Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / అపదాన-అట్ఠకథా • Apadāna-aṭṭhakathā

    ౭. మహాకోట్ఠికత్థేరఅపదానవణ్ణనా

    7. Mahākoṭṭhikattheraapadānavaṇṇanā

    సత్తమాపదానే పదుముత్తరో నామ జినోతిఆదికం ఆయస్మతో మహాకోట్ఠికత్థేరస్స అపదానం. కా ఉప్పత్తి? అయమ్పి పురిమబుద్ధేసు కతాధికారో తత్థ తత్థ భవే వివట్టూపనిస్సయాని పుఞ్ఞాని ఉపచినన్తో పదుముత్తరస్స భగవతో కాలే హంసవతీనగరే మహాభోగకులే నిబ్బత్తిత్వా విఞ్ఞుతం పత్తో మాతాపితూనం అచ్చయేన కుటుమ్బం సణ్ఠపేత్వా ఘరావాసం వసన్తో ఏకదివసం పదుముత్తరస్స భగవతో ధమ్మదేసనాకాలే హంసవతీనగరవాసినో గన్ధమాలాదిహత్థే యేన బుద్ధో యేన ధమ్మో యేన సఙ్ఘో, తన్నిన్నే తప్పోణే తప్పబ్భారే గచ్ఛన్తే దిస్వా తేహి సద్ధిం భగవన్తం ఉపసఙ్కమిత్వా, సత్థారం ఏకం భిక్ఖుం పటిసమ్భిదాప్పత్తానం అగ్గట్ఠానే ఠపేన్తం దిస్వా ‘‘అయం ఇమస్మిం సాసనే పటిసమ్భిదాప్పత్తానం అగ్గో, యంనూనాహమ్పి ఏకస్స బుద్ధస్స సాసనే అయం వియ పటిసమ్భిదాప్పత్తానం అగ్గో భవేయ్య’’న్తి చిన్తేత్వా సత్థు దేసనాపరియోసానే వుట్ఠితాయ పరిసాయ భగవన్తం ఉపసఙ్కమిత్వా, ‘‘భన్తే, స్వే మయ్హం గేహే భిక్ఖం గణ్హథా’’తి నిమన్తేసి. సత్థా అధివాసేసి. సో భగవన్తం అభివాదేత్వా పదక్ఖిణం కత్వా సకనివేసనం గన్త్వా సబ్బరత్తిం బుద్ధస్స చ భిక్ఖుసఙ్ఘస్స చ నిసజ్జట్ఠానం గన్ధమాలాదీహి అలఙ్కరిత్వా ఖాదనీయభోజనీయం పటియాదాపేత్వా తస్సా రత్తియా అచ్చయేన సకనివేసనే భిక్ఖుసతసహస్సపరివారం సత్థారం వివిధయాగుఖజ్జకపరివారం ససూపబ్యఞ్జనం గన్ధసాలిభోజనం భోజాపేత్వా భత్తకిచ్చపరియోసానే చిన్తేసి – ‘‘మహన్తం ఖో అహం ఠానన్తరం పత్థేమి, న పన యుత్తం మయా ఏకదివసమేవ దానం దత్వా తం ఠానన్తరం పత్థేతుం, అనుపటిపాటియా సత్తాహం దానం దత్వా పత్థేస్సామీ’’తి. సో తేనేవ నియామేన సత్తాహం మహాదానం దత్వా భత్తకిచ్చపరియోసానే దుస్సకోట్ఠాగారం వివరాపేత్వా ఉత్తమం తిచీవరప్పహోనకం సుఖుమవత్థం బుద్ధస్స పాదమూలే ఠపేత్వా భిక్ఖుసతసహస్సస్స చ తిచీవరం దత్వా తథాగతం ఉపసఙ్కమిత్వా, ‘‘భన్తే, యో సో భిక్ఖు తుమ్హేహి ఇతో సత్తమే దివసమత్థకే పటిసమ్భిదాప్పత్తానం అగ్గట్ఠానే ఠపితో, అహమ్పి సో భిక్ఖు వియ అనాగతే ఉప్పజ్జనకస్స బుద్ధస్స సాసనే పబ్బజిత్వా పటిసమ్భిదాప్పత్తానం అగ్గో భవేయ్య’’న్తి సత్థు పాదమూలే నిపజ్జిత్వా పత్థనం అకాసి. సత్థా తస్స సమిజ్ఝనభావం ఞత్వా ‘‘అనాగతే ఇతో కప్పసతసహస్సమత్థకే గోతమో నామ బుద్ధో లోకే ఉప్పజ్జిస్సతి, తస్స సాసనే తవ పత్థనా సమిజ్ఝిస్సతీ’’తి బ్యాకాసి. సో తత్థ యావతాయుకం పుఞ్ఞాని కత్వా తతో చుతో దేవసమ్పత్తిం అనుభవిత్వా అపరాపరం దేవమనుస్సేసు పరిబ్భమి.

    Sattamāpadāne padumuttaro nāma jinotiādikaṃ āyasmato mahākoṭṭhikattherassa apadānaṃ. Kā uppatti? Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto padumuttarassa bhagavato kāle haṃsavatīnagare mahābhogakule nibbattitvā viññutaṃ patto mātāpitūnaṃ accayena kuṭumbaṃ saṇṭhapetvā gharāvāsaṃ vasanto ekadivasaṃ padumuttarassa bhagavato dhammadesanākāle haṃsavatīnagaravāsino gandhamālādihatthe yena buddho yena dhammo yena saṅgho, tanninne tappoṇe tappabbhāre gacchante disvā tehi saddhiṃ bhagavantaṃ upasaṅkamitvā, satthāraṃ ekaṃ bhikkhuṃ paṭisambhidāppattānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapentaṃ disvā ‘‘ayaṃ imasmiṃ sāsane paṭisambhidāppattānaṃ aggo, yaṃnūnāhampi ekassa buddhassa sāsane ayaṃ viya paṭisambhidāppattānaṃ aggo bhaveyya’’nti cintetvā satthu desanāpariyosāne vuṭṭhitāya parisāya bhagavantaṃ upasaṅkamitvā, ‘‘bhante, sve mayhaṃ gehe bhikkhaṃ gaṇhathā’’ti nimantesi. Satthā adhivāsesi. So bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā sakanivesanaṃ gantvā sabbarattiṃ buddhassa ca bhikkhusaṅghassa ca nisajjaṭṭhānaṃ gandhamālādīhi alaṅkaritvā khādanīyabhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā tassā rattiyā accayena sakanivesane bhikkhusatasahassaparivāraṃ satthāraṃ vividhayāgukhajjakaparivāraṃ sasūpabyañjanaṃ gandhasālibhojanaṃ bhojāpetvā bhattakiccapariyosāne cintesi – ‘‘mahantaṃ kho ahaṃ ṭhānantaraṃ patthemi, na pana yuttaṃ mayā ekadivasameva dānaṃ datvā taṃ ṭhānantaraṃ patthetuṃ, anupaṭipāṭiyā sattāhaṃ dānaṃ datvā patthessāmī’’ti. So teneva niyāmena sattāhaṃ mahādānaṃ datvā bhattakiccapariyosāne dussakoṭṭhāgāraṃ vivarāpetvā uttamaṃ ticīvarappahonakaṃ sukhumavatthaṃ buddhassa pādamūle ṭhapetvā bhikkhusatasahassassa ca ticīvaraṃ datvā tathāgataṃ upasaṅkamitvā, ‘‘bhante, yo so bhikkhu tumhehi ito sattame divasamatthake paṭisambhidāppattānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapito, ahampi so bhikkhu viya anāgate uppajjanakassa buddhassa sāsane pabbajitvā paṭisambhidāppattānaṃ aggo bhaveyya’’nti satthu pādamūle nipajjitvā patthanaṃ akāsi. Satthā tassa samijjhanabhāvaṃ ñatvā ‘‘anāgate ito kappasatasahassamatthake gotamo nāma buddho loke uppajjissati, tassa sāsane tava patthanā samijjhissatī’’ti byākāsi. So tattha yāvatāyukaṃ puññāni katvā tato cuto devasampattiṃ anubhavitvā aparāparaṃ devamanussesu paribbhami.

    ఏవం సో దేవమనుస్సేసు సంసరన్తో తత్థ తత్థ భవే పుఞ్ఞఞాణసమ్భారే సమ్భరన్తో ఇమస్మిం బుద్ధుప్పాదే సావత్థియం బ్రాహ్మణమహాసాలకులే నిబ్బత్తి, కోట్ఠికోతిస్స నామం అకంసు. కస్మా మాతుయా వా అయ్యకపయ్యకాదీనం వా నామం అగ్గహేత్వా ఏవం నామం కరింసూతి చే? అత్తనో పఞ్ఞవన్తతాయ వేదఙ్గేసు సతక్కపరతక్కేసు సనిఘణ్డుకేటుభేసు సాక్ఖరప్పభేదేసు సకలబ్యాకరణేసు చ ఛేకభావేన చ దిట్ఠదిట్ఠే జనే ముఖసత్తీహి కోట్ఠేన్తో పక్కోట్ఠేన్తో వితుదన్తో విచరతీతి అన్వత్థనామం కరింసూతి వేదితబ్బం. సో వయప్పత్తో తయో వేదే ఉగ్గహేత్వా బ్రాహ్మణసిప్పే నిప్ఫత్తిం పత్తో ఏకదివసం సత్థు సన్తికం గన్త్వా ధమ్మం సుత్వా పటిలద్ధసద్ధో పబ్బజిత్వా ఉపసమ్పన్నకాలతో పట్ఠాయ విపస్సనాయ కమ్మం కరోన్తో సహ పటిసమ్భిదాహి అరహత్తం పత్వా పటిసమ్భిదాసు చిణ్ణవసీ హుత్వా అభీతో మహాథేరే ఉపసఙ్కమిత్వా పఞ్హం పుచ్ఛన్తోపి దసబలం ఉపసఙ్కమిత్వా పటిసమ్భిదాసుయేవ పఞ్హం పుచ్ఛి. ఏవమయం థేరో తత్థ కతాధికారతాయ తత్థ చిణ్ణవసీభావేన చ పటిసమ్భిదాప్పత్తానం అగ్గో జాతో. అథ నం సత్థా మహావేదల్లసుత్తం అట్ఠుప్పత్తిం కత్వా పటిసమ్భిదాప్పత్తానం అగ్గట్ఠానే ఠపేసి, ‘‘ఏతదగ్గం, భిక్ఖవే, మమ సావకానం భిక్ఖూనం పటిసమ్భిదాప్పత్తానం యదిదం మహాకోట్ఠికో’’తి (అ॰ ని॰ ౧.౨౦౯, ౨౧౮).

    Evaṃ so devamanussesu saṃsaranto tattha tattha bhave puññañāṇasambhāre sambharanto imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ brāhmaṇamahāsālakule nibbatti, koṭṭhikotissa nāmaṃ akaṃsu. Kasmā mātuyā vā ayyakapayyakādīnaṃ vā nāmaṃ aggahetvā evaṃ nāmaṃ kariṃsūti ce? Attano paññavantatāya vedaṅgesu satakkaparatakkesu sanighaṇḍukeṭubhesu sākkharappabhedesu sakalabyākaraṇesu ca chekabhāvena ca diṭṭhadiṭṭhe jane mukhasattīhi koṭṭhento pakkoṭṭhento vitudanto vicaratīti anvatthanāmaṃ kariṃsūti veditabbaṃ. So vayappatto tayo vede uggahetvā brāhmaṇasippe nipphattiṃ patto ekadivasaṃ satthu santikaṃ gantvā dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā upasampannakālato paṭṭhāya vipassanāya kammaṃ karonto saha paṭisambhidāhi arahattaṃ patvā paṭisambhidāsu ciṇṇavasī hutvā abhīto mahāthere upasaṅkamitvā pañhaṃ pucchantopi dasabalaṃ upasaṅkamitvā paṭisambhidāsuyeva pañhaṃ pucchi. Evamayaṃ thero tattha katādhikāratāya tattha ciṇṇavasībhāvena ca paṭisambhidāppattānaṃ aggo jāto. Atha naṃ satthā mahāvedallasuttaṃ aṭṭhuppattiṃ katvā paṭisambhidāppattānaṃ aggaṭṭhāne ṭhapesi, ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ paṭisambhidāppattānaṃ yadidaṃ mahākoṭṭhiko’’ti (a. ni. 1.209, 218).

    ౨౨౧. సో అపరేన సమయేన విముత్తిసుఖం పటిసంవేదేన్తో సోమనస్సజాతో అత్తనో పుబ్బచరితాపదానం పకాసేన్తో పదుముత్తరో నామ జినోతిఆదిమాహ. తం సబ్బం హేట్ఠా వుత్తనయత్తా ఉత్తానత్థమేవ.

    221. So aparena samayena vimuttisukhaṃ paṭisaṃvedento somanassajāto attano pubbacaritāpadānaṃ pakāsento padumuttaro nāma jinotiādimāha. Taṃ sabbaṃ heṭṭhā vuttanayattā uttānatthameva.

    ఇత్థం సుదమాయస్మా మహాకోట్ఠికోతి ఏత్థ సుదన్తి నిదస్సనే నిపాతో. ఆయస్మాతి గారవాధివచనం, యథా తం ఆయస్మా మహామోగ్గల్లానోతి.

    Itthaṃsudamāyasmā mahākoṭṭhikoti ettha sudanti nidassane nipāto. Āyasmāti gāravādhivacanaṃ, yathā taṃ āyasmā mahāmoggallānoti.

    మహాకోట్ఠికత్థేరఅపదానవణ్ణనా సమత్తా.

    Mahākoṭṭhikattheraapadānavaṇṇanā samattā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / అపదానపాళి • Apadānapāḷi / ౭. మహాకోట్ఠికత్థేరఅపదానం • 7. Mahākoṭṭhikattheraapadānaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact