| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi |
๗. มหาโกฎฺฐิกเตฺถรอปทานํ
7. Mahākoṭṭhikattheraapadānaṃ
๒๒๑.
221.
‘‘ปทุมุตฺตโร นาม ชิโน, สพฺพโลกวิทู มุนิ;
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbalokavidū muni;
อิโต สตสหสฺสมฺหิ, กเปฺป อุปฺปชฺชิ จกฺขุมาฯ
Ito satasahassamhi, kappe uppajji cakkhumā.
๒๒๒.
222.
‘‘โอวาทโก วิญฺญาปโก, ตารโก สพฺพปาณินํ;
‘‘Ovādako viññāpako, tārako sabbapāṇinaṃ;
เทสนากุสโล พุโทฺธ, ตาเรสิ ชนตํ พหุํฯ
Desanākusalo buddho, tāresi janataṃ bahuṃ.
๒๒๓.
223.
‘‘อนุกมฺปโก การุณิโก, หิเตสี สพฺพปาณินํ;
‘‘Anukampako kāruṇiko, hitesī sabbapāṇinaṃ;
สมฺปเตฺต ติตฺถิเย สเพฺพ, ปญฺจสีเล ปติฎฺฐปิฯ
Sampatte titthiye sabbe, pañcasīle patiṭṭhapi.
๒๒๔.
224.
‘‘เอวํ นิรากุลํ อาสิ, สุญฺญตํ ติตฺถิเยหิ จ;
‘‘Evaṃ nirākulaṃ āsi, suññataṃ titthiyehi ca;
วิจิตฺตํ อรหเนฺตหิ, วสีภูเตหิ ตาทิภิฯ
Vicittaṃ arahantehi, vasībhūtehi tādibhi.
๒๒๕.
225.
‘‘รตนานฎฺฐปญฺญาสํ, อุคฺคโต โส มหามุนิ;
‘‘Ratanānaṭṭhapaññāsaṃ, uggato so mahāmuni;
กญฺจนคฺฆิยสงฺกาโส, พาตฺติํสวรลกฺขโณฯ
Kañcanagghiyasaṅkāso, bāttiṃsavaralakkhaṇo.
๒๒๖.
226.
‘‘วสฺสสตสหสฺสานิ, อายุ วิชฺชติ ตาวเท;
‘‘Vassasatasahassāni, āyu vijjati tāvade;
ตาวตา ติฎฺฐมาโน โส, ตาเรสิ ชนตํ พหุํฯ
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
๒๒๗.
227.
‘‘ตทาหํ หํสวติยํ, พฺราหฺมโณ เวทปารคู;
‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, brāhmaṇo vedapāragū;
๒๒๘.
228.
‘‘ตทา โส สาวกํ วีโร, ปภินฺนมติโคจรํ;
‘‘Tadā so sāvakaṃ vīro, pabhinnamatigocaraṃ;
อเตฺถ ธเมฺม นิรุเตฺต จ, ปฎิภาเน จ โกวิทํฯ
Atthe dhamme nirutte ca, paṭibhāne ca kovidaṃ.
๒๒๙.
229.
‘‘ฐเปสิ เอตทคฺคมฺหิ, ตํ สุตฺวา มุทิโต อหํ;
‘‘Ṭhapesi etadaggamhi, taṃ sutvā mudito ahaṃ;
สสาวกํ ชินวรํ, สตฺตาหํ โภชยิํ ตทาฯ
Sasāvakaṃ jinavaraṃ, sattāhaṃ bhojayiṃ tadā.
๒๓๐.
230.
นิปจฺจ ปาทมูลมฺหิ, ตํ ฐานํ ปตฺถยิํ อหํฯ
Nipacca pādamūlamhi, taṃ ṭhānaṃ patthayiṃ ahaṃ.
๒๓๑.
231.
‘‘ตโต อโวจ โลกโคฺค, ‘ปสฺสเถตํ ทิชุตฺตมํ;
‘‘Tato avoca lokaggo, ‘passathetaṃ dijuttamaṃ;
วินตํ ปาทมูเล เม, กมโลทรสปฺปภํฯ
Vinataṃ pādamūle me, kamalodarasappabhaṃ.
๒๓๒.
232.
‘‘‘พุทฺธเสฎฺฐสฺส 5 ภิกฺขุสฺส, ฐานํ ปตฺถยเต อยํ;
‘‘‘Buddhaseṭṭhassa 6 bhikkhussa, ṭhānaṃ patthayate ayaṃ;
๒๓๓.
233.
‘‘‘สพฺพตฺถ สุขิโต หุตฺวา, สํสริตฺวา ภวาภเว;
‘‘‘Sabbattha sukhito hutvā, saṃsaritvā bhavābhave;
อนาคตมฺหิ อทฺธาเน, ลจฺฉเส ตํ มโนรถํฯ
Anāgatamhi addhāne, lacchase taṃ manorathaṃ.
๒๓๔.
234.
‘‘‘สตสหสฺสิโต กเปฺป, โอกฺกากกุลสมฺภโว;
‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
โคตโม นาม โคเตฺตน, สตฺถา โลเก ภวิสฺสติฯ
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
๒๓๕.
235.
‘‘‘ตสฺส ธเมฺมสุ ทายาโท, โอรโส ธมฺมนิมฺมิโต;
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
โกฎฺฐิโก นาม นาเมน, เหสฺสติ สตฺถุ สาวโก’ฯ
Koṭṭhiko nāma nāmena, hessati satthu sāvako’.
๒๓๖.
236.
‘‘ตํ สุตฺวา มุทิโต หุตฺวา, ยาวชีวํ ตทา ชินํ;
‘‘Taṃ sutvā mudito hutvā, yāvajīvaṃ tadā jinaṃ;
เมตฺตจิโตฺต ปริจริํ, สโต ปญฺญาสมาหิโตฯ
Mettacitto paricariṃ, sato paññāsamāhito.
๒๓๗.
237.
‘‘เตน กมฺมวิปาเกน, เจตนาปณิธีหิ จ;
‘‘Tena kammavipākena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ชหิตฺวา มานุสํ เทหํ, ตาวติํสมคจฺฉหํฯ
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
๒๓๘.
238.
‘‘สตานํ ตีณิกฺขตฺตุญฺจ, เทวรชฺชมการยิํ;
‘‘Satānaṃ tīṇikkhattuñca, devarajjamakārayiṃ;
สตานํ ปญฺจกฺขตฺตุญฺจ, จกฺกวตฺตี อโหสหํฯ
Satānaṃ pañcakkhattuñca, cakkavattī ahosahaṃ.
๒๓๙.
239.
‘‘ปเทสรชฺชํ วิปุลํ, คณนาโต อสงฺขิยํ;
‘‘Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ;
สพฺพตฺถ สุขิโต อาสิํ, ตสฺส กมฺมสฺส วาหสาฯ
Sabbattha sukhito āsiṃ, tassa kammassa vāhasā.
๒๔๐.
240.
‘‘ทุเว ภเว สํสรามิ, เทวเตฺต อถ มานุเส;
‘‘Duve bhave saṃsarāmi, devatte atha mānuse;
อญฺญํ คติํ น คจฺฉามิ, สุจิณฺณสฺส อิทํ ผลํฯ
Aññaṃ gatiṃ na gacchāmi, suciṇṇassa idaṃ phalaṃ.
๒๔๑.
241.
‘‘ทุเว กุเล ปชายามิ, ขตฺติเย อถ พฺราหฺมเณ;
‘‘Duve kule pajāyāmi, khattiye atha brāhmaṇe;
‘‘นีเจ กุเล น ชายามิ, สุจิณฺณสฺส อิทํ ผลํฯ
‘‘Nīce kule na jāyāmi, suciṇṇassa idaṃ phalaṃ.
๒๔๒.
242.
‘‘ปจฺฉิเม ภเว สมฺปเตฺต, พฺรหฺมพนฺธุ อโหสหํ;
‘‘Pacchime bhave sampatte, brahmabandhu ahosahaṃ;
สาวตฺถิยํ วิปฺปกุเล, ปจฺจาชาโต มหทฺธเนฯ
Sāvatthiyaṃ vippakule, paccājāto mahaddhane.
๒๔๓.
243.
‘‘มาตา จนฺทวตี นาม, ปิตา เม อสฺสลายโน;
‘‘Mātā candavatī nāma, pitā me assalāyano;
ยทา เม ปิตรํ พุโทฺธ, วินยี สพฺพสุทฺธิยาฯ
Yadā me pitaraṃ buddho, vinayī sabbasuddhiyā.
๒๔๔.
244.
‘‘ตทา ปสโนฺน สุคเต, ปพฺพชิํ อนคาริยํ;
‘‘Tadā pasanno sugate, pabbajiṃ anagāriyaṃ;
โมคฺคลฺลาโน อาจริโย, อุปชฺฌา สาริสมฺภโวฯ
Moggallāno ācariyo, upajjhā sārisambhavo.
๒๔๕.
245.
‘‘เกเสสุ ฉิชฺชมาเนสุ, ทิฎฺฐิ ฉินฺนา สมูลิกา;
‘‘Kesesu chijjamānesu, diṭṭhi chinnā samūlikā;
นิวาเสโนฺต จ กาสาวํ, อรหตฺตมปาปุณิํฯ
Nivāsento ca kāsāvaṃ, arahattamapāpuṇiṃ.
๒๔๖.
246.
‘‘อตฺถธมฺมนิรุตฺตีสุ, ปฎิภาเน จ เม มติ;
‘‘Atthadhammaniruttīsu, paṭibhāne ca me mati;
ปภินฺนา เตน โลกโคฺค, เอตทเคฺค ฐเปสิ มํฯ
Pabhinnā tena lokaggo, etadagge ṭhapesi maṃ.
๒๔๗.
247.
‘‘อสนฺทิฎฺฐํ วิยากาสิํ, อุปติเสฺสน ปุจฺฉิโต;
‘‘Asandiṭṭhaṃ viyākāsiṃ, upatissena pucchito;
ปฎิสมฺภิทาสุ เตนาหํ, อโคฺค สมฺพุทฺธสาสเนฯ
Paṭisambhidāsu tenāhaṃ, aggo sambuddhasāsane.
๒๔๘.
248.
‘‘กิเลสา ฌาปิตา มยฺหํ…เป.… วิหรามิ อนาสโวฯ
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
๒๔๙.
249.
‘‘สฺวาคตํ วต เม อาสิ…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํฯ
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
๒๕๐.
250.
‘‘ปฎิสมฺภิทา จตโสฺส…เป.… กตํ พุทฺธสฺส สาสนํ’’ฯ
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
อิตฺถํ สุทํ อายสฺมา มหาโกฎฺฐิโก เถโร อิมา คาถาโย
Itthaṃ sudaṃ āyasmā mahākoṭṭhiko thero imā gāthāyo
อภาสิตฺถาติฯ
Abhāsitthāti.
มหาโกฎฺฐิกเตฺถรสฺสาปทานํ สตฺตมํฯ
Mahākoṭṭhikattherassāpadānaṃ sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ขุทฺทกนิกาย (อฎฺฐกถา) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā / ๗. มหาโกฎฺฐิกเตฺถรอปทานวณฺณนา • 7. Mahākoṭṭhikattheraapadānavaṇṇanā
