿಞ್ಞಾತಂ ವಿಜಾನಿತಬ್ಬಂ, ವಿಞ್ಞಾತಂ ಸಮತಿಕ್ಕಮಿತಬ್ಬಂ। ಏವಂ ಸೋ ಛಸು ದ್ವಾರೇಸು ವಡ್ಢಿಂ ಪಞ್ಞಪೇತಿ। ಭಗವಾ ಪನ –
Samaṇaseyyānurūpaṃ maññeti imaṃ tiṇasanthārakaṃ ‘‘samaṇassa anucchavikā seyyā’’ti maññāmi. Na ca asaññatasamaṇassa nivutthaṭṭhānametaṃ. Tathāhettha hatthena ākaḍḍhitaṭṭhānaṃ vā pādena ākaḍḍhitaṭṭhānaṃ vā sīsena pahaṭaṭṭhānaṃ vā na paññāyati, anākulo anākiṇṇo abhinno chekena cittakārena tūlikāya paricchinditvā paññatto viya. Saññatasamaṇassa vasitaṭṭhānaṃ, kassa bho vasitaṭṭhānanti pucchati. Bhūnahunoti hatavaḍḍhino mariyādakārakassa. Kasmā evamāha? Chasu dvāresu vaḍḍhipaññāpanaladdhikattā. Ayañhi tassa laddhi – cakkhu brūhetabbaṃ vaḍḍhetabbaṃ, adiṭṭhaṃ dakkhitabbaṃ, diṭṭhaṃ samatikkamitabbaṃ. Sotaṃ brūhetabbaṃ vaḍḍhetabbaṃ, asutaṃ sotabbaṃ, sutaṃ samatikkamitabbaṃ. Ghānaṃ brūhetabbaṃ vaḍḍhetabbaṃ, aghāyitaṃ ghāyitabbaṃ, ghāyitaṃ samatikkamitabbaṃ. Jivhā brūhetabbā vaḍḍhetabbā, assāyitaṃ sāyitabbaṃ, sāyitaṃ samatikkamitabbaṃ. Kāyo brūhetabbo vaḍḍhetabbo, aphuṭṭhaṃ phusitabbaṃ, phuṭṭhaṃ samatikkamitabbaṃ. Mano brūhetabbo vaḍḍhetabbo, aviññātaṃ vijānitabbaṃ, viññātaṃ samatikkamitabbaṃ. Evaṃ so chasu dvāresu vaḍḍhiṃ paññapeti. Bhagavā pana –
‘‘ಚಕ್ಖುನಾ ಸಂವರೋ ಸಾಧು, ಸಾಧು ಸೋತೇನ ಸಂವರೋ।
‘‘Cakkhunā saṃvaro sādhu, sādhu sotena saṃvaro;
ಘಾನೇನ ಸಂವರೋ ಸಾಧು, ಸಾಧು ಜಿವ್ಹಾಯ ಸಂವರೋ॥
Ghānena saṃvaro sādhu, sādhu jivhāya saṃvaro.
ಕಾಯೇನ ಸಂವರೋ ಸಾಧು, ಸಾಧು ವಾಚಾಯ ಸಂವರೋ।
Kāyena saṃvaro sādhu, sādhu vācāya saṃvaro;
ಮನಸಾ ಸಂವರೋ ಸಾಧು, ಸಾಧು ಸಬ್ಬತ್ಥ ಸಂವರೋ।
Manasā saṃvaro sādhu, sādhu sabbattha saṃvaro;
ಸಬ್ಬತ್ಥ ಸಂವುತೋ ಭಿಕ್ಖು, ಸಬ್ಬದುಕ್ಖಾ ಪಮುಚ್ಚತೀ’’ತಿ॥ (ಧ॰ ಪ॰ ೩೬೦-೩೬೧) –
Sabbattha saṃvuto bhikkhu, sabbadukkhā pamuccatī’’ti. (dha. pa. 360-361) –
ಛಸು ದ್ವಾರೇಸು ಸಂವರಂ ಪಞ್ಞಪೇತಿ। ತಸ್ಮಾ ಸೋ ‘‘ವಡ್ಢಿಹತೋ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಮರಿಯಾದಕಾರಕೋ’’ತಿ ಮಞ್ಞಮಾನೋ ‘‘ಭೂನಹುನೋ’’ತಿ ಆಹ।
Chasu dvāresu saṃvaraṃ paññapeti. Tasmā so ‘‘vaḍḍhihato samaṇo gotamo mariyādakārako’’ti maññamāno ‘‘bhūnahuno’’ti āha.
ಅರಿಯೇ ಞಾಯೇ ಧಮ್ಮೇ ಕುಸಲೇತಿ ಪರಿಸುದ್ಧೇ ಕಾರಣಧಮ್ಮೇ ಅನವಜ್ಜೇ। ಇಮಿನಾ ಕಿಂ ದಸ್ಸೇತಿ? ಏವರೂಪಸ್ಸ ನಾಮ ಉಗ್ಗತಸ್ಸ ಪಞ್ಞಾತಸ್ಸ ಯಸಸ್ಸಿನೋ ಉಪರಿ ವಾಚಂ ಭಾಸಮಾನೇನ ವೀಮಂಸಿತ್ವಾ ಉಪಧಾರೇತ್ವಾ ಮುಖೇ ಆರಕ್ಖಂ ಠಪೇತ್ವಾ ಭಾಸಿತಬ್ಬೋ ಹೋತಿ। ತಸ್ಮಾ ಮಾ ಸಹಸಾ ಅಭಾಸಿ, ಮುಖೇ ಆರಕ್ಖಂ ಠಪೇಹೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಏವಞ್ಹಿ ನೋ ಸುತ್ತೇ ಓಚರತೀತಿ ಯಸ್ಮಾ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸುತ್ತೇ ಏವಂ ಆಗಚ್ಛತಿ, ನ ಮಯಂ ಮುಖಾರುಳ್ಹಿಚ್ಛಾಮತ್ತಂ ವದಾಮ, ಸುತ್ತೇ ಚ ನಾಮ ಆಗತಂ ವದಮಾನಾ ಕಸ್ಸ ಭಾಯೇಯ್ಯಾಮ, ತಸ್ಮಾ ಸಮ್ಮುಖಾಪಿ ನಂ ವದೇಯ್ಯಾಮಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಪ್ಪೋಸ್ಸುಕ್ಕೋತಿ ಮಮ ರಕ್ಖನತ್ಥಾಯ ಅನುಸ್ಸುಕ್ಕೋ ಅವಾವಟೋ ಹುತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ವುತ್ತೋವ ನಂ ವದೇಯ್ಯಾತಿ ಮಯಾ ವುತ್ತೋವ ಹುತ್ವಾ ಅಪುಚ್ಛಿತೋವ ಕಥಂ ಸಮುಟ್ಠಾಪೇತ್ವಾ ಅಮ್ಬಜಮ್ಬೂಆದೀನಿ ಗಹೇತ್ವಾ ವಿಯ ಅಪೂರಯಮಾನೋ ಮಯಾ ಕಥಿತನಿಯಾಮೇನ ಭವಂ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ವದೇಯ್ಯ, ವದಸ್ಸೂತಿ ಅತ್ಥೋ।
Ariye ñāye dhamme kusaleti parisuddhe kāraṇadhamme anavajje. Iminā kiṃ dasseti? Evarūpassa nāma uggatassa paññātassa yasassino upari vācaṃ bhāsamānena vīmaṃsitvā upadhāretvā mukhe ārakkhaṃ ṭhapetvā bhāsitabbo hoti. Tasmā mā sahasā abhāsi, mukhe ārakkhaṃ ṭhapehīti dasseti. Evañhi no sutte ocaratīti yasmā amhākaṃ sutte evaṃ āgacchati, na mayaṃ mukhāruḷhicchāmattaṃ vadāma, sutte ca nāma āgataṃ vadamānā kassa bhāyeyyāma, tasmā sammukhāpi naṃ vadeyyāmāti attho. Appossukkoti mama rakkhanatthāya anussukko avāvaṭo hutvāti attho. Vuttova naṃ vadeyyāti mayā vuttova hutvā apucchitova kathaṃ samuṭṭhāpetvā ambajambūādīni gahetvā viya apūrayamāno mayā kathitaniyāmena bhavaṃ bhāradvājo vadeyya, vadassūti attho.
೨೦೮. ಅಸ್ಸೋಸಿ ಖೋತಿ ಸತ್ಥಾ ಆಲೋಕಂ ವಡ್ಢೇತ್ವಾ ದಿಬ್ಬಚಕ್ಖುನಾ ಮಾಗಣ್ಡಿಯಂ ತತ್ಥ ಆಗತಂ ಅದ್ದಸ, ದ್ವಿನ್ನಂ ಜನಾನಂ ಭಾಸಮಾನಾನಂ ದಿಬ್ಬಸೋತೇನ ಸದ್ದಮ್ಪಿ ಅಸ್ಸೋಸಿ। ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಾ ವುಟ್ಠಿತೋತಿ ಫಲಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ವುಟ್ಠಿತೋ। ಸಂವಿಗ್ಗೋತಿ ಪೀತಿಸಂವೇಗೇನ ಸಂವಿಗ್ಗೋ ಚಲಿತೋ ಕಮ್ಪಿತೋ। ತಸ್ಸ ಕಿರ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ನೇವ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೇನ ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಆರೋಚಿತಂ, ನ ಮಯಾ। ಅಮ್ಹೇ ಮುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞೋ ಏತ್ಥ ತತಿಯೋಪಿ ನತ್ಥಿ, ಸುತೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಸದ್ದೋ ತಿಖಿಣಸೋತೇನ ಪುರಿಸೇನಾ’’ತಿ। ಅಥಸ್ಸ ಅಬ್ಭನ್ತರೇ ಪೀತಿ ಉಪ್ಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನವನವುತಿಲೋಮಕೂಪಸಹಸ್ಸಾನಿ ಉದ್ಧಗ್ಗಾನಿ ಅಕಾಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಸಂವಿಗ್ಗೋ ಲೋಮಹಟ್ಠಜಾತೋ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋತಿ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ಪಭಿನ್ನಮುಖಂ ವಿಯ ಬೀಜಂ ಪರಿಪಾಕಗತಂ ಞಾಣಂ, ತಸ್ಮಾ ಸನ್ನಿಸೀದಿತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೋ ಆಹಿಣ್ಡಮಾನೋ ಪುನ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ತಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಅಥ ಖೋ ಮಾಗಣ್ಡಿಯೋ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ।
208.Assosikhoti satthā ālokaṃ vaḍḍhetvā dibbacakkhunā māgaṇḍiyaṃ tattha āgataṃ addasa, dvinnaṃ janānaṃ bhāsamānānaṃ dibbasotena saddampi assosi. Paṭisallānā vuṭṭhitoti phalasamāpattiyā vuṭṭhito. Saṃviggoti pītisaṃvegena saṃviggo calito kampito. Tassa kira etadahosi – ‘‘neva māgaṇḍiyena samaṇassa gotamassa ārocitaṃ, na mayā. Amhe muñcitvā añño ettha tatiyopi natthi, suto bhavissati amhākaṃ saddo tikhiṇasotena purisenā’’ti. Athassa abbhantare pīti uppajjitvā navanavutilomakūpasahassāni uddhaggāni akāsi. Tena vuttaṃ ‘‘saṃviggo lomahaṭṭhajāto’’ti. Athakho māgaṇḍiyo paribbājakoti paribbājakassa pabhinnamukhaṃ viya bījaṃ paripākagataṃ ñāṇaṃ, tasmā sannisīdituṃ asakkonto āhiṇḍamāno puna satthu santikaṃ āgantvā ekamantaṃ nisīdi. Taṃ dassetuṃ ‘‘atha kho māgaṇḍiyo’’tiādi vuttaṃ.
೨೦೯. ಸತ್ಥಾ – ‘‘ಏವಂ ಕಿರ ತ್ವಂ, ಮಾಗಣ್ಡಿಯ, ಮಂ ಅವಚಾ’’ತಿ ಅವತ್ವಾವ ಚಕ್ಖುಂ ಖೋ, ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ಧಮ್ಮದೇಸನಂ ಆರಭಿ। ತತ್ಥ ವಸನಟ್ಠಾನಟ್ಠೇನ ರೂಪಂ ಚಕ್ಖುಸ್ಸ ಆರಾಮೋತಿ ಚಕ್ಖು ರೂಪಾರಾಮಂ। ರೂಪೇ ರತನ್ತಿ ರೂಪರತಂ। ರೂಪೇನ ಚಕ್ಖು ಆಮೋದಿತಂ ಪಮೋದಿತನ್ತಿ ರೂಪಸಮುದಿತಂ। ದನ್ತನ್ತಿ ನಿಬ್ಬಿಸೇವನಂ। ಗುತ್ತನ್ತಿ ಗೋಪಿತಂ। ರಕ್ಖಿತನ್ತಿ ಠಪಿತರಕ್ಖಂ। ಸಂವುತನ್ತಿ ಪಿಹಿತಂ। ಸಂವರಾಯಾತಿ ಪಿಧಾನತ್ಥಾಯ।
209. Satthā – ‘‘evaṃ kira tvaṃ, māgaṇḍiya, maṃ avacā’’ti avatvāva cakkhuṃ kho, māgaṇḍiyāti paribbājakassa dhammadesanaṃ ārabhi. Tattha vasanaṭṭhānaṭṭhena rūpaṃ cakkhussa ārāmoti cakkhu rūpārāmaṃ. Rūpe ratanti rūparataṃ. Rūpena cakkhu āmoditaṃ pamoditanti rūpasamuditaṃ. Dantanti nibbisevanaṃ. Guttanti gopitaṃ. Rakkhitanti ṭhapitarakkhaṃ. Saṃvutanti pihitaṃ. Saṃvarāyāti pidhānatthāya.
೨೧೦. ಪರಿಚಾರಿತಪುಬ್ಬೋತಿ ಅಭಿರಮಿತಪುಬ್ಬೋ। ರೂಪಪರಿಳಾಹನ್ತಿ ರೂಪಂ ಆರಬ್ಭ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಪರಿಳಾಹಂ। ಇಮಸ್ಸ ಪನ ತೇ, ಮಾಗಣ್ಡಿಯ, ಕಿಮಸ್ಸ ವಚನೀಯನ್ತಿ ಇಮಸ್ಸ ರೂಪಂ ಪರಿಗ್ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಪ್ಪತ್ತಸ್ಸ ಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ತಯಾ ಕಿಂ ವಚನಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಅಸ್ಸ, ವುಡ್ಢಿಹತೋ ಮರಿಯಾದಕಾರಕೋತಿ ಇದಂ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ನ ವತ್ತಬ್ಬನ್ತಿ ಪುಚ್ಛತಿ। ನ ಕಿಞ್ಚಿ, ಭೋ ಗೋತಮಾತಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಕಿಞ್ಚಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ ನತ್ಥಿ। ಸೇಸದ್ವಾರೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
210.Paricāritapubboti abhiramitapubbo. Rūpapariḷāhanti rūpaṃ ārabbha uppajjanapariḷāhaṃ. Imassa pana te, māgaṇḍiya, kimassa vacanīyanti imassa rūpaṃ pariggaṇhitvā arahattappattassa khīṇāsavassa tayā kiṃ vacanaṃ vattabbaṃ assa, vuḍḍhihato mariyādakārakoti idaṃ vattabbaṃ, na vattabbanti pucchati. Na kiñci, bho gotamāti, bho gotama, kiñci vattabbaṃ natthi. Sesadvāresupi eseva nayo.
೨೧೧. ಇದಾನಿ ಯಸ್ಮಾ ತಯಾ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧೇ ಪರಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಅರಹತ್ತಪ್ಪತ್ತಸ್ಸ ಖೀಣಾಸವಸ್ಸ ಕಿಞ್ಚಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ ನತ್ಥಿ, ಅಹಞ್ಚ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧೇ ಪರಿಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಂ ಪತ್ತೋ, ತಸ್ಮಾ ಅಹಮ್ಪಿ ತೇ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ವತ್ತಬ್ಬೋತಿ ದಸ್ಸೇತುಂ ಅಹಂ ಖೋ ಪನಾತಿಆದಿಮಾಹ। ತಸ್ಸ ಮಯ್ಹಂ ಮಾಗಣ್ಡಿಯಾತಿ ಗಿಹಿಕಾಲೇ ಅತ್ತನೋ ಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ। ತತ್ಥ ವಸ್ಸಿಕೋತಿಆದೀಸು ಯತ್ಥ ಸುಖಂ ಹೋತಿ ವಸ್ಸಕಾಲೇ ವಸಿತುಂ, ಅಯಂ ವಸ್ಸಿಕೋ। ಇತರೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಅಯಂ ಪನೇತ್ಥ ವಚನತ್ಥೋ – ವಸ್ಸಂ ವಾಸೋ ವಸ್ಸಂ, ವಸ್ಸಂ ಅರಹತೀತಿ ವಸ್ಸಿಕೋ। ಇತರೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ।
211. Idāni yasmā tayā pañcakkhandhe pariggahetvā arahattappattassa khīṇāsavassa kiñci vattabbaṃ natthi, ahañca pañcakkhandhe pariggahetvā sabbaññutaṃ patto, tasmā ahampi te na kiñci vattabboti dassetuṃ ahaṃ kho panātiādimāha. Tassa mayhaṃ māgaṇḍiyāti gihikāle attano sampattiṃ dassento āha. Tattha vassikotiādīsu yattha sukhaṃ hoti vassakāle vasituṃ, ayaṃ vassiko. Itaresupi eseva nayo. Ayaṃ panettha vacanattho – vassaṃ vāso vassaṃ, vassaṃ arahatīti vassiko. Itaresupi eseva nayo.
ತತ್ಥ ವಸ್ಸಿಕೋ ಪಾಸಾದೋ ನಾತಿಉಚ್ಚೋ ಹೋತಿ ನಾತಿನೀಚೋ, ದ್ವಾರವಾತಪಾನಾನಿಪಿಸ್ಸ ನಾತಿತನೂನಿ ನಾತಿಬಹೂನಿ, ಭೂಮತ್ಥರಣಪಚ್ಚತ್ಥರಣಖಜ್ಜಭೋಜ್ಜಾನಿಪೇತ್ಥ ಮಿಸ್ಸಕಾನೇವ ವಟ್ಟನ್ತಿ। ಹೇಮನ್ತಿಕೇ ಥಮ್ಭಾಪಿ ಭಿತ್ತಿಯೋಪಿ ನೀಚಾ ಹೋನ್ತಿ, ದ್ವಾರವಾತಪಾನಾನಿ ತನುಕಾನಿ ಸುಖುಮಚ್ಛಿದ್ದಾನಿ। ಉಣ್ಹಪವೇಸನತ್ಥಾಯ ಭಿತ್ತಿನಿಯೂಹಾನಿ ನೀಹರೀಯನ್ತಿ। ಭೂಮತ್ಥರಣಪಚ್ಚತ್ಥರಣನಿವಾಸನಪಾರುಪನಾನಿ ಪನೇತ್ಥ ಉಣ್ಹವೀರಿಯಾನಿ ಕಮ್ಬಲಾದೀನಿ ವಟ್ಟನ್ತಿ। ಖಜ್ಜಭೋಜ್ಜಂ ಸಿನಿದ್ಧಂ ಕಟುಕಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಞ್ಚ। ಗಿಮ್ಹಿಕೇ ಥಮ್ಭಾಪಿ ಭಿತ್ತಿಯೋಪಿ ಉಚ್ಚಾ ಹೋನ್ತಿ। ದ್ವಾರವಾತಪಾನಾನಿ ಪನೇತ್ಥ ಬಹೂನಿ ವಿಪುಲಜಾಲಾನಿ ಭವನ್ತಿ। ಭೂಮತ್ಥರಣಾದೀನಿ ದುಕೂಲಮಯಾನಿ ವಟ್ಟನ್ತಿ, ಖಜ್ಜಭೋಜ್ಜಾನಿ ಮಧುರರಸಸೀತವೀರಿಯಾನಿ। ವಾತಪಾನಸಮೀಪೇಸು ಚೇತ್ಥ ನವ ಚಾಟಿಯೋ ಠಪೇತ್ವಾ ಉದಕಸ್ಸ ಪೂರೇತ್ವಾ ನೀಲುಪ್ಪಲಾದೀಹಿ ಸಞ್ಛಾದೇನ್ತಿ। ತೇಸು ತೇಸು ಪದೇಸೇಸು ಉದಕಯನ್ತಾನಿ ಕರೋನ್ತಿ, ಯೇಹಿ ದೇವೇ ವಸ್ಸನ್ತೇ ವಿಯ ಉದಕಧಾರಾ ನಿಕ್ಖಮನ್ತಿ।
Tattha vassiko pāsādo nātiucco hoti nātinīco, dvāravātapānānipissa nātitanūni nātibahūni, bhūmattharaṇapaccattharaṇakhajjabhojjānipettha missakāneva vaṭṭanti. Hemantike thambhāpi bhittiyopi nīcā honti, dvāravātapānāni tanukāni sukhumacchiddāni. Uṇhapavesanatthāya bhittiniyūhāni nīharīyanti. Bhūmattharaṇapaccattharaṇanivāsanapārupanāni panettha uṇhavīriyāni kambalādīni vaṭṭanti. Khajjabhojjaṃ siniddhaṃ kaṭukasannissitañca. Gimhike thambhāpi bhittiyopi uccā honti. Dvāravātapānāni panettha bahūni vipulajālāni bhavanti. Bhūmattharaṇādīni dukūlamayāni vaṭṭanti, khajjabhojjāni madhurarasasītavīriyāni. Vātapānasamīpesu cettha nava cāṭiyo ṭhapetvā udakassa pūretvā nīluppalādīhi sañchādenti. Tesu tesu padesesu udakayantāni karonti, yehi deve vassante viya udakadhārā nikkhamanti.
ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಪನ ಅಟ್ಠಸತಸುವಣ್ಣಘಟೇ ಚ ರಜತಘಟೇ ಚ ಗನ್ಧೋದಕಸ್ಸ ಪೂರೇತ್ವಾ ನೀಲುಪ್ಪಲಗಚ್ಛಕೇ ಕತ್ವಾ ಸಯನಂ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ಠಪಯಿಂಸು। ಮಹನ್ತೇಸು ಲೋಹಕಟಾಹೇಸು ಗನ್ಧಕಲಲಂ ಪೂರೇತ್ವಾ ನೀಲುಪ್ಪಲಪದುಮಪುಣ್ಡರೀಕಾನಿ ರೋಪೇತ್ವಾ ಉತುಗ್ಗಹಣತ್ಥಾಯ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಠಪೇಸುಂ। ಸೂರಿಯರಸ್ಮೀಹಿ ಪುಪ್ಫಾನಿ ಪುಪ್ಫನ್ತಿ। ನಾನಾವಿಧಾ ಭಮರಗಣಾ ಪಾಸಾದಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಪುಪ್ಫೇಸು ರಸಂ ಗಣ್ಹನ್ತಾ ವಿಚರನ್ತಿ। ಪಾಸಾದೋ ಅತಿಸುಗನ್ಧೋ ಹೋತಿ। ಯಮಕಭಿತ್ತಿಯಾ ಅನ್ತರೇ ಲೋಹನಾಳಿಂ ಠಪೇತ್ವಾ ನವಭೂಮಿಕಪಾಸಾದಸ್ಸ ಉಪರಿ ಆಕಾಸಙ್ಗಣೇ ರತನಮಣ್ಡಪಮತ್ಥಕೇ ಸುಖುಮಚ್ಛಿದ್ದಕಂ ಜಾಲಂ ಬದ್ಧಂ ಅಹೋಸಿ। ಏಕಸ್ಮಿಂ ಠಾನೇ ಸುಕ್ಖಮಹಿಂಸಚಮ್ಮಂ ಪಸಾರೇತಿ। ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಉದಕಕೀಳನವೇಲಾಯ ಮಹಿಂಸಚಮ್ಮೇ ಪಾಸಾಣಗುಳೇ ಖಿಪನ್ತಿ, ಮೇಘಥನಿತಸದ್ದೋ ವಿಯ ಹೋತಿ। ಹೇಟ್ಠಾ ಯನ್ತಂ ಪರಿವತ್ತೇನ್ತಿ, ಉದಕಂ ಅಭಿರುಹಿತ್ವಾ ಜಾಲಮತ್ಥಕೇ ಪತತಿ, ವಸ್ಸಪತನಸಲಿಲಂ ವಿಯ ಹೋತಿ। ತದಾ ಬೋಧಿಸತ್ತೋ ನೀಲಪಟಂ ನಿವಾಸೇತಿ, ನೀಲಪಟಂ ಪಾರುಪತಿ, ನೀಲಪಸಾಧನಂ ಪಸಾಧೇತಿ। ಪರಿವಾರಾಪಿಸ್ಸ ಚತ್ತಾಲೀಸನಾಟಕಸಹಸ್ಸಾನಿ ನೀಲವತ್ಥಾಭರಣಾನೇವ ನೀಲವಿಲೇಪನಾನಿ ಹುತ್ವಾ ಮಹಾಪುರಿಸಂ ಪರಿವಾರೇತ್ವಾ ರತನಮಣ್ಡಪಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ದಿವಸಭಾಗಂ ಉದಕಕೀಳಂ ಕೀಳನ್ತೋ ಸೀತಲಂ ಉತುಸುಖಂ ಅನುಭೋತಿ।
Bodhisattassa pana aṭṭhasatasuvaṇṇaghaṭe ca rajataghaṭe ca gandhodakassa pūretvā nīluppalagacchake katvā sayanaṃ parivāretvā ṭhapayiṃsu. Mahantesu lohakaṭāhesu gandhakalalaṃ pūretvā nīluppalapadumapuṇḍarīkāni ropetvā utuggahaṇatthāya tattha tattha ṭhapesuṃ. Sūriyarasmīhi pupphāni pupphanti. Nānāvidhā bhamaragaṇā pāsādaṃ pavisitvā pupphesu rasaṃ gaṇhantā vicaranti. Pāsādo atisugandho hoti. Yamakabhittiyā antare lohanāḷiṃ ṭhapetvā navabhūmikapāsādassa upari ākāsaṅgaṇe ratanamaṇḍapamatthake sukhumacchiddakaṃ jālaṃ baddhaṃ ahosi. Ekasmiṃ ṭhāne sukkhamahiṃsacammaṃ pasāreti. Bodhisattassa udakakīḷanavelāya mahiṃsacamme pāsāṇaguḷe khipanti, meghathanitasaddo viya hoti. Heṭṭhā yantaṃ parivattenti, udakaṃ abhiruhitvā jālamatthake patati, vassapatanasalilaṃ viya hoti. Tadā bodhisatto nīlapaṭaṃ nivāseti, nīlapaṭaṃ pārupati, nīlapasādhanaṃ pasādheti. Parivārāpissa cattālīsanāṭakasahassāni nīlavatthābharaṇāneva nīlavilepanāni hutvā mahāpurisaṃ parivāretvā ratanamaṇḍapaṃ gacchanti. Divasabhāgaṃ udakakīḷaṃ kīḷanto sītalaṃ utusukhaṃ anubhoti.
ಪಾಸಾದಸ್ಸ ಚತೂಸು ದಿಸಾಸು ಚತ್ತಾರೋ ಸರಾ ಹೋನ್ತಿ। ದಿವಾಕಾಲೇ ನಾನಾವಣ್ಣಸಕುಣಗಣಾ ಪಾಚೀನಸರತೋ ವುಟ್ಠಾಯ ವಿರವಮಾನಾ ಪಾಸಾದಮತ್ಥಕೇನ ಪಚ್ಛಿಮಸರಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ। ಪಚ್ಛಿಮಸರತೋ ವುಟ್ಠಾಯ ಪಾಚೀನಸರಂ, ಉತ್ತರಸರತೋ ದಕ್ಖಿಣಸರಂ, ದಕ್ಖಿಣಸರತೋ ಉತ್ತರಸರಂ ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಅನ್ತರವಸ್ಸಸಮಯೋ ವಿಯ ಹೋತಿ। ಹೇಮನ್ತಿಕಪಾಸಾದೋ ಪನ ಪಞ್ಚಭೂಮಿಕೋ ಅಹೋಸಿ, ವಸ್ಸಿಕಪಾಸಾದೋ ಸತ್ತಭೂಮಿಕೋ।
Pāsādassa catūsu disāsu cattāro sarā honti. Divākāle nānāvaṇṇasakuṇagaṇā pācīnasarato vuṭṭhāya viravamānā pāsādamatthakena pacchimasaraṃ gacchanti. Pacchimasarato vuṭṭhāya pācīnasaraṃ, uttarasarato dakkhiṇasaraṃ, dakkhiṇasarato uttarasaraṃ gacchanti, antaravassasamayo viya hoti. Hemantikapāsādo pana pañcabhūmiko ahosi, vassikapāsādo sattabhūmiko.
ನಿಪ್ಪುರಿಸೇಹೀತಿ ಪುರಿಸವಿರಹಿತೇಹಿ। ನ ಕೇವಲಞ್ಚೇತ್ಥ ತೂರಿಯಾನೇವ ನಿಪ್ಪುರಿಸಾನಿ, ಸಬ್ಬಟ್ಠಾನಾನಿಪಿ ನಿಪ್ಪುರಿಸಾನೇವ । ದೋವಾರಿಕಾಪಿ ಇತ್ಥಿಯೋವ, ನ್ಹಾಪನಾದಿಪರಿಕಮ್ಮಕರಾಪಿ ಇತ್ಥಿಯೋವ। ರಾಜಾ ಕಿರ – ‘‘ತಥಾರೂಪಂ ಇಸ್ಸರಿಯಸುಖಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಅನುಭವಮಾನಸ್ಸ ಪುರಿಸಂ ದಿಸ್ವಾ ಪರಿಸಙ್ಕಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಸಾ ಮೇ ಪುತ್ತಸ್ಸ ಮಾ ಅಹೋಸೀ’’ತಿ ಸಬ್ಬಕಿಚ್ಚೇಸು ಇತ್ಥಿಯೋವ ಠಪೇಸಿ। ತಾಯ ರತಿಯಾ ರಮಮಾನೋತಿ ಇದಂ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಿಕಫಲಸಮಾಪತ್ತಿರತಿಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ।
Nippurisehīti purisavirahitehi. Na kevalañcettha tūriyāneva nippurisāni, sabbaṭṭhānānipi nippurisāneva . Dovārikāpi itthiyova, nhāpanādiparikammakarāpi itthiyova. Rājā kira – ‘‘tathārūpaṃ issariyasukhasampattiṃ anubhavamānassa purisaṃ disvā parisaṅkā uppajjati, sā me puttassa mā ahosī’’ti sabbakiccesu itthiyova ṭhapesi. Tāya ratiyā ramamānoti idaṃ catutthajjhānikaphalasamāpattiratiṃ sandhāya vuttaṃ.
೨೧೨. ಗಹಪತಿ ವಾ ಗಹಪತಿಪುತ್ತೋ ವಾತಿ ಏತ್ಥ ಯಸ್ಮಾ ಖತ್ತಿಯಾನಂ ಸೇತಚ್ಛತ್ತಸ್ಮಿಂಯೇವ ಪತ್ಥನಾ ಹೋತಿ, ಮಹಾ ಚ ನೇಸಂ ಪಪಞ್ಚೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಮನ್ತೇಹಿ ಅತಿತ್ತಾ ಮನ್ತೇ ಗವೇಸನ್ತಾ ವಿಚರನ್ತಿ, ಗಹಪತಿನೋ ಪನ ಮುದ್ದಾಗಣನಮತ್ತಂ ಉಗ್ಗಹಿತಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಸಮ್ಪತ್ತಿಂಯೇವ ಅನುಭವನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ಖತ್ತಿಯಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ಗಹಪತಿ ವಾ ಗಹಪತಿಪುತ್ತೋ ವಾ’’ತಿ ಆಹ। ಆವಟ್ಟೇಯ್ಯಾತಿ ಮಾನುಸಕಕಾಮಹೇತು ಆವಟ್ಟೋ ಭವೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಭಿಕ್ಕನ್ತತರಾತಿ ವಿಸಿಟ್ಠತರಾ। ಪಣೀತತರಾತಿ ಅತಪ್ಪಕತರಾ। ವುತ್ತಮ್ಪಿ ಚೇತಂ –
212.Gahapati vā gahapatiputto vāti ettha yasmā khattiyānaṃ setacchattasmiṃyeva patthanā hoti, mahā ca nesaṃ papañco, brāhmaṇā mantehi atittā mante gavesantā vicaranti, gahapatino pana muddāgaṇanamattaṃ uggahitakālato paṭṭhāya sampattiṃyeva anubhavanti, tasmā khattiyabrāhmaṇe aggahetvā ‘‘gahapati vā gahapatiputto vā’’ti āha. Āvaṭṭeyyāti mānusakakāmahetu āvaṭṭo bhaveyyāti attho. Abhikkantatarāti visiṭṭhatarā. Paṇītatarāti atappakatarā. Vuttampi cetaṃ –
‘‘ಕುಸಗ್ಗೇನುದಕಮಾದಾಯ, ಸಮುದ್ದೇ ಉದಕಂ ಮಿನೇ।
‘‘Kusaggenudakamādāya, samudde udakaṃ mine;
ಏವಂ ಮಾನುಸಕಾ ಕಾಮಾ, ದಿಬ್ಬಕಾಮಾನ ಸನ್ತಿಕೇ’’ತಿ॥ (ಜಾ॰ ೨.೨೧.೩೮೯) –
Evaṃ mānusakā kāmā, dibbakāmāna santike’’ti. (jā. 2.21.389) –
ಸಮಧಿಗಯ್ಹ ತಿಟ್ಠತೀತಿ ದಿಬ್ಬಸುಖಂ ಗಣ್ಹಿತ್ವಾ ತತೋ ವಿಸಿಟ್ಠತರಾ ಹುತ್ವಾ ತಿಟ್ಠತಿ।
Samadhigayha tiṭṭhatīti dibbasukhaṃ gaṇhitvā tato visiṭṭhatarā hutvā tiṭṭhati.
ಓಪಮ್ಮಸಂಸನ್ದನಂ ಪನೇತ್ಥ ಏವಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ – ಗಹಪತಿಸ್ಸ ಪಞ್ಚಹಿ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ ಸಮಙ್ಗೀಭೂತಕಾಲೋ ವಿಯ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ತೀಸು ಪಾಸಾದೇಸು ಚತ್ತಾಲೀಸಸಹಸ್ಸಇತ್ಥಿಮಜ್ಝೇ ಮೋದನಕಾಲೋ, ತಸ್ಸ ಸುಚರಿತಂ ಪೂರೇತ್ವಾ ಸಗ್ಗೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಕಾಲೋ ವಿಯ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಅಭಿನಿಕ್ಖಮನಂ ಕತ್ವಾ ಬೋಧಿಪಲ್ಲಙ್ಕೇ ಸಬ್ಬಞ್ಞುತಂ ಪಟಿವಿದ್ಧಕಾಲೋ , ತಸ್ಸ ನನ್ದನವನೇ ಸಮ್ಪತ್ತಿಂ ಅನುಭವನಕಾಲೋ ವಿಯ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಿಕಫಲಸಮಾಪತ್ತಿರತಿಯಾ ವೀತಿವತ್ತನಕಾಲೋ, ತಸ್ಸ ಮಾನುಸಕಾನಂ ಪಞ್ಚನ್ನಂ ಕಾಮಗುಣಾನಂ ಅಪತ್ಥನಕಾಲೋ ವಿಯ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಿಕಫಲಸಮಾಪತ್ತಿರತಿಯಾ ವೀತಿನಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ಹೀನಜನಸುಖಸ್ಸ ಅಪತ್ಥನಕಾಲೋತಿ।
Opammasaṃsandanaṃ panettha evaṃ veditabbaṃ – gahapatissa pañcahi kāmaguṇehi samaṅgībhūtakālo viya bodhisattassa tīsu pāsādesu cattālīsasahassaitthimajjhe modanakālo, tassa sucaritaṃ pūretvā sagge nibbattakālo viya bodhisattassa abhinikkhamanaṃ katvā bodhipallaṅke sabbaññutaṃ paṭividdhakālo , tassa nandanavane sampattiṃ anubhavanakālo viya tathāgatassa catutthajjhānikaphalasamāpattiratiyā vītivattanakālo, tassa mānusakānaṃ pañcannaṃ kāmaguṇānaṃ apatthanakālo viya tathāgatassa catutthajjhānikaphalasamāpattiratiyā vītināmentassa hīnajanasukhassa apatthanakāloti.
೨೧೩. ಸುಖೀತಿ ಪಠಮಂ ದುಕ್ಖಿತೋ ಪಚ್ಛಾ ಸುಖಿತೋ ಅಸ್ಸ। ಸೇರೀತಿ ಪಠಮಂ ವೇಜ್ಜದುತಿಯಕೋ ಪಚ್ಛಾ ಸೇರೀ ಏಕಕೋ ಭವೇಯ್ಯ। ಸಯಂವಸೀತಿ ಪಠಮಂ ವೇಜ್ಜಸ್ಸ ವಸೇ ವತ್ತಮಾನೋ ವೇಜ್ಜೇನ ನಿಸೀದಾತಿ ವುತ್ತೇ ನಿಸೀದಿ, ನಿಪಜ್ಜಾತಿ ವುತ್ತೇ ನಿಪಜ್ಜಿ, ಭುಞ್ಜಾತಿ ವುತ್ತೇ ಭುಞ್ಜಿ, ಪಿವಾತಿ ವುತ್ತೇ ಪಿವಿ, ಪಚ್ಛಾ ಸಯಂವಸೀ ಜಾತೋ। ಯೇನ ಕಾಮಂ ಗಮೋತಿ ಪಠಮಂ ಇಚ್ಛಿತಿಚ್ಛಿತಟ್ಠಾನಂ ಗನ್ತುಂ ನಾಲತ್ಥ, ಪಚ್ಛಾ ರೋಗೇ ವೂಪಸನ್ತೇ ವನದಸ್ಸನ-ಗಿರಿದಸ್ಸನ-ಪಬ್ಬತದಸ್ಸನಾದೀಸುಪಿ ಯೇನಕಾಮಂ ಗಮೋ ಜಾತೋ, ಯತ್ಥ ಯತ್ಥೇವ ಗನ್ತುಂ ಇಚ್ಛತಿ, ತತ್ಥ ತತ್ಥೇವ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯ।
213.Sukhīti paṭhamaṃ dukkhito pacchā sukhito assa. Serīti paṭhamaṃ vejjadutiyako pacchā serī ekako bhaveyya. Sayaṃvasīti paṭhamaṃ vejjassa vase vattamāno vejjena nisīdāti vutte nisīdi, nipajjāti vutte nipajji, bhuñjāti vutte bhuñji, pivāti vutte pivi, pacchā sayaṃvasī jāto. Yena kāmaṃgamoti paṭhamaṃ icchiticchitaṭṭhānaṃ gantuṃ nālattha, pacchā roge vūpasante vanadassana-giridassana-pabbatadassanādīsupi yenakāmaṃ gamo jāto, yattha yattheva gantuṃ icchati, tattha tattheva gaccheyya.
ಏತ್ಥಾಪಿ ಇದಂ ಓಪಮ್ಮಸಂಸನ್ದನಂ – ಪುರಿಸಸ್ಸ ಕುಟ್ಠಿಕಾಲೋ ವಿಯ ಹಿ ಬೋಧಿಸತ್ತಸ್ಸ ಅಗಾರಮಜ್ಝೇ ವಸನಕಾಲೋ, ಅಙ್ಗಾರಕಪಲ್ಲಂ ವಿಯ ಏಕಂ ಕಾಮವತ್ಥು, ದ್ವೇ ಕಪಲ್ಲಾನಿ ವಿಯ ದ್ವೇ ವತ್ಥೂನಿ, ಸಕ್ಕಸ್ಸ ಪನ ದೇವರಞ್ಞೋ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಕೋಟಿಯಾನಿ ಅಙ್ಗಾರಕಪಲ್ಲಾನಿ ವಿಯ ಅಡ್ಢತಿಯನಾಟಕಕೋಟಿಯೋ, ನಖೇಹಿ ವಣಮುಖಾನಿ ತಚ್ಛೇತ್ವಾ ಅಙ್ಗಾರಕಪಲ್ಲೇ ಪರಿತಾಪನಂ ವಿಯ ವತ್ಥುಪಟಿಸೇವನಂ, ಭೇಸಜ್ಜಂ ಆಗಮ್ಮ ಅರೋಗಕಾಲೋ ವಿಯ ಕಾಮೇಸು ಆದೀನವಂ ನೇಕ್ಖಮ್ಮೇ ಚ ಆನಿಸಂಸಂ ದಿಸ್ವಾ ನಿಕ್ಖಮ್ಮ ಬುದ್ಧಭೂತಕಾಲೇ ಚತುತ್ಥಜ್ಝಾನಿಕಫಲಸಮಾಪತ್ತಿರತಿಯಾ ವೀತಿವತ್ತನಕಾಲೋ, ಅಞ್ಞಂ ಕುಟ್ಠಿಪುರಿಸಂ ದಿಸ್ವಾ ಅಪತ್ಥನಕಾಲೋ ವಿಯ ತಾಯ ರತಿಯಾ ವೀತಿನಾಮೇನ್ತಸ್ಸ ಹೀನಜನರತಿಯಾ ಅಪತ್ಥನಕಾಲೋತಿ।
Etthāpi idaṃ opammasaṃsandanaṃ – purisassa kuṭṭhikālo viya hi bodhisattassa agāramajjhe vasanakālo, aṅgārakapallaṃ viya ekaṃ kāmavatthu, dve kapallāni viya dve vatthūni, sakkassa pana devarañño aḍḍhateyyakoṭiyāni aṅgārakapallāni viya aḍḍhatiyanāṭakakoṭiyo, nakhehi vaṇamukhāni tacchetvā aṅgārakapalle paritāpanaṃ viya vatthupaṭisevanaṃ, bhesajjaṃ āgamma arogakālo viya kāmesu ādīnavaṃ nekkhamme ca ānisaṃsaṃ disvā nikkhamma buddhabhūtakāle catutthajjhānikaphalasamāpattiratiyā vītivattanakālo, aññaṃ kuṭṭhipurisaṃ disvā apatthanakālo viya tāya ratiyā vītināmentassa hīnajanaratiyā apatthanakāloti.
೨೧೪. ಉಪಹತಿನ್ದ್ರಿಯೋತಿ ಕಿಮಿರಕುಟ್ಠೇನ ನಾಮ ಉಪಹತಕಾಯಪ್ಪಸಾದೋ। ಉಪಹತಿನ್ದ್ರಿಯಾತಿ ಉಪಹತಪಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಾ। ತೇ ಯಥಾ ಸೋ ಉಪಹತಕಾಯಿನ್ದ್ರಿಯೋ ಕುಟ್ಠೀ ದುಕ್ಖಸಮ್ಫಸ್ಸಸ್ಮಿಂಯೇವ ಅಗ್ಗಿಸ್ಮಿಂ ಸುಖಮಿತಿ ವಿಪರೀತಸಞ್ಞಂ ಪಚ್ಚಲತ್ಥ, ಏವಂ ಪಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯಸ್ಸ ಉಪಹತತ್ತಾ ದುಕ್ಖಸಮ್ಫಸ್ಸೇಸ್ವೇವ ಕಾಮೇಸು ಸುಖಮಿತಿ ವಿಪರೀತಸಞ್ಞಂ ಪಚ್ಚಲತ್ಥುಂ।
214.Upahatindriyoti kimirakuṭṭhena nāma upahatakāyappasādo. Upahatindriyāti upahatapaññindriyā. Te yathā so upahatakāyindriyo kuṭṭhī dukkhasamphassasmiṃyeva aggismiṃ sukhamiti viparītasaññaṃ paccalattha, evaṃ paññindriyassa upahatattā dukkhasamphassesveva kāmesu sukhamiti viparītasaññaṃ paccalatthuṃ.
೨೧೫. ಅಸುಚಿತರಾನಿ ಚೇವಾತಿಆದೀಸು ಪಕತಿಯಾವ ತಾನಿ ಅಸುಚೀನಿ ಚ ದುಗ್ಗನ್ಧಾನಿ ಚ ಪೂತೀನಿ ಚ, ಇದಾನಿ ಪನ ಅಸುಚಿತರಾನಿ ಚೇವ ದುಗ್ಗನ್ಧತರಾನಿ ಚ ಪೂತಿತರಾನಿ ಚ ಹೋನ್ತಿ। ಕಾಚೀತಿ ತಸ್ಸ ಹಿ ಪರಿತಾಪೇನ್ತಸ್ಸ ಚ ಕಣ್ಡೂವನ್ತಸ್ಸ ಚ ಪಾಣಕಾ ಅನ್ತೋ ಪವಿಸನ್ತಿ, ದುಟ್ಠಲೋಹಿತದುಟ್ಠಪುಬ್ಬಾ ಪಗ್ಘರನ್ತಿ। ಏವಮಸ್ಸ ಕಾಚಿ ಅಸ್ಸಾದಮತ್ತಾ ಹೋತಿ।
215.Asucitarāni cevātiādīsu pakatiyāva tāni asucīni ca duggandhāni ca pūtīni ca, idāni pana asucitarāni ceva duggandhatarāni ca pūtitarāni ca honti. Kācīti tassa hi paritāpentassa ca kaṇḍūvantassa ca pāṇakā anto pavisanti, duṭṭhalohitaduṭṭhapubbā paggharanti. Evamassa kāci assādamattā hoti.
ಆರೋಗ್ಯಪರಮಾತಿ ಗಾಥಾಯ ಯೇ ಕೇಚಿ ಧನಲಾಭಾ ವಾ ಯಸಲಾಭಾ ವಾ ಪುತ್ತಲಾಭಾ ವಾ ಅತ್ಥಿ, ಆರೋಗ್ಯಂ ತೇಸಂ ಪರಮಂ ಉತ್ತಮಂ, ನತ್ಥಿ ತತೋ ಉತ್ತರಿತರೋ ಲಾಭೋತಿ, ಆರೋಗ್ಯಪರಮಾ ಲಾಭಾ। ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಝಾನಸುಖಂ ವಾ ಮಗ್ಗಸುಖಂ ವಾ ಫಲಸುಖಂ ವಾ ಅತ್ಥಿ, ನಿಬ್ಬಾನಂ ತತ್ಥ ಪರಮಂ, ನತ್ಥಿ ತತೋ ಉತ್ತರಿತರಂ ಸುಖನ್ತಿ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಪರಮಂ ಸುಖಂ। ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗಾನನ್ತಿ ಪುಬ್ಬಭಾಗಮಗ್ಗಾನಂ ಪುಬ್ಬಭಾಗಗಮನೇನೇವ ಅಮತಗಾಮೀನಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಖೇಮೋ, ನತ್ಥಿ ತತೋ ಖೇಮತರೋ ಅಞ್ಞೋ ಮಗ್ಗೋ। ಅಥ ವಾ ಖೇಮಂ ಅಮತಗಾಮಿನನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಖೇಮನ್ತಿಪಿ ಅಮತನ್ತಿಪಿ ನಿಬ್ಬಾನಸ್ಸೇವ ನಾಮಂ। ಯಾವತಾ ಪುಥುಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಪರಪ್ಪವಾದಾ ಖೇಮಗಾಮಿನೋ ಚ ಅಮತಗಾಮಿನೋ ಚಾತಿ ಲದ್ಧಿವಸೇನ ಗಹಿತಾ, ಸಬ್ಬೇಸಂ ತೇಸಂ ಖೇಮಅಮತಗಾಮೀನಂ ಮಗ್ಗಾನಂ ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಪರಮೋ ಉತ್ತಮೋತಿ ಅಯಮೇತ್ಥ ಅತ್ಥೋ।
Ārogyaparamāti gāthāya ye keci dhanalābhā vā yasalābhā vā puttalābhā vā atthi, ārogyaṃ tesaṃ paramaṃ uttamaṃ, natthi tato uttaritaro lābhoti, ārogyaparamā lābhā. Yaṃkiñci jhānasukhaṃ vā maggasukhaṃ vā phalasukhaṃ vā atthi, nibbānaṃ tattha paramaṃ, natthi tato uttaritaraṃ sukhanti nibbānaṃ paramaṃ sukhaṃ. Aṭṭhaṅgiko maggānanti pubbabhāgamaggānaṃ pubbabhāgagamaneneva amatagāmīnaṃ aṭṭhaṅgiko khemo, natthi tato khemataro añño maggo. Atha vā khemaṃ amatagāminanti ettha khemantipi amatantipi nibbānasseva nāmaṃ. Yāvatā puthusamaṇabrāhmaṇā parappavādā khemagāmino ca amatagāmino cāti laddhivasena gahitā, sabbesaṃ tesaṃ khemaamatagāmīnaṃ maggānaṃ aṭṭhaṅgiko paramo uttamoti ayamettha attho.
೨೧೬. ಆಚರಿಯಪಾಚರಿಯಾನನ್ತಿ ಆಚರಿಯಾನಞ್ಚೇವ ಆಚರಿಯಾಚರಿಯಾನಞ್ಚ। ಸಮೇತೀತಿ ಏಕನಾಳಿಯಾ ಮಿತಂ ವಿಯ ಏಕತುಲಾಯ ತುಲಿತಂ ವಿಯ ಸದಿಸಂ ಹೋತಿ ನಿನ್ನಾನಾಕರಣಂ। ಅನೋಮಜ್ಜತೀತಿ ಪಾಣಿಂ ಹೇಟ್ಠಾ ಓತಾರೇನ್ತೋ ಮಜ್ಜತಿ – ‘‘ಇದಂ ತಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಆರೋಗ್ಯಂ, ಇದಂ ತಂ ನಿಬ್ಬಾನ’’ನ್ತಿ ಕಾಲೇನ ಸೀಸಂ ಕಾಲೇನ ಉರಂ ಪರಿಮಜ್ಜನ್ತೋ ಏವಮಾಹ।
216.Ācariyapācariyānanti ācariyānañceva ācariyācariyānañca. Sametīti ekanāḷiyā mitaṃ viya ekatulāya tulitaṃ viya sadisaṃ hoti ninnānākaraṇaṃ. Anomajjatīti pāṇiṃ heṭṭhā otārento majjati – ‘‘idaṃ taṃ, bho gotama, ārogyaṃ, idaṃ taṃ nibbāna’’nti kālena sīsaṃ kālena uraṃ parimajjanto evamāha.
೨೧೭. ಛೇಕನ್ತಿ ಸಮ್ಪನ್ನಂ। ಸಾಹುಳಿಚೀರೇನಾತಿ ಕಾಳಕೇಹಿ ಏಳಕಲೋಮೇಹಿ ಕತಥೂಲಚೀರೇನ। ಸಙ್ಕಾರಚೋಳಕೇನಾತಿಪಿ ವದನ್ತಿ। ವಾಚಂ ನಿಚ್ಛಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಕಾಲೇನ ದಸಾಯ ಕಾಲೇನ ಅನ್ತೇ ಕಾಲೇನ ಮಜ್ಝೇ ಪರಿಮಜ್ಜನ್ತೋ ನಿಚ್ಛಾರೇಯ್ಯ, ವದೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪುಬ್ಬಕೇಹೇಸಾತಿ ಪುಬ್ಬಕೇಹಿ ಏಸಾ। ವಿಪಸ್ಸೀಪಿ ಹಿ ಭಗವಾ…ಪೇ॰… ಕಸ್ಸಪೋಪಿ ಭಗವಾ ಚತುಪರಿಸಮಜ್ಝೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ, ‘‘ಅತ್ಥನಿಸ್ಸಿತಗಾಥಾ’’ತಿ ಮಹಾಜನೋ ಉಗ್ಗಣ್ಹಿ। ಸತ್ಥರಿ ಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಅಪರಭಾಗೇ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾನಂ ಅನ್ತರಂ ಪವಿಟ್ಠಾ। ತೇ ಪೋತ್ಥಕಗತಂ ಕತ್ವಾ ಪದದ್ವಯಮೇವ ರಕ್ಖಿತುಂ ಸಕ್ಖಿಂಸು। ತೇನಾಹ – ಸಾ ಏತರಹಿ ಅನುಪುಬ್ಬೇನ ಪುಥುಜ್ಜನಗಾಥಾತಿ।
217.Chekanti sampannaṃ. Sāhuḷicīrenāti kāḷakehi eḷakalomehi katathūlacīrena. Saṅkāracoḷakenātipi vadanti. Vācaṃ nicchāreyyāti kālena dasāya kālena ante kālena majjhe parimajjanto nicchāreyya, vadeyyāti attho. Pubbakehesāti pubbakehi esā. Vipassīpi hi bhagavā…pe… kassapopi bhagavā catuparisamajjhe nisinno imaṃ gāthaṃ abhāsi, ‘‘atthanissitagāthā’’ti mahājano uggaṇhi. Satthari parinibbute aparabhāge paribbājakānaṃ antaraṃ paviṭṭhā. Te potthakagataṃ katvā padadvayameva rakkhituṃ sakkhiṃsu. Tenāha – sā etarahi anupubbena puthujjanagāthāti.
೨೧೮. ರೋಗೋವ ಭೂತೋತಿ ರೋಗಭೂತೋ। ಸೇಸಪದೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಅರಿಯಂ ಚಕ್ಖುನ್ತಿ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ವಿಪಸ್ಸನಾಞಾಣಞ್ಚೇವ ಮಗ್ಗಞಾಣಞ್ಚ। ಪಹೋತೀತಿ ಸಮತ್ಥೋ। ಭೇಸಜ್ಜಂ ಕರೇಯ್ಯಾತಿ ಉದ್ಧಂವಿರೇಚನಂ ಅಧೋವಿರೇಚನಂ ಅಞ್ಜನಞ್ಚಾತಿ ಭೇಸಜ್ಜಂ ಕರೇಯ್ಯ।
218. Rogova bhūtoti rogabhūto. Sesapadesupi eseva nayo. Ariyaṃ cakkhunti parisuddhaṃ vipassanāñāṇañceva maggañāṇañca. Pahotīti samattho. Bhesajjaṃ kareyyāti uddhaṃvirecanaṃ adhovirecanaṃ añjanañcāti bhesajjaṃ kareyya.
೨೧೯. ನ ಚಕ್ಖೂನಿ ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯಾತಿ ಯಸ್ಸ ಹಿ ಅನ್ತರಾ ಪಿತ್ತಸೇಮ್ಹಾದಿಪಲಿವೇಠೇನ ಚಕ್ಖುಪಸಾದೋ ಉಪಹತೋ ಹೋತಿ, ಸೋ ಛೇಕಂ ವೇಜ್ಜಂ ಆಗಮ್ಮ ಸಪ್ಪಾಯಭೇಸಜ್ಜಂ ಸೇವನ್ತೋ ಚಕ್ಖೂನಿ ಉಪ್ಪಾದೇತಿ ನಾಮ। ಜಚ್ಚನ್ಧಸ್ಸ ಪನ ಮಾತುಕುಚ್ಛಿಯಂಯೇವ ವಿನಟ್ಠಾನಿ, ತಸ್ಮಾ ಸೋ ನ ಲಭತಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ನ ಚಕ್ಖೂನಿ ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯಾ’’ತಿ।
219.Na cakkhūni uppādeyyāti yassa hi antarā pittasemhādipaliveṭhena cakkhupasādo upahato hoti, so chekaṃ vejjaṃ āgamma sappāyabhesajjaṃ sevanto cakkhūni uppādeti nāma. Jaccandhassa pana mātukucchiyaṃyeva vinaṭṭhāni, tasmā so na labhati. Tena vuttaṃ ‘‘na cakkhūni uppādeyyā’’ti.
೨೨೦. ದುತಿಯವಾರೇ ಜಚ್ಚನ್ಧೋತಿ ಜಾತಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಪಿತ್ತಾದಿಪಲಿವೇಠೇನ ಅನ್ಧೋ। ಅಮುಸ್ಮಿನ್ತಿ ತಸ್ಮಿಂ ಪುಬ್ಬೇ ವುತ್ತೇ। ಅಮಿತ್ತತೋಪಿ ದಹೇಯ್ಯಾತಿ ಅಮಿತ್ತೋ ಮೇ ಅಯನ್ತಿ ಏವಂ ಅಮಿತ್ತತೋ ಠಪೇಯ್ಯ। ದುತಿಯಪದೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಇಮಿನಾ ಚಿತ್ತೇನಾತಿ ವಟ್ಟೇ ಅನುಗತಚಿತ್ತೇನ। ತಸ್ಸ ಮೇ ಉಪಾದಾನಪಚ್ಚಯಾತಿ ಏಕಸನ್ಧಿ ದ್ವಿಸಙ್ಖೇಪೋ ಪಚ್ಚಯಾಕಾರೋ ಕಥಿತೋ, ವಟ್ಟಂ ವಿಭಾವಿತಂ।
220. Dutiyavāre jaccandhoti jātakālato paṭṭhāya pittādipaliveṭhena andho. Amusminti tasmiṃ pubbe vutte. Amittatopi daheyyāti amitto me ayanti evaṃ amittato ṭhapeyya. Dutiyapadepi eseva nayo. Iminā cittenāti vaṭṭe anugatacittena. Tassa me upādānapaccayāti ekasandhi dvisaṅkhepo paccayākāro kathito, vaṭṭaṃ vibhāvitaṃ.
೨೨೧. ಧಮ್ಮಾನುಧಮ್ಮನ್ತಿ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅನುಧಮ್ಮಂ ಅನುಚ್ಛವಿಕಂ ಪಟಿಪದಂ। ಇಮೇ ರೋಗಾ ಗಣ್ಡಾ ಸಲ್ಲಾತಿ ಪಞ್ಚಕ್ಖನ್ಧೇ ದಸ್ಸೇತಿ। ಉಪಾದಾನನಿರೋಧಾತಿ ವಿವಟ್ಟಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಆಹ। ಸೇಸಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಉತ್ತಾನಮೇವಾತಿ।
221.Dhammānudhammanti dhammassa anudhammaṃ anucchavikaṃ paṭipadaṃ. Ime rogā gaṇḍā sallāti pañcakkhandhe dasseti. Upādānanirodhāti vivaṭṭaṃ dassento āha. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ಪಪಞ್ಚಸೂದನಿಯಾ ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯಟ್ಠಕಥಾಯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ಮಾಗಣ್ಡಿಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Māgaṇḍiyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya / ೫. ಮಾಗಣ್ಡಿಯಸುತ್ತಂ • 5. Māgaṇḍiyasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೫. ಮಾಗಣ್ಡಿಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 5. Māgaṇḍiyasuttavaṇṇanā
