| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
3. මඝදෙවසුත්‌තවණ්‌ණනා
3. Maghadevasuttavaṇṇanā
308. පුබ්‌බෙ මඝදෙවො නාම රාජාති අතීතකාලෙ ඉමස්‌මිංයෙව කප්‌පෙ අනෙකවස්‌සසහස්‌සායුකෙසු මනුස්‌සෙසු පටිපාටියා උප්‌පන්‌නානං චතුරාසීතිසහස්‌සානං චක්‌කවත්‌තිරාජූනං ආදිපුරිසො මඝදෙවොති එවංනාමො රාජා.
308.Pubbemaghadevo nāma rājāti atītakāle imasmiṃyeva kappe anekavassasahassāyukesu manussesu paṭipāṭiyā uppannānaṃ caturāsītisahassānaṃ cakkavattirājūnaṃ ādipuriso maghadevoti evaṃnāmo rājā.
ධම්‌මොති රාජධම්‌මොති ලොකිකා වදන්‌ති. මහාබොධිනිධානපාරමිතාසඞ්‌ඛාතො පන ධම්‌මො අත්‌ථීති ධම්‌මිකො. ධම්‌මෙනාති ඤායෙන. තදා බ්‍රහ්‌මවිහාරාදිභාවනාධම්‌මස්‌ස රඤ්‌ඤො අනධිගතත්‌තා තස්‌සපි වා අනභිජ්‌ඣාදීහි සමානයොගක්‌ඛමත්‌තා වුත්‌තං ‘‘දසකුසලකම්‌මපථෙ ඨිතො’’ති. ධම්‌මන්‌ති ධම්‌මතො අනපෙතං. තථා හි ච සො පක්‌ඛපාතාභාවතො ‘‘සමො’’ති වුච්‌චතීති ආහ ‘‘සමං චරතී’’ති. පකතිනියාමෙනෙවාති පවෙණියා ආගතනියාමෙනෙව. යස්‌මා නිගමජනපදෙසු යෙභුය්‍යෙන ගහපතීනං සඞ්‌ගහො, තස්‌මා අට්‌ඨකථායං ‘‘ගහපතිකාන’’න්‌ත්‌වෙව වුත්‌තං. පාළියං පන අඤ්‌ඤමෙව නාගරචාරිත්‌තං, අඤ්‌ඤං නෙගමජනපදචාරිත්‌තන්‌ති තෙ විසුං ගහිතා ‘‘නෙගමෙසු චෙව ජනපදෙසු චා’’ති. පච්‌චුග්‌ගමනනිග්‌ගමනවසෙන උපොසථස්‌ස පටිහරණං පාටිහාරියො, සො එව පාටිහාරිකො, පක්‌ඛො. ඉමෙ දිවසාති ඉමෙ චත්‌තාරො දිවසා.
Dhammoti rājadhammoti lokikā vadanti. Mahābodhinidhānapāramitāsaṅkhāto pana dhammo atthīti dhammiko. Dhammenāti ñāyena. Tadā brahmavihārādibhāvanādhammassa rañño anadhigatattā tassapi vā anabhijjhādīhi samānayogakkhamattā vuttaṃ ‘‘dasakusalakammapathe ṭhito’’ti. Dhammanti dhammato anapetaṃ. Tathā hi ca so pakkhapātābhāvato ‘‘samo’’ti vuccatīti āha ‘‘samaṃ caratī’’ti. Pakatiniyāmenevāti paveṇiyā āgataniyāmeneva. Yasmā nigamajanapadesu yebhuyyena gahapatīnaṃ saṅgaho, tasmā aṭṭhakathāyaṃ ‘‘gahapatikāna’’ntveva vuttaṃ. Pāḷiyaṃ pana aññameva nāgaracārittaṃ, aññaṃ negamajanapadacārittanti te visuṃ gahitā ‘‘negamesu ceva janapadesu cā’’ti. Paccuggamananiggamanavasena uposathassa paṭiharaṇaṃ pāṭihāriyo, so eva pāṭihāriko, pakkho. Ime divasāti ime cattāro divasā.
309. දෙවොති මච්‌චු අභිභවනට්‌ඨෙන. යථා හි දෙවො පකතිසත්‌තෙ අභිභවති, එවං මච්‌චු සත්‌තෙ අභිභවති. ‘‘අහං අසුකං මද්‌දිතුං ආගමිස්‌සාමි, ත්‌වං තස්‌ස කෙසෙ ගහෙත්‌වා මා විස්‌සජ්‌ජෙහී’’ති මච්‌චුදෙවස්‌ස ආණාකරා දූතා වියාති දූතාති වුච්‌චන්‌ති. අලඞ්‌කතපටියත්‌තායාති ඉදං අත්‌තනො දිබ්‌බානුභාවං ආවිකත්‌වා ඨිතායාති දස්‌සෙතුං වුත්‌තං. දෙවතාබ්‍යාකරණසදිසමෙව හොති න චිරෙනෙව මරණසම්‌භවතො. විසුද්‌ධිදෙවානන්‌ති ඛීණාසවබ්‍රහ්‌මානං. තෙ හි චරිමභවෙ බොධිසත්‌තානං ජිණ්‌ණාදිකෙ දස්‌සෙන්‌ති.
309.Devoti maccu abhibhavanaṭṭhena. Yathā hi devo pakatisatte abhibhavati, evaṃ maccu satte abhibhavati. ‘‘Ahaṃ asukaṃ maddituṃ āgamissāmi, tvaṃ tassa kese gahetvā mā vissajjehī’’ti maccudevassa āṇākarā dūtā viyāti dūtāti vuccanti. Alaṅkatapaṭiyattāyāti idaṃ attano dibbānubhāvaṃ āvikatvā ṭhitāyāti dassetuṃ vuttaṃ. Devatābyākaraṇasadisameva hoti na cireneva maraṇasambhavato. Visuddhidevānanti khīṇāsavabrahmānaṃ. Te hi carimabhave bodhisattānaṃ jiṇṇādike dassenti.
දුඛිතඤ්‌ච බ්‍යාධිතන්‌ති බ්‍යාධිභාවෙන සඤ්‌ජාතදුක්‌ඛන්‌ති අත්‌ථො. අන්‌තිමභවිකබොධිසත්‌තානං විසුද්‌ධිදෙවෙහි උපට්‌ඨාපිතභාවං උපාදාය තදඤ්‌ඤෙසං තෙහි අනුපට්‌ඨාපිතානම්‌පි පණ්‌ඩිතානං තථා වොහරිතබ්‌බතා පරියායසිද්‌ධාති ආහ ‘‘ඉමිනා පරියායෙනා’’ති.
Dukhitañca byādhitanti byādhibhāvena sañjātadukkhanti attho. Antimabhavikabodhisattānaṃ visuddhidevehi upaṭṭhāpitabhāvaṃ upādāya tadaññesaṃ tehi anupaṭṭhāpitānampi paṇḍitānaṃ tathā voharitabbatā pariyāyasiddhāti āha ‘‘iminā pariyāyenā’’ti.
දිසම්‌පතීති විභත්‌තිඅලොපෙන නිද්‌දෙසො, දිසාසීසෙන දෙසා වුත්‌තාති දෙසානං අධිපතිරාජාති අත්‌ථො. උත්‌තමඞ්‌ගෙ සිරසි රුහන්‌තීති උත්‌තමඞ්‌ගරුහා, කෙසා. තෙ පනෙත්‌ථ යස්‌මා පලිතත්‌තා අවිසෙසතො සබ්‌බපච්‌ඡිමවයසන්‌දස්‌සකා හොන්‌ති, තස්‌මා ‘‘වයොහරා’’ති වුත්‌තා.
Disampatīti vibhattialopena niddeso, disāsīsena desā vuttāti desānaṃ adhipatirājāti attho. Uttamaṅge sirasi ruhantīti uttamaṅgaruhā, kesā. Te panettha yasmā palitattā avisesato sabbapacchimavayasandassakā honti, tasmā ‘‘vayoharā’’ti vuttā.
පුරිසයුගො යස්‌මා තස්‌මිං වංසෙ සඤ්‌ජාතපුරිසට්‌ඨිතියා පරිච්‌ඡින්‌නො, තස්‌මා ආහ ‘‘වංසසම්‌භවෙ පුරිසෙ’’ති. රාජගෙහතො ආහටභික්‌ඛාය යාපෙන්‌තොති ඉමිනා කුමාරකපබ්‌බජ්‌ජාය උපගතභාවං දස්‌සෙති.
Purisayugo yasmā tasmiṃ vaṃse sañjātapurisaṭṭhitiyā paricchinno, tasmā āha ‘‘vaṃsasambhave purise’’ti. Rājagehato āhaṭabhikkhāya yāpentoti iminā kumārakapabbajjāya upagatabhāvaṃ dasseti.
පරිහරියමානොවාති අඤ්‌ඤෙන අඤ්‌ඤෙන පරිහරියමානො විය වෙලාය වෙලාය තෙන මහතා පරිජනෙන උපට්‌ඨියමානො කුමාරකීළං කීළීති අත්‌ථො. කෙචි පන ‘‘පරිහරියමානො එවා’’ති අවධාරණවසෙන අත්‌ථං වදන්‌ති, තථා සති චතුරාසීතිවස්‌සසහස්‌සානි ථඤ්‌ඤපායී තරුණදාරකො අහොසීති ආපජ්‌ජතීති තදයුත්‌තං. කුමාරකාලං වත්‌වා තදනන්‌තරං ඔපරජ්‌ජවචනතො විරුද්‌ධඤ්‌චෙතං. (පඤ්‌චමඞ්‌ගලවචනෙන උන්‌නඞ්‌ගලමඞ්‌ගලඋක්‌කන්‌තනමඞ්‌ගලකම්‌මහායමඞ්‌ගලදුස්‌සමඞ්‌ගලානි සමුපගතානි එව අහෙසුන්‌ති දට්‌ඨබ්‌බං).
Parihariyamānovāti aññena aññena parihariyamāno viya velāya velāya tena mahatā parijanena upaṭṭhiyamāno kumārakīḷaṃ kīḷīti attho. Keci pana ‘‘parihariyamāno evā’’ti avadhāraṇavasena atthaṃ vadanti, tathā sati caturāsītivassasahassāni thaññapāyī taruṇadārako ahosīti āpajjatīti tadayuttaṃ. Kumārakālaṃ vatvā tadanantaraṃ oparajjavacanato viruddhañcetaṃ. (Pañcamaṅgalavacanena unnaṅgalamaṅgalaukkantanamaṅgalakammahāyamaṅgaladussamaṅgalāni samupagatāni eva ahesunti daṭṭhabbaṃ).
311. සවංසවසෙන ආගතා පුත්‌තනත්‌තුආදයො පුත්‌තා ච පපුත්‌තා ච එතිස්‌සාති පුත්‌තපපුත්‌තකා පරම්‌පරා. නිහතන්‌ති නිහිතං ඨපිතං, පවත්‌තිතන්‌ති අත්‌ථො. නිහතන්‌ති වා සතතං පතිට්‌ඨිතභාවෙන වළඤ්‌ජිතන්‌ති අත්‌ථො. තෙනාහ ‘‘කල්‍යාණවත්‌ත’’න්‌ති. අතිරෙකතරා ද්‌වෙ ගුණාති මහාසත්‌තස්‌ස මඝදෙවකාලතො අතිරෙකතරා ද්‌වෙ ගුණා ඉතරරාජූහි පන අතිරෙකතරා අනෙකසතසහස්‌සප්‌පභෙදා එව ගුණා අහෙසුන්‌ති.
311. Savaṃsavasena āgatā puttanattuādayo puttā ca paputtā ca etissāti puttapaputtakā paramparā. Nihatanti nihitaṃ ṭhapitaṃ, pavattitanti attho. Nihatanti vā satataṃ patiṭṭhitabhāvena vaḷañjitanti attho. Tenāha ‘‘kalyāṇavatta’’nti. Atirekatarā dve guṇāti mahāsattassa maghadevakālato atirekatarā dve guṇā itararājūhi pana atirekatarā anekasatasahassappabhedā eva guṇā ahesunti.
312. තෙත්‌තිංස සහපුඤ්‌ඤකාරිනො එත්‌ථ නිබ්‌බත්‌තාති තංසහචරිතට්‌ඨානං තෙත්‌තිංසං, තදෙව තාවතිංසං, තංනිවාසො එතෙසන්‌ති තාවතිංසා. නිවාසභාවො ච තෙසං තත්‌ථ නිබ්‌බත්‌තනපුබ්‌බකොති ආහ – ‘‘දෙවානං තාවතිංසානන්‌ති තාවතිංසභවනෙ නිබ්‌බත්‌තදෙවාන’’න්‌ති. රඤ්‌ඤොති නිමිමහාරාජස්‌ස. ඔවාදෙ ඨත්‌වාති ‘‘සීලං අරක්‌ඛන්‌තො මම සන්‌තිකං මා ආගච්‌ඡතූ’’ති නිග්‌ගණ්‌හනවසෙනපි, ‘‘එකන්‌තතො මම විජිතෙ වසන්‌තෙන සීලං රක්‌ඛිතබ්‌බ’’න්‌ති එවං පවත්‌තිතඔවාදවසෙනපි ඔවාදෙ ඨත්‌වා.
312. Tettiṃsa sahapuññakārino ettha nibbattāti taṃsahacaritaṭṭhānaṃ tettiṃsaṃ, tadeva tāvatiṃsaṃ, taṃnivāso etesanti tāvatiṃsā. Nivāsabhāvo ca tesaṃ tattha nibbattanapubbakoti āha – ‘‘devānaṃ tāvatiṃsānanti tāvatiṃsabhavane nibbattadevāna’’nti. Raññoti nimimahārājassa. Ovāde ṭhatvāti ‘‘sīlaṃ arakkhanto mama santikaṃ mā āgacchatū’’ti niggaṇhanavasenapi, ‘‘ekantato mama vijite vasantena sīlaṃ rakkhitabba’’nti evaṃ pavattitaovādavasenapi ovāde ṭhatvā.
අථ නන්‌ති මහාජුතිකං මහාවිප්‌ඵාරං මහානුභාවං නිමිරාජානං. ‘‘සක්‌කොහමස්‌මි දෙවින්‌දො, තව සන්‌තිකමාගතො’’ති අත්‌තනො සක්‌කභාවං පවෙදෙත්‌වා ‘‘කඞ්‌ඛං තෙ පටිවිනොදෙස්‌සාමී’’ති ආහ. තෙනාහ ‘‘සබ්‌බභූතානමිස්‌සරා’’තිආදි.
Athananti mahājutikaṃ mahāvipphāraṃ mahānubhāvaṃ nimirājānaṃ. ‘‘Sakkohamasmi devindo, tava santikamāgato’’ti attano sakkabhāvaṃ pavedetvā ‘‘kaṅkhaṃ te paṭivinodessāmī’’ti āha. Tenāha ‘‘sabbabhūtānamissarā’’tiādi.
සීලං උපාදාය ඔමකතාය ‘‘කි’’න්‌ති හීළෙන්‌තො වදති. ගුණවිසිට්‌ඨතායාති ලාභයසාදීනඤ්‌චෙව පියමනාපතාදීනඤ්‌ච ආසවක්‌ඛයපරියොසානානං නිමිත්‌තභාවෙන උත්‌තමගුණතාය. තදා සක්‌කො අනුරුද්‌ධත්‌ථෙරො, සො අත්‌තනො පුරිමජාතියං පච්‌චක්‌ඛසිද්‌ධංව දානතො සීලං මහන්‌තං විභාවෙන්‌තො ‘‘අහඤ්‌හී’’තිආදිමාහ. තත්‌ථ අත්‌තනා වසියමානං කාමාවචරදෙවලොකං සන්‌ධාය ‘‘පෙත්‌තිවිසයතො’’ති වුත්‌තං. තස්‌ස හි කප්‌පසතසහස්‌සං විවට්‌ටජ්‌ඣාසයස්‌ස පූරිතපාරමිස්‌ස දෙවලොකො පෙතලොකො විය උපට්‌ඨාසි. තෙනෙවාහ ‘‘අච්‌ඡරාගණසඞ්‌ඝුට්‌ඨං, පිසාචගණසෙවිත’’න්‌ති (සං. නි. 1.46).
Sīlaṃ upādāya omakatāya ‘‘ki’’nti hīḷento vadati. Guṇavisiṭṭhatāyāti lābhayasādīnañceva piyamanāpatādīnañca āsavakkhayapariyosānānaṃ nimittabhāvena uttamaguṇatāya. Tadā sakko anuruddhatthero, so attano purimajātiyaṃ paccakkhasiddhaṃva dānato sīlaṃ mahantaṃ vibhāvento ‘‘ahañhī’’tiādimāha. Tattha attanā vasiyamānaṃ kāmāvacaradevalokaṃ sandhāya ‘‘pettivisayato’’ti vuttaṃ. Tassa hi kappasatasahassaṃ vivaṭṭajjhāsayassa pūritapāramissa devaloko petaloko viya upaṭṭhāsi. Tenevāha ‘‘accharāgaṇasaṅghuṭṭhaṃ, pisācagaṇasevita’’nti (saṃ. ni. 1.46).
ඛත්‌තියෙති ඛත්‌තියජාතියං. විසුජ්‌ඣතීති බ්‍රහ්‌මලොකූපපත්‌තිං සන්‌ධාය වදති කාමසංකිලෙසවිසුජ්‌ඣනතො. කායාති ච බ්‍රහ්‌මකායමාහ.
Khattiyeti khattiyajātiyaṃ. Visujjhatīti brahmalokūpapattiṃ sandhāya vadati kāmasaṃkilesavisujjhanato. Kāyāti ca brahmakāyamāha.
ඉමස්‌ස මම අදිට්‌ඨපුබ්‌බරූපං දිස්‌වා ‘‘අහුදෙව භය’’න්‌ති චින්‌තෙත්‌වා ආහ ‘‘අවිකම්‌පමානො’’ති. භායන්‌තො හි චිත්‌තස්‌ස අඤ්‌ඤථත්‌තෙන කායස්‌ස ච ඡම්‌භිතත්‌තෙන විකම්‌පති නාම. තෙනාහ ‘‘අභායමානො’’ති. සුඛං කථෙතුං හොතීති පුඤ්‌ඤඵලං කථෙතුං සුඛං හොති.
Imassa mama adiṭṭhapubbarūpaṃ disvā ‘‘ahudeva bhaya’’nti cintetvā āha ‘‘avikampamāno’’ti. Bhāyanto hi cittassa aññathattena kāyassa ca chambhitattena vikampati nāma. Tenāha ‘‘abhāyamāno’’ti. Sukhaṃ kathetuṃ hotīti puññaphalaṃ kathetuṃ sukhaṃ hoti.
313. මනං ආගම්‌ම යුත්‌තායෙව හොන්‌තීති මාතලිස්‌ස සක්‌කස්‌සෙව චිත්‌තං ජානිත්‌වා යුත්‌තා විය හොන්‌ති, රථෙ යුත්‌තආජානීයකිච්‌චං කරොන්‌ති දෙවපුත්‌තා. එවං තාදිසෙ කාලෙ තථා පටිපජ්‌ජන්‌ති, යථා එරාවණො දෙවපුත්‌තො හත්‌ථිකිච්‌චං. නද්‌ධිතො පට්‌ඨායාති රථපඤ්‌ජරපරියන්‌තෙන අක්‌ඛස්‌ස සම්‌බන්‌ධට්‌ඨානං නද්‌ධී, තතො පට්‌ඨාය. අක්‌ඛො බජ්‌ඣති එත්‌ථාති අක්‌ඛබද්‌ධො, අක්‌ඛෙන රථස්‌ස බද්‌ධට්‌ඨානං. යථා දෙවලොකතො යාව චන්‌දමණ්‌ඩලස්‌ස ගමනවීථි, තාව අත්‌තනො ආනුභාවෙන හෙට්‌ඨාමුඛමෙව රථං පෙසෙසි, එවං චන්‌දමණ්‌ඩලස්‌ස ගමනවීථිතො යාව රඤ්‌ඤො පාසාදො, තාව තථෙව පෙසෙසි. ද්‌වෙ මග්‌ගෙ දස්‌සෙත්‌වාති පතොදලට්‌ඨියා ආකාසං විලිඛන්‌තො විය අත්‌තනො ආනුභාවෙන නිරයගාමී දෙවලොකගාමී චාති ද්‌වෙ මග්‌ගෙ දස්‌සෙත්‌වා. කතමෙනාතිආදි දෙසනාමත්‌තං, යථා තෙන රථෙන ගච්‌ඡන්‌තස්‌ස නිරයො දෙවලොකො ච පාකටා හොන්‌ති, තථා කරණං අධිප්‌පෙතං.
313.Manaṃ āgamma yuttāyeva hontīti mātalissa sakkasseva cittaṃ jānitvā yuttā viya honti, rathe yuttaājānīyakiccaṃ karonti devaputtā. Evaṃ tādise kāle tathā paṭipajjanti, yathā erāvaṇo devaputto hatthikiccaṃ. Naddhito paṭṭhāyāti rathapañjarapariyantena akkhassa sambandhaṭṭhānaṃ naddhī, tato paṭṭhāya. Akkho bajjhati etthāti akkhabaddho, akkhena rathassa baddhaṭṭhānaṃ. Yathā devalokato yāva candamaṇḍalassa gamanavīthi, tāva attano ānubhāvena heṭṭhāmukhameva rathaṃ pesesi, evaṃ candamaṇḍalassa gamanavīthito yāva rañño pāsādo, tāva tatheva pesesi. Dve magge dassetvāti patodalaṭṭhiyā ākāsaṃ vilikhanto viya attano ānubhāvena nirayagāmī devalokagāmī cāti dve magge dassetvā. Katamenātiādi desanāmattaṃ, yathā tena rathena gacchantassa nirayo devaloko ca pākaṭā honti, tathā karaṇaṃ adhippetaṃ.
වුත්‌තකාරණමෙව සන්‌ධායාහ මහාසත්‌තො ‘‘උභයෙනෙව මං මාතලි නෙහී’’ති. දුග්‌ගන්‌ති දුග්‌ගමං. වෙත්‌තරණින්‌ති එවංනාමකං නිරයං. කුථිතන්‌ති පක්‌කුථිතං නිපක්‌කතෙලසදිසජාලං. ඛාරසංයුත්‌තන්‌ති ඛාරොදකසදිසං.
Vuttakāraṇameva sandhāyāha mahāsatto ‘‘ubhayeneva maṃ mātali nehī’’ti. Dugganti duggamaṃ. Vettaraṇinti evaṃnāmakaṃ nirayaṃ. Kuthitanti pakkuthitaṃ nipakkatelasadisajālaṃ. Khārasaṃyuttanti khārodakasadisaṃ.
රථං නිවත්‌තෙත්‌වාති නිරයාභිමුඛතො නිවත්‌තෙත්‌වා. බීරණීදෙවධීතායාති ‘‘බීරණී’’ති එවංනාමිකාය අච්‌ඡරාය. සොණදින්‌නදෙවපුත්‌තස්‌සාති ‘‘සොණදින්‌නො’’ති එවංනාමකස්‌ස දෙවපුත්‌තස්‌ස. ගණදෙවපුත්‌තානන්‌ති ගණවසෙන පුඤ්‌ඤං කත්‌වා ගණවසෙනෙව නිබ්‌බත්‌තදෙවපුත්‌තානං.
Rathaṃ nivattetvāti nirayābhimukhato nivattetvā. Bīraṇīdevadhītāyāti ‘‘bīraṇī’’ti evaṃnāmikāya accharāya. Soṇadinnadevaputtassāti ‘‘soṇadinno’’ti evaṃnāmakassa devaputtassa. Gaṇadevaputtānanti gaṇavasena puññaṃ katvā gaṇavaseneva nibbattadevaputtānaṃ.
පත්‌තකාලෙති උපකට්‌ඨාය වෙලාය. අතිථින්‌ති පච්‌චෙකසම්‌බුද්‌ධං. කස්‌සපස්‌ස භගවතො සාසනෙ එකං ඛීණාසවත්‌ථෙරන්‌තිපි වදන්‌ති. මාතාව පුත්‌තං සකිමාභිනන්‌දීති යථා පවාසතො ආගතං පුත්‌තං මාතා සකිං එකවාරං ආගතකාලෙ අභිනන්‌දති, තථා නිච්‌චකාලෙ අභිනන්‌දි සක්‌කච්‌චං පරිවිසි. සංයමා සංවිභාගාති සීලසංයමා සංවිභාගසීලා. ජාතකෙති නිමිජාතකෙ.
Pattakāleti upakaṭṭhāya velāya. Atithinti paccekasambuddhaṃ. Kassapassa bhagavato sāsane ekaṃ khīṇāsavattherantipi vadanti. Mātāva puttaṃ sakimābhinandīti yathā pavāsato āgataṃ puttaṃ mātā sakiṃ ekavāraṃ āgatakāle abhinandati, tathā niccakāle abhinandi sakkaccaṃ parivisi. Saṃyamā saṃvibhāgāti sīlasaṃyamā saṃvibhāgasīlā. Jātaketi nimijātake.
චිත්‌තකූටන්‌ති දෙවනගරස්‌ස දක්‌ඛිණදිසාය ද්‌වාරකොට්‌ඨකං. සක්‌කො චිත්‌තං සන්‌ධාරෙතුං අසක්‌කොන්‌තොති මහාසත්‌තෙ පවත්‌තං දෙවතානං සක්‌කාරසම්‌මානං පටිච්‌ච උප්‌පන්‌නං අත්‌තනො උසූයචිත්‌තං බහි අනාවිකත්‌වා අබ්‌භන්‌තරෙයෙව ච නං ඨපෙතුං අසක්‌කොන්‌තො. අඤ්‌ඤෙසං පුඤ්‌ඤෙන වසාහීති සක්‌කස්‌ස මහාසත්‌තං රොසෙතුකාමතාය ආරාධනං නිදස්‌සෙති. පුරාණසක්‌කො දීඝායුකො, තං උපාදාය ජරාජිණ්‌ණං විය කත්‌වා ‘‘ජරසක්‌කො’’ති වුත්‌තං.
Cittakūṭanti devanagarassa dakkhiṇadisāya dvārakoṭṭhakaṃ. Sakko cittaṃ sandhāretuṃ asakkontoti mahāsatte pavattaṃ devatānaṃ sakkārasammānaṃ paṭicca uppannaṃ attano usūyacittaṃ bahi anāvikatvā abbhantareyeva ca naṃ ṭhapetuṃ asakkonto. Aññesaṃ puññena vasāhīti sakkassa mahāsattaṃ rosetukāmatāya ārādhanaṃ nidasseti. Purāṇasakko dīghāyuko, taṃ upādāya jarājiṇṇaṃ viya katvā ‘‘jarasakko’’ti vuttaṃ.
315. සෙසං සබ්‌බන්‌ති පබ්‌බජ්‌ජුපගමනා සෙසං අත්‌තනො වංසෙ පොරාණරාජූනං රාජචාරිත්‌තං. පාකතිකන්‌ති පුන සභාවත්‌තමෙව ගතො අහොසි, අපබ්‌බජිතභාවවචනෙනෙවස්‌ස බ්‍රහ්‌මවිහාරභාවනාදීනං පබ්‌බජ්‌ජාගුණානං අභාවො දීපිතො හොති.
315.Sesaṃ sabbanti pabbajjupagamanā sesaṃ attano vaṃse porāṇarājūnaṃ rājacārittaṃ. Pākatikanti puna sabhāvattameva gato ahosi, apabbajitabhāvavacanenevassa brahmavihārabhāvanādīnaṃ pabbajjāguṇānaṃ abhāvo dīpito hoti.
316. වීරියං අකරොන්‌තො සමුච්‌ඡින්‌දති, න තාව සමුච්‌ඡින්‌නං, කල්‍යාණමිත්‌තසංසග්‌ගාදිපච්‌චයසමවායෙ සති සීලවතං කල්‍යාණවත්‌තං පවත්‌තෙතුං සක්‌කොති . දුස්‌සීලෙන සමුච්‌ඡින්‌නං නාම හොති තස්‌ස තත්‌ථ නිරාසභාවෙන පටිපත්‌තියා එව අසම්‌භවතො. සත්‌ත සෙඛා පවත්‌තෙන්‌ති කල්‍යාණවත්‌තස්‌ස අපරිනිට්‌ඨිතකිච්‌චත්‌තා. ඛීණාසවෙන පවත්‌තිතං නාම පරිනිට්‌ඨිතකිච්‌චත්‌තා. සෙසං සුවිඤ්‌ඤෙය්‍යමෙව.
316.Vīriyaṃ akaronto samucchindati, na tāva samucchinnaṃ, kalyāṇamittasaṃsaggādipaccayasamavāye sati sīlavataṃ kalyāṇavattaṃ pavattetuṃ sakkoti . Dussīlena samucchinnaṃ nāma hoti tassa tattha nirāsabhāvena paṭipattiyā eva asambhavato. Satta sekhā pavattenti kalyāṇavattassa apariniṭṭhitakiccattā. Khīṇāsavena pavattitaṃ nāma pariniṭṭhitakiccattā. Sesaṃ suviññeyyameva.
මඝදෙවසුත්‌තවණ්‌ණනාය ලීනත්‌ථප්‌පකාසනා සමත්‌තා.
Maghadevasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya / 3. මඝදෙවසුත්‌තං • 3. Maghadevasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 3. මඝදෙවසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Maghadevasuttavaṇṇanā
