Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya

    ౩. మహాగోపాలకసుత్తం

    3. Mahāgopālakasuttaṃ

    ౩౪౬. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా సావత్థియం విహరతి జేతవనే అనాథపిణ్డికస్స ఆరామే. తత్ర ఖో భగవా భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘భిక్ఖవో’’తి. ‘‘భదన్తే’’తి తే భిక్ఖూ భగవతో పచ్చస్సోసుం. భగవా ఏతదవోచ –

    346. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –

    ‘‘ఏకాదసహి, భిక్ఖవే, అఙ్గేహి సమన్నాగతో గోపాలకో అభబ్బో గోగణం పరిహరితుం ఫాతిం కాతుం 1. కతమేహి ఏకాదసహి? ఇధ, భిక్ఖవే, గోపాలకో న రూపఞ్ఞూ హోతి, న లక్ఖణకుసలో హోతి, న ఆసాటికం హారేతా 2 హోతి, న వణం పటిచ్ఛాదేతా హోతి, న ధూమం కత్తా హోతి, న తిత్థం జానాతి, న పీతం జానాతి, న వీథిం జానాతి, న గోచరకుసలో హోతి అనవసేసదోహీ చ హోతి. యే తే ఉసభా గోపితరో గోపరిణాయకా తే న అతిరేకపూజాయ పూజేతా హోతి. ఇమేహి ఖో, భిక్ఖవే, ఏకాదసహి అఙ్గేహి సమన్నాగతో గోపాలకో అభబ్బో గోగణం పరిహరితుం ఫాతిం కాతుం. ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, ఏకాదసహి ధమ్మేహి సమన్నాగతో భిక్ఖు అభబ్బో ఇమస్మిం ధమ్మవినయే వుద్ధిం విరూళ్హిం వేపుల్లం ఆపజ్జితుం. కతమేహి ఏకాదసహి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న రూపఞ్ఞూ హోతి, న లక్ఖణకుసలో హోతి, న ఆసాటికం హారేతా హోతి, న వణం పటిచ్ఛాదేతా హోతి, న ధూమం కత్తా హోతి, న తిత్థం జానాతి, న పీతం జానాతి, న వీథిం జానాతి, న గోచరకుసలో హోతి, అనవసేసదోహీ చ హోతి. యే తే భిక్ఖూ థేరా రత్తఞ్ఞూ చిరపబ్బజితా సఙ్ఘపితరో సఙ్ఘపరిణాయకా తే న అతిరేకపూజాయ పూజేతా హోతి.

    ‘‘Ekādasahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato gopālako abhabbo gogaṇaṃ pariharituṃ phātiṃ kātuṃ 3. Katamehi ekādasahi? Idha, bhikkhave, gopālako na rūpaññū hoti, na lakkhaṇakusalo hoti, na āsāṭikaṃ hāretā 4 hoti, na vaṇaṃ paṭicchādetā hoti, na dhūmaṃ kattā hoti, na titthaṃ jānāti, na pītaṃ jānāti, na vīthiṃ jānāti, na gocarakusalo hoti anavasesadohī ca hoti. Ye te usabhā gopitaro gopariṇāyakā te na atirekapūjāya pūjetā hoti. Imehi kho, bhikkhave, ekādasahi aṅgehi samannāgato gopālako abhabbo gogaṇaṃ pariharituṃ phātiṃ kātuṃ. Evameva kho, bhikkhave, ekādasahi dhammehi samannāgato bhikkhu abhabbo imasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjituṃ. Katamehi ekādasahi? Idha, bhikkhave, bhikkhu na rūpaññū hoti, na lakkhaṇakusalo hoti, na āsāṭikaṃ hāretā hoti, na vaṇaṃ paṭicchādetā hoti, na dhūmaṃ kattā hoti, na titthaṃ jānāti, na pītaṃ jānāti, na vīthiṃ jānāti, na gocarakusalo hoti, anavasesadohī ca hoti. Ye te bhikkhū therā rattaññū cirapabbajitā saṅghapitaro saṅghapariṇāyakā te na atirekapūjāya pūjetā hoti.

    ౩౪౭. ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న రూపఞ్ఞూ హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు యం కిఞ్చి రూపం సబ్బం రూపం ‘చత్తారి మహాభూతాని, చతున్నఞ్చ మహాభూతానం ఉపాదాయరూప’న్తి యథాభూతం నప్పజానాతి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న రూపఞ్ఞూ హోతి.

    347. ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu na rūpaññū hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu yaṃ kiñci rūpaṃ sabbaṃ rūpaṃ ‘cattāri mahābhūtāni, catunnañca mahābhūtānaṃ upādāyarūpa’nti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu na rūpaññū hoti.

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న లక్ఖణకుసలో హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ‘కమ్మలక్ఖణో బాలో, కమ్మలక్ఖణో పణ్డితో’తి యథాభూతం నప్పజానాతి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న లక్ఖణకుసలో హోతి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu na lakkhaṇakusalo hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu ‘kammalakkhaṇo bālo, kammalakkhaṇo paṇḍito’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu na lakkhaṇakusalo hoti.

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న ఆసాటికం హారేతా హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఉప్పన్నం కామవితక్కం అధివాసేతి, నప్పజహతి న వినోదేతి న బ్యన్తీ కరోతి న అనభావం గమేతి. ఉప్పన్నం బ్యాపాదవితక్కం…పే॰… ఉప్పన్నం విహింసావితక్కం…పే॰… ఉప్పన్నుప్పన్నే పాపకే అకుసలే ధమ్మే అధివాసేతి, నప్పజహతి న వినోదేతి న బ్యన్తీ కరోతి న అనభావం గమేతి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న ఆసాటికం హారేతా హోతి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu na āsāṭikaṃ hāretā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu uppannaṃ kāmavitakkaṃ adhivāseti, nappajahati na vinodeti na byantī karoti na anabhāvaṃ gameti. Uppannaṃ byāpādavitakkaṃ…pe… uppannaṃ vihiṃsāvitakkaṃ…pe… uppannuppanne pāpake akusale dhamme adhivāseti, nappajahati na vinodeti na byantī karoti na anabhāvaṃ gameti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu na āsāṭikaṃ hāretā hoti.

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న వణం పటిచ్ఛాదేతా హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు చక్ఖునా రూపం దిస్వా నిమిత్తగ్గాహీ హోతి అనుబ్యఞ్జనగ్గాహీ. యత్వాధికరణమేనం చక్ఖున్ద్రియం అసంవుతం విహరన్తం అభిజ్ఝాదోమనస్సా పాపకా అకుసలా ధమ్మా అన్వాస్సవేయ్యుం, తస్స సంవరాయ న పటిపజ్జతి, న రక్ఖతి చక్ఖున్ద్రియం, చక్ఖున్ద్రియే న సంవరం ఆపజ్జతి. సోతేన సద్దం సుత్వా…పే॰… ఘానేన గన్ధం ఘాయిత్వా…పే॰… జివ్హాయ రసం సాయిత్వా…పే॰… కాయేన ఫోట్ఠబ్బం ఫుసిత్వా…పే॰… మనసా ధమ్మం విఞ్ఞాయ నిమిత్తగ్గాహీ హోతి అనుబ్యఞ్జనగ్గాహీ. యత్వాధికరణమేనం మనిన్ద్రియం అసంవుతం విహరన్తం అభిజ్ఝాదోమనస్సా పాపకా అకుసలా ధమ్మా అన్వాస్సవేయ్యుం, తస్స సంవరాయ న పటిపజ్జతి, న రక్ఖతి మనిన్ద్రియం, మనిన్ద్రియే న సంవరం ఆపజ్జతి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న వణం పటిచ్ఛాదేతా హోతి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu na vaṇaṃ paṭicchādetā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā nimittaggāhī hoti anubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya na paṭipajjati, na rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye na saṃvaraṃ āpajjati. Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya nimittaggāhī hoti anubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya na paṭipajjati, na rakkhati manindriyaṃ, manindriye na saṃvaraṃ āpajjati. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu na vaṇaṃ paṭicchādetā hoti.

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న ధూమం కత్తా హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు యథాసుతం యథాపరియత్తం ధమ్మం న విత్థారేన పరేసం దేసేతా హోతి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న ధూమం కత్తా హోతి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu na dhūmaṃ kattā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ na vitthārena paresaṃ desetā hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu na dhūmaṃ kattā hoti.

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న తిత్థం జానాతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు యే తే భిక్ఖూ బహుస్సుతా ఆగతాగమా ధమ్మధరా వినయధరా మాతికాధరా, తే కాలేన కాలం ఉపసఙ్కమిత్వా న పరిపుచ్ఛతి, న పరిపఞ్హతి – ‘ఇదం, భన్తే, కథం? ఇమస్స కో అత్థో’తి? తస్స తే ఆయస్మన్తో అవివటఞ్చేవ న వివరన్తి, అనుత్తానీకతఞ్చ న ఉత్తానీ కరోన్తి, అనేకవిహితేసు చ కఙ్ఖాఠానీయేసు ధమ్మేసు కఙ్ఖం న పటివినోదేన్తి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న తిత్థం జానాతి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu na titthaṃ jānāti? Idha, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhū bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā, te kālena kālaṃ upasaṅkamitvā na paripucchati, na paripañhati – ‘idaṃ, bhante, kathaṃ? Imassa ko attho’ti? Tassa te āyasmanto avivaṭañceva na vivaranti, anuttānīkatañca na uttānī karonti, anekavihitesu ca kaṅkhāṭhānīyesu dhammesu kaṅkhaṃ na paṭivinodenti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu na titthaṃ jānāti.

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న పీతం జానాతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే దేసియమానే న లభతి అత్థవేదం, న లభతి ధమ్మవేదం, న లభతి ధమ్మూపసంహితం పామోజ్జం. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న పీతం జానాతి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu na pītaṃ jānāti? Idha, bhikkhave, bhikkhu tathāgatappavedite dhammavinaye desiyamāne na labhati atthavedaṃ, na labhati dhammavedaṃ, na labhati dhammūpasaṃhitaṃ pāmojjaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu na pītaṃ jānāti.

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న వీథిం జానాతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు అరియం అట్ఠఙ్గికం మగ్గం యథాభూతం నప్పజానాతి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న వీథిం జానాతి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu na vīthiṃ jānāti? Idha, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu na vīthiṃ jānāti.

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు న గోచరకుసలో హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు చత్తారో సతిపట్ఠానే యథాభూతం నప్పజానాతి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే , భిక్ఖు న గోచరకుసలో హోతి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu na gocarakusalo hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu cattāro satipaṭṭhāne yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ kho, bhikkhave , bhikkhu na gocarakusalo hoti.

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు అనవసేసదోహీ హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖుం సద్ధా గహపతికా అభిహట్ఠుం పవారేన్తి చీవరపిణ్డపాతసేనాసనగిలానప్పచ్చయభేసజ్జపరిక్ఖారేహి, తత్ర భిక్ఖు మత్తం న జానాతి పటిగ్గహణాయ. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు అనవసేసదోహీ హోతి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu anavasesadohī hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhuṃ saddhā gahapatikā abhihaṭṭhuṃ pavārenti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārehi, tatra bhikkhu mattaṃ na jānāti paṭiggahaṇāya. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu anavasesadohī hoti.

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు యే తే భిక్ఖూ థేరా రత్తఞ్ఞూ చిరపబ్బజితా సఙ్ఘపితరో సఙ్ఘపరిణాయకా తే న అతిరేకపూజాయ పూజేతా హోతి ? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు యే తే భిక్ఖూ థేరా రత్తఞ్ఞూ చిరపబ్బజితా సఙ్ఘపితరో సఙ్ఘపరిణాయకా, తేసు న మేత్తం కాయకమ్మం పచ్చుపట్ఠాపేతి ఆవి చేవ రహో చ; న మేత్తం వచీకమ్మం పచ్చుపట్ఠాపేతి ఆవి చేవ రహో చ; న మేత్తం మనోకమ్మం పచ్చుపట్ఠాపేతి ఆవి చేవ రహో చ. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు యే తే భిక్ఖూ థేరా రత్తఞ్ఞూ చిరపబ్బజితా సఙ్ఘపితరో సఙ్ఘపరిణాయకా తే న అతిరేకపూజాయ పూజేతా హోతి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhū therā rattaññū cirapabbajitā saṅghapitaro saṅghapariṇāyakā te na atirekapūjāya pūjetā hoti ? Idha, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhū therā rattaññū cirapabbajitā saṅghapitaro saṅghapariṇāyakā, tesu na mettaṃ kāyakammaṃ paccupaṭṭhāpeti āvi ceva raho ca; na mettaṃ vacīkammaṃ paccupaṭṭhāpeti āvi ceva raho ca; na mettaṃ manokammaṃ paccupaṭṭhāpeti āvi ceva raho ca. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhū therā rattaññū cirapabbajitā saṅghapitaro saṅghapariṇāyakā te na atirekapūjāya pūjetā hoti.

    ‘‘ఇమేహి ఖో భిక్ఖవే ఏకాదసహి ధమ్మేహి సమన్నాగతో భిక్ఖు అభబ్బో ఇమస్మిం ధమ్మవినయే వుద్ధిం విరూళ్హిం వేపుల్లం ఆపజ్జితుం.

    ‘‘Imehi kho bhikkhave ekādasahi dhammehi samannāgato bhikkhu abhabbo imasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjituṃ.

    ౩౪౮. ‘‘ఏకాదసహి , భిక్ఖవే, అఙ్గేహి సమన్నాగతో గోపాలకో భబ్బో గోగణం పరిహరితుం ఫాతిం కాతుం. కతమేహి ఏకాదసహి? ఇధ, భిక్ఖవే , గోపాలకో రూపఞ్ఞూ హోతి, లక్ఖణకుసలో హోతి, ఆసాటికం హారేతా హోతి, వణం పటిచ్ఛాదేతా హోతి, ధూమం కత్తా హోతి, తిత్థం జానాతి, పీతం జానాతి, వీథిం జానాతి, గోచరకుసలో హోతి, సావసేసదోహీ చ హోతి. యే తే ఉసభా గోపితరో గోపరిణాయకా తే అతిరేకపూజాయ పూజేతా హోతి. ఇమేహి ఖో, భిక్ఖవే, ఏకాదసహి అఙ్గేహి సమన్నాగతో గోపాలకో భబ్బో గోగణం పరిహరితుం ఫాతిం కాతుం. ఏవమేవ ఖో, భిక్ఖవే, ఏకాదసహి ధమ్మేహి సమన్నాగతో భిక్ఖు భబ్బో ఇమస్మిం ధమ్మవినయే వుద్ధిం విరూళ్హిం వేపుల్లం ఆపజ్జితుం. కతమేహి ఏకాదసహి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు రూపఞ్ఞూ హోతి, లక్ఖణకుసలో హోతి, ఆసాటికం హారేతా హోతి, వణం పటిచ్ఛాదేతా హోతి, ధూమం కత్తా హోతి, తిత్థం జానాతి, పీతం జానాతి, వీథిం జానాతి, గోచరకుసలో హోతి, సావసేసదోహీ చ హోతి. యే తే భిక్ఖూ థేరా రత్తఞ్ఞూ చిరపబ్బజితా సఙ్ఘపితరో సఙ్ఘపరిణాయకా తే అతిరేకపూజాయ పూజేతా హోతి.

    348. ‘‘Ekādasahi , bhikkhave, aṅgehi samannāgato gopālako bhabbo gogaṇaṃ pariharituṃ phātiṃ kātuṃ. Katamehi ekādasahi? Idha, bhikkhave , gopālako rūpaññū hoti, lakkhaṇakusalo hoti, āsāṭikaṃ hāretā hoti, vaṇaṃ paṭicchādetā hoti, dhūmaṃ kattā hoti, titthaṃ jānāti, pītaṃ jānāti, vīthiṃ jānāti, gocarakusalo hoti, sāvasesadohī ca hoti. Ye te usabhā gopitaro gopariṇāyakā te atirekapūjāya pūjetā hoti. Imehi kho, bhikkhave, ekādasahi aṅgehi samannāgato gopālako bhabbo gogaṇaṃ pariharituṃ phātiṃ kātuṃ. Evameva kho, bhikkhave, ekādasahi dhammehi samannāgato bhikkhu bhabbo imasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjituṃ. Katamehi ekādasahi? Idha, bhikkhave, bhikkhu rūpaññū hoti, lakkhaṇakusalo hoti, āsāṭikaṃ hāretā hoti, vaṇaṃ paṭicchādetā hoti, dhūmaṃ kattā hoti, titthaṃ jānāti, pītaṃ jānāti, vīthiṃ jānāti, gocarakusalo hoti, sāvasesadohī ca hoti. Ye te bhikkhū therā rattaññū cirapabbajitā saṅghapitaro saṅghapariṇāyakā te atirekapūjāya pūjetā hoti.

    ౩౪౯. ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు రూపఞ్ఞూ హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు యం కిఞ్చి రూపం సబ్బం రూపం ‘చత్తారి మహాభూతాని , చతున్నఞ్చ మహాభూతానం ఉపాదాయరూప’న్తి యథాభూతం పజానాతి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు రూపఞ్ఞూ హోతి.

    349. ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu rūpaññū hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu yaṃ kiñci rūpaṃ sabbaṃ rūpaṃ ‘cattāri mahābhūtāni , catunnañca mahābhūtānaṃ upādāyarūpa’nti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu rūpaññū hoti.

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు లక్ఖణకుసలో హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు కమ్మలక్ఖణో బాలో, కమ్మలక్ఖణో పణ్డితోతి యథాభూతం పజానాతి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు లక్ఖణకుసలో హోతి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu lakkhaṇakusalo hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu kammalakkhaṇo bālo, kammalakkhaṇo paṇḍitoti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu lakkhaṇakusalo hoti.

    ‘‘కథఞ్చ , భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఆసాటికం హారేతా హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఉప్పన్నం కామవితక్కం నాధివాసేతి, పజహతి వినోదేతి బ్యన్తీ కరోతి అనభావం గమేతి. ఉప్పన్నం బ్యాపాదవితక్కం…పే॰… ఉప్పన్నం విహింసావితక్కం…పే॰… ఉప్పన్నుప్పన్నే పాపకే అకుసలే ధమ్మే నాధివాసేతి, పజహతి వినోదేతి బ్యన్తీ కరోతి అనభావం గమేతి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ఆసాటికం హారేతా హోతి.

    ‘‘Kathañca , bhikkhave, bhikkhu āsāṭikaṃ hāretā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu uppannaṃ kāmavitakkaṃ nādhivāseti, pajahati vinodeti byantī karoti anabhāvaṃ gameti. Uppannaṃ byāpādavitakkaṃ…pe… uppannaṃ vihiṃsāvitakkaṃ…pe… uppannuppanne pāpake akusale dhamme nādhivāseti, pajahati vinodeti byantī karoti anabhāvaṃ gameti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu āsāṭikaṃ hāretā hoti.

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు వణం పటిచ్ఛాదేతా హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు చక్ఖునా రూపం దిస్వా న నిమిత్తగ్గాహీ హోతి నానుబ్యఞ్జనగ్గాహీ. యత్వాధికరణమేనం చక్ఖున్ద్రియం అసంవుతం విహరన్తం అభిజ్ఝాదోమనస్సా పాపకా అకుసలా ధమ్మా అన్వాస్సవేయ్యుం తస్స సంవరాయ పటిపజ్జతి, రక్ఖతి చక్ఖున్ద్రియం, చక్ఖున్ద్రియే సంవరం ఆపజ్జతి. సోతేన సద్దం సుత్వా…పే॰… ఘానేన గన్ధం ఘాయిత్వా…పే॰… జివ్హాయ రసం సాయిత్వా…పే॰… కాయేన ఫోట్ఠబ్బం ఫుసిత్వా…పే॰… మనసా ధమ్మం విఞ్ఞాయ న నిమిత్తగ్గాహీ హోతి నానుబ్యఞ్జనగ్గాహీ. యత్వాధికరణమేనం మనిన్ద్రియం అసంవుతం విహరన్తం అభిజ్ఝాదోమనస్సా పాపకా అకుసలా ధమ్మా అన్వాస్సవేయ్యుం తస్స సంవరాయ పటిపజ్జతి, రక్ఖతి మనిన్ద్రియం, మనిన్ద్రియే సంవరం ఆపజ్జతి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు వణం పటిచ్ఛాదేతా హోతి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu vaṇaṃ paṭicchādetā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati. Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati manindriyaṃ, manindriye saṃvaraṃ āpajjati. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu vaṇaṃ paṭicchādetā hoti.

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ధూమం కత్తా హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు యథాసుతం యథాపరియత్తం ధమ్మం విత్థారేన పరేసం దేసేతా హోతి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు ధూమం కత్తా హోతి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu dhūmaṃ kattā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ desetā hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu dhūmaṃ kattā hoti.

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు తిత్థం జానాతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు యే తే భిక్ఖూ బహుస్సుతా ఆగతాగమా ధమ్మధరా వినయధరా మాతికాధరా తే కాలేన కాలం ఉపసఙ్కమిత్వా పరిపుచ్ఛతి, పరిపఞ్హతి – ‘ఇదం, భన్తే, కథం? ఇమస్స కో అత్థో’తి? తస్స తే ఆయస్మన్తో అవివటఞ్చేవ వివరన్తి, అనుత్తానీకతఞ్చ ఉత్తానీ కరోన్తి, అనేకవిహితేసు చ కఙ్ఖాఠానీయేసు ధమ్మేసు కఙ్ఖం పటివినోదేన్తి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు తిత్థం జానాతి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu titthaṃ jānāti? Idha, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhū bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā te kālena kālaṃ upasaṅkamitvā paripucchati, paripañhati – ‘idaṃ, bhante, kathaṃ? Imassa ko attho’ti? Tassa te āyasmanto avivaṭañceva vivaranti, anuttānīkatañca uttānī karonti, anekavihitesu ca kaṅkhāṭhānīyesu dhammesu kaṅkhaṃ paṭivinodenti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu titthaṃ jānāti.

    ‘‘కథఞ్చ భిక్ఖవే, భిక్ఖు పీతం జానాతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు తథాగతప్పవేదితే ధమ్మవినయే దేసియమానే లభతి అత్థవేదం, లభతి ధమ్మవేదం, లభతి ధమ్మూపసంహితం పామోజ్జం. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు పీతం జానాతి.

    ‘‘Kathañca bhikkhave, bhikkhu pītaṃ jānāti? Idha, bhikkhave, bhikkhu tathāgatappavedite dhammavinaye desiyamāne labhati atthavedaṃ, labhati dhammavedaṃ, labhati dhammūpasaṃhitaṃ pāmojjaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu pītaṃ jānāti.

    ‘‘కథఞ్చ , భిక్ఖవే, భిక్ఖు వీథిం జానాతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు అరియం అట్ఠఙ్గికం మగ్గం యథాభూతం పజానాతి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు వీథిం జానాతి.

    ‘‘Kathañca , bhikkhave, bhikkhu vīthiṃ jānāti? Idha, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu vīthiṃ jānāti.

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు గోచరకుసలో హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు చత్తారో సతిపట్ఠానే యథాభూతం పజానాతి. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు గోచరకుసలో హోతి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu gocarakusalo hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu cattāro satipaṭṭhāne yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu gocarakusalo hoti.

    ‘‘కథఞ్చ భిక్ఖవే, భిక్ఖు సావసేసదోహీ హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖుం సద్ధా గహపతికా అభిహట్ఠుం పవారేన్తి చీవరపిణ్డపాతసేనాసనగిలానప్పచ్చయభేసజ్జపరిక్ఖారేహి. తత్ర భిక్ఖు మత్తం జానాతి పటిగ్గహణాయ. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు సావసేసదోహీ హోతి.

    ‘‘Kathañca bhikkhave, bhikkhu sāvasesadohī hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhuṃ saddhā gahapatikā abhihaṭṭhuṃ pavārenti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārehi. Tatra bhikkhu mattaṃ jānāti paṭiggahaṇāya. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sāvasesadohī hoti.

    ‘‘కథఞ్చ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు యే తే భిక్ఖూ థేరా రత్తఞ్ఞూ చిరపబ్బజితా సఙ్ఘపితరో సఙ్ఘపరిణాయకా, తే అతిరేకపూజాయ పూజేతా హోతి? ఇధ, భిక్ఖవే, భిక్ఖు యే తే భిక్ఖూ థేరా రత్తఞ్ఞూ చిరపబ్బజితా సఙ్ఘపితరో సఙ్ఘపరిణాయకా తేసు మేత్తం కాయకమ్మం పచ్చుపట్ఠాపేతి ఆవి చేవ రహో చ; మేత్తం వచీకమ్మం పచ్చుపట్ఠాపేతి ఆవి చేవ రహో చ; మేత్తం మనోకమ్మం పచ్చుపట్ఠాపేతి ఆవి చేవ రహో చ. ఏవం ఖో, భిక్ఖవే, భిక్ఖు యే తే భిక్ఖూ థేరా రత్తఞ్ఞూ చిరపబ్బజితా సఙ్ఘపితరో సఙ్ఘపరిణాయకా తే అతిరేకపూజాయ పూజేతా హోతి.

    ‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhū therā rattaññū cirapabbajitā saṅghapitaro saṅghapariṇāyakā, te atirekapūjāya pūjetā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhū therā rattaññū cirapabbajitā saṅghapitaro saṅghapariṇāyakā tesu mettaṃ kāyakammaṃ paccupaṭṭhāpeti āvi ceva raho ca; mettaṃ vacīkammaṃ paccupaṭṭhāpeti āvi ceva raho ca; mettaṃ manokammaṃ paccupaṭṭhāpeti āvi ceva raho ca. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhū therā rattaññū cirapabbajitā saṅghapitaro saṅghapariṇāyakā te atirekapūjāya pūjetā hoti.

    ‘‘ఇమేహి ఖో, భిక్ఖవే, ఏకాదసహి ధమ్మేహి సమన్నాగతో భిక్ఖు భబ్బో ఇమస్మిం ధమ్మవినయే వుద్ధిం విరూళ్హిం వేపుల్లం ఆపజ్జితు’’న్తి.

    ‘‘Imehi kho, bhikkhave, ekādasahi dhammehi samannāgato bhikkhu bhabbo imasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjitu’’nti.

    ఇదమవోచ భగవా. అత్తమనా తే భిక్ఖూ భగవతో భాసితం అభినన్దున్తి.

    Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.

    మహాగోపాలకసుత్తం నిట్ఠితం తతియం.

    Mahāgopālakasuttaṃ niṭṭhitaṃ tatiyaṃ.







    Footnotes:
    1. ఫాతికత్తుం (సీ॰ పీ॰), ఫాతికాతుం (స్యా॰ కం॰)
    2. సాటేతా (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    3. phātikattuṃ (sī. pī.), phātikātuṃ (syā. kaṃ.)
    4. sāṭetā (sī. syā. kaṃ. pī.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౩. మహాగోపాలకసుత్తవణ్ణనా • 3. Mahāgopālakasuttavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౩. మహాగోపాలకసుత్తవణ్ణనా • 3. Mahāgopālakasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact