| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๔. มหาจุนฺทสุตฺตํ
4. Mahācundasuttaṃ
๔๖. เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ อายสฺมา มหาจุโนฺท เจตีสุ วิหรติ สยํชาติยํ 1ฯ ตตฺร โข อายสฺมา มหาจุโนฺท ภิกฺขู อามเนฺตสิ – ‘‘อาวุโส ภิกฺขเว’’ติฯ ‘‘อาวุโส’’ติ โข เต ภิกฺขู อายสฺมโต มหาจุนฺทสฺส ปจฺจโสฺสสุํฯ อายสฺมา มหาจุโนฺท เอตทโวจ –
46. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ āyasmā mahācundo cetīsu viharati sayaṃjātiyaṃ 2. Tatra kho āyasmā mahācundo bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso bhikkhave’’ti. ‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato mahācundassa paccassosuṃ. Āyasmā mahācundo etadavoca –
‘‘อิธาวุโส, ธมฺมโยคา ภิกฺขู ฌายี ภิกฺขู อปสาเทนฺติ – ‘อิเม ปน ฌายิโนมฺหา, ฌายิโนมฺหาติ ฌายนฺติ ปชฺฌายนฺติ นิชฺฌายนฺติ อวชฺฌายนฺติ 3ฯ กิมิเม 4 ฌายนฺติ, กินฺติเม ฌายนฺติ, กถํ อิเม ฌายนฺตี’ติ? ตตฺถ ธมฺมโยคา จ ภิกฺขู นปฺปสีทนฺติ, ฌายี จ ภิกฺขู นปฺปสีทนฺติ, น จ พหุชนหิตาย ปฎิปนฺนา โหนฺติ พหุชนสุขาย พหุโน ชนสฺส อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํฯ
‘‘Idhāvuso, dhammayogā bhikkhū jhāyī bhikkhū apasādenti – ‘ime pana jhāyinomhā, jhāyinomhāti jhāyanti pajjhāyanti nijjhāyanti avajjhāyanti 5. Kimime 6 jhāyanti, kintime jhāyanti, kathaṃ ime jhāyantī’ti? Tattha dhammayogā ca bhikkhū nappasīdanti, jhāyī ca bhikkhū nappasīdanti, na ca bahujanahitāya paṭipannā honti bahujanasukhāya bahuno janassa atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
‘‘อิธ ปนาวุโส, ฌายี ภิกฺขู ธมฺมโยเค ภิกฺขู อปสาเทนฺติ – ‘อิเม ปน ธมฺมโยคมฺหา, ธมฺมโยคมฺหาติ อุทฺธตา อุนฺนฬา จปลา มุขรา วิกิณฺณวาจา มุฎฺฐสฺสตี อสมฺปชานา อสมาหิตา วิพฺภนฺตจิตฺตา ปากตินฺทฺริยาฯ กิมิเม ธมฺมโยคา, กินฺติเม ธมฺมโยคา, กถํ อิเม ธมฺมโยคา’ติ? ตตฺถ ฌายี จ ภิกฺขู นปฺปสีทนฺติ, ธมฺมโยคา จ ภิกฺขู นปฺปสีทนฺติ, น จ พหุชนหิตาย ปฎิปนฺนา โหนฺติ พหุชนสุขาย พหุโน ชนสฺส อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํฯ
‘‘Idha panāvuso, jhāyī bhikkhū dhammayoge bhikkhū apasādenti – ‘ime pana dhammayogamhā, dhammayogamhāti uddhatā unnaḷā capalā mukharā vikiṇṇavācā muṭṭhassatī asampajānā asamāhitā vibbhantacittā pākatindriyā. Kimime dhammayogā, kintime dhammayogā, kathaṃ ime dhammayogā’ti? Tattha jhāyī ca bhikkhū nappasīdanti, dhammayogā ca bhikkhū nappasīdanti, na ca bahujanahitāya paṭipannā honti bahujanasukhāya bahuno janassa atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
‘‘อิธ ปนาวุโส, ธมฺมโยคา ภิกฺขู ธมฺมโยคานเญฺญว ภิกฺขูนํ วณฺณํ ภาสนฺติ, โน ฌายีนํ ภิกฺขูนํ วณฺณํ ภาสนฺติฯ ตตฺถ ธมฺมโยคา จ ภิกฺขู นปฺปสีทนฺติ, ฌายี จ ภิกฺขู นปฺปสีทนฺติ, น จ พหุชนหิตาย ปฎิปนฺนา โหนฺติ พหุชนสุขาย พหุโน ชนสฺส อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํฯ
‘‘Idha panāvuso, dhammayogā bhikkhū dhammayogānaññeva bhikkhūnaṃ vaṇṇaṃ bhāsanti, no jhāyīnaṃ bhikkhūnaṃ vaṇṇaṃ bhāsanti. Tattha dhammayogā ca bhikkhū nappasīdanti, jhāyī ca bhikkhū nappasīdanti, na ca bahujanahitāya paṭipannā honti bahujanasukhāya bahuno janassa atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
‘‘อิธ ปนาวุโส, ฌายี ภิกฺขู ฌายีนเญฺญว ภิกฺขูนํ วณฺณํ ภาสนฺติ, โน ธมฺมโยคานํ ภิกฺขูนํ วณฺณํ ภาสนฺติฯ ตตฺถ ฌายี จ ภิกฺขู นปฺปสีทนฺติ, ธมฺมโยคา จ ภิกฺขู นปฺปสีทนฺติ, น จ พหุชนหิตาย ปฎิปนฺนา โหนฺติ พหุชนสุขาย พหุโน ชนสฺส อตฺถาย หิตาย สุขาย เทวมนุสฺสานํฯ
‘‘Idha panāvuso, jhāyī bhikkhū jhāyīnaññeva bhikkhūnaṃ vaṇṇaṃ bhāsanti, no dhammayogānaṃ bhikkhūnaṃ vaṇṇaṃ bhāsanti. Tattha jhāyī ca bhikkhū nappasīdanti, dhammayogā ca bhikkhū nappasīdanti, na ca bahujanahitāya paṭipannā honti bahujanasukhāya bahuno janassa atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
‘‘ตสฺมาติหาวุโส , เอวํ สิกฺขิตพฺพํ – ‘ธมฺมโยคา สมานา ฌายีนํ ภิกฺขูนํ วณฺณํ ภาสิสฺสามา’ติฯ เอวญฺหิ โว, อาวุโส, สิกฺขิตพฺพํฯ ตํ กิสฺส เหตุ? อจฺฉริยา เหเต, อาวุโส, ปุคฺคลา ทุลฺลภา โลกสฺมิํ, เย อมตํ ธาตุํ กาเยน ผุสิตฺวา วิหรนฺติฯ ตสฺมาติหาวุโส, เอวํ สิกฺขิตพฺพํ – ‘ฌายี สมานา ธมฺมโยคานํ ภิกฺขูนํ วณฺณํ ภาสิสฺสามา’ติฯ เอวญฺหิ โว, อาวุโส, สิกฺขิตพฺพํฯ ตํ กิสฺส เหตุ? อจฺฉริยา เหเต, อาวุโส, ปุคฺคลา ทุลฺลภา โลกสฺมิํ เย คมฺภีรํ อตฺถปทํ ปญฺญาย อติวิชฺฌ ปสฺสนฺตี’’ติฯ จตุตฺถํฯ
‘‘Tasmātihāvuso , evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘dhammayogā samānā jhāyīnaṃ bhikkhūnaṃ vaṇṇaṃ bhāsissāmā’ti. Evañhi vo, āvuso, sikkhitabbaṃ. Taṃ kissa hetu? Acchariyā hete, āvuso, puggalā dullabhā lokasmiṃ, ye amataṃ dhātuṃ kāyena phusitvā viharanti. Tasmātihāvuso, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘jhāyī samānā dhammayogānaṃ bhikkhūnaṃ vaṇṇaṃ bhāsissāmā’ti. Evañhi vo, āvuso, sikkhitabbaṃ. Taṃ kissa hetu? Acchariyā hete, āvuso, puggalā dullabhā lokasmiṃ ye gambhīraṃ atthapadaṃ paññāya ativijjha passantī’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๔. มหาจุนฺทสุตฺตวณฺณนา • 4. Mahācundasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๓-๖. อิณสุตฺตาทิวณฺณนา • 3-6. Iṇasuttādivaṇṇanā
