Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പടിസമ്ഭിദാമഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā

    മഗ്ഗങ്ഗനിദ്ദേസവണ്ണനാ

    Maggaṅganiddesavaṇṇanā

    ൨൪. സുത്തന്തനിദ്ദേസേ സമ്മാദിട്ഠിയാതി സാമിവചനം. ഝാനവിപസ്സനാമഗ്ഗഫലനിബ്ബാനേസു ലോകിയവിരതിസമ്പയുത്തചിത്തേ ച യഥായോഗം സമ്പയോഗതോ ച ആരമ്മണതോ ച വത്തമാനായ സമ്മാദിട്ഠിയാ സാമഞ്ഞലക്ഖണതോ ഏകീഭൂതായ സമ്മാദിട്ഠിയാ. വിക്ഖമ്ഭനവിവേകോതി വിക്ഖമ്ഭനവസേന ദൂരീകരണവസേന വിവേകോ. കേസം? നീവരണാനം. തസ്സ പഠമം ഝാനം ഭാവയതോതിആദി വിക്ഖമ്ഭനവസേന പഠമജ്ഝാനമേവ വുത്തം. തസ്മിം വുത്തേ സേസജ്ഝാനാനിപി വുത്താനേവ ഹോന്തി. ഝാനേസുപി സമ്മാദിട്ഠിയാ വിജ്ജമാനത്താ സമ്മാദിട്ഠിയാ വിവേകോ നാമ ഹോതി. തദങ്ഗവിവേകോതി തേന തേന വിപസ്സനാഞാണങ്ഗേന വിവേകോ. ദിട്ഠിഗതാനന്തി ദിട്ഠിവിവേകസ്സ ദുക്കരത്താ പധാനത്താ ച ദിട്ഠിവിവേകോവ വുത്തോ. തസ്മിം വുത്തേ നിച്ചസഞ്ഞാദിവിവേകോപി വുത്തോവ ഹോതി. നിബ്ബേധഭാഗിയം സമാധിന്തി വിപസ്സനാസമ്പയുത്തസമാധിം. സമുച്ഛേദവിവേകോതി കിലേസാനം സമുച്ഛേദേന വിവേകോ. ലോകുത്തരം ഖയഗാമിമഗ്ഗന്തി ഖയസങ്ഖാതനിബ്ബാനഗാമിലോകുത്തരമഗ്ഗം. പടിപ്പസ്സദ്ധിവിവേകോതി കിലേസാനം പടിപ്പസ്സദ്ധിയാ വിവേകോ. നിസ്സരണവിവേകോതി സബ്ബസങ്ഖതനിസ്സരണഭൂതോ സങ്ഖാരവിവേകോ. ഛന്ദജാതോ ഹോതീതി പുബ്ബഭാഗേ ജാതധമ്മഛന്ദോ ഹോതി. സദ്ധാധിമുത്തോതി പുബ്ബഭാഗേയേവ സദ്ധായ അധിമുത്തോ ഹോതി. ചിത്തഞ്ചസ്സ സ്വാധിട്ഠിതന്തി പുബ്ബഭാഗേയേവ ചിത്തഞ്ച അസ്സ യോഗിസ്സ സുഅധിട്ഠിതം സുട്ഠു പതിട്ഠിതം ഹോതി. ഇതി ഛന്ദോ സദ്ധാ ചിത്തന്തി ഇമേ തയോ ധമ്മാ പുബ്ബഭാഗേ ഉപ്പന്നവിവേകാനം ഉപനിസ്സയത്താ നിസ്സയാ നാമ. കേചി പന ‘‘ചിത്തഞ്ചസ്സ സ്വാധിട്ഠിതന്തി സമാധി വുത്തോ’’തി വദന്തി. വിരാഗാദീസുപി ഏസേവ നയോ.

    24. Suttantaniddese sammādiṭṭhiyāti sāmivacanaṃ. Jhānavipassanāmaggaphalanibbānesu lokiyaviratisampayuttacitte ca yathāyogaṃ sampayogato ca ārammaṇato ca vattamānāya sammādiṭṭhiyā sāmaññalakkhaṇato ekībhūtāya sammādiṭṭhiyā. Vikkhambhanavivekoti vikkhambhanavasena dūrīkaraṇavasena viveko. Kesaṃ? Nīvaraṇānaṃ. Tassa paṭhamaṃ jhānaṃ bhāvayatotiādi vikkhambhanavasena paṭhamajjhānameva vuttaṃ. Tasmiṃ vutte sesajjhānānipi vuttāneva honti. Jhānesupi sammādiṭṭhiyā vijjamānattā sammādiṭṭhiyā viveko nāma hoti. Tadaṅgavivekoti tena tena vipassanāñāṇaṅgena viveko. Diṭṭhigatānanti diṭṭhivivekassa dukkarattā padhānattā ca diṭṭhivivekova vutto. Tasmiṃ vutte niccasaññādivivekopi vuttova hoti. Nibbedhabhāgiyaṃ samādhinti vipassanāsampayuttasamādhiṃ. Samucchedavivekoti kilesānaṃ samucchedena viveko. Lokuttaraṃ khayagāmimagganti khayasaṅkhātanibbānagāmilokuttaramaggaṃ. Paṭippassaddhivivekoti kilesānaṃ paṭippassaddhiyā viveko. Nissaraṇavivekoti sabbasaṅkhatanissaraṇabhūto saṅkhāraviveko. Chandajāto hotīti pubbabhāge jātadhammachando hoti. Saddhādhimuttoti pubbabhāgeyeva saddhāya adhimutto hoti. Cittañcassa svādhiṭṭhitanti pubbabhāgeyeva cittañca assa yogissa suadhiṭṭhitaṃ suṭṭhu patiṭṭhitaṃ hoti. Iti chando saddhā cittanti ime tayo dhammā pubbabhāge uppannavivekānaṃ upanissayattā nissayā nāma. Keci pana ‘‘cittañcassa svādhiṭṭhitanti samādhi vutto’’ti vadanti. Virāgādīsupi eseva nayo.

    നിരോധവാരേ പന നിരോധസദ്ദതോ അഞ്ഞം പരിയായവചനം ദസ്സേന്തേന അമതാ ധാതൂതി വുത്തം, സേസേസു നിരോധോ നിബ്ബാനന്തി ഉഭയത്ഥാപി നിബ്ബാനമേവ. ദ്വാദസ നിസ്സയാതി ഛന്ദസദ്ധാചിത്താനിയേവ വിവേകാദീസു ചതൂസു ഏകേകസ്മിം തയോ തയോ കത്വാ ദ്വാദസ നിസ്സയാ ഹോന്തി.

    Nirodhavāre pana nirodhasaddato aññaṃ pariyāyavacanaṃ dassentena amatā dhātūti vuttaṃ, sesesu nirodho nibbānanti ubhayatthāpi nibbānameva. Dvādasa nissayāti chandasaddhācittāniyeva vivekādīsu catūsu ekekasmiṃ tayo tayo katvā dvādasa nissayā honti.

    ൨൫. സമ്മാസങ്കപ്പവായാമസതിസമാധീനമ്പി ഇമിനാവ നയേന അത്ഥയോജനാ വേദിതബ്ബാ. സമ്മാവാചാകമ്മന്താ ജീവാനം പന ഝാനക്ഖണേ വിപസ്സനാക്ഖണേ ച അഭാവാ ഝാനവിപസ്സനാനം പുബ്ബഭാഗപരഭാഗവസേന വത്തമാനാ വിരതിയോ ഝാനവിപസ്സനാ സന്നിസ്സിതാ കത്വാ വുത്താതി വേദിതബ്ബം. നീവരണാനം ദിട്ഠിഗതാനഞ്ച വിവേകവിരാഗനിരോധപടിനിസ്സഗ്ഗാ തഥാ പവത്തമാനാനം വിരതീനം വിവേകാദയോ നാമാതി വേദിതബ്ബം. യഥാ അട്ഠകനിപാതേ ‘‘തതോ, ത്വം ഭിക്ഖു, ഇമം സമാധിം സവിതക്കം സവിചാരമ്പി ഭാവേയ്യാസി, അവിതക്കവിചാരമത്തമ്പി ഭാവേയ്യാസി, അവിതക്കം അവിചാരമ്പി ഭാവേയ്യാസി, സപ്പീതികമ്പി ഭാവേയ്യാസി, നിപ്പീതികമ്പി ഭാവേയ്യാസി, സാതസഹഗതമ്പി ഭാവേയ്യാസി, ഉപേക്ഖാസഹഗതമ്പി ഭാവേയ്യാസീ’’തി (അ॰ നി॰ ൮.൬൩) മേത്താദയോ കായാനുപസ്സനാദയോ ച നിയകജ്ഝത്തമൂലസമാധിവസേന ചതുക്കപഞ്ചകജ്ഝാനികാ വിയ വുത്താ, ഏവമിധാപി പുബ്ബഭാഗപരഭാഗവസേന വിരതിയോ വുത്താതി വേദിതബ്ബം. ബ്യഞ്ജനച്ഛായമത്തം ഗഹേത്വാ ന ഭഗവാ അബ്ഭാചിക്ഖിതബ്ബോ. ഗമ്ഭീരഞ്ഹി ബുദ്ധവചനം, ആചരിയേ പയിരുപാസിത്വാ അധിപ്പായതോ ഗഹേതബ്ബം.

    25. Sammāsaṅkappavāyāmasatisamādhīnampi imināva nayena atthayojanā veditabbā. Sammāvācākammantā jīvānaṃ pana jhānakkhaṇe vipassanākkhaṇe ca abhāvā jhānavipassanānaṃ pubbabhāgaparabhāgavasena vattamānā viratiyo jhānavipassanā sannissitā katvā vuttāti veditabbaṃ. Nīvaraṇānaṃ diṭṭhigatānañca vivekavirāganirodhapaṭinissaggā tathā pavattamānānaṃ viratīnaṃ vivekādayo nāmāti veditabbaṃ. Yathā aṭṭhakanipāte ‘‘tato, tvaṃ bhikkhu, imaṃ samādhiṃ savitakkaṃ savicārampi bhāveyyāsi, avitakkavicāramattampi bhāveyyāsi, avitakkaṃ avicārampi bhāveyyāsi, sappītikampi bhāveyyāsi, nippītikampi bhāveyyāsi, sātasahagatampi bhāveyyāsi, upekkhāsahagatampi bhāveyyāsī’’ti (a. ni. 8.63) mettādayo kāyānupassanādayo ca niyakajjhattamūlasamādhivasena catukkapañcakajjhānikā viya vuttā, evamidhāpi pubbabhāgaparabhāgavasena viratiyo vuttāti veditabbaṃ. Byañjanacchāyamattaṃ gahetvā na bhagavā abbhācikkhitabbo. Gambhīrañhi buddhavacanaṃ, ācariye payirupāsitvā adhippāyato gahetabbaṃ.

    ൨൬-൨൭. ബോജ്ഝങ്ഗബലഇന്ദ്രിയവാരേസുപി ഇമിനാവ നയേന അത്ഥോ വേദിതബ്ബോതി.

    26-27. Bojjhaṅgabalaindriyavāresupi imināva nayena attho veditabboti.

    വിവേകകഥാവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Vivekakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / പടിസമ്ഭിദാമഗ്ഗപാളി • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ൧. മഗ്ഗങ്ഗനിദ്ദേസോ • 1. Maggaṅganiddeso


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact