Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విభఙ్గ-మూలటీకా • Vibhaṅga-mūlaṭīkā |
౧౧. మగ్గఙ్గవిభఙ్గో
11. Maggaṅgavibhaṅgo
౨. అభిధమ్మభాజనీయవణ్ణనా
2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
౪౯౦. అభిధమ్మే లోకుత్తరచిత్తభాజనీయేపి ‘‘తస్మిం ఖో పన సమయే చత్తారో ఖన్ధా హోన్తి…పే॰… అట్ఠఙ్గికో మగ్గో హోతీ’’తి (ధ॰ స॰ ౩౩౭) వుత్తత్తా ఇధాపి అభిధమ్మభాజనీయే అభిధమ్మానురూపం దేసనం కరోన్తో ‘‘అట్ఠఙ్గికో మగ్గో’’తి అరియోపపదతం న కరోతి.
490. Abhidhamme lokuttaracittabhājanīyepi ‘‘tasmiṃ kho pana samaye cattāro khandhā honti…pe… aṭṭhaṅgiko maggo hotī’’ti (dha. sa. 337) vuttattā idhāpi abhidhammabhājanīye abhidhammānurūpaṃ desanaṃ karonto ‘‘aṭṭhaṅgiko maggo’’ti ariyopapadataṃ na karoti.
౪౯౩. తస్మిం సమయేతి లోకియకాలేన ఏతేసం అతిరేకకిచ్చం దస్సేతి. విరతిఉప్పాదనేన మిచ్ఛావాచాదీని పుగ్గలం పజహాపేన్తీతి సమ్మాదిట్ఠాదీని పఞ్చ ‘‘కారాపకఙ్గానీ’’తి వుత్తాని. సమ్మావాచాదికిరియా హి విరతి, తఞ్చ ఏతాని కారాపేన్తీతి. విరతివసేనాతి విరమణకిరియావసేన, న కారాపకభావేన కత్తుభావేన చాతి అత్థో. ఇమం…పే॰… కిచ్చాతిరేకతం దస్సేతున్తి లోకుత్తరక్ఖణేపి ఇమానేవ పఞ్చ సమ్మావాచాదిత్తయస్స ఏకక్ఖణే కారాపకానీతి దస్సేతున్తి అత్థో. మిచ్ఛాదిట్ఠాదికా దస, తప్పచ్చయా అకుసలా చ దసాతి వీసతి అకుసలపక్ఖియా, సమ్మాదిట్ఠాదికా దస, తప్పచ్చయా చ కుసలా దసాతి వీసతి కుసలపక్ఖియా చ మహాచత్తారీసకసుత్తే (మ॰ ని॰ ౩.౧౩౬) వుత్తాతి తస్స ఏతం నామం.
493. Tasmiṃ samayeti lokiyakālena etesaṃ atirekakiccaṃ dasseti. Viratiuppādanena micchāvācādīni puggalaṃ pajahāpentīti sammādiṭṭhādīni pañca ‘‘kārāpakaṅgānī’’ti vuttāni. Sammāvācādikiriyā hi virati, tañca etāni kārāpentīti. Virativasenāti viramaṇakiriyāvasena, na kārāpakabhāvena kattubhāvena cāti attho. Imaṃ…pe… kiccātirekataṃ dassetunti lokuttarakkhaṇepi imāneva pañca sammāvācādittayassa ekakkhaṇe kārāpakānīti dassetunti attho. Micchādiṭṭhādikā dasa, tappaccayā akusalā ca dasāti vīsati akusalapakkhiyā, sammādiṭṭhādikā dasa, tappaccayā ca kusalā dasāti vīsati kusalapakkhiyā ca mahācattārīsakasutte (ma. ni. 3.136) vuttāti tassa etaṃ nāmaṃ.
పుఞ్ఞభాగియాతి పుఞ్ఞకోట్ఠాసే భవా, పుఞ్ఞాభిసఙ్ఖారేకదేసభూతాతి అత్థో. ఖన్ధోపధిం విపచ్చతి, తత్థ వా విపచ్చతీతి ఉపధివేపక్కా.
Puññabhāgiyāti puññakoṭṭhāse bhavā, puññābhisaṅkhārekadesabhūtāti attho. Khandhopadhiṃ vipaccati, tattha vā vipaccatīti upadhivepakkā.
పఞ్చఙ్గికమగ్గం ఉద్దిసిత్వా తత్థ ఏకేకం పుచ్ఛిత్వా తస్స తస్సేవ సమయవవత్థానం కత్వా విస్సజ్జనం ‘‘పాటియేక్కం పుచ్ఛిత్వా పాటియేక్కం విస్సజ్జన’’న్తి వుత్తం. సహ పన పుచ్ఛిత్వా పఞ్చన్నమ్పి సమయవవత్థానం కత్వా విస్సజ్జనే ‘‘తత్థ కతమా సమ్మాదిట్ఠియా పఞ్ఞా’’తిఆదికో పటినిద్దేసో ఏకతో విస్సజ్జనపటినిద్దేసత్తా న పాటియేక్కం పుచ్ఛావిస్సజ్జనం నామ హోతీతి. తత్థ పఞ్చఙ్గికవారే ఏవ పాటియేక్కం పుచ్ఛావిస్సజ్జనం సమ్మాదిట్ఠాదీసు కారాపకఙ్గేసు ఏకేకముఖాయ భావనాయ మగ్గుప్పత్తిం సన్ధాయ కతన్తి వేదితబ్బం. వాచాదీని హి పుబ్బసుద్ధియా సిజ్ఝన్తి, న మగ్గస్స ఉపచారేనాతి.
Pañcaṅgikamaggaṃ uddisitvā tattha ekekaṃ pucchitvā tassa tasseva samayavavatthānaṃ katvā vissajjanaṃ ‘‘pāṭiyekkaṃ pucchitvā pāṭiyekkaṃ vissajjana’’nti vuttaṃ. Saha pana pucchitvā pañcannampi samayavavatthānaṃ katvā vissajjane ‘‘tattha katamā sammādiṭṭhiyā paññā’’tiādiko paṭiniddeso ekato vissajjanapaṭiniddesattā na pāṭiyekkaṃ pucchāvissajjanaṃ nāma hotīti. Tattha pañcaṅgikavāre eva pāṭiyekkaṃ pucchāvissajjanaṃ sammādiṭṭhādīsu kārāpakaṅgesu ekekamukhāya bhāvanāya magguppattiṃ sandhāya katanti veditabbaṃ. Vācādīni hi pubbasuddhiyā sijjhanti, na maggassa upacārenāti.
అభిధమ్మభాజనీయవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
మగ్గఙ్గవిభఙ్గవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Maggaṅgavibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / అభిధమ్మపిటక • Abhidhammapiṭaka / విభఙ్గపాళి • Vibhaṅgapāḷi / ౧౧. మగ్గఙ్గవిభఙ్గో • 11. Maggaṅgavibhaṅgo
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / అభిధమ్మపిటక (అట్ఠకథా) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / సమ్మోహవినోదనీ-అట్ఠకథా • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā / ౨. అభిధమ్మభాజనీయవణ్ణనా • 2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / విభఙ్గ-అనుటీకా • Vibhaṅga-anuṭīkā / ౧౧. మగ్గఙ్గవిభఙ్గో • 11. Maggaṅgavibhaṅgo