Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အပဒာနပာဠိ • Apadānapāḷi |
၇. မဟာကောဋ္ဌိကတ္ထေရအပဒာနံ
7. Mahākoṭṭhikattheraapadānaṃ
၂၂၁.
221.
‘‘ပဒုမုတ္တရော နာမ ဇိနော၊ သဗ္ဗလောကဝိဒူ မုနိ။
‘‘Padumuttaro nāma jino, sabbalokavidū muni;
ဣတော သတသဟသ္သမ္ဟိ၊ ကပ္ပေ ဥပ္ပဇ္ဇိ စက္ခုမာ။
Ito satasahassamhi, kappe uppajji cakkhumā.
၂၂၂.
222.
‘‘ဩဝာဒကော ဝိညာပကော၊ တာရကော သဗ္ဗပာဏိနံ။
‘‘Ovādako viññāpako, tārako sabbapāṇinaṃ;
ဒေသနာကုသလော ဗုဒ္ဓော၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။
Desanākusalo buddho, tāresi janataṃ bahuṃ.
၂၂၃.
223.
‘‘အနုကမ္ပကော ကာရုဏိကော၊ ဟိတေသီ သဗ္ဗပာဏိနံ။
‘‘Anukampako kāruṇiko, hitesī sabbapāṇinaṃ;
သမ္ပတ္တေ တိတ္ထိယေ သဗ္ဗေ၊ ပဉ္စသီလေ ပတိဋ္ဌပိ။
Sampatte titthiye sabbe, pañcasīle patiṭṭhapi.
၂၂၄.
224.
‘‘ဧဝံ နိရာကုလံ အာသိ၊ သုညတံ တိတ္ထိယေဟိ စ။
‘‘Evaṃ nirākulaṃ āsi, suññataṃ titthiyehi ca;
ဝိစိတ္တံ အရဟန္တေဟိ၊ ဝသီဘူတေဟိ တာဒိဘိ။
Vicittaṃ arahantehi, vasībhūtehi tādibhi.
၂၂၅.
225.
‘‘ရတနာနဋ္ဌပညာသံ၊ ဥဂ္ဂတော သော မဟာမုနိ။
‘‘Ratanānaṭṭhapaññāsaṃ, uggato so mahāmuni;
ကဉ္စနဂ္ဃိယသင္ကာသော၊ ဗာတ္တိံသဝရလက္ခဏော။
Kañcanagghiyasaṅkāso, bāttiṃsavaralakkhaṇo.
၂၂၆.
226.
‘‘ဝသ္သသတသဟသ္သာနိ၊ အာယု ဝိဇ္ဇတိ တာဝဒေ။
‘‘Vassasatasahassāni, āyu vijjati tāvade;
တာဝတာ တိဋ္ဌမာနော သော၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။
Tāvatā tiṭṭhamāno so, tāresi janataṃ bahuṃ.
၂၂၇.
227.
‘‘တဒာဟံ ဟံသဝတိယံ၊ ဗ္ရာဟ္မဏော ဝေဒပာရဂူ။
‘‘Tadāhaṃ haṃsavatiyaṃ, brāhmaṇo vedapāragū;
၂၂၈.
228.
‘‘တဒာ သော သာဝကံ ဝီရော၊ ပဘိန္နမတိဂောစရံ။
‘‘Tadā so sāvakaṃ vīro, pabhinnamatigocaraṃ;
အတ္ထေ ဓမ္မေ နိရုတ္တေ စ၊ ပဋိဘာနေ စ ကောဝိဒံ။
Atthe dhamme nirutte ca, paṭibhāne ca kovidaṃ.
၂၂၉.
229.
‘‘ဌပေသိ ဧတဒဂ္ဂမ္ဟိ၊ တံ သုတ္ဝာ မုဒိတော အဟံ။
‘‘Ṭhapesi etadaggamhi, taṃ sutvā mudito ahaṃ;
သသာဝကံ ဇိနဝရံ၊ သတ္တာဟံ ဘောဇယိံ တဒာ။
Sasāvakaṃ jinavaraṃ, sattāhaṃ bhojayiṃ tadā.
၂၃၀.
230.
နိပစ္စ ပာဒမူလမ္ဟိ၊ တံ ဌာနံ ပတ္ထယိံ အဟံ။
Nipacca pādamūlamhi, taṃ ṭhānaṃ patthayiṃ ahaṃ.
၂၃၁.
231.
‘‘တတော အဝောစ လောကဂ္ဂော၊ ‘ပသ္သထေတံ ဒိဇုတ္တမံ။
‘‘Tato avoca lokaggo, ‘passathetaṃ dijuttamaṃ;
ဝိနတံ ပာဒမူလေ မေ၊ ကမလောဒရသပ္ပဘံ။
Vinataṃ pādamūle me, kamalodarasappabhaṃ.
၂၃၂.
232.
‘‘‘ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌသ္သ 5 ဘိက္ခုသ္သ၊ ဌာနံ ပတ္ထယတေ အယံ။
‘‘‘Buddhaseṭṭhassa 6 bhikkhussa, ṭhānaṃ patthayate ayaṃ;
၂၃၃.
233.
‘‘‘သဗ္ဗတ္ထ သုခိတော ဟုတ္ဝာ၊ သံသရိတ္ဝာ ဘဝာဘဝေ။
‘‘‘Sabbattha sukhito hutvā, saṃsaritvā bhavābhave;
အနာဂတမ္ဟိ အဒ္ဓာနေ၊ လစ္ဆသေ တံ မနောရထံ။
Anāgatamhi addhāne, lacchase taṃ manorathaṃ.
၂၃၄.
234.
‘‘‘သတသဟသ္သိတော ကပ္ပေ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝော။
‘‘‘Satasahassito kappe, okkākakulasambhavo;
ဂောတမော နာမ ဂောတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိသ္သတိ။
Gotamo nāma gottena, satthā loke bhavissati.
၂၃၅.
235.
‘‘‘တသ္သ ဓမ္မေသု ဒာယာဒော၊ ဩရသော ဓမ္မနိမ္မိတော။
‘‘‘Tassa dhammesu dāyādo, oraso dhammanimmito;
ကောဋ္ဌိကော နာမ နာမေန၊ ဟေသ္သတိ သတ္ထု သာဝကော’။
Koṭṭhiko nāma nāmena, hessati satthu sāvako’.
၂၃၆.
236.
‘‘တံ သုတ္ဝာ မုဒိတော ဟုတ္ဝာ၊ ယာဝဇီဝံ တဒာ ဇိနံ။
‘‘Taṃ sutvā mudito hutvā, yāvajīvaṃ tadā jinaṃ;
မေတ္တစိတ္တော ပရိစရိံ၊ သတော ပညာသမာဟိတော။
Mettacitto paricariṃ, sato paññāsamāhito.
၂၃၇.
237.
‘‘တေန ကမ္မဝိပာကေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ။
‘‘Tena kammavipākena, cetanāpaṇidhīhi ca;
ဇဟိတ္ဝာ မာနုသံ ဒေဟံ၊ တာဝတိံသမဂစ္ဆဟံ။
Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsamagacchahaṃ.
၂၃၈.
238.
‘‘သတာနံ တီဏိက္ခတ္တုဉ္စ၊ ဒေဝရဇ္ဇမကာရယိံ။
‘‘Satānaṃ tīṇikkhattuñca, devarajjamakārayiṃ;
သတာနံ ပဉ္စက္ခတ္တုဉ္စ၊ စက္ကဝတ္တီ အဟောသဟံ။
Satānaṃ pañcakkhattuñca, cakkavattī ahosahaṃ.
၂၃၉.
239.
‘‘ပဒေသရဇ္ဇံ ဝိပုလံ၊ ဂဏနာတော အသင္ခိယံ။
‘‘Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ;
သဗ္ဗတ္ထ သုခိတော အာသိံ၊ တသ္သ ကမ္မသ္သ ဝာဟသာ။
Sabbattha sukhito āsiṃ, tassa kammassa vāhasā.
၂၄၀.
240.
‘‘ဒုဝေ ဘဝေ သံသရာမိ၊ ဒေဝတ္တေ အထ မာနုသေ။
‘‘Duve bhave saṃsarāmi, devatte atha mānuse;
အညံ ဂတိံ န ဂစ္ဆာမိ၊ သုစိဏ္ဏသ္သ ဣဒံ ဖလံ။
Aññaṃ gatiṃ na gacchāmi, suciṇṇassa idaṃ phalaṃ.
၂၄၁.
241.
‘‘ဒုဝေ ကုလေ ပဇာယာမိ၊ ခတ္တိယေ အထ ဗ္ရာဟ္မဏေ။
‘‘Duve kule pajāyāmi, khattiye atha brāhmaṇe;
‘‘နီစေ ကုလေ န ဇာယာမိ၊ သုစိဏ္ဏသ္သ ဣဒံ ဖလံ။
‘‘Nīce kule na jāyāmi, suciṇṇassa idaṃ phalaṃ.
၂၄၂.
242.
‘‘ပစ္ဆိမေ ဘဝေ သမ္ပတ္တေ၊ ဗ္ရဟ္မဗန္ဓု အဟောသဟံ။
‘‘Pacchime bhave sampatte, brahmabandhu ahosahaṃ;
သာဝတ္ထိယံ ဝိပ္ပကုလေ၊ ပစ္စာဇာတော မဟဒ္ဓနေ။
Sāvatthiyaṃ vippakule, paccājāto mahaddhane.
၂၄၃.
243.
‘‘မာတာ စန္ဒဝတီ နာမ၊ ပိတာ မေ အသ္သလာယနော။
‘‘Mātā candavatī nāma, pitā me assalāyano;
ယဒာ မေ ပိတရံ ဗုဒ္ဓော၊ ဝိနယီ သဗ္ဗသုဒ္ဓိယာ။
Yadā me pitaraṃ buddho, vinayī sabbasuddhiyā.
၂၄၄.
244.
‘‘တဒာ ပသန္နော သုဂတေ၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂာရိယံ။
‘‘Tadā pasanno sugate, pabbajiṃ anagāriyaṃ;
မောဂ္ဂလ္လာနော အာစရိယော၊ ဥပဇ္ဈာ သာရိသမ္ဘဝော။
Moggallāno ācariyo, upajjhā sārisambhavo.
၂၄၅.
245.
‘‘ကေသေသု ဆိဇ္ဇမာနေသု၊ ဒိဋ္ဌိ ဆိန္နာ သမူလိကာ။
‘‘Kesesu chijjamānesu, diṭṭhi chinnā samūlikā;
နိဝာသေန္တော စ ကာသာဝံ၊ အရဟတ္တမပာပုဏိံ။
Nivāsento ca kāsāvaṃ, arahattamapāpuṇiṃ.
၂၄၆.
246.
‘‘အတ္ထဓမ္မနိရုတ္တီသု၊ ပဋိဘာနေ စ မေ မတိ။
‘‘Atthadhammaniruttīsu, paṭibhāne ca me mati;
ပဘိန္နာ တေန လောကဂ္ဂော၊ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပေသိ မံ။
Pabhinnā tena lokaggo, etadagge ṭhapesi maṃ.
၂၄၇.
247.
‘‘အသန္ဒိဋ္ဌံ ဝိယာကာသိံ၊ ဥပတိသ္သေန ပုစ္ဆိတော။
‘‘Asandiṭṭhaṃ viyākāsiṃ, upatissena pucchito;
ပဋိသမ္ဘိဒာသု တေနာဟံ၊ အဂ္ဂော သမ္ဗုဒ္ဓသာသနေ။
Paṭisambhidāsu tenāhaṃ, aggo sambuddhasāsane.
၂၄၈.
248.
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယ္ဟံ။ပေ.။ ဝိဟရာမိ အနာသဝော။
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
၂၄၉.
249.
‘‘သ္ဝာဂတံ ဝတ မေ အာသိ။ပေ.။ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသနံ။
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
၂၅၀.
250.
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒာ စတသ္သော။ပေ.။ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသနံ’’။
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ မဟာကောဋ္ဌိကော ထေရော ဣမာ ဂာထာယော
Itthaṃ sudaṃ āyasmā mahākoṭṭhiko thero imā gāthāyo
အဘာသိတ္ထာတိ။
Abhāsitthāti.
မဟာကောဋ္ဌိကတ္ထေရသ္သာပဒာနံ သတ္တမံ။
Mahākoṭṭhikattherassāpadānaṃ sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ခုဒ္ဒကနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / အပဒာန-အဋ္ဌကထာ • Apadāna-aṭṭhakathā / ၇. မဟာကောဋ္ဌိကတ္ထေရအပဒာနဝဏ္ဏနာ • 7. Mahākoṭṭhikattheraapadānavaṇṇanā