Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
๑๑. มหาโจรสุตฺตวณฺณนา
11. Mahācorasuttavaṇṇanā
๕๑. เอกาทสเม มหาโจโรติ มหโนฺต พลวโจโรฯ สนฺธินฺติ ฆรสนฺธิํฯ นิโลฺลปนฺติ มหาวิโลปํฯ เอกาคาริกนฺติ เอกเมว เคหํ ปริวาเรตฺวา วิลุมฺปนํฯ ปริปเนฺถปิ ติฎฺฐตีติ ปนฺถทูหนกมฺมํ กโรติฯ นทีวิทุคฺคนฺติ นทีนํ ทุคฺคมฎฺฐานํ อนฺตรทีปกํ, ยตฺถ สกฺกา โหติ ทฺวีหิปิ ตีหิปิ ชงฺฆสหเสฺสหิ สทฺธิํ นิลียิตุํฯ ปพฺพตวิสมนฺติ ปพฺพตานํ วิสมฎฺฐานํ ปพฺพตนฺตรํ, ยตฺถ สกฺกา โหติ สตฺตหิ วา อฎฺฐหิ วา ชงฺฆสหเสฺสหิ สทฺธิํ นิลียิตุํฯ ติณคหนนฺติ ติเณน วฑฺฒิตฺวา สญฺฉนฺนํ ทฺวตฺติโยชนฎฺฐานํฯ โรธนฺติ ฆนํ อญฺญมญฺญํ สํสฎฺฐสาขํ เอกาพทฺธํ มหาวนสณฺฑํฯ ปริโยธาย อตฺถํ ภณิสฺสนฺตีติ ปริโยทหิตฺวา ตํ ตํ การณํ ปกฺขิปิตฺวา อตฺถํ กถยิสฺสนฺติฯ ตฺยาสฺสาติ เต อสฺสฯ ปริโยธาย อตฺถํ ภณนฺตีติ กิสฺมิญฺจิ กิญฺจิ วตฺตุํ อารเทฺธเยว ‘‘มา เอวํ อวจุตฺถ, มยํ เอตํ กุลปรมฺปราย ชานาม, น เอส เอวรูปํ กริสฺสตี’’ติ ตํ ตํ การณํ ปกฺขิปิตฺวา มหนฺตมฺปิ โทสํ หรนฺตา อตฺถํ ภณนฺติฯ อถ วา ปริโยธายาติ ปฎิจฺฉาเทตฺวาติปิ อโตฺถฯ เต หิ ตสฺสปิ โทสํ ปฎิจฺฉาเทตฺวา อตฺถํ ภณนฺติฯ ขตํ อุปหตนฺติ คุณขนเนน ขตํ, คุณุปฆาเตน อุปหตํฯ วิสเมน กายกเมฺมนาติ สมฺปกฺขลนเฎฺฐน วิสเมน กายทฺวาริกกเมฺมนฯ วจีมโนกเมฺมสุปิ เอเสว นโยฯ อนฺตคฺคาหิกายาติ ทสวตฺถุกาย อนฺตํ คเหตฺวา ฐิตทิฎฺฐิยาฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานตฺถเมวาติฯ
51. Ekādasame mahācoroti mahanto balavacoro. Sandhinti gharasandhiṃ. Nillopanti mahāvilopaṃ. Ekāgārikanti ekameva gehaṃ parivāretvā vilumpanaṃ. Paripanthepi tiṭṭhatīti panthadūhanakammaṃ karoti. Nadīvidugganti nadīnaṃ duggamaṭṭhānaṃ antaradīpakaṃ, yattha sakkā hoti dvīhipi tīhipi jaṅghasahassehi saddhiṃ nilīyituṃ. Pabbatavisamanti pabbatānaṃ visamaṭṭhānaṃ pabbatantaraṃ, yattha sakkā hoti sattahi vā aṭṭhahi vā jaṅghasahassehi saddhiṃ nilīyituṃ. Tiṇagahananti tiṇena vaḍḍhitvā sañchannaṃ dvattiyojanaṭṭhānaṃ. Rodhanti ghanaṃ aññamaññaṃ saṃsaṭṭhasākhaṃ ekābaddhaṃ mahāvanasaṇḍaṃ. Pariyodhāya atthaṃ bhaṇissantīti pariyodahitvā taṃ taṃ kāraṇaṃ pakkhipitvā atthaṃ kathayissanti. Tyāssāti te assa. Pariyodhāya atthaṃ bhaṇantīti kismiñci kiñci vattuṃ āraddheyeva ‘‘mā evaṃ avacuttha, mayaṃ etaṃ kulaparamparāya jānāma, na esa evarūpaṃ karissatī’’ti taṃ taṃ kāraṇaṃ pakkhipitvā mahantampi dosaṃ harantā atthaṃ bhaṇanti. Atha vā pariyodhāyāti paṭicchādetvātipi attho. Te hi tassapi dosaṃ paṭicchādetvā atthaṃ bhaṇanti. Khataṃ upahatanti guṇakhananena khataṃ, guṇupaghātena upahataṃ. Visamena kāyakammenāti sampakkhalanaṭṭhena visamena kāyadvārikakammena. Vacīmanokammesupi eseva nayo. Antaggāhikāyāti dasavatthukāya antaṃ gahetvā ṭhitadiṭṭhiyā. Sesaṃ sabbattha uttānatthamevāti.
จูฬวโคฺค ปญฺจโมฯ
Cūḷavaggo pañcamo.
ปฐมปณฺณาสกํ นิฎฺฐิตํฯ
Paṭhamapaṇṇāsakaṃ niṭṭhitaṃ.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๑๑. มหาโจรสุตฺตํ • 11. Mahācorasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑๑. มหาโจรสุตฺตวณฺณนา • 11. Mahācorasuttavaṇṇanā