| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अपदानपाळि • Apadānapāḷi |
७. महाकोट्ठिकत्थेरअपदानं
7. Mahākoṭṭhikattheraapadānaṃ
२२१.
221.
‘‘पदुमुत्तरो नाम जिनो, सब्बलोकविदू मुनि।
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbalokavidū muni;
इतो सतसहस्सम्हि, कप्पे उप्पज्जि चक्खुमा॥
Ito satasahassamhi, kappe uppajji cakkhumā.
२२२.
222.
‘‘ओवादको विञ्ञापको, तारको सब्बपाणिनं।
‘‘Ovādako viññāpako, tārako sabbapāṇinaṃ;
देसनाकुसलो बुद्धो, तारेसि जनतं बहुं॥
Desanākusalo buddho, tāresi janataṃ bahuṃ.
२२३.
223.
‘‘अनुकम्पको कारुणिको, हितेसी सब्बपाणिनं।
‘‘Anukampako kāruṇiko, hitesī sabbapāṇinaṃ;
सम्पत्ते तित्थिये सब्बे, पञ्चसीले पतिट्ठपि॥
Sampatte titthiye sabbe, pañcasīle patiṭṭhapi.
२२४.
224.
‘‘एवं निराकुलं आसि, सुञ्ञतं तित्थियेहि च।
‘‘Evaṃ nirākulaṃ āsi, suññataṃ titthiyehi ca;
विचित्तं अरहन्तेहि, वसीभूतेहि तादिभि॥
Vicittaṃ arahantehi, vasībhūtehi tādibhi.
२२५.
225.
‘‘रतनानट्ठपञ्ञासं, उग्गतो सो महामुनि।
‘‘Ratanānaṭṭhapaññāsaṃ, uggato so mahāmuni;
कञ्चनग्घियसङ्कासो, बात्तिंसवरलक्खणो॥
Kañcanagghiyasaṅkāso, bāttiṃsavaralakkhaṇo.
२२६.
226.
‘‘वस्ससतसहस्सानि, आयु विज्जति तावदे।
‘‘Vassasatasahassāni, āyu vijjati tāvade;
तावता तिट्ठमानो सो, तारेसि जनतं बहुं॥
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
२२७.
227.
‘‘तदाहं हंसवतियं, ब्राह्मणो वेदपारगू।
‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, brāhmaṇo vedapāragū;
२२८.
228.
‘‘तदा सो सावकं वीरो, पभिन्नमतिगोचरं।
‘‘Tadā so sāvakaṃ vīro, pabhinnamatigocaraṃ;
अत्थे धम्मे निरुत्ते च, पटिभाने च कोविदं॥
Atthe dhamme nirutte ca, paṭibhāne ca kovidaṃ.
२२९.
229.
‘‘ठपेसि एतदग्गम्हि, तं सुत्वा मुदितो अहं।
‘‘Ṭhapesi etadaggamhi, taṃ sutvā mudito ahaṃ;
ससावकं जिनवरं, सत्ताहं भोजयिं तदा॥
Sasāvakaṃ jinavaraṃ, sattāhaṃ bhojayiṃ tadā.
२३०.
230.
निपच्च पादमूलम्हि, तं ठानं पत्थयिं अहं॥
Nipacca pādamūlamhi, taṃ ṭhānaṃ patthayiṃ ahaṃ.
२३१.
231.
‘‘ततो अवोच लोकग्गो, ‘पस्सथेतं दिजुत्तमं।
‘‘Tato avoca lokaggo, ‘passathetaṃ dijuttamaṃ;
विनतं पादमूले मे, कमलोदरसप्पभं॥
Vinataṃ pādamūle me, kamalodarasappabhaṃ.
२३२.
232.
‘‘‘बुद्धसेट्ठस्स 5 भिक्खुस्स, ठानं पत्थयते अयं।
‘‘‘Buddhaseṭṭhassa 6 bhikkhussa, ṭhānaṃ patthayate ayaṃ;
२३३.
233.
‘‘‘सब्बत्थ सुखितो हुत्वा, संसरित्वा भवाभवे।
‘‘‘Sabbattha sukhito hutvā, saṃsaritvā bhavābhave;
अनागतम्हि अद्धाने, लच्छसे तं मनोरथं॥
Anāgatamhi addhāne, lacchase taṃ manorathaṃ.
२३४.
234.
‘‘‘सतसहस्सितो कप्पे, ओक्काककुलसम्भवो।
‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
गोतमो नाम गोत्तेन, सत्था लोके भविस्सति॥
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
२३५.
235.
‘‘‘तस्स धम्मेसु दायादो, ओरसो धम्मनिम्मितो।
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
कोट्ठिको नाम नामेन, हेस्सति सत्थु सावको’॥
Koṭṭhiko nāma nāmena, hessati satthu sāvako’.
२३६.
236.
‘‘तं सुत्वा मुदितो हुत्वा, यावजीवं तदा जिनं।
‘‘Taṃ sutvā mudito hutvā, yāvajīvaṃ tadā jinaṃ;
मेत्तचित्तो परिचरिं, सतो पञ्ञासमाहितो॥
Mettacitto paricariṃ, sato paññāsamāhito.
२३७.
237.
‘‘तेन कम्मविपाकेन, चेतनापणिधीहि च।
‘‘Tena kammavipākena, cetanāpaṇidhīhi ca;
जहित्वा मानुसं देहं, तावतिंसमगच्छहं॥
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
२३८.
238.
‘‘सतानं तीणिक्खत्तुञ्च, देवरज्जमकारयिं।
‘‘Satānaṃ tīṇikkhattuñca, devarajjamakārayiṃ;
सतानं पञ्चक्खत्तुञ्च, चक्कवत्ती अहोसहं॥
Satānaṃ pañcakkhattuñca, cakkavattī ahosahaṃ.
२३९.
239.
‘‘पदेसरज्जं विपुलं, गणनातो असङ्खियं।
‘‘Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ;
सब्बत्थ सुखितो आसिं, तस्स कम्मस्स वाहसा॥
Sabbattha sukhito āsiṃ, tassa kammassa vāhasā.
२४०.
240.
‘‘दुवे भवे संसरामि, देवत्ते अथ मानुसे।
‘‘Duve bhave saṃsarāmi, devatte atha mānuse;
अञ्ञं गतिं न गच्छामि, सुचिण्णस्स इदं फलं॥
Aññaṃ gatiṃ na gacchāmi, suciṇṇassa idaṃ phalaṃ.
२४१.
241.
‘‘दुवे कुले पजायामि, खत्तिये अथ ब्राह्मणे।
‘‘Duve kule pajāyāmi, khattiye atha brāhmaṇe;
‘‘नीचे कुले न जायामि, सुचिण्णस्स इदं फलं॥
‘‘Nīce kule na jāyāmi, suciṇṇassa idaṃ phalaṃ.
२४२.
242.
‘‘पच्छिमे भवे सम्पत्ते, ब्रह्मबन्धु अहोसहं।
‘‘Pacchime bhave sampatte, brahmabandhu ahosahaṃ;
सावत्थियं विप्पकुले, पच्चाजातो महद्धने॥
Sāvatthiyaṃ vippakule, paccājāto mahaddhane.
२४३.
243.
‘‘माता चन्दवती नाम, पिता मे अस्सलायनो।
‘‘Mātā candavatī nāma, pitā me assalāyano;
यदा मे पितरं बुद्धो, विनयी सब्बसुद्धिया॥
Yadā me pitaraṃ buddho, vinayī sabbasuddhiyā.
२४४.
244.
‘‘तदा पसन्नो सुगते, पब्बजिं अनगारियं।
‘‘Tadā pasanno sugate, pabbajiṃ anagāriyaṃ;
मोग्गल्लानो आचरियो, उपज्झा सारिसम्भवो॥
Moggallāno ācariyo, upajjhā sārisambhavo.
२४५.
245.
‘‘केसेसु छिज्जमानेसु, दिट्ठि छिन्ना समूलिका।
‘‘Kesesu chijjamānesu, diṭṭhi chinnā samūlikā;
निवासेन्तो च कासावं, अरहत्तमपापुणिं॥
Nivāsento ca kāsāvaṃ, arahattamapāpuṇiṃ.
२४६.
246.
‘‘अत्थधम्मनिरुत्तीसु, पटिभाने च मे मति।
‘‘Atthadhammaniruttīsu, paṭibhāne ca me mati;
पभिन्ना तेन लोकग्गो, एतदग्गे ठपेसि मं॥
Pabhinnā tena lokaggo, etadagge ṭhapesi maṃ.
२४७.
247.
‘‘असन्दिट्ठं वियाकासिं, उपतिस्सेन पुच्छितो।
‘‘Asandiṭṭhaṃ viyākāsiṃ, upatissena pucchito;
पटिसम्भिदासु तेनाहं, अग्गो सम्बुद्धसासने॥
Paṭisambhidāsu tenāhaṃ, aggo sambuddhasāsane.
२४८.
248.
‘‘किलेसा झापिता मय्हं…पे॰… विहरामि अनासवो॥
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
२४९.
249.
‘‘स्वागतं वत मे आसि…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं॥
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
२५०.
250.
‘‘पटिसम्भिदा चतस्सो…पे॰… कतं बुद्धस्स सासनं’’॥
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
इत्थं सुदं आयस्मा महाकोट्ठिको थेरो इमा गाथायो
Itthaṃ sudaṃ āyasmā mahākoṭṭhiko thero imā gāthāyo
अभासित्थाति।
Abhāsitthāti.
महाकोट्ठिकत्थेरस्सापदानं सत्तमं।
Mahākoṭṭhikattherassāpadānaṃ sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / अपदान-अट्ठकथा • Apadāna-aṭṭhakathā / ७. महाकोट्ठिकत्थेरअपदानवण्णना • 7. Mahākoṭṭhikattheraapadānavaṇṇanā
