| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi |
੧੫੮. ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚવਰਪਰਿਦਸ੍ਸਨਾ
158. Mahākaccānassa pañcavaraparidassanā
ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸੋਣਸ੍ਸ વਸ੍ਸਂવੁਟ੍ਠਸ੍ਸ ਰਹੋਗਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸ ਏવਂ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿવਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ – ‘‘ਸੁਤੋਯੇવ ਖੋ ਮੇ ਸੋ ਭਗવਾ ਏਦਿਸੋ ਚ ਏਦਿਸੋ ਚਾਤਿ, ਨ ਚ ਮਯਾ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਦਿਟ੍ਠੋ, ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਹਂ ਤਂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਅਰਹਨ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਸਚੇ ਮਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਅਨੁਜਾਨੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸੋਣੋ ਸਾਯਨ੍ਹਸਮਯਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਾ વੁਟ੍ਠਿਤੋ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸੋਣੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਇਧ ਮਯ੍ਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਰਹੋਗਤਸ੍ਸ ਪਟਿਸਲ੍ਲੀਨਸ੍ਸ ਏવਂ ਚੇਤਸੋ ਪਰਿવਿਤਕ੍ਕੋ ਉਦਪਾਦਿ – ‘ਸੁਤੋ ਯੇવ ਖੋ ਮੇ ਸੋ ਭਗવਾ ਏਦਿਸੋ ਚ ਏਦਿਸੋ ਚਾਤਿ, ਨ ਚ ਮਯਾ ਸਮ੍ਮੁਖਾ ਦਿਟ੍ਠੋ, ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਹਂ ਤਂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਅਰਹਨ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਸਚੇ ਮਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਅਨੁਜਾਨੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ; ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਹਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਤਂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਅਰਹਨ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ, ਸਚੇ ਮਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਅਨੁਜਾਨਾਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ, ਸੋਣ। ਗਚ੍ਛ ਤ੍વਂ, ਸੋਣ, ਤਂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਦਸ੍ਸਨਾਯ ਅਰਹਨ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਂ। ਦਕ੍ਖਿਸ੍ਸਸਿ ਤ੍વਂ, ਸੋਣ, ਤਂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਪਾਸਾਦਿਕਂ ਪਸਾਦਨੀਯਂ ਸਨ੍ਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਸਨ੍ਤਮਾਨਸਂ ਉਤ੍ਤਮਦਮਥਸਮਥਂ ਅਮਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤਂ ਦਨ੍ਤਂ ਗੁਤ੍ਤਂ ਯਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਨਾਗਂ। ਤੇਨ ਹਿ ਤ੍વਂ, ਸੋਣ, ਮਮ વਚਨੇਨ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦ – ‘ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨੋ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦਤੀ’’’ਤਿ। ਏવਞ੍ਚ વਦੇਹਿ – ‘‘ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਪ੍ਪਭਿਕ੍ਖੁਕੋ, ਤਿਣ੍ਣਂ ਮੇ વਸ੍ਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਕਸਿਰੇਨ ਤਤੋ ਤਤੋ ਦਸવਗ੍ਗਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾਪੇਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਅਲਤ੍ਥਂ; ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਭਗવਾ ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ ਅਪ੍ਪਤਰੇਨ ਗਣੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਅਨੁਜਾਨੇਯ੍ਯ। ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਣ੍ਹੁਤ੍ਤਰਾ ਭੂਮਿ ਖਰਾ ਗੋਕਣ੍ਟਕਹਤਾ; ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਭਗવਾ ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ ਗੁਣਙ੍ਗੁਣੂਪਾਹਨਂ ਅਨੁਜਾਨੇਯ੍ਯ। ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਹਾਨਗਰੁਕਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਦਕਸੁਦ੍ਧਿਕਾ; ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਭਗવਾ ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ ਧੁવਨਹਾਨਂ ਅਨੁਜਾਨੇਯ੍ਯ। ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਚਮ੍ਮਾਨਿ ਅਤ੍ਥਰਣਾਨਿ, ਏਲ਼ਕਚਮ੍ਮਂ ਅਜਚਮ੍ਮਂ ਮਿਗਚਮ੍ਮਂ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਜ੍ਝਿਮੇਸੁ ਜਨਪਦੇਸੁ ਏਰਗੂ ਮੋਰਗੂ ਮਜ੍ਜਾਰੂ 1 ਜਨ੍ਤੂ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ ਚਮ੍ਮਾਨਿ ਅਤ੍ਥਰਣਾਨਿ, ਏਲ਼ਕਚਮ੍ਮਂ ਅਜਚਮ੍ਮਂ ਮਿਗਚਮ੍ਮਂ; ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਭਗવਾ ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ ਚਮ੍ਮਾਨਿ ਅਤ੍ਥਰਣਾਨਿ ਅਨੁਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਏਲ਼ਕਚਮ੍ਮਂ ਅਜਚਮ੍ਮਂ ਮਿਗਚਮ੍ਮਂ। ਏਤਰਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨਿਸ੍ਸੀਮਗਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਚੀવਰਂ ਦੇਨ੍ਤਿ – ‘ਇਮਂ ਚੀવਰਂ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਦੇਮਾ’’’ਤਿ। ਤੇ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤਿ – ‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੇਹਿ ਤੇ, ਆવੁਸੋ, ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਚੀવਰਂ ਦਿਨ੍ਨ’ਨ੍ਤਿ ਤੇ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਨ੍ਤਾ ਨ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤਿ – ‘ਮਾ ਨੋ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ; ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਭਗવਾ ਚੀવਰੇ ਪਰਿਯਾਯਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸੋਣੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਸੇਨਾਸਨਂ ਸਂਸਾਮੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਯੇਨ ਸਾવਤ੍ਥਿ ਤੇਨ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਅਨੁਪੁਬ੍ਬੇਨ ਯੇਨ ਸਾવਤ੍ਥਿ ਜੇਤવਨਂ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ, ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਇਮਸ੍ਸ, ਆਨਨ੍ਦ, ਆਗਨ੍ਤੁਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਹੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ – ‘‘ਯਸ੍ਸ ਖੋ ਮਂ ਭਗવਾ ਆਣਾਪੇਤਿ, ‘ਇਮਸ੍ਸ, ਆਨਨ੍ਦ, ਆਗਨ੍ਤੁਕਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਹੀ’ਤਿ, ਇਚ੍ਛਤਿ ਭਗવਾ ਤੇਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕવਿਹਾਰੇ વਤ੍ਥੁਂ, ਇਚ੍ਛਤਿ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਸੋਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਏਕવਿਹਾਰੇ વਤ੍ਥੁ’’ਨ੍ਤਿ – ਯਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇ ਭਗવਾ વਿਹਰਤਿ ਤਸ੍ਮਿਂ વਿਹਾਰੇ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸੋਣਸ੍ਸ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਸਿ।
Atha kho āyasmato soṇassa vassaṃvuṭṭhassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘sutoyeva kho me so bhagavā ediso ca ediso cāti, na ca mayā sammukhā diṭṭho, gaccheyyāhaṃ taṃ bhagavantaṃ dassanāya arahantaṃ sammāsambuddhaṃ, sace maṃ upajjhāyo anujāneyyā’’ti. Atha kho āyasmā soṇo sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā mahākaccāno tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahākaccānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā soṇo āyasmantaṃ mahākaccānaṃ etadavoca – ‘‘idha mayhaṃ, bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘suto yeva kho me so bhagavā ediso ca ediso cāti, na ca mayā sammukhā diṭṭho, gaccheyyāhaṃ taṃ bhagavantaṃ dassanāya arahantaṃ sammāsambuddhaṃ, sace maṃ upajjhāyo anujāneyyā’ti; gaccheyyāhaṃ, bhante, taṃ bhagavantaṃ dassanāya arahantaṃ sammāsambuddhaṃ, sace maṃ upajjhāyo anujānātī’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, soṇa. Gaccha tvaṃ, soṇa, taṃ bhagavantaṃ dassanāya arahantaṃ sammāsambuddhaṃ. Dakkhissasi tvaṃ, soṇa, taṃ bhagavantaṃ pāsādikaṃ pasādanīyaṃ santindriyaṃ santamānasaṃ uttamadamathasamathaṃ amanuppattaṃ dantaṃ guttaṃ yatindriyaṃ nāgaṃ. Tena hi tvaṃ, soṇa, mama vacanena bhagavato pāde sirasā vanda – ‘upajjhāyo me, bhante, āyasmā mahākaccāno bhagavato pāde sirasā vandatī’’’ti. Evañca vadehi – ‘‘avantidakkhiṇāpatho, bhante, appabhikkhuko, tiṇṇaṃ me vassānaṃ accayena kicchena kasirena tato tato dasavaggaṃ bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā upasampadaṃ alatthaṃ; appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe appatarena gaṇena upasampadaṃ anujāneyya. Avantidakkhiṇāpathe, bhante, kaṇhuttarā bhūmi kharā gokaṇṭakahatā; appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe guṇaṅguṇūpāhanaṃ anujāneyya. Avantidakkhiṇāpathe, bhante, nahānagarukā manussā udakasuddhikā; appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe dhuvanahānaṃ anujāneyya. Avantidakkhiṇāpathe, bhante, cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ. Seyyathāpi, bhante, majjhimesu janapadesu eragū moragū majjārū 2 jantū, evameva kho, bhante, avantidakkhiṇāpathe cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ; appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe cammāni attharaṇāni anujāneyya, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ. Etarahi, bhante, manussā nissīmagatānaṃ bhikkhūnaṃ cīvaraṃ denti – ‘imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa demā’’’ti. Te āgantvā ārocenti – ‘itthannāmehi te, āvuso, manussehi cīvaraṃ dinna’nti te kukkuccāyantā na sādiyanti – ‘mā no nissaggiyaṃ ahosī’ti; appeva nāma bhagavā cīvare pariyāyaṃ ācikkheyyā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā soṇo āyasmato mahākaccānassa paṭissutvā uṭṭhāyāsanā āyasmantaṃ mahākaccānaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya yena sāvatthi tena pakkāmi. Anupubbena yena sāvatthi jetavanaṃ anāthapiṇḍikassa ārāmo yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘imassa, ānanda, āgantukassa bhikkhuno senāsanaṃ paññāpehī’’ti. Atha kho āyasmā ānando – ‘‘yassa kho maṃ bhagavā āṇāpeti, ‘imassa, ānanda, āgantukassa bhikkhuno senāsanaṃ paññāpehī’ti, icchati bhagavā tena bhikkhunā saddhiṃ ekavihāre vatthuṃ, icchati bhagavā āyasmatā soṇena saddhiṃ ekavihāre vatthu’’nti – yasmiṃ vihāre bhagavā viharati tasmiṃ vihāre āyasmato soṇassa senāsanaṃ paññāpesi.
੨੫੮. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਬਹੁਦੇવ ਰਤ੍ਤਿਂ ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇ વੀਤਿਨਾਮੇਤ੍વਾ વਿਹਾਰਂ ਪਾવਿਸਿ। ਆਯਸ੍ਮਾਪਿ ਖੋ ਸੋਣੋ ਬਹੁਦੇવ ਰਤ੍ਤਿਂ ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇ વੀਤਿਨਾਮੇਤ੍વਾ વਿਹਾਰਂ ਪਾવਿਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਪਚ੍ਚੂਸਸਮਯਂ ਪਚ੍ਚੁਟ੍ਠਾਯ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਸੋਣਂ ਅਜ੍ਝੇਸਿ – ‘‘ਪਟਿਭਾਤੁ ਤਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਧਮ੍ਮੋ ਭਾਸਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸੋਣੋ ਭਗવਤੋ ਪਟਿਸ੍ਸੁਣਿਤ੍વਾ ਸਬ੍ਬਾਨੇવ ਅਟ੍ਠਕવਗ੍ਗਿਕਾਨਿ ਸਰੇਨ ਅਭਾਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸੋਣਸ੍ਸ ਸਰਭਞ੍ਞਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਅਬ੍ਭਾਨੁਮੋਦਿ – ‘‘ਸਾਧੁ, ਸਾਧੁ, ਭਿਕ੍ਖੁ। ਸੁਗ੍ਗਹਿਤਾਨਿ ਖੋ ਤੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਅਟ੍ਠਕવਗ੍ਗਿਕਾਨਿ , ਸੁਮਨਸਿਕਤਾਨਿ ਸੂਪਧਾਰਿਤਾਨਿ। ਕਲ੍ਯਾਣਿਯਾਪਿ વਾਚਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, વਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾਯ, ਅਨੇਲਗਲਾਯ 3, ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ વਿਞ੍ਞਾਪਨਿਯਾ। ਕਤਿવਸ੍ਸੋਸਿ ਤ੍વਂ, ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ? ‘‘ਏਕવਸ੍ਸੋਹਂ, ਭਗવਾ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਸ੍ਸ ਪਨ ਤ੍વਂ, ਭਿਕ੍ਖੁ, ਏવਂ ਚਿਰਂ ਅਕਾਸੀ’’ਤਿ? ‘‘ਚਿਰਂ ਦਿਟ੍ਠੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਾਮੇਸੁ ਆਦੀਨવੋ, ਅਪਿ ਚ ਸਮ੍ਬਾਧਾ ਘਰਾવਾਸਾ ਬਹੁਕਿਚ੍ਚਾ ਬਹੁਕਰਣੀਯਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਏਤਮਤ੍ਥਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਤਾਯਂ વੇਲਾਯਂ ਇਮਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ –
258. Atha kho bhagavā bahudeva rattiṃ ajjhokāse vītināmetvā vihāraṃ pāvisi. Āyasmāpi kho soṇo bahudeva rattiṃ ajjhokāse vītināmetvā vihāraṃ pāvisi. Atha kho bhagavā rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya āyasmantaṃ soṇaṃ ajjhesi – ‘‘paṭibhātu taṃ, bhikkhu, dhammo bhāsitu’’nti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā soṇo bhagavato paṭissuṇitvā sabbāneva aṭṭhakavaggikāni sarena abhāsi. Atha kho bhagavā āyasmato soṇassa sarabhaññapariyosāne abbhānumodi – ‘‘sādhu, sādhu, bhikkhu. Suggahitāni kho te, bhikkhu, aṭṭhakavaggikāni , sumanasikatāni sūpadhāritāni. Kalyāṇiyāpi vācāya samannāgato, vissaṭṭhāya, anelagalāya 4, atthassa viññāpaniyā. Kativassosi tvaṃ, bhikkhū’’ti? ‘‘Ekavassohaṃ, bhagavā’’ti. ‘‘Kissa pana tvaṃ, bhikkhu, evaṃ ciraṃ akāsī’’ti? ‘‘Ciraṃ diṭṭho me, bhante, kāmesu ādīnavo, api ca sambādhā gharāvāsā bahukiccā bahukaraṇīyā’’ti. Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
ਅਰਿਯੋ ਨ ਰਮਤੀ ਪਾਪੇ, ਪਾਪੇ ਨ ਰਮਤੀ ਸੁਚੀ’’ਤਿ॥
Ariyo na ramatī pāpe, pāpe na ramatī sucī’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਸੋਣੋ – ਪਟਿਸਮ੍ਮੋਦਤਿ ਖੋ ਮਂ ਭਗવਾ, ਅਯਂ ਖ੍વਸ੍ਸ ਕਾਲੋ ਯਂ ਮੇ ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਪਰਿਦਸ੍ਸੀਤਿ – ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਏਕਂਸਂ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇਸੁ ਸਿਰਸਾ ਨਿਪਤਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਉਪਜ੍ਝਾਯੋ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨੋ ਭਗવਤੋ ਪਾਦੇ ਸਿਰਸਾ વਨ੍ਦਤਿ, ਏવਞ੍ਚ વਦੇਤਿ ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਪ੍ਪਭਿਕ੍ਖੁਕੋ। ਤਿਣ੍ਣਂ ਮੇ વਸ੍ਸਾਨਂ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਕਿਚ੍ਛੇਨ ਕਸਿਰੇਨ ਤਤੋ ਤਤੋ ਦਸવਗ੍ਗਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਂ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਾਪੇਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਅਲਤ੍ਥਂ, ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਭਗવਾ ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ ਅਪ੍ਪਤਰੇਨ ਗਣੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ ਅਨੁਜਾਨੇਯ੍ਯ। ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕਣ੍ਹੁਤ੍ਤਰਾ ਭੂਮਿ ਖਰਾ ਗੋਕਣ੍ਟਕਹਤਾ; ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਭਗવਾ ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ ਗੁਣਙ੍ਗੁਣੂਪਾਹਨਂ ਅਨੁਜਾਨੇਯ੍ਯ। ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਨਹਾਨਗਰੁਕਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਦਕਸੁਦ੍ਧਿਕਾ, ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਭਗવਾ ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ ਧੁવਨਹਾਨਂ ਅਨੁਜਾਨੇਯ੍ਯ। ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਚਮ੍ਮਾਨਿ ਅਤ੍ਥਰਣਾਨਿ, ਏਲ਼ਕਚਮ੍ਮਂ ਅਜਚਮ੍ਮਂ ਮਿਗਚਮ੍ਮਂ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਜ੍ਝਿਮੇਸੁ ਜਨਪਦੇਸੁ ਏਰਗੂ ਮੋਰਗੂ ਮਜ੍ਜਾਰੂ ਜਨ੍ਤੂ , ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ ਚਮ੍ਮਾਨਿ ਅਤ੍ਥਰਣਾਨਿ, ਏਲ਼ਕਚਮ੍ਮਂ ਅਜਚਮ੍ਮਂ ਮਿਗਚਮ੍ਮਂ; ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਭਗવਾ ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ ਚਮ੍ਮਾਨਿ ਅਤ੍ਥਰਣਾਨਿ ਅਨੁਜਾਨੇਯ੍ਯ, ਏਲ਼ਕਚਮ੍ਮਂ ਅਜਚਮ੍ਮਂ ਮਿਗਚਮ੍ਮਂ। ਏਤਰਹਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨਿਸ੍ਸੀਮਗਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਚੀવਰਂ ਦੇਨ੍ਤਿ – ‘ਇਮਂ ਚੀવਰਂ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਦੇਮਾ’ਤਿ। ਤੇ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਆਰੋਚੇਨ੍ਤਿ – ‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮੇਹਿ ਤੇ, ਆવੁਸੋ, ਮਨੁਸ੍ਸੇਹਿ ਚੀવਰਂ ਦਿਨ੍ਨ’ਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਯਨ੍ਤਾ ਨ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤਿ – ‘ਮਾ ਨੋ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਂ ਅਹੋਸੀ’ਤਿ; ਅਪ੍ਪੇવ ਨਾਮ ਭਗવਾ ਚੀવਰੇ ਪਰਿਯਾਯਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ।
Atha kho āyasmā soṇo – paṭisammodati kho maṃ bhagavā, ayaṃ khvassa kālo yaṃ me upajjhāyo paridassīti – uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘upajjhāyo me, bhante, āyasmā mahākaccāno bhagavato pāde sirasā vandati, evañca vadeti avantidakkhiṇāpatho, bhante, appabhikkhuko. Tiṇṇaṃ me vassānaṃ accayena kicchena kasirena tato tato dasavaggaṃ bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā upasampadaṃ alatthaṃ, appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe appatarena gaṇena upasampadaṃ anujāneyya. Avantidakkhiṇāpathe, bhante, kaṇhuttarā bhūmi kharā gokaṇṭakahatā; appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe guṇaṅguṇūpāhanaṃ anujāneyya. Avantidakkhiṇāpathe, bhante, nahānagarukā manussā udakasuddhikā, appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe dhuvanahānaṃ anujāneyya. Avantidakkhiṇāpathe, bhante, cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ. Seyyathāpi, bhante, majjhimesu janapadesu eragū moragū majjārū jantū , evameva kho, bhante, avantidakkhiṇāpathe cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ; appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe cammāni attharaṇāni anujāneyya, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ. Etarahi, bhante, manussā nissīmagatānaṃ bhikkhūnaṃ cīvaraṃ denti – ‘imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa demā’ti. Te āgantvā ārocenti – ‘itthannāmehi te, āvuso, manussehi cīvaraṃ dinna’nti. Te kukkuccāyantā na sādiyanti – ‘mā no nissaggiyaṃ ahosī’ti; appeva nāma bhagavā cīvare pariyāyaṃ ācikkheyyā’’ti.
੨੫੯. ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਨਿਦਾਨੇ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਪਕਰਣੇ ਧਮ੍ਮਿਂ ਕਥਂ ਕਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਪ੍ਪਭਿਕ੍ਖੁਕੋ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮੇਸੁ ਜਨਪਦੇਸੁ વਿਨਯਧਰਪਞ੍ਚਮੇਨ ਗਣੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ। ਤਤ੍ਰਿਮੇ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ – ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਗਜਙ੍ਗਲਂ 7 ਨਾਮ ਨਿਗਮੋ, ਤਸ੍ਸ ਪਰੇਨ ਮਹਾਸਾਲਾ, ਤਤੋ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ; ਪੁਰਤ੍ਥਿਮਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸਲ੍ਲવਤੀ 8 ਨਾਮ ਨਦੀ, ਤਤੋ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ; ਦਕ੍ਖਿਣਾਯ ਦਿਸਾਯ ਸੇਤਕਣ੍ਣਿਕਂ ਨਾਮ ਨਿਗਮੋ, ਤਤੋ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ; ਪਚ੍ਛਿਮਾਯ ਦਿਸਾਯ ਥੂਣਂ ਨਾਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਾਮੋ, ਤਤੋ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ; ਉਤ੍ਤਰਾਯ ਦਿਸਾਯ ਉਸੀਰਦ੍ਧਜੋ ਨਾਮ ਪਬ੍ਬਤੋ, ਤਤੋ ਪਰਾ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮਾ ਜਨਪਦਾ, ਓਰਤੋ ਮਜ੍ਝੇ । ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏવਰੂਪੇਸੁ ਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮੇਸੁ ਜਨਪਦੇਸੁ વਿਨਯਧਰਪਞ੍ਚਮੇਨ ਗਣੇਨ ਉਪਸਮ੍ਪਦਂ। ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਕਣ੍ਹੁਤ੍ਤਰਾ ਭੂਮਿ ਖਰਾ ਗੋਕਣ੍ਟਕਹਤਾ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮੇਸੁ ਜਨਪਦੇਸੁ ਗੁਣਙ੍ਗੁਣੂਪਾਹਨਂ। ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਨਹਾਨਗਰੁਕਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਉਦਕਸੁਦ੍ਧਿਕਾ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮੇਸੁ ਜਨਪਦੇਸੁ ਧੁવਨਹਾਨਂ। ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਮ੍ਮਾਨਿ ਅਤ੍ਥਰਣਾਨਿ, ਏਲ਼ਕਚਮ੍ਮਂ ਅਜਚਮ੍ਮਂ ਮਿਗਚਮ੍ਮਂ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਜ੍ਝਿਮੇਸੁ ਜਨਪਦੇਸੁ ਏਰਗੂ ਮੋਰਗੂ ਮਜ੍ਜਾਰੂ ਜਨ੍ਤੂ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅવਨ੍ਤਿਦਕ੍ਖਿਣਾਪਥੇ ਚਮ੍ਮਾਨਿ ਅਤ੍ਥਰਣਾਨਿ, ਏਲ਼ਕਚਮ੍ਮਂ ਅਜਚਮ੍ਮਂ ਮਿਗਚਮ੍ਮਂ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਬ੍ਬਪਚ੍ਚਨ੍ਤਿਮੇਸੁ ਜਨਪਦੇਸੁ ਚਮ੍ਮਾਨਿ ਅਤ੍ਥਰਣਾਨਿ, ਏਲ਼ਕਚਮ੍ਮਂ ਅਜਚਮ੍ਮਂ ਮਿਗਚਮ੍ਮਂ। ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨਿਸ੍ਸੀਮਗਤਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਚੀવਰਂ ਦੇਨ੍ਤਿ – ‘ਇਮਂ ਚੀવਰਂ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਦੇਮਾ’ਤਿ। ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸਾਦਿਤੁਂ, ਨ ਤਾવ ਤਂ ਗਣਨੂਪਗਂ ਯਾવ ਨ ਹਤ੍ਥਂ ਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ।
259. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘avantidakkhiṇāpatho, bhikkhave, appabhikkhuko. Anujānāmi, bhikkhave, sabbapaccantimesu janapadesu vinayadharapañcamena gaṇena upasampadaṃ. Tatrime paccantimā janapadā – puratthimāya disāya gajaṅgalaṃ 9 nāma nigamo, tassa parena mahāsālā, tato parā paccantimā janapadā, orato majjhe; puratthimadakkhiṇāya disāya sallavatī 10 nāma nadī, tato parā paccantimā janapadā, orato majjhe; dakkhiṇāya disāya setakaṇṇikaṃ nāma nigamo, tato parā paccantimā janapadā, orato majjhe; pacchimāya disāya thūṇaṃ nāma brāhmaṇagāmo, tato parā paccantimā janapadā, orato majjhe; uttarāya disāya usīraddhajo nāma pabbato, tato parā paccantimā janapadā, orato majjhe . Anujānāmi, bhikkhave, evarūpesu paccantimesu janapadesu vinayadharapañcamena gaṇena upasampadaṃ. Avantidakkhiṇāpathe, bhikkhave, kaṇhuttarā bhūmi kharā gokaṇṭakahatā. Anujānāmi, bhikkhave, sabbapaccantimesu janapadesu guṇaṅguṇūpāhanaṃ. Avantidakkhiṇāpathe, bhikkhave, nahānagarukā manussā udakasuddhikā. Anujānāmi, bhikkhave, sabbapaccantimesu janapadesu dhuvanahānaṃ. Avantidakkhiṇāpathe, bhikkhave, cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ. Seyyathāpi, bhikkhave, majjhimesu janapadesu eragū moragū majjārū jantū, evameva kho, bhikkhave, avantidakkhiṇāpathe cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ. Anujānāmi, bhikkhave, sabbapaccantimesu janapadesu cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ. Idha pana, bhikkhave, manussā nissīmagatānaṃ bhikkhūnaṃ cīvaraṃ denti – ‘imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa demā’ti. Anujānāmi, bhikkhave, sādituṃ, na tāva taṃ gaṇanūpagaṃ yāva na hatthaṃ gacchatī’’ti.
ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਨਸ੍ਸ ਪਞ੍ਚવਰਪਰਿਦਸ੍ਸਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Mahākaccānassa pañcavaraparidassanā niṭṭhitā.
ਚਮ੍ਮਕ੍ਖਨ੍ਧਕੋ ਪਞ੍ਚਮੋ।
Cammakkhandhako pañcamo.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਸਬ੍ਬਚਮ੍ਮਪਟਿਕ੍ਖੇਪਾਦਿਕਥਾ • Sabbacammapaṭikkhepādikathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਸੋਣਕੁਟਿਕਣ੍ਣવਤ੍ਥੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Soṇakuṭikaṇṇavatthukathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਸਬ੍ਬਚਮ੍ਮਪਟਿਕ੍ਖੇਪਾਦਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Sabbacammapaṭikkhepādikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਗਿਹਿવਿਕਤਾਨੁਞ੍ਞਾਤਾਦਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Gihivikatānuññātādikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੧੫੭. ਸੋਣਕੁਟਿਕਣ੍ਣવਤ੍ਥੁਕਥਾ • 157. Soṇakuṭikaṇṇavatthukathā
