Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
မဇ္ဈိမ နိကာယ ၁၁၇
The Middle-Length Suttas Collection 117
မဟာစတ္တာရီသကသုတ္တ
The Great Forty
ဧဝံ မေ သုတံ—ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ၊ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ: “ဘိက္ခဝေါ”တိ၊
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery. There the Buddha addressed the bhikkhus, “Bhikkhus!”
“ဘဒန္တေ”တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ၊ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ:
“Venerable sir,” they replied. The Buddha said this:
“အရိယံ ဝေါ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာသမာဓိံ ဒေသေဿာမိ သော်ပနိသံ သပရိက္ခာရံ၊ တံ သုဏာထ, သာဓုကံ မနသိ ကရောထ, ဘာသိဿာမီ”တိ၊
“Bhikkhus, I will teach you noble right immersion with its vital conditions and its prerequisites. Listen and apply your mind well, I will speak.”
“ဧဝံ, ဘန္တေ”တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ၊ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ:
“Yes, sir,” they replied. The Buddha said this:
“ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, အရိယော သမ္မာသမာဓိ သော်ပနိသော သပရိက္ခာရော? သေယျထိဒံ—သမ္မာဒိဋ္ဌိ, သမ္မာသင်္ကပ္ပေါ, သမ္မာဝါစာ, သမ္မာကမ္မန္တော, သမ္မာအာဇီဝေါ, သမ္မာဝါယာမော, သမ္မာသတိ; ယာ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေဟိ သတ္တဟင်္ဂေဟိ စိတ္တဿ ဧကဂ္ဂတာ ပရိက္ခတာ—အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အရိယော သမ္မာသမာဓိ သော်ပနိသော ဣတိပိ, သပရိက္ခာရော ဣတိပိ၊
“And what is noble right immersion with its vital conditions and its prerequisites? They are: right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, and right mindfulness. Unification of mind with these seven factors as prerequisites is called noble right immersion with its vital conditions and also with its prerequisites.
တတြ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဟောတိ၊ ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဟောတိ? မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိံ ‘မိစ္ဆာဒိဋ္ဌီ'တိ ပဇာနာတိ, သမ္မာဒိဋ္ဌိံ ‘သမ္မာဒိဋ္ဌီ'တိ ပဇာနာတိ—သာဿ ဟောတိ သမ္မာဒိဋ္ဌိ၊
In this context, right view comes first. And how does right view come first? When you understand wrong view as wrong view and right view as right view, that’s your right view.
ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ? ‘နတ္ထိ ဒိန္နံ, နတ္ထိ ယိဋ္ဌံ, နတ္ထိ ဟုတံ, နတ္ထိ သုကတဒုက္ကဋာနံ ကမ္မာနံ ဖလံ ဝိပါကော, နတ္ထိ အယံ လောကော, နတ္ထိ ပရော လောကော, နတ္ထိ မာတာ, နတ္ထိ ပိတာ, နတ္ထိ သတ္တာ ဩပပါတိကာ, နတ္ထိ လောကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ သမ္မဂ္ဂတာ သမ္မာပဋိပန္နာ ယေ ဣမဉ္စ လောကံ ပရဉ္စ လောကံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေန္တီ'တိ—အယံ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ၊
And what is wrong view? ‘There’s no meaning in giving, sacrifice, or offerings. There’s no fruit or result of good and bad deeds. There’s no afterlife. There’s no such thing as mother and father, or beings that are reborn spontaneously. And there’s no ascetic or brahmin who is well attained and practiced, and who describes the afterlife after realizing it with their own insight.’ This is wrong view.
ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ? သမ္မာဒိဋ္ဌိမ္ပဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒွါယံ ဝဒါမိ—အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ သာသဝါ ပုညဘာဂိယာ ဥပဓိဝေပက္ကာ; အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ အရိယာ အနာသဝါ လောကုတ္တရာ မဂ္ဂင်္ဂါ၊
And what is right view? Right view is twofold, I say. There is right view that is accompanied by defilements, has the attributes of good deeds, and ripens in attachment. And there is right view that is noble, undefiled, transcendent, a factor of the path.
ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ သာသဝါ ပုညဘာဂိယာ ဥပဓိဝေပက္ကာ? ‘အတ္ထိ ဒိန္နံ, အတ္ထိ ယိဋ္ဌံ, အတ္ထိ ဟုတံ, အတ္ထိ သုကတဒုက္ကဋာနံ ကမ္မာနံ ဖလံ ဝိပါကော, အတ္ထိ အယံ လောကော, အတ္ထိ ပရော လောကော, အတ္ထိ မာတာ, အတ္ထိ ပိတာ, အတ္ထိ သတ္တာ ဩပပါတိကာ, အတ္ထိ လောကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ သမ္မဂ္ဂတာ သမ္မာပဋိပန္နာ ယေ ဣမဉ္စ လောကံ ပရဉ္စ လောကံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေန္တီ'တိ—အယံ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ သာသဝါ ပုညဘာဂိယာ ဥပဓိဝေပက္ကာ၊
And what is right view that is accompanied by defilements, has the attributes of good deeds, and ripens in attachment? ‘There is meaning in giving, sacrifice, and offerings. There are fruits and results of good and bad deeds. There is an afterlife. There are such things as mother and father, and beings that are reborn spontaneously. And there are ascetics and brahmins who are well attained and practiced, and who describe the afterlife after realizing it with their own insight.’ This is right view that is accompanied by defilements, has the attributes of good deeds, and ripens in attachment.
ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ အရိယာ အနာသဝါ လောကုတ္တရာ မဂ္ဂင်္ဂါ? ယာ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အရိယစိတ္တဿ အနာသဝစိတ္တဿ အရိယမဂ္ဂသမင်္ဂိနော အရိယမဂ္ဂံ ဘာဝယတော ပညာ ပညိန္ဒြိယံ ပညာဗလံ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ သမ္မာဒိဋ္ဌိ မဂ္ဂင်္ဂံ—အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ အရိယာ အနာသဝါ လောကုတ္တရာ မဂ္ဂင်္ဂါ၊
And what is right view that is noble, undefiled, transcendent, a factor of the path? It’s the wisdom—the faculty of wisdom, the power of wisdom, the awakening factor of investigation of principles, and right view as a factor of the path—in one of noble mind and undefiled mind, who possesses the noble path and develops the noble path. This is called right view that is noble, undefiled, transcendent, a factor of the path.
သော မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယာ ပဟာနာယ ဝါယမတိ, သမ္မာဒိဋ္ဌိယာ, ဥပသမ္ပဒါယ, သွာဿ ဟောတိ သမ္မာဝါယာမော၊ သော သတော မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိံ ပဇဟတိ, သတော သမ္မာဒိဋ္ဌိံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, သာဿ ဟောတိ သမ္မာသတိ၊ ဣတိယိမေ တယော ဓမ္မာ သမ္မာဒိဋ္ဌိံ အနုပရိဓာဝန္တိ အနုပရိဝတ္တန္တိ, သေယျထိဒံ—သမ္မာဒိဋ္ဌိ, သမ္မာဝါယာမော, သမ္မာသတိ၊
They make an effort to give up wrong view and embrace right view: that’s their right effort. Mindfully they give up wrong view and take up right view: that’s their right mindfulness. So these three things keep running and circling around right view, namely: right view, right effort, and right mindfulness.
တတြ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဟောတိ၊ ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဟောတိ? မိစ္ဆာသင်္ကပ္ပံ ‘မိစ္ဆာသင်္ကပ္ပေါ'တိ ပဇာနာတိ, သမ္မာသင်္ကပ္ပံ ‘သမ္မာသင်္ကပ္ပေါ'တိ ပဇာနာတိ, သာဿ ဟောတိ သမ္မာဒိဋ္ဌိ၊
In this context, right view comes first. And how does right view come first? When you understand wrong thought as wrong thought and right thought as right thought, that’s your right view.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာသင်္ကပ္ပေါ? ကာမသင်္ကပ္ပေါ, ဗျာပါဒသင်္ကပ္ပေါ, ဝိဟိံသာသင်္ကပ္ပေါ—အယံ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာသင်္ကပ္ပေါ၊
And what is wrong thought? Thoughts of sensuality, of malice, and of cruelty. This is wrong thought.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာသင်္ကပ္ပေါ? သမ္မာသင်္ကပ္ပမ္ပဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒွါယံ ဝဒါမိ—အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာသင်္ကပ္ပေါ သာသဝေါ ပုညဘာဂိယော ဥပဓိဝေပက္ကော; အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာသင်္ကပ္ပေါ အရိယော အနာသဝေါ လောကုတ္တရော မဂ္ဂင်္ဂေါ၊
And what is right thought? Right thought is twofold, I say. There is right thought that is accompanied by defilements, has the attributes of good deeds, and ripens in attachment. And there is right thought that is noble, undefiled, transcendent, a factor of the path.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာသင်္ကပ္ပေါ သာသဝေါ ပုညဘာဂိယော ဥပဓိဝေပက္ကော? နေက္ခမ္မသင်္ကပ္ပေါ, အဗျာပါဒသင်္ကပ္ပေါ, အဝိဟိံသာသင်္ကပ္ပေါ: ‘အယံ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာသင်္ကပ္ပေါ သာသဝေါ ပုညဘာဂိယော ဥပဓိဝေပက္ကော'၊
And what is right thought that is accompanied by defilements, has the attributes of good deeds, and ripens in attachment? Thoughts of renunciation, good will, and harmlessness. This is right thought that is accompanied by defilements.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာသင်္ကပ္ပေါ အရိယော အနာသဝေါ လောကုတ္တရော မဂ္ဂင်္ဂေါ? ယော ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အရိယစိတ္တဿ အနာသဝစိတ္တဿ အရိယမဂ္ဂသမင်္ဂိနော အရိယမဂ္ဂံ ဘာဝယတော တက္ကော ဝိတက္ကော သင်္ကပ္ပေါ အပ္ပနာ ဗျပ္ပနာ စေတသော အဘိနိရောပနာ ဝစီသင်္ခါရော—အယံ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာသင်္ကပ္ပေါ အရိယော အနာသဝေါ လောကုတ္တရော မဂ္ဂင်္ဂေါ၊
And what is right thought that is noble, undefiled, transcendent, a factor of the path? It’s the thinking—the placing of the mind, thought, applying, application, implanting of the mind, verbal processes—in one of noble mind and undefiled mind, who possesses the noble path and develops the noble path. This is right thought that is noble.
သော မိစ္ဆာသင်္ကပ္ပဿ ပဟာနာယ ဝါယမတိ, သမ္မာသင်္ကပ္ပဿ ဥပသမ္ပဒါယ, သွာဿ ဟောတိ သမ္မာဝါယာမော၊ သော သတော မိစ္ဆာသင်္ကပ္ပံ ပဇဟတိ, သတော သမ္မာသင်္ကပ္ပံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ; သာဿ ဟောတိ သမ္မာသတိ၊ ဣတိယိမေ တယော ဓမ္မာ သမ္မာသင်္ကပ္ပံ အနုပရိဓာဝန္တိ အနုပရိဝတ္တန္တိ, သေယျထိဒံ—သမ္မာဒိဋ္ဌိ, သမ္မာဝါယာမော, သမ္မာသတိ၊
They make an effort to give up wrong thought and embrace right thought: that’s their right effort. Mindfully they give up wrong thought and take up right thought: that’s their right mindfulness. So these three things keep running and circling around right thought, namely: right view, right effort, and right mindfulness.
တတြ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဟောတိ၊ ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဟောတိ? မိစ္ဆာဝါစံ ‘မိစ္ဆာဝါစာ'တိ ပဇာနာတိ, သမ္မာဝါစံ ‘သမ္မာဝါစာ'တိ ပဇာနာတိ; သာဿ ဟောတိ သမ္မာဒိဋ္ဌိ၊
In this context, right view comes first. And how does right view come first? When you understand wrong speech as wrong speech and right speech as right speech, that’s your right view.
ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာဝါစာ? မုသာဝါဒေါ, ပိသုဏာ ဝါစာ, ဖရုသာ ဝါစာ, သမ္ဖပ္ပလာပေါ—အယံ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာဝါစာ၊
And what is wrong speech? Speech that’s false, divisive, harsh, or nonsensical. This is wrong speech.
ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဝါစာ? သမ္မာဝါစမ္ပဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒွါယံ ဝဒါမိ—အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဝါစာ သာသဝါ ပုညဘာဂိယာ ဥပဓိဝေပက္ကာ; အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဝါစာ အရိယာ အနာသဝါ လောကုတ္တရာ မဂ္ဂင်္ဂါ၊
And what is right speech? Right speech is twofold, I say. There is right speech that is accompanied by defilements, has the attributes of good deeds, and ripens in attachment. And there is right speech that is noble, undefiled, transcendent, a factor of the path.
ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဝါစာ သာသဝါ ပုညဘာဂိယာ ဥပဓိဝေပက္ကာ? မုသာဝါဒါ ဝေရမဏီ, ပိသုဏာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ, ဖရုသာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ, သမ္ဖပ္ပလာပါ ဝေရမဏီ—အယံ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဝါစာ သာသဝါ ပုညဘာဂိယာ ဥပဓိဝေပက္ကာ၊
And what is right speech that is accompanied by defilements, has the attributes of good deeds, and ripens in attachment? The refraining from lying, divisive speech, harsh speech, and talking nonsense. This is right speech that is accompanied by defilements.
ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဝါစာ အရိယာ အနာသဝါ လောကုတ္တရာ မဂ္ဂင်္ဂါ? ယာ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အရိယစိတ္တဿ အနာသဝစိတ္တဿ အရိယမဂ္ဂသမင်္ဂိနော အရိယမဂ္ဂံ ဘာဝယတော စတူဟိ ဝစီဒုစ္စရိတေဟိ အာရတိ ဝိရတိ ပဋိဝိရတိ ဝေရမဏီ—အယံ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဝါစာ အရိယာ အနာသဝါ လောကုတ္တရာ မဂ္ဂင်္ဂါ၊
And what is right speech that is noble, undefiled, transcendent, a factor of the path? It’s the desisting, abstaining, abstinence, and refraining from the four kinds of bad verbal conduct in one of noble mind and undefiled mind, who possesses the noble path and develops the noble path. This is right speech that is noble.
သော မိစ္ဆာဝါစာယ ပဟာနာယ ဝါယမတိ, သမ္မာဝါစာယ ဥပသမ္ပဒါယ; သွာဿ ဟောတိ သမ္မာဝါယာမော၊ သော သတော မိစ္ဆာဝါစံ ပဇဟတိ, သတော သမ္မာဝါစံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ; သာဿ ဟောတိ သမ္မာသတိ၊ ဣတိယိမေ တယော ဓမ္မာ သမ္မာဝါစံ အနုပရိဓာဝန္တိ အနုပရိဝတ္တန္တိ, သေယျထိဒံ—သမ္မာဒိဋ္ဌိ, သမ္မာဝါယာမော, သမ္မာသတိ၊
They make an effort to give up wrong speech and embrace right speech: that’s their right effort. Mindfully they give up wrong speech and take up right speech: that’s their right mindfulness. So these three things keep running and circling around right speech, namely: right view, right effort, and right mindfulness.
တတြ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဟောတိ၊ ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဟောတိ? မိစ္ဆာကမ္မန္တံ ‘မိစ္ဆာကမ္မန္တော'တိ ပဇာနာတိ, သမ္မာကမ္မန္တံ ‘သမ္မာကမ္မန္တော'တိ ပဇာနာတိ; သာဿ ဟောတိ သမ္မာဒိဋ္ဌိ၊
In this context, right view comes first. And how does right view come first? When you understand wrong action as wrong action and right action as right action, that’s your right view.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာကမ္မန္တော? ပါဏာတိပါတော, အဒိန္နာဒါနံ, ကာမေသုမိစ္ဆာစာရော—အယံ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာကမ္မန္တော၊
And what is wrong action? Killing living creatures, stealing, and sexual misconduct. This is wrong action.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာကမ္မန္တော? သမ္မာကမ္မန္တမ္ပဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒွါယံ ဝဒါမိ—အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာကမ္မန္တော သာသဝေါ ပုညဘာဂိယော ဥပဓိဝေပက္ကော; အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာကမ္မန္တော အရိယော အနာသဝေါ လောကုတ္တရော မဂ္ဂင်္ဂေါ၊
And what is right action? Right action is twofold, I say. There is right action that is accompanied by defilements, has the attributes of good deeds, and ripens in attachment. And there is right action that is noble, undefiled, transcendent, a factor of the path.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာကမ္မန္တော သာသဝေါ ပုညဘာဂိယော ဥပဓိဝေပက္ကော? ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ, အဒိန္နာဒါနာ ဝေရမဏီ, ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ဝေရမဏီ—အယံ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာကမ္မန္တော သာသဝေါ ပုညဘာဂိယော ဥပဓိဝေပက္ကော၊
And what is right action that is accompanied by defilements, has the attributes of good deeds, and ripens in attachment? Refraining from killing living creatures, stealing, and sexual misconduct. This is right action that is accompanied by defilements.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာကမ္မန္တော အရိယော အနာသဝေါ လောကုတ္တရော မဂ္ဂင်္ဂေါ? ယာ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အရိယစိတ္တဿ အနာသဝစိတ္တဿ အရိယမဂ္ဂသမင်္ဂိနော အရိယမဂ္ဂံ ဘာဝယတော တီဟိ ကာယဒုစ္စရိတေဟိ အာရတိ ဝိရတိ ပဋိဝိရတိ ဝေရမဏီ—အယံ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာကမ္မန္တော အရိယော အနာသဝေါ လောကုတ္တရော မဂ္ဂင်္ဂေါ၊
And what is right action that is noble, undefiled, transcendent, a factor of the path? It’s the desisting, abstaining, abstinence, and refraining from the three kinds of bad bodily conduct in one of noble mind and undefiled mind, who possesses the noble path and develops the noble path. This is right action that is noble.
သော မိစ္ဆာကမ္မန္တဿ ပဟာနာယ ဝါယမတိ, သမ္မာကမ္မန္တဿ ဥပသမ္ပဒါယ; သွာဿ ဟောတိ သမ္မာဝါယာမော၊ သော သတော မိစ္ဆာကမ္မန္တံ ပဇဟတိ, သတော သမ္မာကမ္မန္တံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ; သာဿ ဟောတိ သမ္မာသတိ၊ ဣတိယိမေ တယော ဓမ္မာ သမ္မာကမ္မန္တံ အနုပရိဓာဝန္တိ အနုပရိဝတ္တန္တိ, သေယျထိဒံ—သမ္မာဒိဋ္ဌိ, သမ္မာဝါယာမော, သမ္မာသတိ၊
They make an effort to give up wrong action and embrace right action: that’s their right effort. Mindfully they give up wrong action and take up right action: that’s their right mindfulness. So these three things keep running and circling around right action, namely: right view, right effort, and right mindfulness.
တတြ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဟောတိ၊ ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဟောတိ? မိစ္ဆာအာဇီဝံ ‘မိစ္ဆာအာဇီဝေါ'တိ ပဇာနာတိ, သမ္မာအာဇီဝံ ‘သမ္မာအာဇီဝေါ'တိ ပဇာနာတိ; သာဿ ဟောတိ သမ္မာဒိဋ္ဌိ၊
In this context, right view comes first. And how does right view come first? When you understand wrong livelihood as wrong livelihood and right livelihood as right livelihood, that’s your right view.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာအာဇီဝေါ? ကုဟနာ, လပနာ, နေမိတ္တိကတာ, နိပ္ပေသိကတာ, လာဘေန လာဘံ နိဇိဂီသနတာ—အယံ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာအာဇီဝေါ၊
And what is wrong livelihood? Deceit, flattery, hinting, and belittling, and using material possessions to chase after other material possessions. This is wrong livelihood.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာအာဇီဝေါ? သမ္မာအာဇီဝမ္ပဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဒွါယံ ဝဒါမိ—အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာအာဇီဝေါ သာသဝေါ ပုညဘာဂိယော ဥပဓိဝေပက္ကော; အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာအာဇီဝေါ အရိယော အနာသဝေါ လောကုတ္တရော မဂ္ဂင်္ဂေါ၊
And what is right livelihood? Right livelihood is twofold, I say. There is right livelihood that is accompanied by defilements, has the attributes of good deeds, and ripens in attachment. And there is right livelihood that is noble, undefiled, transcendent, a factor of the path.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာအာဇီဝေါ သာသဝေါ ပုညဘာဂိယော ဥပဓိဝေပက္ကော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော မိစ္ဆာအာဇီဝံ ပဟာယ သမ္မာအာဇီဝေန ဇီဝိကံ ကပ္ပေတိ—အယံ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာအာဇီဝေါ သာသဝေါ ပုညဘာဂိယော ဥပဓိဝေပက္ကော၊
And what is right livelihood that is accompanied by defilements, has the attributes of good deeds, and ripens in attachment? It’s when a noble disciple gives up wrong livelihood and earns a living by right livelihood. This is right livelihood that is accompanied by defilements.
ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာအာဇီဝေါ အရိယော အနာသဝေါ လောကုတ္တရော မဂ္ဂင်္ဂေါ? ယာ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အရိယစိတ္တဿ အနာသဝစိတ္တဿ အရိယမဂ္ဂသမင်္ဂိနော အရိယမဂ္ဂံ ဘာဝယတော မိစ္ဆာအာဇီဝါ အာရတိ ဝိရတိ ပဋိဝိရတိ ဝေရမဏီ—အယံ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာအာဇီဝေါ အရိယော အနာသဝေါ လောကုတ္တရော မဂ္ဂင်္ဂေါ၊
And what is right livelihood that is noble, undefiled, transcendent, a factor of the path? It’s the desisting, abstaining, abstinence, and refraining from wrong livelihood in one of noble mind and undefiled mind, who possesses the noble path and develops the noble path. This is right livelihood that is noble.
သော မိစ္ဆာအာဇီဝဿ ပဟာနာယ ဝါယမတိ, သမ္မာအာဇီဝဿ ဥပသမ္ပဒါယ; သွာဿ ဟောတိ သမ္မာဝါယာမော၊ သော သတော မိစ္ဆာအာဇီဝံ ပဇဟတိ, သတော သမ္မာအာဇီဝံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ; သာဿ ဟောတိ သမ္မာသတိ၊ ဣတိယိမေ တယော ဓမ္မာ သမ္မာအာဇီဝံ အနုပရိဓာဝန္တိ အနုပရိဝတ္တန္တိ, သေယျထိဒံ—သမ္မာဒိဋ္ဌိ, သမ္မာဝါယာမော, သမ္မာသတိ၊
They make an effort to give up wrong livelihood and embrace right livelihood: that’s their right effort. Mindfully they give up wrong livelihood and take up right livelihood: that’s their right mindfulness. So these three things keep running and circling around right livelihood, namely: right view, right effort, and right mindfulness.
တတြ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဟောတိ၊ ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဟောတိ? သမ္မာဒိဋ္ဌိဿ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာသင်္ကပ္ပေါ ပဟောတိ, သမ္မာသင်္ကပ္ပဿ သမ္မာဝါစာ ပဟောတိ, သမ္မာဝါစဿ သမ္မာကမ္မန္တော ပဟောတိ, သမ္မာကမ္မန္တဿ သမ္မာအာဇီဝေါ ပဟောတိ, သမ္မာအာဇီဝဿ သမ္မာဝါယာမော ပဟောတိ, သမ္မာဝါယာမဿ သမ္မာသတိ ပဟောတိ, သမ္မာသတိဿ သမ္မာသမာဓိ ပဟောတိ, သမ္မာသမာဓိဿ သမ္မာဉာဏံ ပဟောတိ, သမ္မာဉာဏဿ သမ္မာဝိမုတ္တိ ပဟောတိ၊ ဣတိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌင်္ဂသမန္နာဂတော သေက္ခော, ဒသင်္ဂသမန္နာဂတော အရဟာ ဟောတိ၊ တတြပိ သမ္မာဉာဏေန အနေကေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ ဝိဂတာ ဘာဝနာပါရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ၊
In this context, right view comes first. And how does right view come first? Right view gives rise to right thought. Right thought gives rise to right speech. Right speech gives rise to right action. Right action gives rise to right livelihood. Right livelihood gives rise to right effort. Right effort gives rise to right mindfulness. Right mindfulness gives rise to right immersion. Right immersion gives rise to right knowledge. Right knowledge gives rise to right freedom. So the trainee has eight factors, while the perfected one has ten factors. And here too, the eradication of many bad, unskillful qualities is fully developed due to right knowledge.
တတြ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဟောတိ၊ ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဟောတိ? သမ္မာဒိဋ္ဌိဿ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ နိဇ္ဇိဏ္ဏာ ဟောတိ၊ ယေ စ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိပစ္စယာ အနေကေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သမ္ဘဝန္တိ တေ စဿ နိဇ္ဇိဏ္ဏာ ဟောန္တိ၊ သမ္မာဒိဋ္ဌိပစ္စယာ အနေကေ ကုသလာ ဓမ္မာ ဘာဝနာပါရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ၊ သမ္မာသင်္ကပ္ပဿ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာသင်္ကပ္ပေါ နိဇ္ဇိဏ္ဏော ဟောတိ …ပေ… သမ္မာဝါစဿ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာဝါစာ နိဇ္ဇိဏ္ဏာ ဟောတိ … သမ္မာကမ္မန္တဿ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာကမ္မန္တော နိဇ္ဇိဏ္ဏော ဟောတိ … သမ္မာအာဇီဝဿ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာအာဇီဝေါ နိဇ္ဇိဏ္ဏော ဟောတိ … သမ္မာဝါယာမဿ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာဝါယာမော နိဇ္ဇိဏ္ဏော ဟောတိ … သမ္မာသတိဿ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာသတိ နိဇ္ဇိဏ္ဏာ ဟောတိ … သမ္မာသမာဓိဿ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာသမာဓိ နိဇ္ဇိဏ္ဏော ဟောတိ … သမ္မာဉာဏဿ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာဉာဏံ နိဇ္ဇိဏ္ဏံ ဟောတိ … သမ္မာဝိမုတ္တဿ, ဘိက္ခဝေ, မိစ္ဆာဝိမုတ္တိ နိဇ္ဇိဏ္ဏာ ဟောတိ၊ ယေ စ မိစ္ဆာဝိမုတ္တိပစ္စယာ အနေကေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သမ္ဘဝန္တိ တေ စဿ နိဇ္ဇိဏ္ဏာ ဟောန္တိ၊ သမ္မာဝိမုတ္တိပစ္စယာ စ အနေကေ ကုသလာ ဓမ္မာ ဘာဝနာပါရိပူရိံ ဂစ္ဆန္တိ၊
In this context, right view comes first. And how does right view come first? For one of right view, wrong view is worn away. And the many bad, unskillful qualities that arise because of wrong view are worn away. And because of right view, many skillful qualities are fully developed. For one of right thought, wrong thought is worn away. … For one of right speech, wrong speech is worn away. … For one of right action, wrong action is worn away. … For one of right livelihood, wrong livelihood is worn away. … For one of right effort, wrong effort is worn away. … For one of right mindfulness, wrong mindfulness is worn away. … For one of right immersion, wrong immersion is worn away. … For one of right knowledge, wrong knowledge is worn away. … For one of right freedom, wrong freedom is worn away. And the many bad, unskillful qualities that arise because of wrong freedom are worn away. And because of right freedom, many skillful qualities are fully developed.
ဣတိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဝီသတိ ကုသလပက္ခာ, ဝီသတိ အကုသလပက္ခာ—မဟာစတ္တာရီသကော ဓမ္မပရိယာယော ပဝတ္တိတော အပ္ပဋိဝတ္တိယော သမဏေန ဝါ ဗြာဟ္မဏေန ဝါ ဒေဝေန ဝါ မာရေန ဝါ ဗြဟ္မုနာ ဝါ ကေနစိ ဝါ လောကသ္မိံ၊
So there are twenty on the side of the skillful, and twenty on the side of the unskillful. This exposition of the teaching on the Great Forty has been rolled forth. And it cannot be rolled back by any ascetic or brahmin or god or Māra or Brahmā or by anyone in the world.
ယော ဟိ ကောစိ, ဘိက္ခဝေ, သမဏော ဝါ ဗြာဟ္မဏော ဝါ ဣမံ မဟာစတ္တာရီသကံ ဓမ္မပရိယာယံ ဂရဟိတဗ္ဗံ ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗံ မညေယျ တဿ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ ဒသသဟဓမ္မိကာ ဝါဒါနုဝါဒါ ဂါရယှံ ဌာနံ အာဂစ္ဆန္တိ—သမ္မာဒိဋ္ဌိဉ္စေ ဘဝံ ဂရဟတိ, ယေ စ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌီ သမဏဗြာဟ္မဏာ တေ ဘောတော ပုဇ္ဇာ, တေ ဘောတော ပါသံသာ; သမ္မာသင်္ကပ္ပဉ္စေ ဘဝံ ဂရဟတိ, ယေ စ မိစ္ဆာသင်္ကပ္ပါ သမဏဗြာဟ္မဏာ တေ ဘောတော ပုဇ္ဇာ, တေ ဘောတော ပါသံသာ; သမ္မာဝါစဉ္စေ ဘဝံ ဂရဟတိ …ပေ… သမ္မာကမ္မန္တဉ္စေ ဘဝံ ဂရဟတိ … သမ္မာအာဇီဝဉ္စေ ဘဝံ ဂရဟတိ … သမ္မာဝါယာမဉ္စေ ဘဝံ ဂရဟတိ … သမ္မာသတိဉ္စေ ဘဝံ ဂရဟတိ … သမ္မာသမာဓိဉ္စေ ဘဝံ ဂရဟတိ … သမ္မာဉာဏဉ္စေ ဘဝံ ဂရဟတိ … သမ္မာဝိမုတ္တိဉ္စေ ဘဝံ ဂရဟတိ, ယေ စ မိစ္ဆာဝိမုတ္တီ သမဏဗြာဟ္မဏာ တေ ဘောတော ပုဇ္ဇာ, တေ ဘောတော ပါသံသာ၊ ယော ကောစိ, ဘိက္ခဝေ, သမဏော ဝါ ဗြာဟ္မဏော ဝါ ဣမံ မဟာစတ္တာရီသကံ ဓမ္မပရိယာယံ ဂရဟိတဗ္ဗံ ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗံ မညေယျ တဿ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ ဣမေ ဒသသဟဓမ္မိကာ ဝါဒါနုဝါဒါ ဂါရယှံ ဌာနံ အာဂစ္ဆန္တိ၊
If any ascetic or brahmin imagines they can criticize and reject the exposition of the teaching on the Great Forty, they deserve rebuke and criticism on ten legitimate grounds in the present life. If such a gentleman criticizes right view, they praise and honor the ascetics and brahmins who have wrong view. If they criticize right thought … right speech … right action … right livelihood … right effort … right mindfulness … right immersion … right knowledge … right freedom, they praise and honor the ascetics and brahmins who have wrong freedom. If any ascetic or brahmin imagines they can criticize and reject the exposition of the teaching on the Great Forty, they deserve rebuke and criticism on these ten legitimate grounds in the present life.
ယေပိ တေ, ဘိက္ခဝေ, အဟေသုံ ဩက္ကလာ ဝဿဘညာ အဟေတုဝါဒါ အကိရိယဝါဒါ နတ္ထိကဝါဒါ တေပိ မဟာစတ္တာရီသကံ ဓမ္မပရိယာယံ န ဂရဟိတဗ္ဗံ နပ္ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗံ အမညိံသု၊ တံ ကိဿ ဟေတု? နိန္ဒာဗျာရောသော်ပါရမ္ဘဘယာ”တိ၊
Even those wanderers of the past, Vassa and Bhañña of Ukkalā, who taught the doctrines of no-cause, inaction, and nihilism, didn’t imagine that the Great Forty should be criticized or rejected. Why is that? For fear of blame, attack, and condemnation.”
ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ၊ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ၊
That is what the Buddha said. Satisfied, the bhikkhus approved what the Buddha said.
မဟာစတ္တာရီသကသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ သတ္တမံ၊
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]