| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / විභඞ්‌ග-මූලටීකා • Vibhaṅga-mūlaṭīkā |
11. මග්‌ගඞ්‌ගවිභඞ්‌ගො
11. Maggaṅgavibhaṅgo
2. අභිධම්‌මභාජනීයවණ්‌ණනා
2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
490. අභිධම්‌මෙ ලොකුත්‌තරචිත්‌තභාජනීයෙපි ‘‘තස්‌මිං ඛො පන සමයෙ චත්‌තාරො ඛන්‌ධා හොන්‌ති…පෙ.… අට්‌ඨඞ්‌ගිකො මග්‌ගො හොතී’’ති (ධ. ස. 337) වුත්‌තත්‌තා ඉධාපි අභිධම්‌මභාජනීයෙ අභිධම්‌මානුරූපං දෙසනං කරොන්‌තො ‘‘අට්‌ඨඞ්‌ගිකො මග්‌ගො’’ති අරියොපපදතං න කරොති.
490. Abhidhamme lokuttaracittabhājanīyepi ‘‘tasmiṃ kho pana samaye cattāro khandhā honti…pe… aṭṭhaṅgiko maggo hotī’’ti (dha. sa. 337) vuttattā idhāpi abhidhammabhājanīye abhidhammānurūpaṃ desanaṃ karonto ‘‘aṭṭhaṅgiko maggo’’ti ariyopapadataṃ na karoti.
493. තස්‌මිං සමයෙති ලොකියකාලෙන එතෙසං අතිරෙකකිච්‌චං දස්‌සෙති. විරතිඋප්‌පාදනෙන මිච්‌ඡාවාචාදීනි පුග්‌ගලං පජහාපෙන්‌තීති සම්‌මාදිට්‌ඨාදීනි පඤ්‌ච ‘‘කාරාපකඞ්‌ගානී’’ති වුත්‌තානි. සම්‌මාවාචාදිකිරියා හි විරති, තඤ්‌ච එතානි කාරාපෙන්‌තීති. විරතිවසෙනාති විරමණකිරියාවසෙන, න කාරාපකභාවෙන කත්‌තුභාවෙන චාති අත්‌ථො. ඉමං…පෙ.… කිච්‌චාතිරෙකතං දස්‌සෙතුන්‌ති ලොකුත්‌තරක්‌ඛණෙපි ඉමානෙව පඤ්‌ච සම්‌මාවාචාදිත්‌තයස්‌ස එකක්‌ඛණෙ කාරාපකානීති දස්‌සෙතුන්‌ති අත්‌ථො. මිච්‌ඡාදිට්‌ඨාදිකා දස, තප්‌පච්‌චයා අකුසලා ච දසාති වීසති අකුසලපක්‌ඛියා, සම්‌මාදිට්‌ඨාදිකා දස, තප්‌පච්‌චයා ච කුසලා දසාති වීසති කුසලපක්‌ඛියා ච මහාචත්‌තාරීසකසුත්‌තෙ (ම. නි. 3.136) වුත්‌තාති තස්‌ස එතං නාමං.
493. Tasmiṃ samayeti lokiyakālena etesaṃ atirekakiccaṃ dasseti. Viratiuppādanena micchāvācādīni puggalaṃ pajahāpentīti sammādiṭṭhādīni pañca ‘‘kārāpakaṅgānī’’ti vuttāni. Sammāvācādikiriyā hi virati, tañca etāni kārāpentīti. Virativasenāti viramaṇakiriyāvasena, na kārāpakabhāvena kattubhāvena cāti attho. Imaṃ…pe… kiccātirekataṃ dassetunti lokuttarakkhaṇepi imāneva pañca sammāvācādittayassa ekakkhaṇe kārāpakānīti dassetunti attho. Micchādiṭṭhādikā dasa, tappaccayā akusalā ca dasāti vīsati akusalapakkhiyā, sammādiṭṭhādikā dasa, tappaccayā ca kusalā dasāti vīsati kusalapakkhiyā ca mahācattārīsakasutte (ma. ni. 3.136) vuttāti tassa etaṃ nāmaṃ.
පුඤ්‌ඤභාගියාති පුඤ්‌ඤකොට්‌ඨාසෙ භවා, පුඤ්‌ඤාභිසඞ්‌ඛාරෙකදෙසභූතාති අත්‌ථො. ඛන්‌ධොපධිං විපච්‌චති, තත්‌ථ වා විපච්‌චතීති උපධිවෙපක්‌කා.
Puññabhāgiyāti puññakoṭṭhāse bhavā, puññābhisaṅkhārekadesabhūtāti attho. Khandhopadhiṃ vipaccati, tattha vā vipaccatīti upadhivepakkā.
පඤ්‌චඞ්‌ගිකමග්‌ගං උද්‌දිසිත්‌වා තත්‌ථ එකෙකං පුච්‌ඡිත්‌වා තස්‌ස තස්‌සෙව සමයවවත්‌ථානං කත්‌වා විස්‌සජ්‌ජනං ‘‘පාටියෙක්‌කං පුච්‌ඡිත්‌වා පාටියෙක්‌කං විස්‌සජ්‌ජන’’න්‌ති වුත්‌තං. සහ පන පුච්‌ඡිත්‌වා පඤ්‌චන්‌නම්‌පි සමයවවත්‌ථානං කත්‌වා විස්‌සජ්‌ජනෙ ‘‘තත්‌ථ කතමා සම්‌මාදිට්‌ඨියා පඤ්‌ඤා’’තිආදිකො පටිනිද්‌දෙසො එකතො විස්‌සජ්‌ජනපටිනිද්‌දෙසත්‌තා න පාටියෙක්‌කං පුච්‌ඡාවිස්‌සජ්‌ජනං නාම හොතීති. තත්‌ථ පඤ්‌චඞ්‌ගිකවාරෙ එව පාටියෙක්‌කං පුච්‌ඡාවිස්‌සජ්‌ජනං සම්‌මාදිට්‌ඨාදීසු කාරාපකඞ්‌ගෙසු එකෙකමුඛාය භාවනාය මග්‌ගුප්‌පත්‌තිං සන්‌ධාය කතන්‌ති වෙදිතබ්‌බං. වාචාදීනි හි පුබ්‌බසුද්‌ධියා සිජ්‌ඣන්‌ති, න මග්‌ගස්‌ස උපචාරෙනාති.
Pañcaṅgikamaggaṃ uddisitvā tattha ekekaṃ pucchitvā tassa tasseva samayavavatthānaṃ katvā vissajjanaṃ ‘‘pāṭiyekkaṃ pucchitvā pāṭiyekkaṃ vissajjana’’nti vuttaṃ. Saha pana pucchitvā pañcannampi samayavavatthānaṃ katvā vissajjane ‘‘tattha katamā sammādiṭṭhiyā paññā’’tiādiko paṭiniddeso ekato vissajjanapaṭiniddesattā na pāṭiyekkaṃ pucchāvissajjanaṃ nāma hotīti. Tattha pañcaṅgikavāre eva pāṭiyekkaṃ pucchāvissajjanaṃ sammādiṭṭhādīsu kārāpakaṅgesu ekekamukhāya bhāvanāya magguppattiṃ sandhāya katanti veditabbaṃ. Vācādīni hi pubbasuddhiyā sijjhanti, na maggassa upacārenāti.
අභිධම්‌මභාජනීයවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā niṭṭhitā.
මග්‌ගඞ්‌ගවිභඞ්‌ගවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Maggaṅgavibhaṅgavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / විභඞ්‌ගපාළි • Vibhaṅgapāḷi / 11. මග්‌ගඞ්‌ගවිභඞ්‌ගො • 11. Maggaṅgavibhaṅgo
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / සම්‌මොහවිනොදනී-අට්‌ඨකථා • Sammohavinodanī-aṭṭhakathā / 2. අභිධම්‌මභාජනීයවණ්‌ණනා • 2. Abhidhammabhājanīyavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / විභඞ්‌ග-අනුටීකා • Vibhaṅga-anuṭīkā / 11. මග්‌ගඞ්‌ගවිභඞ්‌ගො • 11. Maggaṅgavibhaṅgo
