| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៤. មហកបាដិហារិយសុត្តំ
4. Mahakapāṭihāriyasuttaṃ
៣៤៦. ឯកំ សមយំ សម្ពហុលា ថេរា ភិក្ខូ មច្ឆិកាសណ្ឌេ វិហរន្តិ អម្ពាដកវនេ។ អថ ខោ ចិត្តោ គហបតិ យេន ថេរា ភិក្ខូ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ថេរេ ភិក្ខូ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ ចិត្តោ គហបតិ ថេរេ ភិក្ខូ ឯតទវោច – ‘‘អធិវាសេន្តុ មេ, ភន្តេ ថេរា, ស្វាតនាយ គោកុលេ ភត្ត’’ន្តិ។ អធិវាសេសុំ ខោ ថេរា ភិក្ខូ តុណ្ហីភាវេន។ អថ ខោ ចិត្តោ គហបតិ ថេរានំ ភិក្ខូនំ អធិវាសនំ វិទិត្វា ឧដ្ឋាយាសនា ថេរេ ភិក្ខូ អភិវាទេត្វា បទក្ខិណំ កត្វា បក្កាមិ។ អថ ខោ ថេរា ភិក្ខូ តស្សា រត្តិយា អច្ចយេន បុព្ពណ្ហសមយំ និវាសេត្វា បត្តចីវរមាទាយ យេន ចិត្តស្ស គហបតិនោ គោកុលំ តេនុបសង្កមិំសុ; ឧបសង្កមិត្វា បញ្ញត្តេ អាសនេ និសីទិំសុ។
346. Ekaṃ samayaṃ sambahulā therā bhikkhū macchikāsaṇḍe viharanti ambāṭakavane. Atha kho citto gahapati yena therā bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā there bhikkhū abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho citto gahapati there bhikkhū etadavoca – ‘‘adhivāsentu me, bhante therā, svātanāya gokule bhatta’’nti. Adhivāsesuṃ kho therā bhikkhū tuṇhībhāvena. Atha kho citto gahapati therānaṃ bhikkhūnaṃ adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā there bhikkhū abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho therā bhikkhū tassā rattiyā accayena pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena cittassa gahapatino gokulaṃ tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdiṃsu.
អថ ខោ ចិត្តោ គហបតិ ថេរេ ភិក្ខូ បណីតេន សប្បិបាយាសេន សហត្ថា សន្តប្បេសិ សម្បវារេសិ។ អថ ខោ ថេរា ភិក្ខូ ភុត្តាវិនោ ឱនីតបត្តបាណិនោ ឧដ្ឋាយាសនា បក្កមិំសុ។ ចិត្តោបិ ខោ គហបតិ ‘សេសកំ វិស្សជ្ជេថា’តិ វត្វា ថេរេ ភិក្ខូ បិដ្ឋិតោ បិដ្ឋិតោ អនុពន្ធិ។ តេន ខោ បន សមយេន ឧណ្ហំ ហោតិ កុថិតំ 1; តេ ច ថេរា ភិក្ខូ បវេលិយមានេន មញ្ញេ កាយេន គច្ឆន្តិ, យថា តំ ភោជនំ ភុត្តាវិនោ។
Atha kho citto gahapati there bhikkhū paṇītena sappipāyāsena sahatthā santappesi sampavāresi. Atha kho therā bhikkhū bhuttāvino onītapattapāṇino uṭṭhāyāsanā pakkamiṃsu. Cittopi kho gahapati ‘sesakaṃ vissajjethā’ti vatvā there bhikkhū piṭṭhito piṭṭhito anubandhi. Tena kho pana samayena uṇhaṃ hoti kuthitaṃ 2; te ca therā bhikkhū paveliyamānena maññe kāyena gacchanti, yathā taṃ bhojanaṃ bhuttāvino.
តេន ខោ បន សមយេន អាយស្មា មហកោ តស្មិំ ភិក្ខុសង្ឃេ សព្ពនវកោ ហោតិ។ អថ ខោ អាយស្មា មហកោ អាយស្មន្តំ ថេរំ ឯតទវោច – ‘‘សាធុ ខ្វស្ស, ភន្តេ ថេរ, សីតកោ ច វាតោ វាយេយ្យ, អព្ភសម្បិលាបោ 3 ច អស្ស, ទេវោ ច ឯកមេកំ ផុសាយេយ្យា’’តិ។
Tena kho pana samayena āyasmā mahako tasmiṃ bhikkhusaṅghe sabbanavako hoti. Atha kho āyasmā mahako āyasmantaṃ theraṃ etadavoca – ‘‘sādhu khvassa, bhante thera, sītako ca vāto vāyeyya, abbhasampilāpo 4 ca assa, devo ca ekamekaṃ phusāyeyyā’’ti.
‘‘សាធុ ខ្វស្ស, អាវុសោ មហក, យំ សីតកោ ច វាតោ វាយេយ្យ, អព្ភសម្បិលាបោ ច អស្ស, ទេវោ ច ឯកមេកំ ផុសាយេយ្យា’’តិ។ អថ ខោ អាយស្មា មហកោ តថារូបំ ឥទ្ធាភិសង្ខារំ អភិសង្ខរិ 5 យថា សីតកោ ច វាតោ វាយិ, អព្ភសម្បិលាបោ ច អស្ស 6, ទេវោ ច ឯកមេកំ ផុសិ។ អថ ខោ ចិត្តស្ស គហបតិនោ ឯតទហោសិ – ‘‘យោ ខោ ឥមស្មិំ ភិក្ខុសង្ឃេ សព្ពនវកោ ភិក្ខុ តស្សាយំ ឯវរូបោ ឥទ្ធានុភាវោ’’តិ ។ អថ ខោ អាយស្មា មហកោ អារាមំ សម្បាបុណិត្វា អាយស្មន្តំ ថេរំ ឯតទវោច – ‘‘អលមេត្តាវតា, ភន្តេ ថេរា’’តិ? ‘‘អលមេត្តាវតា, អាវុសោ មហក! កតមេត្តាវតា, អាវុសោ មហក! បូជិតមេត្តាវតា, អាវុសោ មហកោ’’តិ ។ អថ ខោ ថេរា ភិក្ខូ យថាវិហារំ អគមំសុ។ អាយស្មាបិ មហកោ សកំ វិហារំ អគមាសិ។
‘‘Sādhu khvassa, āvuso mahaka, yaṃ sītako ca vāto vāyeyya, abbhasampilāpo ca assa, devo ca ekamekaṃ phusāyeyyā’’ti. Atha kho āyasmā mahako tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhari 7 yathā sītako ca vāto vāyi, abbhasampilāpo ca assa 8, devo ca ekamekaṃ phusi. Atha kho cittassa gahapatino etadahosi – ‘‘yo kho imasmiṃ bhikkhusaṅghe sabbanavako bhikkhu tassāyaṃ evarūpo iddhānubhāvo’’ti . Atha kho āyasmā mahako ārāmaṃ sampāpuṇitvā āyasmantaṃ theraṃ etadavoca – ‘‘alamettāvatā, bhante therā’’ti? ‘‘Alamettāvatā, āvuso mahaka! Katamettāvatā, āvuso mahaka! Pūjitamettāvatā, āvuso mahako’’ti . Atha kho therā bhikkhū yathāvihāraṃ agamaṃsu. Āyasmāpi mahako sakaṃ vihāraṃ agamāsi.
អថ ខោ ចិត្តោ គហបតិ យេនាយស្មា មហកោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា អាយស្មន្តំ មហកំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ ចិត្តោ គហបតិ អាយស្មន្តំ មហកំ ឯតទវោច – ‘‘សាធុ មេ, ភន្តេ, អយ្យោ មហកោ ឧត្តរិមនុស្សធម្មំ ឥទ្ធិបាដិហារិយំ ទស្សេតូ’’តិ។ ‘‘តេន ហិ ត្វំ, គហបតិ, អាលិន្ទេ ឧត្តរាសង្គំ បញ្ញបេត្វា តិណកលាបំ ឱកាសេហី’’តិ។ ‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’តិ ខោ ចិត្តោ គហបតិ អាយស្មតោ មហកស្ស បដិស្សុត្វា អាលិន្ទេ ឧត្តរាសង្គំ បញ្ញបេត្វា តិណកលាបំ ឱកាសេសិ។ អថ ខោ អាយស្មា មហកោ វិហារំ បវិសិត្វា សូចិឃដិកំ ទត្វា តថារូបំ ឥទ្ធាភិសង្ខារំ អភិសង្ខរិ យថា តាលច្ឆិគ្គឡេន ច អគ្គឡន្តរិកាយ ច អច្ចិ និក្ខមិត្វា តិណានិ ឈាបេសិ, ឧត្តរាសង្គំ ន ឈាបេសិ។ អថ ខោ ចិត្តោ គហបតិ ឧត្តរាសង្គំ បប្ផោដេត្វា សំវិគ្គោ លោមហដ្ឋជាតោ ឯកមន្តំ អដ្ឋាសិ។ អថ ខោ អាយស្មា មហកោ វិហារា និក្ខមិត្វា ចិត្តំ គហបតិំ ឯតទវោច – ‘‘អលមេត្តាវតា, គហបតី’’តិ?
Atha kho citto gahapati yenāyasmā mahako tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahakaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho citto gahapati āyasmantaṃ mahakaṃ etadavoca – ‘‘sādhu me, bhante, ayyo mahako uttarimanussadhammaṃ iddhipāṭihāriyaṃ dassetū’’ti. ‘‘Tena hi tvaṃ, gahapati, ālinde uttarāsaṅgaṃ paññapetvā tiṇakalāpaṃ okāsehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho citto gahapati āyasmato mahakassa paṭissutvā ālinde uttarāsaṅgaṃ paññapetvā tiṇakalāpaṃ okāsesi. Atha kho āyasmā mahako vihāraṃ pavisitvā sūcighaṭikaṃ datvā tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhari yathā tālacchiggaḷena ca aggaḷantarikāya ca acci nikkhamitvā tiṇāni jhāpesi, uttarāsaṅgaṃ na jhāpesi. Atha kho citto gahapati uttarāsaṅgaṃ papphoṭetvā saṃviggo lomahaṭṭhajāto ekamantaṃ aṭṭhāsi. Atha kho āyasmā mahako vihārā nikkhamitvā cittaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘alamettāvatā, gahapatī’’ti?
‘‘អលមេត្តាវតា , ភន្តេ មហក! កតមេត្តាវតា, ភន្តេ, មហក! បូជិតមេត្តាវតា, ភន្តេ មហក! អភិរមតុ, ភន្តេ, អយ្យោ មហកោ មច្ឆិកាសណ្ឌេ។ រមណីយំ អម្ពាដកវនំ។ អហំ អយ្យស្ស មហកស្ស ឧស្សុក្កំ ករិស្សាមិ ចីវរបិណ្ឌបាតសេនាសនគិលានប្បច្ចយភេសជ្ជបរិក្ខារាន’’ន្តិ។ ‘‘កល្យាណំ វុច្ចតិ, គហបតី’’តិ។ អថ ខោ អាយស្មា មហកោ សេនាសនំ សំសាមេត្វា បត្តចីវរមាទាយ មច្ឆិកាសណ្ឌម្ហា បក្កាមិ។ យំ មច្ឆិកាសណ្ឌម្ហា បក្កាមិ, តថា បក្កន្តោវ អហោសិ; ន បុន បច្ចាគច្ឆីតិ។ ចតុត្ថំ។
‘‘Alamettāvatā , bhante mahaka! Katamettāvatā, bhante, mahaka! Pūjitamettāvatā, bhante mahaka! Abhiramatu, bhante, ayyo mahako macchikāsaṇḍe. Ramaṇīyaṃ ambāṭakavanaṃ. Ahaṃ ayyassa mahakassa ussukkaṃ karissāmi cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārāna’’nti. ‘‘Kalyāṇaṃ vuccati, gahapatī’’ti. Atha kho āyasmā mahako senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya macchikāsaṇḍamhā pakkāmi. Yaṃ macchikāsaṇḍamhā pakkāmi, tathā pakkantova ahosi; na puna paccāgacchīti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៤. មហកបាដិហារិយសុត្តវណ្ណនា • 4. Mahakapāṭihāriyasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៤. មហកបាដិហារិយសុត្តវណ្ណនា • 4. Mahakapāṭihāriyasuttavaṇṇanā
