Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੮-੧੦. ਮਹਾਦਿਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ
8-10. Mahādiṭṭhisuttādivaṇṇanā
੨੧੩-੨੧੫. ਅਕਟਾਤਿ ਅਕਤਾ। ਅਕਟવਿਧਾਤਿ ਅਕਤવਿਧਾਨਾ, ‘‘ਏવਂ ਕਰੋਹੀ’’ਤਿ ਕੇਨਚਿ ਕਾਰਿਤਾਪਿ ਨ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਨਿਮ੍ਮਿਤਾਤਿ ਇਦ੍ਧਿਯਾਪਿ ਨ ਨਿਮ੍ਮਿਤਾ। ਅਨਿਮ੍ਮਾਤਾਤਿ ਅਨਿਮ੍ਮਾਪਿਤਾ। ‘‘ਅਨਿਮ੍ਮਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਨ ਨਿਮ੍ਮਿਤਬ੍ਬਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। વਞ੍ਝਾਤਿ વਞ੍ਝਪਸੁવਞ੍ਝਤਾਲਾਦਯੋ વਿਯ ਅਫਲਾ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਜਨਕਾ। ਪਬ੍ਬਤਕੂਟਂ વਿਯ ਠਿਤਾਤਿ ਕੂਟਟ੍ਠਾ। ਏਸਿਕਟ੍ਠਾਯਿਨੋ વਿਯ ਹੁਤ੍વਾ ਠਿਤਾਤਿ ਏਸਿਕਟ੍ਠਾਯਿਟ੍ਠਿਤਾ, ਯਥਾ ਸੁਨਿਖਾਤੋ ਏਸਿਕਤ੍ਥਮ੍ਭੋ ਨਿਚ੍ਚਲੋ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਏવਂ ਠਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨ ਇਞ੍ਜਨ੍ਤੀਤਿ ਏਸਿਕਤ੍ਥਮ੍ਭੋ વਿਯ ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਨ ਚਲਨ੍ਤਿ। ਨ વਿਪਰਿਣਮਨ੍ਤੀਤਿ ਪਕਤਿਂ ਨ વਿਜਹਨ੍ਤਿ। ਨ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਬ੍ਯਾਬਾਧੇਨ੍ਤੀਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਨ ਉਪਹਨਨ੍ਤਿ। ਨਾਲਨ੍ਤਿ ਨ ਸਮਤ੍ਥਾ। ਪਥવੀਕਾਯੋਤਿਆਦੀਸੁ ਪਥવੀਯੇવ ਪਥવੀਕਾਯੋ, ਪਥવੀਸਮੂਹੋ વਾ। ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂਤ੍વੇવ ਕਾਯਾਨਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਮੁਗ੍ਗਰਾਸਿਆਦੀਸੁ ਪਹਟਂ ਸਤ੍ਥਂ ਮੁਗ੍ਗਰਾਸਿਆਦੀਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇਨੇવ ਪવਿਸਤਿ, ਏવਂ ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਂ ਕਾਯਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇਨ ਛਿਦ੍ਦੇਨ વਿવਰੇਨ ਸਤ੍ਥਂ ਪવਿਸਤਿ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਅਹਂ ਇਮਂ ਜੀવਿਤਾ વੋਰੋਪੇਮੀ’’ਤਿ ਕੇવਲਂ ਸਞ੍ਞਾਮਤ੍ਤਮੇવ ਹੋਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤਿ।
213-215.Akaṭāti akatā. Akaṭavidhāti akatavidhānā, ‘‘evaṃ karohī’’ti kenaci kāritāpi na hontīti attho. Animmitāti iddhiyāpi na nimmitā. Animmātāti animmāpitā. ‘‘Animmitabbā’’tipi pāṭho, na nimmitabbāti attho. Vañjhāti vañjhapasuvañjhatālādayo viya aphalā kassaci ajanakā. Pabbatakūṭaṃ viya ṭhitāti kūṭaṭṭhā. Esikaṭṭhāyino viya hutvā ṭhitāti esikaṭṭhāyiṭṭhitā, yathā sunikhāto esikatthambho niccalo tiṭṭhati, evaṃ ṭhitāti attho. Naiñjantīti esikatthambho viya ṭhitattā na calanti. Na vipariṇamantīti pakatiṃ na vijahanti. Na aññamaññaṃ byābādhentīti aññamaññaṃ na upahananti. Nālanti na samatthā. Pathavīkāyotiādīsu pathavīyeva pathavīkāyo, pathavīsamūho vā. Sattannaṃtveva kāyānanti yathā muggarāsiādīsu pahaṭaṃ satthaṃ muggarāsiādīnaṃ antareneva pavisati, evaṃ sattannaṃ kāyānaṃ antarena chiddena vivarena satthaṃ pavisati. Tattha ‘‘ahaṃ imaṃ jīvitā voropemī’’ti kevalaṃ saññāmattameva hotīti dassenti.
ਯੋਨਿਪਮੁਖਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨੀਤਿ ਪਮੁਖਯੋਨੀਨਂ ਉਤ੍ਤਮਯੋਨੀਨਂ ਚੁਦ੍ਦਸਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਸਟ੍ਠਿਸਤਾਨਿ ਅਞ੍ਞਾਨਿ ਚ ਛਸਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਚ ਕਮ੍ਮੁਨੋ ਸਤਾਨੀਤਿ ਪਞ੍ਚਕਮ੍ਮਸਤਾਨਿ ਚਾਤਿ ਕੇવਲਂ ਤਕ੍ਕਮਤ੍ਤਕੇਨ ਨਿਰਤ੍ਥਕਦਿਟ੍ਠਿਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤਿ। ਪਞ੍ਚ ਚ ਕਮ੍ਮਾਨਿ ਤੀਣਿ ਚ ਕਮ੍ਮਾਨੀਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਕੇਚਿ ਪਨਾਹੁ ‘‘ਪਞ੍ਚ ਕਮ੍ਮਾਨੀਤਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯવਸੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਤੀਣੀਤਿ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦਿવਸੇਨਾ’’ਤਿ। ਕਮ੍ਮੇ ਚ ਅਡ੍ਢਕਮ੍ਮੇ ਚਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨਸ੍ਸ ਕਾਯਕਮ੍ਮવਚੀਕਮ੍ਮਾਨਿ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਿ, ਮਨੋਕਮ੍ਮਂ ਉਪਡ੍ਢਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ। ਦ੍વਟ੍ਠਿਪਟਿਪਦਾਤਿ ਦ੍વਾਸਟ੍ਠਿਪਟਿਪਦਾਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਦ੍વਟ੍ਠਨ੍ਤਰਕਪ੍ਪਾਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਕਪ੍ਪੇ ਚਤੁਸਟ੍ਠਿ ਅਨ੍ਤਰਕਪ੍ਪਾ ਨਾਮ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਅਯਂ ਪਨ ਅਞ੍ਞੇ ਦ੍વੇ ਅਜਾਨਨ੍ਤੋ ਏવਮਾਹ।
Yonipamukhasatasahassānīti pamukhayonīnaṃ uttamayonīnaṃ cuddasasatasahassāni aññāni ca saṭṭhisatāni aññāni ca chasatāni pañca ca kammuno satānīti pañcakammasatāni cāti kevalaṃ takkamattakena niratthakadiṭṭhiṃ dīpenti. Pañca ca kammāni tīṇi ca kammānītiādīsupi eseva nayo. Keci panāhu ‘‘pañca kammānīti pañcindriyavasena gaṇhanti, tīṇīti kāyakammādivasenā’’ti. Kamme ca aḍḍhakamme cāti ettha panassa kāyakammavacīkammāni kammanti laddhi, manokammaṃ upaḍḍhakammanti. Dvaṭṭhipaṭipadāti dvāsaṭṭhipaṭipadāti vadanti. Dvaṭṭhantarakappāti ekasmiṃ kappe catusaṭṭhi antarakappā nāma honti, ayaṃ pana aññe dve ajānanto evamāha.
ਛਲ਼ਾਭਿਜਾਤਿਯੋਤਿ ਕਣ੍ਹਾਭਿਜਾਤਿ ਨੀਲਾਭਿਜਾਤਿ ਲੋਹਿਤਾਭਿਜਾਤਿ ਹਲਿਦ੍ਦਾਭਿਜਾਤਿ ਸੁਕ੍ਕਾਭਿਜਾਤਿ ਪਰਮਸੁਕ੍ਕਾਭਿਜਾਤੀਤਿ ਇਮਾ ਛ ਅਭਿਜਾਤਿਯੋ વਦਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਓਰਬ੍ਭਿਕਾ ਸੂਕਰਿਕਾ ਸਾਕੁਣਿਕਾ ਮਾਗવਿਕਾ ਲੁਦ੍ਦਾ ਮਚ੍ਛਘਾਤਕਾ ਚੋਰਾ ਚੋਰਘਾਤਕਾ ਬਨ੍ਧਨਾਗਾਰਿਕਾ, ਯੇ વਾ ਪਨਞ੍ਞੇਪਿ ਕੇਚਿ ਕੁਰੂਰਕਮ੍ਮਨ੍ਤਾ, ਅਯਂ ਕਣ੍ਹਾਭਿਜਾਤੀਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਭਿਕ੍ਖੂ ਨੀਲਾਭਿਜਾਤੀਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਕਿਰ ਚਤੂਸੁ ਪਚ੍ਚਯੇਸੁ ਕਣ੍ਟਕੇ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਖਾਦਨ੍ਤਿ, ‘‘ਭਿਕ੍ਖੂ ਚ ਕਣ੍ਟਕવੁਤ੍ਤਿਕਾ’’ਤਿ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੬.੫੭) ਅਯਂ ਹਿਸ੍ਸ ਪਾਲ਼ਿ ਏવ। ਅਥ વਾ ਕਣ੍ਟਕવੁਤ੍ਤਿਕਾ ਏવ ਨਾਮ ਏਕੇ ਪਬ੍ਬਜਿਤਾਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਲੋਹਿਤਾਭਿਜਾਤਿ ਨਾਮ ਨਿਗਣ੍ਠਾ ਏਕਸਾਟਕਾਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਇਮੇ ਕਿਰ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਦ੍વੀਹਿ ਪਣ੍ਡਰਤਰਾ। ਗਿਹੀ ਓਦਾਤવਸਨਾ ਅਚੇਲਕਸਾવਕਾ ਹਲਿਦ੍ਦਾਭਿਜਾਤੀਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਏવਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਚ੍ਚਯਦਾਯਕੇ ਨਿਗਣ੍ਠੇਹਿਪਿ ਜੇਟ੍ਠਕਤਰੇ ਕਰੋਨ੍ਤਿ। ਆਜੀવਕਾ ਆਜੀવਿਨਿਯੋ ਅਯਂ ਸੁਕ੍ਕਾਭਿਜਾਤੀਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਕਿਰ ਪੁਰਿਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਪਣ੍ਡਰਤਰਾ । ਨਨ੍ਦੋ વਚ੍ਛੋ, ਕਿਸੋ ਸਂਕਿਚ੍ਚੋ, ਮਕ੍ਖਲਿ ਗੋਸਾਲੋ ਪਰਮਸੁਕ੍ਕਾਭਿਜਾਤੀਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਕਿਰ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਪਣ੍ਡਰਤਰਾ।
Chaḷābhijātiyoti kaṇhābhijāti nīlābhijāti lohitābhijāti haliddābhijāti sukkābhijāti paramasukkābhijātīti imā cha abhijātiyo vadanti. Tattha orabbhikā sūkarikā sākuṇikā māgavikā luddā macchaghātakā corā coraghātakā bandhanāgārikā, ye vā panaññepi keci kurūrakammantā, ayaṃ kaṇhābhijātīti vadanti. Bhikkhū nīlābhijātīti vadanti. Te kira catūsu paccayesu kaṇṭake pakkhipitvā khādanti, ‘‘bhikkhū ca kaṇṭakavuttikā’’ti (a. ni. 6.57) ayaṃ hissa pāḷi eva. Atha vā kaṇṭakavuttikā eva nāma eke pabbajitāti vadanti. Lohitābhijāti nāma nigaṇṭhā ekasāṭakāti vadanti. Ime kira purimehi dvīhi paṇḍaratarā. Gihī odātavasanā acelakasāvakā haliddābhijātīti vadanti. Evaṃ attano paccayadāyake nigaṇṭhehipi jeṭṭhakatare karonti. Ājīvakā ājīviniyo ayaṃ sukkābhijātīti vadanti. Te kira purimehi catūhi paṇḍaratarā . Nando vaccho, kiso saṃkicco, makkhali gosālo paramasukkābhijātīti vadanti. Te kira sabbehi paṇḍaratarā.
ਅਟ੍ਠ ਪੁਰਿਸਭੂਮਿਯੋਤਿ ਮਨ੍ਦਭੂਮਿ ਖਿਡ੍ਡਾਭੂਮਿ વੀਮਂਸਕਭੂਮਿ ਉਜੁਗਤਭੂਮਿ ਸੇਖਭੂਮਿ ਸਮਣਭੂਮਿ ਜਾਨਨਭੂਮਿ ਪਨ੍ਨਭੂਮੀਤਿ ਇਮਾ ਅਟ੍ਠ ਪੁਰਿਸਭੂਮਿਯੋਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਜਾਤਦਿવਸਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਸਤ੍ਤ ਦਿવਸੇ ਸਮ੍ਬਾਧਟ੍ਠਾਨਤੋ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਾ ਮਨ੍ਦਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਮੋਮੂਹਾ, ਅਯਂ ਮਨ੍ਦਭੂਮੀਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਯੇ ਪਨ ਦੁਗ੍ਗਤਿਤੋ ਆਗਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਅਭਿਣ੍ਹਂ ਰੋਦਨ੍ਤਿ ਚੇવ વਿਰવਨ੍ਤਿ ਚ, ਸੁਗਤਿਤੋ ਆਗਤਾ ਤਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤ੍વਾ ਅਨੁਸ੍ਸਰਿਤ੍વਾ ਹਸਨ੍ਤਿ, ਅਯਂ ਖਿਡ੍ਡਾਭੂਮਿ ਨਾਮ। ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਹਤ੍ਥਂ વਾ ਪਾਦਂ વਾ ਮਞ੍ਚਂ વਾ ਪੀਠਂ વਾ ਗਹੇਤ੍વਾ ਭੂਮਿਯਂ ਪਦਨਿਕ੍ਖਿਪਨਂ વੀਮਂਸਕਭੂਮਿ ਨਾਮ। ਪਦਸਾ ਗਨ੍ਤੁਂ ਸਮਤ੍ਥਕਾਲੋ ਉਜੁਗਤਭੂਮਿ ਨਾਮ। ਸਿਪ੍ਪਾਨਿ ਸਿਕ੍ਖਨਕਾਲੋ ਸੇਖਭੂਮਿ ਨਾਮ। ਘਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮ੍ਮ ਪਬ੍ਬਜਨਕਾਲੋ ਸਮਣਭੂਮਿ ਨਾਮ। ਆਚਰਿਯਂ ਸੇવਿਤ੍વਾ ਜਾਨਨਕਾਲੋ ਜਾਨਨਭੂਮਿ ਨਾਮ। ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁ ਚ ਪਨ੍ਨਕੋ ਜਿਨੋ ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ ਆਹਾ’’ਤਿ ਏવਂ ਅਲਾਭਿਂ ਸਮਣਂ ਪਨ੍ਨਭੂਮੀਤਿ વਦਨ੍ਤਿ।
Aṭṭhapurisabhūmiyoti mandabhūmi khiḍḍābhūmi vīmaṃsakabhūmi ujugatabhūmi sekhabhūmi samaṇabhūmi jānanabhūmi pannabhūmīti imā aṭṭha purisabhūmiyoti vadanti. Tattha jātadivasato paṭṭhāya satta divase sambādhaṭṭhānato nikkhantattā sattā mandā honti momūhā, ayaṃ mandabhūmīti vadanti. Ye pana duggatito āgatā honti, te abhiṇhaṃ rodanti ceva viravanti ca, sugatito āgatā taṃ anussaritvā anussaritvā hasanti, ayaṃ khiḍḍābhūmi nāma. Mātāpitūnaṃ hatthaṃ vā pādaṃ vā mañcaṃ vā pīṭhaṃ vā gahetvā bhūmiyaṃ padanikkhipanaṃ vīmaṃsakabhūmi nāma. Padasā gantuṃ samatthakālo ujugatabhūmi nāma. Sippāni sikkhanakālo sekhabhūmi nāma. Gharā nikkhamma pabbajanakālo samaṇabhūmi nāma. Ācariyaṃ sevitvā jānanakālo jānanabhūmi nāma. ‘‘Bhikkhu ca pannako jino na kiñci āhā’’ti evaṃ alābhiṃ samaṇaṃ pannabhūmīti vadanti.
ਏਕੂਨਪਞ੍ਞਾਸ ਆਜੀવਕਸਤੇਤਿ ਏਕੂਨਪਞ੍ਞਾਸ ਆਜੀવવੁਤ੍ਤਿਸਤਾਨਿ। ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਸਤੇਤਿ ਪਰਿਬ੍ਬਾਜਕਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾਸਤਾਨਿ। ਨਾਗવਾਸਸਤੇਤਿ ਨਾਗਮਣ੍ਡਲਸਤਾਨਿ। વੀਸੇ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਤੇਤਿ વੀਸ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸਤਾਨਿ। ਤਿਂਸੇ ਨਿਰਯਸਤੇਤਿ ਤਿਂਸ ਨਿਰਯਸਤਾਨਿ। ਰਜੋਧਾਤੁਯੋਤਿ ਰਜਓਕਿਰਣਟ੍ਠਾਨਾਨਿ। ਹਤ੍ਥਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦਪਿਟ੍ਠਾਦੀਨਿ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। ਸਤ੍ਤ ਸਞ੍ਞੀਗਬ੍ਭਾਤਿ ਓਟ੍ਠਗੋਣਗਦ੍ਰਭਅਜਪਸੁਮਿਗਮਹਿਂਸੇ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। ਸਤ੍ਤ ਅਸਞ੍ਞੀਗਬ੍ਭਾਤਿ ਸਾਲਿਯવਗੋਧੁਮਮੁਗ੍ਗਕਙ੍ਗੁવਰਕਕੁਦ੍ਰੂਸਕੇ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। ਨਿਗਣ੍ਠਿਗਬ੍ਭਾਤਿ ਗਣ੍ਠਿਮ੍ਹਿ ਜਾਤਗਬ੍ਭਾ, ਉਚ੍ਛੁવੇਲ਼ੁਨਲ਼ਾਦਯੋ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। ਸਤ੍ਤ ਦੇવਾਤਿ ਬਹੂ ਦੇવਾ, ਸੋ ਪਨ ਸਤ੍ਤਾਤਿ વਦਤਿ। ਮਨੁਸ੍ਸਾਪਿ ਅਨਨ੍ਤਾ, ਸੋ ਸਤ੍ਤਾਤਿ વਦਤਿ। ਸਤ੍ਤ ਪੇਸਾਚਾਤਿ ਪਿਸਾਚਾ ਮਹਨ੍ਤਮਹਨ੍ਤਾ, ਸਤ੍ਤਾਤਿ વਦਤਿ। ਸਰਾਤਿ ਮਹਾਸਰਾ। ਕਣ੍ਣਮੁਣ੍ਡ-ਰਥਕਾਰ-ਅਨੋਤਤ੍ਤ-ਸੀਹਪ੍ਪਪਾਤ-ਛਦ੍ਦਨ੍ਤ-ਮੁਚਲਿਨ੍ਦ-ਕੁਣਾਲਦਹੇ ਗਹੇਤ੍વਾ વਦਤਿ।
Ekūnapaññāsaājīvakasateti ekūnapaññāsa ājīvavuttisatāni. Paribbājakasateti paribbājakapabbajjāsatāni. Nāgavāsasateti nāgamaṇḍalasatāni. Vīse indriyasateti vīsa indriyasatāni. Tiṃse nirayasateti tiṃsa nirayasatāni. Rajodhātuyoti rajaokiraṇaṭṭhānāni. Hatthapiṭṭhipādapiṭṭhādīni sandhāya vadati. Satta saññīgabbhāti oṭṭhagoṇagadrabhaajapasumigamahiṃse sandhāya vadati. Satta asaññīgabbhāti sāliyavagodhumamuggakaṅguvarakakudrūsake sandhāya vadati. Nigaṇṭhigabbhāti gaṇṭhimhi jātagabbhā, ucchuveḷunaḷādayo sandhāya vadati. Satta devāti bahū devā, so pana sattāti vadati. Manussāpi anantā, so sattāti vadati. Satta pesācāti pisācā mahantamahantā, sattāti vadati. Sarāti mahāsarā. Kaṇṇamuṇḍa-rathakāra-anotatta-sīhappapāta-chaddanta-mucalinda-kuṇāladahe gahetvā vadati.
ਪવੁਟਾਤਿ ਗਣ੍ਠਿਕਾ। ਪਪਾਤਾਤਿ ਮਹਾਪਪਾਤਾ। ਪਪਾਤਸਤਾਨੀਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਪਪਾਤਸਤਾਨਿ। ਸੁਪਿਨਾਤਿ ਮਹਾਸੁਪਿਨਾ। ਸੁਪਿਨਸਤਾਨੀਤਿ ਖੁਦ੍ਦਕਸੁਪਿਨਸਤਾਨਿ। ਮਹਾਕਪ੍ਪਿਨੋਤਿ ਮਹਾਕਪ੍ਪਾਨਂ। ਏਤ੍ਥ ਏਕਮ੍ਹਾ ਮਹਾਸਰਾ વਸ੍ਸਸਤੇ વਸ੍ਸਸਤੇ ਕੁਸਗ੍ਗੇਨ ਏਕਂ ਉਦਕਬਿਨ੍ਦੁਂ ਨੀਹਰਿਤ੍વਾ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਤਮ੍ਹਿ ਸਰੇ ਨਿਰੁਦਕੇ ਕਤੇ ਏਕੋ ਮਹਾਕਪ੍ਪੋਤਿ વਦਤਿ। ਏવਰੂਪਾਨਂ ਮਹਾਕਪ੍ਪਾਨਂ ਚਤੁਰਾਸੀਤਿਸਤਸਹਸ੍ਸਾਨਿ ਖੇਪੇਤ੍વਾ ਬਾਲੇ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤੇ ਚ ਦੁਕ੍ਖਸ੍ਸਨ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀਤਿ ਅਯਮਸ੍ਸ ਲਦ੍ਧਿ। ਪਣ੍ਡਿਤੋਪਿ ਕਿਰ ਅਨ੍ਤਰਾવਿਸੁਜ੍ਝਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਬਾਲੋਪਿ ਤਤੋ ਉਦ੍ਧਂ ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ।
Pavuṭāti gaṇṭhikā. Papātāti mahāpapātā. Papātasatānīti khuddakapapātasatāni. Supināti mahāsupinā. Supinasatānīti khuddakasupinasatāni. Mahākappinoti mahākappānaṃ. Ettha ekamhā mahāsarā vassasate vassasate kusaggena ekaṃ udakabinduṃ nīharitvā sattakkhattuṃ tamhi sare nirudake kate eko mahākappoti vadati. Evarūpānaṃ mahākappānaṃ caturāsītisatasahassāni khepetvā bāle ca paṇḍite ca dukkhassantaṃ karontīti ayamassa laddhi. Paṇḍitopi kira antarāvisujjhituṃ na sakkoti, bālopi tato uddhaṃ na gacchati.
ਸੀਲੇਨ વਾਤਿ ਅਚੇਲਕਸੀਲੇਨ વਾ ਅਞ੍ਞੇਨ વਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ। વਤੇਨਾਤਿ ਤਾਦਿਸੇਨੇવ વਤੇਨ। ਤਪੇਨਾਤਿ ਤਪੋਕਮ੍ਮੇਨ। ਅਪਰਿਪਕ੍ਕਂ ਪਰਿਪਾਚੇਤਿ ਨਾਮ ਯੋ ‘‘ਅਹਂ ਪਣ੍ਡਿਤੋ’’ਤਿ ਅਨ੍ਤਰਾ વਿਸੁਜ੍ਝਤਿ। ਪਰਿਪਕ੍ਕਂ ਫੁਸ੍ਸ ਫੁਸ੍ਸ ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ ਨਾਮ ਯੋ ‘‘ਅਹਂ ਬਾਲੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਪਰਿਮਾਣਕਾਲਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਯਾਤਿ। ਹੇવਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਏવਂ ਨਤ੍ਥਿ। ਤਞ੍ਹਿ ਉਭਯਮ੍ਪਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ। ਦੋਣਮਿਤੇਤਿ ਦੋਣੇਨ ਮਿਤਂ વਿਯ। ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੇਤਿ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਂ। ਪਰਿਯਨ੍ਤਕਤੇਤਿ વੁਤ੍ਤਪਰਿਮਾਣੇਨ ਕਾਲੇਨ ਕਤਪਰਿਯਨ੍ਤੋ। ਨਤ੍ਥਿ ਹਾਯਨવਡ੍ਢਨੇਤਿ ਨਤ੍ਥਿ ਹਾਯਨવਡ੍ਢਨਾਨਿ, ਨ ਸਂਸਾਰੋ ਪਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸ ਹਾਯਤਿ, ਨ ਬਾਲਸ੍ਸ વਡ੍ਢਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਉਕ੍ਕਂਸਾવਕਂਸੇਤਿ ਉਕ੍ਕਂਸਾવਕਂਸਾ। ਹਾਯਨવਡ੍ਢਨਾਨਮੇવੇਤਂ વੇવਚਨਂ। ਇਦਾਨਿ ਤਮਤ੍ਥਂ ਉਪਮਾਯ ਸਾਧੇਨ੍ਤੋ ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਨਾਮਾਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ਸੁਤ੍ਤਗੁਲ਼ੇਤਿ વੇਠੇਤ੍વਾ ਕਤਸੁਤ੍ਤਗੁਲ਼ੇ। ਨਿਬ੍ਬੇਠਿਯਮਾਨਮੇવ ਪਲੇਤੀਤਿ ਪਬ੍ਬਤੇ વਾ ਰੁਕ੍ਖਗ੍ਗੇ વਾ ਠਤ੍વਾ ਖਿਤ੍ਤਂ ਸੁਤ੍ਤਪ੍ਪਮਾਣੇਨ ਨਿਬ੍ਬੇਠਿਯਮਾਨਮੇવ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੁਤ੍ਤੇ ਖੀਣੇ ਤਤ੍ਥੇવ ਤਿਟ੍ਠਤਿ, ਨ ਗਚ੍ਛਤਿ ਏવਮੇવ ਬਾਲਾ ਚ ਪਣ੍ਡਿਤਾ ਚ ਕਾਲવਸੇਨ ਨਿਬ੍ਬੇਠਿਯਮਾਨਾ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖਂ ਪਲੇਨ੍ਤਿ, ਯਥਾવੁਤ੍ਤੇਨ ਕਾਲੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
Sīlenavāti acelakasīlena vā aññena vā yena kenaci. Vatenāti tādiseneva vatena. Tapenāti tapokammena. Aparipakkaṃ paripāceti nāma yo ‘‘ahaṃ paṇḍito’’ti antarā visujjhati. Paripakkaṃ phussa phussa byantīkaroti nāma yo ‘‘ahaṃ bālo’’ti vuttaparimāṇakālaṃ atikkamitvā yāti. Hevaṃ natthīti evaṃ natthi. Tañhi ubhayampi na sakkā kātunti dīpeti. Doṇamiteti doṇena mitaṃ viya. Sukhadukkheti sukhadukkhaṃ. Pariyantakateti vuttaparimāṇena kālena katapariyanto. Natthi hāyanavaḍḍhaneti natthi hāyanavaḍḍhanāni, na saṃsāro paṇḍitassa hāyati, na bālassa vaḍḍhatīti attho. Ukkaṃsāvakaṃseti ukkaṃsāvakaṃsā. Hāyanavaḍḍhanānamevetaṃ vevacanaṃ. Idāni tamatthaṃ upamāya sādhento seyyathāpi nāmātiādimāha. Tattha suttaguḷeti veṭhetvā katasuttaguḷe. Nibbeṭhiyamānameva paletīti pabbate vā rukkhagge vā ṭhatvā khittaṃ suttappamāṇena nibbeṭhiyamānameva gacchati, sutte khīṇe tattheva tiṭṭhati, na gacchati evameva bālā ca paṇḍitā ca kālavasena nibbeṭhiyamānā sukhadukkhaṃ palenti, yathāvuttena kālena atikkamantīti dasseti.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya
੮. ਮਹਾਦਿਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤਂ • 8. Mahādiṭṭhisuttaṃ
੯. ਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤਂ • 9. Sassatadiṭṭhisuttaṃ
੧੦. ਅਸਸ੍ਸਤਦਿਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤਂ • 10. Asassatadiṭṭhisuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੮-੧੦. ਮਹਾਦਿਟ੍ਠਿਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 8-10. Mahādiṭṭhisuttādivaṇṇanā