Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³-அட்ட²கதா² • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
11. மக்³க³ஞாணனித்³தே³ஸவண்ணனா
11. Maggañāṇaniddesavaṇṇanā
61. மக்³க³ஞாணனித்³தே³ஸே மிச்சா²தி³ட்டி²யா வுட்டா²தீதி தி³ட்டா²னுஸயப்பஹானேன ஸமுச்சே²த³வஸேன த்³வாஸட்டி²பே⁴த³தோ மிச்சா²தி³ட்டி²தோ வுட்டா²தி. தத³னுவத்தககிலேஸேஹீதி மிச்சா²தி³ட்டி²ஸம்பயோக³வஸேன ச மிச்சா²தி³ட்டி²உபனிஸ்ஸயேன ச உப்பஜ்ஜமானேஹி மிச்சா²தி³ட்டி²அனுவத்தமானேஹி நானாவிதே⁴ஹி கிலேஸேஹி. தேன ததே³கட்ட²கிலேஸப்பஹானங் வுத்தங் ஹோதி. து³வித⁴ஞ்ஹி ஏகட்ட²ங் ஸஹஜேகட்ட²ங் பஹானேகட்ட²ஞ்ச. தாய தி³ட்டி²யா ஸஹ ஏகஸ்மிங் சித்தே, ஏகஸ்மிங் புக்³க³லே வா யாவ பஹானா டி²தாதி ததே³கட்டா². தி³ட்டி²யா ஹி பஹீயமானாய தி³ட்டி²ஸம்பயுத்தேஸு த்³வீஸு அஸங்கா²ரிகசித்தேஸு தாய தி³ட்டி²யா ஸஹஜாதா லோபோ⁴ மோஹோ உத்³த⁴ச்சங் அஹிரிகங் அனொத்தப்பந்தி இமே கிலேஸா, த்³வீஸு ஸஸங்கா²ரிகசித்தேஸு தாய தி³ட்டி²யா ஸஹஜாதா லோபோ⁴ மோஹோ தி²னங் உத்³த⁴ச்சங் அஹிரிகங் அனொத்தப்பந்தி இமே கிலேஸா ஸஹஜேகட்ட²வஸேன பஹீயந்தி. தி³ட்டி²கிலேஸேயேவ பஹீயமானே தேன ஸஹ ஏகஸ்மிங் புக்³க³லே டி²தா அபாயக³மனீயா லோபோ⁴ தோ³ஸோ மோஹோ மானோ விசிகிச்சா² தி²னங் உத்³த⁴ச்சங் அஹிரிகங் அனொத்தப்பந்தி இமே கிலேஸா பஹானேகட்ட²வஸேன பஹீயந்தி. க²ந்தே⁴ஹீதி தத³னுவத்தகேஹேவ க²ந்தே⁴ஹி, தங் தி³ட்டி²ங் அனுவத்தமானேஹி ஸஹஜேகட்டே²ஹி ச பஹானேகட்டே²ஹி ச சதூஹி அரூபக்க²ந்தே⁴ஹி, தங்ஸமுட்டா²னரூபேஹி வா ஸஹ பஞ்சஹி க²ந்தே⁴ஹி மிச்சா²தி³ட்டி²ஆதி³கிலேஸபச்சயா அனாக³தே உப்பஜ்ஜிதப்³பே³ஹி விபாகக்க²ந்தே⁴ஹி. ப³ஹித்³தா⁴ ச ஸப்³ப³னிமித்தேஹீதி யதா²வுத்தகிலேஸக்க²ந்த⁴தோ ப³ஹிபூ⁴தேஹி ஸப்³ப³ஸங்கா²ரனிமித்தேஹி. மிச்சா²ஸங்கப்பா வுட்டா²தீதி ஸோதாபத்திமக்³கே³ன பஹாதப்³பே³ஸு சதூஸு தி³ட்டி²ஸம்பயுத்தேஸு, விசிகிச்சா²ஸஹக³தே சாதி பஞ்சஸு சித்தேஸு அபாயக³மனீயஸேஸாகுஸலசித்தேஸு ச மிச்சா²ஸங்கப்பா வுட்டா²தி.
61. Maggañāṇaniddese micchādiṭṭhiyā vuṭṭhātīti diṭṭhānusayappahānena samucchedavasena dvāsaṭṭhibhedato micchādiṭṭhito vuṭṭhāti. Tadanuvattakakilesehīti micchādiṭṭhisampayogavasena ca micchādiṭṭhiupanissayena ca uppajjamānehi micchādiṭṭhianuvattamānehi nānāvidhehi kilesehi. Tena tadekaṭṭhakilesappahānaṃ vuttaṃ hoti. Duvidhañhi ekaṭṭhaṃ sahajekaṭṭhaṃ pahānekaṭṭhañca. Tāya diṭṭhiyā saha ekasmiṃ citte, ekasmiṃ puggale vā yāva pahānā ṭhitāti tadekaṭṭhā. Diṭṭhiyā hi pahīyamānāya diṭṭhisampayuttesu dvīsu asaṅkhārikacittesu tāya diṭṭhiyā sahajātā lobho moho uddhaccaṃ ahirikaṃ anottappanti ime kilesā, dvīsu sasaṅkhārikacittesu tāya diṭṭhiyā sahajātā lobho moho thinaṃ uddhaccaṃ ahirikaṃ anottappanti ime kilesā sahajekaṭṭhavasena pahīyanti. Diṭṭhikileseyeva pahīyamāne tena saha ekasmiṃ puggale ṭhitā apāyagamanīyā lobho doso moho māno vicikicchā thinaṃ uddhaccaṃ ahirikaṃ anottappanti ime kilesā pahānekaṭṭhavasena pahīyanti. Khandhehīti tadanuvattakeheva khandhehi, taṃ diṭṭhiṃ anuvattamānehi sahajekaṭṭhehi ca pahānekaṭṭhehi ca catūhi arūpakkhandhehi, taṃsamuṭṭhānarūpehi vā saha pañcahi khandhehi micchādiṭṭhiādikilesapaccayā anāgate uppajjitabbehi vipākakkhandhehi. Bahiddhā ca sabbanimittehīti yathāvuttakilesakkhandhato bahibhūtehi sabbasaṅkhāranimittehi. Micchāsaṅkappā vuṭṭhātīti sotāpattimaggena pahātabbesu catūsu diṭṭhisampayuttesu, vicikicchāsahagate cāti pañcasu cittesu apāyagamanīyasesākusalacittesu ca micchāsaṅkappā vuṭṭhāti.
மிச்சா²வாசாய வுட்டா²தீதி முஸாவாத³தோ சேவ அபாயக³மனீயபிஸுணப²ருஸஸம்ப²ப்பலாபேஹி ச வுட்டா²தி . மிச்சா²கம்மந்தா வுட்டா²தீதி பாணாதிபாதாதி³ன்னாதா³னமிச்சா²சாரேஹி வுட்டா²தி. மிச்சா²ஆஜீவா வுட்டா²தீதி குஹனா லபனா நேமித்திகதா நிப்பேஸிகதா லாபே⁴னலாப⁴ங்னிஜிகீ³ஸனதா, ஆஜீவஹேதுகேஹி வா ஸத்தஹிபி காயவசீகம்மேஹி வுட்டா²தி. மிச்சா²வாயாமமிச்சா²ஸதிமிச்சா²ஸமாதீ⁴ஹி வுட்டா²னங் மிச்சா²ஸங்கப்பவுட்டா²னே வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங். மிச்சா²ஸதீதி ச ஸதியா படிபக்கா²காரேன உப்பஜ்ஜமானா அகுஸலசித்துப்பாத³மத்தமேவ. உபரிமக்³க³த்தயே ‘‘த³ஸ்ஸனட்டே²ன ஸம்மாதி³ட்டீ²’’திஆதீ³னி அட்ட² மக்³க³ங்கா³னி யதா² பட²மஜ்ஜா²னிகே பட²மமக்³கே³ லப்³ப⁴ந்தி, ததே²வ லப்³ப⁴ந்தி. தத்த² பட²மமக்³கே³ ஸம்மாதி³ட்டி² மிச்சா²தி³ட்டி²ங் பஜஹதீதி ஸம்மாதி³ட்டி². ஸம்மாஸங்கப்பாத³யோபி மிச்சா²ஸங்கப்பாதீ³னங் பஜஹனட்டே²னேவ வேதி³தப்³பா³. ஏவங் ஸந்தே பட²மமக்³கே³னேவ த்³வாஸட்டி²யா தி³ட்டி²க³தானங் பஹீனத்தா உபரிமக்³க³த்தயேன பஹாதப்³பா³ தி³ட்டி² நாம நத்தி².
Micchāvācāya vuṭṭhātīti musāvādato ceva apāyagamanīyapisuṇapharusasamphappalāpehi ca vuṭṭhāti . Micchākammantā vuṭṭhātīti pāṇātipātādinnādānamicchācārehi vuṭṭhāti. Micchāājīvāvuṭṭhātīti kuhanā lapanā nemittikatā nippesikatā lābhenalābhaṃnijigīsanatā, ājīvahetukehi vā sattahipi kāyavacīkammehi vuṭṭhāti. Micchāvāyāmamicchāsatimicchāsamādhīhi vuṭṭhānaṃ micchāsaṅkappavuṭṭhāne vuttanayeneva veditabbaṃ. Micchāsatīti ca satiyā paṭipakkhākārena uppajjamānā akusalacittuppādamattameva. Uparimaggattaye ‘‘dassanaṭṭhena sammādiṭṭhī’’tiādīni aṭṭha maggaṅgāni yathā paṭhamajjhānike paṭhamamagge labbhanti, tatheva labbhanti. Tattha paṭhamamagge sammādiṭṭhi micchādiṭṭhiṃ pajahatīti sammādiṭṭhi. Sammāsaṅkappādayopi micchāsaṅkappādīnaṃ pajahanaṭṭheneva veditabbā. Evaṃ sante paṭhamamaggeneva dvāsaṭṭhiyā diṭṭhigatānaṃ pahīnattā uparimaggattayena pahātabbā diṭṭhi nāma natthi.
தத்த² ஸம்மாதி³ட்டீ²தி நாமங் கத²ங் ஹோதீதி? யதா² விஸங் அத்தி² வா ஹோது மா வா, அக³தோ³ அக³தொ³த்வேவ வுச்சதி, ஏவங் மிச்சா²தி³ட்டி² அத்தி² வா ஹோது மா வா, அயங் ஸம்மாதி³ட்டி² ஏவ நாம. யதி³ ஏவங் நாமமத்தமேவேதங் ஹோதி, உபரிமக்³க³த்தயே பன ஸம்மாதி³ட்டி²யா கிச்சாபா⁴வோ ஆபஜ்ஜதி, மக்³க³ங்கா³னி ந பரிபூரெந்தி. தஸ்மா ஸம்மாதி³ட்டி² ஸகிச்சகா காதப்³பா³, மக்³க³ங்கா³னி பரிபூரேதப்³பா³னீதி. ஸகிச்சகா செத்த² ஸம்மாதி³ட்டி² யதா²லாப⁴னியமேன தீ³பேதப்³பா³. உபரிமக்³க³த்தயவஜ்ஜோ² ஹி ஏகோ மானோ அத்தி², ஸோ தி³ட்டி²ட்டா²னே திட்ட²தி, ஸா தங் மானங் பஜஹதீதி ஸம்மாதி³ட்டி². ஸோதாபத்திமக்³க³ஸ்மிஞ்ஹி ஸம்மாதி³ட்டி² மிச்சா²தி³ட்டி²ங் பஜஹதி. ஸோதாபன்னஸ்ஸ பன ஸகதா³கா³மிமக்³க³வஜ்ஜோ² மானோ அத்தி², தங் மானங் பஜஹதீதி ஸம்மாதி³ட்டி². தஸ்ஸேவ ஸத்தஅகுஸலசித்தஸஹஜாதோ ஸங்கப்போ அத்தி², தேஹேவ சித்தேஹி வாசங்க³சோபனங் அத்தி², காயங்க³சோபனங் அத்தி², பச்சயபரிபோ⁴கோ³ அத்தி², ஸஹஜாதவாயாமோ அத்தி², அஸ்ஸதியபா⁴வோ அத்தி², ஸஹஜாதசித்தேகக்³க³தா அத்தி², ஏதே மிச்சா²ஸங்கப்பாத³யோ நாம. ஸகதா³கா³மிமக்³கே³ ஸம்மாஸங்கப்பாத³யோ தேஸங் பஹானேன ஸம்மாஸங்கப்பாத³யோதி வேதி³தப்³பா³. ஏவங் ஸகதா³கா³மிமக்³கே³ அட்ட²ங்கா³னி ஸகிச்சகானி ஹொந்தி. ஸகதா³கா³மிஸ்ஸ அனாகா³மிமக்³க³வஜ்ஜோ² மானோ அத்தி², ஸோ தி³ட்டி²ட்டா²னே திட்ட²தி. தஸ்ஸேவ ஸத்தஹி சித்தேஹி ஸஹஜாதா ஸங்கப்பாத³யோ அத்தி². தேஸங் பஹானேன அனாகா³மிமக்³கே³ அட்ட²ன்னங் அங்கா³னங் ஸகிச்சகதா வேதி³தப்³பா³. அனாகா³மிஸ்ஸ அரஹத்தமக்³க³வஜ்ஜோ² மானோ அத்தி², ஸோ தி³ட்டி²ட்டா²னே திட்ட²தி. யானி பனஸ்ஸ பஞ்ச அகுஸலசித்தானி, தேஹி ஸஹஜாதா ஸங்கப்பாத³யோ அத்தி². தேஸங் பஹானேன அரஹத்தமக்³கே³ அட்ட²ன்னங் அங்கா³னங் ஸகிச்சகதா வேதி³தப்³பா³.
Tattha sammādiṭṭhīti nāmaṃ kathaṃ hotīti? Yathā visaṃ atthi vā hotu mā vā, agado agadotveva vuccati, evaṃ micchādiṭṭhi atthi vā hotu mā vā, ayaṃ sammādiṭṭhi eva nāma. Yadi evaṃ nāmamattamevetaṃ hoti, uparimaggattaye pana sammādiṭṭhiyā kiccābhāvo āpajjati, maggaṅgāni na paripūrenti. Tasmā sammādiṭṭhi sakiccakā kātabbā, maggaṅgāni paripūretabbānīti. Sakiccakā cettha sammādiṭṭhi yathālābhaniyamena dīpetabbā. Uparimaggattayavajjho hi eko māno atthi, so diṭṭhiṭṭhāne tiṭṭhati, sā taṃ mānaṃ pajahatīti sammādiṭṭhi. Sotāpattimaggasmiñhi sammādiṭṭhi micchādiṭṭhiṃ pajahati. Sotāpannassa pana sakadāgāmimaggavajjho māno atthi, taṃ mānaṃ pajahatīti sammādiṭṭhi. Tasseva sattaakusalacittasahajāto saṅkappo atthi, teheva cittehi vācaṅgacopanaṃ atthi, kāyaṅgacopanaṃ atthi, paccayaparibhogo atthi, sahajātavāyāmo atthi, assatiyabhāvo atthi, sahajātacittekaggatā atthi, ete micchāsaṅkappādayo nāma. Sakadāgāmimagge sammāsaṅkappādayo tesaṃ pahānena sammāsaṅkappādayoti veditabbā. Evaṃ sakadāgāmimagge aṭṭhaṅgāni sakiccakāni honti. Sakadāgāmissa anāgāmimaggavajjho māno atthi, so diṭṭhiṭṭhāne tiṭṭhati. Tasseva sattahi cittehi sahajātā saṅkappādayo atthi. Tesaṃ pahānena anāgāmimagge aṭṭhannaṃ aṅgānaṃ sakiccakatā veditabbā. Anāgāmissa arahattamaggavajjho māno atthi, so diṭṭhiṭṭhāne tiṭṭhati. Yāni panassa pañca akusalacittāni, tehi sahajātā saṅkappādayo atthi. Tesaṃ pahānena arahattamagge aṭṭhannaṃ aṅgānaṃ sakiccakatā veditabbā.
ஓளாரிகாதி காயவசீத்³வாரே வீதிக்கமஸ்ஸ பச்சயபா⁴வேன தூ²லபூ⁴தம்ஹா. காமராக³ஸஞ்ஞோஜனாதி மேது²னராக³ஸங்கா²தா ஸஞ்ஞோஜனா. ஸோ ஹி காமப⁴வே ஸஞ்ஞோஜேதீதி ஸஞ்ஞோஜனந்தி வுச்சதி. படிக⁴ஸஞ்ஞோஜனாதி ப்³யாபாத³ஸஞ்ஞோஜனா. ஸோ ஹி ஆரம்மணே படிஹஞ்ஞதீதி படிக⁴ந்தி வுச்சதி. தே ஏவ தா²மக³தட்டே²ன ஸந்தானே அனுஸெந்தீதி அனுஸயா. அணுஸஹக³தாதி அணுபூ⁴தா, ஸுகு²மபூ⁴தாதி அத்தோ². தப்³பா⁴வே ஹி எத்த² ஸஹக³தஸத்³தோ³. ஸகதா³கா³மிஸ்ஸ ஹி காமராக³ப்³யாபாதா³ த்³வீஹி காரணேஹி அணுபூ⁴தா அதி⁴ச்சுப்பத்தியா ச பரியுட்டா²னமந்த³தாய ச. தஸ்ஸ ஹி பா³லபுது²ஜ்ஜனஸ்ஸ விய கிலேஸா அபி⁴ண்ஹங் ந உப்பஜ்ஜந்தி, கதா³சி கரஹசி உப்பஜ்ஜந்தி. உப்பஜ்ஜமானா ச பா³லபுது²ஜ்ஜனஸ்ஸ விய மத்³த³ந்தா ப²ரந்தா சா²தெ³ந்தா அந்த⁴அந்த⁴ங் கரொந்தா ந உப்பஜ்ஜந்தி, த்³வீஹி பன மக்³கே³ஹி பஹீனத்தா மந்த³மந்தா³ தனுகாகாரா ஹுத்வா உப்பஜ்ஜந்தி, வீதிக்கமங் பாபேதுங் ஸமத்தா² ந ஹொந்தி. ஏவங் தனுபூ⁴தா அனாகா³மிமக்³கே³ன பஹீயந்தி ரூபராகா³தி ரூபப⁴வே ச²ந்த³ராகா³. அரூபராகா³தி அரூபப⁴வே ச²ந்த³ராகா³. மானாதி உன்னதிலக்க²ணா. உத்³த⁴ச்சாதி அவூபஸமலக்க²ணா. அவிஜ்ஜாயாதி அந்த⁴லக்க²ணாய. ப⁴வராகா³னுஸயாதி ரூபராகா³ரூபராக³வஸேன பவத்தப⁴வராகா³னுஸயா.
Oḷārikāti kāyavacīdvāre vītikkamassa paccayabhāvena thūlabhūtamhā. Kāmarāgasaññojanāti methunarāgasaṅkhātā saññojanā. So hi kāmabhave saññojetīti saññojananti vuccati. Paṭighasaññojanāti byāpādasaññojanā. So hi ārammaṇe paṭihaññatīti paṭighanti vuccati. Te eva thāmagataṭṭhena santāne anusentīti anusayā. Aṇusahagatāti aṇubhūtā, sukhumabhūtāti attho. Tabbhāve hi ettha sahagatasaddo. Sakadāgāmissa hi kāmarāgabyāpādā dvīhi kāraṇehi aṇubhūtā adhiccuppattiyā ca pariyuṭṭhānamandatāya ca. Tassa hi bālaputhujjanassa viya kilesā abhiṇhaṃ na uppajjanti, kadāci karahaci uppajjanti. Uppajjamānā ca bālaputhujjanassa viya maddantā pharantā chādentā andhaandhaṃ karontā na uppajjanti, dvīhi pana maggehi pahīnattā mandamandā tanukākārā hutvā uppajjanti, vītikkamaṃ pāpetuṃ samatthā na honti. Evaṃ tanubhūtā anāgāmimaggena pahīyanti rūparāgāti rūpabhave chandarāgā. Arūparāgāti arūpabhave chandarāgā. Mānāti unnatilakkhaṇā. Uddhaccāti avūpasamalakkhaṇā. Avijjāyāti andhalakkhaṇāya. Bhavarāgānusayāti rūparāgārūparāgavasena pavattabhavarāgānusayā.
62. இதா³னி மக்³க³ஞாணஸங்வண்ணனங் கரொந்தோ அஜாதங் ஜா²பேதீதிஆதி³மாஹ. தத்த² ச அஜாதங் ஜா²பேதி ஜாதேன, ஜா²னங் தேன பவுச்சதீதி அத்தனோ ஸந்தானே பாதுபூ⁴தேன தேன தேன லோகுத்தரஜ்ஜா²னேன தங்ஸமங்கீ³புக்³க³லோ அஜாதமேவ தங் தங் கிலேஸங் ஜா²பேதி த³ஹதி ஸமுச்சி²ந்த³தி, தேன காரணேன தங் லோகுத்தரங் ஜா²னந்தி பவுச்சதீதி அத்தோ². ஜா²னவிமொக்கே² குஸலதாதி தஸ்மிங் அரியமக்³க³ஸம்பயுத்தே விதக்காதி³கே ஜா²னே ச விமொக்க²ஸங்கா²தே அரியமக்³கே³ ச அஸம்மோஹவஸேன குஸலதாய பட²மமக்³கே³னேவ பஹீனாஸு நானாதி³ட்டீ²ஸு ந கம்பதி. ஜா²னங் நாம து³வித⁴ங் ஆரம்மணூபனிஜ்ஜா²னஞ்ச லக்க²ணூபனிஜ்ஜா²னஞ்ச. லோகியபட²மஜ்ஜா²னாதி³கங் கஸிணாதி³ஆரம்மணூபனிஜ்ஜா²னட்டே²ன ஜா²னங், விபஸ்ஸனாஸங்கா²ரானங் ஸபா⁴வஸாமஞ்ஞலக்க²ணூபனிஜ்ஜா²னட்டே²ன ஜா²னங், லோகுத்தரங் நிப்³பா³னே தத²லக்க²ணூபனிஜ்ஜா²னட்டே²ன ஜா²னங். இத⁴ பன கொ³த்ரபு⁴னாபி ஸாதா⁴ரணங் லக்க²ணூபனிஜ்ஜா²னட்ட²ங் அனாமஸித்வா அஸாதா⁴ரணேன கிலேஸஜா²பனட்டே²ன ஜா²னங் வுத்தங். விமொக்க²ட்டோ² பனெத்த² நிப்³பா³னாரம்மணே ஸுட்டு² அதி⁴முச்சனட்டோ² கிலேஸேஹி ச ஸுட்டு² முச்சனட்டோ².
62. Idāni maggañāṇasaṃvaṇṇanaṃ karonto ajātaṃ jhāpetītiādimāha. Tattha ca ajātaṃ jhāpeti jātena, jhānaṃ tena pavuccatīti attano santāne pātubhūtena tena tena lokuttarajjhānena taṃsamaṅgīpuggalo ajātameva taṃ taṃ kilesaṃ jhāpeti dahati samucchindati, tena kāraṇena taṃ lokuttaraṃ jhānanti pavuccatīti attho. Jhānavimokkhe kusalatāti tasmiṃ ariyamaggasampayutte vitakkādike jhāne ca vimokkhasaṅkhāte ariyamagge ca asammohavasena kusalatāya paṭhamamaggeneva pahīnāsu nānādiṭṭhīsu na kampati. Jhānaṃ nāma duvidhaṃ ārammaṇūpanijjhānañca lakkhaṇūpanijjhānañca. Lokiyapaṭhamajjhānādikaṃ kasiṇādiārammaṇūpanijjhānaṭṭhena jhānaṃ, vipassanāsaṅkhārānaṃ sabhāvasāmaññalakkhaṇūpanijjhānaṭṭhena jhānaṃ, lokuttaraṃ nibbāne tathalakkhaṇūpanijjhānaṭṭhena jhānaṃ. Idha pana gotrabhunāpi sādhāraṇaṃ lakkhaṇūpanijjhānaṭṭhaṃ anāmasitvā asādhāraṇena kilesajhāpanaṭṭhena jhānaṃ vuttaṃ. Vimokkhaṭṭho panettha nibbānārammaṇe suṭṭhu adhimuccanaṭṭho kilesehi ca suṭṭhu muccanaṭṭho.
ஸமாத³ஹித்வா யதா² சே விபஸ்ஸதீதி அப்பனூபசாரக²ணிகஸமாதீ⁴னங் அஞ்ஞதரேன ஸமாதி⁴னா பட²மங் சித்தஸமாதா⁴னங் கத்வா பச்சா² யதா² விபஸ்ஸதி ச. ஸமுச்சயத்தோ² சே-ஸத்³தோ³ விபஸ்ஸனங் ஸமுச்சினோதி. விபஸ்ஸமானோ ததா² சே ஸமாத³ஹேதி விபஸ்ஸனா நாமேஸா லூக²பூ⁴தா நிரஸ்ஸாதா³, ஸமதோ² ச நாம ஸினித்³த⁴பூ⁴தோ ஸஅஸ்ஸாதோ³. தஸ்மா தாய லூக²பூ⁴தங் சித்தங் ஸினேஹேதுங் விபஸ்ஸமானோ ததா² ச ஸமாத³ஹே. விபஸ்ஸமானோ புன ஸமாதி⁴ங் பவிஸித்வா சித்தஸமாதா⁴னஞ்ச ததே²வ கரெய்ய, யதே²வ விபஸ்ஸனந்தி அத்தோ². இத⁴ சே-ஸத்³தோ³ ஸமாத³ஹனங் ஸமுச்சினோதி. உப⁴யத்தா²பி கா³தா²ப³ந்தா⁴னுவத்தனேன சே-காரோ கதோ, அத்தோ² பன ச-காரத்தோ² ஏவ. விபஸ்ஸனா ச ஸமதோ² ததா³ அஹூதி யஸ்மா ஸமத²விபஸ்ஸனானங் யுக³னத்³த⁴பா⁴வே ஸதி அரியமக்³க³பாதுபா⁴வோ ஹோதி, தஸ்மா அரியமக்³க³ஜனநஸமத்த²த்தா யதா³ தது³ப⁴யஸமாயோகோ³ ஹோதி, ததா³ விபஸ்ஸனா ச ஸமதோ² ச அஹு, ஸமத²விபஸ்ஸனா பூ⁴தா நாம ஹோதீதி அத்தோ². தா ச ஸமத²விபஸ்ஸனா அரியமக்³கா³பி⁴முகீ²காலே ச மக்³க³க்க²ணே ச ஸமானபா⁴கா³ யுக³னத்³தா⁴ வத்தரே ஸமானோ ஸமோ பா⁴கோ³ கொட்டா²ஸோ ஏதேஸந்தி ஸமானபா⁴கா³, யுகே³ நத்³தா⁴ வியாதி யுக³னத்³தா⁴, அஞ்ஞமஞ்ஞங் அனதிவத்தனட்டே²ன ஸமது⁴ரா ஸமப³லாதி அத்தோ². வித்தா²ரோ பனஸ்ஸ யுக³னத்³த⁴கதா²யங் ஆவிப⁴விஸ்ஸதி.
Samādahitvā yathā ce vipassatīti appanūpacārakhaṇikasamādhīnaṃ aññatarena samādhinā paṭhamaṃ cittasamādhānaṃ katvā pacchā yathā vipassati ca. Samuccayattho ce-saddo vipassanaṃ samuccinoti. Vipassamāno tathā ce samādaheti vipassanā nāmesā lūkhabhūtā nirassādā, samatho ca nāma siniddhabhūto saassādo. Tasmā tāya lūkhabhūtaṃ cittaṃ sinehetuṃ vipassamāno tathā ca samādahe. Vipassamāno puna samādhiṃ pavisitvā cittasamādhānañca tatheva kareyya, yatheva vipassananti attho. Idha ce-saddo samādahanaṃ samuccinoti. Ubhayatthāpi gāthābandhānuvattanena ce-kāro kato, attho pana ca-kārattho eva. Vipassanā ca samatho tadā ahūti yasmā samathavipassanānaṃ yuganaddhabhāve sati ariyamaggapātubhāvo hoti, tasmā ariyamaggajananasamatthattā yadā tadubhayasamāyogo hoti, tadā vipassanā ca samatho ca ahu, samathavipassanā bhūtā nāma hotīti attho. Tā ca samathavipassanā ariyamaggābhimukhīkāle ca maggakkhaṇe ca samānabhāgā yuganaddhā vattare samāno samo bhāgo koṭṭhāso etesanti samānabhāgā, yuge naddhā viyāti yuganaddhā, aññamaññaṃ anativattanaṭṭhena samadhurā samabalāti attho. Vitthāro panassa yuganaddhakathāyaṃ āvibhavissati.
து³க்கா² ஸங்கா²ரா ஸுகோ², நிரோதோ⁴ இதி த³ஸ்ஸனங். து³ப⁴தோ வுட்டி²தா பஞ்ஞா, ப²ஸ்ஸேதி அமதங் பத³ந்தி து³க்கா² ஸங்கா²ரா, ஸுகோ² நிரோதோ⁴ நிப்³பா³னந்தி படிபன்னஸ்ஸ ததோ நிப்³பா³னத³ஸ்ஸனங் அரியமக்³க³ஞாணங் து³ப⁴தோ வுட்டி²தா பஞ்ஞா நாம. ஸா ஏவ ச பஞ்ஞா அமதங் பத³ங் நிப்³பா³னங் ஆரம்மணபு²ஸனேன பு²ஸதி, படிலப⁴தீதி அத்தோ². நிப்³பா³னஞ்ஹி அதப்பகட்டே²ன அமதஸதி³ஸந்தி அமதங், நாஸ்ஸ மதங் மரணங் வயோ அத்தீ²திபி அமதங், புப்³ப³பா⁴க³தோ பட்டா²ய மஹதா உஸ்ஸாஹேன மஹதியா படிபதா³ய பஜ்ஜதி படிபஜ்ஜீயதீதி பத³ந்தி வுச்சதி.
Dukkhā saṅkhārā sukho, nirodho iti dassanaṃ. Dubhato vuṭṭhitāpaññā, phasseti amataṃpadanti dukkhā saṅkhārā, sukho nirodho nibbānanti paṭipannassa tato nibbānadassanaṃ ariyamaggañāṇaṃ dubhato vuṭṭhitā paññā nāma. Sā eva ca paññā amataṃ padaṃ nibbānaṃ ārammaṇaphusanena phusati, paṭilabhatīti attho. Nibbānañhi atappakaṭṭhena amatasadisanti amataṃ, nāssa mataṃ maraṇaṃ vayo atthītipi amataṃ, pubbabhāgato paṭṭhāya mahatā ussāhena mahatiyā paṭipadāya pajjati paṭipajjīyatīti padanti vuccati.
விமொக்க²சரியங் ஜானாதீதி விமொக்க²பவத்திங் அஸம்மோஹவஸேன ஜானாதி, பச்சவெக்க²ணவஸேன ஜானாதி. ‘‘து³ப⁴தோ வுட்டா²னோ விமொக்கோ², து³ப⁴தோ வுட்டா²னா சத்தாரோ விமொக்கா², து³ப⁴தோ வுட்டா²னானங் அனுலோமா சத்தாரோ விமொக்கா², து³ப⁴தோ வுட்டா²னபடிப்பஸ்ஸத்³தி⁴ சத்தாரோ விமொக்கா²’’தி ஹி உபரி விமொக்க²கதா²யங்யேவ (படி॰ ம॰ 1.209 ஆத³யோ) ஆக³தா விமொக்க²சரியா வேதி³தப்³பா³. தேஸங் வித்தா²ரோ தத்தே²வ ஆக³தோ. நானத்தேகத்தகோவிதோ³தி தேஸங் விமொக்கா²னங் நானாபா⁴வே ஏகபா⁴வே ச குஸலோ. து³ப⁴தோ வுட்டா²னவிமொக்க²வஸேன ஹி தேஸங் ஏகத்தங், சதுஅரியமக்³க³வஸேன நானத்தங், ஏகேகஸ்ஸாபி வா அரியமக்³க³ஸ்ஸ அனுபஸ்ஸனாபே⁴தே³ன நானத்தங், அரியமக்³க³பா⁴வேன ஏகத்தங் வேதி³தப்³ப³ங். த்³வின்னங் ஞாணானங் குஸலதாதி த³ஸ்ஸனஸங்கா²தஸ்ஸ ச பா⁴வனாஸங்கா²தஸ்ஸ சாதி இமேஸங் த்³வின்னங் ஞாணானங் குஸலதாய. த³ஸ்ஸனந்தி ஹி ஸோதாபத்திமக்³கோ³. ஸோ ஹி பட²மங் நிப்³பா³னத³ஸ்ஸனதோ த³ஸ்ஸனந்தி வுத்தோ. கொ³த்ரபு⁴ பன கிஞ்சாபி பட²மதரங் நிப்³பா³னங் பஸ்ஸதி, யதா² பன ரஞ்ஞோ ஸந்திகங் கேனசிதே³வ கரணீயேன ஆக³தோ புரிஸோ தூ³ரதோவ ரதி²காய சரந்தங் ஹத்தி²க்க²ந்த⁴க³தங் ராஜானங் தி³ஸ்வாபி ‘‘தி³ட்டோ² தே ராஜா’’தி புட்டோ² தி³ஸ்வா கத்தப்³ப³கிச்சஸ்ஸ அகதத்தா ‘‘ந பஸ்ஸாமீ’’தி ஆஹ, ஏவமேவ நிப்³பா³னங் தி³ஸ்வா கத்தப்³ப³ஸ்ஸ கிலேஸப்பஹானஸ்ஸாபா⁴வா ந ‘‘த³ஸ்ஸன’’ந்தி வுச்சதி. தஞ்ஹி ஞாணங் மக்³க³ஸ்ஸ ஆவஜ்ஜனட்டா²னே திட்ட²தி. பா⁴வனாதி ஸேஸமக்³க³த்தயங். தஞ்ஹி பட²மமக்³கே³ன தி³ட்ட²ஸ்மிங்யேவ த⁴ம்மே பா⁴வனாவஸேன உப்பஜ்ஜதி, ந அதி³ட்ட²புப்³ப³ங் கிஞ்சி பஸ்ஸதி, தஸ்மா ‘‘பா⁴வனா’’தி வுச்சதி. ஹெட்டா² பன பா⁴வனாமக்³க³ஸ்ஸ அபரினிட்டி²தத்தா ‘‘த்³வின்னங் ஞாணான’’ந்தி அவத்வா ஸோதாபத்திஸகதா³கா³மிஅனாகா³மிமக்³க³லாபி⁴னோ ஸந்தா⁴ய ‘‘ஜா²னவிமொக்கே² குஸலதா’’தி வுத்தங், அரஹத்தமக்³க³லாபி⁴னோ பன பா⁴வனாமக்³க³ஸ்ஸ பரினிட்டி²தத்தா ‘‘த்³வின்னங் ஞாணானங் குஸலதா’’தி வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங்.
Vimokkhacariyaṃ jānātīti vimokkhapavattiṃ asammohavasena jānāti, paccavekkhaṇavasena jānāti. ‘‘Dubhato vuṭṭhāno vimokkho, dubhato vuṭṭhānā cattāro vimokkhā, dubhato vuṭṭhānānaṃ anulomā cattāro vimokkhā, dubhato vuṭṭhānapaṭippassaddhi cattāro vimokkhā’’ti hi upari vimokkhakathāyaṃyeva (paṭi. ma. 1.209 ādayo) āgatā vimokkhacariyā veditabbā. Tesaṃ vitthāro tattheva āgato. Nānattekattakovidoti tesaṃ vimokkhānaṃ nānābhāve ekabhāve ca kusalo. Dubhato vuṭṭhānavimokkhavasena hi tesaṃ ekattaṃ, catuariyamaggavasena nānattaṃ, ekekassāpi vā ariyamaggassa anupassanābhedena nānattaṃ, ariyamaggabhāvena ekattaṃ veditabbaṃ. Dvinnaṃ ñāṇānaṃ kusalatāti dassanasaṅkhātassa ca bhāvanāsaṅkhātassa cāti imesaṃ dvinnaṃ ñāṇānaṃ kusalatāya. Dassananti hi sotāpattimaggo. So hi paṭhamaṃ nibbānadassanato dassananti vutto. Gotrabhu pana kiñcāpi paṭhamataraṃ nibbānaṃ passati, yathā pana rañño santikaṃ kenacideva karaṇīyena āgato puriso dūratova rathikāya carantaṃ hatthikkhandhagataṃ rājānaṃ disvāpi ‘‘diṭṭho te rājā’’ti puṭṭho disvā kattabbakiccassa akatattā ‘‘na passāmī’’ti āha, evameva nibbānaṃ disvā kattabbassa kilesappahānassābhāvā na ‘‘dassana’’nti vuccati. Tañhi ñāṇaṃ maggassa āvajjanaṭṭhāne tiṭṭhati. Bhāvanāti sesamaggattayaṃ. Tañhi paṭhamamaggena diṭṭhasmiṃyeva dhamme bhāvanāvasena uppajjati, na adiṭṭhapubbaṃ kiñci passati, tasmā ‘‘bhāvanā’’ti vuccati. Heṭṭhā pana bhāvanāmaggassa apariniṭṭhitattā ‘‘dvinnaṃ ñāṇāna’’nti avatvā sotāpattisakadāgāmianāgāmimaggalābhino sandhāya ‘‘jhānavimokkhe kusalatā’’ti vuttaṃ, arahattamaggalābhino pana bhāvanāmaggassa pariniṭṭhitattā ‘‘dvinnaṃ ñāṇānaṃ kusalatā’’ti vuttanti veditabbaṃ.
மக்³க³ஞாணனித்³தே³ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Maggañāṇaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³பாளி • Paṭisambhidāmaggapāḷi / 11. மக்³க³ஞாணனித்³தே³ஸோ • 11. Maggañāṇaniddeso