| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
੩. ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਭਦ੍ਦੇਕਰਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
3. Mahākaccānabhaddekarattasuttavaṇṇanā
੨੭੯. ਉਣ੍ਹਭਾવੇਨ ਤਪਨਤੋ ਤਪਂ ਉਦਕਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਪੋਦਾ, ਰਹਦੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਤਤ੍ਤੋਦਕਸ੍ਸ ਰਹਦਸ੍ਸਾ’’ਤਿ। ਸਙ੍ਖੇਪੇਨ વੁਤ੍ਤਮਤ੍ਥਂ વਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ, ‘‘વੇਭਾਰਪਬ੍ਬਤਸ੍ਸਾ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤੋ ਉਦਕਰਹਦਤੋ, ਤਂ ਰਹਦਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨਾਗਭવਨਾਗਤੋਪਿ ਹਿ ਸੋ ਰਹਦੋ ਤਤੋ ਉਪਰਿ ਮਨੁਸ੍ਸਲੋਕੇ ਜਲਾਸਯੇਨ ਸਮ੍ਬਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਤਪੋਦਾ ਨਾਮ ਨਦੀ ਸਨ੍ਦਤੀ’’ਤਿ। ਏਦਿਸਾਤਿ ਕੁਥਿਤਾ ਉਣ੍ਹਾ, ਅਨ੍વਤ੍ਥਨਾਮવਸੇਨ ਤਪੋਦਾਤਿ ਚ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਪੇਤਲੋਕੋਤਿ ਪੇਤਾਨਂ વਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਪਚ੍ਚੇਕਨਿਰਯਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ। ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ ਆਰਾਮਸ੍ਸਾਤਿ ਤਪੋਦਾਰਾਮਸ੍ਸ। ਤਤੋਤਿ ਤਪੋਦਾਸਙ੍ਖਾਤਨਦਿਤੋ। ਮਹਾਉਦਕਰਹਦੋਤਿ ਮਹਾਉਦਕਭਰਿਤਂ ਪਲ੍ਲਲਂ।
279. Uṇhabhāvena tapanato tapaṃ udakaṃ etassāti tapodā, rahado. Tenāha ‘‘tattodakassa rahadassā’’ti. Saṅkhepena vuttamatthaṃ vitthārato dassetuṃ, ‘‘vebhārapabbatassā’’tiādi vuttaṃ. Tato udakarahadato, taṃ rahadaṃ upanissāyāti attho. Nāgabhavanāgatopi hi so rahado tato upari manussaloke jalāsayena sambaddho hoti. Tena vuttaṃ – ‘‘tapodā nāma nadī sandatī’’ti. Edisāti kuthitā uṇhā, anvatthanāmavasena tapodāti ca vuccatīti attho. Petalokoti petānaṃ vasanaṭṭhānaṃ paccekanirayaṃ sandhāyāha. Imassa pana ārāmassāti tapodārāmassa. Tatoti tapodāsaṅkhātanadito. Mahāudakarahadoti mahāudakabharitaṃ pallalaṃ.
੨੮੦. ਸਮਿਦ੍ਧੋਤਿ ਉਲ਼ਾਰੋ, ਪਰਿਪੁਣ੍ਣੋਯੇવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਆਦਿਮ੍ਹਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਮਸ੍ਸਾਤਿ ਆਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੋ, ਸੋ ਏવ ਆਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਕੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪ੍ਪਟਿਪਤ੍ਤਿਭੂਤੋ’’ਤਿ। ‘‘ਅਤੀਤਂ ਅਨਾਗਤਂ ਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨ’’ਨ੍ਤਿ ਅਦ੍ਧਭੇਦਮੁਖੇਨ ਸਙ੍ਖਤਧਮ੍ਮਬੋਧવਚਨਂ।
280.Samiddhoti uḷāro, paripuṇṇoyevāti attho. Ādimhi brahmacariyamassāti ādibrahmacariyo, so eva ādibrahmacariyako. Tenāha ‘‘pubbabhāgappaṭipattibhūto’’ti. ‘‘Atītaṃ anāgataṃ paccuppanna’’nti addhabhedamukhena saṅkhatadhammabodhavacanaṃ.
੨੮੨. ਕਾਮਂ ਖਨ੍ਧਾਦਿવਸੇਨ વਿਭਜਨਂ ਸਾਧਾਰਣਂ, ਪਠਮਦੁਤਿਯਚਤੁਤ੍ਥਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਪਨ ਖਨ੍ਧવਸੇਨ વਿਭਜਨਂ ਕਤ੍વਾ ਇਧ ਤਥਾ ਅਕਤ੍વਾ ਏવਂ ਦੇਸਨਾਯ ਠਪਨਂ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਥਾ ਆਯਤਨવਸੇਨ વਿਭਜਨਤ੍ਥਂ। ਏવਂ વਿਭਿਨ੍ਨਾ ਹਿ ਸਙ੍ਖੇਪવਿਤ੍ਥਾਰਤੋ ਅਨવਸੇਸਾ ਸਮ੍ਮਸਨੁਪਗਾ ਧਮ੍ਮਾ વਿਭਜਿਤ੍વਾ ਦਸ੍ਸਿਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ; ਅਯਂ ਕਿਰੇਤ੍ਥ ਭਗવਤੋ ਅਜ੍ਝਾਸਯੋ ਥੇਰੇਨ ਨਯਤੋ ਗਹਿਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ, ‘‘ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਿਰਾ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਦ੍વਾਦਸਾਯਤਨવਸੇਨੇવ ਮਾਤਿਕਂ ਠਪੇਸੀਤਿ ਲੋਕਿਯਾਨਿ ਦ੍વਾਦਸਾਯਤਨਾਨਿ ਏવ ਸਨ੍ਧਾਯ ਮਾਤਿਕਂ ਠਪੇਸਿ, ਯਥਾ ਤੀਸੁ ਸੁਤ੍ਤੇਸੁ ਖਨ੍ਧવਸੇਨ વਿਭਤ੍ਤਂ, ਏવਂ ਯਦਿ ਭਗવਤਾ ਇਧਾਪਿ વਿਭਜਨਂ ਇਚ੍ਛਿਤਂ ਸਿਯਾ, ਤਥਾ વਿਭਜੇਯ੍ਯ, ਯਸ੍ਮਾ ਪਨ ਤਥਾ ਅવਿਭਜਿਤ੍વਾવ ਗਨ੍ਧਕੁਟਿਂ ਪવਿਟ੍ਠੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਦ੍વਾਦਸਾਯਤਨવਸੇਨੇવੇਤ੍ਥ વਿਭਜਨਂ ਭਗવਤਾ ਚ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਨ੍ਤਿ ਨਯਗ੍ਗਾਹੇ ਠਤ੍વਾ ਥੇਰੋ વਿਭਜਿ। ਤੇਨਾਹ – ‘‘ਨਯਂ ਪਟਿਲਭਿਤ੍વਾ ਏવਮਾਹਾ’’ਤਿ। ਭਾਰਿਯਂ ਕਤਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਰਂ ਕਤਂ। ਅਪਦੇ ਪਦਂ ਦਸ੍ਸਿਤਂ ਆਕਾਸੇ ਪਦਂ ਕਤਂ ਸਾਧਾਰਣਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ વਿਸਿਟ੍ਠવਿਸਯਤਾਯ ਦਸ੍ਸਿਤਤ੍ਤਾ। ਨਿਕਨ੍ਤਿવਿਞ੍ਞਾਣਨ੍ਤਿ ਨਿਕਨ੍ਤਿਤਣ੍ਹਾਯ ਸਮ੍ਪਯੁਤ੍ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣਂ, ‘‘ਛਨ੍ਦਰਾਗਪ੍ਪਟਿਬਦ੍ਧਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ વਚਨਤੋ। ਮਨੋਤਿ ਭવਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤਂ ਮਨੋਦ੍વਾਰਿਕਜવਨਾਨਂ ਦ੍વਾਰਭੂਤਂ।
282. Kāmaṃ khandhādivasena vibhajanaṃ sādhāraṇaṃ, paṭhamadutiyacatutthasuttesu pana khandhavasena vibhajanaṃ katvā idha tathā akatvā evaṃ desanāya ṭhapanaṃ tato aññathā āyatanavasena vibhajanatthaṃ. Evaṃ vibhinnā hi saṅkhepavitthārato anavasesā sammasanupagā dhammā vibhajitvā dassitā honti; ayaṃ kirettha bhagavato ajjhāsayo therena nayato gahitoti dassetuṃ, ‘‘imasmiṃ kirā’’tiādi vuttaṃ. Tattha dvādasāyatanavaseneva mātikaṃ ṭhapesīti lokiyāni dvādasāyatanāni eva sandhāya mātikaṃ ṭhapesi, yathā tīsu suttesu khandhavasena vibhattaṃ, evaṃ yadi bhagavatā idhāpi vibhajanaṃ icchitaṃ siyā, tathā vibhajeyya, yasmā pana tathā avibhajitvāva gandhakuṭiṃ paviṭṭho, tasmā dvādasāyatanavasenevettha vibhajanaṃ bhagavatā ca adhippetanti nayaggāhe ṭhatvā thero vibhaji. Tenāha – ‘‘nayaṃ paṭilabhitvā evamāhā’’ti. Bhāriyaṃ katanti dukkaraṃ kataṃ. Apade padaṃ dassitaṃ ākāse padaṃ kataṃ sādhāraṇassa atthassa visiṭṭhavisayatāya dassitattā. Nikantiviññāṇanti nikantitaṇhāya sampayuttaṃ viññāṇaṃ, ‘‘chandarāgappaṭibaddhaṃ hotī’’ti vacanato. Manoti bhavaṅgacittaṃ manodvārikajavanānaṃ dvārabhūtaṃ.
੨੮੩. ਪਤ੍ਥਨਾવਸੇਨ ਠਪੇਸੀਤਿ ਪਤ੍ਥਨਾવਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪવਤ੍ਤੇਸਿ।
283.Patthanāvasena ṭhapesīti patthanāvasena cittaṃ pavattesi.
ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਭਦ੍ਦੇਕਰਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ
Mahākaccānabhaddekarattasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā
ਸਮਤ੍ਤਾ।
Samattā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya / ੩. ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਭਦ੍ਦੇਕਰਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਂ • 3. Mahākaccānabhaddekarattasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ੩. ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਭਦ੍ਦੇਕਰਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 3. Mahākaccānabhaddekarattasuttavaṇṇanā
