Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೮-೧೦. ಮಹಾದಿಟ್ಠಿಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ
8-10. Mahādiṭṭhisuttādivaṇṇanā
೨೧೩-೨೧೫. ಅಕತಾತಿ ಸಮೇನ ವಾ ವಿಸಮೇನ ವಾ ಕೇನಚಿ ಹೇತುನಾ ನ ಕತಾ ಏವ। ಕೇನಚಿ ಕತಂ ಕರಣಂ ವಿಧಾನಂ ನತ್ಥಿ ಏತೇಸನ್ತಿ ಅಕತವಿಧಾನಾ। ಪದದ್ವಯೇನಪಿ ಲೋಕೇ ಕೇನಚಿ ಹೇತುಪಚ್ಚಯೇನ ನೇಸಂ ಅಭಿನಿಬ್ಬತ್ತಿತಾಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತಿ। ಇದ್ಧಿಯಾಪಿ ನ ನಿಮ್ಮಿತಾತಿ ಕಸ್ಸಚಿ ಇದ್ಧಿಮತೋ ದೇವಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮುನೋ ವಾ ಇದ್ಧಿಯಾಪಿ ನ ನಿಮ್ಮಿತಾ। ಅನಿಮ್ಮಿತಾತಿ ವಾ ಕಸ್ಸಚಿ ಅನಿಮ್ಮಾಪಕಾ। ಅಜನಕಾತಿ ಏತೇನ ಪಥವೀಕಾಯಾದೀನಂ ರೂಪಾದಿಜನಕಭಾವಂ ಪಟಿಕ್ಖಿಪತಿ। ರೂಪಸದ್ದಾದಯೋ ಹಿ ಪಥವೀಕಾಯಾದೀಹಿ ಅಪ್ಪಟಿಬದ್ಧವುತ್ತಿಕಾತಿ ತಸ್ಸ ಲದ್ಧಿ। ಯಥಾ ಪಬ್ಬತಕೂಟಂ ಕೇನಚಿ ಅನಿಬ್ಬತ್ತಿತಂ ಕಸ್ಸಚಿ ಚ ಅನಿಬ್ಬತ್ತಕಂ, ಏವಮೇತೇಪೀತಿ ಆಹ ‘‘ಕೂಟಟ್ಠಾ’’ತಿ। ಯಮಿದಂ ‘‘ಬೀಜಾದಿತೋ ಅಙ್ಕುರಾದಿ ಜಾಯತೀ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ, ತಞ್ಚ ವಿಜ್ಜಮಾನಮೇವ ತತೋ ನಿಕ್ಖಮತಿ, ನಾವಿಜ್ಜಮಾನಂ, ಅಞ್ಞಥಾ ಯತೋ ಕುತೋಚಿ ಯಸ್ಸ ಕಸ್ಸಚಿ ಉಪ್ಪತ್ತಿ ಸಿಯಾತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಠಿತಾತಿ ನಿಬ್ಬಿಕಾರಭಾವೇನ ಠಿತಾ। ನ ಚಲನ್ತೀತಿ ನ ವಿಕಾರಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಿ। ವಿಕಾರಾಭಾವೇನ ಹಿ ತೇಸಂ ಸತ್ತನ್ನಂ ಕಾಯಾನಂ ಏಸಿಕಟ್ಠಾಯಿಟ್ಠಿತತಾ। ಅನಿಞ್ಜನಞ್ಚ ಅತ್ತನೋ ಪಕತಿಯಾ ಅವಟ್ಠಾನಮೇವ। ತೇನಾಹ ‘‘ನ ವಿಪರಿಣಮನ್ತೀ’’ತಿ। ಅವಿಪರಿಣಾಮಧಮ್ಮತ್ತಾ ಏವ ಚ ನೇ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ನ ಬ್ಯಾಬಾಧೇನ್ತಿ। ಸತಿ ಹಿ ವಿಕಾರಂ ಆಪಾದೇತಬ್ಬತಾಯ ಬ್ಯಾಬಾಧಕತಾಪಿ ಸಿಯಾ, ತಥಾ ಅನುಗ್ಗಹೇತಬ್ಬತಾಯ ಅನುಗ್ಗಾಹಕತಾತಿ ತದಭಾವಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ನಾಲ’’ನ್ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಪಥವೀ ಏವ ಕಾಯೇಕದೇಸತ್ತಾ ಪಥವಿಕಾಯೋ। ಜೀವಸತ್ತಮಾನಂ ಕಾಯಾನಂ ನಿಚ್ಚತಾಯ ನಿಬ್ಬಿಕಾರಾಭಾವತೋ ನ ಹನ್ತಬ್ಬತಾ, ನ ಘಾಟೇತಬ್ಬತಾ ಚಾತಿ ನೇವ ಕೋಚಿ ಹನ್ತಾ ಘಾತೇತಾ ವಾ। ತೇನಾಹ ‘‘ಸತ್ತನ್ನನ್ತ್ವೇವಾ’’ತಿಆದಿ। ಯದಿ ಕೋಚಿ ಹನ್ತಾ ನತ್ಥಿ, ಕಥಂ ಸತ್ಥಪ್ಪಹಾರೋತಿ ಆಹ ‘‘ಯಥಾ ಮುಗ್ಗರಾಸಿಆದೀಸೂ’’ತಿಆದಿ। ಕೇವಲಂ ಸಞ್ಞಾಮತ್ತಮೇವ ಹೋತಿ, ನ ಘಾತನಾದಿ, ಪರಮತ್ಥತೋ ಸತ್ತನ್ನನ್ತ್ವೇವ ಕಾಯಾನಂ ಅವಿಕೋಪನೀಯಭಾವತೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ।
213-215.Akatāti samena vā visamena vā kenaci hetunā na katā eva. Kenaci kataṃ karaṇaṃ vidhānaṃ natthi etesanti akatavidhānā. Padadvayenapi loke kenaci hetupaccayena nesaṃ abhinibbattitābhāvaṃ dasseti. Iddhiyāpi na nimmitāti kassaci iddhimato devassa brahmuno vā iddhiyāpi na nimmitā. Animmitāti vā kassaci animmāpakā. Ajanakāti etena pathavīkāyādīnaṃ rūpādijanakabhāvaṃ paṭikkhipati. Rūpasaddādayo hi pathavīkāyādīhi appaṭibaddhavuttikāti tassa laddhi. Yathā pabbatakūṭaṃ kenaci anibbattitaṃ kassaci ca anibbattakaṃ, evametepīti āha ‘‘kūṭaṭṭhā’’ti. Yamidaṃ ‘‘bījādito aṅkurādi jāyatī’’ti vuccati, tañca vijjamānameva tato nikkhamati, nāvijjamānaṃ, aññathā yato kutoci yassa kassaci uppatti siyāti adhippāyo. Ṭhitāti nibbikārabhāvena ṭhitā. Na calantīti na vikāraṃ āpajjanti. Vikārābhāvena hi tesaṃ sattannaṃ kāyānaṃ esikaṭṭhāyiṭṭhitatā. Aniñjanañca attano pakatiyā avaṭṭhānameva. Tenāha ‘‘na vipariṇamantī’’ti. Avipariṇāmadhammattā eva ca ne aññamaññaṃ na byābādhenti. Sati hi vikāraṃ āpādetabbatāya byābādhakatāpi siyā, tathā anuggahetabbatāya anuggāhakatāti tadabhāvaṃ dassetuṃ pāḷiyaṃ ‘‘nāla’’ntiādi vuttaṃ. Pathavī eva kāyekadesattā pathavikāyo. Jīvasattamānaṃ kāyānaṃ niccatāya nibbikārābhāvato na hantabbatā, na ghāṭetabbatā cāti neva koci hantā ghātetā vā. Tenāha ‘‘sattannantvevā’’tiādi. Yadi koci hantā natthi, kathaṃ satthappahāroti āha ‘‘yathā muggarāsiādīsū’’tiādi. Kevalaṃ saññāmattameva hoti, na ghātanādi, paramatthato sattannantveva kāyānaṃ avikopanīyabhāvatoti adhippāyo.
ಪಮುಖಯೋನೀನನ್ತಿ ಮನುಸ್ಸತಿರಚ್ಛಾನಾದೀಸು ಖತ್ತಿಯಬ್ರಾಹ್ಮಣಾದಿಸೀಹಬ್ಯಗ್ಘಾದಿವಸೇನ ಪಧಾನಯೋನೀನಂ। ಸಟ್ಠಿಸತಾನಿ ಛಸಹಸ್ಸಾನಿ। ‘‘ಪಞ್ಚ ಚ ಕಮ್ಮುನೋ ಸತಾನೀ’’ತಿ ಪದಸ್ಸ ಅತ್ಥದಸ್ಸನಂ ‘‘ಪಞ್ಚ ಕಮ್ಮಸತಾನಿ ಚಾ’’ತಿ । ಏಸೇವ ನಯೋತಿ ಇಮಿನಾ ‘‘ಕೇವಲಂ ತಕ್ಕಮತ್ತೇನ ನಿರತ್ಥಕದಿಟ್ಠಿಂ ದೀಪೇತೀ’’ತಿ ಇಮಮೇವ ಅತ್ಥಂ ಅತಿದಿಸತಿ। ಏತ್ಥ ಚ ತಕ್ಕಮತ್ತಕೇನಾತಿ ಇಮಿನಾ ಯಸ್ಮಾ ತಕ್ಕಿಕಾ ನಿರಙ್ಕುಸತಾಯ ಪರಿಕಪ್ಪನಸ್ಸ ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ಅತ್ತನೋ ಪರಿಕಪ್ಪಿತಂ ಸಾರತೋ ಮಞ್ಞಮಾನಾ ತಥೇವ ಅಭಿನಿವಿಸ್ಸ ತಕ್ಕದಿಟ್ಠಿಗಾಹಂ ಗಣ್ಹನ್ತಿ, ತಸ್ಮಾ ನ ತೇಸಂ ದಿಟ್ಠಿವತ್ಥೂಸು ವಿಞ್ಞೂಹಿ ವಿಚಾರಣಾ ಕಾತಬ್ಬಾತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಕೇಚೀತಿ ಉತ್ತರವಿಹಾರವಾಸಿನೋ। ತೇ ಹಿ ‘‘ಪಞ್ಚ ಕಮ್ಮಾನೀತಿ ಚಕ್ಖುಸೋತಘಾನಜಿವ್ಹಾಕಾಯಾ, ಇಮಾನಿ ಪಞ್ಚಿನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ‘ಪಞ್ಚ ಕಮ್ಮಾನೀತಿ ಪಞ್ಞಾಪೇನ್ತೀ’’ತಿ ವದನ್ತಿ। ಕಮ್ಮನ್ತಿ ಲದ್ಧೀತಿ ಓಳಾರಿಕಭಾವತೋ ಪರಿಪುಣ್ಣಕಮ್ಮನ್ತಿ ಲದ್ಧಿ। ಮನೋಕಮ್ಮಂ ಅನೋಳಾರಿಕತ್ತಾ ಉಪಡ್ಢಕಮ್ಮನ್ತಿ ಲದ್ಧೀತಿ ಯೋಜನಾ। ‘‘ದ್ವಾಸಟ್ಠಿಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ವತ್ತಬ್ಬೇ ಸಭಾವನಿರುತ್ತಿಂ ಅಜಾನನ್ತಾ ‘‘ದ್ವಟ್ಠಿಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ। ಏಕಸ್ಮಿಂ ಕಪ್ಪೇತಿ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಮಹಾಕಪ್ಪೇ। ತತ್ಥಾಪಿ ಚ ವಿವಟ್ಟಟ್ಠಾಯಿಸಞ್ಞಿತೇ ಏಕಸ್ಮಿಂ ಅಸಙ್ಖ್ಯೇಯ್ಯಕಪ್ಪೇ।
Pamukhayonīnanti manussatiracchānādīsu khattiyabrāhmaṇādisīhabyagghādivasena padhānayonīnaṃ. Saṭṭhisatāni chasahassāni. ‘‘Pañca ca kammuno satānī’’ti padassa atthadassanaṃ ‘‘pañca kammasatāni cā’’ti . Eseva nayoti iminā ‘‘kevalaṃ takkamattena niratthakadiṭṭhiṃ dīpetī’’ti imameva atthaṃ atidisati. Ettha ca takkamattakenāti iminā yasmā takkikā niraṅkusatāya parikappanassa yaṃ kiñci attano parikappitaṃ sārato maññamānā tatheva abhinivissa takkadiṭṭhigāhaṃ gaṇhanti, tasmā na tesaṃ diṭṭhivatthūsu viññūhi vicāraṇā kātabbāti dasseti. Kecīti uttaravihāravāsino. Te hi ‘‘pañca kammānīti cakkhusotaghānajivhākāyā, imāni pañcindriyāni ‘pañca kammānīti paññāpentī’’ti vadanti. Kammanti laddhīti oḷārikabhāvato paripuṇṇakammanti laddhi. Manokammaṃ anoḷārikattā upaḍḍhakammanti laddhīti yojanā. ‘‘Dvāsaṭṭhipaṭipadā’’ti vattabbe sabhāvaniruttiṃ ajānantā ‘‘dvaṭṭhipaṭipadā’’ti vadanti. Ekasmiṃ kappeti ekasmiṃ mahākappe. Tatthāpi ca vivaṭṭaṭṭhāyisaññite ekasmiṃ asaṅkhyeyyakappe.
ಉರಬ್ಭೇ ಹನನ್ತೀತಿ ಓರಬ್ಭಿಕಾ। ಏವಂ ಸೂಕರಿಕಾದಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಲುದ್ದಾತಿ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಯೇ ಕೇಚಿ ಮಾಗವಿಕನೇಸಾದಾದಯೋ, ತೇ ಪಾಪಕಮ್ಮಪಸುತತಾಯ ಕಣ್ಹಾಭಿಜಾತೀತಿ ವದನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಬುದ್ಧಸಾಸನೇ ಭಿಕ್ಖೂ। ತೇ ಕಿರ ‘‘ಸಚ್ಛನ್ದರಾಗಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತೀ’’ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೇನ ಚತೂಸು ಪಚ್ಚಯೇಸು ಕಣ್ಟಕೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಖಾದನ್ತೀತಿ ವದನ್ತಿ। ಕಸ್ಮಾತಿ ಚೇ? ಯಸ್ಮಾ ತೇ ಪಣೀತಪಣೀತೇ ಪಚ್ಚಯೇ ಪಟಿಸೇವನ್ತೀತಿ ತಸ್ಸ ಮಿಚ್ಛಾಗಾಹೋ। ಞಾಯಲದ್ಧೇಪಿ ಪಚ್ಚಯೇ ಪರಿಭುಞ್ಜಮಾನಾ ಆಜೀವಕಸಮಯಸ್ಸ ವಿಲೋಮಗಾಹಿತಾಯ ಪಚ್ಚಯೇಸು ಕಣ್ಟಕೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಖಾದನ್ತಿ ನಾಮಾತಿ ವದನ್ತೀತಿ ಅಪರೇ। ಏಕೇ ಪಬ್ಬಜಿತಾ, ಯೇ ವಿಸೇಸತೋ ಅತ್ತಕಿಲಮಥಾನುಯೋಗಮನುಯುತ್ತಾ। ತಥಾ ಹಿ ತೇ ಕಣ್ಟಕೇ ವತ್ತನ್ತಾ ವಿಯ ಹೋನ್ತೀತಿ ಕಣ್ಟಕವುತ್ತಿಕಾತಿ ವುತ್ತಾ। ಠತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನನಹಾನಪಟಿಕ್ಖೇಪಾದಿವತಸಮಾಯೋಗೇನ ಪಣ್ಡರತರಾ। ಅಚೇಲಕಸಾವಕಾತಿ ಆಜೀವಕಸಾವಕೇ ವದತಿ। ತೇ ಕಿರ ಆಜೀವಕಸಮಯೇ ಆಜೀವಕಲದ್ಧಿಯಾ ದಳ್ಹಗಾಹಿತಾಯ ನಿಗಣ್ಠೇಹಿಪಿ ಪಣ್ಡರತರಾ। ನನ್ದಾದಯೋ ಕಿರ ತಥಾರೂಪಂ ಆಜೀವಕಪಟಿಪತ್ತಿಂ ಉಕ್ಕಂಸಂ ಪಾಪೇತ್ವಾ ಠಿತಾ, ತಸ್ಮಾ ನಿಗಣ್ಠೇಹಿ ಆಜೀವಕಸಾವಕೇಹಿ ಚ ಪಣ್ಡರತರಾ ವುತ್ತಾ। ಪರಮಸುಕ್ಕಾಭಿಜಾತೀತಿ ಅಯಂ ತೇಸಂ ಲದ್ಧಿ।
Urabbhe hanantīti orabbhikā. Evaṃ sūkarikādayo veditabbā. Luddāti aññepi ye keci māgavikanesādādayo, te pāpakammapasutatāya kaṇhābhijātīti vadanti. Bhikkhūti buddhasāsane bhikkhū. Te kira ‘‘sacchandarāgā paribhuñjantī’’ti adhippāyena catūsu paccayesu kaṇṭake pakkhipitvā khādantīti vadanti. Kasmāti ce? Yasmā te paṇītapaṇīte paccaye paṭisevantīti tassa micchāgāho. Ñāyaladdhepi paccaye paribhuñjamānā ājīvakasamayassa vilomagāhitāya paccayesu kaṇṭake pakkhipitvā khādanti nāmāti vadantīti apare. Eke pabbajitā, ye visesato attakilamathānuyogamanuyuttā. Tathā hi te kaṇṭake vattantā viya hontīti kaṇṭakavuttikāti vuttā. Ṭhatvā bhuñjananahānapaṭikkhepādivatasamāyogena paṇḍaratarā. Acelakasāvakāti ājīvakasāvake vadati. Te kira ājīvakasamaye ājīvakaladdhiyā daḷhagāhitāya nigaṇṭhehipi paṇḍaratarā. Nandādayo kira tathārūpaṃ ājīvakapaṭipattiṃ ukkaṃsaṃ pāpetvā ṭhitā, tasmā nigaṇṭhehi ājīvakasāvakehi ca paṇḍaratarā vuttā. Paramasukkābhijātīti ayaṃ tesaṃ laddhi.
ಪುರಿಸಭೂಮಿಯೋತಿ ಪಧಾನಪುಗ್ಗಲೇನ ನಿದ್ದೇಸೋ। ಇತ್ಥೀನಮ್ಪೇತಾ ಭೂಮಿಯೋ ಇಚ್ಛನ್ತೇವ। ಭಿಕ್ಖು ಚ ಪನ್ನಕೋತಿಆದಿ ತೇಸಂ ಪಾಳಿ ಏವ। ತತ್ಥ ಪನ್ನಕೋತಿ ಭಿಕ್ಖಾಯ ವಿಚರಣಕೋ, ತೇಸಂ ವಾ ಪಟಿಪತ್ತಿಯಾ ಪಟಿಪನ್ನಕೋ। ಜಿನೋತಿ ಜಿಣ್ಣೋ ಜರಾವಸೇನ ಹೀನಧಾತುಕೋ, ಅತ್ತನೋ ವಾ ಪಟಿಪತ್ತಿಯಾ ಪಟಿಪಕ್ಖೇ ಜಿನಿತ್ವಾ ಠಿತೋ। ಸೋ ಕಿರ ತಥಾಭೂತೋ ಧಮ್ಮಮ್ಪಿ ಕಸ್ಸಚಿ ನ ಕಥೇತಿ। ತೇನಾಹ ‘‘ನ ಕಿಞ್ಚಿ ಆಹಾ’’ತಿ। ನಿಟ್ಠುಹನಾದಿವಿಪ್ಪಕಾರೇ ಕೇನಚಿ ಕತೇಪಿ ಖಮನವಸೇನ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ವದತೀತಿ ವದನ್ತಿ। ಅಲಾಭಿನ್ತಿ ‘‘ಸೋ ನ ಕುಮ್ಭಿಮುಖಾ ಪಟಿಗ್ಗಣ್ಹಾತೀ’’ತಿಆದಿನಾ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೧.೩೯೪) ನಯೇನ ವುತ್ತಅಲಾಭಹೇತುಸಮಾಯೋಗೇನ ಅಲಾಭಿಂ। ತತೋ ಏವ ಜಿಘಚ್ಛಾದುಬ್ಬಲ್ಯಪರೇತತಾಯ ಸಯನಪರಾಯಣಂ ಸಮಣಂ ಪನ್ನಭೂಮೀತಿ ವದನ್ತಿ।
Purisabhūmiyoti padhānapuggalena niddeso. Itthīnampetā bhūmiyo icchanteva. Bhikkhu ca pannakotiādi tesaṃ pāḷi eva. Tattha pannakoti bhikkhāya vicaraṇako, tesaṃ vā paṭipattiyā paṭipannako. Jinoti jiṇṇo jarāvasena hīnadhātuko, attano vā paṭipattiyā paṭipakkhe jinitvā ṭhito. So kira tathābhūto dhammampi kassaci na katheti. Tenāha ‘‘na kiñci āhā’’ti. Niṭṭhuhanādivippakāre kenaci katepi khamanavasena na kiñci vadatīti vadanti. Alābhinti ‘‘so na kumbhimukhā paṭiggaṇhātī’’tiādinā (dī. ni. 1.394) nayena vuttaalābhahetusamāyogena alābhiṃ. Tato eva jighacchādubbalyaparetatāya sayanaparāyaṇaṃ samaṇaṃ pannabhūmīti vadanti.
ಆಜೀವವುತ್ತಿಸತಾನೀತಿ ಸತ್ತಾನಂ ಆಜೀವಭೂತಾನಿ ಜೀವಿಕಾವುತ್ತಿಸತಾನಿ। ಪಸುಗ್ಗಹಣೇನ ಏಳಕಜಾತಿ ಗಹಿತಾ, ಮಿಗಗ್ಗಹಣೇನ ರುರುಗವಯಾದಿಸಬ್ಬಮಿಗಜಾತಿ। ಬಹೂ ದೇವಾತಿ ಚಾತುಮಹಾರಾಜಿಕಾದಿಬ್ರಹ್ಮಕಾಯಿಕಾದಿವಸೇನ ತೇಸಂ ಅನ್ತರಭೇದವಸೇನ ಬಹೂ ದೇವಾ। ತತ್ಥ ಚಾತುಮಹಾರಾಜಿಕಾನಂ ಏಕಚ್ಚೇ ಅನ್ತರಭೇದಾ ಮಹಾಸಮಯಸುತ್ತವಸೇನ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೨.೩೩೧ ಆದಯೋ) ದೀಪೇತಬ್ಬಾ। ಮನುಸ್ಸಾಪಿ ಅನನ್ತಾತಿ ದೀಪದೇಸಕುಲವಂಸಾಜೀವಾದಿವಿಭಾಗೇನ ಮನುಸ್ಸಾಪಿ ಅನನ್ತಭೇದಾ। ಪಿಸಾಚಾ ಏವ ಪೇಸಾಚಾ, ತೇ ಮಹನ್ತಮಹನ್ತಾ ಅಜಗರಪೇತಾದಯೋ। ಛದ್ದನ್ತದಹಮನ್ದಾಕಿನಿಯೋ ಕುಳೀರಮುಚಲಿನ್ದನಾಮೇನ ವದನ್ತಿ।
Ājīvavuttisatānīti sattānaṃ ājīvabhūtāni jīvikāvuttisatāni. Pasuggahaṇena eḷakajāti gahitā, migaggahaṇena rurugavayādisabbamigajāti. Bahū devāti cātumahārājikādibrahmakāyikādivasena tesaṃ antarabhedavasena bahū devā. Tattha cātumahārājikānaṃ ekacce antarabhedā mahāsamayasuttavasena (dī. ni. 2.331 ādayo) dīpetabbā. Manussāpi anantāti dīpadesakulavaṃsājīvādivibhāgena manussāpi anantabhedā. Pisācā eva pesācā, te mahantamahantā ajagarapetādayo. Chaddantadahamandākiniyo kuḷīramucalindanāmena vadanti.
ಪವುಟಾತಿ ಸಬ್ಬಗಣ್ಠಿಕಾ। ಪಣ್ಡಿತೋಪಿ…ಪೇ॰… ಉದ್ಧಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ। ಕಸ್ಮಾ? ಸತ್ತಾನಂ ಸಂಸರಣಕಾಲಸ್ಸ ನಿಯತಭಾವತೋ।
Pavuṭāti sabbagaṇṭhikā. Paṇḍitopi…pe… uddhaṃ na gacchati. Kasmā? Sattānaṃ saṃsaraṇakālassa niyatabhāvato.
ಅಪರಿಪಕ್ಕಂ ಸಂಸರಣನಿಮಿತ್ತಂ ಸೀಲಾದಿನಾ ಪರಿಪಾಚೇತಿ ನಾಮ ಸೀಘಂಯೇವ ವಿಸುದ್ಧಿಪ್ಪತ್ತಿಯಾ। ಪರಿಪಕ್ಕಂ ಕಮ್ಮಂ ಫುಸ್ಸ ಫುಸ್ಸ ಪತ್ವಾ ಪತ್ವಾ ಕಾಲೇ ಪರಿಪಕ್ಕಭಾವಾಪಾದನೇನ ಬ್ಯನ್ತೀ ಕರೋತಿ ನಾಮ। ಸುತ್ತಗುಳೇತಿ ಸುತ್ತವಟ್ಟಿಯಂ। ನಿಬ್ಬೇಠಿಯಮಾನಮೇವ ಪಲೇತೀತಿ ಉಪಮಾಯ ಸತ್ತಾನಂ ಸಂಸಾರೋ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಖೀಯತೇವ, ನ ತಸ್ಸ ವಡ್ಢೀತಿ ದಸ್ಸೇತಿ ಪರಿಚ್ಛಿನ್ನರೂಪತ್ತಾ। ನಿಬ್ಬೇಠಿಯಮಾನಮೇವ ಸುತ್ತಗುಳಂ ಗಚ್ಛತೀತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ತಞ್ಚ ಖೋ ಸುತ್ತಪಮಾಣೇನ, ಸುತ್ತೇ ಪನ ಅಸತಿ ಕುತೋ ಗಚ್ಛತಿ ಸುತ್ತಗುಳಂ। ತೇನಾಹ – ‘‘ಸುತ್ತೇ ಖೀಣೇ ನ ಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ। ತತ್ಥೇವ ತಿಟ್ಠತಿ ಸುತ್ತಪರಿಯನ್ತನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಕಾಲವಸೇನಾತಿ ಅತ್ತನಿ ವೇಠೇತ್ವಾ ಠಿತಂ ಸುಖದುಕ್ಖಂ ಯಥಾವುತ್ತಸ್ಸ ಕಾಲಸ್ಸ ವಸೇನ ನಿಬ್ಬೇಠಿಯಮಾನೋ ಬಾಲೋ ಚ ಪಣ್ಡಿತೋ ಚ ಪಲೇತಿ ಗಚ್ಛತಿ, ನಾತಿಕ್ಕಮತಿ ಸಂಸಾರಂ।
Aparipakkaṃ saṃsaraṇanimittaṃ sīlādinā paripāceti nāma sīghaṃyeva visuddhippattiyā. Paripakkaṃ kammaṃ phussa phussa patvā patvā kāle paripakkabhāvāpādanena byantī karoti nāma. Suttaguḷeti suttavaṭṭiyaṃ. Nibbeṭhiyamānameva paletīti upamāya sattānaṃ saṃsāro anukkamena khīyateva, na tassa vaḍḍhīti dasseti paricchinnarūpattā. Nibbeṭhiyamānameva suttaguḷaṃ gacchatīti vuccati. Tañca kho suttapamāṇena, sutte pana asati kuto gacchati suttaguḷaṃ. Tenāha – ‘‘sutte khīṇe na gacchatī’’ti. Tattheva tiṭṭhati suttapariyantanti adhippāyo. Kālavasenāti attani veṭhetvā ṭhitaṃ sukhadukkhaṃ yathāvuttassa kālassa vasena nibbeṭhiyamāno bālo ca paṇḍito ca paleti gacchati, nātikkamati saṃsāraṃ.
ಮಹಾದಿಟ್ಠಿಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Mahādiṭṭhisuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya
೮. ಮಹಾದಿಟ್ಠಿಸುತ್ತಂ • 8. Mahādiṭṭhisuttaṃ
೯. ಸಸ್ಸತದಿಟ್ಠಿಸುತ್ತಂ • 9. Sassatadiṭṭhisuttaṃ
೧೦. ಅಸಸ್ಸತದಿಟ್ಠಿಸುತ್ತಂ • 10. Asassatadiṭṭhisuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೮-೧೦. ಮಹಾದಿಟ್ಠಿಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ • 8-10. Mahādiṭṭhisuttādivaṇṇanā