Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya

    6. මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගසුත්‌තං

    6. Mahākammavibhaṅgasuttaṃ

    298. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්‌දකනිවාපෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්‌මා සමිද්‌ධි අරඤ්‌ඤකුටිකායං විහරති. අථ ඛො පොතලිපුත්‌තො පරිබ්‌බාජකො ජඞ්‌ඝාවිහාරං අනුචඞ්‌කමමානො අනුවිචරමානො යෙනායස්‌මා සමිද්‌ධි තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මතා සමිද්‌ධිනා සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො පොතලිපුත්‌තො පරිබ්‌බාජකො ආයස්‌මන්‌තං සමිද්‌ධිං එතදවොච – ‘‘සම්‌මුඛා මෙතං, ආවුසො සමිද්‌ධි, සමණස්‌ස ගොතමස්‌ස සුතං, සම්‌මුඛා පටිග්‌ගහිතං – ‘මොඝං කායකම්‌මං මොඝං වචීකම්‌මං, මනොකම්‌මමෙව සච්‌ච’න්‌ති. අත්‌ථි ච සා 1 සමාපත්‌ති යං සමාපත්‌තිං සමාපන්‌නො න කිඤ්‌චි වෙදියතී’’ති? ‘‘මා හෙවං, ආවුසො පොතලිපුත්‌ත, අවච; (මා හෙවං, ආවුසො පොතලිපුත්‌ත, අවච;) 2 මා භගවන්‌තං අබ්‌භාචික්‌ඛි. න හි සාධු භගවතො අබ්‌භක්‌ඛානං. න හි භගවා එවං වදෙය්‍ය – ‘මොඝං කායකම්‌මං මොඝං වචීකම්‌මං, මනොකම්‌මමෙව සච්‌ච’න්‌ති. අත්‌ථි ච ඛො 3 සා, ආවුසො, සමාපත්‌ති යං සමාපත්‌තිං සමාපන්‌නො න කිඤ්‌චි වෙදියතී’’ති. ‘‘කීවචිරං පබ්‌බජිතොසි, ආවුසො සමිද්‌ධී’’ති? ‘‘න චිරං, ආවුසො! තීණි වස්‌සානී’’ති. ‘‘එත්‌ථ දානි මයං ථෙරෙ භික්‌ඛූ කිං වක්‌ඛාම, යත්‍ර හි නාම එවංනවො භික්‌ඛු 4 සත්‌ථාරං පරිරක්‌ඛිතබ්‌බං මඤ්‌ඤිස්‌සති. සඤ්‌චෙතනිකං, ආවුසො සමිද්‌ධි, කම්‌මං කත්‌වා කායෙන වාචාය මනසා කිං සො වෙදියතී’’ති? ‘‘සඤ්‌චෙතනිකං, ආවුසො පොතලිපුත්‌ත, කම්‌මං කත්‌වා කායෙන වාචාය මනසා දුක්‌ඛං සො වෙදියතී’’ති. අථ ඛො පොතලිපුත්‌තො පරිබ්‌බාජකො ආයස්‌මතො සමිද්‌ධිස්‌ස භාසිතං නෙව අභිනන්‌දි නප්‌පටික්‌කොසි; අනභිනන්‌දිත්‌වා අප්‌පටික්‌කොසිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා පක්‌කාමි.

    298. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena āyasmā samiddhi araññakuṭikāyaṃ viharati. Atha kho potaliputto paribbājako jaṅghāvihāraṃ anucaṅkamamāno anuvicaramāno yenāyasmā samiddhi tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā samiddhinā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho potaliputto paribbājako āyasmantaṃ samiddhiṃ etadavoca – ‘‘sammukhā metaṃ, āvuso samiddhi, samaṇassa gotamassa sutaṃ, sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘moghaṃ kāyakammaṃ moghaṃ vacīkammaṃ, manokammameva sacca’nti. Atthi ca sā 5 samāpatti yaṃ samāpattiṃ samāpanno na kiñci vediyatī’’ti? ‘‘Mā hevaṃ, āvuso potaliputta, avaca; (mā hevaṃ, āvuso potaliputta, avaca;) 6 mā bhagavantaṃ abbhācikkhi. Na hi sādhu bhagavato abbhakkhānaṃ. Na hi bhagavā evaṃ vadeyya – ‘moghaṃ kāyakammaṃ moghaṃ vacīkammaṃ, manokammameva sacca’nti. Atthi ca kho 7 sā, āvuso, samāpatti yaṃ samāpattiṃ samāpanno na kiñci vediyatī’’ti. ‘‘Kīvaciraṃ pabbajitosi, āvuso samiddhī’’ti? ‘‘Na ciraṃ, āvuso! Tīṇi vassānī’’ti. ‘‘Ettha dāni mayaṃ there bhikkhū kiṃ vakkhāma, yatra hi nāma evaṃnavo bhikkhu 8 satthāraṃ parirakkhitabbaṃ maññissati. Sañcetanikaṃ, āvuso samiddhi, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā kiṃ so vediyatī’’ti? ‘‘Sañcetanikaṃ, āvuso potaliputta, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā dukkhaṃ so vediyatī’’ti. Atha kho potaliputto paribbājako āyasmato samiddhissa bhāsitaṃ neva abhinandi nappaṭikkosi; anabhinanditvā appaṭikkositvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.

    299. අථ ඛො ආයස්‌මා සමිද්‌ධි අචිරපක්‌කන්‌තෙ පොතලිපුත්‌තෙ පරිබ්‌බාජකෙ යෙනායස්‌මා ආනන්‌දො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මතා ආනන්‌දෙන සද්‌ධිං සම්‌මොදි. සම්‌මොදනීයං කථං සාරණීයං වීතිසාරෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො ආයස්‌මා සමිද්‌ධි යාවතකො අහොසි පොතලිපුත්‌තෙන පරිබ්‌බාජකෙන සද්‌ධිං කථාසල්‌ලාපො තං සබ්‌බං ආයස්‌මතො ආනන්‌දස්‌ස ආරොචෙසි.

    299. Atha kho āyasmā samiddhi acirapakkante potaliputte paribbājake yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā samiddhi yāvatako ahosi potaliputtena paribbājakena saddhiṃ kathāsallāpo taṃ sabbaṃ āyasmato ānandassa ārocesi.

    එවං වුත්‌තෙ, ආයස්‌මා ආනන්‌දො ආයස්‌මන්‌තං සමිද්‌ධිං එතදවොච – ‘‘අත්‌ථි ඛො ඉදං, ආවුසො සමිද්‌ධි, කථාපාභතං භගවන්‌තං දස්‌සනාය. ආයාමාවුසො සමිද්‌ධි, යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමිස්‌සාම; උපසඞ්‌කමිත්‌වා එතමත්‌ථං භගවතො ආරොචෙස්‌සාම. යථා නො භගවා බ්‍යාකරිස්‌සති තථා නං ධාරෙස්‌සාමා’’ති. ‘‘එවමාවුසො’’ති ඛො ආයස්‌මා සමිද්‌ධි ආයස්‌මතො ආනන්‌දස්‌ස පච්‌චස්‌සොසි.

    Evaṃ vutte, āyasmā ānando āyasmantaṃ samiddhiṃ etadavoca – ‘‘atthi kho idaṃ, āvuso samiddhi, kathāpābhataṃ bhagavantaṃ dassanāya. Āyāmāvuso samiddhi, yena bhagavā tenupasaṅkamissāma; upasaṅkamitvā etamatthaṃ bhagavato ārocessāma. Yathā no bhagavā byākarissati tathā naṃ dhāressāmā’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā samiddhi āyasmato ānandassa paccassosi.

    අථ ඛො ආයස්‌මා ච ආනන්‌දො ආයස්‌මා ච සමිද්‌ධි යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමිංසු; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදිංසු. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො යාවතකො අහොසි ආයස්‌මතො සමිද්‌ධිස්‌ස පොතලිපුත්‌තෙන පරිබ්‌බාජකෙන සද්‌ධිං කථාසල්‌ලාපො තං සබ්‌බං භගවතො ආරොචෙසි. එවං වුත්‌තෙ, භගවා ආයස්‌මන්‌තං ආනන්‌දං එතදවොච – ‘‘දස්‌සනම්‌පි ඛො අහං, ආනන්‌ද, පොතලිපුත්‌තස්‌ස පරිබ්‌බාජකස්‌ස නාභිජානාමි, කුතො පනෙවරූපං කථාසල්‌ලාපං? ඉමිනා ච, ආනන්‌ද, සමිද්‌ධිනා මොඝපුරිසෙන පොතලිපුත්‌තස්‌ස පරිබ්‌බාජකස්‌ස විභජ්‌ජබ්‍යාකරණීයො පඤ්‌හො එකංසෙන බ්‍යාකතො’’ති. එවං වුත්‌තෙ, ආයස්‌මා උදායී භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘සචෙ පන 9, භන්‌තෙ, ආයස්‌මතා සමිද්‌ධිනා ඉදං සන්‌ධාය භාසිතං – යං කිඤ්‌චි වෙදයිතං තං දුක්‌ඛස්‌මි’’න්‌ති.

    Atha kho āyasmā ca ānando āyasmā ca samiddhi yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando yāvatako ahosi āyasmato samiddhissa potaliputtena paribbājakena saddhiṃ kathāsallāpo taṃ sabbaṃ bhagavato ārocesi. Evaṃ vutte, bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘dassanampi kho ahaṃ, ānanda, potaliputtassa paribbājakassa nābhijānāmi, kuto panevarūpaṃ kathāsallāpaṃ? Iminā ca, ānanda, samiddhinā moghapurisena potaliputtassa paribbājakassa vibhajjabyākaraṇīyo pañho ekaṃsena byākato’’ti. Evaṃ vutte, āyasmā udāyī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sace pana 10, bhante, āyasmatā samiddhinā idaṃ sandhāya bhāsitaṃ – yaṃ kiñci vedayitaṃ taṃ dukkhasmi’’nti.

    300. අථ ඛො 11 භගවා ආයස්‌මන්‌තං ආනන්‌දං ආමන්‌තෙසි – ‘‘පස්‌සසි නො ත්‌වං, ආනන්‌ද, ඉමස්‌ස උදායිස්‌ස මොඝපුරිසස්‌ස උම්‌මඞ්‌ගං 12? අඤ්‌ඤාසිං ඛො අහං, ආනන්‌ද – ‘ඉදානෙවායං උදායී මොඝපුරිසො උම්‌මුජ්‌ජමානො අයොනිසො උම්‌මුජ්‌ජිස්‌සතී’ති. ආදිංයෙව 13, ආනන්‌ද, පොතලිපුත්‌තෙන පරිබ්‌බාජකෙන තිස්‌සො වෙදනා පුච්‌ඡිතා. සචායං, ආනන්‌ද, සමිද්‌ධි මොඝපුරිසො පොතලිපුත්‌තස්‌ස පරිබ්‌බාජකස්‌ස එවං පුට්‌ඨො එවං බ්‍යාකරෙය්‍ය – ‘සඤ්‌චෙතනිකං, ආවුසො පොතලිපුත්‌ත, කම්‌මං කත්‌වා කායෙන වාචාය මනසා සුඛවෙදනීයං සුඛං සො වෙදයති; සඤ්‌චෙතනිකං, ආවුසො පොතලිපුත්‌ත, කම්‌මං කත්‌වා කායෙන වාචාය මනසා දුක්‌ඛවෙදනීයං දුක්‌ඛං සො වෙදයති; සඤ්‌චෙතනිකං, ආවුසො පොතලිපුත්‌ත, කම්‌මං කත්‌වා කායෙන වාචාය මනසා අදුක්‌ඛමසුඛවෙදනීයං අදුක්‌ඛමසුඛං සො වෙදයතී’ති. එවං බ්‍යාකරමානො ඛො, ආනන්‌ද, සමිද්‌ධි මොඝපුරිසො පොතලිපුත්‌තස්‌ස පරිබ්‌බාජකස්‌ස සම්‌මා (බ්‍යාකරමානො) 14 බ්‍යාකරෙය්‍ය. අපි ච, ආනන්‌ද, කෙ ච 15 අඤ්‌ඤතිත්‌ථියා පරිබ්‌බාජකා බාලා අබ්‍යත්‌තා කෙ ච තථාගතස්‌ස මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගං ජානිස්‌සන්‌ති? සචෙ තුම්‌හෙ, ආනන්‌ද, සුණෙය්‍යාථ තථාගතස්‌ස මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගං විභජන්‌තස්‌සා’’ති.

    300. Atha kho 16 bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘passasi no tvaṃ, ānanda, imassa udāyissa moghapurisassa ummaṅgaṃ 17? Aññāsiṃ kho ahaṃ, ānanda – ‘idānevāyaṃ udāyī moghapuriso ummujjamāno ayoniso ummujjissatī’ti. Ādiṃyeva 18, ānanda, potaliputtena paribbājakena tisso vedanā pucchitā. Sacāyaṃ, ānanda, samiddhi moghapuriso potaliputtassa paribbājakassa evaṃ puṭṭho evaṃ byākareyya – ‘sañcetanikaṃ, āvuso potaliputta, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā sukhavedanīyaṃ sukhaṃ so vedayati; sañcetanikaṃ, āvuso potaliputta, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā dukkhavedanīyaṃ dukkhaṃ so vedayati; sañcetanikaṃ, āvuso potaliputta, kammaṃ katvā kāyena vācāya manasā adukkhamasukhavedanīyaṃ adukkhamasukhaṃ so vedayatī’ti. Evaṃ byākaramāno kho, ānanda, samiddhi moghapuriso potaliputtassa paribbājakassa sammā (byākaramāno) 19 byākareyya. Api ca, ānanda, ke ca 20 aññatitthiyā paribbājakā bālā abyattā ke ca tathāgatassa mahākammavibhaṅgaṃ jānissanti? Sace tumhe, ānanda, suṇeyyātha tathāgatassa mahākammavibhaṅgaṃ vibhajantassā’’ti.

    ‘‘එතස්‌ස, භගවා, කාලො, එතස්‌ස, සුගත, කාලො යං භගවා මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගං විභජෙය්‍ය . භගවතො සුත්‌වා භික්‌ඛූ ධාරෙස්‌සන්‌තී’’ති. ‘‘තෙන හානන්‌ද, සුණාහි, සාධුකං මනසි කරොහි; භාසිස්‌සාමී’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො ආයස්‌මා ආනන්‌දො භගවතො පච්‌චස්‌සොසි. භගවා එතදවොච –

    ‘‘Etassa, bhagavā, kālo, etassa, sugata, kālo yaṃ bhagavā mahākammavibhaṅgaṃ vibhajeyya . Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Tena hānanda, suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –

    ‘‘චත්‌තාරොමෙ, ආනන්‌ද, පුග්‌ගලා සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානා ලොකස්‌මිං. කතමෙ චත්‌තාරො? ඉධානන්‌ද, එකච්‌චො පුග්‌ගලො ඉධ පාණාතිපාතී හොති, අදින්‌නාදායී හොති, කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරී හොති, මුසාවාදී හොති, පිසුණවාචො හොති, ඵරුසවාචො හොති, සම්‌ඵප්‌පලාපී හොති, අභිජ්‌ඣාලු හොති, බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො හොති, මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි හොති. සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජති.

    ‘‘Cattārome, ānanda, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Idhānanda, ekacco puggalo idha pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti, kāmesumicchācārī hoti, musāvādī hoti, pisuṇavāco hoti, pharusavāco hoti, samphappalāpī hoti, abhijjhālu hoti, byāpannacitto hoti, micchādiṭṭhi hoti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati.

    ‘‘ඉධ පනානන්‌ද, එකච්‌චො පුග්‌ගලො ඉධ පාණාතිපාතී හොති, අදින්‌නාදායී හොති, කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරී හොති, මුසාවාදී හොති, පිසුණවාචො හොති, ඵරුසවාචො හොති, සම්‌ඵප්‌පලාපී හොති, අභිජ්‌ඣාලු හොති, බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො හොති, මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි හොති. සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජති.

    ‘‘Idha panānanda, ekacco puggalo idha pāṇātipātī hoti, adinnādāyī hoti, kāmesumicchācārī hoti, musāvādī hoti, pisuṇavāco hoti, pharusavāco hoti, samphappalāpī hoti, abhijjhālu hoti, byāpannacitto hoti, micchādiṭṭhi hoti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati.

    ‘‘ඉධානන්‌ද, එකච්‌චො පුග්‌ගලො ඉධ පාණාතිපාතා පටිවිරතො හොති, අදින්‌නාදානා පටිවිරතො හොති, කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරා පටිවිරතො හොති, මුසාවාදා පටිවිරතො හොති, පිසුණාය වාචාය පටිවිරතො හොති, ඵරුසාය වාචාය පටිවිරතො හොති, සම්‌ඵප්‌පලාපා පටිවිරතො හොති, අනභිජ්‌ඣාලු හොති, අබ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො හොති, සම්‌මාදිට්‌ඨි හොති. සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජති.

    ‘‘Idhānanda, ekacco puggalo idha pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya paṭivirato hoti, samphappalāpā paṭivirato hoti, anabhijjhālu hoti, abyāpannacitto hoti, sammādiṭṭhi hoti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati.

    ‘‘ඉධ පනානන්‌ද, එකච්‌චො පුග්‌ගලො ඉධ පාණාතිපාතා පටිවිරතො හොති, අදින්‌නාදානා පටිවිරතො හොති, කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරා පටිවිරතො හොති, මුසාවාදා පටිවිරතො හොති, පිසුණාය වාචාය පටිවිරතො හොති, ඵරුසාය වාචාය පටිවිරතො හොති, සම්‌ඵප්‌පලාපා පටිවිරතො හොති, අනභිජ්‌ඣාලු හොති, අබ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො හොති, සම්‌මාදිට්‌ඨි හොති. සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජති.

    ‘‘Idha panānanda, ekacco puggalo idha pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādā paṭivirato hoti, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti, pharusāya vācāya paṭivirato hoti, samphappalāpā paṭivirato hoti, anabhijjhālu hoti, abyāpannacitto hoti, sammādiṭṭhi hoti. So kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati.

    301. ‘‘ඉධානන්‌ද, එකච්‌චො සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා ආතප්‌පමන්‌වාය පධානමන්‌වාය අනුයොගමන්‌වාය අප්‌පමාදමන්‌වාය සම්‌මාමනසිකාරමන්‌වාය තථාරූපං චෙතොසමාධිං ඵුසති යථාසමාහිතෙ චිත්‌තෙ දිබ්‌බෙන චක්‌ඛුනා විසුද්‌ධෙන අතික්‌කන්‌තමානුසකෙන අමුං පුග්‌ගලං පස්‌සති – ඉධ පාණාතිපාතිං අදින්‌නාදායිං කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරිං මුසාවාදිං පිසුණවාචං ඵරුසවාචං සම්‌ඵප්‌පලාපිං අභිජ්‌ඣාලුං බ්‍යාපන්‌නචිත්‌තං මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිං කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා පස්‌සති අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපන්‌නං. සො එවමාහ – ‘අත්‌ථි කිර, භො, පාපකානි කම්‌මානි, අත්‌ථි දුච්‌චරිතස්‌ස විපාකො. අමාහං 21 පුග්‌ගලං අද්‌දසං ඉධ පාණාතිපාතිං අදින්‌නාදායිං…පෙ.… මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිං කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා පස්‌සාමි අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපන්‌න’න්‌ති. සො එවමාහ – ‘යො කිර, භො, පාණාතිපාතී අදින්‌නාදායී…පෙ.… මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි, සබ්‌බො සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජති. යෙ එවං ජානන්‌ති, තෙ සම්‌මා ජානන්‌ති; යෙ අඤ්‌ඤථා ජානන්‌ති, මිච්‌ඡා තෙසං ඤාණ’න්‌ති 22. ඉති සො යදෙව තස්‌ස සාමං ඤාතං සාමං දිට්‌ඨං සාමං විදිතං තදෙව තත්‌ථ ථාමසා පරාමාසා 23 අභිනිවිස්‌ස වොහරති – ‘ඉදමෙව සච්‌චං, මොඝමඤ්‌ඤ’’’න්‌ති.

    301. ‘‘Idhānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ passati – idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ kāmesumicchācāriṃ musāvādiṃ pisuṇavācaṃ pharusavācaṃ samphappalāpiṃ abhijjhāluṃ byāpannacittaṃ micchādiṭṭhiṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passati apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannaṃ. So evamāha – ‘atthi kira, bho, pāpakāni kammāni, atthi duccaritassa vipāko. Amāhaṃ 24 puggalaṃ addasaṃ idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ…pe… micchādiṭṭhiṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapanna’nti. So evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Ye evaṃ jānanti, te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti 25. Iti so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā 26 abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’’’nti.

    ‘‘ඉධ පනානන්‌ද, එකච්‌චො සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා ආතප්‌පමන්‌වාය පධානමන්‌වාය අනුයොගමන්‌වාය අප්‌පමාදමන්‌වාය සම්‌මාමනසිකාරමන්‌වාය තථාරූපං චෙතොසමාධිං ඵුසති යථාසමාහිතෙ චිත්‌තෙ දිබ්‌බෙන චක්‌ඛුනා විසුද්‌ධෙන අතික්‌කන්‌තමානුසකෙන අමුං පුග්‌ගලං පස්‌සති – ඉධ පාණාතිපාතිං අදින්‌නාදායිං…පෙ.… මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිං, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා පස්‌සති සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපන්‌නං. සො එවමාහ – ‘නත්‌ථි කිර, භො, පාපකානි කම්‌මානි, නත්‌ථි දුච්‌චරිතස්‌ස විපාකො. අමාහං පුග්‌ගලං අද්‌දසං – ඉධ පාණාතිපාතිං අදින්‌නාදායිං…පෙ.… මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිං, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා පස්‌සාමි සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපන්‌න’න්‌ති. සො එවමාහ – ‘යො කිර, භො, පාණාතිපාතී අදින්‌නාදායී…පෙ.… මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි, සබ්‌බො සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජති. යෙ එවං ජානන්‌ති තෙ සම්‌මා ජානන්‌ති; යෙ අඤ්‌ඤථා ජානන්‌ති, මිච්‌ඡා තෙසං ඤාණ’න්‌ති. ඉති සො යදෙව තස්‌ස සාමං ඤාතං සාමං දිට්‌ඨං සාමං විදිතං තදෙව තත්‌ථ ථාමසා පරාමාසා අභිනිවිස්‌ස වොහරති – ‘ඉදමෙව සච්‌චං, මොඝමඤ්‌ඤ’’’න්‌ති.

    ‘‘Idha panānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ passati – idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ…pe… micchādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passati sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannaṃ. So evamāha – ‘natthi kira, bho, pāpakāni kammāni, natthi duccaritassa vipāko. Amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ…pe… micchādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanna’nti. So evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti. Iti so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’’’nti.

    ‘‘ඉධානන්‌ද, එකච්‌චො සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා ආතප්‌පමන්‌වාය පධානමන්‌වාය අනුයොගමන්‌වාය අප්‌පමාදමන්‌වාය සම්‌මාමනසිකාරමන්‌වාය තථාරූපං චෙතොසමාධිං ඵුසති යථාසමාහිතෙ චිත්‌තෙ දිබ්‌බෙන චක්‌ඛුනා විසුද්‌ධෙන අතික්‌කන්‌තමානුසකෙන අමුං පුග්‌ගලං පස්‌සති – ඉධ පාණාතිපාතා පටිවිරතං අදින්‌නාදානා පටිවිරතං කාමෙසුමිච්‌ඡාචාරා පටිවිරතං මුසාවාදා පටිවිරතං පිසුණාය වාචාය පටිවිරතං ඵරුසාය වාචාය පටිවිරතං සම්‌ඵප්‌පලාපා පටිවිරතං අනභිජ්‌ඣාලුං අබ්‍යාපන්‌නචිත්‌තං සම්‌මාදිට්‌ඨිං, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා පස්‌සති සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපන්‌නං. සො එවමාහ – ‘අත්‌ථි කිර, භො, කල්‍යාණානි කම්‌මානි, අත්‌ථි සුචරිතස්‌ස විපාකො. අමාහං පුග්‌ගලං අද්‌දසං – ඉධ පාණාතිපාතා පටිවිරතං අදින්‌නාදානා පටිවිරතං…පෙ.… සම්‌මාදිට්‌ඨිං, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා පස්‌සාමි සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපන්‌න’න්‌ති. සො එවමාහ – ‘යො කිර, භො, පාණාතිපාතා පටිවිරතො අදින්‌නාදානා පටිවිරතො…පෙ.… සම්‌මාදිට්‌ඨි සබ්‌බො සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජති. යෙ එවං ජානන්‌ති තෙ සම්‌මා ජානන්‌ති; යෙ අඤ්‌ඤථා ජානන්‌ති, මිච්‌ඡා තෙසං ඤාණ’න්‌ති. ඉති සො යදෙව තස්‌ස සාමං ඤාතං සාමං දිට්‌ඨං සාමං විදිතං තදෙව තත්‌ථ ථාමසා පරාමාසා අභිනිවිස්‌ස වොහරති – ‘ඉදමෙව සච්‌චං, මොඝමඤ්‌ඤ’’’න්‌ති.

    ‘‘Idhānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ passati – idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ kāmesumicchācārā paṭivirataṃ musāvādā paṭivirataṃ pisuṇāya vācāya paṭivirataṃ pharusāya vācāya paṭivirataṃ samphappalāpā paṭivirataṃ anabhijjhāluṃ abyāpannacittaṃ sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passati sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannaṃ. So evamāha – ‘atthi kira, bho, kalyāṇāni kammāni, atthi sucaritassa vipāko. Amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ…pe… sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanna’nti. So evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti. Iti so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’’’nti.

    ‘‘ඉධ පනානන්‌ද, එකච්‌චො සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා ආතප්‌පමන්‌වාය පධානමන්‌වාය අනුයොගමන්‌වාය අප්‌පමාදමන්‌වාය සම්‌මාමනසිකාරමන්‌වාය තථාරූපං චෙතොසමාධිං ඵුසති යථාසමාහිතෙ චිත්‌තෙ දිබ්‌බෙන චක්‌ඛුනා විසුද්‌ධෙන අතික්‌කන්‌තමානුසකෙන අමුං පුග්‌ගලං පස්‌සති – ඉධ පාණාතිපාතා පටිවිරතං…පෙ.… සම්‌මාදිට්‌ඨිං, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා පස්‌සති අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපන්‌නං. සො එවමාහ – ‘නත්‌ථි කිර, භො කල්‍යාණානි කම්‌මානි, නත්‌ථි සුචරිතස්‌ස විපාකො. අමාහං පුග්‌ගලං අද්‌දසං – ඉධ පාණාතිපාතා පටිවිරතං අදින්‌නාදානා පටිවිරතං…පෙ.… සම්‌මාදිට්‌ඨිං, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා පස්‌සාමි අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපන්‌න’න්‌ති. සො එවමාහ – ‘යො කිර, භො, පාණාතිපාතා පටිවිරතො අදින්‌නාදානා පටිවිරතො…පෙ.… සම්‌මාදිට්‌ඨි, සබ්‌බො සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජති. යෙ එවං ජානන්‌ති තෙ සම්‌මා ජානන්‌ති; යෙ අඤ්‌ඤථා ජානන්‌ති, මිච්‌ඡා තෙසං ඤාණ’න්‌ති. ඉති සො යදෙව තස්‌ස සාමං ඤාතං සාමං දිට්‌ඨං සාමං විදිතං තදෙව තත්‌ථ ථාමසා පරාමාසා අභිනිවිස්‌ස වොහරති – ‘ඉදමෙව සච්‌චං, මොඝමඤ්‌ඤ’’’න්‌ති.

    ‘‘Idha panānanda, ekacco samaṇo vā brāhmaṇo vā ātappamanvāya padhānamanvāya anuyogamanvāya appamādamanvāya sammāmanasikāramanvāya tathārūpaṃ cetosamādhiṃ phusati yathāsamāhite citte dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena amuṃ puggalaṃ passati – idha pāṇātipātā paṭivirataṃ…pe… sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passati apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannaṃ. So evamāha – ‘natthi kira, bho kalyāṇāni kammāni, natthi sucaritassa vipāko. Amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ…pe… sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapanna’nti. So evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti. Iti so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’’’nti.

    302. ‘‘තත්‍රානන්‌ද, ය්‌වායං සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා එවමාහ – ‘අත්‌ථි කිර, භො, පාපකානි කම්‌මානි, අත්‌ථි දුච්‌චරිතස්‌ස විපාකො’ති ඉදමස්‌ස අනුජානාමි; යම්‌පි සො එවමාහ – ‘අමාහං පුග්‌ගලං අද්‌දසං – ඉධ පාණාතිපාතිං අදින්‌නාදායිං…පෙ.… මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිං, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා පස්‌සාමි අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපන්‌න’න්‌ති ඉදම්‌පිස්‌ස අනුජානාමි; යඤ්‌ච ඛො සො එවමාහ – ‘යො කිර, භො, පාණාතිපාතී අදින්‌නාදායී…පෙ.… මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි, සබ්‌බො සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජතී’ති ඉදමස්‌ස නානුජානාමි; යම්‌පි සො එවමාහ – ‘යෙ එවං ජානන්‌ති තෙ සම්‌මා ජානන්‌ති; යෙ අඤ්‌ඤථා ජානන්‌ති, මිච්‌ඡා තෙසං ඤාණ’න්‌ති ඉදම්‌පිස්‌ස නානුජානාමි; යම්‌පි සො යදෙව තස්‌ස සාමං ඤාතං සාමං දිට්‌ඨං සාමං විදිතං තදෙව තත්‌ථ ථාමසා පරාමාසා අභිනිවිස්‌ස වොහරති – ‘ඉදමෙව සච්‌චං, මොඝමඤ්‌ඤ’න්‌ති ඉදම්‌පිස්‌ස නානුජානාමි. තං කිස්‌ස හෙතු? අඤ්‌ඤථා හි, ආනන්‌ද, තථාගතස්‌ස මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගෙ ඤාණං හොති.

    302. ‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evamāha – ‘atthi kira, bho, pāpakāni kammāni, atthi duccaritassa vipāko’ti idamassa anujānāmi; yampi so evamāha – ‘amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ…pe… micchādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapanna’nti idampissa anujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjatī’ti idamassa nānujānāmi; yampi so evamāha – ‘ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti idampissa nānujānāmi; yampi so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’nti idampissa nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathā hi, ānanda, tathāgatassa mahākammavibhaṅge ñāṇaṃ hoti.

    ‘‘තත්‍රානන්‌ද, ය්‌වායං සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා එවමාහ – ‘නත්‌ථි කිර, භො, පාපකානි කම්‌මානි, නත්‌ථි දුච්‌චරිතස්‌ස විපාකො’ති ඉදමස්‌ස නානුජානාමි; යඤ්‌ච ඛො සො එවමාහ – ‘අමාහං පුග්‌ගලං අද්‌දසං – ඉධ පාණාතිපාතිං අදින්‌නාදායිං…පෙ.… මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිං කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා පස්‌සාමි සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපන්‌න’න්‌ති ඉදමස්‌ස අනුජානාමි; යඤ්‌ච ඛො සො එවමාහ – ‘යො කිර, භො, පාණාතිපාතී අදින්‌නාදායී…පෙ.… මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි, සබ්‌බො සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජතී’ති ඉදමස්‌ස නානුජානාමි; යම්‌පි සො එවමාහ – ‘යෙ එවං ජානන්‌ති තෙ සම්‌මා ජානන්‌ති; යෙ අඤ්‌ඤථා ජානන්‌ති, මිච්‌ඡා තෙසං ඤාණ’න්‌ති ඉදම්‌පිස්‌ස නානුජානාමි; යම්‌පි සො යදෙව තස්‌ස සාමං ඤාතං සාමං දිට්‌ඨං සාමං විදිතං තදෙව තත්‌ථ ථාමසා පරාමාසා අභිනිවිස්‌ස වොහරති – ‘ඉදමෙව සච්‌චං, මොඝමඤ්‌ඤ’න්‌ති ඉදම්‌පිස්‌ස නානුජානාමි. තං කිස්‌ස හෙතු? අඤ්‌ඤථා හි, ආනන්‌ද, තථාගතස්‌ස මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගෙ ඤාණං හොති.

    ‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evamāha – ‘natthi kira, bho, pāpakāni kammāni, natthi duccaritassa vipāko’ti idamassa nānujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātiṃ adinnādāyiṃ…pe… micchādiṭṭhiṃ kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanna’nti idamassa anujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’ti idamassa nānujānāmi; yampi so evamāha – ‘ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti idampissa nānujānāmi; yampi so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’nti idampissa nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathā hi, ānanda, tathāgatassa mahākammavibhaṅge ñāṇaṃ hoti.

    ‘‘තත්‍රානන්‌ද, ය්‌වායං සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා එවමාහ – ‘අත්‌ථි කිර, භො, කල්‍යාණානි කම්‌මානි, අත්‌ථි සුචරිතස්‌ස විපාකො’ති ඉදමස්‌ස අනුජානාමි; යම්‌පි සො එවමාහ – ‘අමාහං පුග්‌ගලං අද්‌දසං – ඉධ පාණාතිපාතා පටිවිරතං අදින්‌නාදානා පටිවිරතං…පෙ.… සම්‌මාදිට්‌ඨිං, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා පස්‌සාමි සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපන්‌න’න්‌ති ඉදම්‌පිස්‌ස අනුජානාමි; යඤ්‌ච ඛො සො එවමාහ – ‘යො කිර, භො, පාණාතිපාතා පටිවිරතො අදින්‌නාදානා පටිවිරතො…පෙ.… සම්‌මාදිට්‌ඨි, සබ්‌බො සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජතී’ති ඉදමස්‌ස නානුජානාමි; යම්‌පි සො එවමාහ – ‘යෙ එවං ජානන්‌ති තෙ සම්‌මා ජානන්‌ති; යෙ අඤ්‌ඤථා ජානන්‌ති, මිච්‌ඡා තෙසං ඤාණ’න්‌ති ඉදම්‌පිස්‌ස නානුජානාමි; යම්‌පි සො යදෙව තස්‌ස සාමං ඤාතං සාමං දිට්‌ඨං සාමං විදිතං තදෙව තත්‌ථ ථාමසා පරාමාසා අභිනිවිස්‌ස වොහරති – ‘ඉදමෙව සච්‌චං, මොඝමඤ්‌ඤ’න්‌ති ඉදම්‌පිස්‌ස නානුජානාමි. තං කිස්‌ස හෙතු? අඤ්‌ඤථා හි, ආනන්‌ද, තථාගතස්‌ස මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගෙ ඤාණං හොති.

    ‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evamāha – ‘atthi kira, bho, kalyāṇāni kammāni, atthi sucaritassa vipāko’ti idamassa anujānāmi; yampi so evamāha – ‘amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ…pe… sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapanna’nti idampissa anujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjatī’ti idamassa nānujānāmi; yampi so evamāha – ‘ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti idampissa nānujānāmi; yampi so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’nti idampissa nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathā hi, ānanda, tathāgatassa mahākammavibhaṅge ñāṇaṃ hoti.

    ‘‘තත්‍රානන්‌ද, ය්‌වායං සමණො වා බ්‍රාහ්‌මණො වා එවමාහ – ‘නත්‌ථි කිර, භො, කල්‍යාණානි කම්‌මානි, නත්‌ථි සුචරිතස්‌ස විපාකො’ති ඉදමස්‌ස නානුජානාමි; යඤ්‌ච ඛො සො එවමාහ – ‘අමාහං පුග්‌ගලං අද්‌දසං – ඉධ පාණාතිපාතා පටිවිරතං අදින්‌නාදානා පටිවිරතං…පෙ.… සම්‌මාදිට්‌ඨිං, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා පස්‌සාමි අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපන්‌න’න්‌ති ඉදමස්‌ස අනුජානාමි; යඤ්‌ච ඛො සො එවමාහ – ‘යො කිර, භො, පාණාතිපාතා පටිවිරතො අදින්‌නාදානා පටිවිරතො…පෙ.… සම්‌මාදිට්‌ඨි, සබ්‌බො සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජතී’ති ඉදමස්‌ස නානුජානාමි; යඤ්‌ච ඛො සො එවමාහ – ‘යෙ එවං ජානන්‌ති තෙ සම්‌මා ජානන්‌ති; යෙ අඤ්‌ඤථා ජානන්‌ති, මිච්‌ඡා තෙසං ඤාණ’න්‌ති ඉදම්‌පිස්‌ස නානුජානාමි; යම්‌පි සො යදෙව තස්‌ස සාමං ඤාතං සාමං දිට්‌ඨං සාමං විදිතං තදෙව තත්‌ථ ථාමසා පරාමාසා අභිනිවිස්‌ස වොහරති – ‘ඉදමෙව සච්‌චං, මොඝමඤ්‌ඤ’න්‌ති ඉදම්‌පිස්‌ස නානුජානාමි. තං කිස්‌ස හෙතු? අඤ්‌ඤථා හි, ආනන්‌ද, තථාගතස්‌ස මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගෙ ඤාණං හොති.

    ‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā evamāha – ‘natthi kira, bho, kalyāṇāni kammāni, natthi sucaritassa vipāko’ti idamassa nānujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘amāhaṃ puggalaṃ addasaṃ – idha pāṇātipātā paṭivirataṃ adinnādānā paṭivirataṃ…pe… sammādiṭṭhiṃ, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā passāmi apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapanna’nti idamassa anujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘yo kira, bho, pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi, sabbo so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjatī’ti idamassa nānujānāmi; yañca kho so evamāha – ‘ye evaṃ jānanti te sammā jānanti; ye aññathā jānanti, micchā tesaṃ ñāṇa’nti idampissa nānujānāmi; yampi so yadeva tassa sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tadeva tattha thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘idameva saccaṃ, moghamañña’nti idampissa nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathā hi, ānanda, tathāgatassa mahākammavibhaṅge ñāṇaṃ hoti.

    303. ‘‘තත්‍රානන්‌ද, ය්‌වායං පුග්‌ගලො ඉධ පාණාතිපාතී අදින්‌නාදායී…පෙ.… මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජති, පුබ්‌බෙ වාස්‌ස තං කතං හොති පාපකම්‌මං දුක්‌ඛවෙදනීයං, පච්‌ඡා වාස්‌ස තං කතං හොති පාපකම්‌මං දුක්‌ඛවෙදනීයං, මරණකාලෙ වාස්‌ස හොති මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි සමත්‌තා සමාදින්‌නා. තෙන සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජති. යඤ්‌ච ඛො සො ඉධ පාණාතිපාතී හොති අදින්‌නාදායී හොති…පෙ.… මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි හොති තස්‌ස දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ විපාකං පටිසංවෙදෙති උපපජ්‌ජ වා 27 අපරෙ වා පරියායෙ.

    303. ‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ puggalo idha pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, pubbe vāssa taṃ kataṃ hoti pāpakammaṃ dukkhavedanīyaṃ, pacchā vāssa taṃ kataṃ hoti pāpakammaṃ dukkhavedanīyaṃ, maraṇakāle vāssa hoti micchādiṭṭhi samattā samādinnā. Tena so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Yañca kho so idha pāṇātipātī hoti adinnādāyī hoti…pe… micchādiṭṭhi hoti tassa diṭṭheva dhamme vipākaṃ paṭisaṃvedeti upapajja vā 28 apare vā pariyāye.

    ‘‘තත්‍රානන්‌ද, ය්‌වායං පුග්‌ගලො ඉධ පාණාතිපාතී අදින්‌නාදායී…පෙ.… මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජති, පුබ්‌බෙ වාස්‌ස තං කතං හොති කල්‍යාණකම්‌මං සුඛවෙදනීයං, පච්‌ඡා වාස්‌ස තං කතං හොති කල්‍යාණකම්‌මං සුඛවෙදනීයං, මරණකාලෙ වාස්‌ස හොති සම්‌මාදිට්‌ඨි සමත්‌තා සමාදින්‌නා. තෙන සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජති. යඤ්‌ච ඛො සො ඉධ පාණාතිපාතී හොති අදින්‌නාදායී හොති…පෙ.… මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි හොති තස්‌ස දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ විපාකං පටිසංවෙදෙති උපපජ්‌ජ වා අපරෙ වා පරියායෙ.

    ‘‘Tatrānanda, yvāyaṃ puggalo idha pāṇātipātī adinnādāyī…pe… micchādiṭṭhi kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, pubbe vāssa taṃ kataṃ hoti kalyāṇakammaṃ sukhavedanīyaṃ, pacchā vāssa taṃ kataṃ hoti kalyāṇakammaṃ sukhavedanīyaṃ, maraṇakāle vāssa hoti sammādiṭṭhi samattā samādinnā. Tena so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Yañca kho so idha pāṇātipātī hoti adinnādāyī hoti…pe… micchādiṭṭhi hoti tassa diṭṭheva dhamme vipākaṃ paṭisaṃvedeti upapajja vā apare vā pariyāye.

    ‘‘තත්‍රානන්‌ද , ය්‌වායං පුග්‌ගලො ඉධ පාණාතිපාතා පටිවිරතො අදින්‌නාදානා පටිවිරතො…පෙ.… සම්‌මාදිට්‌ඨි, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජති, පුබ්‌බෙ වාස්‌ස තං කතං හොති කල්‍යාණකම්‌මං සුඛවෙදනීයං, පච්‌ඡා වාස්‌ස තං කතං හොති කල්‍යාණකම්‌මං සුඛවෙදනීයං, මරණකාලෙ වාස්‌ස හොති සම්‌මාදිට්‌ඨි සමත්‌තා සමාදින්‌නා. තෙන සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා සුගතිං සග්‌ගං ලොකං උපපජ්‌ජති. යඤ්‌ච ඛො සො ඉධ පාණාතිපාතා පටිවිරතො හොති අදින්‌නාදානා පටිවිරතො හොති…පෙ.… සම්‌මාදිට්‌ඨි හොති, තස්‌ස දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ විපාකං පටිසංවෙදෙති උපපජ්‌ජ වා අපරෙ වා පරියායෙ.

    ‘‘Tatrānanda , yvāyaṃ puggalo idha pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, pubbe vāssa taṃ kataṃ hoti kalyāṇakammaṃ sukhavedanīyaṃ, pacchā vāssa taṃ kataṃ hoti kalyāṇakammaṃ sukhavedanīyaṃ, maraṇakāle vāssa hoti sammādiṭṭhi samattā samādinnā. Tena so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. Yañca kho so idha pāṇātipātā paṭivirato hoti adinnādānā paṭivirato hoti…pe… sammādiṭṭhi hoti, tassa diṭṭheva dhamme vipākaṃ paṭisaṃvedeti upapajja vā apare vā pariyāye.

    ‘‘තත්‍රානන්‌ද , ය්‌වායං පුග්‌ගලො ඉධ පාණාතිපාතා පටිවිරතො අදින්‌නාදානා පටිවිරතො…පෙ.… සම්‌මාදිට්‌ඨි, කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජති, පුබ්‌බෙ වාස්‌ස තං කතං හොති පාපකම්‌මං දුක්‌ඛවෙදනීයං, පච්‌ඡා වාස්‌ස තං කතං හොති පාපකම්‌මං දුක්‌ඛවෙදනීයං, මරණකාලෙ වාස්‌ස හොති මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි සමත්‌තා සමාදින්‌නා. තෙන සො කායස්‌ස භෙදා පරං මරණා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං නිරයං උපපජ්‌ජති. යඤ්‌ච ඛො සො ඉධ පාණාතිපාතා පටිවිරතො හොති, අදින්‌නාදානා පටිවිරතො හොති…පෙ.… සම්‌මාදිට්‌ඨි හොති, තස්‌ස දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ විපාකං පටිසංවෙදෙති උපපජ්‌ජ වා අපරෙ වා පරියායෙ.

    ‘‘Tatrānanda , yvāyaṃ puggalo idha pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato…pe… sammādiṭṭhi, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, pubbe vāssa taṃ kataṃ hoti pāpakammaṃ dukkhavedanīyaṃ, pacchā vāssa taṃ kataṃ hoti pāpakammaṃ dukkhavedanīyaṃ, maraṇakāle vāssa hoti micchādiṭṭhi samattā samādinnā. Tena so kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. Yañca kho so idha pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānā paṭivirato hoti…pe… sammādiṭṭhi hoti, tassa diṭṭheva dhamme vipākaṃ paṭisaṃvedeti upapajja vā apare vā pariyāye.

    ‘‘ඉති ඛො, ආනන්‌ද, අත්‌ථි කම්‌මං අභබ්‌බං අභබ්‌බාභාසං, අත්‌ථි කම්‌මං අභබ්‌බං භබ්‌බාභාසං, අත්‌ථි කම්‌මං භබ්‌බඤ්‌චෙව භබ්‌බාභාසඤ්‌ච, අත්‌ථි කම්‌මං භබ්‌බං අභබ්‌බාභාස’’න්‌ති.

    ‘‘Iti kho, ānanda, atthi kammaṃ abhabbaṃ abhabbābhāsaṃ, atthi kammaṃ abhabbaṃ bhabbābhāsaṃ, atthi kammaṃ bhabbañceva bhabbābhāsañca, atthi kammaṃ bhabbaṃ abhabbābhāsa’’nti.

    ඉදමවොච භගවා. අත්‌තමනො ආයස්‌මා ආනන්‌දො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දීති.

    Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā ānando bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.

    මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං ඡට්‌ඨං.

    Mahākammavibhaṅgasuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.







    Footnotes:
    1. අත්‌ථි චෙසා (සී. ක.)
    2. ( ) ස්‍යා. කං. පොත්‌ථකෙසු නත්‌ථි
    3. අත්‌ථි චෙව ඛො (සී. ක.)
    4. නවකෙන භික්‌ඛුනා (ක.)
    5. atthi cesā (sī. ka.)
    6. ( ) syā. kaṃ. potthakesu natthi
    7. atthi ceva kho (sī. ka.)
    8. navakena bhikkhunā (ka.)
    9. කිං පන (ක.)
    10. kiṃ pana (ka.)
    11. එවං වුත්‌තෙ (ස්‍යා. කං.)
    12. උම්‌මග්‌ගං (සී. ස්‍යා. කං. පී.), උමඞ්‌ගං (ක.)
    13. ආදිසොව (සී. පී.), ආදියෙව (ක.)
    14. ( ) නත්‌ථි (සී. ස්‍යා. කං. පී.)
    15. කෙචි (ක.)
    16. evaṃ vutte (syā. kaṃ.)
    17. ummaggaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.), umaṅgaṃ (ka.)
    18. ādisova (sī. pī.), ādiyeva (ka.)
    19. ( ) natthi (sī. syā. kaṃ. pī.)
    20. keci (ka.)
    21. අපාහං (සී. පී. ක.) අමුං + අහං = අමාහං-ඉති පදවිභාගො
    22. මිච්‌ඡා තෙ සඤ්‌ජානන්‌ති (ක.)
    23. පරාමස්‌ස (සී. පී.)
    24. apāhaṃ (sī. pī. ka.) amuṃ + ahaṃ = amāhaṃ-iti padavibhāgo
    25. micchā te sañjānanti (ka.)
    26. parāmassa (sī. pī.)
    27. උපපජ්‌ජං වා (සී. පී.), උපපජ්‌ජ වා (ස්‍යා. කං. ක.) උපපජ්‌ජිත්‌වාති සංවණ්‌ණනාය සංසන්‌දෙතබ්‌බා
    28. upapajjaṃ vā (sī. pī.), upapajja vā (syā. kaṃ. ka.) upapajjitvāti saṃvaṇṇanāya saṃsandetabbā



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 6. මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Mahākammavibhaṅgasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 6. මහාකම්‌මවිභඞ්‌ගසුත්‌තවණ්‌ණනා • 6. Mahākammavibhaṅgasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact