Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పఞ్చపకరణ-అనుటీకా • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā

    ౧౮. మగ్గపచ్చయనిద్దేసవణ్ణనా

    18. Maggapaccayaniddesavaṇṇanā

    ౧౮. దువిధమ్పి సఙ్కప్పన్తి సమ్మాసఙ్కప్పో మిచ్ఛాసఙ్కప్పోతి చ ఏవం అనవజ్జసావజ్జభేదేన దువిధమ్పి. వీరియం సమాధిన్తి ఏత్థాపి ఏసేవ నయో. సఙ్గణ్హిత్వా వితక్కాదిభావసామఞ్ఞేన సహ గహేత్వా, ఏకేకమేవ కత్వా గహేత్వాతి అత్థో. తేహి మిచ్ఛావాచాకమ్మన్తాజీవేహి. ఇధాతి ఇమస్మిం మగ్గపచ్చయనిద్దేసే లబ్భమానాని చ మగ్గపచ్చయభావతో, చ-సద్దేన అలబ్భమానాని చ మగ్గపచ్చయత్తాభావా. యది ఏవం కస్మా వుత్తానీతి ఆహ ‘‘మగ్గఙ్గవచనసామఞ్ఞేనా’’తి. ఏవం పరియాయనిద్దేసో ఇధ కిమత్థియోతి చోదనం సన్ధాయాహ ‘‘ఏవఞ్హి సుత్తవోహారోపి దస్సితో హోతీ’’తి. ఏవం పన దస్సేన్తేనాతి పరమత్థతో అమగ్గఙ్గానిపి సుత్తే మగ్గఙ్గవోహారసిద్ధియా ఇధ మగ్గఙ్గేహి సహ దస్సేన్తేన. ఉద్ధరిత్వాతి పదుద్ధారం కత్వా. ఇదాని మిచ్ఛావాచాదీహి సద్ధిం ద్వాదసఙ్గాని న దస్సేతబ్బాని, కస్మాతి చేతి ఆహ ‘‘న హి పాళియం…పే॰… వత్తబ్బో’’తి. తప్పటిపక్ఖభావతోయేవ మిచ్ఛామగ్గఙ్గాని, న మిచ్ఛాదిట్ఠిఆదయో వియ సభావతోతి అధిప్పాయో.

    18. Duvidhampi saṅkappanti sammāsaṅkappo micchāsaṅkappoti ca evaṃ anavajjasāvajjabhedena duvidhampi. Vīriyaṃ samādhinti etthāpi eseva nayo. Saṅgaṇhitvā vitakkādibhāvasāmaññena saha gahetvā, ekekameva katvā gahetvāti attho. Tehi micchāvācākammantājīvehi. Idhāti imasmiṃ maggapaccayaniddese labbhamānāni ca maggapaccayabhāvato, ca-saddena alabbhamānāni ca maggapaccayattābhāvā. Yadi evaṃ kasmā vuttānīti āha ‘‘maggaṅgavacanasāmaññenā’’ti. Evaṃ pariyāyaniddeso idha kimatthiyoti codanaṃ sandhāyāha ‘‘evañhi suttavohāropi dassito hotī’’ti. Evaṃ pana dassentenāti paramatthato amaggaṅgānipi sutte maggaṅgavohārasiddhiyā idha maggaṅgehi saha dassentena. Uddharitvāti paduddhāraṃ katvā. Idāni micchāvācādīhi saddhiṃ dvādasaṅgāni na dassetabbāni, kasmāti ceti āha ‘‘na hi pāḷiyaṃ…pe… vattabbo’’ti. Tappaṭipakkhabhāvatoyeva micchāmaggaṅgāni, na micchādiṭṭhiādayo viya sabhāvatoti adhippāyo.

    పరియాయనిప్పరియాయమగ్గఙ్గదస్సనత్థేపి అత్థవచనే ఏవం న వత్తబ్బమేవాతి దస్సేన్తో ‘‘పరియాయ…పే॰… అధికరణానీ’’తి ఆహ. తస్సత్థో – యథా ‘‘అఞ్ఞభాగియస్స అధికరణస్సా’’తి ఏత్థ పాళిగతఅధికరణసద్దపతిరూపకో అఞ్ఞో అధికరణసద్దో పాళిగతతదఞ్ఞసాధారణతాయ ఉభయపదత్థో ఉద్ధటో ‘‘అధికరణం నామ చత్తారి అధికరణానీ’’తి, ఏవమిధాపి నిప్పరియాయం ఇతరఞ్చ మగ్గఙ్గం దస్సేతుకామేన పాళిగతతదఞ్ఞసాధారణో మగ్గఙ్గసద్దో ఉద్ధరితబ్బో సియా, తథా న కతన్తి. తస్మాతి యస్మా పాళిగతోయేవ మగ్గఙ్గసద్దో ఉద్ధటో, న తదఞ్ఞసాధారణో, న చ అత్థుద్ధారముఖేన అధిప్పేతత్థో నియమితో, తస్మా. తేసూతి అహేతుకచిత్తుప్పాదేసు. ‘‘సమ్మాదిట్ఠి…పే॰… సమాధయో’’తి ఏత్థ సఙ్కప్పవాయామసమాధయో సమ్మామిచ్ఛాసద్దేహి విసేసేత్వా వుత్తాతి ఆహ ‘‘సమ్మాదిట్ఠిఆదయో యథావుత్తా సన్తీ’’తి. సఙ్కప్పవాయామసమాధిప్పత్తా పన తత్థ కేచి సన్తియేవాతి. అథ వా సమ్మాదిట్ఠిఆదయోతి వుత్తప్పకారే సమ్మాదిట్ఠిఆదికే అనవసేసే సన్ధాయ వుత్తం. తేనాహ ‘‘యథావుత్తా’’తి. ఉప్పత్తిట్ఠాననియమనత్థత్తా న విసేసనత్థత్తాతి అధిప్పాయో.

    Pariyāyanippariyāyamaggaṅgadassanatthepi atthavacane evaṃ na vattabbamevāti dassento ‘‘pariyāya…pe… adhikaraṇānī’’ti āha. Tassattho – yathā ‘‘aññabhāgiyassa adhikaraṇassā’’ti ettha pāḷigataadhikaraṇasaddapatirūpako añño adhikaraṇasaddo pāḷigatatadaññasādhāraṇatāya ubhayapadattho uddhaṭo ‘‘adhikaraṇaṃ nāma cattāri adhikaraṇānī’’ti, evamidhāpi nippariyāyaṃ itarañca maggaṅgaṃ dassetukāmena pāḷigatatadaññasādhāraṇo maggaṅgasaddo uddharitabbo siyā, tathā na katanti. Tasmāti yasmā pāḷigatoyeva maggaṅgasaddo uddhaṭo, na tadaññasādhāraṇo, na ca atthuddhāramukhena adhippetattho niyamito, tasmā. Tesūti ahetukacittuppādesu. ‘‘Sammādiṭṭhi…pe… samādhayo’’ti ettha saṅkappavāyāmasamādhayo sammāmicchāsaddehi visesetvā vuttāti āha ‘‘sammādiṭṭhiādayo yathāvuttā santī’’ti. Saṅkappavāyāmasamādhippattā pana tattha keci santiyevāti. Atha vā sammādiṭṭhiādayoti vuttappakāre sammādiṭṭhiādike anavasese sandhāya vuttaṃ. Tenāha ‘‘yathāvuttā’’ti. Uppattiṭṭhānaniyamanatthattā na visesanatthattāti adhippāyo.

    మగ్గపచ్చయనిద్దేసవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Maggapaccayaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / అభిధమ్మపిటక • Abhidhammapiṭaka / పట్ఠానపాళి • Paṭṭhānapāḷi / (౨) పచ్చయనిద్దేసో • (2) Paccayaniddeso

    టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-మూలటీకా • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ౧౮. మగ్గపచ్చయనిద్దేసవణ్ణనా • 18. Maggapaccayaniddesavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact