Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಭಙ್ಗ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Vibhaṅga-mūlaṭīkā |
೧೧. ಮಗ್ಗಙ್ಗವಿಭಙ್ಗೋ
11. Maggaṅgavibhaṅgo
೨. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯವಣ್ಣನಾ
2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
೪೯೦. ಅಭಿಧಮ್ಮೇ ಲೋಕುತ್ತರಚಿತ್ತಭಾಜನೀಯೇಪಿ ‘‘ತಸ್ಮಿಂ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇ ಚತ್ತಾರೋ ಖನ್ಧಾ ಹೋನ್ತಿ…ಪೇ॰… ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತೀ’’ತಿ (ಧ॰ ಸ॰ ೩೩೭) ವುತ್ತತ್ತಾ ಇಧಾಪಿ ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯೇ ಅಭಿಧಮ್ಮಾನುರೂಪಂ ದೇಸನಂ ಕರೋನ್ತೋ ‘‘ಅಟ್ಠಙ್ಗಿಕೋ ಮಗ್ಗೋ’’ತಿ ಅರಿಯೋಪಪದತಂ ನ ಕರೋತಿ।
490. Abhidhamme lokuttaracittabhājanīyepi ‘‘tasmiṃ kho pana samaye cattāro khandhā honti…pe… aṭṭhaṅgiko maggo hotī’’ti (dha. sa. 337) vuttattā idhāpi abhidhammabhājanīye abhidhammānurūpaṃ desanaṃ karonto ‘‘aṭṭhaṅgiko maggo’’ti ariyopapadataṃ na karoti.
೪೯೩. ತಸ್ಮಿಂ ಸಮಯೇತಿ ಲೋಕಿಯಕಾಲೇನ ಏತೇಸಂ ಅತಿರೇಕಕಿಚ್ಚಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ವಿರತಿಉಪ್ಪಾದನೇನ ಮಿಚ್ಛಾವಾಚಾದೀನಿ ಪುಗ್ಗಲಂ ಪಜಹಾಪೇನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಾದೀನಿ ಪಞ್ಚ ‘‘ಕಾರಾಪಕಙ್ಗಾನೀ’’ತಿ ವುತ್ತಾನಿ। ಸಮ್ಮಾವಾಚಾದಿಕಿರಿಯಾ ಹಿ ವಿರತಿ, ತಞ್ಚ ಏತಾನಿ ಕಾರಾಪೇನ್ತೀತಿ। ವಿರತಿವಸೇನಾತಿ ವಿರಮಣಕಿರಿಯಾವಸೇನ, ನ ಕಾರಾಪಕಭಾವೇನ ಕತ್ತುಭಾವೇನ ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇಮಂ…ಪೇ॰… ಕಿಚ್ಚಾತಿರೇಕತಂ ದಸ್ಸೇತುನ್ತಿ ಲೋಕುತ್ತರಕ್ಖಣೇಪಿ ಇಮಾನೇವ ಪಞ್ಚ ಸಮ್ಮಾವಾಚಾದಿತ್ತಯಸ್ಸ ಏಕಕ್ಖಣೇ ಕಾರಾಪಕಾನೀತಿ ದಸ್ಸೇತುನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಾದಿಕಾ ದಸ, ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಅಕುಸಲಾ ಚ ದಸಾತಿ ವೀಸತಿ ಅಕುಸಲಪಕ್ಖಿಯಾ, ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಾದಿಕಾ ದಸ, ತಪ್ಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಕುಸಲಾ ದಸಾತಿ ವೀಸತಿ ಕುಸಲಪಕ್ಖಿಯಾ ಚ ಮಹಾಚತ್ತಾರೀಸಕಸುತ್ತೇ (ಮ॰ ನಿ॰ ೩.೧೩೬) ವುತ್ತಾತಿ ತಸ್ಸ ಏತಂ ನಾಮಂ।
493. Tasmiṃ samayeti lokiyakālena etesaṃ atirekakiccaṃ dasseti. Viratiuppādanena micchāvācādīni puggalaṃ pajahāpentīti sammādiṭṭhādīni pañca ‘‘kārāpakaṅgānī’’ti vuttāni. Sammāvācādikiriyā hi virati, tañca etāni kārāpentīti. Virativasenāti viramaṇakiriyāvasena, na kārāpakabhāvena kattubhāvena cāti attho. Imaṃ…pe… kiccātirekataṃ dassetunti lokuttarakkhaṇepi imāneva pañca sammāvācādittayassa ekakkhaṇe kārāpakānīti dassetunti attho. Micchādiṭṭhādikā dasa, tappaccayā akusalā ca dasāti vīsati akusalapakkhiyā, sammādiṭṭhādikā dasa, tappaccayā ca kusalā dasāti vīsati kusalapakkhiyā ca mahācattārīsakasutte (ma. ni. 3.136) vuttāti tassa etaṃ nāmaṃ.
ಪುಞ್ಞಭಾಗಿಯಾತಿ ಪುಞ್ಞಕೋಟ್ಠಾಸೇ ಭವಾ, ಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರೇಕದೇಸಭೂತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಖನ್ಧೋಪಧಿಂ ವಿಪಚ್ಚತಿ, ತತ್ಥ ವಾ ವಿಪಚ್ಚತೀತಿ ಉಪಧಿವೇಪಕ್ಕಾ।
Puññabhāgiyāti puññakoṭṭhāse bhavā, puññābhisaṅkhārekadesabhūtāti attho. Khandhopadhiṃ vipaccati, tattha vā vipaccatīti upadhivepakkā.
ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕಮಗ್ಗಂ ಉದ್ದಿಸಿತ್ವಾ ತತ್ಥ ಏಕೇಕಂ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ತಸ್ಸೇವ ಸಮಯವವತ್ಥಾನಂ ಕತ್ವಾ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ ‘‘ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕಂ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನ’’ನ್ತಿ ವುತ್ತಂ। ಸಹ ಪನ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ಪಞ್ಚನ್ನಮ್ಪಿ ಸಮಯವವತ್ಥಾನಂ ಕತ್ವಾ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನೇ ‘‘ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಯಾ ಪಞ್ಞಾ’’ತಿಆದಿಕೋ ಪಟಿನಿದ್ದೇಸೋ ಏಕತೋ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಪಟಿನಿದ್ದೇಸತ್ತಾ ನ ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕಂ ಪುಚ್ಛಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ। ತತ್ಥ ಪಞ್ಚಙ್ಗಿಕವಾರೇ ಏವ ಪಾಟಿಯೇಕ್ಕಂ ಪುಚ್ಛಾವಿಸ್ಸಜ್ಜನಂ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಾದೀಸು ಕಾರಾಪಕಙ್ಗೇಸು ಏಕೇಕಮುಖಾಯ ಭಾವನಾಯ ಮಗ್ಗುಪ್ಪತ್ತಿಂ ಸನ್ಧಾಯ ಕತನ್ತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ವಾಚಾದೀನಿ ಹಿ ಪುಬ್ಬಸುದ್ಧಿಯಾ ಸಿಜ್ಝನ್ತಿ, ನ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಉಪಚಾರೇನಾತಿ।
Pañcaṅgikamaggaṃ uddisitvā tattha ekekaṃ pucchitvā tassa tasseva samayavavatthānaṃ katvā vissajjanaṃ ‘‘pāṭiyekkaṃ pucchitvā pāṭiyekkaṃ vissajjana’’nti vuttaṃ. Saha pana pucchitvā pañcannampi samayavavatthānaṃ katvā vissajjane ‘‘tattha katamā sammādiṭṭhiyā paññā’’tiādiko paṭiniddeso ekato vissajjanapaṭiniddesattā na pāṭiyekkaṃ pucchāvissajjanaṃ nāma hotīti. Tattha pañcaṅgikavāre eva pāṭiyekkaṃ pucchāvissajjanaṃ sammādiṭṭhādīsu kārāpakaṅgesu ekekamukhāya bhāvanāya magguppattiṃ sandhāya katanti veditabbaṃ. Vācādīni hi pubbasuddhiyā sijjhanti, na maggassa upacārenāti.
ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
ಮಗ್ಗಙ್ಗವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Maggaṅgavibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ವಿಭಙ್ಗಪಾಳಿ • Vibhaṅgapāḷi / ೧೧. ಮಗ್ಗಙ್ಗವಿಭಙ್ಗೋ • 11. Maggaṅgavibhaṅgo
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಮ್ಮೋಹವಿನೋದನೀ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā / ೨. ಅಭಿಧಮ್ಮಭಾಜನೀಯವಣ್ಣನಾ • 2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಭಙ್ಗ-ಅನುಟೀಕಾ • Vibhaṅga-anuṭīkā / ೧೧. ಮಗ್ಗಙ್ಗವಿಭಙ್ಗೋ • 11. Maggaṅgavibhaṅgo