Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi

    ੪. ਮਗ੍ਗੁਪ੍ਪਾਦਨਪਞ੍ਹੋ

    4. Magguppādanapañho

    . ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ ਭਗવਤਾ ‘ਤਥਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾ’ਤਿ। ਪੁਨ ਚ ਭਣਿਤਂ ‘ਅਦ੍ਦਸਂ ਖ੍વਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਰਾਣਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪੁਰਾਣਂ ਅਞ੍ਜਸਂ ਪੁਬ੍ਬਕੇਹਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਅਨੁਯਾਤ’ਨ੍ਤਿ। ਯਦਿ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਤਥਾਗਤੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾ, ਤੇਨ ਹਿ ‘ਅਦ੍ਦਸਂ ਖ੍વਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਰਾਣਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪੁਰਾਣਂ ਅਞ੍ਜਸਂ ਪੁਬ੍ਬਕੇਹਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਅਨੁਯਾਤ’ਨ੍ਤਿ ਯਂ વਚਨਂ, ਤਂ ਮਿਚ੍ਛਾ। ਯਦਿ ਤਥਾਗਤੇਨ ਭਣਿਤਂ ‘ਅਦ੍ਦਸਂ ਖ੍વਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਰਾਣਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪੁਰਾਣਂ ਅਞ੍ਜਸਂ ਪੁਬ੍ਬਕੇਹਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਅਨੁਯਾਤ’ਨ੍ਤਿ, ਤੇਨ ਹਿ ‘ਤਥਾਗਤੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾ’ਤਿ ਤਮ੍ਪਿ વਚਨਂ ਮਿਚ੍ਛਾ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਉਭਤੋ ਕੋਟਿਕੋ ਪਞ੍ਹੋ ਤવਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਯਾ ਨਿਬ੍ਬਾਹਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ।

    4. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā ‘tathāgato bhikkhave, arahaṃ sammāsambuddho anuppannassa maggassa uppādetā’ti. Puna ca bhaṇitaṃ ‘addasaṃ khvāhaṃ, bhikkhave, purāṇaṃ maggaṃ purāṇaṃ añjasaṃ pubbakehi sammāsambuddhehi anuyāta’nti. Yadi, bhante nāgasena, tathāgato anuppannassa maggassa uppādetā, tena hi ‘addasaṃ khvāhaṃ, bhikkhave, purāṇaṃ maggaṃ purāṇaṃ añjasaṃ pubbakehi sammāsambuddhehi anuyāta’nti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi tathāgatena bhaṇitaṃ ‘addasaṃ khvāhaṃ, bhikkhave, purāṇaṃ maggaṃ purāṇaṃ añjasaṃ pubbakehi sammāsambuddhehi anuyāta’nti, tena hi ‘tathāgato, bhikkhave, arahaṃ sammāsambuddho anuppannassa maggassa uppādetā’ti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.

    ‘‘ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ , ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਤਾ ‘ਤਥਾਗਤੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾ’ਤਿ। ਭਣਿਤਞ੍ਚ ‘ਅਦ੍ਦਸਂ ਖ੍વਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਰਾਣਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪੁਰਾਣਂ ਅਞ੍ਜਸਂ ਪੁਬ੍ਬਕੇਹਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਅਨੁਯਾਤ’ਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਦ੍વਯਮ੍ਪਿ ਸਭਾવવਚਨਮੇવ, ਪੁਬ੍ਬਕਾਨਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਥਾਗਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਨੇਨ ਅਸਤਿ ਅਨੁਸਾਸਕੇ ਮਗ੍ਗੋ ਅਨ੍ਤਰਧਾਯਿ, ਤਂ 1 ਤਥਾਗਤੋ ਮਗ੍ਗਂ ਲੁਗ੍ਗਂ ਪਲੁਗ੍ਗਂ ਗੂਲ਼੍ਹਂ ਪਿਹਿਤਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਅਸਞ੍ਚਰਣਂ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ 2 ਅਦ੍ਦਸ ਪੁਬ੍ਬਕੇਹਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਅਨੁਯਾਤਂ, ਤਂਕਾਰਣਾ ਆਹ ‘ਅਦ੍ਦਸਂ ਖ੍વਾਹਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਰਾਣਂ ਮਗ੍ਗਂ ਪੁਰਾਣਂ ਅਞ੍ਜਸਂ ਪੁਬ੍ਬਕੇਹਿ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਹਿ ਅਨੁਯਾਤ’ਨ੍ਤਿ।

    ‘‘Bhāsitampetaṃ , mahārāja, bhagavatā ‘tathāgato, bhikkhave, arahaṃ sammāsambuddho anuppannassa maggassa uppādetā’ti. Bhaṇitañca ‘addasaṃ khvāhaṃ, bhikkhave, purāṇaṃ maggaṃ purāṇaṃ añjasaṃ pubbakehi sammāsambuddhehi anuyāta’nti, taṃ dvayampi sabhāvavacanameva, pubbakānaṃ, mahārāja, tathāgatānaṃ antaradhānena asati anusāsake maggo antaradhāyi, taṃ 3 tathāgato maggaṃ luggaṃ paluggaṃ gūḷhaṃ pihitaṃ paṭicchannaṃ asañcaraṇaṃ paññācakkhunā sampassamāno 4 addasa pubbakehi sammāsambuddhehi anuyātaṃ, taṃkāraṇā āha ‘addasaṃ khvāhaṃ, bhikkhave, purāṇaṃ maggaṃ purāṇaṃ añjasaṃ pubbakehi sammāsambuddhehi anuyāta’nti.

    ‘‘ਪੁਬ੍ਬਕਾਨਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਥਾਗਤਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਧਾਨੇਨ ਅਸਤਿ ਅਨੁਸਾਸਕੇ ਲੁਗ੍ਗਂ ਪਲੁਗ੍ਗਂ ਗੂਲ਼੍ਹਂ ਪਿਹਿਤਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਅਸਞ੍ਚਰਣਂ ਮਗ੍ਗਂ ਯਂ ਦਾਨਿ ਤਥਾਗਤੋ ਸਞ੍ਚਰਣਂ ਅਕਾਸਿ, ਤਂਕਾਰਣਾ ਆਹ ‘ਤਥਾਗਤੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾ’ਤਿ।

    ‘‘Pubbakānaṃ, mahārāja, tathāgatānaṃ antaradhānena asati anusāsake luggaṃ paluggaṃ gūḷhaṃ pihitaṃ paṭicchannaṃ asañcaraṇaṃ maggaṃ yaṃ dāni tathāgato sañcaraṇaṃ akāsi, taṃkāraṇā āha ‘tathāgato, bhikkhave, arahaṃ sammāsambuddho anuppannassa maggassa uppādetā’ti.

    ‘‘ਇਧ, ਮਹਾਰਾਜ, ਰਞ੍ਞੋ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਧਾਨੇਨ ਮਣਿਰਤਨਂ ਗਿਰਿਸਿਖਨ੍ਤਰੇ ਨਿਲੀਯਤਿ, ਅਪਰਸ੍ਸ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਾ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ, ਅਪਿ ਨੁ ਖੋ ਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਣਿਰਤਨਂ ਤਸ੍ਸ ਪਕਤ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਨ ਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਪਾਕਤਿਕਂ ਯੇવ ਤਂ ਮਣਿਰਤਨਂ, ਤੇਨ ਪਨ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ’’ਨ੍ਤਿ 5। ‘‘ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਾਕਤਿਕਂ ਪੁਬ੍ਬਕੇਹਿ ਤਥਾਗਤੇਹਿ ਅਨੁਚਿਣ੍ਣਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਸਿવਂ ਮਗ੍ਗਂ ਅਸਤਿ ਅਨੁਸਾਸਕੇ ਲੁਗ੍ਗਂ ਪਲੁਗ੍ਗਂ ਗੂਲ਼੍ਹਂ ਪਿਹਿਤਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਅਸਞ੍ਚਰਣਂ ਭਗવਾ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ, ਸਞ੍ਚਰਣਂ ਅਕਾਸਿ, ਤਂਕਾਰਣਾ ਆਹ ‘ਤਥਾਗਤੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾ’ਤਿ।

    ‘‘Idha, mahārāja, rañño cakkavattissa antaradhānena maṇiratanaṃ girisikhantare nilīyati, aparassa cakkavattissa sammāpaṭipattiyā upagacchati, api nu kho taṃ, mahārāja, maṇiratanaṃ tassa pakata’’nti? ‘‘Na hi, bhante, pākatikaṃ yeva taṃ maṇiratanaṃ, tena pana nibbattita’’nti 6. ‘‘Evameva kho, mahārāja, pākatikaṃ pubbakehi tathāgatehi anuciṇṇaṃ aṭṭhaṅgikaṃ sivaṃ maggaṃ asati anusāsake luggaṃ paluggaṃ gūḷhaṃ pihitaṃ paṭicchannaṃ asañcaraṇaṃ bhagavā paññācakkhunā sampassamāno uppādesi, sañcaraṇaṃ akāsi, taṃkāraṇā āha ‘tathāgato, bhikkhave, arahaṃ sammāsambuddho anuppannassa maggassa uppādetā’ti.

    ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਨ੍ਤਂ ਯੇવ ਪੁਤ੍ਤਂ ਯੋਨਿਯਾ ਜਨਯਿਤ੍વਾ ਮਾਤਾ ‘ਜਨਿਕਾ’ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਥਾਗਤੋ ਸਨ੍ਤਂ ਯੇવ ਮਗ੍ਗਂ ਲੁਗ੍ਗਂ ਪਲੁਗ੍ਗਂ ਗੂਲ਼੍ਹਂ ਪਿਹਿਤਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਅਸਞ੍ਚਰਣਂ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ, ਸਞ੍ਚਰਣਂ ਅਕਾਸਿ, ਤਂਕਾਰਣਾ ਆਹ ‘ਤਥਾਗਤੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾ’ਤਿ।

    ‘‘Yathā vā pana, mahārāja, santaṃ yeva puttaṃ yoniyā janayitvā mātā ‘janikā’ti vuccati, evameva kho, mahārāja, tathāgato santaṃ yeva maggaṃ luggaṃ paluggaṃ gūḷhaṃ pihitaṃ paṭicchannaṃ asañcaraṇaṃ paññācakkhunā sampassamāno uppādesi, sañcaraṇaṃ akāsi, taṃkāraṇā āha ‘tathāgato, bhikkhave, arahaṃ sammāsambuddho anuppannassa maggassa uppādetā’ti.

    ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕੋਚਿ ਪੁਰਿਸੋ ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਨਟ੍ਠਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ‘ਤੇਨ ਤਂ ਭਣ੍ਡਂ ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਤ’ਨ੍ਤਿ ਜਨੋ વੋਹਰਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਥਾਗਤੋ ਸਨ੍ਤਂ ਯੇવ ਮਗ੍ਗਂ ਲੁਗ੍ਗਂ ਪਲੁਗ੍ਗਂ ਗੂਲ਼੍ਹਂ ਪਿਹਿਤਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਅਸਞ੍ਚਰਣਂ ਪਞ੍ਞਾਚਕ੍ਖੁਨਾ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ, ਸਞ੍ਚਰਣਂ ਅਕਾਸਿ, ਤਂਕਾਰਣਾ ਆਹ ‘ਤਥਾਗਤੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾ’ਤਿ।

    ‘‘Yathā vā pana, mahārāja, koci puriso yaṃ kiñci naṭṭhaṃ passati, ‘tena taṃ bhaṇḍaṃ nibbattita’nti jano voharati, evameva kho, mahārāja, tathāgato santaṃ yeva maggaṃ luggaṃ paluggaṃ gūḷhaṃ pihitaṃ paṭicchannaṃ asañcaraṇaṃ paññācakkhunā sampassamāno uppādesi, sañcaraṇaṃ akāsi, taṃkāraṇā āha ‘tathāgato, bhikkhave, arahaṃ sammāsambuddho anuppannassa maggassa uppādetā’ti.

    ‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕੋਚਿ ਪੁਰਿਸੋ વਨਂ ਸੋਧੇਤ੍વਾ ਭੂਮਿਂ ਨੀਹਰਤਿ, ‘ਤਸ੍ਸ ਸਾ ਭੂਮੀ’ਤਿ ਜਨੋ વੋਹਰਤਿ, ਨ ਚੇਸਾ ਭੂਮਿ ਤੇਨ ਪવਤ੍ਤਿਤਾ, ਤਂ ਭੂਮਿਂ ਕਾਰਣਂ ਕਤ੍વਾ ਭੂਮਿਸਾਮਿਕੋ ਨਾਮ ਹੋਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਥਾਗਤੋ ਸਨ੍ਤਂ ਯੇવ ਮਗ੍ਗਂ ਲੁਗ੍ਗਂ ਪਲੁਗ੍ਗਂ ਗੂਲ਼੍ਹਂ ਪਿਹਿਤਂ ਪਟਿਚ੍ਛਨ੍ਨਂ ਅਸਞ੍ਚਰਣਂ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮ੍ਪਸ੍ਸਮਾਨੋ ਉਪ੍ਪਾਦੇਸਿ, ਸਞ੍ਚਰਣਂ ਅਕਾਸਿ, ਤਂਕਾਰਣਾ ਆਹ ‘ਤਥਾਗਤੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾ’’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਏવਮੇਤਂ ਤਥਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਮੀ’’ਤਿ।

    ‘‘Yathā vā pana, mahārāja, koci puriso vanaṃ sodhetvā bhūmiṃ nīharati, ‘tassa sā bhūmī’ti jano voharati, na cesā bhūmi tena pavattitā, taṃ bhūmiṃ kāraṇaṃ katvā bhūmisāmiko nāma hoti, evameva kho, mahārāja, tathāgato santaṃ yeva maggaṃ luggaṃ paluggaṃ gūḷhaṃ pihitaṃ paṭicchannaṃ asañcaraṇaṃ paññāya sampassamāno uppādesi, sañcaraṇaṃ akāsi, taṃkāraṇā āha ‘tathāgato, bhikkhave, arahaṃ sammāsambuddho anuppannassa maggassa uppādetā’’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.

    ਮਗ੍ਗੁਪ੍ਪਾਦਨਪਞ੍ਹੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ।

    Magguppādanapañho catuttho.







    Footnotes:
    1. ਸੋ ਤਂ (ਸੀ॰ ਪੀ॰ ਕ॰)
    2. ਸਮ੍ਮਸਮਾਨੋ (ਸੀ॰ ਪੀ॰)
    3. so taṃ (sī. pī. ka.)
    4. sammasamāno (sī. pī.)
    5. ਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਨ੍ਤਿ (ਸੀ॰ ਪੀ॰)
    6. nibbattanti (sī. pī.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact