| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya |
੪. ਮਹਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਸੁਤ੍ਤਂ
4. Mahakapāṭihāriyasuttaṃ
੩੪੬. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਥੇਰਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਮਚ੍ਛਿਕਾਸਣ੍ਡੇ વਿਹਰਨ੍ਤਿ ਅਮ੍ਬਾਟਕવਨੇ। ਅਥ ਖੋ ਚਿਤ੍ਤੋ ਗਹਪਤਿ ਯੇਨ ਥੇਰਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਚਿਤ੍ਤੋ ਗਹਪਤਿ ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਧਿવਾਸੇਨ੍ਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ ਥੇਰਾ, ਸ੍વਾਤਨਾਯ ਗੋਕੁਲੇ ਭਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਅਧਿવਾਸੇਸੁਂ ਖੋ ਥੇਰਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવੇਨ। ਅਥ ਖੋ ਚਿਤ੍ਤੋ ਗਹਪਤਿ ਥੇਰਾਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਅਧਿવਾਸਨਂ વਿਦਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਅਥ ਖੋ ਥੇਰਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਸ੍ਸਾ ਰਤ੍ਤਿਯਾ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਯੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਨੋ ਗੋਕੁਲਂ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂਸੁ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ ਨਿਸੀਦਿਂਸੁ।
346. Ekaṃ samayaṃ sambahulā therā bhikkhū macchikāsaṇḍe viharanti ambāṭakavane. Atha kho citto gahapati yena therā bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā there bhikkhū abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho citto gahapati there bhikkhū etadavoca – ‘‘adhivāsentu me, bhante therā, svātanāya gokule bhatta’’nti. Adhivāsesuṃ kho therā bhikkhū tuṇhībhāvena. Atha kho citto gahapati therānaṃ bhikkhūnaṃ adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā there bhikkhū abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho therā bhikkhū tassā rattiyā accayena pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena cittassa gahapatino gokulaṃ tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdiṃsu.
ਅਥ ਖੋ ਚਿਤ੍ਤੋ ਗਹਪਤਿ ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਣੀਤੇਨ ਸਪ੍ਪਿਪਾਯਾਸੇਨ ਸਹਤ੍ਥਾ ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਸਿ ਸਮ੍ਪવਾਰੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਥੇਰਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭੁਤ੍ਤਾવਿਨੋ ਓਨੀਤਪਤ੍ਤਪਾਣਿਨੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਮਿਂਸੁ। ਚਿਤ੍ਤੋਪਿ ਖੋ ਗਹਪਤਿ ‘ਸੇਸਕਂ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜੇਥਾ’ਤਿ વਤ੍વਾ ਥੇਰੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਪਿਟ੍ਠਿਤੋ ਅਨੁਬਨ੍ਧਿ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਉਣ੍ਹਂ ਹੋਤਿ ਕੁਥਿਤਂ 1; ਤੇ ਚ ਥੇਰਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪવੇਲਿਯਮਾਨੇਨ ਮਞ੍ਞੇ ਕਾਯੇਨ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਯਥਾ ਤਂ ਭੋਜਨਂ ਭੁਤ੍ਤਾવਿਨੋ।
Atha kho citto gahapati there bhikkhū paṇītena sappipāyāsena sahatthā santappesi sampavāresi. Atha kho therā bhikkhū bhuttāvino onītapattapāṇino uṭṭhāyāsanā pakkamiṃsu. Cittopi kho gahapati ‘sesakaṃ vissajjethā’ti vatvā there bhikkhū piṭṭhito piṭṭhito anubandhi. Tena kho pana samayena uṇhaṃ hoti kuthitaṃ 2; te ca therā bhikkhū paveliyamānena maññe kāyena gacchanti, yathā taṃ bhojanaṃ bhuttāvino.
ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਕੋ ਤਸ੍ਮਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਸਬ੍ਬਨવਕੋ ਹੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਕੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਥੇਰਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਾਧੁ ਖ੍વਸ੍ਸ, ਭਨ੍ਤੇ ਥੇਰ, ਸੀਤਕੋ ਚ વਾਤੋ વਾਯੇਯ੍ਯ, ਅਬ੍ਭਸਮ੍ਪਿਲਾਪੋ 3 ਚ ਅਸ੍ਸ, ਦੇવੋ ਚ ਏਕਮੇਕਂ ਫੁਸਾਯੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ।
Tena kho pana samayena āyasmā mahako tasmiṃ bhikkhusaṅghe sabbanavako hoti. Atha kho āyasmā mahako āyasmantaṃ theraṃ etadavoca – ‘‘sādhu khvassa, bhante thera, sītako ca vāto vāyeyya, abbhasampilāpo 4 ca assa, devo ca ekamekaṃ phusāyeyyā’’ti.
‘‘ਸਾਧੁ ਖ੍વਸ੍ਸ, ਆવੁਸੋ ਮਹਕ, ਯਂ ਸੀਤਕੋ ਚ વਾਤੋ વਾਯੇਯ੍ਯ, ਅਬ੍ਭਸਮ੍ਪਿਲਾਪੋ ਚ ਅਸ੍ਸ, ਦੇવੋ ਚ ਏਕਮੇਕਂ ਫੁਸਾਯੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਕੋ ਤਥਾਰੂਪਂ ਇਦ੍ਧਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿ 5 ਯਥਾ ਸੀਤਕੋ ਚ વਾਤੋ વਾਯਿ, ਅਬ੍ਭਸਮ੍ਪਿਲਾਪੋ ਚ ਅਸ੍ਸ 6, ਦੇવੋ ਚ ਏਕਮੇਕਂ ਫੁਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਗਹਪਤਿਨੋ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਯੋ ਖੋ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇ ਸਬ੍ਬਨવਕੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਤਸ੍ਸਾਯਂ ਏવਰੂਪੋ ਇਦ੍ਧਾਨੁਭਾવੋ’’ਤਿ । ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਕੋ ਆਰਾਮਂ ਸਮ੍ਪਾਪੁਣਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਥੇਰਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਲਮੇਤ੍ਤਾવਤਾ, ਭਨ੍ਤੇ ਥੇਰਾ’’ਤਿ? ‘‘ਅਲਮੇਤ੍ਤਾવਤਾ, ਆવੁਸੋ ਮਹਕ! ਕਤਮੇਤ੍ਤਾવਤਾ, ਆવੁਸੋ ਮਹਕ! ਪੂਜਿਤਮੇਤ੍ਤਾવਤਾ, ਆવੁਸੋ ਮਹਕੋ’’ਤਿ । ਅਥ ਖੋ ਥੇਰਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਯਥਾવਿਹਾਰਂ ਅਗਮਂਸੁ। ਆਯਸ੍ਮਾਪਿ ਮਹਕੋ ਸਕਂ વਿਹਾਰਂ ਅਗਮਾਸਿ।
‘‘Sādhu khvassa, āvuso mahaka, yaṃ sītako ca vāto vāyeyya, abbhasampilāpo ca assa, devo ca ekamekaṃ phusāyeyyā’’ti. Atha kho āyasmā mahako tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhari 7 yathā sītako ca vāto vāyi, abbhasampilāpo ca assa 8, devo ca ekamekaṃ phusi. Atha kho cittassa gahapatino etadahosi – ‘‘yo kho imasmiṃ bhikkhusaṅghe sabbanavako bhikkhu tassāyaṃ evarūpo iddhānubhāvo’’ti . Atha kho āyasmā mahako ārāmaṃ sampāpuṇitvā āyasmantaṃ theraṃ etadavoca – ‘‘alamettāvatā, bhante therā’’ti? ‘‘Alamettāvatā, āvuso mahaka! Katamettāvatā, āvuso mahaka! Pūjitamettāvatā, āvuso mahako’’ti . Atha kho therā bhikkhū yathāvihāraṃ agamaṃsu. Āyasmāpi mahako sakaṃ vihāraṃ agamāsi.
ਅਥ ਖੋ ਚਿਤ੍ਤੋ ਗਹਪਤਿ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਮਹਕੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਹਕਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਚਿਤ੍ਤੋ ਗਹਪਤਿ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਮਹਕਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਸਾਧੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਯ੍ਯੋ ਮਹਕੋ ਉਤ੍ਤਰਿਮਨੁਸ੍ਸਧਮ੍ਮਂ ਇਦ੍ਧਿਪਾਟਿਹਾਰਿਯਂ ਦਸ੍ਸੇਤੂ’’ਤਿ। ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਤ੍વਂ, ਗਹਪਤਿ, ਆਲਿਨ੍ਦੇ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍વਾ ਤਿਣਕਲਾਪਂ ਓਕਾਸੇਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ, ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ ਖੋ ਚਿਤ੍ਤੋ ਗਹਪਤਿ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਮਹਕਸ੍ਸ ਪਟਿਸ੍ਸੁਤ੍વਾ ਆਲਿਨ੍ਦੇ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍વਾ ਤਿਣਕਲਾਪਂ ਓਕਾਸੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਕੋ વਿਹਾਰਂ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ ਸੂਚਿਘਟਿਕਂ ਦਤ੍વਾ ਤਥਾਰੂਪਂ ਇਦ੍ਧਾਭਿਸਙ੍ਖਾਰਂ ਅਭਿਸਙ੍ਖਰਿ ਯਥਾ ਤਾਲਚ੍ਛਿਗ੍ਗਲ਼ੇਨ ਚ ਅਗ੍ਗਲ਼ਨ੍ਤਰਿਕਾਯ ਚ ਅਚ੍ਚਿ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਤਿਣਾਨਿ ਝਾਪੇਸਿ, ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਨ ਝਾਪੇਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਚਿਤ੍ਤੋ ਗਹਪਤਿ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ ਪਪ੍ਫੋਟੇਤ੍વਾ ਸਂવਿਗ੍ਗੋ ਲੋਮਹਟ੍ਠਜਾਤੋ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਕੋ વਿਹਾਰਾ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਗਹਪਤਿਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਲਮੇਤ੍ਤਾવਤਾ, ਗਹਪਤੀ’’ਤਿ?
Atha kho citto gahapati yenāyasmā mahako tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahakaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho citto gahapati āyasmantaṃ mahakaṃ etadavoca – ‘‘sādhu me, bhante, ayyo mahako uttarimanussadhammaṃ iddhipāṭihāriyaṃ dassetū’’ti. ‘‘Tena hi tvaṃ, gahapati, ālinde uttarāsaṅgaṃ paññapetvā tiṇakalāpaṃ okāsehī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho citto gahapati āyasmato mahakassa paṭissutvā ālinde uttarāsaṅgaṃ paññapetvā tiṇakalāpaṃ okāsesi. Atha kho āyasmā mahako vihāraṃ pavisitvā sūcighaṭikaṃ datvā tathārūpaṃ iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkhari yathā tālacchiggaḷena ca aggaḷantarikāya ca acci nikkhamitvā tiṇāni jhāpesi, uttarāsaṅgaṃ na jhāpesi. Atha kho citto gahapati uttarāsaṅgaṃ papphoṭetvā saṃviggo lomahaṭṭhajāto ekamantaṃ aṭṭhāsi. Atha kho āyasmā mahako vihārā nikkhamitvā cittaṃ gahapatiṃ etadavoca – ‘‘alamettāvatā, gahapatī’’ti?
‘‘ਅਲਮੇਤ੍ਤਾવਤਾ , ਭਨ੍ਤੇ ਮਹਕ! ਕਤਮੇਤ੍ਤਾવਤਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਹਕ! ਪੂਜਿਤਮੇਤ੍ਤਾવਤਾ, ਭਨ੍ਤੇ ਮਹਕ! ਅਭਿਰਮਤੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਯ੍ਯੋ ਮਹਕੋ ਮਚ੍ਛਿਕਾਸਣ੍ਡੇ। ਰਮਣੀਯਂ ਅਮ੍ਬਾਟਕવਨਂ। ਅਹਂ ਅਯ੍ਯਸ੍ਸ ਮਹਕਸ੍ਸ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮਿ ਚੀવਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰਾਨ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਕਲ੍ਯਾਣਂ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਗਹਪਤੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਕੋ ਸੇਨਾਸਨਂ ਸਂਸਾਮੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਮਚ੍ਛਿਕਾਸਣ੍ਡਮ੍ਹਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਯਂ ਮਚ੍ਛਿਕਾਸਣ੍ਡਮ੍ਹਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ, ਤਥਾ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤੋવ ਅਹੋਸਿ; ਨ ਪੁਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛੀਤਿ। ਚਤੁਤ੍ਥਂ।
‘‘Alamettāvatā , bhante mahaka! Katamettāvatā, bhante, mahaka! Pūjitamettāvatā, bhante mahaka! Abhiramatu, bhante, ayyo mahako macchikāsaṇḍe. Ramaṇīyaṃ ambāṭakavanaṃ. Ahaṃ ayyassa mahakassa ussukkaṃ karissāmi cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārāna’’nti. ‘‘Kalyāṇaṃ vuccati, gahapatī’’ti. Atha kho āyasmā mahako senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya macchikāsaṇḍamhā pakkāmi. Yaṃ macchikāsaṇḍamhā pakkāmi, tathā pakkantova ahosi; na puna paccāgacchīti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੪. ਮਹਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Mahakapāṭihāriyasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੪. ਮਹਕਪਾਟਿਹਾਰਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Mahakapāṭihāriyasuttavaṇṇanā
