| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
4. මහකපාටිහාරියසුත්‌තං
4. Mahakapāṭihāriyasuttaṃ
346. එකං සමයං සම්‌බහුලා ථෙරා භික්‌ඛූ මච්‌ඡිකාසණ්‌ඩෙ විහරන්‌ති අම්‌බාටකවනෙ. අථ ඛො චිත්‌තො ගහපති යෙන ථෙරා භික්‌ඛූ තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ථෙරෙ භික්‌ඛූ අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො චිත්‌තො ගහපති ථෙරෙ භික්‌ඛූ එතදවොච – ‘‘අධිවාසෙන්‌තු මෙ, භන්‌තෙ ථෙරා, ස්‌වාතනාය ගොකුලෙ භත්‌ත’’න්‌ති. අධිවාසෙසුං ඛො ථෙරා භික්‌ඛූ තුණ්‌හීභාවෙන. අථ ඛො චිත්‌තො ගහපති ථෙරානං භික්‌ඛූනං අධිවාසනං විදිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා ථෙරෙ භික්‌ඛූ අභිවාදෙත්‌වා පදක්‌ඛිණං කත්‌වා පක්‌කාමි. අථ ඛො ථෙරා භික්‌ඛූ තස්‌සා රත්‌තියා අච්‌චයෙන පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය යෙන චිත්‌තස්‌ස ගහපතිනො ගොකුලං තෙනුපසඞ්‌කමිංසු; උපසඞ්‌කමිත්‌වා පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ නිසීදිංසු.
346. Ekaṃ samayaṃ sambahulā therā bhikkhū macchikāsaṇḍe viharanti ambāṭakavane. Atha kho citto gahapati yena therā bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā there bhikkhū abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho citto gahapati there bhikkhū etadavoca – ‘‘adhivāsentu me, bhante therā, svātanāya gokule bhatta’’nti. Adhivāsesuṃ kho therā bhikkhū tuṇhībhāvena. Atha kho citto gahapati therānaṃ bhikkhūnaṃ adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā there bhikkhū abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho therā bhikkhū tassā rattiyā accayena pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena cittassa gahapatino gokulaṃ tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdiṃsu.
අථ ඛො චිත්‌තො ගහපති ථෙරෙ භික්‌ඛූ පණීතෙන සප්‌පිපායාසෙන සහත්‌ථා සන්‌තප්‌පෙසි සම්‌පවාරෙසි. අථ ඛො ථෙරා භික්‌ඛූ භුත්‌තාවිනො ඔනීතපත්‌තපාණිනො උට්‌ඨායාසනා පක්‌කමිංසු. චිත්‌තොපි ඛො ගහපති ‘සෙසකං විස්‌සජ්‌ජෙථා’ති වත්‌වා ථෙරෙ භික්‌ඛූ පිට්‌ඨිතො පිට්‌ඨිතො අනුබන්‌ධි. තෙන ඛො පන සමයෙන උණ්‌හං හොති කුථිතං 1; තෙ ච ථෙරා භික්‌ඛූ පවෙලියමානෙන මඤ්‌ඤෙ කායෙන ගච්‌ඡන්‌ති, යථා තං භොජනං භුත්‌තාවිනො.
Atha kho citto gahapati there bhikkhū paṇītena sappipāyāsena sahatthā santappesi sampavāresi. Atha kho therā bhikkhū bhuttāvino onītapattapāṇino uṭṭhāyāsanā pakkamiṃsu. Cittopi kho gahapati ‘sesakaṃ vissajjethā’ti vatvā there bhikkhū piṭṭhito piṭṭhito anubandhi. Tena kho pana samayena uṇhaṃ hoti kuthitaṃ 2; te ca therā bhikkhū paveliyamānena maññe kāyena gacchanti, yathā taṃ bhojanaṃ bhuttāvino.
තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්‌මා මහකො තස්‌මිං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙ සබ්‌බනවකො හොති. අථ ඛො ආයස්‌මා මහකො ආයස්‌මන්‌තං ථෙරං එතදවොච – ‘‘සාධු ඛ්‌වස්‌ස, භන්‌තෙ ථෙර, සීතකො ච වාතො වායෙය්‍ය, අබ්‌භසම්‌පිලාපො 3 ච අස්‌ස, දෙවො ච එකමෙකං ඵුසායෙය්‍යා’’ති.
Tena kho pana samayena āyasmā mahako tasmiṃ bhikkhusaṅghe sabbanavako hoti. Atha kho āyasmā mahako āyasmantaṃ theraṃ etadavoca – ‘‘sādhu khvassa, bhante thera, sītako ca vāto vāyeyya, abbhasampilāpo 4 ca assa, devo ca ekamekaṃ phusāyeyyā’’ti.
‘‘සාධු ඛ්‌වස්‌ස, ආවුසො මහක, යං සීතකො ච වාතො වායෙය්‍ය, අබ්‌භසම්‌පිලාපො ච අස්‌ස, දෙවො ච එකමෙකං ඵුසායෙය්‍යා’’ති. අථ ඛො ආයස්‌මා මහකො තථාරූපං ඉද්‌ධාභිසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරි 5 යථා සීතකො ච වාතො වායි, අබ්‌භසම්‌පිලාපො ච අස්‌ස 6, දෙවො ච එකමෙකං ඵුසි. අථ ඛො චිත්‌තස්‌ස ගහපතිනො එතදහොසි – ‘‘යො ඛො ඉමස්‌මිං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙ සබ්‌බනවකො භික්‌ඛු තස්‌සායං එවරූපො ඉද්‌ධානුභාවො’’ති . අථ ඛො ආයස්‌මා මහකො ආරාමං සම්‌පාපුණිත්‌වා ආයස්‌මන්‌තං ථෙරං එතදවොච – ‘‘අලමෙත්‌තාවතා, භන්‌තෙ ථෙරා’’ති? ‘‘අලමෙත්‌තාවතා, ආවුසො මහක! කතමෙත්‌තාවතා, ආවුසො මහක! පූජිතමෙත්‌තාවතා, ආවුසො මහකො’’ති . අථ ඛො ථෙරා භික්‌ඛූ යථාවිහාරං අගමංසු. ආයස්‌මාපි මහකො සකං විහාරං අගමාසි.
‘‘Sādhu khvassa, āvuso mahaka, yaṃ sītako ca vāto vāyeyya, abbhasampilāpo ca assa, devo ca ekamekaṃ phusāyeyyā’’ti. Atha kho āyasmā mahako tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhari 7 yathā sītako ca vāto vāyi, abbhasampilāpo ca assa 8, devo ca ekamekaṃ phusi. Atha kho cittassa gahapatino etadahosi – ‘‘yo kho imasmiṃ bhikkhusaṅghe sabbanavako bhikkhu tassāyaṃ evarūpo iddhānubhāvo’’ti . Atha kho āyasmā mahako ārāmaṃ sampāpuṇitvā āyasmantaṃ theraṃ etadavoca – ‘‘alamettāvatā, bhante therā’’ti? ‘‘Alamettāvatā, āvuso mahaka! Katamettāvatā, āvuso mahaka! Pūjitamettāvatā, āvuso mahako’’ti . Atha kho therā bhikkhū yathāvihāraṃ agamaṃsu. Āyasmāpi mahako sakaṃ vihāraṃ agamāsi.
අථ ඛො චිත්‌තො ගහපති යෙනායස්‌මා මහකො තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා ආයස්‌මන්‌තං මහකං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො චිත්‌තො ගහපති ආයස්‌මන්‌තං මහකං එතදවොච – ‘‘සාධු මෙ, භන්‌තෙ, අය්‍යො මහකො උත්‌තරිමනුස්‌සධම්‌මං ඉද්‌ධිපාටිහාරියං දස්‌සෙතූ’’ති. ‘‘තෙන හි ත්‌වං, ගහපති, ආලින්‌දෙ උත්‌තරාසඞ්‌ගං පඤ්‌ඤපෙත්‌වා තිණකලාපං ඔකාසෙහී’’ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො චිත්‌තො ගහපති ආයස්‌මතො මහකස්‌ස පටිස්‌සුත්‌වා ආලින්‌දෙ උත්‌තරාසඞ්‌ගං පඤ්‌ඤපෙත්‌වා තිණකලාපං ඔකාසෙසි. අථ ඛො ආයස්‌මා මහකො විහාරං පවිසිත්‌වා සූචිඝටිකං දත්‌වා තථාරූපං ඉද්‌ධාභිසඞ්‌ඛාරං අභිසඞ්‌ඛරි යථා තාලච්‌ඡිග්‌ගළෙන ච අග්‌ගළන්‌තරිකාය ච අච්‌චි නික්‌ඛමිත්‌වා තිණානි ඣාපෙසි, උත්‌තරාසඞ්‌ගං න ඣාපෙසි. අථ ඛො චිත්‌තො ගහපති උත්‌තරාසඞ්‌ගං පප්‌ඵොටෙත්‌වා සංවිග්‌ගො ලොමහට්‌ඨජාතො එකමන්‌තං අට්‌ඨාසි. අථ ඛො ආයස්‌මා මහකො විහාරා නික්‌ඛමිත්‌වා චිත්‌තං ගහපතිං එතදවොච – ‘‘අලමෙත්‌තාවතා, ගහපතී’’ති?
Atha kho citto gahapati yenāyasmā mahako tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahakaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho citto gahapati āyasmantaṃ mahakaṃ etadavoca – ‘‘sādhu me, bhante, ayyo mahako uttarimanussadhammaṃ iddhipāṭihāriyaṃ dassetū’’ti. ‘‘Tena hi tvaṃ, gahapati, ālinde uttarāsaṅgaṃ paññapetvā tiṇakalāpaṃ okāsehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho citto gahapati āyasmato mahakassa paṭissutvā ālinde uttarāsaṅgaṃ paññapetvā tiṇakalāpaṃ okāsesi. Atha kho āyasmā mahako vihāraṃ pavisitvā sūcighaṭikaṃ datvā tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhari yathā tālacchiggaḷena ca aggaḷantarikāya ca acci nikkhamitvā tiṇāni jhāpesi, uttarāsaṅgaṃ na jhāpesi. Atha kho citto gahapati uttarāsaṅgaṃ papphoṭetvā saṃviggo lomahaṭṭhajāto ekamantaṃ aṭṭhāsi. Atha kho āyasmā mahako vihārā nikkhamitvā cittaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘alamettāvatā, gahapatī’’ti?
‘‘අලමෙත්‌තාවතා , භන්‌තෙ මහක! කතමෙත්‌තාවතා, භන්‌තෙ, මහක! පූජිතමෙත්‌තාවතා, භන්‌තෙ මහක! අභිරමතු, භන්‌තෙ, අය්‍යො මහකො මච්‌ඡිකාසණ්‌ඩෙ. රමණීයං අම්‌බාටකවනං. අහං අය්‍යස්‌ස මහකස්‌ස උස්‌සුක්‌කං කරිස්‌සාමි චීවරපිණ්‌ඩපාතසෙනාසනගිලානප්‌පච්‌චයභෙසජ්‌ජපරික්‌ඛාරාන’’න්‌ති. ‘‘කල්‍යාණං වුච්‌චති, ගහපතී’’ති. අථ ඛො ආයස්‌මා මහකො සෙනාසනං සංසාමෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය මච්‌ඡිකාසණ්‌ඩම්‌හා පක්‌කාමි. යං මච්‌ඡිකාසණ්‌ඩම්‌හා පක්‌කාමි, තථා පක්‌කන්‌තොව අහොසි; න පුන පච්‌චාගච්‌ඡීති. චතුත්‌ථං.
‘‘Alamettāvatā , bhante mahaka! Katamettāvatā, bhante, mahaka! Pūjitamettāvatā, bhante mahaka! Abhiramatu, bhante, ayyo mahako macchikāsaṇḍe. Ramaṇīyaṃ ambāṭakavanaṃ. Ahaṃ ayyassa mahakassa ussukkaṃ karissāmi cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārāna’’nti. ‘‘Kalyāṇaṃ vuccati, gahapatī’’ti. Atha kho āyasmā mahako senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya macchikāsaṇḍamhā pakkāmi. Yaṃ macchikāsaṇḍamhā pakkāmi, tathā pakkantova ahosi; na puna paccāgacchīti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 4. මහකපාටිහාරියසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Mahakapāṭihāriyasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 4. මහකපාටිහාරියසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Mahakapāṭihāriyasuttavaṇṇanā
