| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / பஞ்சபகரண-அனுடீகா • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
18. மக்³க³பச்சயனித்³தே³ஸவண்ணனா
18. Maggapaccayaniddesavaṇṇanā
18. து³வித⁴ம்பி ஸங்கப்பந்தி ஸம்மாஸங்கப்போ மிச்சா²ஸங்கப்போதி ச ஏவங் அனவஜ்ஜஸாவஜ்ஜபே⁴தே³ன து³வித⁴ம்பி. வீரியங் ஸமாதி⁴ந்தி எத்தா²பி ஏஸேவ நயோ. ஸங்க³ண்ஹித்வா விதக்காதி³பா⁴வஸாமஞ்ஞேன ஸஹ க³ஹெத்வா, ஏகேகமேவ கத்வா க³ஹெத்வாதி அத்தோ². தேஹி மிச்சா²வாசாகம்மந்தாஜீவேஹி. இதா⁴தி இமஸ்மிங் மக்³க³பச்சயனித்³தே³ஸே லப்³ப⁴மானானி ச மக்³க³பச்சயபா⁴வதோ, ச-ஸத்³தே³ன அலப்³ப⁴மானானி ச மக்³க³பச்சயத்தாபா⁴வா. யதி³ ஏவங் கஸ்மா வுத்தானீதி ஆஹ ‘‘மக்³க³ங்க³வசனஸாமஞ்ஞேனா’’தி. ஏவங் பரியாயனித்³தே³ஸோ இத⁴ கிமத்தி²யோதி சோத³னங் ஸந்தா⁴யாஹ ‘‘ஏவஞ்ஹி ஸுத்தவோஹாரோபி த³ஸ்ஸிதோ ஹோதீ’’தி. ஏவங் பன த³ஸ்ஸெந்தேனாதி பரமத்த²தோ அமக்³க³ங்கா³னிபி ஸுத்தே மக்³க³ங்க³வோஹாரஸித்³தி⁴யா இத⁴ மக்³க³ங்கே³ஹி ஸஹ த³ஸ்ஸெந்தேன. உத்³த⁴ரித்வாதி பது³த்³தா⁴ரங் கத்வா. இதா³னி மிச்சா²வாசாதீ³ஹி ஸத்³தி⁴ங் த்³வாத³ஸங்கா³னி ந த³ஸ்ஸேதப்³பா³னி, கஸ்மாதி சேதி ஆஹ ‘‘ந ஹி பாளியங்…பே॰… வத்தப்³போ³’’தி. தப்படிபக்க²பா⁴வதோயேவ மிச்சா²மக்³க³ங்கா³னி, ந மிச்சா²தி³ட்டி²ஆத³யோ விய ஸபா⁴வதோதி அதி⁴ப்பாயோ.
18. Duvidhampi saṅkappanti sammāsaṅkappo micchāsaṅkappoti ca evaṃ anavajjasāvajjabhedena duvidhampi. Vīriyaṃ samādhinti etthāpi eseva nayo. Saṅgaṇhitvā vitakkādibhāvasāmaññena saha gahetvā, ekekameva katvā gahetvāti attho. Tehi micchāvācākammantājīvehi. Idhāti imasmiṃ maggapaccayaniddese labbhamānāni ca maggapaccayabhāvato, ca-saddena alabbhamānāni ca maggapaccayattābhāvā. Yadi evaṃ kasmā vuttānīti āha ‘‘maggaṅgavacanasāmaññenā’’ti. Evaṃ pariyāyaniddeso idha kimatthiyoti codanaṃ sandhāyāha ‘‘evañhi suttavohāropi dassito hotī’’ti. Evaṃ pana dassentenāti paramatthato amaggaṅgānipi sutte maggaṅgavohārasiddhiyā idha maggaṅgehi saha dassentena. Uddharitvāti paduddhāraṃ katvā. Idāni micchāvācādīhi saddhiṃ dvādasaṅgāni na dassetabbāni, kasmāti ceti āha ‘‘na hi pāḷiyaṃ…pe… vattabbo’’ti. Tappaṭipakkhabhāvatoyeva micchāmaggaṅgāni, na micchādiṭṭhiādayo viya sabhāvatoti adhippāyo.
பரியாயனிப்பரியாயமக்³க³ங்க³த³ஸ்ஸனத்தே²பி அத்த²வசனே ஏவங் ந வத்தப்³ப³மேவாதி த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘பரியாய…பே॰… அதி⁴கரணானீ’’தி ஆஹ. தஸ்ஸத்தோ² – யதா² ‘‘அஞ்ஞபா⁴கி³யஸ்ஸ அதி⁴கரணஸ்ஸா’’தி எத்த² பாளிக³தஅதி⁴கரணஸத்³த³பதிரூபகோ அஞ்ஞோ அதி⁴கரணஸத்³தோ³ பாளிக³ததத³ஞ்ஞஸாதா⁴ரணதாய உப⁴யபத³த்தோ² உத்³த⁴டோ ‘‘அதி⁴கரணங் நாம சத்தாரி அதி⁴கரணானீ’’தி, ஏவமிதா⁴பி நிப்பரியாயங் இதரஞ்ச மக்³க³ங்க³ங் த³ஸ்ஸேதுகாமேன பாளிக³ததத³ஞ்ஞஸாதா⁴ரணோ மக்³க³ங்க³ஸத்³தோ³ உத்³த⁴ரிதப்³போ³ ஸியா, ததா² ந கதந்தி. தஸ்மாதி யஸ்மா பாளிக³தோயேவ மக்³க³ங்க³ஸத்³தோ³ உத்³த⁴டோ, ந தத³ஞ்ஞஸாதா⁴ரணோ, ந ச அத்து²த்³தா⁴ரமுகே²ன அதி⁴ப்பேதத்தோ² நியமிதோ, தஸ்மா. தேஸூதி அஹேதுகசித்துப்பாதே³ஸு. ‘‘ஸம்மாதி³ட்டி²…பே॰… ஸமாத⁴யோ’’தி எத்த² ஸங்கப்பவாயாமஸமாத⁴யோ ஸம்மாமிச்சா²ஸத்³தே³ஹி விஸேஸெத்வா வுத்தாதி ஆஹ ‘‘ஸம்மாதி³ட்டி²ஆத³யோ யதா²வுத்தா ஸந்தீ’’தி. ஸங்கப்பவாயாமஸமாதி⁴ப்பத்தா பன தத்த² கேசி ஸந்தியேவாதி. அத² வா ஸம்மாதி³ட்டி²ஆத³யோதி வுத்தப்பகாரே ஸம்மாதி³ட்டி²ஆதி³கே அனவஸேஸே ஸந்தா⁴ய வுத்தங். தேனாஹ ‘‘யதா²வுத்தா’’தி. உப்பத்திட்டா²னநியமனத்த²த்தா ந விஸேஸனத்த²த்தாதி அதி⁴ப்பாயோ.
Pariyāyanippariyāyamaggaṅgadassanatthepi atthavacane evaṃ na vattabbamevāti dassento ‘‘pariyāya…pe… adhikaraṇānī’’ti āha. Tassattho – yathā ‘‘aññabhāgiyassa adhikaraṇassā’’ti ettha pāḷigataadhikaraṇasaddapatirūpako añño adhikaraṇasaddo pāḷigatatadaññasādhāraṇatāya ubhayapadattho uddhaṭo ‘‘adhikaraṇaṃ nāma cattāri adhikaraṇānī’’ti, evamidhāpi nippariyāyaṃ itarañca maggaṅgaṃ dassetukāmena pāḷigatatadaññasādhāraṇo maggaṅgasaddo uddharitabbo siyā, tathā na katanti. Tasmāti yasmā pāḷigatoyeva maggaṅgasaddo uddhaṭo, na tadaññasādhāraṇo, na ca atthuddhāramukhena adhippetattho niyamito, tasmā. Tesūti ahetukacittuppādesu. ‘‘Sammādiṭṭhi…pe… samādhayo’’ti ettha saṅkappavāyāmasamādhayo sammāmicchāsaddehi visesetvā vuttāti āha ‘‘sammādiṭṭhiādayo yathāvuttā santī’’ti. Saṅkappavāyāmasamādhippattā pana tattha keci santiyevāti. Atha vā sammādiṭṭhiādayoti vuttappakāre sammādiṭṭhiādike anavasese sandhāya vuttaṃ. Tenāha ‘‘yathāvuttā’’ti. Uppattiṭṭhānaniyamanatthattā na visesanatthattāti adhippāyo.
மக்³க³பச்சயனித்³தே³ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Maggapaccayaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / பட்டா²னபாளி • Paṭṭhānapāḷi / (2) பச்சயனித்³தே³ஸோ • (2) Paccayaniddeso
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / பஞ்சபகரண-மூலடீகா • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 18. மக்³க³பச்சயனித்³தே³ஸவண்ணனா • 18. Maggapaccayaniddesavaṇṇanā
