| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
४. महकपाटिहारियसुत्तवण्णना
4. Mahakapāṭihāriyasuttavaṇṇanā
३४६. चतुत्थे सेसकं विस्सज्जेथाति तस्स किर थेरेहि सद्धिंयेव कंसथालं पमज्जित्वा पायासं वड्ढेत्वा अदंसु। सो भुत्तपायासो थेरेहियेव सद्धिं गन्तुकामो चिन्तेसि ‘‘घरे ताव उपासिका सेसकं विचारेति, इध पनिमे दासकम्मकारा मया अवुत्ता न विचारेस्सन्ति, एवायं पणीतपायासो नस्सिस्सती’’ति तेसं अनुजानन्तो एवमाह। कुथितन्ति कुधितं, हेट्ठा सन्तत्ताय वालिकाय उपरि आतपेन च अतितिखिणन्ति अत्थो। इदं पन तेपिटके बुद्धवचने असम्भिन्नपदं। पवेलियमानेनाति पटिलियमानेन साधु ख्वस्स भन्तेति ‘‘फासुविहारं करिस्सामि नेस’’न्ति चिन्तेत्वा एवमाह।
346. Catutthe sesakaṃ vissajjethāti tassa kira therehi saddhiṃyeva kaṃsathālaṃ pamajjitvā pāyāsaṃ vaḍḍhetvā adaṃsu. So bhuttapāyāso therehiyeva saddhiṃ gantukāmo cintesi ‘‘ghare tāva upāsikā sesakaṃ vicāreti, idha panime dāsakammakārā mayā avuttā na vicāressanti, evāyaṃ paṇītapāyāso nassissatī’’ti tesaṃ anujānanto evamāha. Kuthitanti kudhitaṃ, heṭṭhā santattāya vālikāya upari ātapena ca atitikhiṇanti attho. Idaṃ pana tepiṭake buddhavacane asambhinnapadaṃ. Paveliyamānenāti paṭiliyamānena sādhu khvassa bhanteti ‘‘phāsuvihāraṃ karissāmi nesa’’nti cintetvā evamāha.
इद्धाभिसङ्खारं अभिसङ्खरीति अधिट्ठानिद्धिं अकासि। एत्थ च ‘‘मन्दमन्दो सीतकवातो वायतु, अब्भमण्डपं कत्वा देवो एकमेकं फुसायतू’’ति एवं नानापरिकम्मं – ‘‘सवातो देवो वस्सतू’’ति एवं अधिट्ठानं एकतोपि होति। ‘‘सवातो देवो वस्सतूति एकतोपरिकम्मं, मन्दमन्दो सीतकवातो वायतु, अब्भमण्डपं कत्वा देवो एकमेकं फुसायतू’’ति एवं नानाअधिट्ठानं होति। वुत्तनयेनेव नानापरिकम्मं नानाधिट्ठानं, एकतो परिकम्मं एकतो अधिट्ठानम्पि होतियेव। यथा तथा करोन्तस्स पन पादकज्झानतो वुट्ठाय कतपरिकम्मस्स परिकम्मानन्तरेन महग्गतअधिट्ठानचित्तेनेव तं इज्झति। ओकासेसीति विप्पकिरि।
Iddhābhisaṅkhāraṃ abhisaṅkharīti adhiṭṭhāniddhiṃ akāsi. Ettha ca ‘‘mandamando sītakavāto vāyatu, abbhamaṇḍapaṃ katvā devo ekamekaṃ phusāyatū’’ti evaṃ nānāparikammaṃ – ‘‘savāto devo vassatū’’ti evaṃ adhiṭṭhānaṃ ekatopi hoti. ‘‘Savāto devo vassatūti ekatoparikammaṃ, mandamando sītakavāto vāyatu, abbhamaṇḍapaṃ katvā devo ekamekaṃ phusāyatū’’ti evaṃ nānāadhiṭṭhānaṃ hoti. Vuttanayeneva nānāparikammaṃ nānādhiṭṭhānaṃ, ekato parikammaṃ ekato adhiṭṭhānampi hotiyeva. Yathā tathā karontassa pana pādakajjhānato vuṭṭhāya kataparikammassa parikammānantarena mahaggataadhiṭṭhānacitteneva taṃ ijjhati. Okāsesīti vippakiri.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya / ४. महकपाटिहारियसुत्तं • 4. Mahakapāṭihāriyasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ४. महकपाटिहारियसुत्तवण्णना • 4. Mahakapāṭihāriyasuttavaṇṇanā
