Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya

    ౩. మఘదేవసుత్తం

    3. Maghadevasuttaṃ

    ౩౦౮. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా మిథిలాయం విహరతి మఘదేవఅమ్బవనే 1. అథ ఖో భగవా అఞ్ఞతరస్మిం పదేసే సితం పాత్వాకాసి. అథ ఖో ఆయస్మతో ఆనన్దస్స ఏతదహోసి – ‘‘కో ను ఖో హేతు, కో పచ్చయో భగవతో సితస్స పాతుకమ్మాయ? న అకారణేన తథాగతా సితం పాతుకరోన్తీ’’తి. అథ ఖో ఆయస్మా ఆనన్దో ఏకంసం చీవరం కత్వా యేన భగవా తేనఞ్జలిం పణామేత్వా భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘కో ను ఖో, భన్తే, హేతు, కో పచ్చయో భగవతో సితస్స పాతుకమ్మాయ? న అకారణేన తథాగతా సితం పాతుకరోన్తీ’’తి. ‘‘భూతపుబ్బం, ఆనన్ద, ఇమిస్సాయేవ మిథిలాయం రాజా అహోసి మఘదేవో నామ ధమ్మికో ధమ్మరాజా ధమ్మే ఠితో మహారాజా; ధమ్మం చరతి బ్రాహ్మణగహపతికేసు నేగమేసు చేవ జానపదేసు చ; ఉపోసథఞ్చ ఉపవసతి చాతుద్దసిం పఞ్చదసిం అట్ఠమిఞ్చ పక్ఖస్స. అథ ఖో, ఆనన్ద, రాజా మఘదేవో బహూనం వస్సానం బహూనం వస్ససతానం బహూనం వస్ససహస్సానం అచ్చయేన కప్పకం ఆమన్తేసి – ‘యదా మే, సమ్మ కప్పక, పస్సేయ్యాసి సిరస్మిం పలితాని జాతాని, అథ మే ఆరోచేయ్యాసీ’తి. ‘ఏవం, దేవా’తి ఖో, ఆనన్ద, కప్పకో రఞ్ఞో మఘదేవస్స పచ్చస్సోసి. అద్దసా ఖో, ఆనన్ద, కప్పకో బహూనం వస్సానం బహూనం వస్ససతానం బహూనం వస్ససహస్సానం అచ్చయేన రఞ్ఞో మఘదేవస్స సిరస్మిం పలితాని జాతాని. దిస్వాన రాజానం మఘదేవం ఏతదవోచ – ‘పాతుభూతా ఖో దేవస్స దేవదూతా, దిస్సన్తి సిరస్మిం పలితాని జాతానీ’తి. ‘తేన హి, సమ్మ కప్పక, తాని పలితాని సాధుకం సణ్డాసేన ఉద్ధరిత్వా మమ అఞ్జలిస్మిం పతిట్ఠాపేహీ’తి. ‘ఏవం, దేవా’తి ఖో, ఆనన్ద, కప్పకో రఞ్ఞో మఘదేవస్స పటిస్సుత్వా తాని పలితాని సాధుకం సణ్డాసేన ఉద్ధరిత్వా రఞ్ఞో మఘదేవస్స అఞ్జలిస్మిం పతిట్ఠాపేసి.

    308. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā mithilāyaṃ viharati maghadevaambavane 2. Atha kho bhagavā aññatarasmiṃ padese sitaṃ pātvākāsi. Atha kho āyasmato ānandassa etadahosi – ‘‘ko nu kho hetu, ko paccayo bhagavato sitassa pātukammāya? Na akāraṇena tathāgatā sitaṃ pātukarontī’’ti. Atha kho āyasmā ānando ekaṃsaṃ cīvaraṃ katvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ko nu kho, bhante, hetu, ko paccayo bhagavato sitassa pātukammāya? Na akāraṇena tathāgatā sitaṃ pātukarontī’’ti. ‘‘Bhūtapubbaṃ, ānanda, imissāyeva mithilāyaṃ rājā ahosi maghadevo nāma dhammiko dhammarājā dhamme ṭhito mahārājā; dhammaṃ carati brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca; uposathañca upavasati cātuddasiṃ pañcadasiṃ aṭṭhamiñca pakkhassa. Atha kho, ānanda, rājā maghadevo bahūnaṃ vassānaṃ bahūnaṃ vassasatānaṃ bahūnaṃ vassasahassānaṃ accayena kappakaṃ āmantesi – ‘yadā me, samma kappaka, passeyyāsi sirasmiṃ palitāni jātāni, atha me āroceyyāsī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, ānanda, kappako rañño maghadevassa paccassosi. Addasā kho, ānanda, kappako bahūnaṃ vassānaṃ bahūnaṃ vassasatānaṃ bahūnaṃ vassasahassānaṃ accayena rañño maghadevassa sirasmiṃ palitāni jātāni. Disvāna rājānaṃ maghadevaṃ etadavoca – ‘pātubhūtā kho devassa devadūtā, dissanti sirasmiṃ palitāni jātānī’ti. ‘Tena hi, samma kappaka, tāni palitāni sādhukaṃ saṇḍāsena uddharitvā mama añjalismiṃ patiṭṭhāpehī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, ānanda, kappako rañño maghadevassa paṭissutvā tāni palitāni sādhukaṃ saṇḍāsena uddharitvā rañño maghadevassa añjalismiṃ patiṭṭhāpesi.

    ౩౦౯. ‘‘అథ ఖో, ఆనన్ద, రాజా మఘదేవో కప్పకస్స గామవరం దత్వా జేట్ఠపుత్తం కుమారం ఆమన్తాపేత్వా ఏతదవోచ – ‘పాతుభూతా ఖో మే, తాత కుమార, దేవదూతా; దిస్సన్తి సిరస్మిం పలితాని జాతాని; భుత్తా ఖో పన మే మానుసకా కామా; సమయో దిబ్బే కామే పరియేసితుం. ఏహి త్వం, తాత కుమార, ఇమం రజ్జం పటిపజ్జ. అహం పన కేసమస్సుం ఓహారేత్వా కాసాయాని వత్థాని అచ్ఛాదేత్వా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజిస్సామి. తేన హి, తాత కుమార, యదా త్వమ్పి పస్సేయ్యాసి సిరస్మిం పలితాని జాతాని, అథ కప్పకస్స గామవరం దత్వా జేట్ఠపుత్తం కుమారం సాధుకం రజ్జే సమనుసాసిత్వా కేసమస్సుం ఓహారేత్వా కాసాయాని వత్థాని అచ్ఛాదేత్వా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజేయ్యాసి. యేన మే ఇదం కల్యాణం వత్తం నిహితం అనుప్పవత్తేయ్యాసి, మా ఖో మే త్వం అన్తిమపురిసో అహోసి. యస్మిం ఖో, తాత కుమార, పురిసయుగే వత్తమానే ఏవరూపస్స కల్యాణస్స వత్తస్స సముచ్ఛేదో హోతి సో తేసం అన్తిమపురిసో హోతి. తం తాహం, తాత కుమార, ఏవం వదామి – యేన మే ఇదం కల్యాణం వత్తం నిహితం అనుప్పవత్తేయ్యాసి, మా ఖో మే త్వం అన్తిమపురిసో అహోసీ’తి. అథ ఖో, ఆనన్ద, రాజా మఘదేవో కప్పకస్స గామవరం దత్వా జేట్ఠపుత్తం కుమారం సాధుకం రజ్జే సమనుసాసిత్వా ఇమస్మింయేవ మఘదేవఅమ్బవనే కేసమస్సుం ఓహారేత్వా కాసాయాని వత్థాని అచ్ఛాదేత్వా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజి. సో మేత్తాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహాసి, తథా దుతియం, తథా తతియం, తథా చతుత్థం; ఇతి ఉద్ధమధో తిరియం సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోకం మేత్తాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాబజ్ఝేన 3 ఫరిత్వా విహాసి. కరుణాసహగతేన చేతసా… ముదితాసహగతేన చేతసా… ఉపేక్ఖాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహాసి, తథా దుతియం, తథా తతియం, తథా చతుత్థం; ఇతి ఉద్ధమధో తిరియం సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోకం ఉపేక్ఖాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాబజ్ఝేన ఫరిత్వా విహాసి.

    309. ‘‘Atha kho, ānanda, rājā maghadevo kappakassa gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ āmantāpetvā etadavoca – ‘pātubhūtā kho me, tāta kumāra, devadūtā; dissanti sirasmiṃ palitāni jātāni; bhuttā kho pana me mānusakā kāmā; samayo dibbe kāme pariyesituṃ. Ehi tvaṃ, tāta kumāra, imaṃ rajjaṃ paṭipajja. Ahaṃ pana kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmi. Tena hi, tāta kumāra, yadā tvampi passeyyāsi sirasmiṃ palitāni jātāni, atha kappakassa gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ sādhukaṃ rajje samanusāsitvā kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyyāsi. Yena me idaṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ anuppavatteyyāsi, mā kho me tvaṃ antimapuriso ahosi. Yasmiṃ kho, tāta kumāra, purisayuge vattamāne evarūpassa kalyāṇassa vattassa samucchedo hoti so tesaṃ antimapuriso hoti. Taṃ tāhaṃ, tāta kumāra, evaṃ vadāmi – yena me idaṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ anuppavatteyyāsi, mā kho me tvaṃ antimapuriso ahosī’ti. Atha kho, ānanda, rājā maghadevo kappakassa gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ sādhukaṃ rajje samanusāsitvā imasmiṃyeva maghadevaambavane kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbaji. So mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihāsi, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ; iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena 4 pharitvā vihāsi. Karuṇāsahagatena cetasā… muditāsahagatena cetasā… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihāsi, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ; iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā vihāsi.

    ‘‘రాజా ఖో పనానన్ద, మఘదేవో చతురాసీతివస్ససహస్సాని కుమారకీళితం కీళి, చతురాసీతివస్ససహస్సాని ఓపరజ్జం కారేసి, చతురాసీతివస్ససహస్సాని రజ్జం కారేసి, చతురాసీతివస్ససహస్సాని ఇమస్మింయేవ మఘదేవఅమ్బవనే అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితో బ్రహ్మచరియమచరి. సో చత్తారో బ్రహ్మవిహారే భావేత్వా కాయస్స భేదా పరం మరణా బ్రహ్మలోకూపగో అహోసి.

    ‘‘Rājā kho panānanda, maghadevo caturāsītivassasahassāni kumārakīḷitaṃ kīḷi, caturāsītivassasahassāni oparajjaṃ kāresi, caturāsītivassasahassāni rajjaṃ kāresi, caturāsītivassasahassāni imasmiṃyeva maghadevaambavane agārasmā anagāriyaṃ pabbajito brahmacariyamacari. So cattāro brahmavihāre bhāvetvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā brahmalokūpago ahosi.

    ౩౧౦. ‘‘అథ ఖో రఞ్ఞో, ఆనన్ద, మఘదేవస్స పుత్తో బహూనం వస్సానం బహూనం వస్ససతానం బహూనం వస్ససహస్సానం అచ్చయేన కప్పకం ఆమన్తేసి – ‘యదా మే, సమ్మ కప్పక, పస్సేయ్యాసి సిరస్మిం పలితాని జాతాని, అథ ఖో ఆరోచేయ్యాసీ’తి. ‘ఏవం, దేవా’తి ఖో, ఆనన్ద, కప్పకో రఞ్ఞో మఘదేవస్స పుత్తస్స పచ్చస్సోసి. అద్దసా ఖో, ఆనన్ద, కప్పకో బహూనం వస్సానం బహూనం వస్ససతానం బహూనం వస్ససహస్సానం అచ్చయేన రఞ్ఞో మఘదేవస్స పుత్తస్స సిరస్మిం పలితాని జాతాని. దిస్వాన రఞ్ఞో మఘదేవస్స పుత్తం ఏతదవోచ – ‘పాతుభూతా ఖో దేవస్స దేవదూతా; దిస్సన్తి సిరస్మిం పలితాని జాతానీ’తి. ‘తేన హి, సమ్మ కప్పక, తాని పలితాని సాధుకం సణ్డాసేన ఉద్ధరిత్వా మమ అఞ్జలిస్మిం పతిట్ఠాపేహీ’తి. ‘ఏవం, దేవా’తి ఖో, ఆనన్ద, కప్పకో రఞ్ఞో మఘదేవస్స పుత్తస్స పటిస్సుత్వా తాని పలితాని సాధుకం సణ్డాసేన ఉద్ధరిత్వా రఞ్ఞో మఘదేవస్స పుత్తస్స అఞ్జలిస్మిం పతిట్ఠాపేసి.

    310. ‘‘Atha kho rañño, ānanda, maghadevassa putto bahūnaṃ vassānaṃ bahūnaṃ vassasatānaṃ bahūnaṃ vassasahassānaṃ accayena kappakaṃ āmantesi – ‘yadā me, samma kappaka, passeyyāsi sirasmiṃ palitāni jātāni, atha kho āroceyyāsī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, ānanda, kappako rañño maghadevassa puttassa paccassosi. Addasā kho, ānanda, kappako bahūnaṃ vassānaṃ bahūnaṃ vassasatānaṃ bahūnaṃ vassasahassānaṃ accayena rañño maghadevassa puttassa sirasmiṃ palitāni jātāni. Disvāna rañño maghadevassa puttaṃ etadavoca – ‘pātubhūtā kho devassa devadūtā; dissanti sirasmiṃ palitāni jātānī’ti. ‘Tena hi, samma kappaka, tāni palitāni sādhukaṃ saṇḍāsena uddharitvā mama añjalismiṃ patiṭṭhāpehī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, ānanda, kappako rañño maghadevassa puttassa paṭissutvā tāni palitāni sādhukaṃ saṇḍāsena uddharitvā rañño maghadevassa puttassa añjalismiṃ patiṭṭhāpesi.

    ‘‘అథ ఖో, ఆనన్ద, రఞ్ఞో మఘదేవస్స పుత్తో కప్పకస్స గామవరం దత్వా జేట్ఠపుత్తం కుమారం ఆమన్తాపేత్వా ఏతదవోచ – ‘పాతుభూతా ఖో, మే, తాత కుమార, దేవదూతా; దిస్సన్తి సిరస్మిం పలితాని జాతాని; భుత్తా ఖో పన మే మానుసకా కామా; సమయో దిబ్బే కామే పరియేసితుం. ఏహి త్వం, తాత కుమార, ఇమం రజ్జం పటిపజ్జ. అహం పన కేసమస్సుం ఓహారేత్వా కాసాయాని వత్థాని అచ్ఛాదేత్వా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజిస్సామి. తేన హి, తాత కుమార, యదా త్వమ్పి పస్సేయ్యాసి సిరస్మిం పలితాని జాతాని, అథ కప్పకస్స గామవరం దత్వా జేట్ఠపుత్తం కుమారం సాధుకం రజ్జే సమనుసాసిత్వా కేసమస్సుం ఓహారేత్వా కాసాయాని వత్థాని అచ్ఛాదేత్వా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజేయ్యాసి. యేన మే ఇదం కల్యాణం వత్తం నిహితం అనుప్పవత్తేయ్యాసి, మా ఖో మే త్వం అన్తిమపురిసో అహోసి. యస్మిం ఖో, తాత కుమార, పురిసయుగే వత్తమానే ఏవరూపస్స కల్యాణస్స వత్తస్స సముచ్ఛేదో హోతి సో తేసం అన్తిమపురిసో హోతి. తం తాహం, తాత కుమార, ఏవం వదామి – యేన మే ఇదం కల్యాణం వత్తం నిహితం అనుప్పవత్తేయ్యాసి, మా ఖో మే త్వం అన్తిమపురిసో అహోసీ’తి. అథ ఖో, ఆనన్ద, రఞ్ఞో మఘదేవస్స పుత్తో కప్పకస్స గామవరం దత్వా జేట్ఠపుత్తం కుమారం సాధుకం రజ్జే సమనుసాసిత్వా ఇమస్మింయేవ మఘదేవఅమ్బవనే కేసమస్సుం ఓహారేత్వా కాసాయాని వత్థాని అచ్ఛాదేత్వా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజి. సో మేత్తాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహాసి, తథా దుతియం, తథా తతియం, తథా చతుత్థం; ఇతి ఉద్ధమధో తిరియం సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోకం మేత్తాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాబజ్ఝేన ఫరిత్వా విహాసి. కరుణాసహగతేన చేతసా… ముదితాసహగతేన చేతసా… ఉపేక్ఖాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహాసి, తథా దుతియం, తథా తతియం, తథా చతుత్థం; ఇతి ఉద్ధమధో తిరియం సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోకం ఉపేక్ఖాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాబజ్ఝేన ఫరిత్వా విహాసి. రఞ్ఞో ఖో పనానన్ద, మఘదేవస్స పుత్తో చతురాసీతివస్ససహస్సాని కుమారకీళితం కీళి, చతురాసీతివస్ససహస్సాని ఓపరజ్జం కారేసి, చతురాసీతివస్ససహస్సాని రజ్జం కారేసి, చతురాసీతివస్ససహస్సాని ఇమస్మింయేవ మఘదేవఅమ్బవనే అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితో బ్రహ్మచరియమచరి. సో చత్తారో బ్రహ్మవిహారే భావేత్వా కాయస్స భేదా పరం మరణా బ్రహ్మలోకూపగో అహోసి.

    ‘‘Atha kho, ānanda, rañño maghadevassa putto kappakassa gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ āmantāpetvā etadavoca – ‘pātubhūtā kho, me, tāta kumāra, devadūtā; dissanti sirasmiṃ palitāni jātāni; bhuttā kho pana me mānusakā kāmā; samayo dibbe kāme pariyesituṃ. Ehi tvaṃ, tāta kumāra, imaṃ rajjaṃ paṭipajja. Ahaṃ pana kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmi. Tena hi, tāta kumāra, yadā tvampi passeyyāsi sirasmiṃ palitāni jātāni, atha kappakassa gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ sādhukaṃ rajje samanusāsitvā kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyyāsi. Yena me idaṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ anuppavatteyyāsi, mā kho me tvaṃ antimapuriso ahosi. Yasmiṃ kho, tāta kumāra, purisayuge vattamāne evarūpassa kalyāṇassa vattassa samucchedo hoti so tesaṃ antimapuriso hoti. Taṃ tāhaṃ, tāta kumāra, evaṃ vadāmi – yena me idaṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ anuppavatteyyāsi, mā kho me tvaṃ antimapuriso ahosī’ti. Atha kho, ānanda, rañño maghadevassa putto kappakassa gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ sādhukaṃ rajje samanusāsitvā imasmiṃyeva maghadevaambavane kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbaji. So mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihāsi, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ; iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā vihāsi. Karuṇāsahagatena cetasā… muditāsahagatena cetasā… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihāsi, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ; iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā vihāsi. Rañño kho panānanda, maghadevassa putto caturāsītivassasahassāni kumārakīḷitaṃ kīḷi, caturāsītivassasahassāni oparajjaṃ kāresi, caturāsītivassasahassāni rajjaṃ kāresi, caturāsītivassasahassāni imasmiṃyeva maghadevaambavane agārasmā anagāriyaṃ pabbajito brahmacariyamacari. So cattāro brahmavihāre bhāvetvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā brahmalokūpago ahosi.

    ౩౧౧. ‘‘రఞ్ఞో ఖో పనానన్ద, మఘదేవస్స పుత్తపపుత్తకా తస్స పరమ్పరా చతురాసీతిరాజసహస్సాని 5 ఇమస్మింయేవ మఘదేవఅమ్బవనే కేసమస్సుం ఓహారేత్వా కాసాయాని వత్థాని అచ్ఛాదేత్వా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజింసు. తే మేత్తాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహరింసు, తథా దుతియం, తథా తతియం, తథా చతుత్థం; ఇతి ఉద్ధమధో తిరియం సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోకం మేత్తాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాబజ్ఝేన ఫరిత్వా విహరింసు. కరుణాసహగతేన చేతసా… ముదితాసహగతేన చేతసా… ఉపేక్ఖాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహరింసు, తథా దుతియం, తథా తతియం, తథా చతుత్థం; ఇతి ఉద్ధమధో తిరియం సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోకం ఉపేక్ఖాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాబజ్ఝేన ఫరిత్వా విహరింసు. చతురాసీతివస్ససహస్సాని కుమారకీళితం కీళింసు, చతురాసీతివస్ససహస్సాని ఓపరజ్జం కారేసుం, చతురాసీతివస్ససహస్సాని రజ్జం కారేసుం, చతురాసీతివస్ససహస్సాని ఇమస్మింయేవ మఘదేవఅమ్బవనే అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితా బ్రహ్మచరియమచరింసు. తే చత్తారో బ్రహ్మవిహారే భావేత్వా కాయస్స భేదా పరం మరణా బ్రహ్మలోకూపగా అహేసుం. నిమి తేసం రాజా 6 పచ్ఛిమకో అహోసి ధమ్మికో ధమ్మరాజా ధమ్మే ఠితో మహారాజా; ధమ్మం చరతి బ్రాహ్మణగహపతికేసు నేగమేసు చేవ జానపదేసు చ; ఉపోసథఞ్చ ఉపవసతి చాతుద్దసిం పఞ్చదసిం అట్ఠమిఞ్చ పక్ఖస్స.

    311. ‘‘Rañño kho panānanda, maghadevassa puttapaputtakā tassa paramparā caturāsītirājasahassāni 7 imasmiṃyeva maghadevaambavane kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajiṃsu. Te mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihariṃsu, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ; iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā vihariṃsu. Karuṇāsahagatena cetasā… muditāsahagatena cetasā… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihariṃsu, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ; iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā vihariṃsu. Caturāsītivassasahassāni kumārakīḷitaṃ kīḷiṃsu, caturāsītivassasahassāni oparajjaṃ kāresuṃ, caturāsītivassasahassāni rajjaṃ kāresuṃ, caturāsītivassasahassāni imasmiṃyeva maghadevaambavane agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā brahmacariyamacariṃsu. Te cattāro brahmavihāre bhāvetvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā brahmalokūpagā ahesuṃ. Nimi tesaṃ rājā 8 pacchimako ahosi dhammiko dhammarājā dhamme ṭhito mahārājā; dhammaṃ carati brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca; uposathañca upavasati cātuddasiṃ pañcadasiṃ aṭṭhamiñca pakkhassa.

    ౩౧౨. ‘‘భూతపుబ్బం, ఆనన్ద, దేవానం తావతింసానం సుధమ్మాయం సభాయం సన్నిసిన్నానం సన్నిపతితానం అయమన్తరాకథా ఉదపాది – ‘లాభా వత, భో, విదేహానం, సులద్ధం వత, భో, విదేహానం, యేసం నిమి రాజా ధమ్మికో ధమ్మరాజా ధమ్మే ఠితో మహారాజా; ధమ్మం చరతి బ్రాహ్మణగహపతికేసు నేగమేసు చేవ జానపదేసు చ; ఉపోసథఞ్చ ఉపవసతి చాతుద్దసిం పఞ్చదసిం అట్ఠమిఞ్చ పక్ఖస్సా’తి. అథ ఖో, ఆనన్ద, సక్కో దేవానమిన్దో దేవే తావతింసే ఆమన్తేసి – ‘ఇచ్ఛేయ్యాథ నో తుమ్హే, మారిసా, నిమిం రాజానం దట్ఠు’న్తి? ‘ఇచ్ఛామ మయం, మారిస, నిమిం రాజానం దట్ఠు’న్తి. తేన ఖో పన, ఆనన్ద, సమయేన నిమి రాజా తదహుపోసథే పన్నరసే సీసంన్హాతో 9 ఉపోసథికో ఉపరిపాసాదవరగతో నిసిన్నో హోతి. అథ ఖో, ఆనన్ద, సక్కో దేవానమిన్దో – సేయ్యథాపి నామ బలవా పురిసో సమిఞ్జితం వా బాహం పసారేయ్య, పసారితం వా బాహం సమిఞ్జేయ్య, ఏవమేవ – దేవేసు తావతింసేసు అన్తరహితో నిమిస్స రఞ్ఞో పముఖే పాతురహోసి. అథ ఖో, ఆనన్ద, సక్కో దేవానమిన్దో నిమిం రాజానం ఏతదవోచ – ‘లాభా తే, మహారాజ, సులద్ధం తే, మహారాజ. దేవా, మహారాజ, తావతింసా సుధమ్మాయం సభాయం కిత్తయమానరూపా సన్నిసిన్నా – ‘‘లాభా వత, భో, విదేహానం, సులద్ధం వత, భో, విదేహానం, యేసం నిమి రాజా ధమ్మికో ధమ్మరాజా ధమ్మే ఠితో మహారాజా; ధమ్మం చరతి బ్రాహ్మణగహపతికేసు నేగమేసు చేవ జానపదేసు చ; ఉపోసథఞ్చ ఉపవసతి చాతుద్దసిం పఞ్చదసిం అట్ఠమిఞ్చ పక్ఖస్సా’’తి. దేవా తే, మహారాజ, తావతింసా దస్సనకామా. తస్స తే అహం, మహారాజ, సహస్సయుత్తం ఆజఞ్ఞరథం పహిణిస్సామి; అభిరుహేయ్యాసి, మహారాజ, దిబ్బం యానం అవికమ్పమానో’తి. అధివాసేసి ఖో, ఆనన్ద, నిమి రాజా తుణ్హీభావేన.

    312. ‘‘Bhūtapubbaṃ, ānanda, devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sudhammāyaṃ sabhāyaṃ sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarākathā udapādi – ‘lābhā vata, bho, videhānaṃ, suladdhaṃ vata, bho, videhānaṃ, yesaṃ nimi rājā dhammiko dhammarājā dhamme ṭhito mahārājā; dhammaṃ carati brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca; uposathañca upavasati cātuddasiṃ pañcadasiṃ aṭṭhamiñca pakkhassā’ti. Atha kho, ānanda, sakko devānamindo deve tāvatiṃse āmantesi – ‘iccheyyātha no tumhe, mārisā, nimiṃ rājānaṃ daṭṭhu’nti? ‘Icchāma mayaṃ, mārisa, nimiṃ rājānaṃ daṭṭhu’nti. Tena kho pana, ānanda, samayena nimi rājā tadahuposathe pannarase sīsaṃnhāto 10 uposathiko uparipāsādavaragato nisinno hoti. Atha kho, ānanda, sakko devānamindo – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evameva – devesu tāvatiṃsesu antarahito nimissa rañño pamukhe pāturahosi. Atha kho, ānanda, sakko devānamindo nimiṃ rājānaṃ etadavoca – ‘lābhā te, mahārāja, suladdhaṃ te, mahārāja. Devā, mahārāja, tāvatiṃsā sudhammāyaṃ sabhāyaṃ kittayamānarūpā sannisinnā – ‘‘lābhā vata, bho, videhānaṃ, suladdhaṃ vata, bho, videhānaṃ, yesaṃ nimi rājā dhammiko dhammarājā dhamme ṭhito mahārājā; dhammaṃ carati brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca; uposathañca upavasati cātuddasiṃ pañcadasiṃ aṭṭhamiñca pakkhassā’’ti. Devā te, mahārāja, tāvatiṃsā dassanakāmā. Tassa te ahaṃ, mahārāja, sahassayuttaṃ ājaññarathaṃ pahiṇissāmi; abhiruheyyāsi, mahārāja, dibbaṃ yānaṃ avikampamāno’ti. Adhivāsesi kho, ānanda, nimi rājā tuṇhībhāvena.

    ౩౧౩. ‘‘అథ ఖో, ఆనన్ద, సక్కో దేవానమిన్దో నిమిస్స రఞ్ఞో అధివాసనం విదిత్వా – సేయ్యథాపి నామ బలవా పురిసో సమిఞ్జితం వా బాహం పసారేయ్య, పసారితం వా బాహం సమిఞ్జేయ్య, ఏవమేవ – నిమిస్స రఞ్ఞో పముఖే అన్తరహితో దేవేసు తావతింసేసు పాతురహోసి. అథ ఖో, ఆనన్ద, సక్కో దేవానమిన్దో మాతలిం సఙ్గాహకం ఆమన్తేసి – ‘ఏహి త్వం, సమ్మ మాతలి, సహస్సయుత్తం ఆజఞ్ఞరథం యోజేత్వా నిమిం రాజానం ఉపసఙ్కమిత్వా ఏవం వదేహి – అయం తే, మహారాజ, సహస్సయుత్తో ఆజఞ్ఞరథో సక్కేన దేవానమిన్దేన పేసితో; అభిరుహేయ్యాసి, మహారాజ, దిబ్బం యానం అవికమ్పమానో’తి. ‘ఏవం, భద్దన్తవా’తి ఖో, ఆనన్ద, మాతలి సఙ్గాహకో సక్కస్స దేవానమిన్దస్స పటిస్సుత్వా సహస్సయుత్తం ఆజఞ్ఞరథం యోజేత్వా నిమిం రాజానం ఉపసఙ్కమిత్వా ఏతదవోచ – ‘అయం తే, మహారాజ, సహస్సయుత్తో ఆజఞ్ఞరథో సక్కేన దేవానమిన్దేన పేసితో; అభిరుహ, మహారాజ, దిబ్బం యానం అవికమ్పమానో. అపి చ, మహారాజ, కతమేన తం నేమి, యేన వా పాపకమ్మా పాపకానం కమ్మానం విపాకం పటిసంవేదేన్తి, యేన వా కల్యాణకమ్మా కల్యాణకమ్మానం విపాకం పటిసంవేదేన్తీ’తి? ‘ఉభయేనేవ మం, మాతలి, నేహీ’తి. సమ్పవేసేసి 11 ఖో, ఆనన్ద, మాతలి, సఙ్గాహకో నిమిం రాజానం సుధమ్మం సభం. అద్దసా ఖో, ఆనన్ద, సక్కో దేవానమిన్దో నిమిం రాజానం దూరతోవ ఆగచ్ఛన్తం. దిస్వాన నిమిం రాజానం ఏతదవోచ – ‘ఏహి ఖో, మహారాజ. స్వాగతం, మహారాజ. దేవా తే దస్సనకామా, మహారాజ, తావతింసా సుధమ్మాయం సభాయం కిత్తయమానరూపా సన్నిసిన్నా – ‘‘లాభా వత, భో, విదేహానం, సులద్ధం వత, భో, విదేహానం, యేసం నిమి రాజా ధమ్మికో ధమ్మరాజా ధమ్మే ఠితో మహారాజా; ధమ్మం చరతి బ్రాహ్మణగహపతికేసు నేగమేసు చేవ జానపదేసు చ; ఉపోసథఞ్చ ఉపవసతి చాతుద్దసిం పఞ్చదసిం అట్ఠమిఞ్చ పక్ఖస్సా’’తి. దేవా తే, మహారాజ, తావతింసా దస్సనకామా . అభిరమ, మహారాజ, దేవేసు దేవానుభావేనా’తి. ‘అలం, మారిస, తత్థేవ మం మిథిలం పటినేతు. తథాహం ధమ్మం చరిస్సామి బ్రాహ్మణగహపతికేసు నేగమేసు చేవ జానపదేసు చ; ఉపోసథఞ్చ ఉపవసామి చాతుద్దసిం పఞ్చదసిం అట్ఠమిఞ్చ పక్ఖస్సా’తి.

    313. ‘‘Atha kho, ānanda, sakko devānamindo nimissa rañño adhivāsanaṃ viditvā – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evameva – nimissa rañño pamukhe antarahito devesu tāvatiṃsesu pāturahosi. Atha kho, ānanda, sakko devānamindo mātaliṃ saṅgāhakaṃ āmantesi – ‘ehi tvaṃ, samma mātali, sahassayuttaṃ ājaññarathaṃ yojetvā nimiṃ rājānaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadehi – ayaṃ te, mahārāja, sahassayutto ājaññaratho sakkena devānamindena pesito; abhiruheyyāsi, mahārāja, dibbaṃ yānaṃ avikampamāno’ti. ‘Evaṃ, bhaddantavā’ti kho, ānanda, mātali saṅgāhako sakkassa devānamindassa paṭissutvā sahassayuttaṃ ājaññarathaṃ yojetvā nimiṃ rājānaṃ upasaṅkamitvā etadavoca – ‘ayaṃ te, mahārāja, sahassayutto ājaññaratho sakkena devānamindena pesito; abhiruha, mahārāja, dibbaṃ yānaṃ avikampamāno. Api ca, mahārāja, katamena taṃ nemi, yena vā pāpakammā pāpakānaṃ kammānaṃ vipākaṃ paṭisaṃvedenti, yena vā kalyāṇakammā kalyāṇakammānaṃ vipākaṃ paṭisaṃvedentī’ti? ‘Ubhayeneva maṃ, mātali, nehī’ti. Sampavesesi 12 kho, ānanda, mātali, saṅgāhako nimiṃ rājānaṃ sudhammaṃ sabhaṃ. Addasā kho, ānanda, sakko devānamindo nimiṃ rājānaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna nimiṃ rājānaṃ etadavoca – ‘ehi kho, mahārāja. Svāgataṃ, mahārāja. Devā te dassanakāmā, mahārāja, tāvatiṃsā sudhammāyaṃ sabhāyaṃ kittayamānarūpā sannisinnā – ‘‘lābhā vata, bho, videhānaṃ, suladdhaṃ vata, bho, videhānaṃ, yesaṃ nimi rājā dhammiko dhammarājā dhamme ṭhito mahārājā; dhammaṃ carati brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca; uposathañca upavasati cātuddasiṃ pañcadasiṃ aṭṭhamiñca pakkhassā’’ti. Devā te, mahārāja, tāvatiṃsā dassanakāmā . Abhirama, mahārāja, devesu devānubhāvenā’ti. ‘Alaṃ, mārisa, tattheva maṃ mithilaṃ paṭinetu. Tathāhaṃ dhammaṃ carissāmi brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca; uposathañca upavasāmi cātuddasiṃ pañcadasiṃ aṭṭhamiñca pakkhassā’ti.

    ౩౧౪. ‘‘అథ ఖో, ఆనన్ద, సక్కో దేవానమిన్దో మాతలిం సఙ్గాహకం ఆమన్తేసి – ‘ఏహి త్వం, సమ్మ మాతలి, సహస్సయుత్తం ఆజఞ్ఞరథం యోజేత్వా నిమిం రాజానం తత్థేవ మిథిలం పటినేహీ’తి. ‘ఏవం, భద్దన్తవా’తి ఖో, ఆనన్ద, మాతలి సఙ్గాహకో సక్కస్స దేవానమిన్దస్స పటిస్సుత్వా సహస్సయుత్తం ఆజఞ్ఞరథం యోజేత్వా నిమిం రాజానం తత్థేవ మిథిలం పటినేసి. తత్ర సుదం, ఆనన్ద, నిమి రాజా ధమ్మం చరతి బ్రాహ్మణగహపతికేసు నేగమేసు చేవ జానపదేసు చ, ఉపోసథఞ్చ ఉపవసతి చాతుద్దసిం పఞ్చదసిం అట్ఠమిఞ్చ పక్ఖస్సాతి. అథ ఖో, ఆనన్ద, నిమి రాజా బహూనం వస్సానం బహూనం వస్ససతానం బహూనం వస్ససహస్సానం అచ్చయేన కప్పకం ఆమన్తేసి – ‘యదా మే, సమ్మ కప్పక, పస్సేయ్యాసి సిరస్మిం పలితాని జాతాని, అథ మే ఆరోచేయ్యాసీ’తి. ‘ఏవం, దేవా’తి ఖో, ఆనన్ద, కప్పకో నిమిస్స రఞ్ఞో పచ్చస్సోసి. అద్దసా ఖో, ఆనన్ద, కప్పకో బహూనం వస్సానం బహూనం వస్ససతానం బహూనం వస్ససహస్సానం అచ్చయేన నిమిస్స రఞ్ఞో సిరస్మిం పలితాని జాతాని. దిస్వాన నిమిం రాజానం ఏతదవోచ – ‘పాతుభూతా ఖో దేవస్స దేవదూతా; దిస్సన్తి సిరస్మిం పలితాని జాతానీ’తి. ‘తేన హి, సమ్మ కప్పక, తాని పలితాని సాధుకం సణ్డాసేన ఉద్ధరిత్వా మమ అఞ్జలిస్మిం పతిట్ఠాపేహీ’తి. ‘ఏవం, దేవా’తి ఖో, ఆనన్ద, కప్పకో నిమిస్స రఞ్ఞో పటిస్సుత్వా తాని పలితాని సాధుకం సణ్డాసేన ఉద్ధరిత్వా నిమిస్స రఞ్ఞో అఞ్జలిస్మిం పతిట్ఠాపేసి. అథ ఖో, ఆనన్ద, నిమి రాజా కప్పకస్స గామవరం దత్వా జేట్ఠపుత్తం కుమారం ఆమన్తాపేత్వా ఏతదవోచ – ‘పాతుభూతా ఖో మే, తాత కుమార, దేవదూతా; దిస్సన్తి సిరస్మిం పలితాని జాతాని; భుత్తా ఖో పన మే మానుసకా కామా; సమయో దిబ్బే కామే పరియేసితుం. ఏహి త్వం, తాత కుమార, ఇమం రజ్జం పటిపజ్జ. అహం పన కేసమస్సుం ఓహారేత్వా కాసాయాని వత్థాని అచ్ఛాదేత్వా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజిస్సామి. తేన హి, తాత కుమార, యదా త్వమ్పి పస్సేయ్యాసి సిరస్మిం పలితాని జాతాని, అథ కప్పకస్స గామవరం దత్వా జేట్ఠపుత్తం కుమారం సాధుకం రజ్జే సమనుసాసిత్వా కేసమస్సుం ఓహారేత్వా కాసాయాని వత్థాని అచ్ఛాదేత్వా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజేయ్యాసి. యేన మే ఇదం కల్యాణం వత్తం నిహితం అనుప్పవత్తేయ్యాసి, మా ఖో మే త్వం అన్తిమపురిసో అహోసి. యస్మిం ఖో, తాత కుమార, పురిసయుగే వత్తమానే ఏవరూపస్స కల్యాణస్స వత్తస్స సముచ్ఛేదో హోతి సో తేసం అన్తిమపురిసో హోతి. తం తాహం, తాత కుమార, ఏవం వదామి – ‘యేన మే ఇదం కల్యాణం వత్తం నిహితం అనుప్పవత్తేయ్యాసి, మా ఖో మే త్వం అన్తిమపురిసో అహోసీ’తి.

    314. ‘‘Atha kho, ānanda, sakko devānamindo mātaliṃ saṅgāhakaṃ āmantesi – ‘ehi tvaṃ, samma mātali, sahassayuttaṃ ājaññarathaṃ yojetvā nimiṃ rājānaṃ tattheva mithilaṃ paṭinehī’ti. ‘Evaṃ, bhaddantavā’ti kho, ānanda, mātali saṅgāhako sakkassa devānamindassa paṭissutvā sahassayuttaṃ ājaññarathaṃ yojetvā nimiṃ rājānaṃ tattheva mithilaṃ paṭinesi. Tatra sudaṃ, ānanda, nimi rājā dhammaṃ carati brāhmaṇagahapatikesu negamesu ceva jānapadesu ca, uposathañca upavasati cātuddasiṃ pañcadasiṃ aṭṭhamiñca pakkhassāti. Atha kho, ānanda, nimi rājā bahūnaṃ vassānaṃ bahūnaṃ vassasatānaṃ bahūnaṃ vassasahassānaṃ accayena kappakaṃ āmantesi – ‘yadā me, samma kappaka, passeyyāsi sirasmiṃ palitāni jātāni, atha me āroceyyāsī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, ānanda, kappako nimissa rañño paccassosi. Addasā kho, ānanda, kappako bahūnaṃ vassānaṃ bahūnaṃ vassasatānaṃ bahūnaṃ vassasahassānaṃ accayena nimissa rañño sirasmiṃ palitāni jātāni. Disvāna nimiṃ rājānaṃ etadavoca – ‘pātubhūtā kho devassa devadūtā; dissanti sirasmiṃ palitāni jātānī’ti. ‘Tena hi, samma kappaka, tāni palitāni sādhukaṃ saṇḍāsena uddharitvā mama añjalismiṃ patiṭṭhāpehī’ti. ‘Evaṃ, devā’ti kho, ānanda, kappako nimissa rañño paṭissutvā tāni palitāni sādhukaṃ saṇḍāsena uddharitvā nimissa rañño añjalismiṃ patiṭṭhāpesi. Atha kho, ānanda, nimi rājā kappakassa gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ āmantāpetvā etadavoca – ‘pātubhūtā kho me, tāta kumāra, devadūtā; dissanti sirasmiṃ palitāni jātāni; bhuttā kho pana me mānusakā kāmā; samayo dibbe kāme pariyesituṃ. Ehi tvaṃ, tāta kumāra, imaṃ rajjaṃ paṭipajja. Ahaṃ pana kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajissāmi. Tena hi, tāta kumāra, yadā tvampi passeyyāsi sirasmiṃ palitāni jātāni, atha kappakassa gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ sādhukaṃ rajje samanusāsitvā kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyyāsi. Yena me idaṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ anuppavatteyyāsi, mā kho me tvaṃ antimapuriso ahosi. Yasmiṃ kho, tāta kumāra, purisayuge vattamāne evarūpassa kalyāṇassa vattassa samucchedo hoti so tesaṃ antimapuriso hoti. Taṃ tāhaṃ, tāta kumāra, evaṃ vadāmi – ‘yena me idaṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ anuppavatteyyāsi, mā kho me tvaṃ antimapuriso ahosī’ti.

    ౩౧౫. ‘‘అథ ఖో, ఆనన్ద, నిమి రాజా కప్పకస్స గామవరం దత్వా జేట్ఠపుత్తం కుమారం సాధుకం రజ్జే సమనుసాసిత్వా ఇమస్మింయేవ మఘదేవఅమ్బవనే కేసమస్సుం ఓహారేత్వా కాసాయాని వత్థాని అచ్ఛాదేత్వా అగారస్మా అనగారియం పబ్బజి. సో మేత్తాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహాసి, తథా దుతియం , తథా తతియం, తథా చతుత్థం; ఇతి ఉద్ధమధో తిరియం సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోకం మేత్తాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాబజ్ఝేన ఫరిత్వా విహాసి. కరుణాసహగతేన చేతసా… ముదితాసహగతేన చేతసా… ఉపేక్ఖాసహగతేన చేతసా ఏకం దిసం ఫరిత్వా విహాసి, తథా దుతియం, తథా తతియం, తథా చతుత్థం; ఇతి ఉద్ధమధో తిరియం సబ్బధి సబ్బత్తతాయ సబ్బావన్తం లోకం ఉపేక్ఖాసహగతేన చేతసా విపులేన మహగ్గతేన అప్పమాణేన అవేరేన అబ్యాబజ్ఝేన ఫరిత్వా విహాసి. నిమి ఖో, పనానన్ద, రాజా చతురాసీతివస్ససహస్సాని కుమారకీళితం కీళి, చతురాసీతివస్ససహస్సాని ఓపరజ్జం కారేసి, చతురాసీతివస్ససహస్సాని రజ్జం కారేసి, చతురాసీతివస్ససహస్సాని ఇమస్మింయేవ మఘదేవఅమ్బవనే అగారస్మా అనగారియం పబ్బజితో బ్రహ్మచరియమచరి. సో చత్తారో బ్రహ్మవిహారే భావేత్వా కాయస్స భేదా పరం మరణా బ్రహ్మలోకూపగో అహోసి. నిమిస్స ఖో పనాననన్ద , రఞ్ఞో కళారజనకో నామ పుత్తో అహోసి. న సో అగారస్మా అనగారియం పబ్బజి. సో తం కల్యాణం వత్తం సముచ్ఛిన్ది. సో తేసం అన్తిమపురిసో అహోసి.

    315. ‘‘Atha kho, ānanda, nimi rājā kappakassa gāmavaraṃ datvā jeṭṭhaputtaṃ kumāraṃ sādhukaṃ rajje samanusāsitvā imasmiṃyeva maghadevaambavane kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbaji. So mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihāsi, tathā dutiyaṃ , tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ; iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā vihāsi. Karuṇāsahagatena cetasā… muditāsahagatena cetasā… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā vihāsi, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ; iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyābajjhena pharitvā vihāsi. Nimi kho, panānanda, rājā caturāsītivassasahassāni kumārakīḷitaṃ kīḷi, caturāsītivassasahassāni oparajjaṃ kāresi, caturāsītivassasahassāni rajjaṃ kāresi, caturāsītivassasahassāni imasmiṃyeva maghadevaambavane agārasmā anagāriyaṃ pabbajito brahmacariyamacari. So cattāro brahmavihāre bhāvetvā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā brahmalokūpago ahosi. Nimissa kho panānananda , rañño kaḷārajanako nāma putto ahosi. Na so agārasmā anagāriyaṃ pabbaji. So taṃ kalyāṇaṃ vattaṃ samucchindi. So tesaṃ antimapuriso ahosi.

    ౩౧౬. ‘‘సియా ఖో పన తే, ఆనన్ద, ఏవమస్స – ‘అఞ్ఞో నూన తేన సమయేన రాజా మఘదేవో అహోసి, యేన తం కల్యాణం వత్తం నిహిత’న్తి 13. న ఖో పనేతం, ఆనన్ద, ఏవం దట్ఠబ్బం. అహం తేన సమయేన రాజా మఘదేవో అహోసిం. (అహం తం కల్యాణం వత్తం నిహినిం,) 14 మయా తం కల్యాణం వత్తం నిహితం; పచ్ఛిమా జనతా అనుప్పవత్తేసి. తం ఖో పనానన్ద, కల్యాణం వత్తం న నిబ్బిదాయ న విరాగాయ న నిరోధాయ న ఉపసమాయ న అభిఞ్ఞాయ న సమ్బోధాయ న నిబ్బానాయ సంవత్తతి, యావదేవ బ్రహ్మలోకూపపత్తియా. ఇదం ఖో పనానన్ద, ఏతరహి మయా కల్యాణం వత్తం నిహితం ఏకన్తనిబ్బిదాయ విరాగాయ నిరోధాయ ఉపసమాయ అభిఞ్ఞాయ సమ్బోధాయ నిబ్బానాయ సంవత్తతి. కతమఞ్చానన్ద, ఏతరహి మయా కల్యాణం వత్తం నిహితం ఏకన్తనిబ్బిదాయ విరాగాయ నిరోధాయ ఉపసమాయ అభిఞ్ఞాయ సమ్బోధాయ నిబ్బానాయ సంవత్తతి? అయమేవ అరియో అట్ఠఙ్గికో మగ్గో, సేయ్యథిదం – సమ్మాదిట్ఠి, సమ్మాసఙ్కప్పో, సమ్మావాచా, సమ్మాకమ్మన్తో, సమ్మాఆజీవో, సమ్మావాయామో , సమ్మాసతి, సమ్మాసమాధి. ఇదం ఖో, ఆనన్ద, ఏతరహి మయా కల్యాణం వత్తం నిహితం ఏకన్తనిబ్బిదాయ విరాగాయ నిరోధాయ ఉపసమాయ అభిఞ్ఞాయ సమ్బోధాయ నిబ్బానాయ సంవత్తతి. తం వో అహం, ఆనన్ద, ఏవం వదామి – ‘యేన మే ఇదం కల్యాణం వత్తం నిహితం అనుప్పవత్తేయ్యాథ, మా ఖో మే తుమ్హే అన్తిమపురిసా అహువత్థ’. యస్మిం ఖో, ఆనన్ద, పురిసయుగే వత్తమానే ఏవరూపస్స కల్యాణస్స వత్తస్స సముచ్ఛేదో హోతి సో తేసం అన్తిమపురిసో హోతి. తం వో అహం, ఆనన్ద, ఏవం వదామి – ‘యేన మే ఇదం కల్యాణం వత్తం నిహితం అనుప్పవత్తేయ్యాథ, మా ఖో మే తుమ్హే అన్తిమపురిసా అహువత్థా’’’తి.

    316. ‘‘Siyā kho pana te, ānanda, evamassa – ‘añño nūna tena samayena rājā maghadevo ahosi, yena taṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihita’nti 15. Na kho panetaṃ, ānanda, evaṃ daṭṭhabbaṃ. Ahaṃ tena samayena rājā maghadevo ahosiṃ. (Ahaṃ taṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihiniṃ,) 16 mayā taṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ; pacchimā janatā anuppavattesi. Taṃ kho panānanda, kalyāṇaṃ vattaṃ na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati, yāvadeva brahmalokūpapattiyā. Idaṃ kho panānanda, etarahi mayā kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati. Katamañcānanda, etarahi mayā kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati? Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi, sammāsaṅkappo, sammāvācā, sammākammanto, sammāājīvo, sammāvāyāmo , sammāsati, sammāsamādhi. Idaṃ kho, ānanda, etarahi mayā kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati. Taṃ vo ahaṃ, ānanda, evaṃ vadāmi – ‘yena me idaṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ anuppavatteyyātha, mā kho me tumhe antimapurisā ahuvattha’. Yasmiṃ kho, ānanda, purisayuge vattamāne evarūpassa kalyāṇassa vattassa samucchedo hoti so tesaṃ antimapuriso hoti. Taṃ vo ahaṃ, ānanda, evaṃ vadāmi – ‘yena me idaṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihitaṃ anuppavatteyyātha, mā kho me tumhe antimapurisā ahuvatthā’’’ti.

    ఇదమవోచ భగవా. అత్తమనో ఆయస్మా ఆనన్దో భగవతో భాసితం అభినన్దీతి.

    Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.

    మఘదేవసుత్తం నిట్ఠితం తతియం.

    Maghadevasuttaṃ niṭṭhitaṃ tatiyaṃ.







    Footnotes:
    1. మఖాదేవఅమ్బవనే (సీ॰ పీ॰), మగ్ఘదేవఅమ్బవనే (క॰)
    2. makhādevaambavane (sī. pī.), magghadevaambavane (ka.)
    3. అబ్యాపజ్ఝేన (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰), అబ్యాపజ్జేన (క॰)
    4. abyāpajjhena (sī. syā. kaṃ. pī.), abyāpajjena (ka.)
    5. చతురాసీతిఖత్తియసహస్సాని (సీ॰ పీ॰), చతురాసీతిసహస్సాని (స్యా॰ కం॰)
    6. రాజానం (సీ॰ పీ॰)
    7. caturāsītikhattiyasahassāni (sī. pī.), caturāsītisahassāni (syā. kaṃ.)
    8. rājānaṃ (sī. pī.)
    9. ససీసం నహాతో (సీ॰), సీసన్హాతో (స్యా॰ కం॰)
    10. sasīsaṃ nahāto (sī.), sīsanhāto (syā. kaṃ.)
    11. సమ్పాపేసి (సీ॰ పీ॰)
    12. sampāpesi (sī. pī.)
    13. యో తం కల్యాణం వత్తం నిహినీతి (సీ॰)
    14. ( ) నత్థి (క॰)
    15. yo taṃ kalyāṇaṃ vattaṃ nihinīti (sī.)
    16. ( ) natthi (ka.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౩. మఘదేవసుత్తవణ్ణనా • 3. Maghadevasuttavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౩. మఘదేవసుత్తవణ్ణనా • 3. Maghadevasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact