Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / థేరగాథా-అట్ఠకథా • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ౬. మహాకాళత్థేరగాథావణ్ణనా

    6. Mahākāḷattheragāthāvaṇṇanā

    కాళీ ఇత్థీతి ఆయస్మతో మహాకాళత్థేరస్స గాథా. కా ఉప్పత్తి? అయమ్పి పురిమబుద్ధేసు కతాధికారో తత్థ తత్థ భవే పుఞ్ఞాని ఉపచినన్తో ఇతో ఏకనవుతే కప్పే కులగేహే నిబ్బత్తిత్వా విఞ్ఞుతం పత్తో కేనచిదేవ కరణీయేన అరఞ్ఞం గతో తత్థ అఞ్ఞతరస్స రుక్ఖస్స సాఖాయ ఓలమ్బమానం పంసుకూలచీవరం దిస్వా ‘‘అరియద్ధజో ఓలమ్బతీ’’తి పసన్నచిత్తో కిఙ్కణిపుప్ఫాని గహేత్వా పంసుకూలం పూజేసి. సో తేన పుఞ్ఞకమ్మేన దేవమనుస్సేసు సంసరన్తో ఇమస్మిం బుద్ధుప్పాదే సేతబ్యనగరే సత్థవాహకులే నిబ్బత్తిత్వా మహాకాళోతి లద్ధనామో విఞ్ఞుతం పత్వా ఘరావాసం వసన్తో పఞ్చహి సకటసతేహి భణ్డం గహేత్వా వాణిజ్జవసేన సావత్థిం గతో ఏకమన్తం సకటసత్థం నివేసేత్వా అద్ధానపరిస్సమం వినోదేత్వా అత్తనో పరిసాయ సద్ధిం నిసిన్నో సాయన్హసమయం గన్ధమాలాదిహత్థే ఉపాసకే జేతవనం గచ్ఛన్తే దిస్వా సయమ్పి తేహి సద్ధిం విహారం గన్త్వా సత్థు సన్తికే ధమ్మం సుత్వా పటిలద్ధసద్ధో పబ్బజిత్వా సోసానికఙ్గం అధిట్ఠాయ సుసానే వసతి. అథేకదివసం కాళీ నామ ఏకా ఇత్థీ ఛవడాహికా థేరస్స కమ్మట్ఠానత్థాయ అచిరమతసరీరం ఉభో సత్థీ భిన్దిత్వా ఉభో చ బాహూ భిన్దిత్వా సీసఞ్చ దధిథాలకం వియ భిన్దిత్వా సబ్బం అఙ్గపచ్చఙ్గం సమ్బన్ధమేవ కత్వా థేరస్స ఓలోకేతుం యోగ్యట్ఠానే ఠపేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. థేరో తం దిస్వా అత్తానం ఓవదన్తో –

    Kāḷīitthīti āyasmato mahākāḷattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave puññāni upacinanto ito ekanavute kappe kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto kenacideva karaṇīyena araññaṃ gato tattha aññatarassa rukkhassa sākhāya olambamānaṃ paṃsukūlacīvaraṃ disvā ‘‘ariyaddhajo olambatī’’ti pasannacitto kiṅkaṇipupphāni gahetvā paṃsukūlaṃ pūjesi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde setabyanagare satthavāhakule nibbattitvā mahākāḷoti laddhanāmo viññutaṃ patvā gharāvāsaṃ vasanto pañcahi sakaṭasatehi bhaṇḍaṃ gahetvā vāṇijjavasena sāvatthiṃ gato ekamantaṃ sakaṭasatthaṃ nivesetvā addhānaparissamaṃ vinodetvā attano parisāya saddhiṃ nisinno sāyanhasamayaṃ gandhamālādihatthe upāsake jetavanaṃ gacchante disvā sayampi tehi saddhiṃ vihāraṃ gantvā satthu santike dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā sosānikaṅgaṃ adhiṭṭhāya susāne vasati. Athekadivasaṃ kāḷī nāma ekā itthī chavaḍāhikā therassa kammaṭṭhānatthāya aciramatasarīraṃ ubho satthī bhinditvā ubho ca bāhū bhinditvā sīsañca dadhithālakaṃ viya bhinditvā sabbaṃ aṅgapaccaṅgaṃ sambandhameva katvā therassa oloketuṃ yogyaṭṭhāne ṭhapetvā ekamantaṃ nisīdi. Thero taṃ disvā attānaṃ ovadanto –

    ౧౫౧.

    151.

    ‘‘కాళీ ఇత్థీ బ్రహతీ ధఙ్కరూపా, సత్థిఞ్చ భేత్వా అపరఞ్చ సత్థిం;

    ‘‘Kāḷī itthī brahatī dhaṅkarūpā, satthiñca bhetvā aparañca satthiṃ;

    బాహఞ్చ భేత్వా అపరఞ్చ బాహం, సీసఞ్చ భేత్వా దధిథాలకంవ;

    Bāhañca bhetvā aparañca bāhaṃ, sīsañca bhetvā dadhithālakaṃva;

    ఏసా నిసిన్నా అభిసన్దహిత్వా.

    Esā nisinnā abhisandahitvā.

    ౧౫౨.

    152.

    ‘‘యో వే అవిద్వా ఉపధిం కరోతి, పునప్పునం దుక్ఖముపేతి మన్దో;

    ‘‘Yo ve avidvā upadhiṃ karoti, punappunaṃ dukkhamupeti mando;

    తస్మా పజానం ఉపధిం న కయిరా, మాహం పున భిన్నసిరో సయిస్స’’న్తి. –

    Tasmā pajānaṃ upadhiṃ na kayirā, māhaṃ puna bhinnasiro sayissa’’nti. –

    గాథాద్వయం అభాసి.

    Gāthādvayaṃ abhāsi.

    తత్థ కాళీతి తస్సా నామం, కాళవణ్ణత్తా వా ఏవం వుత్తం. బ్రహతీతి మహాసరీరా ఆరోహపరిణాహవతీ. ధఙ్కరూపాతి కాళవణ్ణత్తా ఏవ కాకసదిసరూపా. సత్థిఞ్చ భేత్వాతి మతసరీరస్స సత్థిం జణ్ణుభేదనేన భఞ్జిత్వా. అపరఞ్చ సత్థిన్తి ఇతరఞ్చ సత్థిం భఞ్జిత్వా. బాహఞ్చ భేత్వాతి బాహట్ఠిఞ్చ అగ్గబాహట్ఠానేయేవ భఞ్జిత్వా. సీసఞ్చ భేత్వా దధిథాలకంవాతి మతసరీరస్స సీసం భిన్దిత్వా భిన్నత్తా ఏవ లేడ్డుదణ్డాదీహి పగ్ఘరన్తం దధిథాలకం వియ, పగ్ఘరన్తం మత్థలుఙ్గం కత్వాతి అత్థో. ఏసా నిసిన్నా అభిసన్దహిత్వాతి ఛిన్నభిన్నావయవం మతసరీరం తే అవయవే యథాఠానేయేవ ఠపనేన సన్దహిత్వా సహితం కత్వా మంసాపణం పసారేన్తీ వియ ఏసా నిసిన్నా.

    Tattha kāḷīti tassā nāmaṃ, kāḷavaṇṇattā vā evaṃ vuttaṃ. Brahatīti mahāsarīrā ārohapariṇāhavatī. Dhaṅkarūpāti kāḷavaṇṇattā eva kākasadisarūpā. Satthiñca bhetvāti matasarīrassa satthiṃ jaṇṇubhedanena bhañjitvā. Aparañca satthinti itarañca satthiṃ bhañjitvā. Bāhañca bhetvāti bāhaṭṭhiñca aggabāhaṭṭhāneyeva bhañjitvā. Sīsañca bhetvā dadhithālakaṃvāti matasarīrassa sīsaṃ bhinditvā bhinnattā eva leḍḍudaṇḍādīhi paggharantaṃ dadhithālakaṃ viya, paggharantaṃ matthaluṅgaṃ katvāti attho. Esā nisinnā abhisandahitvāti chinnabhinnāvayavaṃ matasarīraṃ te avayave yathāṭhāneyeva ṭhapanena sandahitvā sahitaṃ katvā maṃsāpaṇaṃ pasārentī viya esā nisinnā.

    యో వే అవిద్వా ఉపధిం కరోతీతి యో ఇమాయ ఉపట్ఠాపితం కమ్మట్ఠానం దిస్వాపి అవిద్వా అకుసలో కమ్మట్ఠానం ఛడ్డేత్వా అయోనిసోమనసికారేన కిలేసూపధిం ఉప్పాదేతి, సో మన్దో మన్దపఞ్ఞో సంసారస్స అనతివత్తనతో పునప్పునం అపరాపరం నిరయాదీసు దుక్ఖం ఉపేతి. తస్మా పజానం ఉపధిం న కయిరాతి తస్మాతి యస్మా చేతదేవం, తస్మా. పజానం ఉపధిన్తి ‘‘ఇధ యం దుక్ఖం సమ్భోతీ’’తి పజానన్తో యోనిసో మనసికరోన్తో కిలేసూపధిం న కయిరా న ఉప్పాదేయ్య. కస్మా? మాహం పున భిన్నసిరో సయిస్సన్తి యథయిదం మతసరీరం భిన్నసరీరం సయతి, ఏవం కిలేసూపధీహి సంసారే పునప్పునం ఉప్పత్తియా కటసివడ్ఢకో హుత్వా భిన్నసిరో అహం మా సయిస్సన్తి. ఏవం వదన్తో ఏవ థేరో విపస్సనం ఉస్సుక్కాపేత్వా అరహత్తం పాపుణి. తేన వుత్తం అపదానే (అప॰ థేర ౨.౫౦.౮-౧౪) –

    Yo ve avidvā upadhiṃ karotīti yo imāya upaṭṭhāpitaṃ kammaṭṭhānaṃ disvāpi avidvā akusalo kammaṭṭhānaṃ chaḍḍetvā ayonisomanasikārena kilesūpadhiṃ uppādeti, so mando mandapañño saṃsārassa anativattanato punappunaṃ aparāparaṃ nirayādīsu dukkhaṃ upeti. Tasmā pajānaṃ upadhiṃ na kayirāti tasmāti yasmā cetadevaṃ, tasmā. Pajānaṃ upadhinti ‘‘idha yaṃ dukkhaṃ sambhotī’’ti pajānanto yoniso manasikaronto kilesūpadhiṃ na kayirā na uppādeyya. Kasmā? Māhaṃ puna bhinnasiro sayissanti yathayidaṃ matasarīraṃ bhinnasarīraṃ sayati, evaṃ kilesūpadhīhi saṃsāre punappunaṃ uppattiyā kaṭasivaḍḍhako hutvā bhinnasiro ahaṃ mā sayissanti. Evaṃ vadanto eva thero vipassanaṃ ussukkāpetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.50.8-14) –

    ‘‘హిమవన్తస్సావిదూరే , ఉదఙ్గణో నామ పబ్బతో;

    ‘‘Himavantassāvidūre , udaṅgaṇo nāma pabbato;

    తత్థద్దసం పంసుకూలం, దుమగ్గమ్హి విలమ్బితం.

    Tatthaddasaṃ paṃsukūlaṃ, dumaggamhi vilambitaṃ.

    ‘‘తీణి కిఙ్కణిపుప్ఫాని, ఓచినిత్వానహం తదా;

    ‘‘Tīṇi kiṅkaṇipupphāni, ocinitvānahaṃ tadā;

    హట్ఠో హట్ఠేన చిత్తేన, పంసుకూలమపూజయిం.

    Haṭṭho haṭṭhena cittena, paṃsukūlamapūjayiṃ.

    ‘‘తేన కమ్మేన సుకతేన, చేతనాపణిధీహి చ;

    ‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;

    జహిత్వా మానుసం దేహం, తావతింసమగచ్ఛహం.

    Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.

    ‘‘ఏకనవుతితో కప్పే, యం కమ్మమకరిం తదా;

    ‘‘Ekanavutito kappe, yaṃ kammamakariṃ tadā;

    దుగ్గతిం నాభిజానామి, పూజిత్వా అరహద్ధజం.

    Duggatiṃ nābhijānāmi, pūjitvā arahaddhajaṃ.

    ‘‘కిలేసా ఝాపితా మయ్హం…పే॰… కతం బుద్ధస్స సాసన’’న్తి.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    మహాకాళత్థేరగాథావణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Mahākāḷattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / థేరగాథాపాళి • Theragāthāpāḷi / ౬. మహాకాళత్థేరగాథా • 6. Mahākāḷattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact