Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අපදාන-අට්‌ඨකථා • Apadāna-aṭṭhakathā

    3. මහාකච්‌චානත්‌ථෙරඅපදානවණ්‌ණනා

    3. Mahākaccānattheraapadānavaṇṇanā

    පදුමුත්‌තරනාථස්‌සාතිආදිකං ආයස්‌මතො කච්‌චානත්‌ථෙරස්‌ස අපදානං. අයම්‌පි පුරිමබුද්‌ධෙසු කතාධිකාරො තත්‌ථ තත්‌ථ භවෙ විවට්‌ටූපනිස්‌සයානි පුඤ්‌ඤානි උපචිනන්‌තො පදුමුත්‌තරස්‌ස භගවතො කාලෙ ගහපතිමහාසාලකුලගෙහෙ නිබ්‌බත්‌තෙත්‌වා වුද්‌ධිප්‌පත්‌තො එකදිවසං සත්‌ථු සන්‌තිකෙ ධම්‌මං සුණන්‌තො සත්‌ථාරං එකං භික්‌ඛුං සංඛිත්‌තෙන භාසිතස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං විභජන්‌තානං අග්‌ගට්‌ඨානෙ ඨපෙන්‌තං දිස්‌වා සයම්‌පි තං ඨානන්‌තරං පත්‌ථෙන්‌තො දානාදීනි පුඤ්‌ඤානි කත්‌වා දෙවමනුස්‌සෙසු සංසරන්‌තො සුමෙධස්‌ස භගවතො කාලෙ විජ්‌ජාධරො හුත්‌වා ආකාසෙන ගච්‌ඡන්‌තො සත්‌ථාරං එකස්‌මිං වනසණ්‌ඩෙ නිසින්‌නං දිස්‌වා පසන්‌නමානසො කණිකාරපුප්‌ඵෙහි පූජං අකාසි.

    Padumuttaranāthassātiādikaṃ āyasmato kaccānattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle gahapatimahāsālakulagehe nibbattetvā vuddhippatto ekadivasaṃ satthu santike dhammaṃ suṇanto satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ saṃkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ vibhajantānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā sayampi taṃ ṭhānantaraṃ patthento dānādīni puññāni katvā devamanussesu saṃsaranto sumedhassa bhagavato kāle vijjādharo hutvā ākāsena gacchanto satthāraṃ ekasmiṃ vanasaṇḍe nisinnaṃ disvā pasannamānaso kaṇikārapupphehi pūjaṃ akāsi.

    සො තෙන පුඤ්‌ඤකම්‌මෙන අපරාපරං සුගතීසුයෙව පරිවත්‌තෙත්‌වා කස්‌සපදසබලස්‌ස කාලෙ බාරාණසියං කුලඝරෙ නිබ්‌බත්‌තිත්‌වා පරිනිබ්‌බුතෙ භගවති සුවණ්‌ණචෙතියකරණට්‌ඨානං දසසහස්‌සග්‌ඝනිකාය සුවණ්‌ණිට්‌ඨකාය පූජං කත්‌වා ‘‘භගවා මය්‌හං නිබ්‌බත්‌තනිබ්‌බත්‌තට්‌ඨානෙ සරීරං සුවණ්‌ණවණ්‌ණං හොතූ’’ති පත්‌ථරං අකාසි. තතො යාවජීවං කුසලං කත්‌වා එකං බුද්‌ධන්‌තරං දෙවමනුස්‌සෙසු සංසරිත්‌වා ඉමස්‌මිං බුද්‌ධුප්‌පාදෙ උජ්‌ජෙනියං රඤ්‌ඤො චණ්‌ඩපජ්‌ජොතස්‌ස පුරොහිතස්‌ස ගෙහෙ නිබ්‌බත්‌ති, තස්‌ස නාමග්‌ගහණදිවසෙ මාතාපිතරො ‘‘අම්‌හාකං පුත්‌තො සුවණ්‌ණවණ්‌ණො අත්‌තනො නාමං ගහෙත්‌වා ආගතො’’ති කඤ්‌චනමාණවොත්‌වෙව නාමං කරිංසු. සො වුද්‌ධිමන්‌වාය තයො වෙදෙ උග්‌ගණ්‌හිත්‌වා පිතු අච්‌චයෙන පුරොහිතට්‌ඨානං ලභි. සො ගොත්‌තවසෙන කච්‌චානොති පඤ්‌ඤායිත්‌ථ.

    So tena puññakammena aparāparaṃ sugatīsuyeva parivattetvā kassapadasabalassa kāle bārāṇasiyaṃ kulaghare nibbattitvā parinibbute bhagavati suvaṇṇacetiyakaraṇaṭṭhānaṃ dasasahassagghanikāya suvaṇṇiṭṭhakāya pūjaṃ katvā ‘‘bhagavā mayhaṃ nibbattanibbattaṭṭhāne sarīraṃ suvaṇṇavaṇṇaṃ hotū’’ti pattharaṃ akāsi. Tato yāvajīvaṃ kusalaṃ katvā ekaṃ buddhantaraṃ devamanussesu saṃsaritvā imasmiṃ buddhuppāde ujjeniyaṃ rañño caṇḍapajjotassa purohitassa gehe nibbatti, tassa nāmaggahaṇadivase mātāpitaro ‘‘amhākaṃ putto suvaṇṇavaṇṇo attano nāmaṃ gahetvā āgato’’ti kañcanamāṇavotveva nāmaṃ kariṃsu. So vuddhimanvāya tayo vede uggaṇhitvā pitu accayena purohitaṭṭhānaṃ labhi. So gottavasena kaccānoti paññāyittha.

    රාජා චණ්‌ඩපජ්‌ජොතො බුද්‌ධුප්‌පාදං සුත්‌වා, ‘‘ආචරිය, ත්‌වං තත්‌ථ ගන්‌ත්‌වා සත්‌ථාරං ඉධානෙහී’’ති පෙසෙසි. සො අත්‌තට්‌ඨමො සත්‌ථු සන්‌තිකං උපගතො. තස්‌ස සත්‌ථා ධම්‌මං දෙසෙසි. දෙසනාපරියොසානෙ සො සත්‌තහි ජනෙහි සද්‌ධිං සහපටිසම්‌භිදාහි අරහත්‌තෙ පතිට්‌ඨාසි. අථ සත්‌ථා ‘‘එථ, භික්‌ඛවො’’ති හත්‌ථං පසාරෙසි. තෙ තාවදෙව ද්‌වඞ්‌ගුලමත්‌තකෙසමස්‌සුකා ඉද්‌ධිමයපත්‌තචීවරධරා වස්‌සසට්‌ඨිකත්‌ථෙරා විය අහෙසුං. එවං ථෙරො සදත්‌ථං නිප්‌ඵාදෙත්‌වා, ‘‘භන්‌තෙ, රාජා පජ්‌ජොතො තුම්‌හාකං පාදෙ වන්‌දිතුං ධම්‌මඤ්‌ච සොතුං ඉච්‌ඡතී’’ති සත්‌ථු ආරොචෙසි. සත්‌ථා ‘‘ත්‌වංයෙව භික්‌ඛු තත්‌ථ ගච්‌ඡ, තයි ගතෙපි රාජා පසීදිස්‌සතී’’ති ආහ. ථෙරො අත්‌තට්‌ඨමො තත්‌ථ ගන්‌ත්‌වා රාජානං පසාදෙත්‌වා අවන්‌තීසු සාසනං පතිට්‌ඨාපෙත්‌වා පුන සත්‌ථු සන්‌තිකමෙව ගතො.

    Rājā caṇḍapajjoto buddhuppādaṃ sutvā, ‘‘ācariya, tvaṃ tattha gantvā satthāraṃ idhānehī’’ti pesesi. So attaṭṭhamo satthu santikaṃ upagato. Tassa satthā dhammaṃ desesi. Desanāpariyosāne so sattahi janehi saddhiṃ sahapaṭisambhidāhi arahatte patiṭṭhāsi. Atha satthā ‘‘etha, bhikkhavo’’ti hatthaṃ pasāresi. Te tāvadeva dvaṅgulamattakesamassukā iddhimayapattacīvaradharā vassasaṭṭhikattherā viya ahesuṃ. Evaṃ thero sadatthaṃ nipphādetvā, ‘‘bhante, rājā pajjoto tumhākaṃ pāde vandituṃ dhammañca sotuṃ icchatī’’ti satthu ārocesi. Satthā ‘‘tvaṃyeva bhikkhu tattha gaccha, tayi gatepi rājā pasīdissatī’’ti āha. Thero attaṭṭhamo tattha gantvā rājānaṃ pasādetvā avantīsu sāsanaṃ patiṭṭhāpetvā puna satthu santikameva gato.

    31. එවං සො පත්‌තඅරහත්‌තඵලො ‘‘එතදග්‌ගං, භික්‌ඛවෙ, මම සාවකානං සංඛිත්‌තෙන භාසිතස්‌ස විත්‌ථාරෙන අත්‌ථං විභජන්‌තානං යදිදං මහාකච්‌චානො’’ති (අ. නි. 1.188, 197) එතදග්‌ගට්‌ඨානං පත්‌වා අත්‌තනො පුබ්‌බකම්‌මං සරිත්‌වා පුබ්‌බචරිතාපදානං පකාසෙන්‌තො පදුමුත්‌තරනාථස්‌සාතිආදිමාහ. තත්‌ථ පදුමං නාම චෙතියන්‌ති පදුමෙහි ඡාදිතත්‌තා වා පදුමාකාරෙහි කතත්‌තා වා භගවතො වසනගන්‌ධකුටිවිහාරොව පූජනීයභාවෙන චෙතියං, යථා ‘‘ගොතමකචෙතියං, ආළවකචෙතිය’’න්‌ති වුත්‌තෙ තෙසං යක්‌ඛානං නිවසනට්‌ඨානං පූජනීයට්‌ඨානත්‌තා චෙතියන්‌ති වුච්‌චති, එවමිදං භගවතො වසනට්‌ඨානං චෙතියන්‌ති වුච්‌චති, න ධාතුනිධායකචෙතියන්‌ති වෙදිතබ්‌බං. න හි අපරිනිබ්‌බුතස්‌ස භගවතො සරීරධාතූනං අභාවා ධාතුචෙතියං අකරි. සිලාසනං කාරයිත්‌වාති තස්‌සා පදුමනාමිකාය ගන්‌ධකුටියා පුප්‌ඵාධාරත්‌ථාය හෙට්‌ඨා ඵලිකමයං සිලාසනං කාරෙත්‌වා. සුවණ්‌ණෙනාභිලෙපයින්‌ති තං සිලාසනං ජම්‌බොනදසුවණ්‌ණෙන අභිවිසෙසෙන ලෙපයිං ඡාදෙසින්‌ති අත්‌ථො.

    31. Evaṃ so pattaarahattaphalo ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ saṃkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ vibhajantānaṃ yadidaṃ mahākaccāno’’ti (a. ni. 1.188, 197) etadaggaṭṭhānaṃ patvā attano pubbakammaṃ saritvā pubbacaritāpadānaṃ pakāsento padumuttaranāthassātiādimāha. Tattha padumaṃ nāma cetiyanti padumehi chāditattā vā padumākārehi katattā vā bhagavato vasanagandhakuṭivihārova pūjanīyabhāvena cetiyaṃ, yathā ‘‘gotamakacetiyaṃ, āḷavakacetiya’’nti vutte tesaṃ yakkhānaṃ nivasanaṭṭhānaṃ pūjanīyaṭṭhānattā cetiyanti vuccati, evamidaṃ bhagavato vasanaṭṭhānaṃ cetiyanti vuccati, na dhātunidhāyakacetiyanti veditabbaṃ. Na hi aparinibbutassa bhagavato sarīradhātūnaṃ abhāvā dhātucetiyaṃ akari. Silāsanaṃ kārayitvāti tassā padumanāmikāya gandhakuṭiyā pupphādhāratthāya heṭṭhā phalikamayaṃ silāsanaṃ kāretvā. Suvaṇṇenābhilepayinti taṃ silāsanaṃ jambonadasuvaṇṇena abhivisesena lepayiṃ chādesinti attho.

    32. රතනාමයං සත්‌තහි රතනෙහි කතං ඡත්‌තං පග්‌ගය්‌හ මුද්‌ධනි ධාරෙත්‌වා වාළබීජනිඤ්‌ච සෙතපවරචාමරිඤ්‌ච පග්‌ගය්‌හ බුද්‌ධස්‌ස අභිරොපයිං. ලොකබන්‌ධුස්‌ස තාදිනොති සකලලොකබන්‌ධුසදිසස්‌ස තාදිගුණසමඞ්‌ගිස්‌ස බුද්‌ධස්‌ස ධාරෙසින්‌ති අත්‌ථො. සෙසං උත්‌තානත්‌ථමෙවාති.

    32.Ratanāmayaṃ sattahi ratanehi kataṃ chattaṃ paggayha muddhani dhāretvā vāḷabījaniñca setapavaracāmariñca paggayha buddhassa abhiropayiṃ. Lokabandhussa tādinoti sakalalokabandhusadisassa tādiguṇasamaṅgissa buddhassa dhāresinti attho. Sesaṃ uttānatthamevāti.

    මහාකච්‌චානත්‌ථෙරඅපදානවණ්‌ණනා සමත්‌තා.

    Mahākaccānattheraapadānavaṇṇanā samattā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / අපදානපාළි • Apadānapāḷi / 3. මහාකච්‌චානත්‌ථෙරඅපදානං • 3. Mahākaccānattheraapadānaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact