Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
൭. മഹാചത്താരീസകസുത്തവണ്ണനാ
7. Mahācattārīsakasuttavaṇṇanā
൧൩൬. ഏവം മേ സുതന്തി മഹാചത്താരീസകസുത്തം. തത്ഥ അരിയന്തി നിദ്ദോസം ലോകുത്തരം, നിദ്ദോസഞ്ഹി ‘‘അരിയ’’ന്തി വുച്ചതി. സമ്മാസമാധിന്തി മഗ്ഗസമാധിം. സഉപനിസന്തി സപച്ചയം. സപരിക്ഖാരന്തി സപരിവാരം.
136.Evaṃme sutanti mahācattārīsakasuttaṃ. Tattha ariyanti niddosaṃ lokuttaraṃ, niddosañhi ‘‘ariya’’nti vuccati. Sammāsamādhinti maggasamādhiṃ. Saupanisanti sapaccayaṃ. Saparikkhāranti saparivāraṃ.
പരിക്ഖതാതി പരിവാരിതാ. സമ്മാദിട്ഠി പുബ്ബങ്ഗമാ ഹോതീതി ദ്വിധാ സമ്മാദിട്ഠി പുബ്ബങ്ഗമാ ഹോതി പുരേചാരികാ വിപസ്സനാസമ്മാദിട്ഠി ച മഗ്ഗസമ്മാദിട്ഠി ച. വിപസ്സനാസമ്മാദിട്ഠി തേഭൂമകസങ്ഖാരേ അനിച്ചാദിവസേന പരിവീമംസതി; മഗ്ഗസമ്മാദിട്ഠി പന പരിവീമംസനപരിയോസാനേ ഭൂമിലദ്ധം വട്ടം സമുഗ്ഘാടയമാനാ വൂപസമയമാനാ സീതുദകഘടസഹസ്സം മത്ഥകേ ആസിഞ്ചമാനാ വിയ ഉപ്പജ്ജതി. യഥാ ഹി ഖേത്തം കുരുമാനോ കസ്സകോ പഠമം അരഞ്ഞേ രുക്ഖേ ഛിന്ദതി, പച്ഛാ അഗ്ഗിം ദേതി, സോ അഗ്ഗി പഠമം ഛിന്നേ രുക്ഖേ അനവസേസേ ഝാപേതി, ഏവമേവ വിപസ്സനാസമ്മാദിട്ഠി പഠമം അനിച്ചാദിവസേന സങ്ഖാരേ വീമംസതി, മഗ്ഗസമ്മാദിട്ഠി തായ വീമംസനത്ഥം സങ്ഖാരേ പുന അപ്പവത്തിവസേന സമുഗ്ഘാടയമാനാ ഉപ്പജ്ജതി, സാ ദുവിധാപി ഇധ അധിപ്പേതാ.
Parikkhatāti parivāritā. Sammādiṭṭhipubbaṅgamā hotīti dvidhā sammādiṭṭhi pubbaṅgamā hoti purecārikā vipassanāsammādiṭṭhi ca maggasammādiṭṭhi ca. Vipassanāsammādiṭṭhi tebhūmakasaṅkhāre aniccādivasena parivīmaṃsati; maggasammādiṭṭhi pana parivīmaṃsanapariyosāne bhūmiladdhaṃ vaṭṭaṃ samugghāṭayamānā vūpasamayamānā sītudakaghaṭasahassaṃ matthake āsiñcamānā viya uppajjati. Yathā hi khettaṃ kurumāno kassako paṭhamaṃ araññe rukkhe chindati, pacchā aggiṃ deti, so aggi paṭhamaṃ chinne rukkhe anavasese jhāpeti, evameva vipassanāsammādiṭṭhi paṭhamaṃ aniccādivasena saṅkhāre vīmaṃsati, maggasammādiṭṭhi tāya vīmaṃsanatthaṃ saṅkhāre puna appavattivasena samugghāṭayamānā uppajjati, sā duvidhāpi idha adhippetā.
മിച്ഛാദിട്ഠീതി പജാനാതീതി മിച്ഛാദിട്ഠിം അനിച്ചം ദുക്ഖം അനത്താതി ലക്ഖണപടിവേധേന ആരമ്മണതോ പജാനാതി, സമ്മാദിട്ഠിം കിച്ചതോ അസമ്മോഹതോ പജാനാതി. സാസ്സ ഹോതി സമ്മാദിട്ഠീതി സാ ഏവം പജാനനാ അസ്സ സമ്മാദിട്ഠി നാമ ഹോതി.
Micchādiṭṭhīti pajānātīti micchādiṭṭhiṃ aniccaṃ dukkhaṃ anattāti lakkhaṇapaṭivedhena ārammaṇato pajānāti, sammādiṭṭhiṃ kiccato asammohato pajānāti. Sāssa hoti sammādiṭṭhīti sā evaṃ pajānanā assa sammādiṭṭhi nāma hoti.
ദ്വായം വദാമീതി ദ്വയം വദാമി, ദുവിധകോട്ഠാസം വദാമീതി അത്ഥോ. പുഞ്ഞഭാഗിയാതി പുഞ്ഞകോട്ഠാസഭൂതാ. ഉപധിവേപക്കാതി ഉപധിസങ്ഖാതസ്സ വിപാകസ്സ ദായികാ.
Dvāyaṃ vadāmīti dvayaṃ vadāmi, duvidhakoṭṭhāsaṃ vadāmīti attho. Puññabhāgiyāti puññakoṭṭhāsabhūtā. Upadhivepakkāti upadhisaṅkhātassa vipākassa dāyikā.
പഞ്ഞാ പഞ്ഞിന്ദ്രിയന്തിആദീസു വിഭജിത്വാ വിഭജിത്വാ അമതദ്വാരം പഞ്ഞപേതി ദസ്സേതീതി പഞ്ഞാ. തസ്മിം അത്ഥേ ഇന്ദത്തം കരോതീതി പഞ്ഞിന്ദ്രിയം. അവിജ്ജായ ന കമ്പതീതി പഞ്ഞാബലം. ബോജ്ഝങ്ഗപ്പത്താ ഹുത്വാ ചതുസച്ചധമ്മേ വിചിനാതീതി ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ. മഗ്ഗസമ്പത്തിയാ പസട്ഠാ സോഭനാ ദിട്ഠീതി സമ്മാദിട്ഠി. അരിയമഗ്ഗസ്സ അങ്ഗന്തി മഗ്ഗങ്ഗം. സോതി സോ ഭിക്ഖു. പഹാനായാതി പജഹനത്ഥായ. ഉപസമ്പദായാതി പടിലാഭത്ഥായ. സമ്മാവായാമോതി നിയ്യാനികോ കുസലവായാമോ. സതോതി സതിയാ സമന്നാഗതോ ഹുത്വാ. അനുപരിധാവന്തി അനുപരിവത്തന്തീതി സഹജാതാ ച പുരേജാതാ ച ഹുത്വാ പരിവാരേന്തി. ഏത്ഥ ഹി സമ്മാവായാമോ ച സമ്മാസതി ച ലോകുത്തരസമ്മാദിട്ഠിം സഹജാതാ പരിവാരേന്തി രാജാനം വിയ ഏകരഥേ ഠിതാ അസിഗ്ഗാഹഛത്തഗ്ഗാഹാ. വിപസ്സനാസമ്മാദിട്ഠി പന പുരേജാതാ ഹുത്വാ പരിവാരേതി രഥസ്സ പുരതോ പത്തികാദയോ വിയ. ദുതിയപബ്ബതോ പട്ഠായ പന സമ്മാസങ്കപ്പാദീനം തയോപി സഹജാതപരിവാരാവ ഹോന്തീതി വേദിതബ്ബാ.
Paññā paññindriyantiādīsu vibhajitvā vibhajitvā amatadvāraṃ paññapeti dassetīti paññā. Tasmiṃ atthe indattaṃ karotīti paññindriyaṃ. Avijjāya na kampatīti paññābalaṃ. Bojjhaṅgappattā hutvā catusaccadhamme vicinātīti dhammavicayasambojjhaṅgo. Maggasampattiyā pasaṭṭhā sobhanā diṭṭhīti sammādiṭṭhi. Ariyamaggassa aṅganti maggaṅgaṃ. Soti so bhikkhu. Pahānāyāti pajahanatthāya. Upasampadāyāti paṭilābhatthāya. Sammāvāyāmoti niyyāniko kusalavāyāmo. Satoti satiyā samannāgato hutvā. Anuparidhāvanti anuparivattantīti sahajātā ca purejātā ca hutvā parivārenti. Ettha hi sammāvāyāmo ca sammāsati ca lokuttarasammādiṭṭhiṃ sahajātā parivārenti rājānaṃ viya ekarathe ṭhitā asiggāhachattaggāhā. Vipassanāsammādiṭṭhi pana purejātā hutvā parivāreti rathassa purato pattikādayo viya. Dutiyapabbato paṭṭhāya pana sammāsaṅkappādīnaṃ tayopi sahajātaparivārāva hontīti veditabbā.
൧൩൭. മിച്ഛാസങ്കപ്പോതി പജാനാതീതി മിച്ഛാസങ്കപ്പം അനിച്ചം ദുക്ഖം അനത്താതി ലക്ഖണപടിവേധേന ആരമ്മണതോ പജാനാതി സമ്മാസങ്കപ്പം കിച്ചതോ അസമ്മോഹതോ പജാനാതി. ഇതോ അപരേസു സമ്മാവാചാദീസുപി ഏവമേവ യോജനാ വേദിതബ്ബാ. കാമസങ്കപ്പാദയോ ദ്വേധാവിതക്കസുത്തേ (മ॰ നി॰ ൧.൨൦൬) വുത്തായേവ.
137.Micchāsaṅkappoti pajānātīti micchāsaṅkappaṃ aniccaṃ dukkhaṃ anattāti lakkhaṇapaṭivedhena ārammaṇato pajānāti sammāsaṅkappaṃ kiccato asammohato pajānāti. Ito aparesu sammāvācādīsupi evameva yojanā veditabbā. Kāmasaṅkappādayo dvedhāvitakkasutte (ma. ni. 1.206) vuttāyeva.
തക്കോതിആദീസു തക്കനവസേന തക്കോ. സ്വേവ ച ഉപസഗ്ഗേന പദം വഡ്ഢേത്വാ വിതക്കോതി വുത്തോ, സ്വേവ സങ്കപ്പനവസേന സങ്കപ്പോ. ഏകഗ്ഗോ ഹുത്വാ ആരമ്മണേ അപ്പേതീതി അപ്പനാ . ഉപസഗ്ഗേന പന പദം വഡ്ഢേത്വാ ബ്യപ്പനാതി വുത്തം. ചേതസോ അഭിനിരോപനാതി ചിത്തസ്സ അഭിനിരോപനാ. വിതക്കസ്മിഞ്ഹി സതി വിതക്കോ ആരമ്മണേ ചിത്തം അഭിനിരോപേതി വിതക്കേ പന അസതി അത്തനോയേവ ധമ്മതായ ചിത്തം ആരമ്മണം അഭിരുഹതി ജാതിസമ്പന്നോ അഭിഞ്ഞാതപുരിസോ വിയ രാജഗേഹം. അനഭിഞ്ഞാതസ്സ ഹി പടിഹാരേന വാ ദോവാരികേന വാ അത്ഥോ ഹോതി, അഭിഞ്ഞാതം ജാതിസമ്പന്നം സബ്ബേ രാജരാജമഹാമത്താ ജാനന്തീതി അത്തനോവ ധമ്മതായ നിക്ഖമതി ചേവ പവിസതി ച, ഏവംസമ്പദമിദം വേദിതബ്ബം. വാചം സങ്ഖരോതീതി വചീസങ്ഖാരോ. ഏത്ഥ ച ലോകിയവിതക്കോ വാചം സങ്ഖരോതി, ന ലോകുത്തരോ. കിഞ്ചാപി ന സങ്ഖരോതി, വചീസങ്ഖാരോത്വേവ ച പനസ്സ നാമം ഹോതി. സമ്മാസങ്കപ്പം അനുപരിധാവന്തീതി ലോകുത്തരസമ്മാസങ്കപ്പം പരിവാരേന്തി. ഏത്ഥ ച തയോപി നേക്ഖമ്മസങ്കപ്പാദയോ പുബ്ബഭാഗേ നാനാചിത്തേസു ലബ്ഭന്തി, മഗ്ഗക്ഖണേ പന തിണ്ണമ്പി കാമസങ്കപ്പാദീനഞ്ച പദച്ഛേദം സമുഗ്ഘാതം കരോന്തോ മഗ്ഗങ്ഗം പൂരയമാനോ ഏകോവ സമ്മാസങ്കപ്പോ ഉപ്പജ്ജിത്വാ നേക്ഖമ്മസങ്കപ്പാദിവസേന തീണി നാമാനി ലഭതി. പരതോ സമ്മാവാചാദീസുപി ഏസേവ നയോ.
Takkotiādīsu takkanavasena takko. Sveva ca upasaggena padaṃ vaḍḍhetvā vitakkoti vutto, sveva saṅkappanavasena saṅkappo. Ekaggo hutvā ārammaṇe appetīti appanā. Upasaggena pana padaṃ vaḍḍhetvā byappanāti vuttaṃ. Cetaso abhiniropanāti cittassa abhiniropanā. Vitakkasmiñhi sati vitakko ārammaṇe cittaṃ abhiniropeti vitakke pana asati attanoyeva dhammatāya cittaṃ ārammaṇaṃ abhiruhati jātisampanno abhiññātapuriso viya rājagehaṃ. Anabhiññātassa hi paṭihārena vā dovārikena vā attho hoti, abhiññātaṃ jātisampannaṃ sabbe rājarājamahāmattā jānantīti attanova dhammatāya nikkhamati ceva pavisati ca, evaṃsampadamidaṃ veditabbaṃ. Vācaṃ saṅkharotīti vacīsaṅkhāro. Ettha ca lokiyavitakko vācaṃ saṅkharoti, na lokuttaro. Kiñcāpi na saṅkharoti, vacīsaṅkhārotveva ca panassa nāmaṃ hoti. Sammāsaṅkappaṃ anuparidhāvantīti lokuttarasammāsaṅkappaṃ parivārenti. Ettha ca tayopi nekkhammasaṅkappādayo pubbabhāge nānācittesu labbhanti, maggakkhaṇe pana tiṇṇampi kāmasaṅkappādīnañca padacchedaṃ samugghātaṃ karonto maggaṅgaṃ pūrayamāno ekova sammāsaṅkappo uppajjitvā nekkhammasaṅkappādivasena tīṇi nāmāni labhati. Parato sammāvācādīsupi eseva nayo.
൧൩൮. മുസാവാദാ വേരമണീതിആദീസു വിരതിപി ചേതനാപി വട്ടതി. ആരതീതിആദീസു വചീദുച്ചരിതേഹി ആരകാ രമതീതി ആരതി. വിനാ തേഹി രമതീതി വിരതി. തതോ തതോ പടിനിവത്താവ ഹുത്വാ തേഹി വിനാ രമതീതി പടിവിരതി. ഉപസഗ്ഗവസേന വാ പദം വഡ്ഢിതം, സബ്ബമിദം ഓരമനഭാവസ്സേവ അധിവചനം. വേരം മണതി വിനാസേതീതി വേരമണി. ഇദമ്പി ഓരമനസ്സേവ വേവചനം.
138.Musāvādāveramaṇītiādīsu viratipi cetanāpi vaṭṭati. Āratītiādīsu vacīduccaritehi ārakā ramatīti ārati. Vinā tehi ramatīti virati. Tato tato paṭinivattāva hutvā tehi vinā ramatīti paṭivirati. Upasaggavasena vā padaṃ vaḍḍhitaṃ, sabbamidaṃ oramanabhāvasseva adhivacanaṃ. Veraṃ maṇati vināsetīti veramaṇi. Idampi oramanasseva vevacanaṃ.
൧൩൯. പാണാതിപാതാ വേരമണീതിആദീസുപി ചേതനാ വിരതീതി ഉഭയമ്പി വട്ടതിയേവ.
139.Pāṇātipātā veramaṇītiādīsupi cetanā viratīti ubhayampi vaṭṭatiyeva.
൧൪൦. കുഹനാതിആദീസു തിവിധേന കുഹനവത്ഥുനാ ലോകം ഏതായ കുഹയന്തി വിമ്ഹാപയന്തീതി കുഹനാ. ലാഭസക്കാരത്ഥികാ ഹുത്വാ ഏതായ ലപന്തീതി ലപനാ. നിമിത്തം സീലമേതേസന്തി നേമിത്തികാ, തേസം ഭാവോ നേമിത്തികതാ. നിപ്പേസോ സീലമേതേസന്തി നിപ്പേസികാ, തേസം ഭാവോ നിപ്പേസികതാ. ലാഭേന ലാഭം നിജിഗീസന്തി മഗ്ഗന്തി പരിയേസന്തീതി ലാഭേന ലാഭം നിജിഗീസനാ, തേസം ഭാവോ ലാഭേന ലാഭം നിജിഗീസനതാ. അയമേത്ഥ സങ്ഖേപോ, വിത്ഥാരേന പനേതാ കുഹനാദികാ വിസുദ്ധിമഗ്ഗേ സീലനിദ്ദേസേയേവ പാളിഞ്ച അട്ഠകഥഞ്ച ആഹരിത്വാ പകാസിതാ. മിച്ഛാആജീവസ്സ പഹാനായാതി ഏത്ഥ ന കേവലം പാളിയം ആഗതോവ മിച്ഛാആജീവോ, ആജീവഹേതു പന പവത്തിതാ പാണാതിപാതാദയോ സത്തകമ്മപഥചേതനാപി മിച്ഛാആജീവോവ. താസംയേവ സത്തന്നം ചേതനാനം പദപച്ഛേദം സമുഗ്ഘാതം കുരുമാനം മഗ്ഗങ്ഗം പൂരയമാനാ ഉപ്പന്നാ വിരതി സമ്മാആജീവോ നാമ.
140.Kuhanātiādīsu tividhena kuhanavatthunā lokaṃ etāya kuhayanti vimhāpayantīti kuhanā. Lābhasakkāratthikā hutvā etāya lapantīti lapanā. Nimittaṃ sīlametesanti nemittikā, tesaṃ bhāvo nemittikatā. Nippeso sīlametesanti nippesikā, tesaṃ bhāvo nippesikatā. Lābhena lābhaṃ nijigīsanti magganti pariyesantīti lābhena lābhaṃ nijigīsanā, tesaṃ bhāvo lābhena lābhaṃ nijigīsanatā. Ayamettha saṅkhepo, vitthārena panetā kuhanādikā visuddhimagge sīlaniddeseyeva pāḷiñca aṭṭhakathañca āharitvā pakāsitā. Micchāājīvassa pahānāyāti ettha na kevalaṃ pāḷiyaṃ āgatova micchāājīvo, ājīvahetu pana pavattitā pāṇātipātādayo sattakammapathacetanāpi micchāājīvova. Tāsaṃyeva sattannaṃ cetanānaṃ padapacchedaṃ samugghātaṃ kurumānaṃ maggaṅgaṃ pūrayamānā uppannā virati sammāājīvo nāma.
൧൪൧. സമ്മാദിട്ഠിസ്സാതി മഗ്ഗസമ്മാദിട്ഠിയം ഠിതസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ. സമ്മാസങ്കപ്പോ പഹോതീതി മഗ്ഗസമ്മാസങ്കപ്പോ പഹോതി, ഫലസമ്മാദിട്ഠിസ്സപി ഫലസമ്മാസങ്കപ്പോ പഹോതീതി ഏവം സബ്ബപദേസു അത്ഥോ വേദിതബ്ബോ. സമ്മാഞാണസ്സ സമ്മാവിമുത്തീതി ഏത്ഥ പന മഗ്ഗസമ്മാസമാധിമ്ഹി ഠിതസ്സ മഗ്ഗപച്ചവേക്ഖണം സമ്മാഞാണം പഹോതി, ഫലസമ്മാസമാധിമ്ഹി ഠിതസ്സ ഫലപച്ചവേക്ഖണം സമ്മാഞാണം പഹോതി. മഗ്ഗപച്ചവേക്ഖണസമ്മാഞാണേ ച ഠിതസ്സ മഗ്ഗസമ്മാവിമുത്തി പഹോതി, ഫലപച്ചവേക്ഖണസമ്മാഞാണേ ഠിതസ്സ ഫലസമ്മാവിമുത്തി പഹോതീതി അത്ഥോ. ഏത്ഥ ച ഠപേത്വാ അട്ഠ ഫലങ്ഗാനി സമ്മാഞാണം പച്ചവേക്ഖണം കത്വാ സമ്മാവിമുത്തിം ഫലം കാതും വട്ടതീതി വുത്തം.
141.Sammādiṭṭhissāti maggasammādiṭṭhiyaṃ ṭhitassa puggalassa. Sammāsaṅkappo pahotīti maggasammāsaṅkappo pahoti, phalasammādiṭṭhissapi phalasammāsaṅkappo pahotīti evaṃ sabbapadesu attho veditabbo. Sammāñāṇassasammāvimuttīti ettha pana maggasammāsamādhimhi ṭhitassa maggapaccavekkhaṇaṃ sammāñāṇaṃ pahoti, phalasammāsamādhimhi ṭhitassa phalapaccavekkhaṇaṃ sammāñāṇaṃ pahoti. Maggapaccavekkhaṇasammāñāṇe ca ṭhitassa maggasammāvimutti pahoti, phalapaccavekkhaṇasammāñāṇe ṭhitassa phalasammāvimutti pahotīti attho. Ettha ca ṭhapetvā aṭṭha phalaṅgāni sammāñāṇaṃ paccavekkhaṇaṃ katvā sammāvimuttiṃ phalaṃ kātuṃ vaṭṭatīti vuttaṃ.
൧൪൨. സമ്മാദിട്ഠിസ്സ , ഭിക്ഖവേ, മിച്ഛാദിട്ഠി നിജ്ജിണ്ണാ ഹോതീതിആദീസു അവസേസനികായഭാണകാ ഫലം കഥിതന്തി വദന്തി, മജ്ഝിമഭാണകാ പന ദസന്നം നിജ്ജരവത്ഥൂനം ആഗതട്ഠാനേ മഗ്ഗോ കഥിതോതി വദന്തി. തത്ഥ ദസ്സനട്ഠേന സമ്മാദിട്ഠി വേദിതബ്ബാ, വിദിതകരണട്ഠേന സമ്മാഞാണം, തദധിമുത്തട്ഠേന സമ്മാവിമുത്തി.
142.Sammādiṭṭhissa, bhikkhave, micchādiṭṭhi nijjiṇṇā hotītiādīsu avasesanikāyabhāṇakā phalaṃ kathitanti vadanti, majjhimabhāṇakā pana dasannaṃ nijjaravatthūnaṃ āgataṭṭhāne maggo kathitoti vadanti. Tattha dassanaṭṭhena sammādiṭṭhi veditabbā, viditakaraṇaṭṭhena sammāñāṇaṃ, tadadhimuttaṭṭhena sammāvimutti.
വീസതി കുസലപക്ഖാതി സമ്മാദിട്ഠിആദയോ ദസ, ‘‘സമ്മാദിട്ഠിപച്ചയാ ച അനേകേ കുസലാ ധമ്മാ’’തിആദിനാ നയേന വുത്താ ദസാതി ഏവം വീസതി കുസലപക്ഖാ ഹോന്തി. വീസതി അകുസലപക്ഖാതി ‘‘മിച്ഛാദിട്ഠി നിജ്ജിണ്ണാ ഹോതീ’’തിആദിനാ നയേന വുത്താ മിച്ഛാദിട്ഠിആദയോ ദസ, ‘‘യേ ച മിച്ഛാദിട്ഠിപച്ചയാ അനേകേ പാപകാ’’തിആദിനാ വുത്താ ദസ ചാതി ഏവം വീസതി അകുസലപക്ഖാ വേദിതബ്ബാ. മഹാചത്താരീസകോതി മഹാവിപാകദാനേന മഹന്താനം കുസലപക്ഖികാനഞ്ചേവ അകുസലപക്ഖികാനഞ്ച ചത്താരീസായ ധമ്മാനം പകാസിതത്താ മഹാചത്താരീസകോതി.
Vīsati kusalapakkhāti sammādiṭṭhiādayo dasa, ‘‘sammādiṭṭhipaccayā ca aneke kusalā dhammā’’tiādinā nayena vuttā dasāti evaṃ vīsati kusalapakkhā honti. Vīsati akusalapakkhāti ‘‘micchādiṭṭhi nijjiṇṇā hotī’’tiādinā nayena vuttā micchādiṭṭhiādayo dasa, ‘‘ye ca micchādiṭṭhipaccayā aneke pāpakā’’tiādinā vuttā dasa cāti evaṃ vīsati akusalapakkhā veditabbā. Mahācattārīsakoti mahāvipākadānena mahantānaṃ kusalapakkhikānañceva akusalapakkhikānañca cattārīsāya dhammānaṃ pakāsitattā mahācattārīsakoti.
ഇമസ്മിഞ്ച പന സുത്തേ പഞ്ച സമ്മാദിട്ഠിയോ കഥിതാ വിപസ്സനാസമ്മാദിട്ഠി കമ്മസ്സകതാസമ്മാദിട്ഠി മഗ്ഗസമ്മാദിട്ഠി ഫലസമ്മാദിട്ഠി പച്ചവേക്ഖണാസമ്മാദിട്ഠീതി. തത്ഥ ‘‘മിച്ഛാദിട്ഠിം മിച്ഛാദിട്ഠീതി പജാനാതീ’’തിആദിനാ നയേന വുത്താ വിപസ്സനാസമ്മാദിട്ഠി നാമ. ‘‘അത്ഥി ദിന്ന’’ന്തിആദിനാ നയേന വുത്താ കമ്മസ്സകതാസമ്മാദിട്ഠി നാമ. ‘‘സമ്മാദിട്ഠിസ്സ, ഭിക്ഖവേ, സമ്മാസങ്കപ്പോ പഹോതീ’’തി ഏത്ഥ പന മഗ്ഗസമ്മാദിട്ഠി ഫലസമ്മാദിട്ഠീതി ദ്വേപി കഥിതാ. ‘‘സമ്മാഞാണം പഹോതീ’’തി. ഏത്ഥ പന പച്ചവേക്ഖണാസമ്മാദിട്ഠി കഥിതാതി വേദിതബ്ബാ.
Imasmiñca pana sutte pañca sammādiṭṭhiyo kathitā vipassanāsammādiṭṭhi kammassakatāsammādiṭṭhi maggasammādiṭṭhi phalasammādiṭṭhi paccavekkhaṇāsammādiṭṭhīti. Tattha ‘‘micchādiṭṭhiṃ micchādiṭṭhīti pajānātī’’tiādinā nayena vuttā vipassanāsammādiṭṭhi nāma. ‘‘Atthi dinna’’ntiādinā nayena vuttā kammassakatāsammādiṭṭhi nāma. ‘‘Sammādiṭṭhissa, bhikkhave, sammāsaṅkappo pahotī’’ti ettha pana maggasammādiṭṭhi phalasammādiṭṭhīti dvepi kathitā. ‘‘Sammāñāṇaṃ pahotī’’ti. Ettha pana paccavekkhaṇāsammādiṭṭhi kathitāti veditabbā.
൧൪൩. സമ്മാദിട്ഠിം ചേ ഭവം ഗരഹതീതി മിച്ഛാദിട്ഠി നാമായം സോഭനാതി വദന്തോപി സമ്മാദിട്ഠി നാമായം ന സോഭനാതി വദന്തോപി സമ്മാദിട്ഠിം ഗരഹതി നാമ. ഓക്കലാതി ഓക്കലജനപദവാസിനോ. വസ്സഭഞ്ഞാതി വസ്സോ ച ഭഞ്ഞോ ചാതി ദ്വേ ജനാ. അഹേതുവാദാതി നത്ഥി ഹേതു നത്ഥി പച്ചയോ സത്താനം വിസുദ്ധിയാതി ഏവമാദിവാദിനോ. അകിരിയവാദാതി കരോതോ ന കരീയതി പാപന്തി ഏവം കിരിയപടിക്ഖേപവാദിനോ. നത്ഥികവാദാതി നത്ഥി ദിന്നന്തിആദിവാദിനോ. തേ ഇമേസു തീസുപി ദസ്സനേസു ഓക്കന്തനിയാമാ അഹേസും. കഥം പനേതേസു നിയാമോ ഹോതീതി. യോ ഹി ഏവരൂപം ലദ്ധിം ഗഹേത്വാ രത്തിട്ഠാനദിവാട്ഠാനേ നിസിന്നോ സജ്ഝായതി വീമംസതി, തസ്സ ‘‘നത്ഥി ഹേതു നത്ഥി പച്ചയോ കരോതോ ന കരീയതി പാപം, നത്ഥി ദിന്നം, കായസ്സ ഭേദാ ഉച്ഛിജ്ജതീ’’തി തസ്മിം ആരമ്മണേ മിച്ഛാസതി സന്തിട്ഠതി, ചിത്തം ഏകഗ്ഗം ഹോതി, ജവനാനി ജവന്തി. പഠമജവനേ സതേകിച്ഛോ ഹോതി, തഥാ ദുതിയാദീസു. സത്തമേ ബുദ്ധാനമ്പി അതേകിച്ഛോ അനിവത്തീ അരിട്ഠകണ്ഡകസദിസോ ഹോതി.
143.Sammādiṭṭhiṃce bhavaṃ garahatīti micchādiṭṭhi nāmāyaṃ sobhanāti vadantopi sammādiṭṭhi nāmāyaṃ na sobhanāti vadantopi sammādiṭṭhiṃ garahati nāma. Okkalāti okkalajanapadavāsino. Vassabhaññāti vasso ca bhañño cāti dve janā. Ahetuvādāti natthi hetu natthi paccayo sattānaṃ visuddhiyāti evamādivādino. Akiriyavādāti karoto na karīyati pāpanti evaṃ kiriyapaṭikkhepavādino. Natthikavādāti natthi dinnantiādivādino. Te imesu tīsupi dassanesu okkantaniyāmā ahesuṃ. Kathaṃ panetesu niyāmo hotīti. Yo hi evarūpaṃ laddhiṃ gahetvā rattiṭṭhānadivāṭṭhāne nisinno sajjhāyati vīmaṃsati, tassa ‘‘natthi hetu natthi paccayo karoto na karīyati pāpaṃ, natthi dinnaṃ, kāyassa bhedā ucchijjatī’’ti tasmiṃ ārammaṇe micchāsati santiṭṭhati, cittaṃ ekaggaṃ hoti, javanāni javanti. Paṭhamajavane satekiccho hoti, tathā dutiyādīsu. Sattame buddhānampi atekiccho anivattī ariṭṭhakaṇḍakasadiso hoti.
തത്ഥ കോചി ഏകം ദസ്സനം ഓക്കമതി, കോചി ദ്വേ, കോചി തീണിപി, നിയതമിച്ഛാദിട്ഠികോവ ഹോതി, പത്തോ സഗ്ഗമഗ്ഗാവരണഞ്ചേവ മോക്ഖമഗ്ഗാവരണഞ്ച. അഭബ്ബോ തസ്സ അത്തഭാവസ്സ അനന്തരം സഗ്ഗമ്പി ഗന്തും, പഗേവ മോക്ഖം, വട്ടഖാണു നാമേസ സത്തോ പഥവീഗോപകോ, യേഭുയ്യേന ഏവരൂപസ്സ ഭവതോ വുട്ഠാനം നത്ഥി. വസ്സഭഞ്ഞാപി ഏദിസാ അഹേസും. നിന്ദാബ്യാരോസഉപാരമ്ഭഭയാതി അത്തനോ നിന്ദാഭയേന ഘട്ടനഭയേന ഉപവാദഭയേന ചാതി അത്ഥോ. സേസം സബ്ബത്ഥ ഉത്താനമേവാതി.
Tattha koci ekaṃ dassanaṃ okkamati, koci dve, koci tīṇipi, niyatamicchādiṭṭhikova hoti, patto saggamaggāvaraṇañceva mokkhamaggāvaraṇañca. Abhabbo tassa attabhāvassa anantaraṃ saggampi gantuṃ, pageva mokkhaṃ, vaṭṭakhāṇu nāmesa satto pathavīgopako, yebhuyyena evarūpassa bhavato vuṭṭhānaṃ natthi. Vassabhaññāpi edisā ahesuṃ. Nindābyārosaupārambhabhayāti attano nindābhayena ghaṭṭanabhayena upavādabhayena cāti attho. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
പപഞ്ചസൂദനിയാ മജ്ഝിമനികായട്ഠകഥായ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
മഹാചത്താരീസകസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Mahācattārīsakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya / ൭. മഹാചത്താരീസകസുത്തം • 7. Mahācattārīsakasuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൭. മഹാചത്താരീസകസുത്തവണ്ണനാ • 7. Mahācattārīsakasuttavaṇṇanā