| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya |
೬. ಮಹಾಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಸುತ್ತಂ
6. Mahādhammasamādānasuttaṃ
೪೭೩. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ। ತತ್ರ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಭಿಕ್ಖವೋ’’ತಿ। ‘‘ಭದನ್ತೇ’’ತಿ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಯೇಭುಯ್ಯೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾ ಏವಂಕಾಮಾ ಏವಂಛನ್ದಾ ಏವಂಅಧಿಪ್ಪಾಯಾ – ‘ಅಹೋ ವತ ಅನಿಟ್ಠಾ ಅಕನ್ತಾ ಅಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಪರಿಹಾಯೇಯ್ಯುಂ, ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢೇಯ್ಯು’ನ್ತಿ। ತೇಸಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸತ್ತಾನಂ ಏವಂಕಾಮಾನಂ ಏವಂಛನ್ದಾನಂ ಏವಂಅಧಿಪ್ಪಾಯಾನಂ ಅನಿಟ್ಠಾ ಅಕನ್ತಾ ಅಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢನ್ತಿ, ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ। ತತ್ರ ತುಮ್ಹೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕಂ ಹೇತುಂ ಪಚ್ಚೇಥಾ’’ತಿ? ‘‘ಭಗವಂಮೂಲಕಾ ನೋ, ಭನ್ತೇ, ಧಮ್ಮಾ, ಭಗವಂನೇತ್ತಿಕಾ, ಭಗವಂಪಟಿಸರಣಾ। ಸಾಧು ವತ, ಭನ್ತೇ, ಭಗವನ್ತಞ್ಞೇವ ಪಟಿಭಾತು ಏತಸ್ಸ ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಅತ್ಥೋ; ಭಗವತೋ ಸುತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಧಾರೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುಣಾಥ, ಸಾಧುಕಂ ಮನಸಿ ಕರೋಥ, ಭಾಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –
473. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘yebhuyyena, bhikkhave, sattā evaṃkāmā evaṃchandā evaṃadhippāyā – ‘aho vata aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā parihāyeyyuṃ, iṭṭhā kantā manāpā dhammā abhivaḍḍheyyu’nti. Tesaṃ, bhikkhave, sattānaṃ evaṃkāmānaṃ evaṃchandānaṃ evaṃadhippāyānaṃ aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā abhivaḍḍhanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā parihāyanti. Tatra tumhe, bhikkhave, kaṃ hetuṃ paccethā’’ti? ‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā, bhagavaṃnettikā, bhagavaṃpaṭisaraṇā. Sādhu vata, bhante, bhagavantaññeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho; bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Tena hi, bhikkhave, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
೪೭೪. ‘‘ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸ್ಸುತವಾ ಪುಥುಜ್ಜನೋ, ಅರಿಯಾನಂ ಅದಸ್ಸಾವೀ ಅರಿಯಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಕೋವಿದೋ ಅರಿಯಧಮ್ಮೇ ಅವಿನೀತೋ, ಸಪ್ಪುರಿಸಾನಂ ಅದಸ್ಸಾವೀ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಕೋವಿದೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮೇ ಅವಿನೀತೋ, ಸೇವಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ನ ಜಾನಾತಿ ಅಸೇವಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ನ ಜಾನಾತಿ, ಭಜಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ನ ಜಾನಾತಿ ಅಭಜಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ನ ಜಾನಾತಿ। ಸೋ ಸೇವಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಅಜಾನನ್ತೋ ಅಸೇವಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಅಜಾನನ್ತೋ, ಭಜಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಅಜಾನನ್ತೋ ಅಭಜಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಅಜಾನನ್ತೋ, ಅಸೇವಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಸೇವತಿ ಸೇವಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ನ ಸೇವತಿ, ಅಭಜಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಭಜತಿ ಭಜಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ನ ಭಜತಿ। ತಸ್ಸ ಅಸೇವಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಸೇವತೋ ಸೇವಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಅಸೇವತೋ, ಅಭಜಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಭಜತೋ ಭಜಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಅಭಜತೋ ಅನಿಟ್ಠಾ ಅಕನ್ತಾ ಅಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢನ್ತಿ, ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಏವಞ್ಹೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಹೋತಿ ಯಥಾ ತಂ ಅವಿದ್ದಸುನೋ।
474. ‘‘Idha, bhikkhave, assutavā puthujjano, ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto, sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto, sevitabbe dhamme na jānāti asevitabbe dhamme na jānāti, bhajitabbe dhamme na jānāti abhajitabbe dhamme na jānāti. So sevitabbe dhamme ajānanto asevitabbe dhamme ajānanto, bhajitabbe dhamme ajānanto abhajitabbe dhamme ajānanto, asevitabbe dhamme sevati sevitabbe dhamme na sevati, abhajitabbe dhamme bhajati bhajitabbe dhamme na bhajati. Tassa asevitabbe dhamme sevato sevitabbe dhamme asevato, abhajitabbe dhamme bhajato bhajitabbe dhamme abhajato aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā abhivaḍḍhanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā parihāyanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ aviddasuno.
‘‘ಸುತವಾ ಚ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅರಿಯಸಾವಕೋ, ಅರಿಯಾನಂ ದಸ್ಸಾವೀ ಅರಿಯಧಮ್ಮಸ್ಸ ಕೋವಿದೋ ಅರಿಯಧಮ್ಮೇ ಸುವಿನೀತೋ, ಸಪ್ಪುರಿಸಾನಂ ದಸ್ಸಾವೀ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮಸ್ಸ ಕೋವಿದೋ ಸಪ್ಪುರಿಸಧಮ್ಮೇ ಸುವಿನೀತೋ, ಸೇವಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಜಾನಾತಿ ಅಸೇವಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಜಾನಾತಿ, ಭಜಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಜಾನಾತಿ ಅಭಜಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಜಾನಾತಿ। ಸೋ ಸೇವಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಜಾನನ್ತೋ ಅಸೇವಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಜಾನನ್ತೋ, ಭಜಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಜಾನನ್ತೋ ಅಭಜಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಜಾನನ್ತೋ, ಅಸೇವಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ನ ಸೇವತಿ ಸೇವಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಸೇವತಿ, ಅಭಜಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ನ ಭಜತಿ ಭಜಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಭಜತಿ। ತಸ್ಸ ಅಸೇವಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಅಸೇವತೋ ಸೇವಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಸೇವತೋ, ಅಭಜಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಅಭಜತೋ ಭಜಿತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ಭಜತೋ, ಅನಿಟ್ಠಾ ಅಕನ್ತಾ ಅಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢನ್ತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಏವಞ್ಹೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಹೋತಿ ಯಥಾ ತಂ ವಿದ್ದಸುನೋ।
‘‘Sutavā ca kho, bhikkhave, ariyasāvako, ariyānaṃ dassāvī ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinīto, sappurisānaṃ dassāvī sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinīto, sevitabbe dhamme jānāti asevitabbe dhamme jānāti, bhajitabbe dhamme jānāti abhajitabbe dhamme jānāti. So sevitabbe dhamme jānanto asevitabbe dhamme jānanto, bhajitabbe dhamme jānanto abhajitabbe dhamme jānanto, asevitabbe dhamme na sevati sevitabbe dhamme sevati, abhajitabbe dhamme na bhajati bhajitabbe dhamme bhajati. Tassa asevitabbe dhamme asevato sevitabbe dhamme sevato, abhajitabbe dhamme abhajato bhajitabbe dhamme bhajato, aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā parihāyanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā abhivaḍḍhanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ viddasuno.
೪೭೫. ‘‘ಚತ್ತಾರಿಮಾನಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ। ಕತಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ? ಅತ್ಥಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಂ; ಅತ್ಥಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಂ ಆಯತಿಂ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಂ; ಅತ್ಥಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಂ ಆಯತಿಂ ಸುಖವಿಪಾಕಂ; ಅತ್ಥಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ಸುಖವಿಪಾಕಂ।
475. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, dhammasamādānāni. Katamāni cattāri? Atthi, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipākaṃ; atthi, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipākaṃ; atthi, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ; atthi, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipākaṃ.
೪೭೬. ‘‘ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಮಿದಂ 1 ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಂ, ತಂ ಅವಿದ್ವಾ ಅವಿಜ್ಜಾಗತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ – ‘ಇದಂ ಖೋ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕ’ನ್ತಿ। ತಂ ಅವಿದ್ವಾ ಅವಿಜ್ಜಾಗತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಅಪ್ಪಜಾನನ್ತೋ ತಂ ಸೇವತಿ, ತಂ ನ ಪರಿವಜ್ಜೇತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ ಸೇವತೋ, ತಂ ಅಪರಿವಜ್ಜಯತೋ, ಅನಿಟ್ಠಾ ಅಕನ್ತಾ ಅಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢನ್ತಿ, ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಏವಞ್ಹೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಹೋತಿ ಯಥಾ ತಂ ಅವಿದ್ದಸುನೋ।
476. ‘‘Tatra, bhikkhave, yamidaṃ 2 dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipākaṃ, taṃ avidvā avijjāgato yathābhūtaṃ nappajānāti – ‘idaṃ kho dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipāka’nti. Taṃ avidvā avijjāgato yathābhūtaṃ appajānanto taṃ sevati, taṃ na parivajjeti. Tassa taṃ sevato, taṃ aparivajjayato, aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā abhivaḍḍhanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā parihāyanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ aviddasuno.
‘‘ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಮಿದಂ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಂ ಆಯತಿಂ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಂ ತಂ ಅವಿದ್ವಾ ಅವಿಜ್ಜಾಗತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ – ‘ಇದಂ ಖೋ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಂ ಆಯತಿಂ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕ’ನ್ತಿ। ತಂ ಅವಿದ್ವಾ ಅವಿಜ್ಜಾಗತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಅಪ್ಪಜಾನನ್ತೋ ತಂ ಸೇವತಿ, ತಂ ನ ಪರಿವಜ್ಜೇತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ ಸೇವತೋ, ತಂ ಅಪರಿವಜ್ಜಯತೋ, ಅನಿಟ್ಠಾ ಅಕನ್ತಾ ಅಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢನ್ತಿ, ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಏವಞ್ಹೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಹೋತಿ ಯಥಾ ತಂ ಅವಿದ್ದಸುನೋ।
‘‘Tatra, bhikkhave, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipākaṃ taṃ avidvā avijjāgato yathābhūtaṃ nappajānāti – ‘idaṃ kho dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipāka’nti. Taṃ avidvā avijjāgato yathābhūtaṃ appajānanto taṃ sevati, taṃ na parivajjeti. Tassa taṃ sevato, taṃ aparivajjayato, aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā abhivaḍḍhanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā parihāyanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ aviddasuno.
‘‘ತತ್ರ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಮಿದಂ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಂ ಆಯತಿಂ ಸುಖವಿಪಾಕಂ, ತಂ ಅವಿದ್ವಾ ಅವಿಜ್ಜಾಗತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ – ‘ಇದಂ ಖೋ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಂ ಆಯತಿಂ ಸುಖವಿಪಾಕ’ನ್ತಿ। ತಂ ಅವಿದ್ವಾ ಅವಿಜ್ಜಾಗತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಅಪ್ಪಜಾನನ್ತೋ ತಂ ನ ಸೇವತಿ, ತಂ ಪರಿವಜ್ಜೇತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ ಅಸೇವತೋ, ತಂ ಪರಿವಜ್ಜಯತೋ, ಅನಿಟ್ಠಾ ಅಕನ್ತಾ ಅಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢನ್ತಿ, ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಏವಞ್ಹೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಹೋತಿ ಯಥಾ ತಂ ಅವಿದ್ದಸುನೋ।
‘‘Tatra , bhikkhave, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ, taṃ avidvā avijjāgato yathābhūtaṃ nappajānāti – ‘idaṃ kho dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipāka’nti. Taṃ avidvā avijjāgato yathābhūtaṃ appajānanto taṃ na sevati, taṃ parivajjeti. Tassa taṃ asevato, taṃ parivajjayato, aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā abhivaḍḍhanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā parihāyanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ aviddasuno.
‘‘ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಮಿದಂ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ಸುಖವಿಪಾಕಂ, ತಂ ಅವಿದ್ವಾ ಅವಿಜ್ಜಾಗತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ – ‘ಇದಂ ಖೋ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ಸುಖವಿಪಾಕ’ನ್ತಿ। ತಂ ಅವಿದ್ವಾ ಅವಿಜ್ಜಾಗತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಅಪ್ಪಜಾನನ್ತೋ ತಂ ನ ಸೇವತಿ, ತಂ ಪರಿವಜ್ಜೇತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ ಅಸೇವತೋ, ತಂ ಪರಿವಜ್ಜಯತೋ, ಅನಿಟ್ಠಾ ಅಕನ್ತಾ ಅಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢನ್ತಿ, ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಏವಞ್ಹೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಹೋತಿ ಯಥಾ ತಂ ಅವಿದ್ದಸುನೋ।
‘‘Tatra, bhikkhave, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipākaṃ, taṃ avidvā avijjāgato yathābhūtaṃ nappajānāti – ‘idaṃ kho dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipāka’nti. Taṃ avidvā avijjāgato yathābhūtaṃ appajānanto taṃ na sevati, taṃ parivajjeti. Tassa taṃ asevato, taṃ parivajjayato, aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā abhivaḍḍhanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā parihāyanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ aviddasuno.
೪೭೭. ‘‘ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಮಿದಂ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಂ ತಂ ವಿದ್ವಾ ವಿಜ್ಜಾಗತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ – ‘ಇದಂ ಖೋ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕ’ನ್ತಿ। ತಂ ವಿದ್ವಾ ವಿಜ್ಜಾಗತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನನ್ತೋ ತಂ ನ ಸೇವತಿ, ತಂ ಪರಿವಜ್ಜೇತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ ಅಸೇವತೋ, ತಂ ಪರಿವಜ್ಜಯತೋ, ಅನಿಟ್ಠಾ ಅಕನ್ತಾ ಅಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢನ್ತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಏವಞ್ಹೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಹೋತಿ ಯಥಾ ತಂ ವಿದ್ದಸುನೋ।
477. ‘‘Tatra, bhikkhave, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipākaṃ taṃ vidvā vijjāgato yathābhūtaṃ pajānāti – ‘idaṃ kho dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipāka’nti. Taṃ vidvā vijjāgato yathābhūtaṃ pajānanto taṃ na sevati, taṃ parivajjeti. Tassa taṃ asevato, taṃ parivajjayato, aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā parihāyanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā abhivaḍḍhanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ viddasuno.
‘‘ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಮಿದಂ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಂ ಆಯತಿಂ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಂ ತಂ ವಿದ್ವಾ ವಿಜ್ಜಾಗತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ – ‘ಇದಂ ಖೋ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಂ ಆಯತಿಂ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕ’ನ್ತಿ। ತಂ ವಿದ್ವಾ ವಿಜ್ಜಾಗತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನನ್ತೋ ತಂ ನ ಸೇವತಿ, ತಂ ಪರಿವಜ್ಜೇತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ ಅಸೇವತೋ, ತಂ ಪರಿವಜ್ಜಯತೋ , ಅನಿಟ್ಠಾ ಅಕನ್ತಾ ಅಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢನ್ತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಏವಞ್ಹೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಹೋತಿ ಯಥಾ ತಂ ವಿದ್ದಸುನೋ।
‘‘Tatra, bhikkhave, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipākaṃ taṃ vidvā vijjāgato yathābhūtaṃ pajānāti – ‘idaṃ kho dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipāka’nti. Taṃ vidvā vijjāgato yathābhūtaṃ pajānanto taṃ na sevati, taṃ parivajjeti. Tassa taṃ asevato, taṃ parivajjayato , aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā parihāyanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā abhivaḍḍhanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ viddasuno.
‘‘ತತ್ರ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಮಿದಂ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಂ ಆಯತಿಂ ಸುಖವಿಪಾಕಂ ತಂ ವಿದ್ವಾ ವಿಜ್ಜಾಗತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ – ‘ಇದಂ ಖೋ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಂ ಆಯತಿಂ ಸುಖವಿಪಾಕ’ನ್ತಿ। ತಂ ವಿದ್ವಾ ವಿಜ್ಜಾಗತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನನ್ತೋ ತಂ ಸೇವತಿ, ತಂ ನ ಪರಿವಜ್ಜೇತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ ಸೇವತೋ, ತಂ ಅಪರಿವಜ್ಜಯತೋ, ಅನಿಟ್ಠಾ ಅಕನ್ತಾ ಅಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢನ್ತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಏವಞ್ಹೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಹೋತಿ ಯಥಾ ತಂ ವಿದ್ದಸುನೋ।
‘‘Tatra , bhikkhave, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ taṃ vidvā vijjāgato yathābhūtaṃ pajānāti – ‘idaṃ kho dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipāka’nti. Taṃ vidvā vijjāgato yathābhūtaṃ pajānanto taṃ sevati, taṃ na parivajjeti. Tassa taṃ sevato, taṃ aparivajjayato, aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā parihāyanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā abhivaḍḍhanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ viddasuno.
‘‘ತತ್ರ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಮಿದಂ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ಸುಖವಿಪಾಕಂ ತಂ ವಿದ್ವಾ ವಿಜ್ಜಾಗತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನಾತಿ – ‘ಇದಂ ಖೋ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ಸುಖವಿಪಾಕ’ನ್ತಿ। ತಂ ವಿದ್ವಾ ವಿಜ್ಜಾಗತೋ ಯಥಾಭೂತಂ ಪಜಾನನ್ತೋ ತಂ ಸೇವತಿ, ತಂ ನ ಪರಿವಜ್ಜೇತಿ। ತಸ್ಸ ತಂ ಸೇವತೋ, ತಂ ಅಪರಿವಜ್ಜಯತೋ, ಅನಿಟ್ಠಾ ಅಕನ್ತಾ ಅಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಭಿವಡ್ಢನ್ತಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಏವಞ್ಹೇತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಹೋತಿ ಯಥಾ ತಂ ವಿದ್ದಸುನೋ।
‘‘Tatra, bhikkhave, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipākaṃ taṃ vidvā vijjāgato yathābhūtaṃ pajānāti – ‘idaṃ kho dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipāka’nti. Taṃ vidvā vijjāgato yathābhūtaṃ pajānanto taṃ sevati, taṃ na parivajjeti. Tassa taṃ sevato, taṃ aparivajjayato, aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā parihāyanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā abhivaḍḍhanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ viddasuno.
೪೭೮. ‘‘ಕತಮಞ್ಚ , ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಂ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಹೋತಿ, ಪಾಣಾತಿಪಾತಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ ಹೋತಿ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಕಾಮೇಸು ಮಿಚ್ಛಾಚಾರೀ ಹೋತಿ, ಕಾಮೇಸು ಮಿಚ್ಛಾಚಾರಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಮುಸಾವಾದೀ ಹೋತಿ, ಮುಸಾವಾದಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಪಿಸುಣವಾಚೋ ಹೋತಿ, ಪಿಸುಣವಾಚಾಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಫರುಸವಾಚೋ ಹೋತಿ, ಫರುಸವಾಚಾಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪೀ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಅಭಿಜ್ಝಾಲು ಹೋತಿ, ಅಭಿಜ್ಝಾಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ಹೋತಿ, ಬ್ಯಾಪಾದಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ। ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಂ।
478. ‘‘Katamañca , bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipākaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco sahāpi dukkhena sahāpi domanassena pāṇātipātī hoti, pāṇātipātapaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena adinnādāyī hoti, adinnādānapaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena kāmesu micchācārī hoti, kāmesu micchācārapaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena musāvādī hoti, musāvādapaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena pisuṇavāco hoti, pisuṇavācāpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena pharusavāco hoti, pharusavācāpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena samphappalāpī hoti, samphappalāpapaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena abhijjhālu hoti, abhijjhāpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena byāpannacitto hoti, byāpādapaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena micchādiṭṭhi hoti, micchādiṭṭhipaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Idaṃ vuccati, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipākaṃ.
೪೭೯. ‘‘ಕತಮಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಂ ಆಯತಿಂ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಂ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಹೋತಿ, ಪಾಣಾತಿಪಾತಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ ಹೋತಿ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರೀ ಹೋತಿ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಮುಸಾವಾದೀ ಹೋತಿ, ಮುಸಾವಾದಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಪಿಸುಣವಾಚೋ ಹೋತಿ, ಪಿಸುಣವಾಚಾಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಫರುಸವಾಚೋ ಹೋತಿ, ಫರುಸವಾಚಾಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪೀ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಅಭಿಜ್ಝಾಲು ಹೋತಿ, ಅಭಿಜ್ಝಾಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ಹೋತಿ, ಬ್ಯಾಪಾದಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ। ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಂ ಆಯತಿಂ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಂ।
479. ‘‘Katamañca, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipākaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco sahāpi sukhena sahāpi somanassena pāṇātipātī hoti, pāṇātipātapaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena adinnādāyī hoti, adinnādānapaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena kāmesumicchācārī hoti, kāmesumicchācārapaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena musāvādī hoti, musāvādapaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena pisuṇavāco hoti, pisuṇavācāpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena pharusavāco hoti, pharusavācāpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena samphappalāpī hoti, samphappalāpapaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena abhijjhālu hoti, abhijjhāpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena byāpannacitto hoti, byāpādapaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena micchādiṭṭhi hoti, micchādiṭṭhipaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Idaṃ vuccati, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipākaṃ.
೪೮೦. ‘‘ಕತಮಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಂ ಆಯತಿಂ ಸುಖವಿಪಾಕಂ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ ; ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ವೇರಮಣೀಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ವೇರಮಣೀಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಮುಸಾವಾದಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಮುಸಾವಾದಾ ವೇರಮಣೀಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ , ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ವೇರಮಣೀಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ ; ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ವೇರಮಣೀಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ವೇರಮಣೀಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಅನಭಿಜ್ಝಾಲು ಹೋತಿ, ಅನಭಿಜ್ಝಾಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಅಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ಹೋತಿ, ಅಬ್ಯಾಪಾದಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ದುಕ್ಖೇನ ಸಹಾಪಿ ದೋಮನಸ್ಸೇನ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಪಚ್ಚಯಾ ಚ ದುಕ್ಖಂ ದೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ। ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಂ ಆಯತಿಂ ಸುಖವಿಪಾಕಂ।
480. ‘‘Katamañca, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco sahāpi dukkhena sahāpi domanassena pāṇātipātā paṭivirato hoti, pāṇātipātā veramaṇīpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti ; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena adinnādānā paṭivirato hoti, adinnādānā veramaṇīpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā veramaṇīpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena musāvādā paṭivirato hoti, musāvādā veramaṇīpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti , pisuṇāya vācāya veramaṇīpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti ; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena pharusāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya veramaṇīpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena samphappalāpā paṭivirato hoti, samphappalāpā veramaṇīpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena anabhijjhālu hoti, anabhijjhāpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena abyāpannacitto hoti, abyāpādapaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena sammādiṭṭhi hoti, sammādiṭṭhipaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Idaṃ vuccati, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ.
೪೮೧. ‘‘ಕತಮಞ್ಚ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ಸುಖವಿಪಾಕಂ? ಇಧ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ವೇರಮಣೀಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ವೇರಮಣೀಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ವೇರಮಣೀಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಮುಸಾವಾದಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಮುಸಾವಾದಾ ವೇರಮಣೀಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ವೇರಮಣೀಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ವೇರಮಣೀಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ವೇರಮಣೀಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಅನಭಿಜ್ಝಾಲು ಹೋತಿ, ಅನಭಿಜ್ಝಾಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಅಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ಹೋತಿ, ಅಬ್ಯಾಪಾದಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ; ಸಹಾಪಿ ಸುಖೇನ ಸಹಾಪಿ ಸೋಮನಸ್ಸೇನ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಪಚ್ಚಯಾ ಚ ಸುಖಂ ಸೋಮನಸ್ಸಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ। ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಇದಂ, ವುಚ್ಚತಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ಸುಖವಿಪಾಕಂ। ಇಮಾನಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತ್ತಾರಿ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಾನಿ।
481. ‘‘Katamañca, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipākaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco sahāpi sukhena sahāpi somanassena pāṇātipātā paṭivirato hoti, pāṇātipātā veramaṇīpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena adinnādānā paṭivirato hoti, adinnādānā veramaṇīpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā veramaṇīpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena musāvādā paṭivirato hoti, musāvādā veramaṇīpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya veramaṇīpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena pharusāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya veramaṇīpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena samphappalāpā paṭivirato hoti, samphappalāpā veramaṇīpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena anabhijjhālu hoti, anabhijjhāpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena abyāpannacitto hoti, abyāpādapaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena sammādiṭṭhi hoti, sammādiṭṭhipaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Idaṃ, vuccati, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipākaṃ. Imāni kho, bhikkhave, cattāri dhammasamādānāni.
೪೮೨. ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತಿತ್ತಕಾಲಾಬು ವಿಸೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ। ಅಥ ಪುರಿಸೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಜೀವಿತುಕಾಮೋ ಅಮರಿತುಕಾಮೋ ಸುಖಕಾಮೋ ದುಕ್ಖಪ್ಪಟಿಕೂಲೋ। ತಮೇನಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುಂ – ‘ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಅಯಂ ತಿತ್ತಕಾಲಾಬು ವಿಸೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ, ಸಚೇ ಆಕಙ್ಖಸಿ ಪಿವ 3। ತಸ್ಸ ತೇ ಪಿವತೋ 4 ಚೇವ ನಚ್ಛಾದೇಸ್ಸತಿ ವಣ್ಣೇನಪಿ ಗನ್ಧೇನಪಿ ರಸೇನಪಿ, ಪಿವಿತ್ವಾ 5 ಚ ಪನ ಮರಣಂ ವಾ ನಿಗಚ್ಛಸಿ ಮರಣಮತ್ತಂ ವಾ ದುಕ್ಖ’ನ್ತಿ। ಸೋ ತಂ ಅಪ್ಪಟಿಸಙ್ಖಾಯ ಪಿವೇಯ್ಯ, ನಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ತಂ ಪಿವತೋ ಚೇವ ನಚ್ಛಾದೇಯ್ಯ ವಣ್ಣೇನಪಿ ಗನ್ಧೇನಪಿ ರಸೇನಪಿ, ಪಿವಿತ್ವಾ ಚ ಪನ ಮರಣಂ ವಾ ನಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಮರಣಮತ್ತಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ। ತಥೂಪಮಾಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ವದಾಮಿ, ಯಮಿದಂ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಂ।
482. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, tittakālābu visena saṃsaṭṭho. Atha puriso āgaccheyya jīvitukāmo amaritukāmo sukhakāmo dukkhappaṭikūlo. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, ayaṃ tittakālābu visena saṃsaṭṭho, sace ākaṅkhasi piva 6. Tassa te pivato 7 ceva nacchādessati vaṇṇenapi gandhenapi rasenapi, pivitvā 8 ca pana maraṇaṃ vā nigacchasi maraṇamattaṃ vā dukkha’nti. So taṃ appaṭisaṅkhāya piveyya, nappaṭinissajjeyya. Tassa taṃ pivato ceva nacchādeyya vaṇṇenapi gandhenapi rasenapi, pivitvā ca pana maraṇaṃ vā nigaccheyya maraṇamattaṃ vā dukkhaṃ. Tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ dhammasamādānaṃ vadāmi, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipākaṃ.
೪೮೩. ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಆಪಾನೀಯಕಂಸೋ ವಣ್ಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಗನ್ಧಸಮ್ಪನ್ನೋ ರಸಸಮ್ಪನ್ನೋ। ಸೋ ಚ ಖೋ ವಿಸೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ। ಅಥ ಪುರಿಸೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಜೀವಿತುಕಾಮೋ ಅಮರಿತುಕಾಮೋ ಸುಖಕಾಮೋ ದುಕ್ಖಪ್ಪಟಿಕೂಲೋ। ತಮೇನಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುಂ – ‘ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಅಯಂ ಆಪಾನೀಯಕಂಸೋ ವಣ್ಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಗನ್ಧಸಮ್ಪನ್ನೋ ರಸಸಮ್ಪನ್ನೋ। ಸೋ ಚ ಖೋ ವಿಸೇನ ಸಂಸಟ್ಠೋ, ಸಚೇ ಆಕಙ್ಖಸಿ ಪಿವ। ತಸ್ಸ ತೇ ಪಿವತೋಹಿ 9 ಖೋ ಛಾದೇಸ್ಸತಿ ವಣ್ಣೇನಪಿ ಗನ್ಧೇನಪಿ ರಸೇನಪಿ, ಪಿವಿತ್ವಾ ಚ ಪನ ಮರಣಂ ವಾ ನಿಗಚ್ಛಸಿ ಮರಣಮತ್ತಂ ವಾ ದುಕ್ಖ’ನ್ತಿ। ಸೋ ತಂ ಅಪ್ಪಟಿಸಙ್ಖಾಯ ಪಿವೇಯ್ಯ, ನಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ತಂ ಪಿವತೋಹಿ ಖೋ ಛಾದೇಯ್ಯ ವಣ್ಣೇನಪಿ ಗನ್ಧೇನಪಿ ರಸೇನಪಿ, ಪಿವಿತ್ವಾ ಚ ಪನ ಮರಣಂ ವಾ ನಿಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಮರಣಮತ್ತಂ ವಾ ದುಕ್ಖಂ। ತಥೂಪಮಾಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ವದಾಮಿ, ಯಮಿದಂ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಂ ಆಯತಿಂ ದುಕ್ಖವಿಪಾಕಂ।
483. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, āpānīyakaṃso vaṇṇasampanno gandhasampanno rasasampanno. So ca kho visena saṃsaṭṭho. Atha puriso āgaccheyya jīvitukāmo amaritukāmo sukhakāmo dukkhappaṭikūlo. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, ayaṃ āpānīyakaṃso vaṇṇasampanno gandhasampanno rasasampanno. So ca kho visena saṃsaṭṭho, sace ākaṅkhasi piva. Tassa te pivatohi 10 kho chādessati vaṇṇenapi gandhenapi rasenapi, pivitvā ca pana maraṇaṃ vā nigacchasi maraṇamattaṃ vā dukkha’nti. So taṃ appaṭisaṅkhāya piveyya, nappaṭinissajjeyya. Tassa taṃ pivatohi kho chādeyya vaṇṇenapi gandhenapi rasenapi, pivitvā ca pana maraṇaṃ vā nigaccheyya maraṇamattaṃ vā dukkhaṃ. Tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ dhammasamādānaṃ vadāmi, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipākaṃ.
೪೮೪. ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪೂತಿಮುತ್ತಂ ನಾನಾಭೇಸಜ್ಜೇಹಿ ಸಂಸಟ್ಠಂ। ಅಥ ಪುರಿಸೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಪಣ್ಡುಕರೋಗೀ। ತಮೇನಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುಂ – ‘ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಇದಂ ಪೂತಿಮುತ್ತಂ ನಾನಾಭೇಸಜ್ಜೇಹಿ ಸಂಸಟ್ಠಂ, ಸಚೇ ಆಕಙ್ಖಸಿ ಪಿವ। ತಸ್ಸ ತೇ ಪಿವತೋಹಿ ಖೋ ನಚ್ಛಾದೇಸ್ಸತಿ ವಣ್ಣೇನಪಿ ಗನ್ಧೇನಪಿ ರಸೇನಪಿ, ಪಿವಿತ್ವಾ ಚ ಪನ ಸುಖೀ ಭವಿಸ್ಸಸೀ’ತಿ। ಸೋ ತಂ ಪಟಿಸಙ್ಖಾಯ ಪಿವೇಯ್ಯ, ನಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ತಂ ಪಿವತೋಹಿ ಖೋ ನಚ್ಛಾದೇಯ್ಯ ವಣ್ಣೇನಪಿ ಗನ್ಧೇನಪಿ ರಸೇನಪಿ, ಪಿವಿತ್ವಾ ಚ ಪನ ಸುಖೀ ಅಸ್ಸ। ತಥೂಪಮಾಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ವದಾಮಿ, ಯಮಿದಂ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನದುಕ್ಖಂ ಆಯತಿಂ ಸುಖವಿಪಾಕಂ।
484. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, pūtimuttaṃ nānābhesajjehi saṃsaṭṭhaṃ. Atha puriso āgaccheyya paṇḍukarogī. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, idaṃ pūtimuttaṃ nānābhesajjehi saṃsaṭṭhaṃ, sace ākaṅkhasi piva. Tassa te pivatohi kho nacchādessati vaṇṇenapi gandhenapi rasenapi, pivitvā ca pana sukhī bhavissasī’ti. So taṃ paṭisaṅkhāya piveyya, nappaṭinissajjeyya. Tassa taṃ pivatohi kho nacchādeyya vaṇṇenapi gandhenapi rasenapi, pivitvā ca pana sukhī assa. Tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ dhammasamādānaṃ vadāmi, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ.
೪೮೫. ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದಧಿ ಚ ಮಧು ಚ ಸಪ್ಪಿ ಚ ಫಾಣಿತಞ್ಚ ಏಕಜ್ಝಂ ಸಂಸಟ್ಠಂ। ಅಥ ಪುರಿಸೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಲೋಹಿತಪಕ್ಖನ್ದಿಕೋ। ತಮೇನಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುಂ – ‘ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಇದಂ ದಧಿಂ ಚ ಮಧುಂ ಚ ಸಪ್ಪಿಂ ಚ ಫಾಣಿತಞ್ಚ ಏಕಜ್ಝಂ ಸಂಸಟ್ಠಂ, ಸಚೇ ಆಕಙ್ಖಸಿ ಪಿವ। ತಸ್ಸ ತೇ ಪಿವತೋ ಚೇವ ಛಾದೇಸ್ಸತಿ ವಣ್ಣೇನಪಿ ಗನ್ಧೇನಪಿ ರಸೇನಪಿ, ಪಿವಿತ್ವಾ ಚ ಪನ ಸುಖೀ ಭವಿಸ್ಸಸೀ’ತಿ। ಸೋ ತಂ ಪಟಿಸಙ್ಖಾಯ ಪಿವೇಯ್ಯ, ನಪ್ಪಟಿನಿಸ್ಸಜ್ಜೇಯ್ಯ। ತಸ್ಸ ತಂ ಪಿವತೋ ಚೇವ ಛಾದೇಯ್ಯ ವಣ್ಣೇನಪಿ ಗನ್ಧೇನಪಿ ರಸೇನಪಿ, ಪಿವಿತ್ವಾ ಚ ಪನ ಸುಖೀ ಅಸ್ಸ। ತಥೂಪಮಾಹಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಇಮಂ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ವದಾಮಿ, ಯಮಿದಂ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ಸುಖವಿಪಾಕಂ।
485. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, dadhi ca madhu ca sappi ca phāṇitañca ekajjhaṃ saṃsaṭṭhaṃ. Atha puriso āgaccheyya lohitapakkhandiko. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, idaṃ dadhiṃ ca madhuṃ ca sappiṃ ca phāṇitañca ekajjhaṃ saṃsaṭṭhaṃ, sace ākaṅkhasi piva. Tassa te pivato ceva chādessati vaṇṇenapi gandhenapi rasenapi, pivitvā ca pana sukhī bhavissasī’ti. So taṃ paṭisaṅkhāya piveyya, nappaṭinissajjeyya. Tassa taṃ pivato ceva chādeyya vaṇṇenapi gandhenapi rasenapi, pivitvā ca pana sukhī assa. Tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ dhammasamādānaṃ vadāmi, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipākaṃ.
೪೮೬. ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ವಸ್ಸಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮೇ ಮಾಸೇ ಸರದಸಮಯೇ ವಿದ್ಧೇ ವಿಗತವಲಾಹಕೇ ದೇವೇ ಆದಿಚ್ಚೋ ನಭಂ ಅಬ್ಭುಸ್ಸಕ್ಕಮಾನೋ ಸಬ್ಬಂ ಆಕಾಸಗತಂ ತಮಗತಂ ಅಭಿವಿಹಚ್ಚ ಭಾಸತೇ ಚ ತಪತೇ ಚ ವಿರೋಚತೇ ಚ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಮಿದಂ ಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಂ ಪಚ್ಚುಪ್ಪನ್ನಸುಖಞ್ಚೇವ ಆಯತಿಞ್ಚ ಸುಖವಿಪಾಕಂ ತದಞ್ಞೇ ಪುಥುಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಪರಪ್ಪವಾದೇ ಅಭಿವಿಹಚ್ಚ ಭಾಸತೇ ಚ ತಪತೇ ಚ ವಿರೋಚತೇ ಚಾ’’ತಿ।
486. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, vassānaṃ pacchime māse saradasamaye viddhe vigatavalāhake deve ādicco nabhaṃ abbhussakkamāno sabbaṃ ākāsagataṃ tamagataṃ abhivihacca bhāsate ca tapate ca virocate ca; evameva kho, bhikkhave, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipākaṃ tadaññe puthusamaṇabrāhmaṇaparappavāde abhivihacca bhāsate ca tapate ca virocate cā’’ti.
ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನಾ ತೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದುನ್ತಿ।
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
ಮಹಾಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಛಟ್ಠಂ।
Mahādhammasamādānasuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೬. ಮಹಾಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Mahādhammasamādānasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೬. ಮಹಾಧಮ್ಮಸಮಾದಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Mahādhammasamādānasuttavaṇṇanā
