Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi

    ๓. มหากปฺปินเตฺถรอปทานํ

    3. Mahākappinattheraapadānaṃ

    ๖๖.

    66.

    ‘‘ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน, สพฺพธมฺมาน ปารคู;

    ‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbadhammāna pāragū;

    อุทิโต อชฎากาเส 1, รวีว สรทมฺพเรฯ

    Udito ajaṭākāse 2, ravīva saradambare.

    ๖๗.

    67.

    ‘‘วจนาภาย โพเธติ, เวเนยฺยปทุมานิ โส;

    ‘‘Vacanābhāya bodheti, veneyyapadumāni so;

    กิเลสปงฺกํ โสเสติ, มติรํสีหิ นายโกฯ

    Kilesapaṅkaṃ soseti, matiraṃsīhi nāyako.

    ๖๘.

    68.

    ‘‘ติตฺถิยานํ ยเส 3 หนฺติ, ขโชฺชตาภา ยถา รวิ;

    ‘‘Titthiyānaṃ yase 4 hanti, khajjotābhā yathā ravi;

    สจฺจตฺถาภํ ปกาเสติ, รตนํว ทิวากโรฯ

    Saccatthābhaṃ pakāseti, ratanaṃva divākaro.

    ๖๙.

    69.

    ‘‘คุณานํ อายติภูโต, รตนานํว สาคโร;

    ‘‘Guṇānaṃ āyatibhūto, ratanānaṃva sāgaro;

    ปชฺชุโนฺนริว ภูตานิ, ธมฺมเมเฆน วสฺสติฯ

    Pajjunnoriva bhūtāni, dhammameghena vassati.

    ๗๐.

    70.

    ‘‘อกฺขทโสฺส ตทา อาสิํ, นคเร หํสสวฺหเย;

    ‘‘Akkhadasso tadā āsiṃ, nagare haṃsasavhaye;

    อุเปจฺจ ธมฺมมโสฺสสิํ, ชลชุตฺตมนามิโนฯ

    Upecca dhammamassosiṃ, jalajuttamanāmino.

    ๗๑.

    71.

    ‘‘โอวาทกสฺส ภิกฺขูนํ, สาวกสฺส กตาวิโน;

    ‘‘Ovādakassa bhikkhūnaṃ, sāvakassa katāvino;

    คุณํ ปกาสยนฺตสฺส, ตปฺปยนฺตสฺส 5 เม มนํฯ

    Guṇaṃ pakāsayantassa, tappayantassa 6 me manaṃ.

    ๗๒.

    72.

    ‘‘สุตฺวา ปตีโต สุมโน, นิมเนฺตตฺวา ตถาคตํ;

    ‘‘Sutvā patīto sumano, nimantetvā tathāgataṃ;

    สสิสฺสํ โภชยิตฺวาน, ตํ ฐานมภิปตฺถยิํฯ

    Sasissaṃ bhojayitvāna, taṃ ṭhānamabhipatthayiṃ.

    ๗๓.

    73.

    ‘‘ตทา หํสสมภาโค, หํสทุนฺทุภินิสฺสโน 7;

    ‘‘Tadā haṃsasamabhāgo, haṃsadundubhinissano 8;

    ปสฺสเถตํ มหามตฺตํ, วินิจฺฉยวิสารทํฯ

    Passathetaṃ mahāmattaṃ, vinicchayavisāradaṃ.

    ๗๔.

    74.

    ‘‘ปติตํ ปาทมูเล เม, สมุคฺคตตนูรุหํ;

    ‘‘Patitaṃ pādamūle me, samuggatatanūruhaṃ;

    ชีมูตวณฺณํ ปีณํสํ, ปสนฺนนยนานนํฯ

    Jīmūtavaṇṇaṃ pīṇaṃsaṃ, pasannanayanānanaṃ.

    ๗๕.

    75.

    ‘‘ปริวาเรน มหตา, ราชยุตฺตํ มหายสํ;

    ‘‘Parivārena mahatā, rājayuttaṃ mahāyasaṃ;

    เอโส กตาวิโน ฐานํ, ปเตฺถติ มุทิตาสโยฯ

    Eso katāvino ṭhānaṃ, pattheti muditāsayo.

    ๗๖.

    76.

    ‘‘‘อิมินา ปณิปาเตน, จาเคน ปณิธีหิ จ 9;

    ‘‘‘Iminā paṇipātena, cāgena paṇidhīhi ca 10;

    กปฺปสตสหสฺสานิ, นุปปชฺชติ ทุคฺคติํฯ

    Kappasatasahassāni, nupapajjati duggatiṃ.

    ๗๗.

    77.

    ‘‘‘เทเวสุ เทวโสภคฺคํ, มนุเสฺสสุ มหนฺตตํ;

    ‘‘‘Devesu devasobhaggaṃ, manussesu mahantataṃ;

    อนุโภตฺวาน เสเสน 11, นิพฺพานํ ปาปุณิสฺสติฯ

    Anubhotvāna sesena 12, nibbānaṃ pāpuṇissati.

    ๗๘.

    78.

    ‘‘‘สตสหสฺสิโต กเปฺป, โอกฺกากกุลสมฺภโว;

    ‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;

    โคตโม นาม โคเตฺตน, สตฺถา โลเก ภวิสฺสติฯ

    Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.

    ๗๙.

    79.

    ‘‘‘ตสฺส ธเมฺมสุ ทายาโท, โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต;

    ‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;

    กปฺปิโน นาม นาเมน, เหสฺสติ สตฺถุ สาวโก’ฯ

    Kappino nāma nāmena, hessati satthu sāvako’.

    ๘๐.

    80.

    ‘‘ตโตหํ สุกตํ การํ, กตฺวาน ชินสาสเน;

    ‘‘Tatohaṃ sukataṃ kāraṃ, katvāna jinasāsane;

    ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ, ตุสิตํ อคมาสหํฯ

    Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tusitaṃ agamāsahaṃ.

    ๘๑.

    81.

    ‘‘เทวมานุสรชฺชานิ, สตโส อนุสาสิย;

    ‘‘Devamānusarajjāni, sataso anusāsiya;

    พาราณสิยมาสเนฺน, ชาโต เกนิยชาติยํฯ

    Bārāṇasiyamāsanne, jāto keniyajātiyaṃ.

    ๘๒.

    82.

    ‘‘สหสฺสปริวาเรน 13, สปชาปติโก อหํ;

    ‘‘Sahassaparivārena 14, sapajāpatiko ahaṃ;

    ปญฺจ ปเจฺจกพุทฺธานํ, สตานิ สมุปฎฺฐหิํฯ

    Pañca paccekabuddhānaṃ, satāni samupaṭṭhahiṃ.

    ๘๓.

    83.

    ‘‘เตมาสํ โภชยิตฺวาน, ปจฺฉาทมฺห ติจีวรํ;

    ‘‘Temāsaṃ bhojayitvāna, pacchādamha ticīvaraṃ;

    ตโต จุตา มยํ สเพฺพ, อหุมฺห ติทสูปคาฯ

    Tato cutā mayaṃ sabbe, ahumha tidasūpagā.

    ๘๔.

    84.

    ‘‘ปุโน สเพฺพ มนุสฺสตฺตํ, อคมิมฺห ตโต จุตา;

    ‘‘Puno sabbe manussattaṃ, agamimha tato cutā;

    กุกฺกุฎมฺหิ ปุเร ชาตา, หิมวนฺตสฺส ปสฺสโตฯ

    Kukkuṭamhi pure jātā, himavantassa passato.

    ๘๕.

    85.

    ‘‘กปฺปิโน นามหํ อาสิํ, ราชปุโตฺต มหายโส;

    ‘‘Kappino nāmahaṃ āsiṃ, rājaputto mahāyaso;

    เสสามจฺจกุเล ชาตา, มเมว ปริวารยุํฯ

    Sesāmaccakule jātā, mameva parivārayuṃ.

    ๘๖.

    86.

    ‘‘มหารชฺชสุขํ ปโตฺต, สพฺพกามสมิทฺธิมา;

    ‘‘Mahārajjasukhaṃ patto, sabbakāmasamiddhimā;

    วาณิเชหิ สมกฺขาตํ, พุทฺธุปฺปาทมหํ สุณิํฯ

    Vāṇijehi samakkhātaṃ, buddhuppādamahaṃ suṇiṃ.

    ๘๗.

    87.

    ‘‘‘พุโทฺธ โลเก สมุปฺปโนฺน, อสโม เอกปุคฺคโล;

    ‘‘‘Buddho loke samuppanno, asamo ekapuggalo;

    โส ปกาเสติ สทฺธมฺมํ, อมตํ สุขมุตฺตมํฯ

    So pakāseti saddhammaṃ, amataṃ sukhamuttamaṃ.

    ๘๘.

    88.

    ‘‘‘สุยุตฺตา ตสฺส สิสฺสา จ, สุมุตฺตา จ อนาสวา’;

    ‘‘‘Suyuttā tassa sissā ca, sumuttā ca anāsavā’;

    ‘‘สุตฺวา เนสํ สุวจนํ, สกฺกริตฺวาน วาณิเชฯ

    ‘‘Sutvā nesaṃ suvacanaṃ, sakkaritvāna vāṇije.

    ๘๙.

    89.

    ‘‘ปหาย รชฺชํ สามโจฺจ, นิกฺขมิํ พุทฺธมามโก;

    ‘‘Pahāya rajjaṃ sāmacco, nikkhamiṃ buddhamāmako;

    นทิํ ทิสฺวา มหาจนฺทํ, ปูริตํ สมติตฺติกํฯ

    Nadiṃ disvā mahācandaṃ, pūritaṃ samatittikaṃ.

    ๙๐.

    90.

    ‘‘อปฺปติฎฺฐํ อนาลมฺพํ, ทุตฺตรํ สีฆวาหินิํ;

    ‘‘Appatiṭṭhaṃ anālambaṃ, duttaraṃ sīghavāhiniṃ;

    คุณํ สริตฺวา พุทฺธสฺส, โสตฺถินา สมติกฺกมิํฯ

    Guṇaṃ saritvā buddhassa, sotthinā samatikkamiṃ.

    ๙๑.

    91.

    ‘‘‘ภวโสตํ สเจ พุโทฺธ, ติโณฺณ โลกนฺตคู วิทู 15;

    ‘‘‘Bhavasotaṃ sace buddho, tiṇṇo lokantagū vidū 16;

    เอเตน สจฺจวเชฺชน, คมนํ เม สมิชฺฌตุฯ

    Etena saccavajjena, gamanaṃ me samijjhatu.

    ๙๒.

    92.

    ‘‘‘ยทิ สนฺติคโม มโคฺค, โมโกฺข จจฺจนฺติกํ 17 สุขํ;

    ‘‘‘Yadi santigamo maggo, mokkho caccantikaṃ 18 sukhaṃ;

    เอเตน สจฺจวเชฺชน, คมนํ เม สมิชฺฌตุฯ

    Etena saccavajjena, gamanaṃ me samijjhatu.

    ๙๓.

    93.

    ‘‘‘สโงฺฆ เจ ติณฺณกนฺตาโร, ปุญฺญเกฺขโตฺต อนุตฺตโร;

    ‘‘‘Saṅgho ce tiṇṇakantāro, puññakkhetto anuttaro;

    เอเตน สจฺจวเชฺชน, คมนํ เม สมิชฺฌตุ’ฯ

    Etena saccavajjena, gamanaṃ me samijjhatu’.

    ๙๔.

    94.

    ‘‘สห กเต สจฺจวเร, มคฺคา อปคตํ ชลํ;

    ‘‘Saha kate saccavare, maggā apagataṃ jalaṃ;

    ตโต สุเขน อุตฺติโณฺณ, นทีตีเร มโนรเมฯ

    Tato sukhena uttiṇṇo, nadītīre manorame.

    ๙๕.

    95.

    ‘‘นิสินฺนํ อทฺทสํ พุทฺธํ, อุเทนฺตํว ปภงฺกรํ;

    ‘‘Nisinnaṃ addasaṃ buddhaṃ, udentaṃva pabhaṅkaraṃ;

    ชลนฺตํ เหมเสลํว, ทีปรุกฺขํว โชติตํฯ

    Jalantaṃ hemaselaṃva, dīparukkhaṃva jotitaṃ.

    ๙๖.

    96.

    ‘‘สสิํว ตาราสหิตํ, สาวเกหิ ปุรกฺขตํ;

    ‘‘Sasiṃva tārāsahitaṃ, sāvakehi purakkhataṃ;

    วาสวํ วิย วสฺสนฺตํ, เทสนาชลทนฺตรํ 19ฯ

    Vāsavaṃ viya vassantaṃ, desanājaladantaraṃ 20.

    ๙๗.

    97.

    ‘‘วนฺทิตฺวาน สหามโจฺจ, เอกมนฺตมุปาวิสิํ;

    ‘‘Vanditvāna sahāmacco, ekamantamupāvisiṃ;

    ตโต โน อาสยํ 21 ญตฺวา, พุโทฺธ ธมฺมมเทสยิฯ

    Tato no āsayaṃ 22 ñatvā, buddho dhammamadesayi.

    ๙๘.

    98.

    ‘‘สุตฺวาน ธมฺมํ วิมลํ, อโวจุมฺห มยํ ชินํ;

    ‘‘Sutvāna dhammaṃ vimalaṃ, avocumha mayaṃ jinaṃ;

    ‘ปพฺพาเชหิ มหาวีร, นิพฺพินฺทามฺห 23 มยํ ภเว’ฯ

    ‘Pabbājehi mahāvīra, nibbindāmha 24 mayaṃ bhave’.

    ๙๙.

    99.

    ‘‘‘สฺวกฺขาโต ภิกฺขเว ธโมฺม, ทุกฺขนฺตกรณาย โว;

    ‘‘‘Svakkhāto bhikkhave dhammo, dukkhantakaraṇāya vo;

    จรถ พฺรหฺมจริยํ’, อิจฺจาห มุนิสตฺตโมฯ

    Caratha brahmacariyaṃ’, iccāha munisattamo.

    ๑๐๐.

    100.

    ‘‘สห วาจาย สเพฺพปิ, ภิกฺขุเวสธรา มยํ;

    ‘‘Saha vācāya sabbepi, bhikkhuvesadharā mayaṃ;

    อหุมฺห อุปสมฺปนฺนา, โสตาปนฺนา จ สาสเนฯ

    Ahumha upasampannā, sotāpannā ca sāsane.

    ๑๐๑.

    101.

    ‘‘ตโต เชตวนํ คนฺตฺวา, อนุสาสิ วินายโก;

    ‘‘Tato jetavanaṃ gantvā, anusāsi vināyako;

    อนุสิโฎฺฐ ชิเนนาหํ, อรหตฺตมปาปุณิํฯ

    Anusiṭṭho jinenāhaṃ, arahattamapāpuṇiṃ.

    ๑๐๒.

    102.

    ‘‘ตโต ภิกฺขุสหสฺสานิ 25, อนุสาสิมหํ ตทา;

    ‘‘Tato bhikkhusahassāni 26, anusāsimahaṃ tadā;

    มมานุสาสนกรา, เตปิ อาสุํ อนาสวาฯ

    Mamānusāsanakarā, tepi āsuṃ anāsavā.

    ๑๐๓.

    103.

    ‘‘ชิโน ตสฺมิํ คุเณ ตุโฎฺฐ, เอตทเคฺค ฐเปสิ มํ;

    ‘‘Jino tasmiṃ guṇe tuṭṭho, etadagge ṭhapesi maṃ;

    ภิกฺขุโอวาทกานโคฺค, กปฺปิโนติ มหาชเนฯ

    Bhikkhuovādakānaggo, kappinoti mahājane.

    ๑๐๔.

    104.

    ‘‘สตสหเสฺส กตํ กมฺมํ, ผลํ ทเสฺสสิ เม อิธ;

    ‘‘Satasahasse kataṃ kammaṃ, phalaṃ dassesi me idha;

    ปมุโตฺต สรเวโคว, กิเลเส ฌาปยิํ 27 มมฯ

    Pamutto saravegova, kilese jhāpayiṃ 28 mama.

    ๑๐๕.

    105.

    ‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.

    ๑๐๖.

    106.

    ‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ

    ‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.

    ๑๐๗.

    107.

    ‘‘ปฎิสมฺภิทา จตโสฺส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ

    ‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.

    อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มหากปฺปิโน เถโร อิมา คาถาโย

    Itthaṃ sudaṃ āyasmā mahākappino thero imā gāthāyo

    อภาสิตฺถาติฯ

    Abhāsitthāti.

    มหากปฺปินเตฺถรสฺสาปทานํ ตติยํฯ

    Mahākappinattherassāpadānaṃ tatiyaṃ.




    Next: ๔. ทพฺพมลฺลปุตฺตเตฺถรอปทานํ • 4. Dabbamallaputtattheraapadānaṃ




    Footnotes:
    1. ชคทากาเส (สี.), ชลทากาเส (ปี.)
    2. jagadākāse (sī.), jaladākāse (pī.)
    3. ยโส (สี. ปี.)
    4. yaso (sī. pī.)
    5. โตสยนฺตสฺส (สี.), หาสยนฺตสฺส (สฺยา.), วาสยนฺตสฺส (ปี.)
    6. tosayantassa (sī.), hāsayantassa (syā.), vāsayantassa (pī.)
    7. หํสทุนฺทุภิสุสฺสโร (สี.)
    8. haṃsadundubhisussaro (sī.)
    9. ปิณฺฑปาเตน, เจตนา ปณิธีหิ จ (สี.)
    10. piṇḍapātena, cetanā paṇidhīhi ca (sī.)
    11. อภุตฺวาว เสเสน (สี.), อนุโภตฺวาว เสเสน (สฺยา.)
    12. abhutvāva sesena (sī.), anubhotvāva sesena (syā.)
    13. สตสหสฺสปริวาโร (สฺยา.)
    14. satasahassaparivāro (syā.)
    15. วิภู (ก.)
    16. vibhū (ka.)
    17. โมกฺขทํ สนฺติกํ (สฺยา.)
    18. mokkhadaṃ santikaṃ (syā.)
    19. เทเวน ชลนนฺทนํ (สฺยา. ปี.)
    20. devena jalanandanaṃ (syā. pī.)
    21. ตโต อชฺฌาสยํ (สฺยา.)
    22. tato ajjhāsayaṃ (syā.)
    23. นิพฺพินฺนามฺห (สี. ปี.), โอติณฺณมฺห (สฺยา.)
    24. nibbinnāmha (sī. pī.), otiṇṇamha (syā.)
    25. ภิกฺขุสหสฺสํ ตํ (สี. ปี.)
    26. bhikkhusahassaṃ taṃ (sī. pī.)
    27. ฌาปยี (สี.)
    28. jhāpayī (sī.)



    Related texts:



    อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā / ๓. มหากปฺปินเตฺถรอปทานวณฺณนา • 3. Mahākappinattheraapadānavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact