Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / థేరగాథాపాళి • Theragāthāpāḷi |
౧౮. చత్తాలీసనిపాతో
18. Cattālīsanipāto
౧. మహాకస్సపత్థేరగాథా
1. Mahākassapattheragāthā
౧౦౫౪.
1054.
‘‘న గణేన పురక్ఖతో చరే, విమనో హోతి సమాధి దుల్లభో;
‘‘Na gaṇena purakkhato care, vimano hoti samādhi dullabho;
నానాజనసఙ్గహో దుఖో, ఇతి దిస్వాన గణం న రోచయే.
Nānājanasaṅgaho dukho, iti disvāna gaṇaṃ na rocaye.
౧౦౫౫.
1055.
‘‘న కులాని ఉపబ్బజే ముని, విమనో హోతి సమాధి దుల్లభో;
‘‘Na kulāni upabbaje muni, vimano hoti samādhi dullabho;
సో ఉస్సుక్కో రసానుగిద్ధో, అత్థం రిఞ్చతి యో సుఖావహో.
So ussukko rasānugiddho, atthaṃ riñcati yo sukhāvaho.
౧౦౫౬.
1056.
‘‘పఙ్కోతి హి నం అవేదయుం, యాయం వన్దనపూజనా కులేసు;
‘‘Paṅkoti hi naṃ avedayuṃ, yāyaṃ vandanapūjanā kulesu;
సుఖుమం సల్ల దురుబ్బహం, సక్కారో కాపురిసేన దుజ్జహో.
Sukhumaṃ salla durubbahaṃ, sakkāro kāpurisena dujjaho.
౧౦౫౭.
1057.
‘‘సేనాసనమ్హా ఓరుయ్హ, నగరం పిణ్డాయ పావిసిం;
‘‘Senāsanamhā oruyha, nagaraṃ piṇḍāya pāvisiṃ;
భుఞ్జన్తం పురిసం కుట్ఠిం, సక్కచ్చం తం ఉపట్ఠహిం.
Bhuñjantaṃ purisaṃ kuṭṭhiṃ, sakkaccaṃ taṃ upaṭṭhahiṃ.
౧౦౫౮.
1058.
౧౦౫౯.
1059.
భుఞ్జమానే వా భుత్తే వా, జేగుచ్ఛం మే న విజ్జతి.
Bhuñjamāne vā bhutte vā, jegucchaṃ me na vijjati.
౧౦౬౦.
1060.
‘‘ఉత్తిట్ఠపిణ్డో ఆహారో, పూతిముత్తఞ్చ ఓసధం;
‘‘Uttiṭṭhapiṇḍo āhāro, pūtimuttañca osadhaṃ;
సేనాసనం రుక్ఖమూలం, పంసుకూలఞ్చ చీవరం;
Senāsanaṃ rukkhamūlaṃ, paṃsukūlañca cīvaraṃ;
౧౦౬౧.
1061.
‘‘యత్థ ఏకే విహఞ్ఞన్తి, ఆరుహన్తా సిలుచ్చయం;
‘‘Yattha eke vihaññanti, āruhantā siluccayaṃ;
తస్స బుద్ధస్స దాయాదో, సమ్పజానో పతిస్సతో;
Tassa buddhassa dāyādo, sampajāno patissato;
ఇద్ధిబలేనుపత్థద్ధో , కస్సపో అభిరూహతి.
Iddhibalenupatthaddho , kassapo abhirūhati.
౧౦౬౨.
1062.
‘‘పిణ్డపాతపటిక్కన్తో , సేలమారుయ్హ కస్సపో;
‘‘Piṇḍapātapaṭikkanto , selamāruyha kassapo;
ఝాయతి అనుపాదానో, పహీనభయభేరవో.
Jhāyati anupādāno, pahīnabhayabheravo.
౧౦౬౩.
1063.
‘‘పిణ్డపాతపటిక్కన్తో, సేలమారుయ్హ కస్సపో;
‘‘Piṇḍapātapaṭikkanto, selamāruyha kassapo;
ఝాయతి అనుపాదానో, డయ్హమానేసు నిబ్బుతో.
Jhāyati anupādāno, ḍayhamānesu nibbuto.
౧౦౬౪.
1064.
‘‘పిణ్డపాతపటిక్కన్తో, సేలమారుయ్హ కస్సపో;
‘‘Piṇḍapātapaṭikkanto, selamāruyha kassapo;
ఝాయతి అనుపాదానో, కతకిచ్చో అనాసవో.
Jhāyati anupādāno, katakicco anāsavo.
౧౦౬౫.
1065.
‘‘కరేరిమాలావితతా , భూమిభాగా మనోరమా;
‘‘Karerimālāvitatā , bhūmibhāgā manoramā;
కుఞ్జరాభిరుదా రమ్మా, తే సేలా రమయన్తి మం.
Kuñjarābhirudā rammā, te selā ramayanti maṃ.
౧౦౬౬.
1066.
‘‘నీలబ్భవణ్ణా రుచిరా, వారిసీతా సుచిన్ధరా;
‘‘Nīlabbhavaṇṇā rucirā, vārisītā sucindharā;
ఇన్దగోపకసఞ్ఛన్నా, తే సేలా రమయన్తి మం.
Indagopakasañchannā, te selā ramayanti maṃ.
౧౦౬౭.
1067.
‘‘నీలబ్భకూటసదిసా, కూటాగారవరూపమా;
‘‘Nīlabbhakūṭasadisā, kūṭāgāravarūpamā;
వారణాభిరుదా రమ్మా, తే సేలా రమయన్తి మం.
Vāraṇābhirudā rammā, te selā ramayanti maṃ.
౧౦౬౮.
1068.
‘‘అభివుట్ఠా రమ్మతలా, నగా ఇసిభి సేవితా;
‘‘Abhivuṭṭhā rammatalā, nagā isibhi sevitā;
అబ్భున్నదితా సిఖీహి, తే సేలా రమయన్తి మం.
Abbhunnaditā sikhīhi, te selā ramayanti maṃ.
౧౦౬౯.
1069.
‘‘అలం ఝాయితుకామస్స, పహితత్తస్స మే సతో;
‘‘Alaṃ jhāyitukāmassa, pahitattassa me sato;
౧౦౭౦.
1070.
‘‘అలం మే ఫాసుకామస్స, పహితత్తస్స భిక్ఖునో;
‘‘Alaṃ me phāsukāmassa, pahitattassa bhikkhuno;
అలం మే యోగకామస్స, పహితత్తస్స తాదినో.
Alaṃ me yogakāmassa, pahitattassa tādino.
౧౦౭౧.
1071.
‘‘ఉమాపుప్ఫేన సమానా, గగనావబ్భఛాదితా;
‘‘Umāpupphena samānā, gaganāvabbhachāditā;
నానాదిజగణాకిణ్ణా , తే సేలా రమయన్తి మం.
Nānādijagaṇākiṇṇā , te selā ramayanti maṃ.
౧౦౭౨.
1072.
‘‘అనాకిణ్ణా గహట్ఠేహి, మిగసఙ్ఘనిసేవితా;
‘‘Anākiṇṇā gahaṭṭhehi, migasaṅghanisevitā;
నానాదిజగణాకిణ్ణా, తే సేలా రమయన్తి మం.
Nānādijagaṇākiṇṇā, te selā ramayanti maṃ.
౧౦౭౩.
1073.
‘‘అచ్ఛోదికా పుథుసిలా, గోనఙ్గులమిగాయుతా;
‘‘Acchodikā puthusilā, gonaṅgulamigāyutā;
అమ్బుసేవాలసఞ్ఛన్నా, తే సేలా రమయన్తి మం.
Ambusevālasañchannā, te selā ramayanti maṃ.
౧౦౭౪.
1074.
‘‘న పఞ్చఙ్గికేన తురియేన, రతి మే హోతి తాదిసీ;
‘‘Na pañcaṅgikena turiyena, rati me hoti tādisī;
యథా ఏకగ్గచిత్తస్స, సమ్మా ధమ్మం విపస్సతో.
Yathā ekaggacittassa, sammā dhammaṃ vipassato.
౧౦౭౫.
1075.
‘‘కమ్మం బహుకం న కారయే, పరివజ్జేయ్య జనం న ఉయ్యమే;
‘‘Kammaṃ bahukaṃ na kāraye, parivajjeyya janaṃ na uyyame;
ఉస్సుక్కో సో రసానుగిద్ధో, అత్థం రిఞ్చతి యో సుఖావహో.
Ussukko so rasānugiddho, atthaṃ riñcati yo sukhāvaho.
౧౦౭౬.
1076.
‘‘కమ్మం బహుకం న కారయే, పరివజ్జేయ్య అనత్తనేయ్యమేతం;
‘‘Kammaṃ bahukaṃ na kāraye, parivajjeyya anattaneyyametaṃ;
కిచ్ఛతి కాయో కిలమతి, దుక్ఖితో సో సమథం న విన్దతి.
Kicchati kāyo kilamati, dukkhito so samathaṃ na vindati.
౧౦౭౭.
1077.
‘‘ఓట్ఠప్పహతమత్తేన, అత్తానమ్పి న పస్సతి;
‘‘Oṭṭhappahatamattena, attānampi na passati;
పత్థద్ధగీవో చరతి, అహం సేయ్యోతి మఞ్ఞతి.
Patthaddhagīvo carati, ahaṃ seyyoti maññati.
౧౦౭౮.
1078.
‘‘అసేయ్యో సేయ్యసమానం, బాలో మఞ్ఞతి అత్తానం;
‘‘Aseyyo seyyasamānaṃ, bālo maññati attānaṃ;
న తం విఞ్ఞూ పసంసన్తి, పత్థద్ధమానసం నరం.
Na taṃ viññū pasaṃsanti, patthaddhamānasaṃ naraṃ.
౧౦౭౯.
1079.
‘‘యో చ సేయ్యోహమస్మీతి, నాహం సేయ్యోతి వా పన;
‘‘Yo ca seyyohamasmīti, nāhaṃ seyyoti vā pana;
౧౦౮౦.
1080.
‘‘పఞ్ఞవన్తం తథా తాదిం, సీలేసు సుసమాహితం;
‘‘Paññavantaṃ tathā tādiṃ, sīlesu susamāhitaṃ;
చేతోసమథమనుత్తం, తఞ్చే విఞ్ఞూ పసంసరే.
Cetosamathamanuttaṃ, tañce viññū pasaṃsare.
౧౦౮౧.
1081.
‘‘యస్స సబ్రహ్మచారీసు, గారవో నూపలబ్భతి;
‘‘Yassa sabrahmacārīsu, gāravo nūpalabbhati;
ఆరకా హోతి సద్ధమ్మా, నభతో పుథవీ యథా.
Ārakā hoti saddhammā, nabhato puthavī yathā.
౧౦౮౨.
1082.
‘‘యేసఞ్చ హిరి ఓత్తప్పం, సదా సమ్మా ఉపట్ఠితం;
‘‘Yesañca hiri ottappaṃ, sadā sammā upaṭṭhitaṃ;
విరూళ్హబ్రహ్మచరియా తే, తేసం ఖీణా పునబ్భవా.
Virūḷhabrahmacariyā te, tesaṃ khīṇā punabbhavā.
౧౦౮౩.
1083.
‘‘ఉద్ధతో చపలో భిక్ఖు, పంసుకూలేన పారుతో;
‘‘Uddhato capalo bhikkhu, paṃsukūlena pāruto;
కపీవ సీహచమ్మేన, న సో తేనుపసోభతి.
Kapīva sīhacammena, na so tenupasobhati.
౧౦౮౪.
1084.
‘‘అనుద్ధతో అచపలో, నిపకో సంవుతిన్ద్రియో;
‘‘Anuddhato acapalo, nipako saṃvutindriyo;
సోభతి పంసుకూలేన, సీహోవ గిరిగబ్భరే.
Sobhati paṃsukūlena, sīhova girigabbhare.
౧౦౮౫.
1085.
‘‘ఏతే సమ్బహులా దేవా, ఇద్ధిమన్తో యసస్సినో;
‘‘Ete sambahulā devā, iddhimanto yasassino;
దసదేవసహస్సాని, సబ్బే తే బ్రహ్మకాయికా.
Dasadevasahassāni, sabbe te brahmakāyikā.
౧౦౮౬.
1086.
‘‘ధమ్మసేనాపతిం వీరం, మహాఝాయిం సమాహితం;
‘‘Dhammasenāpatiṃ vīraṃ, mahājhāyiṃ samāhitaṃ;
సారిపుత్తం నమస్సన్తా, తిట్ఠన్తి పఞ్జలీకతా.
Sāriputtaṃ namassantā, tiṭṭhanti pañjalīkatā.
౧౦౮౭.
1087.
‘‘‘నమో తే పురిసాజఞ్ఞ, నమో తే పురిసుత్తమ;
‘‘‘Namo te purisājañña, namo te purisuttama;
౧౦౮౮.
1088.
‘‘‘అచ్ఛేరం వత బుద్ధానం, గమ్భీరో గోచరో సకో;
‘‘‘Accheraṃ vata buddhānaṃ, gambhīro gocaro sako;
యే మయం నాభిజానామ, వాలవేధిసమాగతా’.
Ye mayaṃ nābhijānāma, vālavedhisamāgatā’.
౧౦౮౯.
1089.
‘‘తం తథా దేవకాయేహి, పూజితం పూజనారహం;
‘‘Taṃ tathā devakāyehi, pūjitaṃ pūjanārahaṃ;
సారిపుత్తం తదా దిస్వా, కప్పినస్స సితం అహు.
Sāriputtaṃ tadā disvā, kappinassa sitaṃ ahu.
౧౦౯౦.
1090.
‘‘యావతా బుద్ధఖేత్తమ్హి, ఠపయిత్వా మహామునిం;
‘‘Yāvatā buddhakhettamhi, ṭhapayitvā mahāmuniṃ;
ధుతగుణే విసిట్ఠోహం, సదిసో మే న విజ్జతి.
Dhutaguṇe visiṭṭhohaṃ, sadiso me na vijjati.
౧౦౯౧.
1091.
‘‘పరిచిణ్ణో మయా సత్థా, కతం బుద్ధస్స సాసనం;
‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;
ఓహితో గరుకో భారో, నత్థి దాని పునబ్భవో.
Ohito garuko bhāro, natthi dāni punabbhavo.
౧౦౯౨.
1092.
‘‘న చీవరే న సయనే, భోజనే నుపలిమ్పతి;
‘‘Na cīvare na sayane, bhojane nupalimpati;
గోతమో అనప్పమేయ్యో, ముళాలపుప్ఫం విమలంవ;
Gotamo anappameyyo, muḷālapupphaṃ vimalaṃva;
అమ్బునా నేక్ఖమ్మనిన్నో, తిభవాభినిస్సటో.
Ambunā nekkhammaninno, tibhavābhinissaṭo.
౧౦౯౩.
1093.
‘‘సతిపట్ఠానగీవో సో, సద్ధాహత్థో మహాముని;
‘‘Satipaṭṭhānagīvo so, saddhāhattho mahāmuni;
పఞ్ఞాసీసో మహాఞాణీ, సదా చరతి నిబ్బుతో’’తి.
Paññāsīso mahāñāṇī, sadā carati nibbuto’’ti.
… మహాకస్సపో థేరో….
… Mahākassapo thero….
చత్తాలీసనిపాతో నిట్ఠితో.
Cattālīsanipāto niṭṭhito.
తత్రుద్దానం –
Tatruddānaṃ –
చత్తాలీసనిపాతమ్హి, మహాకస్సపసవ్హయో;
Cattālīsanipātamhi, mahākassapasavhayo;
ఏకోవ థేరో గాథాయో, చత్తాసీల దువేపి చాతి.
Ekova thero gāthāyo, cattāsīla duvepi cāti.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ఖుద్దకనికాయ (అట్ఠకథా) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / థేరగాథా-అట్ఠకథా • Theragāthā-aṭṭhakathā / ౧. మహాకస్సపత్థేరగాథావణ్ణనా • 1. Mahākassapattheragāthāvaṇṇanā