| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya |
6. මහාධම්‌මසමාදානසුත්‌තං
6. Mahādhammasamādānasuttaṃ
473. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙ. තත්‍ර ඛො භගවා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘භික්‌ඛවො’’ති. ‘‘භදන්‌තෙ’’ති තෙ භික්‌ඛූ භගවතො පච්‌චස්‌සොසුං. භගවා එතදවොච – ‘‘යෙභුය්‍යෙන, භික්‌ඛවෙ, සත්‌තා එවංකාමා එවංඡන්‌දා එවංඅධිප්‌පායා – ‘අහො වත අනිට්‌ඨා අකන්‌තා අමනාපා ධම්‌මා පරිහායෙය්‍යුං, ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪෙය්‍යු’න්‌ති. තෙසං, භික්‌ඛවෙ, සත්‌තානං එවංකාමානං එවංඡන්‌දානං එවංඅධිප්‌පායානං අනිට්‌ඨා අකන්‌තා අමනාපා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති, ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති. තත්‍ර තුම්‌හෙ, භික්‌ඛවෙ, කං හෙතුං පච්‌චෙථා’’ති? ‘‘භගවංමූලකා නො, භන්‌තෙ, ධම්‌මා, භගවංනෙත්‌තිකා, භගවංපටිසරණා. සාධු වත, භන්‌තෙ, භගවන්‌තඤ්‌ඤෙව පටිභාතු එතස්‌ස භාසිතස්‌ස අත්‌ථො; භගවතො සුත්‌වා භික්‌ඛූ ධාරෙස්‌සන්‌තී’’ති. ‘‘තෙන හි, භික්‌ඛවෙ, සුණාථ, සාධුකං මනසි කරොථ, භාසිස්‌සාමී’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො තෙ භික්‌ඛූ භගවතො පච්‌චස්‌සොසුං. භගවා එතදවොච –
473. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘yebhuyyena, bhikkhave, sattā evaṃkāmā evaṃchandā evaṃadhippāyā – ‘aho vata aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā parihāyeyyuṃ, iṭṭhā kantā manāpā dhammā abhivaḍḍheyyu’nti. Tesaṃ, bhikkhave, sattānaṃ evaṃkāmānaṃ evaṃchandānaṃ evaṃadhippāyānaṃ aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā abhivaḍḍhanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā parihāyanti. Tatra tumhe, bhikkhave, kaṃ hetuṃ paccethā’’ti? ‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā, bhagavaṃnettikā, bhagavaṃpaṭisaraṇā. Sādhu vata, bhante, bhagavantaññeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho; bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Tena hi, bhikkhave, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
474. ‘‘ඉධ, භික්‌ඛවෙ, අස්‌සුතවා පුථුජ්‌ජනො, අරියානං අදස්‌සාවී අරියධම්‌මස්‌ස අකොවිදො අරියධම්‌මෙ අවිනීතො, සප්‌පුරිසානං අදස්‌සාවී සප්‌පුරිසධම්‌මස්‌ස අකොවිදො සප්‌පුරිසධම්‌මෙ අවිනීතො, සෙවිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ න ජානාති අසෙවිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ න ජානාති, භජිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ න ජානාති අභජිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ න ජානාති. සො සෙවිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ අජානන්‌තො අසෙවිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ අජානන්‌තො, භජිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ අජානන්‌තො අභජිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ අජානන්‌තො, අසෙවිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ සෙවති සෙවිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ න සෙවති, අභජිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ භජති භජිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ න භජති. තස්‌ස අසෙවිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ සෙවතො සෙවිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ අසෙවතො, අභජිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ භජතො භජිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ අභජතො අනිට්‌ඨා අකන්‌තා අමනාපා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති, ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති. තං කිස්‌ස හෙතු? එවඤ්‌හෙතං, භික්‌ඛවෙ, හොති යථා තං අවිද්‌දසුනො.
474. ‘‘Idha, bhikkhave, assutavā puthujjano, ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto, sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto, sevitabbe dhamme na jānāti asevitabbe dhamme na jānāti, bhajitabbe dhamme na jānāti abhajitabbe dhamme na jānāti. So sevitabbe dhamme ajānanto asevitabbe dhamme ajānanto, bhajitabbe dhamme ajānanto abhajitabbe dhamme ajānanto, asevitabbe dhamme sevati sevitabbe dhamme na sevati, abhajitabbe dhamme bhajati bhajitabbe dhamme na bhajati. Tassa asevitabbe dhamme sevato sevitabbe dhamme asevato, abhajitabbe dhamme bhajato bhajitabbe dhamme abhajato aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā abhivaḍḍhanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā parihāyanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ aviddasuno.
‘‘සුතවා ච ඛො, භික්‌ඛවෙ, අරියසාවකො, අරියානං දස්‌සාවී අරියධම්‌මස්‌ස කොවිදො අරියධම්‌මෙ සුවිනීතො, සප්‌පුරිසානං දස්‌සාවී සප්‌පුරිසධම්‌මස්‌ස කොවිදො සප්‌පුරිසධම්‌මෙ සුවිනීතො, සෙවිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ ජානාති අසෙවිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ ජානාති, භජිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ ජානාති අභජිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ ජානාති. සො සෙවිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ ජානන්‌තො අසෙවිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ ජානන්‌තො, භජිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ ජානන්‌තො අභජිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ ජානන්‌තො, අසෙවිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ න සෙවති සෙවිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ සෙවති, අභජිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ න භජති භජිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ භජති. තස්‌ස අසෙවිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ අසෙවතො සෙවිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ සෙවතො, අභජිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ අභජතො භජිතබ්‌බෙ ධම්‌මෙ භජතො, අනිට්‌ඨා අකන්‌තා අමනාපා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති, ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති. තං කිස්‌ස හෙතු? එවඤ්‌හෙතං, භික්‌ඛවෙ, හොති යථා තං විද්‌දසුනො.
‘‘Sutavā ca kho, bhikkhave, ariyasāvako, ariyānaṃ dassāvī ariyadhammassa kovido ariyadhamme suvinīto, sappurisānaṃ dassāvī sappurisadhammassa kovido sappurisadhamme suvinīto, sevitabbe dhamme jānāti asevitabbe dhamme jānāti, bhajitabbe dhamme jānāti abhajitabbe dhamme jānāti. So sevitabbe dhamme jānanto asevitabbe dhamme jānanto, bhajitabbe dhamme jānanto abhajitabbe dhamme jānanto, asevitabbe dhamme na sevati sevitabbe dhamme sevati, abhajitabbe dhamme na bhajati bhajitabbe dhamme bhajati. Tassa asevitabbe dhamme asevato sevitabbe dhamme sevato, abhajitabbe dhamme abhajato bhajitabbe dhamme bhajato, aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā parihāyanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā abhivaḍḍhanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ viddasuno.
475. ‘‘චත්‌තාරිමානි, භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මසමාදානානි. කතමානි චත්‌තාරි? අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නදුක්‌ඛඤ්‌චෙව ආයතිඤ්‌ච දුක්‌ඛවිපාකං; අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නසුඛං ආයතිං දුක්‌ඛවිපාකං; අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නදුක්‌ඛං ආයතිං සුඛවිපාකං; අත්‌ථි, භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නසුඛඤ්‌චෙව ආයතිඤ්‌ච සුඛවිපාකං.
475. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, dhammasamādānāni. Katamāni cattāri? Atthi, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipākaṃ; atthi, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipākaṃ; atthi, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ; atthi, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipākaṃ.
476. ‘‘තත්‍ර, භික්‌ඛවෙ, යමිදං 1 ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නදුක්‌ඛඤ්‌චෙව ආයතිඤ්‌ච දුක්‌ඛවිපාකං, තං අවිද්‌වා අවිජ්‌ජාගතො යථාභූතං නප්‌පජානාති – ‘ඉදං ඛො ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නදුක්‌ඛඤ්‌චෙව ආයතිඤ්‌ච දුක්‌ඛවිපාක’න්‌ති. තං අවිද්‌වා අවිජ්‌ජාගතො යථාභූතං අප්‌පජානන්‌තො තං සෙවති, තං න පරිවජ්‌ජෙති. තස්‌ස තං සෙවතො, තං අපරිවජ්‌ජයතො, අනිට්‌ඨා අකන්‌තා අමනාපා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති, ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති. තං කිස්‌ස හෙතු? එවඤ්‌හෙතං, භික්‌ඛවෙ, හොති යථා තං අවිද්‌දසුනො.
476. ‘‘Tatra, bhikkhave, yamidaṃ 2 dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipākaṃ, taṃ avidvā avijjāgato yathābhūtaṃ nappajānāti – ‘idaṃ kho dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipāka’nti. Taṃ avidvā avijjāgato yathābhūtaṃ appajānanto taṃ sevati, taṃ na parivajjeti. Tassa taṃ sevato, taṃ aparivajjayato, aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā abhivaḍḍhanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā parihāyanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ aviddasuno.
‘‘තත්‍ර, භික්‌ඛවෙ, යමිදං ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නසුඛං ආයතිං දුක්‌ඛවිපාකං තං අවිද්‌වා අවිජ්‌ජාගතො යථාභූතං නප්‌පජානාති – ‘ඉදං ඛො ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නසුඛං ආයතිං දුක්‌ඛවිපාක’න්‌ති. තං අවිද්‌වා අවිජ්‌ජාගතො යථාභූතං අප්‌පජානන්‌තො තං සෙවති, තං න පරිවජ්‌ජෙති. තස්‌ස තං සෙවතො, තං අපරිවජ්‌ජයතො, අනිට්‌ඨා අකන්‌තා අමනාපා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති, ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති. තං කිස්‌ස හෙතු? එවඤ්‌හෙතං, භික්‌ඛවෙ, හොති යථා තං අවිද්‌දසුනො.
‘‘Tatra, bhikkhave, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipākaṃ taṃ avidvā avijjāgato yathābhūtaṃ nappajānāti – ‘idaṃ kho dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipāka’nti. Taṃ avidvā avijjāgato yathābhūtaṃ appajānanto taṃ sevati, taṃ na parivajjeti. Tassa taṃ sevato, taṃ aparivajjayato, aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā abhivaḍḍhanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā parihāyanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ aviddasuno.
‘‘තත්‍ර , භික්‌ඛවෙ, යමිදං ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නදුක්‌ඛං ආයතිං සුඛවිපාකං, තං අවිද්‌වා අවිජ්‌ජාගතො යථාභූතං නප්‌පජානාති – ‘ඉදං ඛො ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නදුක්‌ඛං ආයතිං සුඛවිපාක’න්‌ති. තං අවිද්‌වා අවිජ්‌ජාගතො යථාභූතං අප්‌පජානන්‌තො තං න සෙවති, තං පරිවජ්‌ජෙති. තස්‌ස තං අසෙවතො, තං පරිවජ්‌ජයතො, අනිට්‌ඨා අකන්‌තා අමනාපා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති, ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති. තං කිස්‌ස හෙතු? එවඤ්‌හෙතං, භික්‌ඛවෙ, හොති යථා තං අවිද්‌දසුනො.
‘‘Tatra , bhikkhave, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ, taṃ avidvā avijjāgato yathābhūtaṃ nappajānāti – ‘idaṃ kho dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipāka’nti. Taṃ avidvā avijjāgato yathābhūtaṃ appajānanto taṃ na sevati, taṃ parivajjeti. Tassa taṃ asevato, taṃ parivajjayato, aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā abhivaḍḍhanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā parihāyanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ aviddasuno.
‘‘තත්‍ර, භික්‌ඛවෙ, යමිදං ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නසුඛඤ්‌චෙව ආයතිඤ්‌ච සුඛවිපාකං, තං අවිද්‌වා අවිජ්‌ජාගතො යථාභූතං නප්‌පජානාති – ‘ඉදං ඛො ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නසුඛඤ්‌චෙව ආයතිඤ්‌ච සුඛවිපාක’න්‌ති. තං අවිද්‌වා අවිජ්‌ජාගතො යථාභූතං අප්‌පජානන්‌තො තං න සෙවති, තං පරිවජ්‌ජෙති. තස්‌ස තං අසෙවතො, තං පරිවජ්‌ජයතො, අනිට්‌ඨා අකන්‌තා අමනාපා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති, ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති. තං කිස්‌ස හෙතු? එවඤ්‌හෙතං, භික්‌ඛවෙ, හොති යථා තං අවිද්‌දසුනො.
‘‘Tatra, bhikkhave, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipākaṃ, taṃ avidvā avijjāgato yathābhūtaṃ nappajānāti – ‘idaṃ kho dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipāka’nti. Taṃ avidvā avijjāgato yathābhūtaṃ appajānanto taṃ na sevati, taṃ parivajjeti. Tassa taṃ asevato, taṃ parivajjayato, aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā abhivaḍḍhanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā parihāyanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ aviddasuno.
477. ‘‘තත්‍ර, භික්‌ඛවෙ, යමිදං ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නදුක්‌ඛඤ්‌චෙව ආයතිඤ්‌ච දුක්‌ඛවිපාකං තං විද්‌වා විජ්‌ජාගතො යථාභූතං පජානාති – ‘ඉදං ඛො ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නදුක්‌ඛඤ්‌චෙව ආයතිඤ්‌ච දුක්‌ඛවිපාක’න්‌ති. තං විද්‌වා විජ්‌ජාගතො යථාභූතං පජානන්‌තො තං න සෙවති, තං පරිවජ්‌ජෙති. තස්‌ස තං අසෙවතො, තං පරිවජ්‌ජයතො, අනිට්‌ඨා අකන්‌තා අමනාපා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති, ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති. තං කිස්‌ස හෙතු? එවඤ්‌හෙතං, භික්‌ඛවෙ, හොති යථා තං විද්‌දසුනො.
477. ‘‘Tatra, bhikkhave, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipākaṃ taṃ vidvā vijjāgato yathābhūtaṃ pajānāti – ‘idaṃ kho dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipāka’nti. Taṃ vidvā vijjāgato yathābhūtaṃ pajānanto taṃ na sevati, taṃ parivajjeti. Tassa taṃ asevato, taṃ parivajjayato, aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā parihāyanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā abhivaḍḍhanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ viddasuno.
‘‘තත්‍ර, භික්‌ඛවෙ, යමිදං ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නසුඛං ආයතිං දුක්‌ඛවිපාකං තං විද්‌වා විජ්‌ජාගතො යථාභූතං පජානාති – ‘ඉදං ඛො ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නසුඛං ආයතිං දුක්‌ඛවිපාක’න්‌ති. තං විද්‌වා විජ්‌ජාගතො යථාභූතං පජානන්‌තො තං න සෙවති, තං පරිවජ්‌ජෙති. තස්‌ස තං අසෙවතො, තං පරිවජ්‌ජයතො , අනිට්‌ඨා අකන්‌තා අමනාපා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති, ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති. තං කිස්‌ස හෙතු? එවඤ්‌හෙතං, භික්‌ඛවෙ, හොති යථා තං විද්‌දසුනො.
‘‘Tatra, bhikkhave, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipākaṃ taṃ vidvā vijjāgato yathābhūtaṃ pajānāti – ‘idaṃ kho dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipāka’nti. Taṃ vidvā vijjāgato yathābhūtaṃ pajānanto taṃ na sevati, taṃ parivajjeti. Tassa taṃ asevato, taṃ parivajjayato , aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā parihāyanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā abhivaḍḍhanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ viddasuno.
‘‘තත්‍ර , භික්‌ඛවෙ, යමිදං ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නදුක්‌ඛං ආයතිං සුඛවිපාකං තං විද්‌වා විජ්‌ජාගතො යථාභූතං පජානාති – ‘ඉදං ඛො ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නදුක්‌ඛං ආයතිං සුඛවිපාක’න්‌ති. තං විද්‌වා විජ්‌ජාගතො යථාභූතං පජානන්‌තො තං සෙවති, තං න පරිවජ්‌ජෙති. තස්‌ස තං සෙවතො, තං අපරිවජ්‌ජයතො, අනිට්‌ඨා අකන්‌තා අමනාපා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති, ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති. තං කිස්‌ස හෙතු? එවඤ්‌හෙතං, භික්‌ඛවෙ, හොති යථා තං විද්‌දසුනො.
‘‘Tatra , bhikkhave, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ taṃ vidvā vijjāgato yathābhūtaṃ pajānāti – ‘idaṃ kho dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipāka’nti. Taṃ vidvā vijjāgato yathābhūtaṃ pajānanto taṃ sevati, taṃ na parivajjeti. Tassa taṃ sevato, taṃ aparivajjayato, aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā parihāyanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā abhivaḍḍhanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ viddasuno.
‘‘තත්‍ර, භික්‌ඛවෙ, යමිදං ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නසුඛඤ්‌චෙව ආයතිඤ්‌ච සුඛවිපාකං තං විද්‌වා විජ්‌ජාගතො යථාභූතං පජානාති – ‘ඉදං ඛො ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නසුඛඤ්‌චෙව ආයතිඤ්‌ච සුඛවිපාක’න්‌ති. තං විද්‌වා විජ්‌ජාගතො යථාභූතං පජානන්‌තො තං සෙවති, තං න පරිවජ්‌ජෙති. තස්‌ස තං සෙවතො, තං අපරිවජ්‌ජයතො, අනිට්‌ඨා අකන්‌තා අමනාපා ධම්‌මා පරිහායන්‌ති, ඉට්‌ඨා කන්‌තා මනාපා ධම්‌මා අභිවඩ්‌ඪන්‌ති. තං කිස්‌ස හෙතු? එවඤ්‌හෙතං, භික්‌ඛවෙ, හොති යථා තං විද්‌දසුනො.
‘‘Tatra, bhikkhave, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipākaṃ taṃ vidvā vijjāgato yathābhūtaṃ pajānāti – ‘idaṃ kho dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipāka’nti. Taṃ vidvā vijjāgato yathābhūtaṃ pajānanto taṃ sevati, taṃ na parivajjeti. Tassa taṃ sevato, taṃ aparivajjayato, aniṭṭhā akantā amanāpā dhammā parihāyanti, iṭṭhā kantā manāpā dhammā abhivaḍḍhanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, bhikkhave, hoti yathā taṃ viddasuno.
478. ‘‘කතමඤ්‌ච , භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නදුක්‌ඛඤ්‌චෙව ආයතිඤ්‌ච දුක්‌ඛවිපාකං? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන පාණාතිපාතී හොති, පාණාතිපාතපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන අදින්‌නාදායී හොති, අදින්‌නාදානපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන කාමෙසු මිච්‌ඡාචාරී හොති, කාමෙසු මිච්‌ඡාචාරපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන මුසාවාදී හොති, මුසාවාදපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන පිසුණවාචො හොති, පිසුණවාචාපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන ඵරුසවාචො හොති, ඵරුසවාචාපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන සම්‌ඵප්‌පලාපී හොති, සම්‌ඵප්‌පලාපපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන අභිජ්‌ඣාලු හොති, අභිජ්‌ඣාපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො හොති, බ්‍යාපාදපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි හොති, මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති. සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජති. ඉදං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නදුක්‌ඛඤ්‌චෙව ආයතිඤ්‌ච දුක්‌ඛවිපාකං.
478. ‘‘Katamañca , bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipākaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco sahāpi dukkhena sahāpi domanassena pāṇātipātī hoti, pāṇātipātapaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena adinnādāyī hoti, adinnādānapaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena kāmesu micchācārī hoti, kāmesu micchācārapaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena musāvādī hoti, musāvādapaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena pisuṇavāco hoti, pisuṇavācāpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena pharusavāco hoti, pharusavācāpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena samphappalāpī hoti, samphappalāpapaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena abhijjhālu hoti, abhijjhāpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena byāpannacitto hoti, byāpādapaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena micchādiṭṭhi hoti, micchādiṭṭhipaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Idaṃ vuccati, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipākaṃ.
479. ‘‘කතමඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නසුඛං ආයතිං දුක්‌ඛවිපාකං? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන පාණාතිපාතී හොති, පාණාතිපාතපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන අදින්‌නාදායී හොති, අදින්‌නාදානපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරී හොති, කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන මුසාවාදී හොති, මුසාවාදපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන පිසුණවාචො හොති, පිසුණවාචාපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන ඵරුසවාචො හොති, ඵරුසවාචාපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන සම්‌ඵප්‌පලාපී හොති, සම්‌ඵප්‌පලාපපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන අභිජ්‌ඣාලු හොති, අභිජ්‌ඣාපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො හොති, බ්‍යාපාදපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි හොති, මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති. සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජති. ඉදං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නසුඛං ආයතිං දුක්‌ඛවිපාකං.
479. ‘‘Katamañca, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipākaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco sahāpi sukhena sahāpi somanassena pāṇātipātī hoti, pāṇātipātapaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena adinnādāyī hoti, adinnādānapaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena kāmesumicchācārī hoti, kāmesumicchācārapaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena musāvādī hoti, musāvādapaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena pisuṇavāco hoti, pisuṇavācāpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena pharusavāco hoti, pharusavācāpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena samphappalāpī hoti, samphappalāpapaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena abhijjhālu hoti, abhijjhāpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena byāpannacitto hoti, byāpādapaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena micchādiṭṭhi hoti, micchādiṭṭhipaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Idaṃ vuccati, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipākaṃ.
480. ‘‘කතමඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නදුක්‌ඛං ආයතිං සුඛවිපාකං? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන පාණාතිපාතා පටිවිරතො හොති, පාණාතිපාතා වෙරමණීපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති ; සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන අදින්‌නාදානා පටිවිරතො හොති, අදින්‌නාදානා වෙරමණීපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරා පටිවිරතො හොති, කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරා වෙරමණීපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන මුසාවාදා පටිවිරතො හොති, මුසාවාදා වෙරමණීපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන පිසුණාය වාචාය පටිවිරතො හොති , පිසුණාය වාචාය වෙරමණීපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති ; සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන ඵරුසාය වාචාය පටිවිරතො හොති, ඵරුසාය වාචාය වෙරමණීපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන සම්‌ඵප්‌පලාපා පටිවිරතො හොති, සම්‌ඵප්‌පලාපා වෙරමණීපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන අනභිජ්‌ඣාලු හොති, අනභිජ්‌ඣාපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන අබ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො හොති, අබ්‍යාපාදපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි දුක්‌ඛෙන සහාපි දොමනස්‌සෙන සම්‌මාදිට්‌ඨි හොති, සම්‌මාදිට්‌ඨිපච්‌චයා ච දුක්‌ඛං දොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති. සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජති. ඉදං වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නදුක්‌ඛං ආයතිං සුඛවිපාකං.
480. ‘‘Katamañca, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco sahāpi dukkhena sahāpi domanassena pāṇātipātā paṭivirato hoti, pāṇātipātā veramaṇīpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti ; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena adinnādānā paṭivirato hoti, adinnādānā veramaṇīpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā veramaṇīpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena musāvādā paṭivirato hoti, musāvādā veramaṇīpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti , pisuṇāya vācāya veramaṇīpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti ; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena pharusāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya veramaṇīpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena samphappalāpā paṭivirato hoti, samphappalāpā veramaṇīpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena anabhijjhālu hoti, anabhijjhāpaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena abyāpannacitto hoti, abyāpādapaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi dukkhena sahāpi domanassena sammādiṭṭhi hoti, sammādiṭṭhipaccayā ca dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Idaṃ vuccati, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ.
481. ‘‘කතමඤ්‌ච, භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නසුඛඤ්‌චෙව ආයතිඤ්‌ච සුඛවිපාකං? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන පාණාතිපාතා පටිවිරතො හොති, පාණාතිපාතා වෙරමණීපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන අදින්‌නාදානා පටිවිරතො හොති, අදින්‌නාදානා වෙරමණීපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරා පටිවිරතො හොති, කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරා වෙරමණීපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන මුසාවාදා පටිවිරතො හොති, මුසාවාදා වෙරමණීපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන පිසුණාය වාචාය පටිවිරතො හොති, පිසුණාය වාචාය වෙරමණීපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන ඵරුසාය වාචාය පටිවිරතො හොති, ඵරුසාය වාචාය වෙරමණීපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන සම්‌ඵප්‌පලාපා පටිවිරතො හොති, සම්‌ඵප්‌පලාපා වෙරමණීපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන අනභිජ්‌ඣාලු හොති, අනභිජ්‌ඣාපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන අබ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො හොති, අබ්‍යාපාදපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති; සහාපි සුඛෙන සහාපි සොමනස්‌සෙන සම්‌මාදිට්‌ඨි හොති, සම්‌මාදිට්‌ඨිපච්‌චයා ච සුඛං සොමනස්‌සං පටිසංවෙදෙති. සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජති. ඉදං, වුච්‌චති, භික්‌ඛවෙ, ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නසුඛඤ්‌චෙව ආයතිඤ්‌ච සුඛවිපාකං. ඉමානි ඛො, භික්‌ඛවෙ, චත්‌තාරි ධම්‌මසමාදානානි.
481. ‘‘Katamañca, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipākaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco sahāpi sukhena sahāpi somanassena pāṇātipātā paṭivirato hoti, pāṇātipātā veramaṇīpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena adinnādānā paṭivirato hoti, adinnādānā veramaṇīpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā veramaṇīpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena musāvādā paṭivirato hoti, musāvādā veramaṇīpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya veramaṇīpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena pharusāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya veramaṇīpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena samphappalāpā paṭivirato hoti, samphappalāpā veramaṇīpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena anabhijjhālu hoti, anabhijjhāpaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena abyāpannacitto hoti, abyāpādapaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti; sahāpi sukhena sahāpi somanassena sammādiṭṭhi hoti, sammādiṭṭhipaccayā ca sukhaṃ somanassaṃ paṭisaṃvedeti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Idaṃ, vuccati, bhikkhave, dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipākaṃ. Imāni kho, bhikkhave, cattāri dhammasamādānāni.
482. ‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, තිත්‌තකාලාබු විසෙන සංසට්‌ඨො. අථ පුරිසො ආගච්‌ඡෙය්‍ය ජීවිතුකාමො අමරිතුකාමො සුඛකාමො දුක්‌ඛප්‌පටිකූලො. තමෙනං එවං වදෙය්‍යුං – ‘අම්‌භො පුරිස, අයං තිත්‌තකාලාබු විසෙන සංසට්‌ඨො, සචෙ ආකඞ්‌ඛසි පිව 3. තස්‌ස තෙ පිවතො 4 චෙව නච්‌ඡාදෙස්‌සති වණ්‌ණෙනපි ගන්‌ධෙනපි රසෙනපි, පිවිත්‌වා 5 ච පන මරණං වා නිගච්‌ඡසි මරණමත්‌තං වා දුක්‌ඛ’න්‌ති. සො තං අප්‌පටිසඞ්‌ඛාය පිවෙය්‍ය, නප්‌පටිනිස්‌සජ්‌ජෙය්‍ය. තස්‌ස තං පිවතො චෙව නච්‌ඡාදෙය්‍ය වණ්‌ණෙනපි ගන්‌ධෙනපි රසෙනපි, පිවිත්‌වා ච පන මරණං වා නිගච්‌ඡෙය්‍ය මරණමත්‌තං වා දුක්‌ඛං. තථූපමාහං, භික්‌ඛවෙ, ඉමං ධම්‌මසමාදානං වදාමි, යමිදං ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නදුක්‌ඛඤ්‌චෙව ආයතිඤ්‌ච දුක්‌ඛවිපාකං.
482. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, tittakālābu visena saṃsaṭṭho. Atha puriso āgaccheyya jīvitukāmo amaritukāmo sukhakāmo dukkhappaṭikūlo. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, ayaṃ tittakālābu visena saṃsaṭṭho, sace ākaṅkhasi piva 6. Tassa te pivato 7 ceva nacchādessati vaṇṇenapi gandhenapi rasenapi, pivitvā 8 ca pana maraṇaṃ vā nigacchasi maraṇamattaṃ vā dukkha’nti. So taṃ appaṭisaṅkhāya piveyya, nappaṭinissajjeyya. Tassa taṃ pivato ceva nacchādeyya vaṇṇenapi gandhenapi rasenapi, pivitvā ca pana maraṇaṃ vā nigaccheyya maraṇamattaṃ vā dukkhaṃ. Tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ dhammasamādānaṃ vadāmi, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhañceva āyatiñca dukkhavipākaṃ.
483. ‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, ආපානීයකංසො වණ්‌ණසම්‌පන්‌නො ගන්‌ධසම්‌පන්‌නො රසසම්‌පන්‌නො. සො ච ඛො විසෙන සංසට්‌ඨො. අථ පුරිසො ආගච්‌ඡෙය්‍ය ජීවිතුකාමො අමරිතුකාමො සුඛකාමො දුක්‌ඛප්‌පටිකූලො. තමෙනං එවං වදෙය්‍යුං – ‘අම්‌භො පුරිස, අයං ආපානීයකංසො වණ්‌ණසම්‌පන්‌නො ගන්‌ධසම්‌පන්‌නො රසසම්‌පන්‌නො. සො ච ඛො විසෙන සංසට්‌ඨො, සචෙ ආකඞ්‌ඛසි පිව. තස්‌ස තෙ පිවතොහි 9 ඛො ඡාදෙස්‌සති වණ්‌ණෙනපි ගන්‌ධෙනපි රසෙනපි, පිවිත්‌වා ච පන මරණං වා නිගච්‌ඡසි මරණමත්‌තං වා දුක්‌ඛ’න්‌ති. සො තං අප්‌පටිසඞ්‌ඛාය පිවෙය්‍ය, නප්‌පටිනිස්‌සජ්‌ජෙය්‍ය. තස්‌ස තං පිවතොහි ඛො ඡාදෙය්‍ය වණ්‌ණෙනපි ගන්‌ධෙනපි රසෙනපි, පිවිත්‌වා ච පන මරණං වා නිගච්‌ඡෙය්‍ය මරණමත්‌තං වා දුක්‌ඛං. තථූපමාහං, භික්‌ඛවෙ, ඉමං ධම්‌මසමාදානං වදාමි, යමිදං ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නසුඛං ආයතිං දුක්‌ඛවිපාකං.
483. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, āpānīyakaṃso vaṇṇasampanno gandhasampanno rasasampanno. So ca kho visena saṃsaṭṭho. Atha puriso āgaccheyya jīvitukāmo amaritukāmo sukhakāmo dukkhappaṭikūlo. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, ayaṃ āpānīyakaṃso vaṇṇasampanno gandhasampanno rasasampanno. So ca kho visena saṃsaṭṭho, sace ākaṅkhasi piva. Tassa te pivatohi 10 kho chādessati vaṇṇenapi gandhenapi rasenapi, pivitvā ca pana maraṇaṃ vā nigacchasi maraṇamattaṃ vā dukkha’nti. So taṃ appaṭisaṅkhāya piveyya, nappaṭinissajjeyya. Tassa taṃ pivatohi kho chādeyya vaṇṇenapi gandhenapi rasenapi, pivitvā ca pana maraṇaṃ vā nigaccheyya maraṇamattaṃ vā dukkhaṃ. Tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ dhammasamādānaṃ vadāmi, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannasukhaṃ āyatiṃ dukkhavipākaṃ.
484. ‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, පූතිමුත්‌තං නානාභෙසජ්‌ජෙහි සංසට්‌ඨං. අථ පුරිසො ආගච්‌ඡෙය්‍ය පණ්‌ඩුකරොගී. තමෙනං එවං වදෙය්‍යුං – ‘අම්‌භො පුරිස, ඉදං පූතිමුත්‌තං නානාභෙසජ්‌ජෙහි සංසට්‌ඨං, සචෙ ආකඞ්‌ඛසි පිව. තස්‌ස තෙ පිවතොහි ඛො නච්‌ඡාදෙස්‌සති වණ්‌ණෙනපි ගන්‌ධෙනපි රසෙනපි, පිවිත්‌වා ච පන සුඛී භවිස්‌සසී’ති. සො තං පටිසඞ්‌ඛාය පිවෙය්‍ය, නප්‌පටිනිස්‌සජ්‌ජෙය්‍ය. තස්‌ස තං පිවතොහි ඛො නච්‌ඡාදෙය්‍ය වණ්‌ණෙනපි ගන්‌ධෙනපි රසෙනපි, පිවිත්‌වා ච පන සුඛී අස්‌ස. තථූපමාහං, භික්‌ඛවෙ, ඉමං ධම්‌මසමාදානං වදාමි, යමිදං ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නදුක්‌ඛං ආයතිං සුඛවිපාකං.
484. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, pūtimuttaṃ nānābhesajjehi saṃsaṭṭhaṃ. Atha puriso āgaccheyya paṇḍukarogī. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, idaṃ pūtimuttaṃ nānābhesajjehi saṃsaṭṭhaṃ, sace ākaṅkhasi piva. Tassa te pivatohi kho nacchādessati vaṇṇenapi gandhenapi rasenapi, pivitvā ca pana sukhī bhavissasī’ti. So taṃ paṭisaṅkhāya piveyya, nappaṭinissajjeyya. Tassa taṃ pivatohi kho nacchādeyya vaṇṇenapi gandhenapi rasenapi, pivitvā ca pana sukhī assa. Tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ dhammasamādānaṃ vadāmi, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannadukkhaṃ āyatiṃ sukhavipākaṃ.
485. ‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, දධි ච මධු ච සප්‌පි ච ඵාණිතඤ්‌ච එකජ්‌ඣං සංසට්‌ඨං. අථ පුරිසො ආගච්‌ඡෙය්‍ය ලොහිතපක්‌ඛන්‌දිකො. තමෙනං එවං වදෙය්‍යුං – ‘අම්‌භො පුරිස, ඉදං දධිං ච මධුං ච සප්‌පිං ච ඵාණිතඤ්‌ච එකජ්‌ඣං සංසට්‌ඨං, සචෙ ආකඞ්‌ඛසි පිව. තස්‌ස තෙ පිවතො චෙව ඡාදෙස්‌සති වණ්‌ණෙනපි ගන්‌ධෙනපි රසෙනපි, පිවිත්‌වා ච පන සුඛී භවිස්‌සසී’ති. සො තං පටිසඞ්‌ඛාය පිවෙය්‍ය, නප්‌පටිනිස්‌සජ්‌ජෙය්‍ය. තස්‌ස තං පිවතො චෙව ඡාදෙය්‍ය වණ්‌ණෙනපි ගන්‌ධෙනපි රසෙනපි, පිවිත්‌වා ච පන සුඛී අස්‌ස. තථූපමාහං, භික්‌ඛවෙ, ඉමං ධම්‌මසමාදානං වදාමි, යමිදං ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නසුඛඤ්‌චෙව ආයතිඤ්‌ච සුඛවිපාකං.
485. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, dadhi ca madhu ca sappi ca phāṇitañca ekajjhaṃ saṃsaṭṭhaṃ. Atha puriso āgaccheyya lohitapakkhandiko. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, idaṃ dadhiṃ ca madhuṃ ca sappiṃ ca phāṇitañca ekajjhaṃ saṃsaṭṭhaṃ, sace ākaṅkhasi piva. Tassa te pivato ceva chādessati vaṇṇenapi gandhenapi rasenapi, pivitvā ca pana sukhī bhavissasī’ti. So taṃ paṭisaṅkhāya piveyya, nappaṭinissajjeyya. Tassa taṃ pivato ceva chādeyya vaṇṇenapi gandhenapi rasenapi, pivitvā ca pana sukhī assa. Tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ dhammasamādānaṃ vadāmi, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipākaṃ.
486. ‘‘සෙය්‍යථාපි, භික්‌ඛවෙ, වස්‌සානං පච්‌ඡිමෙ මාසෙ සරදසමයෙ විද්‌ධෙ විගතවලාහකෙ දෙවෙ ආදිච්‌චො නභං අබ්‌භුස්‌සක්‌කමානො සබ්‌බං ආකාසගතං තමගතං අභිවිහච්‌ච භාසතෙ ච තපතෙ ච විරොචතෙ ච; එවමෙව ඛො, භික්‌ඛවෙ, යමිදං ධම්‌මසමාදානං පච්‌චුප්‌පන්‌නසුඛඤ්‌චෙව ආයතිඤ්‌ච සුඛවිපාකං තදඤ්‌ඤෙ පුථුසමණබ්‍රාහ්‌මණපරප්‌පවාදෙ අභිවිහච්‌ච භාසතෙ ච තපතෙ ච විරොචතෙ චා’’ති.
486. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, vassānaṃ pacchime māse saradasamaye viddhe vigatavalāhake deve ādicco nabhaṃ abbhussakkamāno sabbaṃ ākāsagataṃ tamagataṃ abhivihacca bhāsate ca tapate ca virocate ca; evameva kho, bhikkhave, yamidaṃ dhammasamādānaṃ paccuppannasukhañceva āyatiñca sukhavipākaṃ tadaññe puthusamaṇabrāhmaṇaparappavāde abhivihacca bhāsate ca tapate ca virocate cā’’ti.
ඉදමවොච භගවා. අත්‌තමනා තෙ භික්‌ඛූ භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දුන්‌ති.
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
මහාධම්‌මසමාදානසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං ඡට්‌ඨං.
Mahādhammasamādānasuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 6. මහාධම්‌මසමාදානසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Mahādhammasamādānasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 6. මහාධම්‌මසමාදානසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Mahādhammasamādānasuttavaṇṇanā
