| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
១១. មហាកប្បិនសុត្តវណ្ណនា
11. Mahākappinasuttavaṇṇanā
២៤៥. មហាកប្បិនោតិ បូជាវចនមេតំ យថា ‘‘មហាមោគ្គល្លានោ’’តិ។ តថារូបន្តិ ‘‘ពុទ្ធោ ធម្មោ’’តិអាទិកំ គុណវិសេសវន្តបដិពទ្ធំ។ សាសនន្តិ ទេសន្តរតោ អាគតវចនំ។ ជង្ឃវាណិជាតិ ជង្ឃចារិនោ វាណិជា។ កិញ្ចិ សាសនន្តិ អបុព្ពបវត្តិទីបកំ កិញ្ចិ វចនន្តិ បុច្ឆិ។ បីតិ ឧប្បជ្ជិ យថា តំ សុចិរំ កតាភិនីហារតាយ បរិបក្កញាណស្ស។ អបរិមាណំ គុណស្ស អបរិមាណតោ សព្ពញ្ញុគុណបរិទីបនតោ, សេសរតនទ្វយេ និយ្យានិកភាវទីបនតោ ទិដ្ឋិសីលសាមញ្ញេន សំហតភាវទីបនតោតិ វត្តព្ពំ។ យថានុសិដ្ឋំ បដិបជ្ជមានេ អបាយទុក្ខតោ សំសារទុក្ខតោ ច អបតន្តេ ធារេតីតិ ធម្មោ។ សុបរិសុទ្ធទិដ្ឋិសីលសាមញ្ញេន សំហតោតិ សង្ឃោតិ។ រតនត្ថោ បន តិណ្ណម្បិ សទិសោ ឯវាតិ។
245.Mahākappinoti pūjāvacanametaṃ yathā ‘‘mahāmoggallāno’’ti. Tathārūpanti ‘‘buddho dhammo’’tiādikaṃ guṇavisesavantapaṭibaddhaṃ. Sāsananti desantarato āgatavacanaṃ. Jaṅghavāṇijāti jaṅghacārino vāṇijā. Kiñci sāsananti apubbapavattidīpakaṃ kiñci vacananti pucchi. Pīti uppajji yathā taṃ suciraṃ katābhinīhāratāya paripakkañāṇassa. Aparimāṇaṃ guṇassa aparimāṇato sabbaññuguṇaparidīpanato, sesaratanadvaye niyyānikabhāvadīpanato diṭṭhisīlasāmaññena saṃhatabhāvadīpanatoti vattabbaṃ. Yathānusiṭṭhaṃ paṭipajjamāne apāyadukkhato saṃsāradukkhato ca apatante dhāretīti dhammo. Suparisuddhadiṭṭhisīlasāmaññena saṃhatoti saṅghoti. Ratanattho pana tiṇṇampi sadiso evāti.
នវសតសហស្សានិ អទាសិ ទេវី។ តុម្ហេតិ រាជិនិំ គារវេន ពហុវចនេន វទតិ។ រាគោតិ អនុគច្ឆន្តរាគោ។
Navasatasahassāni adāsi devī. Tumheti rājiniṃ gāravena bahuvacanena vadati. Rāgoti anugacchantarāgo.
ជនិតេតិ កម្មកិលេសេហិ និព្ពត្តិតេ។ កម្មកិលេសេហិ បជាតត្តា បជាតិ បជាសទ្ទោ ជនិតសទ្ទេន សមានត្ថោតិ អាហ – ‘‘ជនិតេ, បជាយាតិ អត្ថោ’’តិ។ អដ្ឋហិ វិជ្ជាហីតិ អម្ពដ្ឋសុត្តេ (ទី. និ. ១.២៧៨) អាគតនយេន។ តត្ថ ហិ វិបស្សនាញាណមនោមយិទ្ធីហិ សហ ឆ អភិញ្ញា ‘‘អដ្ឋ វិជ្ជា’’តិ អាគតា ។ តបតិ បដិបក្ខវិធមនេន វិជ្ជោតតិ, តំ សូរិយស្ស វិរោចនន្តិ អាហ – ‘‘តបតីតិ វិរោចតី’’តិ។ ឈានំ សមាបជ្ជិត្វា សមាហិតេន ចិត្តេន វិបស្សនំ វឌ្ឍេត្វា ផលសមាបត្តិំ សមាបជ្ជិត្វា និសិន្នោតិ អាហ – ‘‘ទុវិធេន ឈានេន ឈាយមានោ’’តិ។ សព្ពមង្គលគាថាតិ សព្ពមង្គលាវិរោធី គាថាតិ វទន្តិ។ តថា ហិ វទន្តិ –
Janiteti kammakilesehi nibbattite. Kammakilesehi pajātattā pajāti pajāsaddo janitasaddena samānatthoti āha – ‘‘janite, pajāyāti attho’’ti. Aṭṭhahi vijjāhīti ambaṭṭhasutte (dī. ni. 1.278) āgatanayena. Tattha hi vipassanāñāṇamanomayiddhīhi saha cha abhiññā ‘‘aṭṭha vijjā’’ti āgatā . Tapati paṭipakkhavidhamanena vijjotati, taṃ sūriyassa virocananti āha – ‘‘tapatīti virocatī’’ti. Jhānaṃ samāpajjitvā samāhitena cittena vipassanaṃ vaḍḍhetvā phalasamāpattiṃ samāpajjitvā nisinnoti āha – ‘‘duvidhena jhānena jhāyamāno’’ti. Sabbamaṅgalagāthāti sabbamaṅgalāvirodhī gāthāti vadanti. Tathā hi vadanti –
‘‘មង្គលំ ភគវា ពុទ្ធោ, ធម្មោ សង្ឃោ ច មង្គលំ;
‘‘Maṅgalaṃ bhagavā buddho, dhammo saṅgho ca maṅgalaṃ;
សព្ពេសម្បិ ច សត្តានំ, ស បុញ្ញវិតមង្គល’’ន្តិ។
Sabbesampi ca sattānaṃ, sa puññavitamaṅgala’’nti.
បូជំ ការេត្វា ឯកំ អគារិកធម្មកថិកំ ឧបាសកំ អាហ។ ឯត្ថ ច ‘‘ឈាយី តបតី’’តិ ឥមិនា អារម្មណូបនិជ្ឈានានំ គហិតត្តា ធម្មរតនំ គហិតមេវ។ ‘‘ព្រាហ្មណោ’’តិ ឥមិនា សង្ឃរតនំ គហិតមេវ។ ពុទ្ធរតនំ បន សរូបេនេវ គហិតន្តិ។
Pūjaṃ kāretvā ekaṃ agārikadhammakathikaṃ upāsakaṃ āha. Ettha ca ‘‘jhāyī tapatī’’ti iminā ārammaṇūpanijjhānānaṃ gahitattā dhammaratanaṃ gahitameva. ‘‘Brāhmaṇo’’ti iminā saṅgharatanaṃ gahitameva. Buddharatanaṃ pana sarūpeneva gahitanti.
មហាកប្បិនសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Mahākappinasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ១១. មហាកប្បិនសុត្តំ • 11. Mahākappinasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ១១. មហាកប្បិនសុត្តវណ្ណនា • 11. Mahākappinasuttavaṇṇanā
