| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
3. මහාකච්‌චානභද්‌දෙකරත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා
3. Mahākaccānabhaddekarattasuttavaṇṇanā
279. එවං මෙ සුතන්‌ති මහාකච්‌චානභද්‌දෙකරත්‌තසුත්‌තං. තත්‌ථ තපොදාරාමෙති තත්‌තොදකස්‌ස රහදස්‌ස වසෙන එවංලද්‌ධනාමෙ ආරාමෙ. වෙභාරපබ්‌බතස්‌ස කිර හෙට්‌ඨා භූමට්‌ඨකනාගානං පඤ්‌චයොජනසතිකං නාගභවනං දෙවලොකසදිසං මණිමයෙන තලෙන ආරාමඋය්‍යානෙහි ච සමන්‌නාගතං, තත්‌ථ නාගානං කීළනට්‌ඨානෙ මහාඋදකරහදො, තතො තපොදා නාම නදී සන්‌දති කුථිතා උණ්‌හොදකා. කස්‌මා පනෙසා එදිසා ජාතා? රාජගහං කිර පරිවාරෙත්‌වා මහා පෙතලොකො, තත්‌ථ ද්‌වින්‌නං මහාලොහකුම්‌භිනිරයානං අන්‌තරෙන අයං තපොදා ආගච්‌ඡති, තස්‌මා සා කුථිතා සන්‌දති. වුත්‌තම්‌පි චෙතං – ‘‘යතායං, භික්‌ඛවෙ, තපොදා සන්‌දති, සො දහො අච්‌ඡොදකො සීතොදකො සාතොදකො සෙතොදකො සුප්‌පතිත්‌ථො රමණීයො පහූතමච්‌ඡකච්‌ඡපො, චක්‌කමත්‌තානි ච පදුමානි පුප්‌ඵන්‌ති . අපිචායං, භික්‌ඛවෙ, තපොදා ද්‌වින්‌නං මහානිරයානං අන්‌තරිකාය ආගච්‌ඡති, තෙනායං තපොදා කුථිතා සන්‌දතී’’ති (පාරා. 231). ඉමස්‌ස පන ආරාමස්‌ස අභිසම්‌මුඛට්‌ඨානෙ තතො මහාඋදකරහදො ජාතො, තස්‌ස නාමවසෙනායං විහාරො තපොදාරාමොති වුච්‌චති.
279.Evaṃme sutanti mahākaccānabhaddekarattasuttaṃ. Tattha tapodārāmeti tattodakassa rahadassa vasena evaṃladdhanāme ārāme. Vebhārapabbatassa kira heṭṭhā bhūmaṭṭhakanāgānaṃ pañcayojanasatikaṃ nāgabhavanaṃ devalokasadisaṃ maṇimayena talena ārāmauyyānehi ca samannāgataṃ, tattha nāgānaṃ kīḷanaṭṭhāne mahāudakarahado, tato tapodā nāma nadī sandati kuthitā uṇhodakā. Kasmā panesā edisā jātā? Rājagahaṃ kira parivāretvā mahā petaloko, tattha dvinnaṃ mahālohakumbhinirayānaṃ antarena ayaṃ tapodā āgacchati, tasmā sā kuthitā sandati. Vuttampi cetaṃ – ‘‘yatāyaṃ, bhikkhave, tapodā sandati, so daho acchodako sītodako sātodako setodako suppatittho ramaṇīyo pahūtamacchakacchapo, cakkamattāni ca padumāni pupphanti . Apicāyaṃ, bhikkhave, tapodā dvinnaṃ mahānirayānaṃ antarikāya āgacchati, tenāyaṃ tapodā kuthitā sandatī’’ti (pārā. 231). Imassa pana ārāmassa abhisammukhaṭṭhāne tato mahāudakarahado jāto, tassa nāmavasenāyaṃ vihāro tapodārāmoti vuccati.
280. සමිද්‌ධීති තස්‌ස කිර ථෙරස්‌ස අත්‌තභාවො සමිද්‌ධො අභිරූපො පාසාදිකො, තස්‌මා සමිද්‌ධිත්‌වෙව සඞ්‌ඛං ගතො. ආදිබ්‍රහ්‌මචරියකොති මග්‌ගබ්‍රහ්‌මචරියස්‌ස ආදි පුබ්‌බභාගප්‌පටිපත්‌තිභූතො. ඉදං වත්‌වාන සුගතො උට්‌ඨායාසනාති මධුපිණ්‌ඩිකසුත්‌තෙ (ම. නි. 1.199 ආදයො) වුත්‌තනයෙනෙව විත්‌ථාරෙතබ්‌බං.
280.Samiddhīti tassa kira therassa attabhāvo samiddho abhirūpo pāsādiko, tasmā samiddhitveva saṅkhaṃ gato. Ādibrahmacariyakoti maggabrahmacariyassa ādi pubbabhāgappaṭipattibhūto. Idaṃ vatvāna sugato uṭṭhāyāsanāti madhupiṇḍikasutte (ma. ni. 1.199 ādayo) vuttanayeneva vitthāretabbaṃ.
282. ඉති මෙ චක්‌ඛුන්‌ති ඉමස්‌මිං කිර සුත්‌තෙ භගවා ද්‌වාදසායතනවසෙනෙව මාතිකං ඨපෙසි. ථෙරොපි ‘‘භගවතා හෙට්‌ඨා ද්‌වීසු, උපරි චතුත්‌ථෙ චාති ඉමෙසු තීසු සුත්‌තෙසු පඤ්‌චක්‌ඛන්‌ධවසෙන මාතිකා ච විභඞ්‌ගො ච කතො, ඉධ පන ද්‌වාදසායතනවසෙනෙව විභජනත්‌ථං මාතිකා ඨපිතා’’ති නයං පටිලභිත්‌වා එවමාහ. ඉමං පන නයං ලභන්‌තෙන ථෙරෙන භාරියං කතං, අපදෙ පදං දස්‌සිතං, ආකාසෙ පදං කතං, තෙන නං භගවා ඉමමෙව සුත්‌තං සන්‌ධාය – ‘‘එතදග්‌ගං , භික්‌ඛවෙ, මම සාවකානං භික්‌ඛූනං සංඛිත්‌තෙන භාසිතස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං විභජන්‌තානං යදිදං මහාකච්‌චානො’’ති (අ. නි. 1.197) එතදග්‌ගෙ ඨපෙසි. එත්‌ථ පන චක්‌ඛූති චක්‌ඛුපසාදො. රූපාති චතුසමුට්‌ඨානිකරූපා. ඉමිනා නයෙන සෙසායතනානිපි වෙදිතබ්‌බානි. විඤ්‌ඤාණන්‌ති නිකන්‌තිවිඤ්‌ඤාණං. තදභිනන්‌දතීති තං චක්‌ඛුඤ්‌චෙව රූපඤ්‌ච තණ්‌හාදිට්‌ඨිවසෙන අභිනන්‌දති. අන්‌වාගමෙතීති තණ්‌හාදිට්‌ඨීහි අනුගච්‌ඡති.
282.Iti me cakkhunti imasmiṃ kira sutte bhagavā dvādasāyatanavaseneva mātikaṃ ṭhapesi. Theropi ‘‘bhagavatā heṭṭhā dvīsu, upari catutthe cāti imesu tīsu suttesu pañcakkhandhavasena mātikā ca vibhaṅgo ca kato, idha pana dvādasāyatanavaseneva vibhajanatthaṃ mātikā ṭhapitā’’ti nayaṃ paṭilabhitvā evamāha. Imaṃ pana nayaṃ labhantena therena bhāriyaṃ kataṃ, apade padaṃ dassitaṃ, ākāse padaṃ kataṃ, tena naṃ bhagavā imameva suttaṃ sandhāya – ‘‘etadaggaṃ , bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ saṃkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ vibhajantānaṃ yadidaṃ mahākaccāno’’ti (a. ni. 1.197) etadagge ṭhapesi. Ettha pana cakkhūti cakkhupasādo. Rūpāti catusamuṭṭhānikarūpā. Iminā nayena sesāyatanānipi veditabbāni. Viññāṇanti nikantiviññāṇaṃ. Tadabhinandatīti taṃ cakkhuñceva rūpañca taṇhādiṭṭhivasena abhinandati. Anvāgametīti taṇhādiṭṭhīhi anugacchati.
ඉති මෙ මනො අහොසි අතීතමද්‌ධානං ඉති ධම්‌මාති එත්‌ථ පන මනොති භවඞ්‌ගචිත්‌තං. ධම්‌මාති තෙභූමකධම්‌මාරම්‌මණං.
Iti me mano ahosi atītamaddhānaṃ iti dhammāti ettha pana manoti bhavaṅgacittaṃ. Dhammāti tebhūmakadhammārammaṇaṃ.
283. පණිදහතීති පත්‌ථනාවසෙන ඨපෙසි. පණිධානපච්‌චයාති පත්‌ථනාට්‌ඨපනකාරණා. සෙසං සබ්‌බත්‌ථ උත්‌තානමෙවාති.
283.Paṇidahatīti patthanāvasena ṭhapesi. Paṇidhānapaccayāti patthanāṭṭhapanakāraṇā. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
පපඤ්‌චසූදනියා මජ්‌ඣිමනිකායට්‌ඨකථාය
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
මහාකච්‌චානභද්‌දෙකරත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Mahākaccānabhaddekarattasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya / 3. මහාකච්‌චානභද්‌දෙකරත්‌තසුත්‌තං • 3. Mahākaccānabhaddekarattasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 3. මහාකච්‌චානභද්‌දෙකරත්‌තසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Mahākaccānabhaddekarattasuttavaṇṇanā
