Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya

    ၃. မဟာဒုက္ခက္ခန္ဓသုတ္တံ

    3. Mahādukkhakkhandhasuttaṃ

    ၁၆၃. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကသ္သ အာရာမေ။ အထ ခော သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ သာဝတ္ထိံ ပိဏ္ဍာယ ပာဝိသိံသု။ အထ ခော တေသံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အတိပ္ပဂော ခော တာဝ သာဝတ္ထိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတုံ, ယံ နူန မယံ ယေန အညတိတ္ထိယာနံ ပရိဗ္ဗာဇကာနံ အာရာမော တေနုပသင္ကမေယ္ယာမာ’’တိ။ အထ ခော တေ ဘိက္ခူ ယေန အညတိတ္ထိယာနံ ပရိဗ္ဗာဇကာနံ အာရာမော တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ တေဟိ အညတိတ္ထိယေဟိ ပရိဗ္ဗာဇကေဟိ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံသု; သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နေ ခော တေ ဘိက္ခူ တေ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘သမဏော, အာဝုသော, ဂောတမော ကာမာနံ ပရိညံ ပညပေတိ, မယမ္ပိ ကာမာနံ ပရိညံ ပညပေမ; သမဏော, အာဝုသော, ဂောတမော ရူပာနံ ပရိညံ ပညပေတိ, မယမ္ပိ ရူပာနံ ပရိညံ ပညပေမ; သမဏော, အာဝုသော, ဂောတမော ဝေဒနာနံ ပရိညံ ပညပေတိ, မယမ္ပိ ဝေဒနာနံ ပရိညံ ပညပေမ; ဣဓ နော, အာဝုသော, ကော ဝိသေသော, ကော အဓိပ္ပယာသော, ကိံ နာနာကရဏံ သမဏသ္သ ဝာ ဂောတမသ္သ အမ္ဟာကံ ဝာ – ယဒိဒံ ဓမ္မဒေသနာယ ဝာ ဓမ္မဒေသနံ, အနုသာသနိယာ ဝာ အနုသာသနိ’’န္တိ? အထ ခော တေ ဘိက္ခူ တေသံ အညတိတ္ထိယာနံ ပရိဗ္ဗာဇကာနံ ဘာသိတံ နေဝ အဘိနန္ဒိံသု, နပ္ပဋိက္ကောသိံသု; အနဘိနန္ဒိတ္ဝာ အပ္ပဋိက္ကောသိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကမိံသု – ‘‘ဘဂဝတော သန္တိကေ ဧတသ္သ ဘာသိတသ္သ အတ္ထံ အာဇာနိသ္သာမာ’’တိ။

    163. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho sambahulā bhikkhū pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisiṃsu. Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘atippago kho tāva sāvatthiyaṃ piṇḍāya carituṃ, yaṃ nūna mayaṃ yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkameyyāmā’’ti. Atha kho te bhikkhū yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā tehi aññatitthiyehi paribbājakehi saddhiṃ sammodiṃsu; sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinne kho te bhikkhū te aññatitthiyā paribbājakā etadavocuṃ – ‘‘samaṇo, āvuso, gotamo kāmānaṃ pariññaṃ paññapeti, mayampi kāmānaṃ pariññaṃ paññapema; samaṇo, āvuso, gotamo rūpānaṃ pariññaṃ paññapeti, mayampi rūpānaṃ pariññaṃ paññapema; samaṇo, āvuso, gotamo vedanānaṃ pariññaṃ paññapeti, mayampi vedanānaṃ pariññaṃ paññapema; idha no, āvuso, ko viseso, ko adhippayāso, kiṃ nānākaraṇaṃ samaṇassa vā gotamassa amhākaṃ vā – yadidaṃ dhammadesanāya vā dhammadesanaṃ, anusāsaniyā vā anusāsani’’nti? Atha kho te bhikkhū tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ bhāsitaṃ neva abhinandiṃsu, nappaṭikkosiṃsu; anabhinanditvā appaṭikkositvā uṭṭhāyāsanā pakkamiṃsu – ‘‘bhagavato santike etassa bhāsitassa atthaṃ ājānissāmā’’ti.

    ၁၆၄. အထ ခော တေ ဘိက္ခူ သာဝတ္ထိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတ္ဝာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပာတပဋိက္ကန္တာ ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခော တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘ဣဓ မယံ, ဘန္တေ, ပုဗ္ဗဏ္ဟသမယံ နိဝာသေတ္ဝာ ပတ္တစီဝရမာဒာယ သာဝတ္ထိံ ပိဏ္ဍာယ ပာဝိသိမ္ဟ။ တေသံ နော, ဘန္တေ, အမ္ဟာကံ ဧတဒဟောသိ – ‘အတိပ္ပဂော ခော တာဝ သာဝတ္ထိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတုံ, ယံ နူန မယံ ယေန အညတိတ္ထိယာနံ ပရိဗ္ဗာဇကာနံ အာရာမော တေနုပသင္ကမေယ္ယာမာ’တိ။ အထ ခော မယံ, ဘန္တေ, ယေန အညတိတ္ထိယာနံ ပရိဗ္ဗာဇကာနံ အာရာမော တေနုပသင္ကမိမ္ဟ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ တေဟိ အညတိတ္ထိယေဟိ ပရိဗ္ဗာဇကေဟိ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိမ္ဟ; သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိမ္ဟ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နေ ခော အမ္ဟေ, ဘန္တေ, တေ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧတဒဝောစုံ – ‘သမဏော, အာဝုသော, ဂောတမော ကာမာနံ ပရိညံ ပညပေတိ, မယမ္ပိ ကာမာနံ ပရိညံ ပညပေမ ။ သမဏော, အာဝုသော, ဂောတမော ရူပာနံ ပရိညံ ပညပေတိ, မယမ္ပိ ရူပာနံ ပရိညံ ပညပေမ။ သမဏော, အာဝုသော, ဂောတမော ဝေဒနာနံ ပရိညံ ပညပေတိ, မယမ္ပိ ဝေဒနာနံ ပရိညံ ပညပေမ။ ဣဓ နော, အာဝုသော, ကော ဝိသေသော, ကော အဓိပ္ပယာသော, ကိံ နာနာကရဏံ သမဏသ္သ ဝာ ဂောတမသ္သ အမ္ဟာကံ ဝာ, ယဒိဒံ ဓမ္မဒေသနာယ ဝာ ဓမ္မဒေသနံ အနုသာသနိယာ ဝာ အနုသာသနိ’န္တိ။ အထ ခော မယံ, ဘန္တေ, တေသံ အညတိတ္ထိယာနံ ပရိဗ္ဗာဇကာနံ ဘာသိတံ နေဝ အဘိနန္ဒိမ္ဟ, နပ္ပဋိက္ကောသိမ္ဟ; အနဘိနန္ဒိတ္ဝာ အပ္ပဋိက္ကောသိတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကမိမ္ဟ – ‘ဘဂဝတော သန္တိကေ ဧတသ္သ ဘာသိတသ္သ အတ္ထံ အာဇာနိသ္သာမာ’’’တိ။

    164. Atha kho te bhikkhū sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘idha mayaṃ, bhante, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisimha. Tesaṃ no, bhante, amhākaṃ etadahosi – ‘atippago kho tāva sāvatthiyaṃ piṇḍāya carituṃ, yaṃ nūna mayaṃ yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkameyyāmā’ti. Atha kho mayaṃ, bhante, yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkamimha; upasaṅkamitvā tehi aññatitthiyehi paribbājakehi saddhiṃ sammodimha; sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdimha. Ekamantaṃ nisinne kho amhe, bhante, te aññatitthiyā paribbājakā etadavocuṃ – ‘samaṇo, āvuso, gotamo kāmānaṃ pariññaṃ paññapeti, mayampi kāmānaṃ pariññaṃ paññapema . Samaṇo, āvuso, gotamo rūpānaṃ pariññaṃ paññapeti, mayampi rūpānaṃ pariññaṃ paññapema. Samaṇo, āvuso, gotamo vedanānaṃ pariññaṃ paññapeti, mayampi vedanānaṃ pariññaṃ paññapema. Idha no, āvuso, ko viseso, ko adhippayāso, kiṃ nānākaraṇaṃ samaṇassa vā gotamassa amhākaṃ vā, yadidaṃ dhammadesanāya vā dhammadesanaṃ anusāsaniyā vā anusāsani’nti. Atha kho mayaṃ, bhante, tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ bhāsitaṃ neva abhinandimha, nappaṭikkosimha; anabhinanditvā appaṭikkositvā uṭṭhāyāsanā pakkamimha – ‘bhagavato santike etassa bhāsitassa atthaṃ ājānissāmā’’’ti.

    ၁၆၅. ‘‘ဧဝံဝာဒိနော, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမသ္သု ဝစနီယာ – ‘ကော ပနာဝုသော, ကာမာနံ အသ္သာဒော, ကော အာဒီနဝော, ကိံ နိသ္သရဏံ? ကော ရူပာနံ အသ္သာဒော, ကော အာဒီနဝော, ကိံ နိသ္သရဏံ? ကော ဝေဒနာနံ အသ္သာဒော, ကော အာဒီနဝော, ကိံ နိသ္သရဏ’န္တိ? ဧဝံ ပုဋ္ဌာ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ န စေဝ သမ္ပာယိသ္သန္တိ, ဥတ္တရိဉ္စ ဝိဃာတံ အာပဇ္ဇိသ္သန္တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ယထာ တံ, ဘိက္ခဝေ, အဝိသယသ္မိံ။ နာဟံ တံ, ဘိက္ခဝေ, ပသ္သာမိ သဒေဝကေ လောကေ သမာရကေ သဗ္ရဟ္မကေ သသ္သမဏဗ္ရာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုသ္သာယ ယော ဣမေသံ ပဉ္ဟာနံ ဝေယ္ယာကရဏေန စိတ္တံ အာရာဓေယ္ယ, အညတ္ရ တထာဂတေန ဝာ တထာဂတသာဝကေန ဝာ, ဣတော ဝာ ပန သုတ္ဝာ။

    165. ‘‘Evaṃvādino, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘ko panāvuso, kāmānaṃ assādo, ko ādīnavo, kiṃ nissaraṇaṃ? Ko rūpānaṃ assādo, ko ādīnavo, kiṃ nissaraṇaṃ? Ko vedanānaṃ assādo, ko ādīnavo, kiṃ nissaraṇa’nti? Evaṃ puṭṭhā, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā na ceva sampāyissanti, uttariñca vighātaṃ āpajjissanti. Taṃ kissa hetu? Yathā taṃ, bhikkhave, avisayasmiṃ. Nāhaṃ taṃ, bhikkhave, passāmi sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya yo imesaṃ pañhānaṃ veyyākaraṇena cittaṃ ārādheyya, aññatra tathāgatena vā tathāgatasāvakena vā, ito vā pana sutvā.

    ၁၆၆. ‘‘ကော စ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနံ အသ္သာဒော? ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, ကာမဂုဏာ။ ကတမေ ပဉ္စ? စက္ခုဝိညေယ္ယာ ရူပာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပာ ပိယရူပာ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ, သောတဝိညေယ္ယာ သဒ္ဒာ။ပေ.။ ဃာနဝိညေယ္ယာ ဂန္ဓာ ။ ဇိဝ္ဟာဝိညေယ္ယာ ရသာ။ ကာယဝိညေယ္ယာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပာ ပိယရူပာ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ – ဣမေ ခော, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ ကာမဂုဏာ။ ယံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဣမေ ပဉ္စ ကာမဂုဏေ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သုခံ သောမနသ္သံ – အယံ ကာမာနံ အသ္သာဒော။

    166. ‘‘Ko ca, bhikkhave, kāmānaṃ assādo? Pañcime, bhikkhave, kāmaguṇā. Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā … jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā – ime kho, bhikkhave, pañca kāmaguṇā. Yaṃ kho, bhikkhave, ime pañca kāmaguṇe paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ – ayaṃ kāmānaṃ assādo.

    ၁၆၇. ‘‘ကော စ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနံ အာဒီနဝော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ကုလပုတ္တော ယေန သိပ္ပဋ္ဌာနေန ဇီဝိကံ ကပ္ပေတိ – ယဒိ မုဒ္ဒာယ ယဒိ ဂဏနာယ ယဒိ သင္ခာနေန 1 ယဒိ ကသိယာ ယဒိ ဝဏိဇ္ဇာယ ယဒိ ဂောရက္ခေန ယဒိ ဣသ္သတ္ထေန ယဒိ ရာဇပောရိသေန ယဒိ သိပ္ပညတရေန – သီတသ္သ ပုရက္ခတော ဥဏ္ဟသ္သ ပုရက္ခတော ဍံသမကသဝာတာတပသရီံသပသမ္ဖသ္သေဟိ ရိသ္သမာနော 2 ခုပ္ပိပာသာယ မီယမာနော; အယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနံ အာဒီနဝော သန္ဒိဋ္ဌိကော, ဒုက္ခက္ခန္ဓော ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု။

    167. ‘‘Ko ca, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo? Idha, bhikkhave, kulaputto yena sippaṭṭhānena jīvikaṃ kappeti – yadi muddāya yadi gaṇanāya yadi saṅkhānena 3 yadi kasiyā yadi vaṇijjāya yadi gorakkhena yadi issatthena yadi rājaporisena yadi sippaññatarena – sītassa purakkhato uṇhassa purakkhato ḍaṃsamakasavātātapasarīṃsapasamphassehi rissamāno 4 khuppipāsāya mīyamāno; ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko, dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘တသ္သ စေ, ဘိက္ခဝေ, ကုလပုတ္တသ္သ ဧဝံ ဥဋ္ဌဟတော ဃဋတော ဝာယမတော တေ ဘောဂာ နာဘိနိပ္ဖဇ္ဇန္တိ။ သော သောစတိ ကိလမတိ ပရိဒေဝတိ ဥရတ္တာဠိံ ကန္ဒတိ, သမ္မောဟံ အာပဇ္ဇတိ – ‘မောဃံ ဝတ မေ ဥဋ္ဌာနံ, အဖလော ဝတ မေ ဝာယာမော’တိ။ အယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနံ အာဒီနဝော သန္ဒိဋ္ဌိကော ဒုက္ခက္ခန္ဓော ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု။

    ‘‘Tassa ce, bhikkhave, kulaputtassa evaṃ uṭṭhahato ghaṭato vāyamato te bhogā nābhinipphajjanti. So socati kilamati paridevati urattāḷiṃ kandati, sammohaṃ āpajjati – ‘moghaṃ vata me uṭṭhānaṃ, aphalo vata me vāyāmo’ti. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘တသ္သ စေ, ဘိက္ခဝေ, ကုလပုတ္တသ္သ ဧဝံ ဥဋ္ဌဟတော ဃဋတော ဝာယမတော တေ ဘောဂာ အဘိနိပ္ဖဇ္ဇန္တိ။ သော တေသံ ဘောဂာနံ အာရက္ခာဓိကရဏံ ဒုက္ခံ ဒောမနသ္သံ ပဋိသံဝေဒေတိ – ‘ကိန္တိ မေ ဘောဂေ နေဝ ရာဇာနော ဟရေယ္ယုံ, န စောရာ ဟရေယ္ယုံ, န အဂ္ဂိ ဒဟေယ္ယ, န ဥဒကံ ဝဟေယ္ယ 5, န အပ္ပိယာ ဒာယာဒာ ဟရေယ္ယု’န္တိ။ တသ္သ ဧဝံ အာရက္ခတော ဂောပယတော တေ ဘောဂေ ရာဇာနော ဝာ ဟရန္တိ, စောရာ ဝာ ဟရန္တိ, အဂ္ဂိ ဝာ ဒဟတိ, ဥဒကံ ဝာ ဝဟတိ, အပ္ပိယာ ဝာ ဒာယာဒာ ဟရန္တိ။ သော သောစတိ ကိလမတိ ပရိဒေဝတိ ဥရတ္တာဠိံ ကန္ဒတိ, သမ္မောဟံ အာပဇ္ဇတိ – ‘ယမ္ပိ မေ အဟောသိ တမ္ပိ နော နတ္ထီ’တိ။ အယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနံ အာဒီနဝော သန္ဒိဋ္ဌိကော, ဒုက္ခက္ခန္ဓော ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု။

    ‘‘Tassa ce, bhikkhave, kulaputtassa evaṃ uṭṭhahato ghaṭato vāyamato te bhogā abhinipphajjanti. So tesaṃ bhogānaṃ ārakkhādhikaraṇaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti – ‘kinti me bhoge neva rājāno hareyyuṃ, na corā hareyyuṃ, na aggi daheyya, na udakaṃ vaheyya 6, na appiyā dāyādā hareyyu’nti. Tassa evaṃ ārakkhato gopayato te bhoge rājāno vā haranti, corā vā haranti, aggi vā dahati, udakaṃ vā vahati, appiyā vā dāyādā haranti. So socati kilamati paridevati urattāḷiṃ kandati, sammohaṃ āpajjati – ‘yampi me ahosi tampi no natthī’ti. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko, dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ၁၆၈. ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု ရာဇာနောပိ ရာဇူဟိ ဝိဝဒန္တိ, ခတ္တိယာပိ ခတ္တိယေဟိ ဝိဝဒန္တိ , ဗ္ရာဟ္မဏာပိ ဗ္ရာဟ္မဏေဟိ ဝိဝဒန္တိ, ဂဟပတီပိ ဂဟပတီဟိ ဝိဝဒန္တိ, မာတာပိ ပုတ္တေန ဝိဝဒတိ, ပုတ္တောပိ မာတရာ ဝိဝဒတိ, ပိတာပိ ပုတ္တေန ဝိဝဒတိ, ပုတ္တောပိ ပိတရာ ဝိဝဒတိ, ဘာတာပိ ဘာတရာ ဝိဝဒတိ, ဘာတာပိ ဘဂိနိယာ ဝိဝဒတိ, ဘဂိနီပိ ဘာတရာ ဝိဝဒတိ, သဟာယောပိ သဟာယေန ဝိဝဒတိ။ တေ တတ္ထ ကလဟဝိဂ္ဂဟဝိဝာဒာပန္နာ အညမညံ ပာဏီဟိပိ ဥပက္ကမန္တိ, လေဍ္ဍူဟိပိ ဥပက္ကမန္တိ, ဒဏ္ဍေဟိပိ ဥပက္ကမန္တိ, သတ္ထေဟိပိ ဥပက္ကမန္တိ။ တေ တတ္ထ မရဏမ္ပိ နိဂစ္ဆန္တိ, မရဏမတ္တမ္ပိ ဒုက္ခံ ။ အယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနံ အာဒီနဝော သန္ဒိဋ္ဌိကော, ဒုက္ခက္ခန္ဓော ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု။

    168. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu rājānopi rājūhi vivadanti, khattiyāpi khattiyehi vivadanti , brāhmaṇāpi brāhmaṇehi vivadanti, gahapatīpi gahapatīhi vivadanti, mātāpi puttena vivadati, puttopi mātarā vivadati, pitāpi puttena vivadati, puttopi pitarā vivadati, bhātāpi bhātarā vivadati, bhātāpi bhaginiyā vivadati, bhaginīpi bhātarā vivadati, sahāyopi sahāyena vivadati. Te tattha kalahaviggahavivādāpannā aññamaññaṃ pāṇīhipi upakkamanti, leḍḍūhipi upakkamanti, daṇḍehipi upakkamanti, satthehipi upakkamanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti, maraṇamattampi dukkhaṃ . Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko, dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု အသိစမ္မံ ဂဟေတ္ဝာ, ဓနုကလာပံ သန္နယ္ဟိတ္ဝာ, ဥဘတောဗ္ယူဠ္ဟံ သင္ဂာမံ ပက္ခန္ဒန္တိ ဥသူသုပိ ခိပ္ပမာနေသု , သတ္တီသုပိ ခိပ္ပမာနာသု, အသီသုပိ ဝိဇ္ဇောတလန္တေသု။ တေ တတ္ထ ဥသူဟိပိ ဝိဇ္ဈန္တိ, သတ္တိယာပိ ဝိဇ္ဈန္တိ, အသိနာပိ သီသံ ဆိန္ဒန္တိ။ တေ တတ္ထ မရဏမ္ပိ နိဂစ္ဆန္တိ, မရဏမတ္တမ္ပိ ဒုက္ခံ။ အယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနံ အာဒီနဝော သန္ဒိဋ္ဌိကော, ဒုက္ခက္ခန္ဓော ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu asicammaṃ gahetvā, dhanukalāpaṃ sannayhitvā, ubhatobyūḷhaṃ saṅgāmaṃ pakkhandanti usūsupi khippamānesu , sattīsupi khippamānāsu, asīsupi vijjotalantesu. Te tattha usūhipi vijjhanti, sattiyāpi vijjhanti, asināpi sīsaṃ chindanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti, maraṇamattampi dukkhaṃ. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko, dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု အသိစမ္မံ ဂဟေတ္ဝာ, ဓနုကလာပံ သန္နယ္ဟိတ္ဝာ, အဒ္ဒာဝလေပနာ 7 ဥပကာရိယော ပက္ခန္ဒန္တိ ဥသူသုပိ ခိပ္ပမာနေသု, သတ္တီသုပိ ခိပ္ပမာနာသု , အသီသုပိ ဝိဇ္ဇောတလန္တေသု။ တေ တတ္ထ ဥသူဟိပိ ဝိဇ္ဈန္တိ, သတ္တိယာပိ ဝိဇ္ဈန္တိ, ဆကဏကာယပိ 8 ဩသိဉ္စန္တိ, အဘိဝဂ္ဂေနပိ ဩမဒ္ဒန္တိ, အသိနာပိ သီသံ ဆိန္ဒန္တိ။ တေ တတ္ထ မရဏမ္ပိ နိဂစ္ဆန္တိ, မရဏမတ္တမ္ပိ ဒုက္ခံ။ အယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနံ အာဒီနဝော သန္ဒိဋ္ဌိကော, ဒုက္ခက္ခန္ဓော ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu asicammaṃ gahetvā, dhanukalāpaṃ sannayhitvā, addāvalepanā 9 upakāriyo pakkhandanti usūsupi khippamānesu, sattīsupi khippamānāsu , asīsupi vijjotalantesu. Te tattha usūhipi vijjhanti, sattiyāpi vijjhanti, chakaṇakāyapi 10 osiñcanti, abhivaggenapi omaddanti, asināpi sīsaṃ chindanti. Te tattha maraṇampi nigacchanti, maraṇamattampi dukkhaṃ. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko, dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ၁၆၉. ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု သန္ဓိမ္ပိ ဆိန္ဒန္တိ, နိလ္လောပမ္ပိ ဟရန္တိ, ဧကာဂာရိကမ္ပိ ကရောန္တိ, ပရိပန္ထေပိ တိဋ္ဌန္တိ, ပရဒာရမ္ပိ ဂစ္ဆန္တိ။ တမေနံ ရာဇာနော ဂဟေတ္ဝာ ဝိဝိဓာ ကမ္မကာရဏာ ကာရေန္တိ – ကသာဟိပိ တာဠေန္တိ, ဝေတ္တေဟိပိ တာဠေန္တိ, အဍ္ဎဒဏ္ဍကေဟိပိ တာဠေန္တိ; ဟတ္ထမ္ပိ ဆိန္ဒန္တိ, ပာဒမ္ပိ ဆိန္ဒန္တိ, ဟတ္ထပာဒမ္ပိ ဆိန္ဒန္တိ, ကဏ္ဏမ္ပိ ဆိန္ဒန္တိ, နာသမ္ပိ ဆိန္ဒန္တိ, ကဏ္ဏနာသမ္ပိ ဆိန္ဒန္တိ; ဗိလင္ဂထာလိကမ္ပိ ကရောန္တိ , သင္ခမုဏ္ဍိကမ္ပိ ကရောန္တိ, ရာဟုမုခမ္ပိ ကရောန္တိ, ဇောတိမာလိကမ္ပိ ကရောန္တိ, ဟတ္ထပဇ္ဇောတိကမ္ပိ ကရောန္တိ, ဧရကဝတ္တိကမ္ပိ ကရောန္တိ, စီရကဝာသိကမ္ပိ ကရောန္တိ, ဧဏေယ္ယကမ္ပိ ကရောန္တိ, ဗဠိသမံသိကမ္ပိ ကရောန္တိ, ကဟာပဏိကမ္ပိ ကရောန္တိ, ခာရာပတစ္ဆိကမ္ပိ ကရောန္တိ, ပလိဃပရိဝတ္တိကမ္ပိ ကရောန္တိ, ပလာလပီဌကမ္ပိ ကရောန္တိ, တတ္တေနပိ တေလေန ဩသိဉ္စန္တိ, သုနခေဟိပိ ခာဒာပေန္တိ, ဇီဝန္တမ္ပိ သူလေ ဥတ္တာသေန္တိ, အသိနာပိ သီသံ ဆိန္ဒန္တိ ။ တေ တတ္ထ မရဏမ္ပိ နိဂစ္ဆန္တိ, မရဏမတ္တမ္ပိ ဒုက္ခံ။ အယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနံ အာဒီနဝော သန္ဒိဋ္ဌိကော, ဒုက္ခက္ခန္ဓော ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု။

    169. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu sandhimpi chindanti, nillopampi haranti, ekāgārikampi karonti, paripanthepi tiṭṭhanti, paradārampi gacchanti. Tamenaṃ rājāno gahetvā vividhā kammakāraṇā kārenti – kasāhipi tāḷenti, vettehipi tāḷenti, aḍḍhadaṇḍakehipi tāḷenti; hatthampi chindanti, pādampi chindanti, hatthapādampi chindanti, kaṇṇampi chindanti, nāsampi chindanti, kaṇṇanāsampi chindanti; bilaṅgathālikampi karonti , saṅkhamuṇḍikampi karonti, rāhumukhampi karonti, jotimālikampi karonti, hatthapajjotikampi karonti, erakavattikampi karonti, cīrakavāsikampi karonti, eṇeyyakampi karonti, baḷisamaṃsikampi karonti, kahāpaṇikampi karonti, khārāpatacchikampi karonti, palighaparivattikampi karonti, palālapīṭhakampi karonti, tattenapi telena osiñcanti, sunakhehipi khādāpenti, jīvantampi sūle uttāsenti, asināpi sīsaṃ chindanti . Te tattha maraṇampi nigacchanti, maraṇamattampi dukkhaṃ. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo sandiṭṭhiko, dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု ကာယေန ဒုစ္စရိတံ စရန္တိ, ဝာစာယ ဒုစ္စရိတံ စရန္တိ, မနသာ ဒုစ္စရိတံ စရန္တိ။ တေ ကာယေန ဒုစ္စရိတံ စရိတ္ဝာ, ဝာစာယ ဒုစ္စရိတံ စရိတ္ဝာ, မနသာ ဒုစ္စရိတံ စရိတ္ဝာ, ကာယသ္သ ဘေဒာ ပရံ မရဏာ အပာယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပာတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇန္တိ။ အယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနံ အာဒီနဝော သမ္ပရာယိကော, ဒုက္ခက္ခန္ဓော ကာမဟေတု ကာမနိဒာနံ ကာမာဓိကရဏံ ကာမာနမေဝ ဟေတု။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu kāyena duccaritaṃ caranti, vācāya duccaritaṃ caranti, manasā duccaritaṃ caranti. Te kāyena duccaritaṃ caritvā, vācāya duccaritaṃ caritvā, manasā duccaritaṃ caritvā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti. Ayampi, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo samparāyiko, dukkhakkhandho kāmahetu kāmanidānaṃ kāmādhikaraṇaṃ kāmānameva hetu.

    ၁၇၀. ‘‘ကိဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနံ နိသ္သရဏံ? ယော ခော, ဘိက္ခဝေ, ကာမေသု ဆန္ဒရာဂဝိနယော ဆန္ဒရာဂပ္ပဟာနံ – ဣဒံ ကာမာနံ နိသ္သရဏံ။

    170. ‘‘Kiñca, bhikkhave, kāmānaṃ nissaraṇaṃ? Yo kho, bhikkhave, kāmesu chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ – idaṃ kāmānaṃ nissaraṇaṃ.

    ‘‘ယေ ဟိ ကေစိ, ဘိက္ခဝေ, သမဏာ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဝာ ဧဝံ ကာမာနံ အသ္သာဒဉ္စ အသ္သာဒတော အာဒီနဝဉ္စ အာဒီနဝတော နိသ္သရဏဉ္စ နိသ္သရဏတော ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနန္တိ တေ ဝတ သာမံ ဝာ ကာမေ ပရိဇာနိသ္သန္တိ, ပရံ ဝာ တထတ္တာယ သမာဒပေသ္သန္တိ ယထာ ပဋိပန္နော ကာမေ ပရိဇာနိသ္သတီတိ – နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ ယေ စ ခော ကေစိ, ဘိက္ခဝေ, သမဏာ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဝာ ဧဝံ ကာမာနံ အသ္သာဒဉ္စ အသ္သာဒတော အာဒီနဝဉ္စ အာဒီနဝတော နိသ္သရဏဉ္စ နိသ္သရဏတော ယထာဘူတံ ပဇာနန္တိ, တေ ဝတ သာမံ ဝာ ကာမေ ပရိဇာနိသ္သန္တိ ပရံ ဝာ တထတ္တာယ သမာဒပေသ္သန္တ္န္တ္တိ ယထာ ပဋိပန္နော ကာမေ ပရိဇာနိသ္သတီတိ – ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ။

    ‘‘Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ kāmānaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ nappajānanti te vata sāmaṃ vā kāme parijānissanti, paraṃ vā tathattāya samādapessanti yathā paṭipanno kāme parijānissatīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Ye ca kho keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ kāmānaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ pajānanti, te vata sāmaṃ vā kāme parijānissanti paraṃ vā tathattāya samādapessantntti yathā paṭipanno kāme parijānissatīti – ṭhānametaṃ vijjati.

    ၁၇၁. ‘‘ကော စ, ဘိက္ခဝေ, ရူပာနံ အသ္သာဒော? သေယ္ယထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ခတ္တိယကညာ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏကညာ ဝာ ဂဟပတိကညာ ဝာ ပန္နရသဝသ္သုဒ္ဒေသိကာ ဝာ သောဠသဝသ္သုဒ္ဒေသိကာ ဝာ, နာတိဒီဃာ နာတိရသ္သာ နာတိကိသာ နာတိထူလာ နာတိကာဠီ နာစ္စောဒာတာ ပရမာ သာ, ဘိက္ခဝေ, တသ္မိံ သမယေ သုဘာ ဝဏ္ဏနိဘာတိ? ‘ဧဝံ, ဘန္တေ’။ ယံ ခော, ဘိက္ခဝေ, သုဘံ ဝဏ္ဏနိဘံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သုခံ သောမနသ္သံ – အယံ ရူပာနံ အသ္သာဒော။

    171. ‘‘Ko ca, bhikkhave, rūpānaṃ assādo? Seyyathāpi, bhikkhave, khattiyakaññā vā brāhmaṇakaññā vā gahapatikaññā vā pannarasavassuddesikā vā soḷasavassuddesikā vā, nātidīghā nātirassā nātikisā nātithūlā nātikāḷī nāccodātā paramā sā, bhikkhave, tasmiṃ samaye subhā vaṇṇanibhāti? ‘Evaṃ, bhante’. Yaṃ kho, bhikkhave, subhaṃ vaṇṇanibhaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ – ayaṃ rūpānaṃ assādo.

    ‘‘ကော စ, ဘိက္ခဝေ, ရူပာနံ အာဒီနဝော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, တမေဝ ဘဂိနိံ ပသ္သေယ္ယ အပရေန သမယေန အာသီတိကံ ဝာ နာဝုတိကံ ဝာ ဝသ္သသတိကံ ဝာ ဇာတိယာ, ဇိဏ္ဏံ ဂောပာနသိဝင္ကံ ဘောဂ္ဂံ ဒဏ္ဍပရာယနံ ပဝေဓမာနံ ဂစ္ဆန္တိံ အာတုရံ ဂတယောဗ္ဗနံ ခဏ္ဍဒန္တံ 11 ပလိတကေသံ 12, ဝိလူနံ ခလိတသိရံ ဝလိနံ တိလကာဟတဂတ္တံ 13။ တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, ယာ ပုရိမာ သုဘာ ဝဏ္ဏနိဘာ သာ အန္တရဟိတာ, အာဒီနဝော ပာတုဘူတောတိ? ‘ဧဝံ, ဘန္တေ’။ အယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ရူပာနံ အာဒီနဝော။

    ‘‘Ko ca, bhikkhave, rūpānaṃ ādīnavo? Idha, bhikkhave, tameva bhaginiṃ passeyya aparena samayena āsītikaṃ vā nāvutikaṃ vā vassasatikaṃ vā jātiyā, jiṇṇaṃ gopānasivaṅkaṃ bhoggaṃ daṇḍaparāyanaṃ pavedhamānaṃ gacchantiṃ āturaṃ gatayobbanaṃ khaṇḍadantaṃ 14 palitakesaṃ 15, vilūnaṃ khalitasiraṃ valinaṃ tilakāhatagattaṃ 16. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, yā purimā subhā vaṇṇanibhā sā antarahitā, ādīnavo pātubhūtoti? ‘Evaṃ, bhante’. Ayampi, bhikkhave, rūpānaṃ ādīnavo.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, တမေဝ ဘဂိနိံ ပသ္သေယ္ယ အာဗာဓိကံ ဒုက္ခိတံ ဗာဠ္ဟဂိလာနံ, သကေ မုတ္တကရီသေ ပလိပန္နံ သေမာနံ 17, အညေဟိ ဝုဋ္ဌာပိယမာနံ, အညေဟိ သံဝေသိယမာနံ။ တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, ယာ ပုရိမာ သုဘာ ဝဏ္ဏနိဘာ သာ အန္တရဟိတာ, အာဒီနဝော ပာတုဘူတောတိ? ‘ဧဝံ, ဘန္တေ’။ အယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ရူပာနံ အာဒီနဝော။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tameva bhaginiṃ passeyya ābādhikaṃ dukkhitaṃ bāḷhagilānaṃ, sake muttakarīse palipannaṃ semānaṃ 18, aññehi vuṭṭhāpiyamānaṃ, aññehi saṃvesiyamānaṃ. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, yā purimā subhā vaṇṇanibhā sā antarahitā, ādīnavo pātubhūtoti? ‘Evaṃ, bhante’. Ayampi, bhikkhave, rūpānaṃ ādīnavo.

    ၁၇၂. ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, တမေဝ ဘဂိနိံ ပသ္သေယ္ယ သရီရံ သိဝထိကာယ ဆဍ္ဍိတံ – ဧကာဟမတံ ဝာ ဒ္ဝီဟမတံ ဝာ တီဟမတံ ဝာ, ဥဒ္ဓုမာတကံ ဝိနီလကံ ဝိပုဗ္ဗကဇာတံ။ တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, ယာ ပုရိမာ သုဘာ ဝဏ္ဏနိဘာ သာ အန္တရဟိတာ, အာဒီနဝော ပာတုဘူတောတိ? ‘ဧဝံ, ဘန္တေ’။ အယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ရူပာနံ အာဒီနဝော။

    172. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tameva bhaginiṃ passeyya sarīraṃ sivathikāya chaḍḍitaṃ – ekāhamataṃ vā dvīhamataṃ vā tīhamataṃ vā, uddhumātakaṃ vinīlakaṃ vipubbakajātaṃ. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, yā purimā subhā vaṇṇanibhā sā antarahitā, ādīnavo pātubhūtoti? ‘Evaṃ, bhante’. Ayampi, bhikkhave, rūpānaṃ ādīnavo.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, တမေဝ ဘဂိနိံ ပသ္သေယ္ယ သရီရံ သိဝထိကာယ ဆဍ္ဍိတံ – ကာကေဟိ ဝာ ခဇ္ဇမာနံ, ကုလလေဟိ ဝာ ခဇ္ဇမာနံ, ဂိဇ္ဈေဟိ ဝာ ခဇ္ဇမာနံ, ကင္ကေဟိ ဝာ ခဇ္ဇမာနံ, သုနခေဟိ ဝာ ခဇ္ဇမာနံ, ဗ္ယဂ္ဃေဟိ ဝာ ခဇ္ဇမာနံ, ဒီပီဟိ ဝာ ခဇ္ဇမာနံ, သိင္ဂာလေဟိ ဝာ ခဇ္ဇမာနံ, ဝိဝိဓေဟိ ဝာ ပာဏကဇာတေဟိ ခဇ္ဇမာနံ။ တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ , ယာ ပုရိမာ သုဘာ ဝဏ္ဏနိဘာ သာ အန္တရဟိတာ, အာဒီနဝော ပာတုဘူတောတိ? ‘ဧဝံ, ဘန္တေ’။ အယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ရူပာနံ အာဒီနဝော။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tameva bhaginiṃ passeyya sarīraṃ sivathikāya chaḍḍitaṃ – kākehi vā khajjamānaṃ, kulalehi vā khajjamānaṃ, gijjhehi vā khajjamānaṃ, kaṅkehi vā khajjamānaṃ, sunakhehi vā khajjamānaṃ, byagghehi vā khajjamānaṃ, dīpīhi vā khajjamānaṃ, siṅgālehi vā khajjamānaṃ, vividhehi vā pāṇakajātehi khajjamānaṃ. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave , yā purimā subhā vaṇṇanibhā sā antarahitā, ādīnavo pātubhūtoti? ‘Evaṃ, bhante’. Ayampi, bhikkhave, rūpānaṃ ādīnavo.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, တမေဝ ဘဂိနိံ ပသ္သေယ္ယ သရီရံ သိဝထိကာယ ဆဍ္ဍိတံ – အဋ္ဌိကသင္ခလိကံ သမံသလောဟိတံ န္ဟာရုသမ္ဗန္ဓံ, အဋ္ဌိကသင္ခလိကံ နိမံသလောဟိတမက္ခိတံ န္ဟာရုသမ္ဗန္ဓံ, အဋ္ဌိကသင္ခလိကံ အပဂတမံသလောဟိတံ န္ဟာရုသမ္ဗန္ဓံ, အဋ္ဌိကာနိ အပဂတသမ္ဗန္ဓာနိ ဒိသာဝိဒိသာဝိက္ခိတ္တာနိ – အညေန ဟတ္ထဋ္ဌိကံ, အညေန ပာဒဋ္ဌိကံ, အညေန ဂောပ္ဖကဋ္ဌိကံ, အညေန ဇင္ဃဋ္ဌိကံ, အညေန ဦရုဋ္ဌိကံ, အညေန ကဋိဋ္ဌိကံ, အညေန ဖာသုကဋ္ဌိကံ, အညေန ပိဋ္ဌိဋ္ဌိကံ, အညေန ခန္ဓဋ္ဌိကံ, အညေန ဂီဝဋ္ဌိကံ, အညေန ဟနုကဋ္ဌိကံ, အညေန ဒန္တဋ္ဌိကံ, အညေန သီသကဋာဟံ။ တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, ယာ ပုရိမာ သုဘာ ဝဏ္ဏနိဘာ သာ အန္တရဟိတာ, အာဒီနဝော ပာတုဘူတောတိ? ‘ဧဝံ, ဘန္တေ’။ အယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ရူပာနံ အာဒီနဝော။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tameva bhaginiṃ passeyya sarīraṃ sivathikāya chaḍḍitaṃ – aṭṭhikasaṅkhalikaṃ samaṃsalohitaṃ nhārusambandhaṃ, aṭṭhikasaṅkhalikaṃ nimaṃsalohitamakkhitaṃ nhārusambandhaṃ, aṭṭhikasaṅkhalikaṃ apagatamaṃsalohitaṃ nhārusambandhaṃ, aṭṭhikāni apagatasambandhāni disāvidisāvikkhittāni – aññena hatthaṭṭhikaṃ, aññena pādaṭṭhikaṃ, aññena gopphakaṭṭhikaṃ, aññena jaṅghaṭṭhikaṃ, aññena ūruṭṭhikaṃ, aññena kaṭiṭṭhikaṃ, aññena phāsukaṭṭhikaṃ, aññena piṭṭhiṭṭhikaṃ, aññena khandhaṭṭhikaṃ, aññena gīvaṭṭhikaṃ, aññena hanukaṭṭhikaṃ, aññena dantaṭṭhikaṃ, aññena sīsakaṭāhaṃ. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, yā purimā subhā vaṇṇanibhā sā antarahitā, ādīnavo pātubhūtoti? ‘Evaṃ, bhante’. Ayampi, bhikkhave, rūpānaṃ ādīnavo.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, တမေဝ ဘဂိနိံ ပသ္သေယ္ယ သရီရံ သိဝထိကာယ ဆဍ္ဍိတံ – အဋ္ဌိကာနိ သေတာနိ သင္ခဝဏ္ဏပဋိဘာဂာနိ, အဋ္ဌိကာနိ ပုဉ္ဇကိတာနိ တေရောဝသ္သိကာနိ, အဋ္ဌိကာနိ ပူတီနိ စုဏ္ဏကဇာတာနိ။ တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, ယာ ပုရိမာ သုဘာ ဝဏ္ဏနိဘာ သာ အန္တရဟိတာ, အာဒီနဝော ပာတုဘူတောတိ? ‘ဧဝံ, ဘန္တေ’။ အယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ရူပာနံ အာဒီနဝော။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tameva bhaginiṃ passeyya sarīraṃ sivathikāya chaḍḍitaṃ – aṭṭhikāni setāni saṅkhavaṇṇapaṭibhāgāni, aṭṭhikāni puñjakitāni terovassikāni, aṭṭhikāni pūtīni cuṇṇakajātāni. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, yā purimā subhā vaṇṇanibhā sā antarahitā, ādīnavo pātubhūtoti? ‘Evaṃ, bhante’. Ayampi, bhikkhave, rūpānaṃ ādīnavo.

    ‘‘ကိဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ရူပာနံ နိသ္သရဏံ? ယော, ဘိက္ခဝေ, ရူပေသု ဆန္ဒရာဂဝိနယော ဆန္ဒရာဂပ္ပဟာနံ – ဣဒံ ရူပာနံ နိသ္သရဏံ။

    ‘‘Kiñca, bhikkhave, rūpānaṃ nissaraṇaṃ? Yo, bhikkhave, rūpesu chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ – idaṃ rūpānaṃ nissaraṇaṃ.

    ‘‘ယေ ဟိ ကေစိ, ဘိက္ခဝေ, သမဏာ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဝာ ဧဝံ ရူပာနံ အသ္သာဒဉ္စ အသ္သာဒတော အာဒီနဝဉ္စ အာဒီနဝတော နိသ္သရဏဉ္စ နိသ္သရဏတော ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနန္တိ တေ ဝတ သာမံ ဝာ ရူပေ ပရိဇာနိသ္သန္တိ, ပရံ ဝာ တထတ္တာယ သမာဒပေသ္သန္တိ ယထာ ပဋိပန္နော ရူပေ ပရိဇာနိသ္သတီတိ – နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ ယေ စ ခော ကေစိ, ဘိက္ခဝေ, သမဏာ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဝာ ဧဝံ ရူပာနံ အသ္သာဒဉ္စ အသ္သာဒတော အာဒီနဝဉ္စ အာဒီနဝတော နိသ္သရဏဉ္စ နိသ္သရဏတော ယထာဘူတံ ပဇာနန္တိ တေ ဝတ သာမံ ဝာ ရူပေ ပရိဇာနိသ္သန္တိ ပရံ ဝာ တထတ္တာယ သမာဒပေသ္သန္တိ ယထာ ပဋိပန္နော ရူပေ ပရိဇာနိသ္သတီတိ – ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ။

    ‘‘Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ rūpānaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ nappajānanti te vata sāmaṃ vā rūpe parijānissanti, paraṃ vā tathattāya samādapessanti yathā paṭipanno rūpe parijānissatīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Ye ca kho keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ rūpānaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ pajānanti te vata sāmaṃ vā rūpe parijānissanti paraṃ vā tathattāya samādapessanti yathā paṭipanno rūpe parijānissatīti – ṭhānametaṃ vijjati.

    ၁၇၃. ‘‘ကော စ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနာနံ အသ္သာဒော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ယသ္မိံ သမယေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, နေဝ တသ္မိံ သမယေ အတ္တဗ္ယာဗာဓာယပိ စေတေတိ, န ပရဗ္ယာဗာဓာယပိ စေတေတိ, န ဥဘယဗ္ယာဗာဓာယပိ စေတေတိ ; အဗ္ယာဗဇ္ဈံယေဝ တသ္မိံ သမယေ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ။ အဗ္ယာဗဇ္ဈပရမာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနာနံ အသ္သာဒံ ဝဒာမိ။

    173. ‘‘Ko ca, bhikkhave, vedanānaṃ assādo? Idha, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Yasmiṃ samaye, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, neva tasmiṃ samaye attabyābādhāyapi ceteti, na parabyābādhāyapi ceteti, na ubhayabyābādhāyapi ceteti ; abyābajjhaṃyeva tasmiṃ samaye vedanaṃ vedeti. Abyābajjhaparamāhaṃ, bhikkhave, vedanānaṃ assādaṃ vadāmi.

    ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ပီတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ပေ.။ ယသ္မိံ သမယေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပီတိယာ စ ဝိရာဂာ, ဥပေက္ခကော စ ဝိဟရတိ, သတော စ သမ္ပဇာနော သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေတိ ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ – ‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’တိ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ပေ.။ ယသ္မိံ သမယေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သုခသ္သ စ ပဟာနာ ဒုက္ခသ္သ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနသ္သဒောမနသ္သာနံ အတ္ထင္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပာရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, နေဝ တသ္မိံ သမယေ အတ္တဗ္ယာဗာဓာယပိ စေတေတိ, န ပရဗ္ယာဗာဓာယပိ စေတေတိ, န ဥဘယဗ္ယာဗာဓာယပိ စေတေတိ; အဗ္ယာဗဇ္ဈံယေဝ တသ္မိံ သမယေ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ။ အဗ္ယာဗဇ္ဈပရမာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနာနံ အသ္သာဒံ ဝဒာမိ။

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… yasmiṃ samaye, bhikkhave, bhikkhu pītiyā ca virāgā, upekkhako ca viharati, sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… yasmiṃ samaye, bhikkhave, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati, neva tasmiṃ samaye attabyābādhāyapi ceteti, na parabyābādhāyapi ceteti, na ubhayabyābādhāyapi ceteti; abyābajjhaṃyeva tasmiṃ samaye vedanaṃ vedeti. Abyābajjhaparamāhaṃ, bhikkhave, vedanānaṃ assādaṃ vadāmi.

    ၁၇၄. ‘‘ကော စ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနာနံ အာဒီနဝော? ယံ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနာ အနိစ္စာ ဒုက္ခာ ဝိပရိဏာမဓမ္မာ – အယံ ဝေဒနာနံ အာဒီနဝော။

    174. ‘‘Ko ca, bhikkhave, vedanānaṃ ādīnavo? Yaṃ, bhikkhave, vedanā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammā – ayaṃ vedanānaṃ ādīnavo.

    ‘‘ကိဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနာနံ နိသ္သရဏံ? ယော, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနာသု ဆန္ဒရာဂဝိနယော, ဆန္ဒရာဂပ္ပဟာနံ – ဣဒံ ဝေဒနာနံ နိသ္သရဏံ။

    ‘‘Kiñca, bhikkhave, vedanānaṃ nissaraṇaṃ? Yo, bhikkhave, vedanāsu chandarāgavinayo, chandarāgappahānaṃ – idaṃ vedanānaṃ nissaraṇaṃ.

    ‘‘ယေ ဟိ ကေစိ, ဘိက္ခဝေ, သမဏာ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဝာ ဧဝံ ဝေဒနာနံ အသ္သာဒဉ္စ အသ္သာဒတော အာဒီနဝဉ္စ အာဒီနဝတော နိသ္သရဏဉ္စ နိသ္သရဏတော ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနန္တိ, တေ ဝတ သာမံ ဝာ ဝေဒနံ ပရိဇာနိသ္သန္တိ, ပရံ ဝာ တထတ္တာယ သမာဒပေသ္သန္တိ ယထာ ပဋိပန္နော ဝေဒနံ ပရိဇာနိသ္သတီတိ – နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ ယေ စ ခော ကေစိ, ဘိက္ခဝေ, သမဏာ ဝာ ဗ္ရာဟ္မဏာ ဝာ ဧဝံ ဝေဒနာနံ အသ္သာဒဉ္စ အသ္သာဒတော အာဒီနဝဉ္စ အာဒီနဝတော နိသ္သရဏဉ္စ နိသ္သရဏတော ယထာဘူတံ ပဇာနန္တိ တေ ဝတ သာမံ ဝာ ဝေဒနံ ပရိဇာနိသ္သန္တိ, ပရံ ဝာ တထတ္တာယ သမာဒပေသ္သန္တိ ယထာ ပဋိပန္နော ဝေဒနံ ပရိဇာနိသ္သတီတိ – ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတီ’’တိ။

    ‘‘Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ vedanānaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ nappajānanti, te vata sāmaṃ vā vedanaṃ parijānissanti, paraṃ vā tathattāya samādapessanti yathā paṭipanno vedanaṃ parijānissatīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati. Ye ca kho keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā evaṃ vedanānaṃ assādañca assādato ādīnavañca ādīnavato nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ pajānanti te vata sāmaṃ vā vedanaṃ parijānissanti, paraṃ vā tathattāya samādapessanti yathā paṭipanno vedanaṃ parijānissatīti – ṭhānametaṃ vijjatī’’ti.

    ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ။

    Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.

    မဟာဒုက္ခက္ခန္ဓသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ တတိယံ။

    Mahādukkhakkhandhasuttaṃ niṭṭhitaṃ tatiyaṃ.







    Footnotes:
    1. သင္ခာယ (က.)
    2. ဤရယမာနော (က.), သမ္ဖသ္သမာနော (စူဠနိ. ခဂ္ဂဝိသာဏသုတ္တ ၁၃၆)
    3. saṅkhāya (ka.)
    4. īrayamāno (ka.), samphassamāno (cūḷani. khaggavisāṇasutta 136)
    5. ဝာဟေယ္ယ (က.)
    6. vāheyya (ka.)
    7. အဋ္ဋာဝလေပနာ (သ္ယာ. က.)
    8. ပကဋ္ဌိယာပိ (သီ.)
    9. aṭṭāvalepanā (syā. ka.)
    10. pakaṭṭhiyāpi (sī.)
    11. ခဏ္ဍဒန္တိံ (သီ. ပီ.)
    12. ပလိတကေသိံ
    13. တိလကာဟတဂတ္တိံ (ဗဟူသု) အဋ္ဌကထာ ဋီကာ ဩလောကေတဗ္ဗာ
    14. khaṇḍadantiṃ (sī. pī.)
    15. palitakesiṃ
    16. tilakāhatagattiṃ (bahūsu) aṭṭhakathā ṭīkā oloketabbā
    17. သေယ္ယမာနံ (က.)
    18. seyyamānaṃ (ka.)



    Related texts:



    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၃. မဟာဒုက္ခက္ခန္ဓသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Mahādukkhakkhandhasuttavaṇṇanā

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၃. မဟာဒုက္ခက္ခန္ဓသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 3. Mahādukkhakkhandhasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact