Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya |
೨. ಮಹಾಗೋಸಿಙ್ಗಸುತ್ತಂ
2. Mahāgosiṅgasuttaṃ
೩೩೨. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನದಾಯೇ ವಿಹರತಿ ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಅಭಿಞ್ಞಾತೇಹಿ ಅಭಿಞ್ಞಾತೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಸಾವಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ – ಆಯಸ್ಮತಾ ಚ ಸಾರಿಪುತ್ತೇನ ಆಯಸ್ಮತಾ ಚ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೇನ ಆಯಸ್ಮತಾ ಚ ಮಹಾಕಸ್ಸಪೇನ ಆಯಸ್ಮತಾ ಚ ಅನುರುದ್ಧೇನ ಆಯಸ್ಮತಾ ಚ ರೇವತೇನ ಆಯಸ್ಮತಾ ಚ ಆನನ್ದೇನ, ಅಞ್ಞೇಹಿ ಚ ಅಭಿಞ್ಞಾತೇಹಿ ಅಭಿಞ್ಞಾತೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಸಾವಕೇಹಿ ಸದ್ಧಿಂ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಾ ವುಟ್ಠಿತೋ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಕಸ್ಸಪೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಕಸ್ಸಪಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಆಯಾಮಾವುಸೋ, ಕಸ್ಸಪ, ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮ ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಾಯಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಕಸ್ಸಪೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸ್ಸ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಮಹಾಕಸ್ಸಪೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಅನುರುದ್ಧೋ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಾಯ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಞ್ಚ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಞ್ಚ ಮಹಾಕಸ್ಸಪಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಞ್ಚ ಅನುರುದ್ಧಂ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮನ್ತೇ ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಾಯ। ದಿಸ್ವಾನ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ರೇವತೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ರೇವತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಉಪಸಙ್ಕಮನ್ತಾ ಖೋ ಅಮೂ, ಆವುಸೋ 1 ರೇವತ, ಸಪ್ಪುರಿಸಾ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ತೇನ ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಾಯ। ಆಯಾಮಾವುಸೋ ರೇವತ, ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮ ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಾಯಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ರೇವತೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ರೇವತೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಆನನ್ದೋ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು ಧಮ್ಮಸ್ಸವನಾಯ।
332. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā gosiṅgasālavanadāye viharati sambahulehi abhiññātehi abhiññātehi therehi sāvakehi saddhiṃ – āyasmatā ca sāriputtena āyasmatā ca mahāmoggallānena āyasmatā ca mahākassapena āyasmatā ca anuruddhena āyasmatā ca revatena āyasmatā ca ānandena, aññehi ca abhiññātehi abhiññātehi therehi sāvakehi saddhiṃ. Atha kho āyasmā mahāmoggallāno sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā mahākassapo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahākassapaṃ etadavoca – ‘‘āyāmāvuso, kassapa, yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkamissāma dhammassavanāyā’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā mahākassapo āyasmato mahāmoggallānassa paccassosi. Atha kho āyasmā ca mahāmoggallāno āyasmā ca mahākassapo āyasmā ca anuruddho yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkamiṃsu dhammassavanāya. Addasā kho āyasmā ānando āyasmantañca mahāmoggallānaṃ āyasmantañca mahākassapaṃ āyasmantañca anuruddhaṃ yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkamante dhammassavanāya. Disvāna yenāyasmā revato tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ revataṃ etadavoca – ‘‘upasaṅkamantā kho amū, āvuso 2 revata, sappurisā yenāyasmā sāriputto tena dhammassavanāya. Āyāmāvuso revata, yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkamissāma dhammassavanāyā’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā revato āyasmato ānandassa paccassosi. Atha kho āyasmā ca revato āyasmā ca ānando yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkamiṃsu dhammassavanāya.
೩೩೩. ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಞ್ಚ ರೇವತಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಞ್ಚ ಆನನ್ದಂ ದೂರತೋವ ಆಗಚ್ಛನ್ತೇ। ದಿಸ್ವಾನ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಏತು ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ! ಸ್ವಾಗತಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಉಪಟ್ಠಾಕಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕಾವಚರಸ್ಸ! ರಮಣೀಯಂ, ಆವುಸೋ ಆನನ್ದ, ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ, ದೋಸಿನಾ ರತ್ತಿ, ಸಬ್ಬಫಾಲಿಫುಲ್ಲಾ 3 ಸಾಲಾ, ದಿಬ್ಬಾ, ಮಞ್ಞೇ, ಗನ್ಧಾ ಸಮ್ಪವನ್ತಿ; ಕಥಂರೂಪೇನ, ಆವುಸೋ ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ಇಧಾವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ , ಭಿಕ್ಖು ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ ಸುತಧರೋ ಸುತಸನ್ನಿಚಯೋ। ಯೇ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಾ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಾ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಾ ಸಾತ್ಥಾ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಾ; ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ತಥಾರೂಪಾಸ್ಸ ಧಮ್ಮಾ ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಧಾತಾ 4, ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾ, ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ। ಸೋ ಚತಸ್ಸನ್ನಂ ಪರಿಸಾನಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಪರಿಮಣ್ಡಲೇಹಿ ಪದಬ್ಯಞ್ಜನೇಹಿ ಅನುಪ್ಪಬನ್ಧೇಹಿ 5 ಅನುಸಯಸಮುಗ್ಘಾತಾಯ। ಏವರೂಪೇನ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’ತಿ।
333. Addasā kho āyasmā sāriputto āyasmantañca revataṃ āyasmantañca ānandaṃ dūratova āgacchante. Disvāna āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘etu kho āyasmā ānando! Svāgataṃ āyasmato ānandassa bhagavato upaṭṭhākassa bhagavato santikāvacarassa! Ramaṇīyaṃ, āvuso ānanda, gosiṅgasālavanaṃ, dosinā ratti, sabbaphāliphullā 6 sālā, dibbā, maññe, gandhā sampavanti; kathaṃrūpena, āvuso ānanda, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’ti? ‘‘Idhāvuso sāriputta , bhikkhu bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo. Ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthā sabyañjanā; kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti, tathārūpāssa dhammā bahussutā honti, dhātā 7, vacasā paricitā, manasānupekkhitā, diṭṭhiyā suppaṭividdhā. So catassannaṃ parisānaṃ dhammaṃ deseti parimaṇḍalehi padabyañjanehi anuppabandhehi 8 anusayasamugghātāya. Evarūpena kho, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’ti.
೩೩೪. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ರೇವತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಬ್ಯಾಕತಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ ರೇವತ, ಆಯಸ್ಮತಾ ಆನನ್ದೇನ ಯಥಾಸಕಂ ಪಟಿಭಾನಂ। ತತ್ಥ ದಾನಿ ಮಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ರೇವತಂ ಪುಚ್ಛಾಮ – ‘ರಮಣೀಯಂ, ಆವುಸೋ ರೇವತ, ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ, ದೋಸಿನಾ ರತ್ತಿ, ಸಬ್ಬಫಾಲಿಫುಲ್ಲಾ ಸಾಲಾ, ದಿಬ್ಬಾ, ಮಞ್ಞೇ, ಗನ್ಧಾ ಸಮ್ಪವನ್ತಿ; ಕಥಂರೂಪೇನ, ಆವುಸೋ ರೇವತ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’’ತಿ? ‘‘ಇಧಾವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖು ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಾರಾಮೋ ಹೋತಿ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನರತೋ, ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಚೇತೋಸಮಥಮನುಯುತ್ತೋ ಅನಿರಾಕತಜ್ಝಾನೋ, ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಬ್ರೂಹೇತಾ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಾನಂ। ಏವರೂಪೇನ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’ತಿ।
334. Evaṃ vutte, āyasmā sāriputto āyasmantaṃ revataṃ etadavoca – ‘‘byākataṃ kho, āvuso revata, āyasmatā ānandena yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Tattha dāni mayaṃ āyasmantaṃ revataṃ pucchāma – ‘ramaṇīyaṃ, āvuso revata, gosiṅgasālavanaṃ, dosinā ratti, sabbaphāliphullā sālā, dibbā, maññe, gandhā sampavanti; kathaṃrūpena, āvuso revata, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti? ‘‘Idhāvuso sāriputta, bhikkhu paṭisallānārāmo hoti paṭisallānarato, ajjhattaṃ cetosamathamanuyutto anirākatajjhāno, vipassanāya samannāgato, brūhetā suññāgārānaṃ. Evarūpena kho, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’ti.
೩೩೫. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಅನುರುದ್ಧಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಬ್ಯಾಕತಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಅನುರುದ್ಧ, ಆಯಸ್ಮತಾ ರೇವತೇನ ಯಥಾಸಕಂ ಪಟಿಭಾನಂ। ತತ್ಥ ದಾನಿ ಮಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಅನುರುದ್ಧಂ ಪುಚ್ಛಾಮ – ‘ರಮಣೀಯಂ, ಆವುಸೋ ಅನುರುದ್ಧ, ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ, ದೋಸಿನಾ ರತ್ತಿ, ಸಬ್ಬಫಾಲಿಫುಲ್ಲಾ ಸಾಲಾ, ದಿಬ್ಬಾ, ಮಞ್ಞೇ, ಗನ್ಧಾ ಸಮ್ಪವನ್ತಿ; ಕಥಂರೂಪೇನ, ಆವುಸೋ ಅನುರುದ್ಧ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’’ತಿ? ‘‘ಇಧಾವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖು ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಸಹಸ್ಸಂ ಲೋಕಾನಂ ವೋಲೋಕೇತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಚಕ್ಖುಮಾ ಪುರಿಸೋ ಉಪರಿಪಾಸಾದವರಗತೋ ಸಹಸ್ಸಂ ನೇಮಿಮಣ್ಡಲಾನಂ ವೋಲೋಕೇಯ್ಯ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖು ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಸಹಸ್ಸಂ ಲೋಕಾನಂ ವೋಲೋಕೇತಿ। ಏವರೂಪೇನ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’ತಿ।
335. Evaṃ vutte, āyasmā sāriputto āyasmantaṃ anuruddhaṃ etadavoca – ‘‘byākataṃ kho, āvuso anuruddha, āyasmatā revatena yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Tattha dāni mayaṃ āyasmantaṃ anuruddhaṃ pucchāma – ‘ramaṇīyaṃ, āvuso anuruddha, gosiṅgasālavanaṃ, dosinā ratti, sabbaphāliphullā sālā, dibbā, maññe, gandhā sampavanti; kathaṃrūpena, āvuso anuruddha, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti? ‘‘Idhāvuso sāriputta, bhikkhu dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena sahassaṃ lokānaṃ voloketi. Seyyathāpi, āvuso sāriputta, cakkhumā puriso uparipāsādavaragato sahassaṃ nemimaṇḍalānaṃ volokeyya; evameva kho, āvuso sāriputta, bhikkhu dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena sahassaṃ lokānaṃ voloketi. Evarūpena kho, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’ti.
೩೩೬. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಕಸ್ಸಪಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಬ್ಯಾಕತಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಕಸ್ಸಪ, ಆಯಸ್ಮತಾ ಅನುರುದ್ಧೇನ ಯಥಾಸಕಂ ಪಟಿಭಾನಂ। ತತ್ಥ ದಾನಿ ಮಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಕಸ್ಸಪಂ ಪುಚ್ಛಾಮ – ‘ರಮಣೀಯಂ, ಆವುಸೋ ಕಸ್ಸಪ, ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ, ದೋಸಿನಾ ರತ್ತಿ, ಸಬ್ಬಫಾಲಿಫುಲ್ಲಾ ಸಾಲಾ, ದಿಬ್ಬಾ, ಮಞ್ಞೇ, ಗನ್ಧಾ ಸಮ್ಪವನ್ತಿ; ಕಥಂರೂಪೇನ, ಆವುಸೋ ಕಸ್ಸಪ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’’ತಿ? ‘‘ಇಧಾವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖು ಅತ್ತನಾ ಚ ಆರಞ್ಞಿಕೋ ಹೋತಿ ಆರಞ್ಞಿಕತ್ತಸ್ಸ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕೋ ಹೋತಿ ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕತ್ತಸ್ಸ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಪಂಸುಕೂಲಿಕೋ ಹೋತಿ ಪಂಸುಕೂಲಿಕತ್ತಸ್ಸ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ತೇಚೀವರಿಕೋ ಹೋತಿ ತೇಚೀವರಿಕತ್ತಸ್ಸ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛೋ ಹೋತಿ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛತಾಯ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ ಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಪವಿವಿತ್ತೋ ಹೋತಿ ಪವಿವೇಕಸ್ಸ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಅಸಂಸಟ್ಠೋ ಹೋತಿ ಅಸಂಸಗ್ಗಸ್ಸ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ ಹೋತಿ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಸ್ಸ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ಸೀಲಸಮ್ಪದಾಯ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಪದಾಯ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪದಾಯ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ವಿಮುತ್ತಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ವಿಮುತ್ತಿಸಮ್ಪದಾಯ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಸಮ್ಪದಾಯ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ। ಏವರೂಪೇನ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ , ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’ತಿ।
336. Evaṃ vutte, āyasmā sāriputto āyasmantaṃ mahākassapaṃ etadavoca – ‘‘byākataṃ kho, āvuso kassapa, āyasmatā anuruddhena yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Tattha dāni mayaṃ āyasmantaṃ mahākassapaṃ pucchāma – ‘ramaṇīyaṃ, āvuso kassapa, gosiṅgasālavanaṃ, dosinā ratti, sabbaphāliphullā sālā, dibbā, maññe, gandhā sampavanti; kathaṃrūpena, āvuso kassapa, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti? ‘‘Idhāvuso sāriputta, bhikkhu attanā ca āraññiko hoti āraññikattassa ca vaṇṇavādī, attanā ca piṇḍapātiko hoti piṇḍapātikattassa ca vaṇṇavādī, attanā ca paṃsukūliko hoti paṃsukūlikattassa ca vaṇṇavādī, attanā ca tecīvariko hoti tecīvarikattassa ca vaṇṇavādī, attanā ca appiccho hoti appicchatāya ca vaṇṇavādī, attanā ca santuṭṭho hoti santuṭṭhiyā ca vaṇṇavādī, attanā ca pavivitto hoti pavivekassa ca vaṇṇavādī, attanā ca asaṃsaṭṭho hoti asaṃsaggassa ca vaṇṇavādī, attanā ca āraddhavīriyo hoti vīriyārambhassa ca vaṇṇavādī, attanā ca sīlasampanno hoti sīlasampadāya ca vaṇṇavādī, attanā ca samādhisampanno hoti samādhisampadāya ca vaṇṇavādī, attanā ca paññāsampanno hoti paññāsampadāya ca vaṇṇavādī, attanā ca vimuttisampanno hoti vimuttisampadāya ca vaṇṇavādī, attanā ca vimuttiñāṇadassanasampanno hoti vimuttiñāṇadassanasampadāya ca vaṇṇavādī. Evarūpena kho, āvuso sāriputta , bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’ti.
೩೩೭. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಬ್ಯಾಕತಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಆಯಸ್ಮತಾ ಮಹಾಕಸ್ಸಪೇನ ಯಥಾಸಕಂ ಪಟಿಭಾನಂ। ತತ್ಥ ದಾನಿ ಮಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ಪುಚ್ಛಾಮ – ‘ರಮಣೀಯಂ, ಆವುಸೋ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ, ದೋಸಿನಾ ರತ್ತಿ, ಸಬ್ಬಫಾಲಿಫುಲ್ಲಾ ಸಾಲಾ, ದಿಬ್ಬಾ, ಮಞ್ಞೇ, ಗನ್ಧಾ ಸಮ್ಪವನ್ತಿ; ಕಥಂರೂಪೇನ, ಆವುಸೋ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’’ತಿ? ‘‘ಇಧಾವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ದ್ವೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಭಿಧಮ್ಮಕಥಂ ಕಥೇನ್ತಿ, ತೇ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛನ್ತಿ, ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠಾ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇನ್ತಿ, ನೋ ಚ ಸಂಸಾದೇನ್ತಿ 9, ಧಮ್ಮೀ ಚ ನೇಸಂ ಕಥಾ ಪವತ್ತಿನೀ ಹೋತಿ। ಏವರೂಪೇನ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’ತಿ।
337. Evaṃ vutte, āyasmā sāriputto āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca – ‘‘byākataṃ kho, āvuso moggallāna, āyasmatā mahākassapena yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Tattha dāni mayaṃ āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ pucchāma – ‘ramaṇīyaṃ, āvuso moggallāna, gosiṅgasālavanaṃ, dosinā ratti, sabbaphāliphullā sālā, dibbā, maññe, gandhā sampavanti; kathaṃrūpena, āvuso moggallāna, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti? ‘‘Idhāvuso sāriputta, dve bhikkhū abhidhammakathaṃ kathenti, te aññamaññaṃ pañhaṃ pucchanti, aññamaññassa pañhaṃ puṭṭhā vissajjenti, no ca saṃsādenti 10, dhammī ca nesaṃ kathā pavattinī hoti. Evarūpena kho, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’ti.
೩೩೮. ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾರಿಪುತ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಬ್ಯಾಕತಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಅಮ್ಹೇಹಿ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಯಥಾಸಕಂ ಪಟಿಭಾನಂ। ತತ್ಥ ದಾನಿ ಮಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾರಿಪುತ್ತಂ ಪುಚ್ಛಾಮ – ‘ರಮಣೀಯಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ, ದೋಸಿನಾ ರತ್ತಿ, ಸಬ್ಬಫಾಲಿಫುಲ್ಲಾ ಸಾಲಾ, ದಿಬ್ಬಾ, ಮಞ್ಞೇ, ಗನ್ಧಾ ಸಮ್ಪವನ್ತಿ; ಕಥಂರೂಪೇನ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’’ತಿ? ‘‘ಇಧಾವುಸೋ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಭಿಕ್ಖು ಚಿತ್ತಂ ವಸಂ ವತ್ತೇತಿ, ನೋ ಚ ಭಿಕ್ಖು ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವಸೇನ ವತ್ತತಿ। ಸೋ ಯಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಆಕಙ್ಖತಿ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರಿತುಂ, ತಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರತಿ; ಯಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಆಕಙ್ಖತಿ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಸಮಯಂ 11 ವಿಹರಿತುಂ, ತಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಸಮಯಂ ವಿಹರತಿ; ಯಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಆಕಙ್ಖತಿ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರಿತುಂ, ತಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆವುಸೋ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ರಞ್ಞೋ ವಾ ರಾಜಮಹಾಮತ್ತಸ್ಸ ವಾ ನಾನಾರತ್ತಾನಂ ದುಸ್ಸಾನಂ ದುಸ್ಸಕರಣ್ಡಕೋ ಪೂರೋ ಅಸ್ಸ। ಸೋ ಯಞ್ಞದೇವ ದುಸ್ಸಯುಗಂ ಆಕಙ್ಖೇಯ್ಯ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ಪಾರುಪಿತುಂ, ತಂ ತದೇವ ದುಸ್ಸಯುಗಂ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ಪಾರುಪೇಯ್ಯ; ಯಞ್ಞದೇವ ದುಸ್ಸಯುಗಂ ಆಕಙ್ಖೇಯ್ಯ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಸಮಯಂ ಪಾರುಪಿತುಂ, ತಂ ತದೇವ ದುಸ್ಸಯುಗಂ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಸಮಯಂ ಪಾರುಪೇಯ್ಯ; ಯಞ್ಞದೇವ ದುಸ್ಸಯುಗಂ ಆಕಙ್ಖೇಯ್ಯ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ಪಾರುಪಿತುಂ, ತಂ ತದೇವ ದುಸ್ಸಯುಗಂ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ಪಾರುಪೇಯ್ಯ। ಏವಮೇವ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಭಿಕ್ಖು ಚಿತ್ತಂ ವಸಂ ವತ್ತೇತಿ, ನೋ ಚ ಭಿಕ್ಖು ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವಸೇನ ವತ್ತತಿ। ಸೋ ಯಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಆಕಙ್ಖತಿ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರಿತುಂ, ತಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರತಿ; ಯಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಆಕಙ್ಖತಿ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಸಮಯಂ ವಿಹರಿತುಂ, ತಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಸಮಯಂ ವಿಹರತಿ; ಯಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಆಕಙ್ಖತಿ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರಿತುಂ, ತಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರತಿ। ಏವರೂಪೇನ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’ತಿ।
338. Atha kho āyasmā mahāmoggallāno āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca – ‘‘byākataṃ kho, āvuso sāriputta, amhehi sabbeheva yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Tattha dāni mayaṃ āyasmantaṃ sāriputtaṃ pucchāma – ‘ramaṇīyaṃ, āvuso sāriputta, gosiṅgasālavanaṃ, dosinā ratti, sabbaphāliphullā sālā, dibbā, maññe, gandhā sampavanti; kathaṃrūpena, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti? ‘‘Idhāvuso moggallāna, bhikkhu cittaṃ vasaṃ vatteti, no ca bhikkhu cittassa vasena vattati. So yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati pubbaṇhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā pubbaṇhasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati majjhanhikasamayaṃ 12 viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā majjhanhikasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati sāyanhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā sāyanhasamayaṃ viharati. Seyyathāpi, āvuso moggallāna, rañño vā rājamahāmattassa vā nānārattānaṃ dussānaṃ dussakaraṇḍako pūro assa. So yaññadeva dussayugaṃ ākaṅkheyya pubbaṇhasamayaṃ pārupituṃ, taṃ tadeva dussayugaṃ pubbaṇhasamayaṃ pārupeyya; yaññadeva dussayugaṃ ākaṅkheyya majjhanhikasamayaṃ pārupituṃ, taṃ tadeva dussayugaṃ majjhanhikasamayaṃ pārupeyya; yaññadeva dussayugaṃ ākaṅkheyya sāyanhasamayaṃ pārupituṃ, taṃ tadeva dussayugaṃ sāyanhasamayaṃ pārupeyya. Evameva kho, āvuso moggallāna, bhikkhu cittaṃ vasaṃ vatteti, no ca bhikkhu cittassa vasena vattati. So yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati pubbaṇhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā pubbaṇhasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati majjhanhikasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā majjhanhikasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati sāyanhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā sāyanhasamayaṃ viharati. Evarūpena kho, āvuso moggallāna, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’ti.
೩೩೯. ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತೇ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಬ್ಯಾಕತಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅಮ್ಹೇಹಿ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಯಥಾಸಕಂ ಪಟಿಭಾನಂ। ಆಯಾಮಾವುಸೋ, ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏತಮತ್ಥಂ ಭಗವತೋ ಆರೋಚೇಸ್ಸಾಮ। ಯಥಾ ನೋ ಭಗವಾ ಬ್ಯಾಕರಿಸ್ಸತಿ ತಥಾ ನಂ ಧಾರೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸುಂ। ಅಥ ಖೋ ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅದ್ದಸಂ ಖೋ ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮನ್ತಞ್ಚ ರೇವತಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಞ್ಚ ಆನನ್ದಂ ದೂರತೋವ ಆಗಚ್ಛನ್ತೇ। ದಿಸ್ವಾನ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಏತದವೋಚಂ – ‘ಏತು ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ! ಸ್ವಾಗತಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಉಪಟ್ಠಾಕಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಸನ್ತಿಕಾವಚರಸ್ಸ! ರಮಣೀಯಂ, ಆವುಸೋ ಆನನ್ದ, ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ, ದೋಸಿನಾ ರತ್ತಿ, ಸಬ್ಬಫಾಲಿಫುಲ್ಲಾ ಸಾಲಾ, ದಿಬ್ಬಾ, ಮಞ್ಞೇ, ಗನ್ಧಾ ಸಮ್ಪವನ್ತಿ; ಕಥಂರೂಪೇನ, ಆವುಸೋ ಆನನ್ದ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’ತಿ? ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಮಂ ಏತದವೋಚ – ‘ಇಧಾವುಸೋ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖು ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಹೋತಿ ಸುತಧರೋ…ಪೇ॰… ಅನುಸಯಸಮುಗ್ಘಾತಾಯ। ಏವರೂಪೇನ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’’ತಿ। ‘‘ಸಾಧು ಸಾಧು, ಸಾರಿಪುತ್ತ! ಯಥಾ ತಂ ಆನನ್ದೋವ ಸಮ್ಮಾ ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ। ಆನನ್ದೋ ಹಿ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಬಹುಸ್ಸುತೋ ಸುತಧರೋ ಸುತಸನ್ನಿಚಯೋ। ಯೇ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಾ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಾ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಾ ಸಾತ್ಥಾ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಾ; ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಅಭಿವದನ್ತಿ, ತಥಾರೂಪಾಸ್ಸ ಧಮ್ಮಾ ಬಹುಸ್ಸುತಾ ಹೋನ್ತಿ, ಧಾತಾ, ವಚಸಾ ಪರಿಚಿತಾ, ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಿತಾ, ದಿಟ್ಠಿಯಾ ಸುಪ್ಪಟಿವಿದ್ಧಾ। ಸೋ ಚತಸ್ಸನ್ನಂ ಪರಿಸಾನಂ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇತಿ ಪರಿಮಣ್ಡಲೇಹಿ ಪದಬ್ಯಞ್ಜನೇಹಿ ಅನುಪ್ಪಬನ್ಧೇಹಿ ಅನುಸಯಸಮುಗ್ಘಾತಾಯಾ’’ತಿ।
339. Atha kho āyasmā sāriputto te āyasmante etadavoca – ‘‘byākataṃ kho, āvuso, amhehi sabbeheva yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Āyāmāvuso, yena bhagavā tenupasaṅkamissāma; upasaṅkamitvā etamatthaṃ bhagavato ārocessāma. Yathā no bhagavā byākarissati tathā naṃ dhāressāmā’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te āyasmanto āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ. Atha kho te āyasmanto yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘addasaṃ kho ahaṃ, bhante, āyasmantañca revataṃ āyasmantañca ānandaṃ dūratova āgacchante. Disvāna āyasmantaṃ ānandaṃ etadavocaṃ – ‘etu kho āyasmā ānando! Svāgataṃ āyasmato ānandassa bhagavato upaṭṭhākassa bhagavato santikāvacarassa! Ramaṇīyaṃ, āvuso ānanda, gosiṅgasālavanaṃ, dosinā ratti, sabbaphāliphullā sālā, dibbā, maññe, gandhā sampavanti; kathaṃrūpena, āvuso ānanda, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’ti? Evaṃ vutte, bhante, āyasmā ānando maṃ etadavoca – ‘idhāvuso, sāriputta, bhikkhu bahussuto hoti sutadharo…pe… anusayasamugghātāya. Evarūpena kho, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, sāriputta! Yathā taṃ ānandova sammā byākaramāno byākareyya. Ānando hi, sāriputta, bahussuto sutadharo sutasannicayo. Ye te dhammā ādikalyāṇā majjhekalyāṇā pariyosānakalyāṇā sātthā sabyañjanā; kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadanti, tathārūpāssa dhammā bahussutā honti, dhātā, vacasā paricitā, manasānupekkhitā, diṭṭhiyā suppaṭividdhā. So catassannaṃ parisānaṃ dhammaṃ deseti parimaṇḍalehi padabyañjanehi anuppabandhehi anusayasamugghātāyā’’ti.
೩೪೦. ‘‘ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ರೇವತಂ ಏತದವೋಚಂ – ‘ಬ್ಯಾಕತಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ ರೇವತ ಆಯಸ್ಮತಾ ಆನನ್ದೇನ ಯಥಾಸಕಂ ಪಟಿಭಾನಂ। ತತ್ಥ ದಾನಿ ಮಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ರೇವತಂ ಪುಚ್ಛಾಮ – ರಮಣೀಯಂ, ಆವುಸೋ ರೇವತ, ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ, ದೋಸಿನಾ ರತ್ತಿ, ಸಬ್ಬಫಾಲಿಫುಲ್ಲಾ ಸಾಲಾ, ದಿಬ್ಬಾ ಮಞ್ಞೇ ಗನ್ಧಾ ಸಮ್ಪವನ್ತಿ। ಕಥಂರೂಪೇನ, ಆವುಸೋ ರೇವತ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’ತಿ? ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ರೇವತೋ ಮಂ ಏತದವೋಚ – ‘ಇಧಾವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ ಭಿಕ್ಖು ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಾರಾಮೋ ಹೋತಿ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನರತೋ , ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಚೇತೋಸಮಥಮನುಯುತ್ತೋ, ಅನಿರಾಕತಜ್ಝಾನೋ, ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ, ಬ್ರೂಹೇತಾ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಾನಂ। ಏವರೂಪೇನ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’’ತಿ। ‘‘ಸಾಧು ಸಾಧು, ಸಾರಿಪುತ್ತ! ಯಥಾ ತಂ ರೇವತೋವ ಸಮ್ಮಾ ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ। ರೇವತೋ ಹಿ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಾರಾಮೋ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನರತೋ, ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಚೇತೋಸಮಥಮನುಯುತ್ತೋ ಅನಿರಾಕತಜ್ಝಾನೋ, ವಿಪಸ್ಸನಾಯ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಬ್ರೂಹೇತಾ ಸುಞ್ಞಾಗಾರಾನ’’ನ್ತಿ।
340. ‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhante, āyasmantaṃ revataṃ etadavocaṃ – ‘byākataṃ kho, āvuso revata āyasmatā ānandena yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Tattha dāni mayaṃ āyasmantaṃ revataṃ pucchāma – ramaṇīyaṃ, āvuso revata, gosiṅgasālavanaṃ, dosinā ratti, sabbaphāliphullā sālā, dibbā maññe gandhā sampavanti. Kathaṃrūpena, āvuso revata, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’ti? Evaṃ vutte, bhante, āyasmā revato maṃ etadavoca – ‘idhāvuso sāriputta bhikkhu paṭisallānārāmo hoti paṭisallānarato , ajjhattaṃ cetosamathamanuyutto, anirākatajjhāno, vipassanāya samannāgato, brūhetā suññāgārānaṃ. Evarūpena kho, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, sāriputta! Yathā taṃ revatova sammā byākaramāno byākareyya. Revato hi, sāriputta, paṭisallānārāmo paṭisallānarato, ajjhattaṃ cetosamathamanuyutto anirākatajjhāno, vipassanāya samannāgato brūhetā suññāgārāna’’nti.
೩೪೧. ‘‘ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಅನುರುದ್ಧಂ ಏತದವೋಚಂ – ‘ಬ್ಯಾಕತಂ ಖೋ ಆವುಸೋ ಅನುರುದ್ಧ ಆಯಸ್ಮತಾ ರೇವತೇನ…ಪೇ॰… ಕಥಂರೂಪೇನ, ಆವುಸೋ ಅನುರುದ್ಧ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಅನುರುದ್ಧೋ ಮಂ ಏತದವೋಚ – ‘ಇಧಾವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖು ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಸಹಸ್ಸಂ ಲೋಕಾನಂ ವೋಲೋಕೇತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಚಕ್ಖುಮಾ ಪುರಿಸೋ…ಪೇ॰… ಏವರೂಪೇನ ಖೋ ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’’ತಿ। ‘‘ಸಾಧು ಸಾಧು, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಯಥಾ ತಂ ಅನುರುದ್ಧೋವ ಸಮ್ಮಾ ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ। ಅನುರುದ್ಧೋ ಹಿ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಸಹಸ್ಸಂ ಲೋಕಾನಂ ವೋಲೋಕೇತೀ’’ತಿ।
341. ‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhante, āyasmantaṃ anuruddhaṃ etadavocaṃ – ‘byākataṃ kho āvuso anuruddha āyasmatā revatena…pe… kathaṃrūpena, āvuso anuruddha, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’ti. Evaṃ vutte, bhante, āyasmā anuruddho maṃ etadavoca – ‘idhāvuso sāriputta, bhikkhu dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena sahassaṃ lokānaṃ voloketi. Seyyathāpi, āvuso sāriputta, cakkhumā puriso…pe… evarūpena kho āvuso sāriputta bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, sāriputta, yathā taṃ anuruddhova sammā byākaramāno byākareyya. Anuruddho hi, sāriputta, dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena sahassaṃ lokānaṃ voloketī’’ti.
೩೪೨. ‘‘ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಅಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಕಸ್ಸಪಂ ಏತದವೋಚಂ – ‘ಬ್ಯಾಕತಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಕಸ್ಸಪ ಆಯಸ್ಮತಾ ಅನುರುದ್ಧೇನ ಯಥಾಸಕಂ ಪಟಿಭಾನಂ। ತತ್ಥ ದಾನಿ ಮಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಕಸ್ಸಪಂ ಪುಚ್ಛಾಮ…ಪೇ॰… ಕಥಂ ರೂಪೇನ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಕಸ್ಸಪ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’ತಿ? ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಕಸ್ಸಪೋ ಮಂ ಏತದವೋಚ – ‘ಇಧಾವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖು ಅತ್ತನಾ ಚ ಆರಞ್ಞಿಕೋ ಹೋತಿ ಆರಞ್ಞಿಕತ್ತಸ್ಸ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಅತ್ತನಾ ಚ ಪಂಸುಕೂಲಿಕೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಅತ್ತನಾ ಚ ತೇಚೀವರಿಕೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಅತ್ತನಾ ಚ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಅತ್ತನಾ ಚ ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಅತ್ತನಾ ಚ ಪವಿವಿತ್ತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಅತ್ತನಾ ಚ ಅಸಂಸಟ್ಠೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಅತ್ತನಾ ಚ ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಅತ್ತನಾ ಚ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಅತ್ತನಾ ಚ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಅತ್ತನಾ ಚ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ… ಅತ್ತನಾ ಚ ವಿಮುತ್ತಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ… ಅತ್ತನಾ ಚ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಸಮ್ಪದಾಯ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ। ಏವರೂಪೇನ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’’ತಿ । ‘‘ಸಾಧು ಸಾಧು, ಸಾರಿಪುತ್ತ! ಯಥಾ ತಂ ಕಸ್ಸಪೋವ ಸಮ್ಮಾ ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ। ಕಸ್ಸಪೋ ಹಿ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಆರಞ್ಞಿಕೋ ಆರಞ್ಞಿಕತ್ತಸ್ಸ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕೋ ಪಿಣ್ಡಪಾತಿಕತ್ತಸ್ಸ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಪಂಸುಕೂಲಿಕೋ ಪಂಸುಕೂಲಿಕತ್ತಸ್ಸ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ತೇಚೀವರಿಕೋ ತೇಚೀವರಿಕತ್ತಸ್ಸ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛೋ ಅಪ್ಪಿಚ್ಛತಾಯ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಸನ್ತುಟ್ಠಿಯಾ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಪವಿವಿತ್ತೋ ಪವಿವೇಕಸ್ಸ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಅಸಂಸಟ್ಠೋ ಅಸಂಸಗ್ಗಸ್ಸ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಆರದ್ಧವೀರಿಯೋ ವೀರಿಯಾರಮ್ಭಸ್ಸ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸೀಲಸಮ್ಪದಾಯ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸಮಾಧಿಸಮ್ಪದಾಯ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪನ್ನೋ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪದಾಯ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ವಿಮುತ್ತಿಸಮ್ಪನ್ನೋ ವಿಮುತ್ತಿಸಮ್ಪದಾಯ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ, ಅತ್ತನಾ ಚ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಸಮ್ಪನ್ನೋ ವಿಮುತ್ತಿಞಾಣದಸ್ಸನಸಮ್ಪದಾಯ ಚ ವಣ್ಣವಾದೀ’’ತಿ।
342. ‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhante, āyasmantaṃ mahākassapaṃ etadavocaṃ – ‘byākataṃ kho, āvuso kassapa āyasmatā anuruddhena yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Tattha dāni mayaṃ āyasmantaṃ mahākassapaṃ pucchāma…pe… kathaṃ rūpena kho, āvuso kassapa, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’ti? Evaṃ vutte bhante, āyasmā mahākassapo maṃ etadavoca – ‘idhāvuso sāriputta, bhikkhu attanā ca āraññiko hoti āraññikattassa ca vaṇṇavādī, attanā ca piṇḍapātiko hoti…pe… attanā ca paṃsukūliko hoti…pe… attanā ca tecīvariko hoti…pe… attanā ca appiccho hoti…pe… attanā ca santuṭṭho hoti…pe… attanā ca pavivitto hoti…pe… attanā ca asaṃsaṭṭho hoti…pe… attanā ca āraddhavīriyo hoti…pe… attanā ca sīlasampanno hoti…pe… attanā ca samādhisampanno hoti…pe… attanā ca paññāsampanno hoti… attanā ca vimuttisampanno hoti… attanā ca vimuttiñāṇadassanasampanno hoti vimuttiñāṇadassanasampadāya ca vaṇṇavādī. Evarūpena kho, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti . ‘‘Sādhu sādhu, sāriputta! Yathā taṃ kassapova sammā byākaramāno byākareyya. Kassapo hi, sāriputta, attanā ca āraññiko āraññikattassa ca vaṇṇavādī, attanā ca piṇḍapātiko piṇḍapātikattassa ca vaṇṇavādī, attanā ca paṃsukūliko paṃsukūlikattassa ca vaṇṇavādī, attanā ca tecīvariko tecīvarikattassa ca vaṇṇavādī, attanā ca appiccho appicchatāya ca vaṇṇavādī, attanā ca santuṭṭho santuṭṭhiyā ca vaṇṇavādī, attanā ca pavivitto pavivekassa ca vaṇṇavādī, attanā ca asaṃsaṭṭho asaṃsaggassa ca vaṇṇavādī, attanā ca āraddhavīriyo vīriyārambhassa ca vaṇṇavādī, attanā ca sīlasampanno sīlasampadāya ca vaṇṇavādī, attanā ca samādhisampanno samādhisampadāya ca vaṇṇavādī, attanā ca paññāsampanno paññāsampadāya ca vaṇṇavādī, attanā ca vimuttisampanno vimuttisampadāya ca vaṇṇavādī, attanā ca vimuttiñāṇadassanasampanno vimuttiñāṇadassanasampadāya ca vaṇṇavādī’’ti.
೩೪೩. ‘‘ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಅಹಂ ಭನ್ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ಏತದವೋಚಂ – ‘ಬ್ಯಾಕತಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಆಯಸ್ಮತಾ ಮಹಾಕಸ್ಸಪೇನ ಯಥಾಸಕಂ ಪಟಿಭಾನಂ। ತತ್ಥ ದಾನಿ ಮಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ಪುಚ್ಛಾಮ…ಪೇ॰… ಕಥಂರೂಪೇನ, ಆವುಸೋ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’ತಿ? ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಮಂ ಏತದವೋಚ – ‘ಇಧಾವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ದ್ವೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಭಿಧಮ್ಮಕಥಂ ಕಥೇನ್ತಿ। ತೇ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಪಞ್ಹಂ ಪುಚ್ಛನ್ತಿ, ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಪಞ್ಹಂ ಪುಟ್ಠಾ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇನ್ತಿ, ನೋ ಚ ಸಂಸಾದೇನ್ತಿ, ಧಮ್ಮೀ ಚ ನೇಸಂ ಕಥಾ ಪವತ್ತಿನೀ ಹೋತಿ। ಏವರೂಪೇನ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’’ತಿ। ‘‘ಸಾಧು ಸಾಧು, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಯಥಾ ತಂ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋವ ಸಮ್ಮಾ ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ। ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಹಿ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಧಮ್ಮಕಥಿಕೋ’’ತಿ।
343. ‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ bhante āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavocaṃ – ‘byākataṃ kho, āvuso moggallāna, āyasmatā mahākassapena yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Tattha dāni mayaṃ āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ pucchāma…pe… kathaṃrūpena, āvuso moggallāna, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’ti? Evaṃ vutte, bhante, āyasmā mahāmoggallāno maṃ etadavoca – ‘idhāvuso sāriputta, dve bhikkhū abhidhammakathaṃ kathenti. Te aññamaññaṃ pañhaṃ pucchanti, aññamaññassa pañhaṃ puṭṭhā vissajjenti, no ca saṃsādenti, dhammī ca nesaṃ kathā pavattinī hoti. Evarūpena kho, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, sāriputta, yathā taṃ moggallānova sammā byākaramāno byākareyya. Moggallāno hi, sāriputta, dhammakathiko’’ti.
೩೪೪. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅಥ ಖ್ವಾಹಂ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾರಿಪುತ್ತಂ ಏತದವೋಚಂ – ‘ಬ್ಯಾಕತಂ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಅಮ್ಹೇಹಿ ಸಬ್ಬೇಹೇವ ಯಥಾಸಕಂ ಪಟಿಭಾನಂ। ತತ್ಥ ದಾನಿ ಮಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಾರಿಪುತ್ತಂ ಪುಚ್ಛಾಮ – ರಮಣೀಯಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ, ದೋಸಿನಾ ರತ್ತಿ, ಸಬ್ಬಫಾಲಿಫುಲ್ಲಾ ಸಾಲಾ, ದಿಬ್ಬಾ, ಮಞ್ಞೇ, ಗನ್ಧಾ ಸಮ್ಪವನ್ತಿ। ಕಥಂರೂಪೇನ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’ತಿ? ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಮಂ ಏತದವೋಚ – ‘ಇಧಾವುಸೋ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಭಿಕ್ಖು ಚಿತ್ತಂ ವಸಂ ವತ್ತೇತಿ ನೋ ಚ ಭಿಕ್ಖು ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವಸೇನ ವತ್ತತಿ। ಸೋ ಯಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಆಕಙ್ಖತಿ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರಿತುಂ, ತಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರತಿ; ಯಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಆಕಙ್ಖತಿ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಸಮಯಂ ವಿಹರಿತುಂ, ತಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಸಮಯಂ ವಿಹರತಿ; ಯಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಆಕಙ್ಖತಿ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರಿತುಂ, ತಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆವುಸೋ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ರಞ್ಞೋ ವಾ ರಾಜಮಹಾಮತ್ತಸ್ಸ ವಾ ನಾನಾರತ್ತಾನಂ ದುಸ್ಸಾನಂ ದುಸ್ಸಕರಣ್ಡಕೋ ಪೂರೋ ಅಸ್ಸ। ಸೋ ಯಞ್ಞದೇವ ದುಸ್ಸಯುಗಂ ಆಕಙ್ಖೇಯ್ಯ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ಪಾರುಪಿತುಂ , ತಂ ತದೇವ ದುಸ್ಸಯುಗಂ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ಪಾರುಪೇಯ್ಯ; ಯಞ್ಞದೇವ ದುಸ್ಸಯುಗಂ ಆಕಙ್ಖೇಯ್ಯ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಸಮಯಂ ಪಾರುಪಿತುಂ, ತಂ ತದೇವ ದುಸ್ಸಯುಗಂ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಸಮಯಂ ಪಾರುಪೇಯ್ಯ; ಯಞ್ಞದೇವ ದುಸ್ಸಯುಗಂ ಆಕಙ್ಖೇಯ್ಯ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ಪಾರುಪಿತುಂ, ತಂ ತದೇವ ದುಸ್ಸಯುಗಂ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ಪಾರುಪೇಯ್ಯ। ಏವಮೇವ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಭಿಕ್ಖು ಚಿತ್ತಂ ವಸಂ ವತ್ತೇತಿ, ನೋ ಚ ಭಿಕ್ಖು ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವಸೇನ ವತ್ತತಿ। ಸೋ ಯಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಆಕಙ್ಖತಿ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರಿತುಂ, ತಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರತಿ; ಯಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಆಕಙ್ಖತಿ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಸಮಯಂ ವಿಹರಿತುಂ, ತಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಸಮಯಂ ವಿಹರತಿ; ಯಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಆಕಙ್ಖತಿ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರಿತುಂ, ತಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರತಿ। ಏವರೂಪೇನ ಖೋ, ಆವುಸೋ ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’’ತಿ। ‘‘ಸಾಧು ಸಾಧು, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ! ಯಥಾ ತಂ ಸಾರಿಪುತ್ತೋವ ಸಮ್ಮಾ ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ। ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಹಿ, ಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನ, ಚಿತ್ತಂ ವಸಂ ವತ್ತೇತಿ ನೋ ಚ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವಸೇನ ವತ್ತತಿ। ಸೋ ಯಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಆಕಙ್ಖತಿ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರಿತುಂ, ತಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರತಿ; ಯಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಆಕಙ್ಖತಿ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಸಮಯಂ ವಿಹರಿತುಂ, ತಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಮಜ್ಝನ್ಹಿಕಸಮಯಂ ವಿಹರತಿ; ಯಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಆಕಙ್ಖತಿ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರಿತುಂ, ತಾಯ ವಿಹಾರಸಮಾಪತ್ತಿಯಾ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ವಿಹರತೀ’’ತಿ।
344. Evaṃ vutte, āyasmā mahāmoggallāno bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘atha khvāhaṃ, bhante, āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavocaṃ – ‘byākataṃ kho, āvuso sāriputta, amhehi sabbeheva yathāsakaṃ paṭibhānaṃ. Tattha dāni mayaṃ āyasmantaṃ sāriputtaṃ pucchāma – ramaṇīyaṃ, āvuso sāriputta, gosiṅgasālavanaṃ, dosinā ratti, sabbaphāliphullā sālā, dibbā, maññe, gandhā sampavanti. Kathaṃrūpena, āvuso sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’ti? Evaṃ vutte, bhante, āyasmā sāriputto maṃ etadavoca – ‘idhāvuso, moggallāna, bhikkhu cittaṃ vasaṃ vatteti no ca bhikkhu cittassa vasena vattati. So yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati pubbaṇhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā pubbaṇhasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati majjhanhikasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā majjhanhikasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati sāyanhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā sāyanhasamayaṃ viharati. Seyyathāpi, āvuso moggallāna, rañño vā rājamahāmattassa vā nānārattānaṃ dussānaṃ dussakaraṇḍako pūro assa. So yaññadeva dussayugaṃ ākaṅkheyya pubbaṇhasamayaṃ pārupituṃ , taṃ tadeva dussayugaṃ pubbaṇhasamayaṃ pārupeyya; yaññadeva dussayugaṃ ākaṅkheyya majjhanhikasamayaṃ pārupituṃ, taṃ tadeva dussayugaṃ majjhanhikasamayaṃ pārupeyya; yaññadeva dussayugaṃ ākaṅkheyya sāyanhasamayaṃ pārupituṃ, taṃ tadeva dussayugaṃ sāyanhasamayaṃ pārupeyya. Evameva kho, āvuso moggallāna, bhikkhu cittaṃ vasaṃ vatteti, no ca bhikkhu cittassa vasena vattati. So yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati pubbaṇhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā pubbaṇhasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati majjhanhikasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā majjhanhikasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati sāyanhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā sāyanhasamayaṃ viharati. Evarūpena kho, āvuso moggallāna, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, moggallāna! Yathā taṃ sāriputtova sammā byākaramāno byākareyya. Sāriputto hi, moggallāna, cittaṃ vasaṃ vatteti no ca sāriputto cittassa vasena vattati. So yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati pubbaṇhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā pubbaṇhasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati majjhanhikasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā majjhanhikasamayaṃ viharati; yāya vihārasamāpattiyā ākaṅkhati sāyanhasamayaṃ viharituṃ, tāya vihārasamāpattiyā sāyanhasamayaṃ viharatī’’ti.
೩೪೫. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಸ್ಸ ನು ಖೋ, ಭನ್ತೇ, ಸುಭಾಸಿತ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಸಬ್ಬೇಸಂ ವೋ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಸುಭಾಸಿತಂ ಪರಿಯಾಯೇನ। ಅಪಿ ಚ ಮಮಪಿ ಸುಣಾಥ ಯಥಾರೂಪೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯ। ಇಧ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖು ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪಟಿಕ್ಕನ್ತೋ ನಿಸೀದತಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಆಭುಜಿತ್ವಾ ಉಜುಂ ಕಾಯಂ ಪಣಿಧಾಯ ಪರಿಮುಖಂ ಸತಿಂ ಉಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ – ‘ನ ತಾವಾಹಂ ಇಮಂ ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಭಿನ್ದಿಸ್ಸಾಮಿ ಯಾವ ಮೇ ನಾನುಪಾದಾಯ ಆಸವೇಹಿ ಚಿತ್ತಂ ವಿಮುಚ್ಚಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ಏವರೂಪೇನ ಖೋ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಭಿಕ್ಖುನಾ ಗೋಸಿಙ್ಗಸಾಲವನಂ ಸೋಭೇಯ್ಯಾ’’ತಿ।
345. Evaṃ vutte, āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kassa nu kho, bhante, subhāsita’’nti? ‘‘Sabbesaṃ vo, sāriputta, subhāsitaṃ pariyāyena. Api ca mamapi suṇātha yathārūpena bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyya. Idha, sāriputta, bhikkhu pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā – ‘na tāvāhaṃ imaṃ pallaṅkaṃ bhindissāmi yāva me nānupādāya āsavehi cittaṃ vimuccissatī’ti. Evarūpena kho, sāriputta, bhikkhunā gosiṅgasālavanaṃ sobheyyā’’ti.
ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನಾ ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತೋ 13 ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದುನ್ತಿ।
Idamavoca bhagavā. Attamanā te āyasmanto 14 bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
ಮಹಾಗೋಸಿಙ್ಗಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ದುತಿಯಂ।
Mahāgosiṅgasuttaṃ niṭṭhitaṃ dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೨. ಮಹಾಗೋಸಿಙ್ಗಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Mahāgosiṅgasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೨. ಮಹಾಗೋಸಿಙ್ಗಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Mahāgosiṅgasuttavaṇṇanā