Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విభఙ్గ-అనుటీకా • Vibhaṅga-anuṭīkā

    ౧౧. మగ్గఙ్గవిభఙ్గో

    11. Maggaṅgavibhaṅgo

    ౨. అభిధమ్మభాజనీయవణ్ణనా

    2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā

    ౪౯౦. అభిధమ్మేతి ధమ్మసఙ్గహే. సో హి నిబ్బత్తితాభిధమ్మదేసనా, న విభఙ్గదేసనా వియ సుత్తన్తనయవిమిస్సా. అరియోపపదతం న కరోతి వినాపి తేనస్స అరియభావసిద్ధితో. తేనాహ అట్ఠకథాయం ‘‘యథా హీ’’తిఆది.

    490. Abhidhammeti dhammasaṅgahe. So hi nibbattitābhidhammadesanā, na vibhaṅgadesanā viya suttantanayavimissā. Ariyopapadataṃ na karoti vināpi tenassa ariyabhāvasiddhito. Tenāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yathā hī’’tiādi.

    ౪౯౩. ‘‘లోకియకాలేనా’’తి ఇదం పుబ్బభాగభావనానుభావేన కిచ్చాతిరేకసిద్ధీతి దస్సనత్థం వుత్తం. ఏతేసన్తి సమ్మాదిట్ఠిఆదీనం. అప్పహానే, పహానే చ ఆదీనవానిసంసవిభావనాదినా విసేసప్పచ్చయత్తా సమ్మాదిట్ఠిఆదీని మిచ్ఛావాచాదీని పజహాపేన్తీతి వుత్తాని. మిచ్ఛావాచాదితో నివత్తి సమ్మావాచాదికిరియాతి వుత్తం ‘‘సమ్మావాచాదికిరియా హి విరతీ’’తి. సమ్మాదిట్ఠిఆదయో వియ న కారాపకభావేన, తంసమఙ్గీపుగ్గలో వియ న కత్తుభావేన. లోకుత్తరక్ఖణేపీతి న కేవలం లోకియక్ఖణేయేవ, అథ ఖో లోకుత్తరక్ఖణేపి.

    493. ‘‘Lokiyakālenā’’ti idaṃ pubbabhāgabhāvanānubhāvena kiccātirekasiddhīti dassanatthaṃ vuttaṃ. Etesanti sammādiṭṭhiādīnaṃ. Appahāne, pahāne ca ādīnavānisaṃsavibhāvanādinā visesappaccayattā sammādiṭṭhiādīni micchāvācādīni pajahāpentīti vuttāni. Micchāvācādito nivatti sammāvācādikiriyāti vuttaṃ ‘‘sammāvācādikiriyā hi viratī’’ti. Sammādiṭṭhiādayo viya na kārāpakabhāvena, taṃsamaṅgīpuggalo viya na kattubhāvena. Lokuttarakkhaṇepīti na kevalaṃ lokiyakkhaṇeyeva, atha kho lokuttarakkhaṇepi.

    ఖన్ధోపధిం విపచ్చతీతి పటిసన్ధిదాయికం సన్ధాయాహ. తత్థ విపచ్చతీతి పవత్తివిపాకదాయికం.

    Khandhopadhiṃ vipaccatīti paṭisandhidāyikaṃ sandhāyāha. Tattha vipaccatīti pavattivipākadāyikaṃ.

    ఏకేకన్తి ‘‘తత్థ కతమా సమ్మాదిట్ఠీ’’తిఆదినా ఏకేకం అఙ్గం పుచ్ఛిత్వా. తస్స తస్సేవాతి ఏకేకఅఙ్గస్సేవ, న అఙ్గసముదాయస్స. సహ పన పుచ్ఛిత్వాతి ‘‘తత్థ కతమో పఞ్చఙ్గికో మగ్గో’’తి పుచ్ఛిత్వా. ఏకతో విస్సజ్జనపటినిద్దేసత్తాతి యదిపి ‘‘తత్థ కతమా సమ్మాదిట్ఠి? యా పఞ్ఞా’’తిఆదినా (విభ॰ ౪౯౫) విస్సజ్జనం కతం, ‘‘తత్థ కతమో పఞ్చఙ్గికో మగ్గో’’తి (విభ॰ ౪౯౪) పన ఏకతో కతాయ పుచ్ఛాయ విస్సజ్జనవసేన పటినిద్దేసభావతో న పాటియేక్కం పుచ్ఛావిస్సజ్జనం నామ హోతి. కస్మా పనేత్థ పఞ్చఙ్గికవారే ఏవ పాటియేక్కం పుచ్ఛావిస్సజ్జనం కతం, న అట్ఠఙ్గికవారేతి చోదనం సన్ధాయాహ ‘‘తత్థా’’తిఆది. ఏకేకముఖాయాతి సమ్మాదిట్ఠిఆదిముఖాయ. తేన వుత్తం ‘‘అరియం వో, భిక్ఖవే, సమ్మాదిట్ఠిం దేసేస్సామి సఉపనిసం సపరిక్ఖార’’న్తిఆది (సం॰ ని॰ ౫.౨౮). పుబ్బసుద్ధియా సిజ్ఝన్తి. తథా హి వుత్తం ‘‘పుబ్బేవ ఖో పనస్స కాయకమ్మం వచీకమ్మం ఆజీవో సుపరిసుద్ధో హోతీ’’తి (మ॰ ని॰ ౩.౪౩౧), తస్మా సమ్మావాచాదిముఖా భావనా నత్థీతి అధిప్పాయో. తేనాహ ‘‘న మగ్గస్స ఉపచారేనా’’తి.

    Ekekanti ‘‘tattha katamā sammādiṭṭhī’’tiādinā ekekaṃ aṅgaṃ pucchitvā. Tassa tassevāti ekekaaṅgasseva, na aṅgasamudāyassa. Saha pana pucchitvāti ‘‘tattha katamo pañcaṅgiko maggo’’ti pucchitvā. Ekato vissajjanapaṭiniddesattāti yadipi ‘‘tattha katamā sammādiṭṭhi? Yā paññā’’tiādinā (vibha. 495) vissajjanaṃ kataṃ, ‘‘tattha katamo pañcaṅgiko maggo’’ti (vibha. 494) pana ekato katāya pucchāya vissajjanavasena paṭiniddesabhāvato na pāṭiyekkaṃ pucchāvissajjanaṃ nāma hoti. Kasmā panettha pañcaṅgikavāre eva pāṭiyekkaṃ pucchāvissajjanaṃ kataṃ, na aṭṭhaṅgikavāreti codanaṃ sandhāyāha ‘‘tatthā’’tiādi. Ekekamukhāyāti sammādiṭṭhiādimukhāya. Tena vuttaṃ ‘‘ariyaṃ vo, bhikkhave, sammādiṭṭhiṃ desessāmi saupanisaṃ saparikkhāra’’ntiādi (saṃ. ni. 5.28). Pubbasuddhiyā sijjhanti. Tathā hi vuttaṃ ‘‘pubbeva kho panassa kāyakammaṃ vacīkammaṃ ājīvo suparisuddho hotī’’ti (ma. ni. 3.431), tasmā sammāvācādimukhā bhāvanā natthīti adhippāyo. Tenāha ‘‘na maggassa upacārenā’’ti.

    అభిధమ్మభాజనీయవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.

    మగ్గఙ్గవిభఙ్గవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Maggaṅgavibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / అభిధమ్మపిటక • Abhidhammapiṭaka / విభఙ్గపాళి • Vibhaṅgapāḷi / ౧౧. మగ్గఙ్గవిభఙ్గో • 11. Maggaṅgavibhaṅgo

    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / అభిధమ్మపిటక (అట్ఠకథా) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / సమ్మోహవినోదనీ-అట్ఠకథా • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā / ౨. అభిధమ్మభాజనీయవణ్ణనా • 2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / విభఙ్గ-మూలటీకా • Vibhaṅga-mūlaṭīkā / ౧౧. మగ్గఙ్గవిభఙ్గో • 11. Maggaṅgavibhaṅgo


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact