| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾನಿದ್ದೇಸ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāniddesa-aṭṭhakathā |
೧೩. ಮಹಾಬ್ಯೂಹಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ
13. Mahābyūhasuttaniddesavaṇṇanā
೧೩೦. ತೇರಸಮೇ ಮಹಾಬ್ಯೂಹಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸೇ ಯೇ ಕೇಚಿಮೇ ದಿಟ್ಠಿಪರಿಬ್ಬಸಾನಾತಿ ಇದಮ್ಪಿ ‘‘ಕಿಂ ನು ಖೋ ಇಮೇ ದಿಟ್ಠಿಪರಿಬ್ಬಸಾನಾ ವಿಞ್ಞೂನಂ ಸನ್ತಿಕಾ ನಿನ್ದಮೇವ ಲಭನ್ತಿ, ಉದಾಹು ಪಸಂಸಮ್ಪೀ’’ತಿ ಉಪ್ಪನ್ನಚಿತ್ತಾನಂ ಏಕಚ್ಚಾನಂ ದೇವತಾನಂ ತಮತ್ಥಂ ಆವಿಕಾತುಂ ಪುರಿಮನಯೇನೇವ ನಿಮ್ಮಿತಬುದ್ಧೇನ ಅತ್ತಾನಂ ಪುಚ್ಛಾಪೇತ್ವಾ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಅನ್ವಾನಯನ್ತೀತಿ ಅನು ಆನಯನ್ತಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಆಹರನ್ತಿ।
130. Terasame mahābyūhasuttaniddese ye kecime diṭṭhiparibbasānāti idampi ‘‘kiṃ nu kho ime diṭṭhiparibbasānā viññūnaṃ santikā nindameva labhanti, udāhu pasaṃsampī’’ti uppannacittānaṃ ekaccānaṃ devatānaṃ tamatthaṃ āvikātuṃ purimanayeneva nimmitabuddhena attānaṃ pucchāpetvā vuttaṃ. Tattha anvānayantīti anu ānayanti punappunaṃ āharanti.
ನಿನ್ದಮೇವ ಅನ್ವೇನ್ತೀತಿ ಗರಹಮೇವ ಉಪಗಚ್ಛನ್ತಿ।
Nindameva anventīti garahameva upagacchanti.
೧೩೧. ಇದಾನಿ ಯಸ್ಮಾ ತೇ ‘‘ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ವದನ್ತಾಪಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಿಕವಾದಿನೋ ಕದಾಚಿ ಕತ್ಥಚಿ ಪಸಂಸಮ್ಪಿ ಲಭನ್ತಿ, ಯಂ ಏತಂ ಪಸಂಸಾಸಙ್ಖಾತಂ ವಾದಫಲಂ, ತಂ ಅಪ್ಪಂ, ರಾಗಾದೀನಂ ಸಮಾಯ ಸಮತ್ಥಂ ನ ಹೋತಿ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ದುತಿಯೇ ನಿನ್ದಾಫಲೇ, ತಸ್ಮಾ ಏತಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಇಮಂ ತಾವ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಗಾಥಂ ಆಹ ‘‘ಅಪ್ಪಞ್ಹಿ ಏತಂ ನ ಅಲಂ ಸಮಾಯ, ದುವೇ ವಿವಾದಸ್ಸ ಫಲಾನಿ ಬ್ರೂಮೀ’’ತಿ। ತತ್ಥ ದುವೇ ವಿವಾದಸ್ಸ ಫಲಾನೀತಿ ನಿನ್ದಾ ಚ ಪಸಂಸಾ ಚ ಜಯಪರಾಜಯಾದೀನಿ ವಾ ತಂಸಭಾಗಾನಿ। ಏತಮ್ಪಿ ದಿಸ್ವಾತಿ ‘‘ನಿನ್ದಾ ಅನಿಟ್ಠಾ ಏವ, ಪಸಂಸಾ ನಾಲಂ ಸಮಾಯಾ’’ತಿ ಏತಮ್ಪಿ ವಿವಾದಫಲೇ ಆದೀನವಂ ದಿಸ್ವಾ। ಖೇಮಾಭಿಪಸ್ಸಂ ಅವಿವಾದಭೂಮಿನ್ತಿ ಅವಿವಾದಭೂಮಿಂ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಖೇಮನ್ತಿ ಪಸ್ಸಮಾನೋ।
131. Idāni yasmā te ‘‘idameva sacca’’nti vadantāpi diṭṭhigatikavādino kadāci katthaci pasaṃsampi labhanti, yaṃ etaṃ pasaṃsāsaṅkhātaṃ vādaphalaṃ, taṃ appaṃ, rāgādīnaṃ samāya samatthaṃ na hoti, ko pana vādo dutiye nindāphale, tasmā etamatthaṃ dassento imaṃ tāva vissajjanagāthaṃ āha ‘‘appañhi etaṃ na alaṃ samāya, duve vivādassa phalāni brūmī’’ti. Tattha duve vivādassa phalānīti nindā ca pasaṃsā ca jayaparājayādīni vā taṃsabhāgāni. Etampi disvāti ‘‘nindā aniṭṭhā eva, pasaṃsā nālaṃ samāyā’’ti etampi vivādaphale ādīnavaṃ disvā. Khemābhipassaṃ avivādabhūminti avivādabhūmiṃ nibbānaṃ khemanti passamāno.
ಅಪ್ಪಕನ್ತಿ ಮನ್ದಂ। ಪರಿತ್ತಕನ್ತಿ ಥೋಕಂ। ಓಮಕನ್ತಿ ಹೇಟ್ಠಿಮಕಂ। ಲಾಮಕನ್ತಿ ಪಾಪಕಂ। ಸಮಾಯಾತಿ ರಾಗಾದೀನಂ ಸಮನತ್ಥಾಯ। ಉಪಸಮಾಯಾತಿ ಉಪರೂಪರಿ ಸಮನತ್ಥಾಯ। ವೂಪಸಮಾಯಾತಿ ಸನ್ನಿಸೀದಾಪನತ್ಥಾಯ। ನಿಬ್ಬಾನಾಯಾತಿ ಅಮತಮಹಾನಿಬ್ಬಾನತ್ಥಾಯ। ಪಟಿನಿಸ್ಸಗ್ಗಾಯಾತಿ ಮಗ್ಗೇನ ಕಿಲೇಸಾನಂ ನಿಸ್ಸಜ್ಜನತ್ಥಾಯ। ಪಟಿಪಸ್ಸದ್ಧಿಯಾತಿ ಫಲೇನ ಪಟಿಪಸ್ಸದ್ಧಾನಂ ಅನುಪ್ಪಜ್ಜನತ್ಥಾಯ ನಾಲಂ।
Appakanti mandaṃ. Parittakanti thokaṃ. Omakanti heṭṭhimakaṃ. Lāmakanti pāpakaṃ. Samāyāti rāgādīnaṃ samanatthāya. Upasamāyāti uparūpari samanatthāya. Vūpasamāyāti sannisīdāpanatthāya. Nibbānāyāti amatamahānibbānatthāya. Paṭinissaggāyāti maggena kilesānaṃ nissajjanatthāya. Paṭipassaddhiyāti phalena paṭipassaddhānaṃ anuppajjanatthāya nālaṃ.
೧೩೨. ಏವಞ್ಹಿ ಅವಿವಾದಮಾನೋ – ಯಾ ಕಾಚಿಮಾತಿ ಗಾಥಾ। ತತ್ಥ ಸಮ್ಮುತಿಯೋತಿ ದಿಟ್ಠಿಯೋ। ಪುಥುಜ್ಜಾತಿ ಪುಥುಜ್ಜನಸಮ್ಭವಾ। ಸೋ ಉಪಯಂ ಕಿಮೇಯ್ಯಾತಿ ಸೋ ಉಪಗನ್ತಬ್ಬಟ್ಠೇನ ಉಪಯಂ ರೂಪಾದೀಸು ಏಕಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮಂ ಕಿಂ ಉಪೇಯ್ಯ, ಕೇನ ವಾ ಕಾರಣೇನ ಉಪೇಯ್ಯ। ದಿಟ್ಠೇ ಸುತೇ ಖನ್ತಿಮಕುಬ್ಬಮಾನೋತಿ ದಿಟ್ಠಸುತಸುದ್ಧೀಸು ಪೇಮಂ ಅಕರೋನ್ತೋ।
132. Evañhi avivādamāno – yā kācimāti gāthā. Tattha sammutiyoti diṭṭhiyo. Puthujjāti puthujjanasambhavā. Soupayaṃ kimeyyāti so upagantabbaṭṭhena upayaṃ rūpādīsu ekampi dhammaṃ kiṃ upeyya, kena vā kāraṇena upeyya. Diṭṭhe sute khantimakubbamānoti diṭṭhasutasuddhīsu pemaṃ akaronto.
ಪುಥುಜ್ಜನೇಹಿ ಜನಿತಾತಿ ಪುಥುಜ್ಜನೇಹಿ ಉಪ್ಪಾದಿತಾ। ಸಮ್ಮುತಿಯೋತಿ ದಿಟ್ಠಿಯೋ। ಪುಥು ನಾನಾಜನೇಹಿ ಜನಿತಾ ವಾತಿ ಅನೇಕವಿಧೇಹಿ ದಿಟ್ಠಿಗತಿಕೇಹಿ ಉಪ್ಪಾದಿತಾ ವಾ। ನೇತೀತಿ ನ ಏತಿ। ನ ಉಪೇತೀತಿ ಸಮೀಪಂ ನ ಏತಿ। ನ ಉಪಗಚ್ಛತೀತಿ ನಿವತ್ತತಿ। ನಾಭಿನಿವಿಸತೀತಿ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ನಪ್ಪತಿಟ್ಠತಿ।
Puthujjanehi janitāti puthujjanehi uppāditā. Sammutiyoti diṭṭhiyo. Puthu nānājanehi janitā vāti anekavidhehi diṭṭhigatikehi uppāditā vā. Netīti na eti. Na upetīti samīpaṃ na eti. Na upagacchatīti nivattati. Nābhinivisatīti pavisitvā nappatiṭṭhati.
೧೩೩. ಇತೋ ಬಾಹಿರಾ ಪನ – ಸೀಲುತ್ತಮಾತಿ ಗಾಥಾ ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಸೀಲಂಯೇವ ‘‘ಉತ್ತಮ’’ನ್ತಿ ಮಞ್ಞಮಾನಾ ಸೀಲುತ್ತಮಾತಿ ಏಕೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಂಯಮಮತ್ತೇನ ಸುದ್ಧಿಂ ವದನ್ತಿ, ಹತ್ಥಿವತಾದಿಞ್ಚ ವತಂ ಸಮಾದಾಯ ಉಪಟ್ಠಿತಾಸೇ। ಇಧೇವ ದಿಟ್ಠಿಯಂ ಅಸ್ಸ ಸತ್ಥುನೋ ಸುದ್ಧಿಂ ಭವೂಪನೀತಾ ಭವಜ್ಝೋಸಿತಾ ಸಮಾನಾ ವದನ್ತಿ, ಅಪಿ ಚ ತೇ ಕುಸಲಾವದಾನಾ ‘‘ಕುಸಲಾ ಮಯ’’ನ್ತಿ ಏವಂವಾದಾ।
133. Ito bāhirā pana – sīluttamāti gāthā tassattho – sīlaṃyeva ‘‘uttama’’nti maññamānā sīluttamāti eke bhonto saṃyamamattena suddhiṃ vadanti, hatthivatādiñca vataṃ samādāya upaṭṭhitāse. Idheva diṭṭhiyaṃ assa satthuno suddhiṃ bhavūpanītā bhavajjhositā samānā vadanti, api ca te kusalāvadānā ‘‘kusalā maya’’nti evaṃvādā.
೧೩೪. ಏವಂ ಸೀಲುತ್ತಮೇಸು ಚ ತೇಸು ತಥಾ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಯೋ ಕೋಚಿ – ಸಚೇ ಚುತೋತಿ ಗಾಥಾ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಸಚೇ ತತೋ ಸೀಲವತತೋ ಪರವಿಚ್ಛಿನ್ದನೇನ ವಾ ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣನ್ತೋ ವಾ ಚುತೋ ಹೋತಿ, ಸೋ ತಂ ಸೀಲಬ್ಬತಕಮ್ಮಂ ಪುಞ್ಞಾಭಿಸಙ್ಖಾರಾದಿಕಮ್ಮಂ ವಾ ವಿರಾಧಯಿತ್ವಾ ವೇಧತೀ। ನ ಕೇವಲಞ್ಚ ವೇಧತಿ , ಅಪಿ ಚ ಖೋ ತಂ ಸೀಲಬ್ಬತಸುದ್ಧಿಂ ಪಜಪ್ಪತೀ ಚ ವಿಪ್ಪಲಪತಿ ಚ ಪತ್ಥಯತೀ ಚ। ಕಿಮಿವ? ಸತ್ಥಾವ ಹೀನೋ ಪವಸಂ ಘರಮ್ಹಾ, ಘರಮ್ಹಾ ಪವಸನ್ತೋ ಸತ್ಥತೋ ಹೀನೋ ಯಥಾ ತಂ ಘರಂ ವಾ ಸತ್ಥಂ ವಾ ಪತ್ಥಯತೀತಿ।
134. Evaṃ sīluttamesu ca tesu tathā paṭipanno yo koci – sace cutoti gāthā. Tassattho – sace tato sīlavatato paravicchindanena vā anabhisambhuṇanto vā cuto hoti, so taṃ sīlabbatakammaṃ puññābhisaṅkhārādikammaṃ vā virādhayitvā vedhatī. Na kevalañca vedhati , api ca kho taṃ sīlabbatasuddhiṃ pajappatī ca vippalapati ca patthayatī ca. Kimiva? Satthāva hīno pavasaṃ gharamhā, gharamhā pavasanto satthato hīno yathā taṃ gharaṃ vā satthaṃ vā patthayatīti.
ಪರವಿಚ್ಛಿನ್ದನಾಯ ವಾತಿ ಪರೇನ ವಾರಿಯಮಾನೋ ವಾ। ಅನಭಿಸಮ್ಭುಣನ್ತೋ ವಾತಿ ತಂ ಪಟಿಪತ್ತಿಂ ಅಸಮ್ಪಾದೇನ್ತೋ ವಾ।
Paravicchindanāya vāti parena vāriyamāno vā. Anabhisambhuṇanto vāti taṃ paṭipattiṃ asampādento vā.
ಅಞ್ಞಾಯ ಅಪರದ್ಧೋತಿ ನಿಬ್ಬಾನೇನ ಪರಿಹೀನೋ ಮಗ್ಗತೋ ವಾ। ತಂ ವಾ ಸತ್ಥಂ ಅನುಬನ್ಧತೀತಿ ತಂ ವಾ ಸತ್ಥಂ ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪಚ್ಛತೋ ಗಚ್ಛತಿ।
Aññāya aparaddhoti nibbānena parihīno maggato vā. Taṃ vā satthaṃ anubandhatīti taṃ vā satthaṃ sabbattha pacchato gacchati.
೧೩೫. ಏವಂ ಪನ ಸೀಲುತ್ತಮಾನಂ ಪವೇಧನಕಾರಣಂ ಅರಿಯಸಾವಕೋ ಸೀಲಬ್ಬತಂ ವಾಪಿ ಪಹಾಯ ಸಬ್ಬನ್ತಿ ಗಾಥಾ। ತತ್ಥ ಸಾವಜ್ಜಾನವಜ್ಜನ್ತಿ ಸಬ್ಬಾಕುಸಲಂ ಲೋಕಿಯಕುಸಲಞ್ಚ। ಏತಂ ಸುದ್ಧಿಂ ಅಸುದ್ಧಿನ್ತಿ ಅಪತ್ಥಯಾನೋತಿ ಪಞ್ಚಕಾಮಗುಣಾದಿಭೇದಂ ಸುದ್ಧಿಂ ಅಕುಸಲಾದಿಭೇದಂ ಅಸುದ್ಧಿಞ್ಚ ಅಪತ್ಥಯಮಾನೋ। ವಿರತೋ ಚರೇತಿ ಸುದ್ಧಿಯಾ ಅಸುದ್ಧಿಯಾ ಚ ವಿರತೋ ಚರೇಯ್ಯ। ಸನ್ತಿ ಮನುಗ್ಗಹಾಯಾತಿ ದಿಟ್ಠಿಂ ಅಗ್ಗಹೇತ್ವಾ।
135. Evaṃ pana sīluttamānaṃ pavedhanakāraṇaṃ ariyasāvako sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbanti gāthā. Tattha sāvajjānavajjanti sabbākusalaṃ lokiyakusalañca. Etaṃ suddhiṃ asuddhintiapatthayānoti pañcakāmaguṇādibhedaṃ suddhiṃ akusalādibhedaṃ asuddhiñca apatthayamāno. Virato careti suddhiyā asuddhiyā ca virato careyya. Santi manuggahāyāti diṭṭhiṃ aggahetvā.
ಕಣ್ಹಂ ಕಣ್ಹವಿಪಾಕನ್ತಿ ಅಕುಸಲಕಮ್ಮಂ ಅಕುಸಲವಿಪಾಕದಾಯಕಂ। ಸುಕ್ಕಂ ಸುಕ್ಕವಿಪಾಕನ್ತಿ ಲೋಕಿಯಕುಸಲಂ ಅತ್ತನಾ ಸದಿಸಂ ಸುಕ್ಕವಿಪಾಕದಾಯಕಂ।
Kaṇhaṃkaṇhavipākanti akusalakammaṃ akusalavipākadāyakaṃ. Sukkaṃ sukkavipākanti lokiyakusalaṃ attanā sadisaṃ sukkavipākadāyakaṃ.
ನಿಯಾಮಾವಕ್ಕನ್ತಿನ್ತಿ ಮಗ್ಗಪವಿಸನಂ। ಸೇಕ್ಖಾತಿ ಸತ್ತ ಸೇಕ್ಖಾ। ಅಗ್ಗಧಮ್ಮನ್ತಿ ಉತ್ತಮಧಮ್ಮಂ, ಅರಹತ್ತಫಲಂ।
Niyāmāvakkantinti maggapavisanaṃ. Sekkhāti satta sekkhā. Aggadhammanti uttamadhammaṃ, arahattaphalaṃ.
೧೩೬. ಏವಂ ಇತೋ ಬಾಹಿರಕೇ ಸೀಲುತ್ತಮೇ ಸಂಯಮೇನ ವಿಸುದ್ಧಿವಾದೇ ತೇಸಞ್ಚ ವಿಪಾಕಂ ಸೀಲಬ್ಬತಪಹಾಯಿನೋ ಅರಹತೋ ಚ ಪಟಿಪತ್ತಿಂ ದಸ್ಸೇತ್ವಾ ಇದಾನಿ ಅಞ್ಞಥಾಪಿ ಸುದ್ಧಿವಾದೇ ಬಾಹಿರಕೇ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ತಮೂಪನಿಸ್ಸಾಯಾ’’ತಿ ಗಾಥಮಾಹ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಸನ್ತಞ್ಞೇಪಿ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ, ತೇ ಜಿಗುಚ್ಛಿತಂ ಅಮರನ್ತಪಂ ವಾ ದಿಟ್ಠಸುದ್ಧಿಆದೀಸು ವಾ ಅಞ್ಞತರಞ್ಞತರಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯಅಕಿರಿಯದಿಟ್ಠಿಯಾ ವಾ ಉದ್ಧಂಸರಾ ಹುತ್ವಾ ಭವಾಭವೇಸು ಅವೀತತಣ್ಹಾ ಸುದ್ಧಿ’ಮನುತ್ಥುನನ್ತಿ ವದನ್ತಿ ಕಥೇನ್ತೀತಿ।
136. Evaṃ ito bāhirake sīluttame saṃyamena visuddhivāde tesañca vipākaṃ sīlabbatapahāyino arahato ca paṭipattiṃ dassetvā idāni aññathāpi suddhivāde bāhirake dassento ‘‘tamūpanissāyā’’ti gāthamāha. Tassattho – santaññepi samaṇabrāhmaṇā, te jigucchitaṃ amarantapaṃ vā diṭṭhasuddhiādīsu vā aññataraññataraṃ upanissāyaakiriyadiṭṭhiyā vā uddhaṃsarā hutvā bhavābhavesu avītataṇhā suddhi’manutthunanti vadanti kathentīti.
ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛವಾದಾತಿ ಕಾಯಪೀಳನಾದಿತಪೇನ ಪಾಪಹಿರೀಯನವಾದಾ। ತಪೋಜಿಗುಚ್ಛಸಾರಾತಿ ತೇನೇವ ತಪೇನ ಹಿರೀಯನಸಾರವನ್ತೋ। ಉದ್ಧಂಸರಾವಾದಾತಿ ಸಂಸಾರೇನ ಸುದ್ಧಿಂ ಕಥಯನ್ತಾ।
Tapojigucchavādāti kāyapīḷanāditapena pāpahirīyanavādā. Tapojigucchasārāti teneva tapena hirīyanasāravanto. Uddhaṃsarāvādāti saṃsārena suddhiṃ kathayantā.
೧೩೭. ಏವಂ ತೇಸಂ ಅವೀತತಣ್ಹಾನಂ ಸುದ್ಧಿಂ ಅನುತ್ಥುನನ್ತಾನಂ ಯೋಪಿ ಸುದ್ಧಿಪ್ಪತ್ತಮೇವ ಅತ್ತಾನಂ ಮಞ್ಞೇಯ್ಯ, ತಸ್ಸಾಪಿ ಅವೀತತಣ್ಹತ್ತಾ ಭವಾಭವೇಸು ತಂ ತಂ ವತ್ಥುಂ ಪತ್ಥಯಮಾನಸ್ಸ ಹಿ ಜಪ್ಪಿತಾನಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಹೋನ್ತಿಯೇವಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ತಣ್ಹಾ ಹಿ ಆಸೇವಿತಾ ತಣ್ಹಂ ವಡ್ಢಯತೇವ, ನ ಕೇವಲಞ್ಚ ಜಪ್ಪಿತಾನಿ, ಪವೇಧಿತಂ ವಾಪಿ ಪಕಪ್ಪಿತೇಸು, ತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠೀಹಿ ಚಸ್ಸ ಪಕಪ್ಪಿತೇಸು ವತ್ಥೂಸು ಪವೇಧಿತಮ್ಪಿ ಹೋತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಭವಾಭವೇಸು ಪನ ವೀತತಣ್ಹತ್ತಾ ಆಯತಿಂ ಚುತೂಪಪಾತೋ ಇಧ ಯಸ್ಸ ನತ್ಥಿ, ಸ ಕೇನ ವೇಧೇಯ್ಯ ಕುಹಿಂ ವ ಜಪ್ಪೇತಿ ಅಯಮೇತಿಸ್ಸಾ ಗಾಥಾಯ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
137. Evaṃ tesaṃ avītataṇhānaṃ suddhiṃ anutthunantānaṃ yopi suddhippattameva attānaṃ maññeyya, tassāpi avītataṇhattā bhavābhavesu taṃ taṃ vatthuṃ patthayamānassa hi jappitāni punappunaṃ hontiyevāti adhippāyo. Taṇhā hi āsevitā taṇhaṃ vaḍḍhayateva, na kevalañca jappitāni, pavedhitaṃ vāpi pakappitesu, taṇhādiṭṭhīhi cassa pakappitesu vatthūsu pavedhitampi hotīti vuttaṃ hoti. Bhavābhavesu pana vītataṇhattā āyatiṃ cutūpapāto idha yassa natthi, sa kena vedheyya kuhiṃ va jappeti ayametissā gāthāya sambandho.
ಆಗಮನನ್ತಿ ಪುನ ಆಗಮನಂ। ಗಮನನ್ತಿ ಇತೋ ಅಞ್ಞತ್ಥ ಗಮನಂ । ಗಮನಾಗಮನನ್ತಿ ಇತೋ ಗನ್ತ್ವಾ ಪುನ ನಿವತ್ತನಂ। ಕಾಲನ್ತಿ ಮರಣಂ। ಗತೀತಿ ಗಮನವಸೇನ ಗತಿಯಾ ಗನ್ತಬ್ಬಂ।
Āgamananti puna āgamanaṃ. Gamananti ito aññattha gamanaṃ . Gamanāgamananti ito gantvā puna nivattanaṃ. Kālanti maraṇaṃ. Gatīti gamanavasena gatiyā gantabbaṃ.
೧೩೮. ಯಮಾಹು ಧಮ್ಮನ್ತಿ ಪುಚ್ಛಾಗಾಥಾ।
138.Yamāhu dhammanti pucchāgāthā.
೧೩೯. ಇದಾನಿ ಯಸ್ಮಾ ಏಕೋಪಿ ಏತ್ಥ ವಾದೋ ಸಚ್ಚೋ ನತ್ಥಿ, ಕೇವಲಂ ದಿಟ್ಠಿಮತ್ತಕೇನ ಹಿ ತೇ ವದನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ತಮತ್ಥಂ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ‘‘ಸಕಂ ಹೀ’’ತಿ ಇಮಂ ತಾವ ವಿಸ್ಸಜ್ಜನಗಾಥಮಾಹ। ತತ್ಥ ಸಮ್ಮುತಿನ್ತಿ ದಿಟ್ಠಿಂ। ಅನೋಮನ್ತಿ ಅನೂನಂ।
139. Idāni yasmā ekopi ettha vādo sacco natthi, kevalaṃ diṭṭhimattakena hi te vadanti, tasmā tamatthaṃ dassento ‘‘sakaṃ hī’’ti imaṃ tāva vissajjanagāthamāha. Tattha sammutinti diṭṭhiṃ. Anomanti anūnaṃ.
೧೪೦. ಏವಮೇತೇಸು ಸಕಂ ಧಮ್ಮಂ ಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಬ್ರೂವನ್ತೇಸು ಅಞ್ಞಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ಪನ ಹೀನನ್ತಿ ವದನ್ತೇಸು ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ – ಪರಸ್ಸ ಚೇ ವಮ್ಭಯಿತೇನ ಹೀನೋತಿ ಗಾಥಾ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಯದಿ ಪರಸ್ಸ ನಿನ್ದಿತಕಾರಣಾ ಹೀನೋ ಭವೇಯ್ಯ, ನ ಕೋಚಿ ಧಮ್ಮೇಸು ವಿಸೇಸಿ ಅಗ್ಗೋ ಭವೇಯ್ಯ। ಕಿಂಕಾರಣಾ? ಪುಥೂ ಹಿ ಅಞ್ಞಸ್ಸ ವದನ್ತಿ ಧಮ್ಮಂ ನಿಹೀನತೋ ಸಬ್ಬೇವ ತೇ ಸಮ್ಹಿ ದಳ್ಹಂ ವದಾನಾಸಕಧಮ್ಮೇ ದಳ್ಹವಾದಾ ಏವ।
140. Evametesu sakaṃ dhammaṃ paripuṇṇaṃ brūvantesu aññassa dhammaṃ pana hīnanti vadantesu yassa kassaci – parassa ce vambhayitena hīnoti gāthā. Tassattho – yadi parassa ninditakāraṇā hīno bhaveyya, na koci dhammesu visesi aggo bhaveyya. Kiṃkāraṇā? Puthū hi aññassa vadanti dhammaṃ nihīnato sabbeva te samhi daḷhaṃ vadānāsakadhamme daḷhavādā eva.
ವಮ್ಭಯಿತಕಾರಣಾತಿ ಧಂಸಿತಕಾರಣಾ। ಗರಹಿತಕಾರಣಾತಿ ಲಾಮಕಕತಕಾರಣಾ। ಉಪವದಿತಕಾರಣಾತಿ ಅಕ್ಕೋಸಿತಕಾರಣಾ। ಸಕಾಯನನ್ತಿ ಸಕಮಗ್ಗಂ।
Vambhayitakāraṇāti dhaṃsitakāraṇā. Garahitakāraṇāti lāmakakatakāraṇā. Upavaditakāraṇāti akkositakāraṇā. Sakāyananti sakamaggaṃ.
೧೪೧. ಕಿಞ್ಚ ಭಿಯ್ಯೋ – ಸದ್ಧಮ್ಮಪೂಜಾತಿ ಗಾಥಾ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ತೇ ಚ ತಿತ್ಥಿಯಾ ಯಥಾ ಪಸಂಸನ್ತಿ ಸಕಾಯನಾನಿ, ಸದ್ಧಮ್ಮಪೂಜಾಪಿ ನೇಸಂ ತಥೇವ ವತ್ತತಿ। ತೇ ಹಿ ಅತಿವಿಯ ಸತ್ಥಾರಾದೀನಿ ಸತ್ತರೋನ್ತಿ। ತತ್ಥ ಯದಿ ತೇ ಪಮಾಣಾ ಸಿಯುಂ, ಏವಂ ಸನ್ತೇ ಸಬ್ಬೇವ ವಾದಾ ತಥಿಯಾ ಭವೇಯ್ಯುಂ। ಕಿಂಕಾರಣಾ ? ಸುದ್ಧೀ ಹಿ ನೇಸಂ ಪಚ್ಚತ್ತಮೇವ। ನ ಸಾ ಅಞ್ಞತ್ಥ ಸಿಜ್ಝತಿ, ನಾಪಿ ಪರಮತ್ಥತೋ। ಅತ್ತನಿ ದಿಟ್ಠಿಗಾಹಮತ್ತಮೇವ ಹಿ ತಂ ತೇಸಂ ಪರಪಚ್ಚಯನೇಯ್ಯಬುದ್ಧೀನಂ। ಪಚ್ಚತ್ತಮೇವಾತಿ ಪಾಟೇಕ್ಕಮೇವ।
141. Kiñca bhiyyo – saddhammapūjāti gāthā. Tassattho – te ca titthiyā yathā pasaṃsanti sakāyanāni, saddhammapūjāpi nesaṃ tatheva vattati. Te hi ativiya satthārādīni sattaronti. Tattha yadi te pamāṇā siyuṃ, evaṃ sante sabbeva vādā tathiyā bhaveyyuṃ. Kiṃkāraṇā ? Suddhī hi nesaṃ paccattameva. Na sā aññattha sijjhati, nāpi paramatthato. Attani diṭṭhigāhamattameva hi taṃ tesaṃ parapaccayaneyyabuddhīnaṃ. Paccattamevāti pāṭekkameva.
೧೪೨. ಯೋ ಪನ ವಿಪರೀತತೋ ಬಾಹಿತಪಾಪತ್ತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ, ತಸ್ಸ ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಪರನೇಯ್ಯಮತ್ಥೀತಿ ಗಾಥಾ। ತಸ್ಸತ್ಥೋ – ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಹಿ ‘‘ಸಬ್ಬೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅನಿಚ್ಚಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಸುದಿಟ್ಠತ್ತಾ ಪರೇನ ನೇತಬ್ಬಂ ಞಾಣಂ ನತ್ಥಿ। ದಿಟ್ಠಿಧಮ್ಮೇಸು ‘‘ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ನಿಚ್ಛಿನಿತ್ವಾ ಸುಮಗ್ಗಹೀತಮ್ಪಿ ನತ್ಥಿ। ತಂಕಾರಣಾ ಸೋ ದಿಟ್ಠಿಕಲಹಾನಿ ಅತಿಕ್ಕನ್ತೋ, ನ ಹಿ ಸೋ ಸೇಟ್ಠತೋ ಪಸ್ಸತಿ ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಂ ಅಞ್ಞತ್ರ ಸತಿಪಟ್ಠಾನಾದೀಹಿ।
142. Yo pana viparītato bāhitapāpattā brāhmaṇo, tassa na brāhmaṇassa paraneyyamatthīti gāthā. Tassattho – brāhmaṇassa hi ‘‘sabbe saṅkhārā aniccā’’tiādinā nayena sudiṭṭhattā parena netabbaṃ ñāṇaṃ natthi. Diṭṭhidhammesu ‘‘idameva sacca’’nti nicchinitvā sumaggahītampi natthi. Taṃkāraṇā so diṭṭhikalahāni atikkanto, na hi so seṭṭhato passati dhammamaññaṃ aññatra satipaṭṭhānādīhi.
ನ ಪರನೇಯ್ಯೋತಿ ಪರೇನ ನೇತಬ್ಬೋ ಜಾನಾಪೇತಬ್ಬೋ ನ ಹೋತಿ। ನ ಪರಪತ್ತಿಯೋ ನ ಪರಪಚ್ಚಯೋತಿ ಪರೇಸಂ ಪಚ್ಚೇತಬ್ಬೋ ನ ಹೋತಿ। ನ ಪರಪಟಿಬದ್ಧಗೂತಿ ಪರೇಸಂ ಪಟಿಬದ್ಧಗಮನೋ ನ ಹೋತಿ।
Na paraneyyoti parena netabbo jānāpetabbo na hoti. Na parapattiyo na parapaccayoti paresaṃ paccetabbo na hoti. Na parapaṭibaddhagūti paresaṃ paṭibaddhagamano na hoti.
೧೪೩. ಜಾನಾಮೀತಿ ಗಾಥಾಯ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ ಅತ್ಥೋ ಚ – ಏವಂ ತಾವ ಪರಮತ್ಥಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ನ ಹಿ ಸೇಟ್ಠತೋ ಪಸ್ಸತಿ ಧಮ್ಮಮಞ್ಞಂ, ಅಞ್ಞೇ ಪನ ತಿತ್ಥಿಯಾ ಪರಚಿತ್ತಞಾಣಾದೀಹಿ ಜಾನನ್ತಾಪಿ ಪಸ್ಸನ್ತಾಪಿ ‘‘ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮಿ ತಥೇವ ಏತ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ವದನ್ತಾಪಿ ಚ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುದ್ಧಿಂ ಪಚ್ಚೇನ್ತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ಯಸ್ಮಾ ತೇಸು ಏಕೋಪಿ ಅದಕ್ಖಿ ಚೇ ಅದ್ದಸ ಚೇಪಿ ತೇನ ಪರಚಿತ್ತಞಾಣಾದಿನಾ ಯಥಾಭೂತಮತ್ಥಂ, ಕಿಞ್ಹಿ ತುಮಸ್ಸ ತೇನ ತಸ್ಸ ತೇನ ದಸ್ಸನೇನ ಕಿಂ ಕತಂ, ಕಿಂ ದುಕ್ಖಪರಿಞ್ಞಾ ಸಾಧಿತಾ, ಉದಾಹು ಸಮುದಯಪ್ಪಹಾನಾದೀನಂ ಅಞ್ಞತರಂ, ಯತೋ ಸಬ್ಬಥಾಪಿ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ಅರಿಯಮಗ್ಗಂ ತೇ ತಿತ್ಥಿಯಾ ಅಞ್ಞೇನೇವ ವದನ್ತಿ ಸುದ್ಧಿಂ, ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ವಾ ತೇ ತಿತ್ಥಿಯೇ ಬುದ್ಧಾದಯೋ ಅಞ್ಞೇನೇವ ವದನ್ತಿ ಸುದ್ಧಿನ್ತಿ।
143.Jānāmīti gāthāya sambandho attho ca – evaṃ tāva paramatthabrāhmaṇo na hi seṭṭhato passati dhammamaññaṃ, aññe pana titthiyā paracittañāṇādīhi jānantāpi passantāpi ‘‘jānāmi passāmi tatheva eta’’nti evaṃ vadantāpi ca diṭṭhiyā suddhiṃ paccenti. Kasmā? Yasmā tesu ekopi adakkhi ce addasa cepi tena paracittañāṇādinā yathābhūtamatthaṃ, kiñhi tumassa tena tassa tena dassanena kiṃ kataṃ, kiṃ dukkhapariññā sādhitā, udāhu samudayappahānādīnaṃ aññataraṃ, yato sabbathāpi atikkamitvā ariyamaggaṃ te titthiyā aññeneva vadanti suddhiṃ, atikkamitvā vā te titthiye buddhādayo aññeneva vadanti suddhinti.
೧೪೪. ಪಸ್ಸಂ ನರೋತಿ ಗಾಥಾಯ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ ಅತ್ಥೋ ಚ – ಕಿಞ್ಚ ಭಿಯ್ಯೋ? ಯ್ವಾಯಂ ಪರಚಿತ್ತಞಾಣಾದೀಹಿ ಅದ್ದಕ್ಖಿ, ಸೋ ಪಸ್ಸಂ ನರೋ ದಕ್ಖತಿ ನಾಮರೂಪಂ, ನ ತತೋ ಪರಂ, ದಿಸ್ವಾನ ವಾ ಞಸ್ಸತಿ ತಾನಿಮೇವ ನಾಮರೂಪಾನಿ ನಿಚ್ಚತೋ ಸುಖತೋ ವಾ, ನ ಅಞ್ಞಥಾ; ಸೋ ಏವಂ ಪಸ್ಸನ್ತೋ ಕಾಮಂ ಬಹುಂ ಪಸ್ಸತು ಅಪ್ಪಕಂ ವಾ ನಾಮರೂಪಂ ನಿಚ್ಚತೋ ಸುಖತೋ ಚ ಅಥಸ್ಸ ಏವರೂಪೇನ ದಸ್ಸನೇನ ನ ಹಿ ತೇನ ಸುದ್ಧಿಂ ಕುಸಲಾ ವದನ್ತಿ।
144.Passaṃ naroti gāthāya sambandho attho ca – kiñca bhiyyo? Yvāyaṃ paracittañāṇādīhi addakkhi, so passaṃ naro dakkhati nāmarūpaṃ, na tato paraṃ, disvāna vā ñassati tānimeva nāmarūpāni niccato sukhato vā, na aññathā; so evaṃ passanto kāmaṃ bahuṃ passatu appakaṃ vā nāmarūpaṃ niccato sukhato ca athassa evarūpena dassanena na hi tena suddhiṃ kusalā vadanti.
೧೪೫. ನಿವಿಸ್ಸವಾದೀತಿ ಗಾಥಾಯ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ ಅತ್ಥೋ ಚ – ತೇನ ಚ ದಸ್ಸನೇನ ಸುದ್ಧಿಯಾ ಅಸತಿಯಾಪಿ ಯೋ ‘‘ಜಾನಾಮಿ ಪಸ್ಸಾಮಿ ತಥೇವ ಏತ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ನಿವಿಸ್ಸವಾದೀ, ಏತಂ ವಾ ದಸ್ಸನಂ ಪಟಿಚ್ಚ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುದ್ಧಿಂ ಪಚ್ಚೇನ್ತೋ ‘‘ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚ’’ನ್ತಿ ಏವಂ ನಿವಿಸ್ಸವಾದೀ, ಸೋ ಸುಬ್ಬಿನಯೋ ನ ಹೋತಿ ತಂ ತಥಾ ಪಕಪ್ಪಿತಂ ಅಭಿಸಙ್ಖತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಪುರಕ್ಖರಾನೋ। ಸೋ ಹಿ ಯಂ ಸತ್ಥಾರಾದಿಂ ನಿಸ್ಸಿತೋ, ತತ್ಥೇವ ಸುಭಂ ವದಾನೋ ಸುದ್ಧಿಂ ವದೋ, ‘‘ಪರಿಸುದ್ಧಿವಾದೋ ಪರಿಸುದ್ಧಿದಸ್ಸನೋ ವಾ ಅಹ’’ನ್ತಿ ಅತ್ತಾನಂ ಮಞ್ಞಮಾನೋ ತತ್ಥ ತಥದ್ದಸಾ ಸೋ, ತತ್ಥ ಸಕಾಯ ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಅವಿಪರೀತಮೇವ ಸೋ ಅದ್ದಸ। ಯಥಾ ಸಾ ದಿಟ್ಠಿ ಪವತ್ತತಿ, ತಥೇವ ತಂ ಅದ್ದಸ, ನ ಅಞ್ಞಥಾ ಪಸ್ಸಿತುಂ ಇಚ್ಛತೀತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ।
145.Nivissavādīti gāthāya sambandho attho ca – tena ca dassanena suddhiyā asatiyāpi yo ‘‘jānāmi passāmi tatheva eta’’nti evaṃ nivissavādī, etaṃ vā dassanaṃ paṭicca diṭṭhiyā suddhiṃ paccento ‘‘idameva sacca’’nti evaṃ nivissavādī, so subbinayo na hoti taṃ tathā pakappitaṃ abhisaṅkhataṃ diṭṭhiṃ purakkharāno. So hi yaṃ satthārādiṃ nissito, tattheva subhaṃ vadāno suddhiṃ vado, ‘‘parisuddhivādo parisuddhidassano vā aha’’nti attānaṃ maññamāno tattha tathaddasā so, tattha sakāya diṭṭhiyā aviparītameva so addasa. Yathā sā diṭṭhi pavattati, tatheva taṃ addasa, na aññathā passituṃ icchatīti adhippāyo.
ನಿವಿಸ್ಸವಾದೀತಿ ಪತಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಕಥೇನ್ತೋ। ದುಬ್ಬಿನಯೋತಿ ವಿನೇತುಂ ದುಕ್ಖೋ। ದುಪ್ಪಞ್ಞಾಪಯೋತಿ ಞಾಪೇತುಂ ಚಿತ್ತೇನ ಲಬ್ಭಾಪೇತುಂ ದುಕ್ಖೋ। ದುನ್ನಿಜ್ಝಾಪಯೋತಿ ಚಿತ್ತೇನ ವೀಮಂಸಿತ್ವಾ ಗಹಣತ್ಥಂ ಪುನಪ್ಪುನಂ ನಿಜ್ಝಾಪಯಿತುಂ ದುಕ್ಖೋ। ದುಪ್ಪೇಕ್ಖಾಪಯೋತಿ ಇಕ್ಖಾಪಯಿತುಂ ದುಕ್ಖೋ। ದುಪ್ಪಸಾದಯೋತಿ ಚಿತ್ತೇ ಪಸಾದಂ ಉಪ್ಪಾದೇತುಂ ದುಕ್ಖೋ।
Nivissavādīti patiṭṭhahitvā kathento. Dubbinayoti vinetuṃ dukkho. Duppaññāpayoti ñāpetuṃ cittena labbhāpetuṃ dukkho. Dunnijjhāpayoti cittena vīmaṃsitvā gahaṇatthaṃ punappunaṃ nijjhāpayituṃ dukkho. Duppekkhāpayoti ikkhāpayituṃ dukkho. Duppasādayoti citte pasādaṃ uppādetuṃ dukkho.
ಅಪ್ಪಸ್ಸೀತಿ ಞಾಣೇನ ಪಟಿವೇಧಂ ಪಾಪುಣಿ। ಪಟಿವಿಜ್ಝೀತಿ ಚಿತ್ತೇನ ಅವಬೋಧಂ ಪಾಪುಣಿ।
Appassīti ñāṇena paṭivedhaṃ pāpuṇi. Paṭivijjhīti cittena avabodhaṃ pāpuṇi.
೧೪೬. ಏವಂ ಪಕಪ್ಪಿತಂ ದಿಟ್ಠಿಂ ಪುರಕ್ಖರಾನೇಸು ತಿತ್ಥಿಯೇಸು – ನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಕಪ್ಪಮುಪೇತಿ ಸಙ್ಖಾತಿ ಗಾಥಾ। ತತ್ಥ ಸಙ್ಖಾತಿ ಸಙ್ಖಾಯ, ಜಾನಿತ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ನಪಿ ಞಾಣಬನ್ಧೂತಿ ಸಮಾಪತ್ತಿಞಾಣಾದಿನಾ ಅಕತತಣ್ಹಾದಿಟ್ಠಿಬನ್ಧು। ತತ್ಥ ವಿಗ್ಗಹೋ – ನಾಪಿ ಅಸ್ಸ ಞಾಣೇನ ಕತೋ ಬನ್ಧು ಅತ್ಥೀತಿ ನಪಿ ಞಾಣಬನ್ಧು। ಸಮ್ಮುತಿಯೋತಿ ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಮುತಿಯೋ। ಪುಥುಜ್ಜಾತಿ ಪುಥುಜ್ಜನಸಮ್ಭವಾ। ಉಗ್ಗಹಣನ್ತಿ ಮಞ್ಞೇತಿ ಉಗ್ಗಹಣನ್ತಿ ಅಞ್ಞೇ, ಅಞ್ಞೇ ತಾ ಸಮ್ಮುತಿಯೋ ಉಗ್ಗಣ್ಹನ್ತೀತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।
146. Evaṃ pakappitaṃ diṭṭhiṃ purakkharānesu titthiyesu – na brāhmaṇo kappamupeti saṅkhāti gāthā. Tattha saṅkhāti saṅkhāya, jānitvāti attho. Napi ñāṇabandhūti samāpattiñāṇādinā akatataṇhādiṭṭhibandhu. Tattha viggaho – nāpi assa ñāṇena kato bandhu atthīti napi ñāṇabandhu. Sammutiyoti diṭṭhisammutiyo. Puthujjāti puthujjanasambhavā. Uggahaṇanti maññeti uggahaṇanti aññe, aññe tā sammutiyo uggaṇhantīti vuttaṃ hoti.
ಉಪೇಕ್ಖತೀತಿ ಉಪಪತ್ತಿತೋ ಅಪಕ್ಖಪತಿತೋ ಹುತ್ವಾ ಪಸ್ಸತಿ।
Upekkhatīti upapattito apakkhapatito hutvā passati.
೧೪೭. ಕಿಞ್ಚ ಭಿಯ್ಯೋ – ವಿಸ್ಸಜ್ಜ ಗನ್ಥಾನೀತಿ ಗಾಥಾ। ತತ್ಥ ಅನುಗ್ಗಹೋತಿ ಉಗ್ಗಹಣವಿರಹಿತೋ, ಸೋಪಿ ನಾಸ್ಸ ಉಗ್ಗಹೋತಿ ಅನುಗ್ಗಹೋ। ನ ವಾ ಉಗ್ಗಣ್ಹಾತೀತಿ ಅನುಗ್ಗಹೋ।
147. Kiñca bhiyyo – vissajja ganthānīti gāthā. Tattha anuggahoti uggahaṇavirahito, sopi nāssa uggahoti anuggaho. Na vā uggaṇhātīti anuggaho.
ಗನ್ಥೇ ವೋಸ್ಸಜ್ಜಿತ್ವಾತಿ ಅಭಿಜ್ಝಾದಿಕೇ ಗನ್ಥೇ ಚಜಿತ್ವಾ। ವಿಸ್ಸಜ್ಜಾತಿ ಪುನ ಅನಾದಿಯನವಸೇನ ಜಹಿತ್ವಾ। ಗಧಿತೇತಿ ಘಟಿತೇ। ಗನ್ಥಿತೇತಿ ಸುತ್ತೇನ ಸಙ್ಗಹಿತೇ ವಿಯ ಗನ್ಥಿತೇ। ಬನ್ಧೇತಿ ಸುಟ್ಠು ಬನ್ಧೇ। ವಿಬನ್ಧೇತಿ ವಿವಿಧಾ ಬನ್ಧೇ। ಪಲಿಬುದ್ಧೇತಿ ಸಮನ್ತತೋ ಬನ್ಧನೇನ ಬನ್ಧೇ। ಬನ್ಧನೇತಿ ಕಿಲೇಸಬನ್ಧನೇ। ಫೋಟಯಿತ್ವಾತಿ ಪಪ್ಫೋಟೇತ್ವಾ। ಸಚ್ಚಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜಂ ಕರೋನ್ತೀತಿ ವಿಸಙ್ಖರಿತ್ವಾ ಅಪರಿಭೋಗಂ ಕರೋನ್ತಿ। ವಿಕೋಪೇನ್ತೀತಿ ಚುಣ್ಣವಿಚುಣ್ಣಂ ಕರೋನ್ತಿ।
Ganthe vossajjitvāti abhijjhādike ganthe cajitvā. Vissajjāti puna anādiyanavasena jahitvā. Gadhiteti ghaṭite. Ganthiteti suttena saṅgahite viya ganthite. Bandheti suṭṭhu bandhe. Vibandheti vividhā bandhe. Palibuddheti samantato bandhanena bandhe. Bandhaneti kilesabandhane. Phoṭayitvāti papphoṭetvā. Saccaṃ vissajjaṃ karontīti visaṅkharitvā aparibhogaṃ karonti. Vikopentīti cuṇṇavicuṇṇaṃ karonti.
೧೪೮. ಕಿಞ್ಚ ಭಿಯ್ಯೋ – ಸೋ ಏವರೂಪೋ – ಪುಬ್ಬಾಸವೇತಿ ಗಾಥಾ। ತತ್ಥ ಪುಬ್ಬಾಸವೇತಿ ಅತೀತರೂಪಾದೀನಿ ಆರಬ್ಭ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಧಮ್ಮಕಿಲೇಸೇ । ನವೇತಿ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನರೂಪಾದೀನಿ ಆರಬ್ಭ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಧಮ್ಮೇ। ನ ಛನ್ದಗೂತಿ ಛನ್ದಾದಿವಸೇನ ನ ಗಚ್ಛತಿ। ಅನತ್ತಗರಹೀತಿ ಕತಾಕತವಸೇನ ಅತ್ತಾನಂ ಅಗರಹನ್ತೋ।
148. Kiñca bhiyyo – so evarūpo – pubbāsaveti gāthā. Tattha pubbāsaveti atītarūpādīni ārabbha uppajjanadhammakilese . Naveti paccuppannarūpādīni ārabbha uppajjanadhamme. Na chandagūti chandādivasena na gacchati. Anattagarahīti katākatavasena attānaṃ agarahanto.
೧೪೯. ಏವಂ ಅನತ್ತಗರಹೀ ಚ – ಸ ಸಬ್ಬಧಮ್ಮೇಸೂತಿ ಗಾಥಾ। ತತ್ಥ ಸಬ್ಬಧಮ್ಮೇಸೂತಿ ದ್ವಾಸಟ್ಠಿದಿಟ್ಠಿಧಮ್ಮೇಸು ‘‘ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ದಿಟ್ಠಂ ವಾ’’ತಿ ಏವಂಪಭೇದೇಸು। ಪನ್ನಭಾರೋತಿ ಪತಿತಭಾರೋ। ನ ಕಪ್ಪೇತೀತಿ ನ ಕಪ್ಪಿಯೋ, ದುವಿಧಮ್ಪಿ ಕಪ್ಪಂ ನ ಕರೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ನೂಪರತೋತಿ ಪುಥುಜ್ಜನಕಲ್ಯಾಣಕಸೇಕ್ಖಾ ವಿಯ ಉಪರತಿಸಮಙ್ಗೀಪಿ ನೋ ಹೋತಿ। ನ ಪತ್ಥಿಯೋತಿ ನಿತ್ತಣ್ಹೋ। ತಣ್ಹಾ ಹಿ ಪತ್ಥಯತೀತಿ ಪತ್ಥಿಯಾ, ನಾಸ್ಸ ಪತ್ಥಿಯಾತಿ ನ ಪತ್ಥಿಯೋ। ಇತೋ ಪರಞ್ಚ ಹೇಟ್ಠಾ ಚ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ವುತ್ತನಯತ್ತಾ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ। ಏವಂ ಅರಹತ್ತನಿಕೂಟೇನೇವ ದೇಸನಂ ನಿಟ್ಠಾಪೇಸಿ, ದೇಸನಾಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪುರಾಭೇದಸುತ್ತೇ (ಮಹಾನಿ॰ ೮೩) ವುತ್ತಸದಿಸೋ ಏವ ಅಭಿಸಮಯೋ ಅಹೋಸೀತಿ।
149. Evaṃ anattagarahī ca – sa sabbadhammesūti gāthā. Tattha sabbadhammesūti dvāsaṭṭhidiṭṭhidhammesu ‘‘yaṃ kiñci diṭṭhaṃ vā’’ti evaṃpabhedesu. Pannabhāroti patitabhāro. Na kappetīti na kappiyo, duvidhampi kappaṃ na karotīti attho. Nūparatoti puthujjanakalyāṇakasekkhā viya uparatisamaṅgīpi no hoti. Na patthiyoti nittaṇho. Taṇhā hi patthayatīti patthiyā, nāssa patthiyāti na patthiyo. Ito parañca heṭṭhā ca tattha tattha vuttanayattā uttānatthameva. Evaṃ arahattanikūṭeneva desanaṃ niṭṭhāpesi, desanāpariyosāne purābhedasutte (mahāni. 83) vuttasadiso eva abhisamayo ahosīti.
ಸದ್ಧಮ್ಮಪ್ಪಜ್ಜೋತಿಕಾಯ ಮಹಾನಿದ್ದೇಸಟ್ಠಕಥಾಯ
Saddhammappajjotikāya mahāniddesaṭṭhakathāya
ಮಹಾಬ್ಯೂಹಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Mahābyūhasuttaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಮಹಾನಿದ್ದೇಸಪಾಳಿ • Mahāniddesapāḷi / ೧೩. ಮಹಾವಿಯೂಹಸುತ್ತನಿದ್ದೇಸೋ • 13. Mahāviyūhasuttaniddeso
