| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya |
೬. ಮಹಾಕಮ್ಮವಿಭಙ್ಗಸುತ್ತಂ
6. Mahākammavibhaṅgasuttaṃ
೨೯೮. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವನೇ ಕಲನ್ದಕನಿವಾಪೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಮಿದ್ಧಿ ಅರಞ್ಞಕುಟಿಕಾಯಂ ವಿಹರತಿ। ಅಥ ಖೋ ಪೋತಲಿಪುತ್ತೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಜಙ್ಘಾವಿಹಾರಂ ಅನುಚಙ್ಕಮಮಾನೋ ಅನುವಿಚರಮಾನೋ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಸಮಿದ್ಧಿ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮತಾ ಸಮಿದ್ಧಿನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿ। ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಪೋತಲಿಪುತ್ತೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಮಿದ್ಧಿಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸಮ್ಮುಖಾ ಮೇತಂ, ಆವುಸೋ ಸಮಿದ್ಧಿ, ಸಮಣಸ್ಸ ಗೋತಮಸ್ಸ ಸುತಂ, ಸಮ್ಮುಖಾ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ – ‘ಮೋಘಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ಮೋಘಂ ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಮನೋಕಮ್ಮಮೇವ ಸಚ್ಚ’ನ್ತಿ। ಅತ್ಥಿ ಚ ಸಾ 1 ಸಮಾಪತ್ತಿ ಯಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸಮಾಪನ್ನೋ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ವೇದಿಯತೀ’’ತಿ? ‘‘ಮಾ ಹೇವಂ, ಆವುಸೋ ಪೋತಲಿಪುತ್ತ, ಅವಚ; (ಮಾ ಹೇವಂ, ಆವುಸೋ ಪೋತಲಿಪುತ್ತ, ಅವಚ;) 2 ಮಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಬ್ಭಾಚಿಕ್ಖಿ। ನ ಹಿ ಸಾಧು ಭಗವತೋ ಅಬ್ಭಕ್ಖಾನಂ। ನ ಹಿ ಭಗವಾ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘ಮೋಘಂ ಕಾಯಕಮ್ಮಂ ಮೋಘಂ ವಚೀಕಮ್ಮಂ, ಮನೋಕಮ್ಮಮೇವ ಸಚ್ಚ’ನ್ತಿ। ಅತ್ಥಿ ಚ ಖೋ 3 ಸಾ, ಆವುಸೋ, ಸಮಾಪತ್ತಿ ಯಂ ಸಮಾಪತ್ತಿಂ ಸಮಾಪನ್ನೋ ನ ಕಿಞ್ಚಿ ವೇದಿಯತೀ’’ತಿ। ‘‘ಕೀವಚಿರಂ ಪಬ್ಬಜಿತೋಸಿ, ಆವುಸೋ ಸಮಿದ್ಧೀ’’ತಿ? ‘‘ನ ಚಿರಂ, ಆವುಸೋ! ತೀಣಿ ವಸ್ಸಾನೀ’’ತಿ। ‘‘ಏತ್ಥ ದಾನಿ ಮಯಂ ಥೇರೇ ಭಿಕ್ಖೂ ಕಿಂ ವಕ್ಖಾಮ, ಯತ್ರ ಹಿ ನಾಮ ಏವಂನವೋ ಭಿಕ್ಖು 4 ಸತ್ಥಾರಂ ಪರಿರಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ ಮಞ್ಞಿಸ್ಸತಿ। ಸಞ್ಚೇತನಿಕಂ, ಆವುಸೋ ಸಮಿದ್ಧಿ, ಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ ಮನಸಾ ಕಿಂ ಸೋ ವೇದಿಯತೀ’’ತಿ? ‘‘ಸಞ್ಚೇತನಿಕಂ, ಆವುಸೋ ಪೋತಲಿಪುತ್ತ, ಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ ಮನಸಾ ದುಕ್ಖಂ ಸೋ ವೇದಿಯತೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಪೋತಲಿಪುತ್ತೋ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಮಿದ್ಧಿಸ್ಸ ಭಾಸಿತಂ ನೇವ ಅಭಿನನ್ದಿ ನಪ್ಪಟಿಕ್ಕೋಸಿ; ಅನಭಿನನ್ದಿತ್ವಾ ಅಪ್ಪಟಿಕ್ಕೋಸಿತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ।
298. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena āyasmā samiddhi araññakuṭikāyaṃ viharati. Atha kho potaliputto paribbājako jaṅghāvihāraṃ anucaṅkamamāno anuvicaramāno yenāyasmā samiddhi tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā samiddhinā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho potaliputto paribbājako āyasmantaṃ samiddhiṃ etadavoca – ‘‘sammukhā metaṃ, āvuso samiddhi, samaṇassa gotamassa sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘moghaṃ kāyakammaṃ moghaṃ vacīkammaṃ, manokammameva sacca’nti. Atthi ca sā 5 samāpatti yaṃ samāpattiṃ samāpanno na kiñci vediyatī’’ti? ‘‘Mā hevaṃ, āvuso potaliputta, avaca; (mā hevaṃ, āvuso potaliputta, avaca;) 6 mā bhagavantaṃ abbhācikkhi. Na hi sādhu bhagavato abbhakkhānaṃ. Na hi bhagavā evaṃ vadeyya – ‘moghaṃ kāyakammaṃ moghaṃ vacīkammaṃ, manokammameva sacca’nti. Atthi ca kho 7 sā, āvuso, samāpatti yaṃ samāpattiṃ samāpanno na kiñci vediyatī’’ti. ‘‘Kīvaciraṃ pabbajitosi, āvuso samiddhī’’ti? ‘‘Na ciraṃ, āvuso! Tīṇi vassānī’’ti. ‘‘Ettha dāni mayaṃ there bhikkhū kiṃ vakkhāma, yatra hi nāma evaṃnavo bhikkhu 8 satthāraṃ parirakkhitabbaṃ maññissati. Sañcetanikaṃ, āvuso samiddhi, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā kiṃ so vediyatī’’ti? ‘‘Sañcetanikaṃ, āvuso potaliputta, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā dukkhaṃ so vediyatī’’ti. Atha kho potaliputto paribbājako āyasmato samiddhissa bhāsitaṃ neva abhinandi nappaṭikkosi; anabhinanditvā appaṭikkositvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
೨೯೯. ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಮಿದ್ಧಿ ಅಚಿರಪಕ್ಕನ್ತೇ ಪೋತಲಿಪುತ್ತೇ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೇ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮತಾ ಆನನ್ದೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿ। ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಮಿದ್ಧಿ ಯಾವತಕೋ ಅಹೋಸಿ ಪೋತಲಿಪುತ್ತೇನ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ ಆರೋಚೇಸಿ।
299. Atha kho āyasmā samiddhi acirapakkante potaliputte paribbājake yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā samiddhi yāvatako ahosi potaliputtena paribbājakena saddhiṃ kathāsallāpo taṃ sabbaṃ āyasmato ānandassa ārocesi.
ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಸಮಿದ್ಧಿಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ ಇದಂ, ಆವುಸೋ ಸಮಿದ್ಧಿ, ಕಥಾಪಾಭತಂ ಭಗವನ್ತಂ ದಸ್ಸನಾಯ। ಆಯಾಮಾವುಸೋ ಸಮಿದ್ಧಿ, ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏತಮತ್ಥಂ ಭಗವತೋ ಆರೋಚೇಸ್ಸಾಮ। ಯಥಾ ನೋ ಭಗವಾ ಬ್ಯಾಕರಿಸ್ಸತಿ ತಥಾ ನಂ ಧಾರೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಮಿದ್ಧಿ ಆಯಸ್ಮತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸಿ।
Evaṃ vutte, āyasmā ānando āyasmantaṃ samiddhiṃ etadavoca – ‘‘atthi kho idaṃ, āvuso samiddhi, kathāpābhataṃ bhagavantaṃ dassanāya. Āyāmāvuso samiddhi, yena bhagavā tenupasaṅkamissāma; upasaṅkamitvā etamatthaṃ bhagavato ārocessāma. Yathā no bhagavā byākarissati tathā naṃ dhāressāmā’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā samiddhi āyasmato ānandassa paccassosi.
ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಆನನ್ದೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಸಮಿದ್ಧಿ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಯಾವತಕೋ ಅಹೋಸಿ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಮಿದ್ಧಿಸ್ಸ ಪೋತಲಿಪುತ್ತೇನ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪೋ ತಂ ಸಬ್ಬಂ ಭಗವತೋ ಆರೋಚೇಸಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಭಗವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ದಸ್ಸನಮ್ಪಿ ಖೋ ಅಹಂ, ಆನನ್ದ, ಪೋತಲಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ನಾಭಿಜಾನಾಮಿ, ಕುತೋ ಪನೇವರೂಪಂ ಕಥಾಸಲ್ಲಾಪಂ? ಇಮಿನಾ ಚ, ಆನನ್ದ, ಸಮಿದ್ಧಿನಾ ಮೋಘಪುರಿಸೇನ ಪೋತಲಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ವಿಭಜ್ಜಬ್ಯಾಕರಣೀಯೋ ಪಞ್ಹೋ ಏಕಂಸೇನ ಬ್ಯಾಕತೋ’’ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಉದಾಯೀ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸಚೇ ಪನ 9, ಭನ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮತಾ ಸಮಿದ್ಧಿನಾ ಇದಂ ಸನ್ಧಾಯ ಭಾಸಿತಂ – ಯಂ ಕಿಞ್ಚಿ ವೇದಯಿತಂ ತಂ ದುಕ್ಖಸ್ಮಿ’’ನ್ತಿ।
Atha kho āyasmā ca ānando āyasmā ca samiddhi yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando yāvatako ahosi āyasmato samiddhissa potaliputtena paribbājakena saddhiṃ kathāsallāpo taṃ sabbaṃ bhagavato ārocesi. Evaṃ vutte, bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘dassanampi kho ahaṃ, ānanda, potaliputtassa paribbājakassa nābhijānāmi, kuto panevarūpaṃ kathāsallāpaṃ? Iminā ca, ānanda, samiddhinā moghapurisena potaliputtassa paribbājakassa vibhajjabyākaraṇīyo pañho ekaṃsena byākato’’ti. Evaṃ vutte, āyasmā udāyī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sace pana 10, bhante, āyasmatā samiddhinā idaṃ sandhāya bhāsitaṃ – yaṃ kiñci vedayitaṃ taṃ dukkhasmi’’nti.
೩೦೦. ಅಥ ಖೋ 11 ಭಗವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಪಸ್ಸಸಿ ನೋ ತ್ವಂ, ಆನನ್ದ, ಇಮಸ್ಸ ಉದಾಯಿಸ್ಸ ಮೋಘಪುರಿಸಸ್ಸ ಉಮ್ಮಙ್ಗಂ 12? ಅಞ್ಞಾಸಿಂ ಖೋ ಅಹಂ, ಆನನ್ದ – ‘ಇದಾನೇವಾಯಂ ಉದಾಯೀ ಮೋಘಪುರಿಸೋ ಉಮ್ಮುಜ್ಜಮಾನೋ ಅಯೋನಿಸೋ ಉಮ್ಮುಜ್ಜಿಸ್ಸತೀ’ತಿ। ಆದಿಂಯೇವ 13, ಆನನ್ದ, ಪೋತಲಿಪುತ್ತೇನ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕೇನ ತಿಸ್ಸೋ ವೇದನಾ ಪುಚ್ಛಿತಾ। ಸಚಾಯಂ, ಆನನ್ದ, ಸಮಿದ್ಧಿ ಮೋಘಪುರಿಸೋ ಪೋತಲಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ಏವಂ ಪುಟ್ಠೋ ಏವಂ ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ – ‘ಸಞ್ಚೇತನಿಕಂ, ಆವುಸೋ ಪೋತಲಿಪುತ್ತ, ಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ ಮನಸಾ ಸುಖವೇದನೀಯಂ ಸುಖಂ ಸೋ ವೇದಯತಿ; ಸಞ್ಚೇತನಿಕಂ, ಆವುಸೋ ಪೋತಲಿಪುತ್ತ, ಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ ಮನಸಾ ದುಕ್ಖವೇದನೀಯಂ ದುಕ್ಖಂ ಸೋ ವೇದಯತಿ; ಸಞ್ಚೇತನಿಕಂ, ಆವುಸೋ ಪೋತಲಿಪುತ್ತ, ಕಮ್ಮಂ ಕತ್ವಾ ಕಾಯೇನ ವಾಚಾಯ ಮನಸಾ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖವೇದನೀಯಂ ಅದುಕ್ಖಮಸುಖಂ ಸೋ ವೇದಯತೀ’ತಿ। ಏವಂ ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಸಮಿದ್ಧಿ ಮೋಘಪುರಿಸೋ ಪೋತಲಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಸ್ಸ ಸಮ್ಮಾ (ಬ್ಯಾಕರಮಾನೋ) 14 ಬ್ಯಾಕರೇಯ್ಯ। ಅಪಿ ಚ, ಆನನ್ದ, ಕೇ ಚ 15 ಅಞ್ಞತಿತ್ಥಿಯಾ ಪರಿಬ್ಬಾಜಕಾ ಬಾಲಾ ಅಬ್ಯತ್ತಾ ಕೇ ಚ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಮಹಾಕಮ್ಮವಿಭಙ್ಗಂ ಜಾನಿಸ್ಸನ್ತಿ? ಸಚೇ ತುಮ್ಹೇ, ಆನನ್ದ, ಸುಣೇಯ್ಯಾಥ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಮಹಾಕಮ್ಮವಿಭಙ್ಗಂ ವಿಭಜನ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿ।
300. Atha kho 16 bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘passasi no tvaṃ, ānanda, imassa udāyissa moghapurisassa ummaṅgaṃ 17? Aññāsiṃ kho ahaṃ, ānanda – ‘idānevāyaṃ udāyī moghapuriso ummujjamāno ayoniso ummujjissatī’ti. Ādiṃyeva 18, ānanda, potaliputtena paribbājakena tisso vedanā pucchitā. Sacāyaṃ, ānanda, samiddhi moghapuriso potaliputtassa paribbājakassa evaṃ puṭṭho evaṃ byākareyya – ‘sañcetanikaṃ, āvuso potaliputta, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā sukhavedanīyaṃ sukhaṃ so vedayati; sañcetanikaṃ, āvuso potaliputta, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā dukkhavedanīyaṃ dukkhaṃ so vedayati; sañcetanikaṃ, āvuso potaliputta, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā adukkhamasukhavedanīyaṃ adukkhamasukhaṃ so vedayatī’ti. Evaṃ byākaramāno kho, ānanda, samiddhi moghapuriso potaliputtassa paribbājakassa sammā (byākaramāno) 19 byākareyya. Api ca, ānanda, ke ca 20 aññatitthiyā paribbājakā bālā abyattā ke ca tathāgatassa mahākammavibhaṅgaṃ jānissanti? Sace tumhe, ānanda, suṇeyyātha tathāgatassa mahākammavibhaṅgaṃ vibhajantassā’’ti.
‘‘ಏತಸ್ಸ, ಭಗವಾ, ಕಾಲೋ, ಏತಸ್ಸ, ಸುಗತ, ಕಾಲೋ ಯಂ ಭಗವಾ ಮಹಾಕಮ್ಮವಿಭಙ್ಗಂ ವಿಭಜೇಯ್ಯ । ಭಗವತೋ ಸುತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಧಾರೇಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಾನನ್ದ, ಸುಣಾಹಿ, ಸಾಧುಕಂ ಮನಸಿ ಕರೋಹಿ; ಭಾಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’’ತಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸಿ। ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ –
‘‘Etassa, bhagavā, kālo, etassa, sugata, kālo yaṃ bhagavā mahākammavibhaṅgaṃ vibhajeyya . Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Tena hānanda, suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –
‘‘ಚತ್ತಾರೋಮೇ, ಆನನ್ದ, ಪುಗ್ಗಲಾ ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ। ಕತಮೇ ಚತ್ತಾರೋ? ಇಧಾನನ್ದ, ಏಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಹೋತಿ, ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ ಹೋತಿ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರೀ ಹೋತಿ, ಮುಸಾವಾದೀ ಹೋತಿ, ಪಿಸುಣವಾಚೋ ಹೋತಿ, ಫರುಸವಾಚೋ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪೀ ಹೋತಿ, ಅಭಿಜ್ಝಾಲು ಹೋತಿ, ಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ಹೋತಿ, ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ। ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ।
‘‘Cattārome, ānanda, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Idhānanda, ekacco puggalo idha pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti, kāmesumicchācārī hoti, musāvādī hoti, pisuṇavāco hoti, pharusavāco hoti, samphappalāpī hoti, abhijjhālu hoti, byāpannacitto hoti, micchādiṭṭhi hoti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati.
‘‘ಇಧ ಪನಾನನ್ದ, ಏಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಹೋತಿ, ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ ಹೋತಿ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರೀ ಹೋತಿ, ಮುಸಾವಾದೀ ಹೋತಿ, ಪಿಸುಣವಾಚೋ ಹೋತಿ, ಫರುಸವಾಚೋ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪೀ ಹೋತಿ, ಅಭಿಜ್ಝಾಲು ಹೋತಿ, ಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ಹೋತಿ, ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ। ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ।
‘‘Idha panānanda, ekacco puggalo idha pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti, kāmesumicchācārī hoti, musāvādī hoti, pisuṇavāco hoti, pharusavāco hoti, samphappalāpī hoti, abhijjhālu hoti, byāpannacitto hoti, micchādiṭṭhi hoti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati.
‘‘ಇಧಾನನ್ದ, ಏಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಮುಸಾವಾದಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಅನಭಿಜ್ಝಾಲು ಹೋತಿ, ಅಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ। ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ।
‘‘Idhānanda, ekacco puggalo idha pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya paṭivirato hoti, samphappalāpā paṭivirato hoti, anabhijjhālu hoti, abyāpannacitto hoti, sammādiṭṭhi hoti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati.
‘‘ಇಧ ಪನಾನನ್ದ, ಏಕಚ್ಚೋ ಪುಗ್ಗಲೋ ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಮುಸಾವಾದಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಅನಭಿಜ್ಝಾಲು ಹೋತಿ, ಅಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತೋ ಹೋತಿ, ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ। ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ।
‘‘Idha panānanda, ekacco puggalo idha pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya paṭivirato hoti, samphappalāpā paṭivirato hoti, anabhijjhālu hoti, abyāpannacitto hoti, sammādiṭṭhi hoti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati.
೩೦೧. ‘‘ಇಧಾನನ್ದ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಆತಪ್ಪಮನ್ವಾಯ ಪಧಾನಮನ್ವಾಯ ಅನುಯೋಗಮನ್ವಾಯ ಅಪ್ಪಮಾದಮನ್ವಾಯ ಸಮ್ಮಾಮನಸಿಕಾರಮನ್ವಾಯ ತಥಾರೂಪಂ ಚೇತೋಸಮಾಧಿಂ ಫುಸತಿ ಯಥಾಸಮಾಹಿತೇ ಚಿತ್ತೇ ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಅಮುಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಪಸ್ಸತಿ – ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತಿಂ ಅದಿನ್ನಾದಾಯಿಂ ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಿಂ ಮುಸಾವಾದಿಂ ಪಿಸುಣವಾಚಂ ಫರುಸವಾಚಂ ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಿಂ ಅಭಿಜ್ಝಾಲುಂ ಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತಂ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಂ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಪಸ್ಸತಿ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪನ್ನಂ। ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಅತ್ಥಿ ಕಿರ, ಭೋ, ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ, ಅತ್ಥಿ ದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ। ಅಮಾಹಂ 21 ಪುಗ್ಗಲಂ ಅದ್ದಸಂ ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತಿಂ ಅದಿನ್ನಾದಾಯಿಂ…ಪೇ॰… ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಂ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಪಸ್ಸಾಮಿ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪನ್ನ’ನ್ತಿ। ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಯೋ ಕಿರ, ಭೋ, ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ…ಪೇ॰… ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಬ್ಬೋ ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಯೇ ಏವಂ ಜಾನನ್ತಿ, ತೇ ಸಮ್ಮಾ ಜಾನನ್ತಿ; ಯೇ ಅಞ್ಞಥಾ ಜಾನನ್ತಿ, ಮಿಚ್ಛಾ ತೇಸಂ ಞಾಣ’ನ್ತಿ 22। ಇತಿ ಸೋ ಯದೇವ ತಸ್ಸ ಸಾಮಂ ಞಾತಂ ಸಾಮಂ ದಿಟ್ಠಂ ಸಾಮಂ ವಿದಿತಂ ತದೇವ ತತ್ಥ ಥಾಮಸಾ ಪರಾಮಾಸಾ 23 ಅಭಿನಿವಿಸ್ಸ ವೋಹರತಿ – ‘ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ, ಮೋಘಮಞ್ಞ’’’ನ್ತಿ।
301. ‘‘Idhānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ passati – idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ kāmesumicchācāriṃ musāvādiṃ pisuṇavācaṃ pharusavācaṃ samphappalāpiṃ abhijjhāluṃ byāpannacittaṃ micchādiṭṭhiṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passati apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannaṃ. So evamāha – ‘atthi kira, bho, pāpakāni kammāni, atthi duccaritassa vipāko. Amāhaṃ 24 puggalaṃ addasaṃ idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ…pe… micchādiṭṭhiṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapanna’nti. So evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Ye evaṃ jānanti, te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti 25. Iti so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā 26 abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’’’nti.
‘‘ಇಧ ಪನಾನನ್ದ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಆತಪ್ಪಮನ್ವಾಯ ಪಧಾನಮನ್ವಾಯ ಅನುಯೋಗಮನ್ವಾಯ ಅಪ್ಪಮಾದಮನ್ವಾಯ ಸಮ್ಮಾಮನಸಿಕಾರಮನ್ವಾಯ ತಥಾರೂಪಂ ಚೇತೋಸಮಾಧಿಂ ಫುಸತಿ ಯಥಾಸಮಾಹಿತೇ ಚಿತ್ತೇ ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಅಮುಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಪಸ್ಸತಿ – ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತಿಂ ಅದಿನ್ನಾದಾಯಿಂ…ಪೇ॰… ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಂ, ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಪಸ್ಸತಿ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪನ್ನಂ। ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ನತ್ಥಿ ಕಿರ, ಭೋ, ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ, ನತ್ಥಿ ದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ। ಅಮಾಹಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಅದ್ದಸಂ – ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತಿಂ ಅದಿನ್ನಾದಾಯಿಂ…ಪೇ॰… ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಂ, ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಪಸ್ಸಾಮಿ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪನ್ನ’ನ್ತಿ। ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಯೋ ಕಿರ, ಭೋ, ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ…ಪೇ॰… ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಬ್ಬೋ ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಯೇ ಏವಂ ಜಾನನ್ತಿ ತೇ ಸಮ್ಮಾ ಜಾನನ್ತಿ; ಯೇ ಅಞ್ಞಥಾ ಜಾನನ್ತಿ, ಮಿಚ್ಛಾ ತೇಸಂ ಞಾಣ’ನ್ತಿ। ಇತಿ ಸೋ ಯದೇವ ತಸ್ಸ ಸಾಮಂ ಞಾತಂ ಸಾಮಂ ದಿಟ್ಠಂ ಸಾಮಂ ವಿದಿತಂ ತದೇವ ತತ್ಥ ಥಾಮಸಾ ಪರಾಮಾಸಾ ಅಭಿನಿವಿಸ್ಸ ವೋಹರತಿ – ‘ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ, ಮೋಘಮಞ್ಞ’’’ನ್ತಿ।
‘‘Idha panānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ passati – idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ…pe… micchādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passati sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannaṃ. So evamāha – ‘natthi kira, bho, pāpakāni kammāni, natthi duccaritassa vipāko. Amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ…pe… micchādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanna’nti. So evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti. Iti so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’’’nti.
‘‘ಇಧಾನನ್ದ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಆತಪ್ಪಮನ್ವಾಯ ಪಧಾನಮನ್ವಾಯ ಅನುಯೋಗಮನ್ವಾಯ ಅಪ್ಪಮಾದಮನ್ವಾಯ ಸಮ್ಮಾಮನಸಿಕಾರಮನ್ವಾಯ ತಥಾರೂಪಂ ಚೇತೋಸಮಾಧಿಂ ಫುಸತಿ ಯಥಾಸಮಾಹಿತೇ ಚಿತ್ತೇ ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಅಮುಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಪಸ್ಸತಿ – ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತಂ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತಂ ಕಾಮೇಸುಮಿಚ್ಛಾಚಾರಾ ಪಟಿವಿರತಂ ಮುಸಾವಾದಾ ಪಟಿವಿರತಂ ಪಿಸುಣಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತಂ ಫರುಸಾಯ ವಾಚಾಯ ಪಟಿವಿರತಂ ಸಮ್ಫಪ್ಪಲಾಪಾ ಪಟಿವಿರತಂ ಅನಭಿಜ್ಝಾಲುಂ ಅಬ್ಯಾಪನ್ನಚಿತ್ತಂ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಂ, ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಪಸ್ಸತಿ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪನ್ನಂ। ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಅತ್ಥಿ ಕಿರ, ಭೋ, ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ, ಅತ್ಥಿ ಸುಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ। ಅಮಾಹಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಅದ್ದಸಂ – ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತಂ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತಂ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಂ, ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಪಸ್ಸಾಮಿ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪನ್ನ’ನ್ತಿ। ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಯೋ ಕಿರ, ಭೋ, ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಸಬ್ಬೋ ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಯೇ ಏವಂ ಜಾನನ್ತಿ ತೇ ಸಮ್ಮಾ ಜಾನನ್ತಿ; ಯೇ ಅಞ್ಞಥಾ ಜಾನನ್ತಿ, ಮಿಚ್ಛಾ ತೇಸಂ ಞಾಣ’ನ್ತಿ। ಇತಿ ಸೋ ಯದೇವ ತಸ್ಸ ಸಾಮಂ ಞಾತಂ ಸಾಮಂ ದಿಟ್ಠಂ ಸಾಮಂ ವಿದಿತಂ ತದೇವ ತತ್ಥ ಥಾಮಸಾ ಪರಾಮಾಸಾ ಅಭಿನಿವಿಸ್ಸ ವೋಹರತಿ – ‘ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ, ಮೋಘಮಞ್ಞ’’’ನ್ತಿ।
‘‘Idhānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ passati – idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ kāmesumicchācārā paṭivirataṃ musāvādā paṭivirataṃ pisuṇāya vācāya paṭivirataṃ pharusāya vācāya paṭivirataṃ samphappalāpā paṭivirataṃ anabhijjhāluṃ abyāpannacittaṃ sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passati sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannaṃ. So evamāha – ‘atthi kira, bho, kalyāṇāni kammāni, atthi sucaritassa vipāko. Amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ…pe… sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanna’nti. So evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti. Iti so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’’’nti.
‘‘ಇಧ ಪನಾನನ್ದ, ಏಕಚ್ಚೋ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಆತಪ್ಪಮನ್ವಾಯ ಪಧಾನಮನ್ವಾಯ ಅನುಯೋಗಮನ್ವಾಯ ಅಪ್ಪಮಾದಮನ್ವಾಯ ಸಮ್ಮಾಮನಸಿಕಾರಮನ್ವಾಯ ತಥಾರೂಪಂ ಚೇತೋಸಮಾಧಿಂ ಫುಸತಿ ಯಥಾಸಮಾಹಿತೇ ಚಿತ್ತೇ ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಅಮುಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಪಸ್ಸತಿ – ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತಂ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಂ, ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಪಸ್ಸತಿ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪನ್ನಂ। ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ನತ್ಥಿ ಕಿರ, ಭೋ ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ, ನತ್ಥಿ ಸುಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ। ಅಮಾಹಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಅದ್ದಸಂ – ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತಂ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತಂ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಂ, ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಪಸ್ಸಾಮಿ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪನ್ನ’ನ್ತಿ। ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಯೋ ಕಿರ, ಭೋ, ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಬ್ಬೋ ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಯೇ ಏವಂ ಜಾನನ್ತಿ ತೇ ಸಮ್ಮಾ ಜಾನನ್ತಿ; ಯೇ ಅಞ್ಞಥಾ ಜಾನನ್ತಿ, ಮಿಚ್ಛಾ ತೇಸಂ ಞಾಣ’ನ್ತಿ। ಇತಿ ಸೋ ಯದೇವ ತಸ್ಸ ಸಾಮಂ ಞಾತಂ ಸಾಮಂ ದಿಟ್ಠಂ ಸಾಮಂ ವಿದಿತಂ ತದೇವ ತತ್ಥ ಥಾಮಸಾ ಪರಾಮಾಸಾ ಅಭಿನಿವಿಸ್ಸ ವೋಹರತಿ – ‘ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ, ಮೋಘಮಞ್ಞ’’’ನ್ತಿ।
‘‘Idha panānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ passati – idha pāṇātipātā paṭivirataṃ…pe… sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passati apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannaṃ. So evamāha – ‘natthi kira, bho kalyāṇāni kammāni, natthi sucaritassa vipāko. Amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ…pe… sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapanna’nti. So evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti. Iti so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’’’nti.
೩೦೨. ‘‘ತತ್ರಾನನ್ದ, ಯ್ವಾಯಂ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಏವಮಾಹ – ‘ಅತ್ಥಿ ಕಿರ, ಭೋ, ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ, ಅತ್ಥಿ ದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ’ತಿ ಇದಮಸ್ಸ ಅನುಜಾನಾಮಿ; ಯಮ್ಪಿ ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಅಮಾಹಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಅದ್ದಸಂ – ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತಿಂ ಅದಿನ್ನಾದಾಯಿಂ…ಪೇ॰… ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಂ, ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಪಸ್ಸಾಮಿ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪನ್ನ’ನ್ತಿ ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ಅನುಜಾನಾಮಿ; ಯಞ್ಚ ಖೋ ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಯೋ ಕಿರ, ಭೋ, ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ…ಪೇ॰… ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಬ್ಬೋ ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತೀ’ತಿ ಇದಮಸ್ಸ ನಾನುಜಾನಾಮಿ; ಯಮ್ಪಿ ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಯೇ ಏವಂ ಜಾನನ್ತಿ ತೇ ಸಮ್ಮಾ ಜಾನನ್ತಿ; ಯೇ ಅಞ್ಞಥಾ ಜಾನನ್ತಿ, ಮಿಚ್ಛಾ ತೇಸಂ ಞಾಣ’ನ್ತಿ ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ನಾನುಜಾನಾಮಿ; ಯಮ್ಪಿ ಸೋ ಯದೇವ ತಸ್ಸ ಸಾಮಂ ಞಾತಂ ಸಾಮಂ ದಿಟ್ಠಂ ಸಾಮಂ ವಿದಿತಂ ತದೇವ ತತ್ಥ ಥಾಮಸಾ ಪರಾಮಾಸಾ ಅಭಿನಿವಿಸ್ಸ ವೋಹರತಿ – ‘ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ, ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ನಾನುಜಾನಾಮಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಅಞ್ಞಥಾ ಹಿ, ಆನನ್ದ, ತಥಾಗತಸ್ಸ ಮಹಾಕಮ್ಮವಿಭಙ್ಗೇ ಞಾಣಂ ಹೋತಿ।
302. ‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evamāha – ‘atthi kira, bho, pāpakāni kammāni, atthi duccaritassa vipāko’ti idamassa anujānāmi; yampi so evamāha – ‘amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ…pe… micchādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapanna’nti idampissa anujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjatī’ti idamassa nānujānāmi; yampi so evamāha – ‘ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti idampissa nānujānāmi; yampi so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’nti idampissa nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathā hi, ānanda, tathāgatassa mahākammavibhaṅge ñāṇaṃ hoti.
‘‘ತತ್ರಾನನ್ದ, ಯ್ವಾಯಂ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಏವಮಾಹ – ‘ನತ್ಥಿ ಕಿರ, ಭೋ, ಪಾಪಕಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ, ನತ್ಥಿ ದುಚ್ಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ’ತಿ ಇದಮಸ್ಸ ನಾನುಜಾನಾಮಿ; ಯಞ್ಚ ಖೋ ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಅಮಾಹಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಅದ್ದಸಂ – ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತಿಂ ಅದಿನ್ನಾದಾಯಿಂ…ಪೇ॰… ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿಂ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಪಸ್ಸಾಮಿ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪನ್ನ’ನ್ತಿ ಇದಮಸ್ಸ ಅನುಜಾನಾಮಿ; ಯಞ್ಚ ಖೋ ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಯೋ ಕಿರ, ಭೋ, ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ…ಪೇ॰… ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಬ್ಬೋ ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತೀ’ತಿ ಇದಮಸ್ಸ ನಾನುಜಾನಾಮಿ; ಯಮ್ಪಿ ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಯೇ ಏವಂ ಜಾನನ್ತಿ ತೇ ಸಮ್ಮಾ ಜಾನನ್ತಿ; ಯೇ ಅಞ್ಞಥಾ ಜಾನನ್ತಿ, ಮಿಚ್ಛಾ ತೇಸಂ ಞಾಣ’ನ್ತಿ ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ನಾನುಜಾನಾಮಿ; ಯಮ್ಪಿ ಸೋ ಯದೇವ ತಸ್ಸ ಸಾಮಂ ಞಾತಂ ಸಾಮಂ ದಿಟ್ಠಂ ಸಾಮಂ ವಿದಿತಂ ತದೇವ ತತ್ಥ ಥಾಮಸಾ ಪರಾಮಾಸಾ ಅಭಿನಿವಿಸ್ಸ ವೋಹರತಿ – ‘ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ, ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ನಾನುಜಾನಾಮಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಅಞ್ಞಥಾ ಹಿ, ಆನನ್ದ, ತಥಾಗತಸ್ಸ ಮಹಾಕಮ್ಮವಿಭಙ್ಗೇ ಞಾಣಂ ಹೋತಿ।
‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evamāha – ‘natthi kira, bho, pāpakāni kammāni, natthi duccaritassa vipāko’ti idamassa nānujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ…pe… micchādiṭṭhiṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanna’nti idamassa anujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’ti idamassa nānujānāmi; yampi so evamāha – ‘ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti idampissa nānujānāmi; yampi so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’nti idampissa nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathā hi, ānanda, tathāgatassa mahākammavibhaṅge ñāṇaṃ hoti.
‘‘ತತ್ರಾನನ್ದ, ಯ್ವಾಯಂ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಏವಮಾಹ – ‘ಅತ್ಥಿ ಕಿರ, ಭೋ, ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ, ಅತ್ಥಿ ಸುಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ’ತಿ ಇದಮಸ್ಸ ಅನುಜಾನಾಮಿ; ಯಮ್ಪಿ ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಅಮಾಹಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಅದ್ದಸಂ – ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತಂ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತಂ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಂ, ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಪಸ್ಸಾಮಿ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪನ್ನ’ನ್ತಿ ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ಅನುಜಾನಾಮಿ; ಯಞ್ಚ ಖೋ ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಯೋ ಕಿರ, ಭೋ, ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಬ್ಬೋ ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತೀ’ತಿ ಇದಮಸ್ಸ ನಾನುಜಾನಾಮಿ; ಯಮ್ಪಿ ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಯೇ ಏವಂ ಜಾನನ್ತಿ ತೇ ಸಮ್ಮಾ ಜಾನನ್ತಿ; ಯೇ ಅಞ್ಞಥಾ ಜಾನನ್ತಿ, ಮಿಚ್ಛಾ ತೇಸಂ ಞಾಣ’ನ್ತಿ ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ನಾನುಜಾನಾಮಿ; ಯಮ್ಪಿ ಸೋ ಯದೇವ ತಸ್ಸ ಸಾಮಂ ಞಾತಂ ಸಾಮಂ ದಿಟ್ಠಂ ಸಾಮಂ ವಿದಿತಂ ತದೇವ ತತ್ಥ ಥಾಮಸಾ ಪರಾಮಾಸಾ ಅಭಿನಿವಿಸ್ಸ ವೋಹರತಿ – ‘ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ, ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ನಾನುಜಾನಾಮಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಅಞ್ಞಥಾ ಹಿ, ಆನನ್ದ, ತಥಾಗತಸ್ಸ ಮಹಾಕಮ್ಮವಿಭಙ್ಗೇ ಞಾಣಂ ಹೋತಿ।
‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evamāha – ‘atthi kira, bho, kalyāṇāni kammāni, atthi sucaritassa vipāko’ti idamassa anujānāmi; yampi so evamāha – ‘amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ…pe… sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanna’nti idampissa anujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’ti idamassa nānujānāmi; yampi so evamāha – ‘ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti idampissa nānujānāmi; yampi so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’nti idampissa nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathā hi, ānanda, tathāgatassa mahākammavibhaṅge ñāṇaṃ hoti.
‘‘ತತ್ರಾನನ್ದ, ಯ್ವಾಯಂ ಸಮಣೋ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ವಾ ಏವಮಾಹ – ‘ನತ್ಥಿ ಕಿರ, ಭೋ, ಕಲ್ಯಾಣಾನಿ ಕಮ್ಮಾನಿ, ನತ್ಥಿ ಸುಚರಿತಸ್ಸ ವಿಪಾಕೋ’ತಿ ಇದಮಸ್ಸ ನಾನುಜಾನಾಮಿ; ಯಞ್ಚ ಖೋ ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಅಮಾಹಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ಅದ್ದಸಂ – ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತಂ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತಂ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿಂ, ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಪಸ್ಸಾಮಿ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪನ್ನ’ನ್ತಿ ಇದಮಸ್ಸ ಅನುಜಾನಾಮಿ; ಯಞ್ಚ ಖೋ ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಯೋ ಕಿರ, ಭೋ, ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಸಬ್ಬೋ ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತೀ’ತಿ ಇದಮಸ್ಸ ನಾನುಜಾನಾಮಿ; ಯಞ್ಚ ಖೋ ಸೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಯೇ ಏವಂ ಜಾನನ್ತಿ ತೇ ಸಮ್ಮಾ ಜಾನನ್ತಿ; ಯೇ ಅಞ್ಞಥಾ ಜಾನನ್ತಿ, ಮಿಚ್ಛಾ ತೇಸಂ ಞಾಣ’ನ್ತಿ ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ನಾನುಜಾನಾಮಿ; ಯಮ್ಪಿ ಸೋ ಯದೇವ ತಸ್ಸ ಸಾಮಂ ಞಾತಂ ಸಾಮಂ ದಿಟ್ಠಂ ಸಾಮಂ ವಿದಿತಂ ತದೇವ ತತ್ಥ ಥಾಮಸಾ ಪರಾಮಾಸಾ ಅಭಿನಿವಿಸ್ಸ ವೋಹರತಿ – ‘ಇದಮೇವ ಸಚ್ಚಂ, ಮೋಘಮಞ್ಞ’ನ್ತಿ ಇದಮ್ಪಿಸ್ಸ ನಾನುಜಾನಾಮಿ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಅಞ್ಞಥಾ ಹಿ, ಆನನ್ದ, ತಥಾಗತಸ್ಸ ಮಹಾಕಮ್ಮವಿಭಙ್ಗೇ ಞಾಣಂ ಹೋತಿ।
‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evamāha – ‘natthi kira, bho, kalyāṇāni kammāni, natthi sucaritassa vipāko’ti idamassa nānujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ…pe… sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapanna’nti idamassa anujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjatī’ti idamassa nānujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti idampissa nānujānāmi; yampi so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’nti idampissa nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathā hi, ānanda, tathāgatassa mahākammavibhaṅge ñāṇaṃ hoti.
೩೦೩. ‘‘ತತ್ರಾನನ್ದ, ಯ್ವಾಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ…ಪೇ॰… ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ, ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ, ಪುಬ್ಬೇ ವಾಸ್ಸ ತಂ ಕತಂ ಹೋತಿ ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ದುಕ್ಖವೇದನೀಯಂ, ಪಚ್ಛಾ ವಾಸ್ಸ ತಂ ಕತಂ ಹೋತಿ ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ದುಕ್ಖವೇದನೀಯಂ, ಮರಣಕಾಲೇ ವಾಸ್ಸ ಹೋತಿ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಸಮತ್ತಾ ಸಮಾದಿನ್ನಾ। ತೇನ ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಯಞ್ಚ ಖೋ ಸೋ ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಹೋತಿ ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ ತಸ್ಸ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ವಿಪಾಕಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ ಉಪಪಜ್ಜ ವಾ 27 ಅಪರೇ ವಾ ಪರಿಯಾಯೇ।
303. ‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ puggalo idha pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, pubbe vāssa taṃ kataṃ hoti pāpakammaṃ dukkhavedanīyaṃ, pacchā vāssa taṃ kataṃ hoti pāpakammaṃ dukkhavedanīyaṃ, maraṇakāle vāssa hoti micchādiṭṭhi samattā samādinnā. Tena so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Yañca kho so idha pāṇātipātī hoti adinnādāyī hoti…pe… micchādiṭṭhi hoti tassa diṭṭheva dhamme vipākaṃ paṭisaṃvedeti upapajja vā 28 apare vā pariyāye.
‘‘ತತ್ರಾನನ್ದ, ಯ್ವಾಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ…ಪೇ॰… ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ, ಪುಬ್ಬೇ ವಾಸ್ಸ ತಂ ಕತಂ ಹೋತಿ ಕಲ್ಯಾಣಕಮ್ಮಂ ಸುಖವೇದನೀಯಂ, ಪಚ್ಛಾ ವಾಸ್ಸ ತಂ ಕತಂ ಹೋತಿ ಕಲ್ಯಾಣಕಮ್ಮಂ ಸುಖವೇದನೀಯಂ, ಮರಣಕಾಲೇ ವಾಸ್ಸ ಹೋತಿ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಸಮತ್ತಾ ಸಮಾದಿನ್ನಾ। ತೇನ ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಯಞ್ಚ ಖೋ ಸೋ ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತೀ ಹೋತಿ ಅದಿನ್ನಾದಾಯೀ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ ತಸ್ಸ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ವಿಪಾಕಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ ಉಪಪಜ್ಜ ವಾ ಅಪರೇ ವಾ ಪರಿಯಾಯೇ।
‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ puggalo idha pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, pubbe vāssa taṃ kataṃ hoti kalyāṇakammaṃ sukhavedanīyaṃ, pacchā vāssa taṃ kataṃ hoti kalyāṇakammaṃ sukhavedanīyaṃ, maraṇakāle vāssa hoti sammādiṭṭhi samattā samādinnā. Tena so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Yañca kho so idha pāṇātipātī hoti adinnādāyī hoti…pe… micchādiṭṭhi hoti tassa diṭṭheva dhamme vipākaṃ paṭisaṃvedeti upapajja vā apare vā pariyāye.
‘‘ತತ್ರಾನನ್ದ , ಯ್ವಾಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ, ಪುಬ್ಬೇ ವಾಸ್ಸ ತಂ ಕತಂ ಹೋತಿ ಕಲ್ಯಾಣಕಮ್ಮಂ ಸುಖವೇದನೀಯಂ, ಪಚ್ಛಾ ವಾಸ್ಸ ತಂ ಕತಂ ಹೋತಿ ಕಲ್ಯಾಣಕಮ್ಮಂ ಸುಖವೇದನೀಯಂ, ಮರಣಕಾಲೇ ವಾಸ್ಸ ಹೋತಿ ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಸಮತ್ತಾ ಸಮಾದಿನ್ನಾ। ತೇನ ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಸುಗತಿಂ ಸಗ್ಗಂ ಲೋಕಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಯಞ್ಚ ಖೋ ಸೋ ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ವಿಪಾಕಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ ಉಪಪಜ್ಜ ವಾ ಅಪರೇ ವಾ ಪರಿಯಾಯೇ।
‘‘Tatrānanda , yvāyaṃ puggalo idha pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, pubbe vāssa taṃ kataṃ hoti kalyāṇakammaṃ sukhavedanīyaṃ, pacchā vāssa taṃ kataṃ hoti kalyāṇakammaṃ sukhavedanīyaṃ, maraṇakāle vāssa hoti sammādiṭṭhi samattā samādinnā. Tena so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Yañca kho so idha pāṇātipātā paṭivirato hoti adinnādānā paṭivirato hoti…pe… sammādiṭṭhi hoti, tassa diṭṭheva dhamme vipākaṃ paṭisaṃvedeti upapajja vā apare vā pariyāye.
‘‘ತತ್ರಾನನ್ದ , ಯ್ವಾಯಂ ಪುಗ್ಗಲೋ ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ, ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ, ಪುಬ್ಬೇ ವಾಸ್ಸ ತಂ ಕತಂ ಹೋತಿ ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ದುಕ್ಖವೇದನೀಯಂ, ಪಚ್ಛಾ ವಾಸ್ಸ ತಂ ಕತಂ ಹೋತಿ ಪಾಪಕಮ್ಮಂ ದುಕ್ಖವೇದನೀಯಂ, ಮರಣಕಾಲೇ ವಾಸ್ಸ ಹೋತಿ ಮಿಚ್ಛಾದಿಟ್ಠಿ ಸಮತ್ತಾ ಸಮಾದಿನ್ನಾ। ತೇನ ಸೋ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪಾಯಂ ದುಗ್ಗತಿಂ ವಿನಿಪಾತಂ ನಿರಯಂ ಉಪಪಜ್ಜತಿ। ಯಞ್ಚ ಖೋ ಸೋ ಇಧ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ, ಅದಿನ್ನಾದಾನಾ ಪಟಿವಿರತೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ಸಮ್ಮಾದಿಟ್ಠಿ ಹೋತಿ, ತಸ್ಸ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ವಿಪಾಕಂ ಪಟಿಸಂವೇದೇತಿ ಉಪಪಜ್ಜ ವಾ ಅಪರೇ ವಾ ಪರಿಯಾಯೇ।
‘‘Tatrānanda , yvāyaṃ puggalo idha pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, pubbe vāssa taṃ kataṃ hoti pāpakammaṃ dukkhavedanīyaṃ, pacchā vāssa taṃ kataṃ hoti pāpakammaṃ dukkhavedanīyaṃ, maraṇakāle vāssa hoti micchādiṭṭhi samattā samādinnā. Tena so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Yañca kho so idha pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti…pe… sammādiṭṭhi hoti, tassa diṭṭheva dhamme vipākaṃ paṭisaṃvedeti upapajja vā apare vā pariyāye.
‘‘ಇತಿ ಖೋ, ಆನನ್ದ, ಅತ್ಥಿ ಕಮ್ಮಂ ಅಭಬ್ಬಂ ಅಭಬ್ಬಾಭಾಸಂ, ಅತ್ಥಿ ಕಮ್ಮಂ ಅಭಬ್ಬಂ ಭಬ್ಬಾಭಾಸಂ, ಅತ್ಥಿ ಕಮ್ಮಂ ಭಬ್ಬಞ್ಚೇವ ಭಬ್ಬಾಭಾಸಞ್ಚ, ಅತ್ಥಿ ಕಮ್ಮಂ ಭಬ್ಬಂ ಅಭಬ್ಬಾಭಾಸ’’ನ್ತಿ।
‘‘Iti kho, ānanda, atthi kammaṃ abhabbaṃ abhabbābhāsaṃ, atthi kammaṃ abhabbaṃ bhabbābhāsaṃ, atthi kammaṃ bhabbañceva bhabbābhāsañca, atthi kammaṃ bhabbaṃ abhabbābhāsa’’nti.
ಇದಮವೋಚ ಭಗವಾ। ಅತ್ತಮನೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಭಗವತೋ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದೀತಿ।
Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
ಮಹಾಕಮ್ಮವಿಭಙ್ಗಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಛಟ್ಠಂ।
Mahākammavibhaṅgasuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೬. ಮಹಾಕಮ್ಮವಿಭಙ್ಗಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Mahākammavibhaṅgasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೬. ಮಹಾಕಮ್ಮವಿಭಙ್ಗಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 6. Mahākammavibhaṅgasuttavaṇṇanā
