| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) |
੩. ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਭਦ੍ਦੇਕਰਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
3. Mahākaccānabhaddekarattasuttavaṇṇanā
੨੭੯. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਨ੍ਤਿ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਭਦ੍ਦੇਕਰਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਤਪੋਦਾਰਾਮੇਤਿ ਤਤ੍ਤੋਦਕਸ੍ਸ ਰਹਦਸ੍ਸ વਸੇਨ ਏવਂਲਦ੍ਧਨਾਮੇ ਆਰਾਮੇ। વੇਭਾਰਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸ ਕਿਰ ਹੇਟ੍ਠਾ ਭੂਮਟ੍ਠਕਨਾਗਾਨਂ ਪਞ੍ਚਯੋਜਨਸਤਿਕਂ ਨਾਗਭવਨਂ ਦੇવਲੋਕਸਦਿਸਂ ਮਣਿਮਯੇਨ ਤਲੇਨ ਆਰਾਮਉਯ੍ਯਾਨੇਹਿ ਚ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਂ, ਤਤ੍ਥ ਨਾਗਾਨਂ ਕੀਲ਼ਨਟ੍ਠਾਨੇ ਮਹਾਉਦਕਰਹਦੋ, ਤਤੋ ਤਪੋਦਾ ਨਾਮ ਨਦੀ ਸਨ੍ਦਤਿ ਕੁਥਿਤਾ ਉਣ੍ਹੋਦਕਾ। ਕਸ੍ਮਾ ਪਨੇਸਾ ਏਦਿਸਾ ਜਾਤਾ? ਰਾਜਗਹਂ ਕਿਰ ਪਰਿવਾਰੇਤ੍વਾ ਮਹਾ ਪੇਤਲੋਕੋ, ਤਤ੍ਥ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਮਹਾਲੋਹਕੁਮ੍ਭਿਨਿਰਯਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇਨ ਅਯਂ ਤਪੋਦਾ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਾ ਕੁਥਿਤਾ ਸਨ੍ਦਤਿ। વੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ – ‘‘ਯਤਾਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਪੋਦਾ ਸਨ੍ਦਤਿ, ਸੋ ਦਹੋ ਅਚ੍ਛੋਦਕੋ ਸੀਤੋਦਕੋ ਸਾਤੋਦਕੋ ਸੇਤੋਦਕੋ ਸੁਪ੍ਪਤਿਤ੍ਥੋ ਰਮਣੀਯੋ ਪਹੂਤਮਚ੍ਛਕਚ੍ਛਪੋ, ਚਕ੍ਕਮਤ੍ਤਾਨਿ ਚ ਪਦੁਮਾਨਿ ਪੁਪ੍ਫਨ੍ਤਿ । ਅਪਿਚਾਯਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਤਪੋਦਾ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਮਹਾਨਿਰਯਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਿਕਾਯ ਆਗਚ੍ਛਤਿ, ਤੇਨਾਯਂ ਤਪੋਦਾ ਕੁਥਿਤਾ ਸਨ੍ਦਤੀ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੨੩੧)। ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਆਰਾਮਸ੍ਸ ਅਭਿਸਮ੍ਮੁਖਟ੍ਠਾਨੇ ਤਤੋ ਮਹਾਉਦਕਰਹਦੋ ਜਾਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਨਾਮવਸੇਨਾਯਂ વਿਹਾਰੋ ਤਪੋਦਾਰਾਮੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ।
279.Evaṃme sutanti mahākaccānabhaddekarattasuttaṃ. Tattha tapodārāmeti tattodakassa rahadassa vasena evaṃladdhanāme ārāme. Vebhārapabbatassa kira heṭṭhā bhūmaṭṭhakanāgānaṃ pañcayojanasatikaṃ nāgabhavanaṃ devalokasadisaṃ maṇimayena talena ārāmauyyānehi ca samannāgataṃ, tattha nāgānaṃ kīḷanaṭṭhāne mahāudakarahado, tato tapodā nāma nadī sandati kuthitā uṇhodakā. Kasmā panesā edisā jātā? Rājagahaṃ kira parivāretvā mahā petaloko, tattha dvinnaṃ mahālohakumbhinirayānaṃ antarena ayaṃ tapodā āgacchati, tasmā sā kuthitā sandati. Vuttampi cetaṃ – ‘‘yatāyaṃ, bhikkhave, tapodā sandati, so daho acchodako sītodako sātodako setodako suppatittho ramaṇīyo pahūtamacchakacchapo, cakkamattāni ca padumāni pupphanti . Apicāyaṃ, bhikkhave, tapodā dvinnaṃ mahānirayānaṃ antarikāya āgacchati, tenāyaṃ tapodā kuthitā sandatī’’ti (pārā. 231). Imassa pana ārāmassa abhisammukhaṭṭhāne tato mahāudakarahado jāto, tassa nāmavasenāyaṃ vihāro tapodārāmoti vuccati.
੨੮੦. ਸਮਿਦ੍ਧੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਕਿਰ ਥੇਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਭਾવੋ ਸਮਿਦ੍ਧੋ ਅਭਿਰੂਪੋ ਪਾਸਾਦਿਕੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮਿਦ੍ਧਿਤ੍વੇવ ਸਙ੍ਖਂ ਗਤੋ। ਆਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਕੋਤਿ ਮਗ੍ਗਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਸ੍ਸ ਆਦਿ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਭੂਤੋ। ਇਦਂ વਤ੍વਾਨ ਸੁਗਤੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾਤਿ ਮਧੁਪਿਣ੍ਡਿਕਸੁਤ੍ਤੇ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੯੯ ਆਦਯੋ) વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ વਿਤ੍ਥਾਰੇਤਬ੍ਬਂ।
280.Samiddhīti tassa kira therassa attabhāvo samiddho abhirūpo pāsādiko, tasmā samiddhitveva saṅkhaṃ gato. Ādibrahmacariyakoti maggabrahmacariyassa ādi pubbabhāgappaṭipattibhūto. Idaṃ vatvāna sugato uṭṭhāyāsanāti madhupiṇḍikasutte (ma. ni. 1.199 ādayo) vuttanayeneva vitthāretabbaṃ.
੨੮੨. ਇਤਿ ਮੇ ਚਕ੍ਖੁਨ੍ਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰ ਸੁਤ੍ਤੇ ਭਗવਾ ਦ੍વਾਦਸਾਯਤਨવਸੇਨੇવ ਮਾਤਿਕਂ ਠਪੇਸਿ। ਥੇਰੋਪਿ ‘‘ਭਗવਤਾ ਹੇਟ੍ਠਾ ਦ੍વੀਸੁ, ਉਪਰਿ ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਚਾਤਿ ਇਮੇਸੁ ਤੀਸੁ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਪਞ੍ਚਕ੍ਖਨ੍ਧવਸੇਨ ਮਾਤਿਕਾ ਚ વਿਭਙ੍ਗੋ ਚ ਕਤੋ, ਇਧ ਪਨ ਦ੍વਾਦਸਾਯਤਨવਸੇਨੇવ વਿਭਜਨਤ੍ਥਂ ਮਾਤਿਕਾ ਠਪਿਤਾ’’ਤਿ ਨਯਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍વਾ ਏવਮਾਹ। ਇਮਂ ਪਨ ਨਯਂ ਲਭਨ੍ਤੇਨ ਥੇਰੇਨ ਭਾਰਿਯਂ ਕਤਂ, ਅਪਦੇ ਪਦਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ, ਆਕਾਸੇ ਪਦਂ ਕਤਂ, ਤੇਨ ਨਂ ਭਗવਾ ਇਮਮੇવ ਸੁਤ੍ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ – ‘‘ਏਤਦਗ੍ਗਂ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਮ ਸਾવਕਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ ਅਤ੍ਥਂ વਿਭਜਨ੍ਤਾਨਂ ਯਦਿਦਂ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨੋ’’ਤਿ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੯੭) ਏਤਦਗ੍ਗੇ ਠਪੇਸਿ। ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਚਕ੍ਖੂਤਿ ਚਕ੍ਖੁਪਸਾਦੋ। ਰੂਪਾਤਿ ਚਤੁਸਮੁਟ੍ਠਾਨਿਕਰੂਪਾ। ਇਮਿਨਾ ਨਯੇਨ ਸੇਸਾਯਤਨਾਨਿਪਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ। વਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਨਿਕਨ੍ਤਿવਿਞ੍ਞਾਣਂ। ਤਦਭਿਨਨ੍ਦਤੀਤਿ ਤਂ ਚਕ੍ਖੁਞ੍ਚੇવ ਰੂਪਞ੍ਚ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠਿવਸੇਨ ਅਭਿਨਨ੍ਦਤਿ। ਅਨ੍વਾਗਮੇਤੀਤਿ ਤਣ੍ਹਾਦਿਟ੍ਠੀਹਿ ਅਨੁਗਚ੍ਛਤਿ।
282.Iti me cakkhunti imasmiṃ kira sutte bhagavā dvādasāyatanavaseneva mātikaṃ ṭhapesi. Theropi ‘‘bhagavatā heṭṭhā dvīsu, upari catutthe cāti imesu tīsu suttesu pañcakkhandhavasena mātikā ca vibhaṅgo ca kato, idha pana dvādasāyatanavaseneva vibhajanatthaṃ mātikā ṭhapitā’’ti nayaṃ paṭilabhitvā evamāha. Imaṃ pana nayaṃ labhantena therena bhāriyaṃ kataṃ, apade padaṃ dassitaṃ, ākāse padaṃ kataṃ, tena naṃ bhagavā imameva suttaṃ sandhāya – ‘‘etadaggaṃ , bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ saṃkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ vibhajantānaṃ yadidaṃ mahākaccāno’’ti (a. ni. 1.197) etadagge ṭhapesi. Ettha pana cakkhūti cakkhupasādo. Rūpāti catusamuṭṭhānikarūpā. Iminā nayena sesāyatanānipi veditabbāni. Viññāṇanti nikantiviññāṇaṃ. Tadabhinandatīti taṃ cakkhuñceva rūpañca taṇhādiṭṭhivasena abhinandati. Anvāgametīti taṇhādiṭṭhīhi anugacchati.
ਇਤਿ ਮੇ ਮਨੋ ਅਹੋਸਿ ਅਤੀਤਮਦ੍ਧਾਨਂ ਇਤਿ ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਮਨੋਤਿ ਭવਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ। ਧਮ੍ਮਾਤਿ ਤੇਭੂਮਕਧਮ੍ਮਾਰਮ੍ਮਣਂ।
Iti me mano ahosi atītamaddhānaṃ iti dhammāti ettha pana manoti bhavaṅgacittaṃ. Dhammāti tebhūmakadhammārammaṇaṃ.
੨੮੩. ਪਣਿਦਹਤੀਤਿ ਪਤ੍ਥਨਾવਸੇਨ ਠਪੇਸਿ। ਪਣਿਧਾਨਪਚ੍ਚਯਾਤਿ ਪਤ੍ਥਨਾਟ੍ਠਪਨਕਾਰਣਾ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવਾਤਿ।
283.Paṇidahatīti patthanāvasena ṭhapesi. Paṇidhānapaccayāti patthanāṭṭhapanakāraṇā. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ਪਪਞ੍ਚਸੂਦਨਿਯਾ ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯ
Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya
ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਭਦ੍ਦੇਕਰਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Mahākaccānabhaddekarattasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya / ੩. ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਭਦ੍ਦੇਕਰਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ • 3. Mahākaccānabhaddekarattasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ੩. ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਭਦ੍ਦੇਕਰਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Mahākaccānabhaddekarattasuttavaṇṇanā
